Omwegen
Zegge
schrijve.
ila
/der
wet
Ds. Arie Jan de Jong
jubileerde en kreeg bundel
vol reforma torische
getuigenissen mee
Terrein bij GEB Voorburg vervuild
CeitLe Souotmt
3"
IDEN/REGIO
EaidóaQoivuxnt
DINSDAG 26 JULI 1983 PAGINA 5
fjpkantie
komt regelmatig voor,
de zittingen van het
itongerecht slecht wor-
i bezocht. Maar zo rustig
het gisteren was. maak
|zelden mee. De zitting
n even over tienen en
stief kwartiertje later
ist rechter Morshuis de
.jng bij gebrek aan ver-
ihten schorsen. Nu is die
e' Mtige opkomst natuurlijk
gemakkelijk te ver-
Aren. Er zijn nogal wat
nsen die zich momen-
Jl overgeven aan de ge-
Migten van de vakantie
een gerechtelijke oproep
en voor wat ie is.
Uandizie
or het kantongerecht
fctaat echter geen vakan-
'e Bi Elke maandag, met uit-
15 a(idering van de maanda-
ev/ep die in verband met
en istdagen gelden als een
actra zondag, wordt aan
ra vd Rapenburg recht ge-
1 inroken. De opkomst is
t belangrijk. Dat zit zo.
winkelier die weinig
krijgt, verdient
rk veel. Bij de kanton-
ligt dat anders, hoe
1. vainer de klandizie, des te
pter zijn de verdiensten
justitie. y
ïrdachten die niét komen
«Jagen en niet om uitstel
n hun zaak hebben ver-
"|3pht, worden bij verstek
tVeroordeeld. Dit betekent,
t de eis van de officier
|n justitie door de rechter
prdt gehonoreerd en dat
verdachte, die door weg
blijven afziet van de mo-
Qijkheid zijn zaak monde-
jg toe te lichten, de stan-
lardboete krijgt. In korte
k<#l kunnen zo heel wat za-
d tjn worden afgehandeld.
Rijpngezien de gisteren be-
ipojndelde zaken geen stof
t dl'everden voor deze ru-
al'ek. volgen hieronder en-
ile voorvallen die werden
(noteerd toen het wel
h|uk was bij de rechter.
Vant net als het kantonge
kht gaat ook 'In naam
o^r wet' niet met vakantie,
teiii
"Rechtdoor
VO(
traie rechter vroeg aan een
*anjschauffeur wat er zou
th^beuren als de remmen
in zijn touringcar weige-
>orAn. „Nou, dan gaat ie ge-
rechtdoor," ant-
1Jlcibordde de man droog.
et gepaste trots voegde
p daaraan toe. „Maar dat
n II niet gebeuren, want
bus remt als een god
^Frankrijk."
J?n jongeman was door de
aangehouden omdat
j te snel reed met zijn
Omfiets. De brommer
lleijeek stevig te zijn opge-
rd. Tegenover de rech-
hield de jongen zich
..I de domme. „U wist
ent!et dat uw bromfiets was
gevoerd," vroeg de kan-
prechter. „Nee, ant
woordde de verdachte met
'Ijln onschuldig gezicht: „Ik
ist alleen dat ie heel erg
bin reed."
uMedelijden
)Sy|n andere verdachte had
duidelijk te doen met
bol rec^ter Nadat hij de
had vernomen,
hij zijn portemonnee
vroe8 aan kanton-
dichter. „Kan ik hier beta-
„Nee, daarvoor moet
boven, 'k houd de
Is niet hier," antwoordde
ten rechter- -Nou, dan heb
ar er zelf ook maar weinig
Jn." zei de man op de
ëeewarige toon.
IgJjdens de behandeling van
]n zaak kauwde een man
Irwoed op een stuk
a luwgom. Deze menselijke
^rkauwer hoorde een boe-
van 310 gulden tegen
gj:h eisen. Al kauwend
de man ^oe j die
boete dan wel moest
^Jtalen. „Als u nu eens be-
pt met geen kauwgom
te kopen," zei de
chter, die zich duidelijk
aan de voortdu-
mjnd malende kaken van
verdachte.
eel III
laién man stond terecht om-
I Qit hij kentekenbewijs deel
jgJ niet duidelijk zichtbaar
echter de voorruit van zijn
jgito had aangebracht.
p Jlaar ik heb nooit een
dsfel III gehad," zei de
•d^an. „Hoe kan ik het dan
de voorruit plak-
er|Pn?" In de dagvaarding
üerd er vanuit gegaan dat
man een deel III bezat.
officier van justitie eiste
(fijspraak. Als je geen deel
djl hebt. dan kun je het
n bk niet zichtbaar achter
p voorruit aanbrengen.
KEES VAN HERPEN
EEN „PURE CALVINIST" MET VOORLIEFDE VOOR LUTHER
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen JSÊ
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 BBBBBK? IkWBBBi
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pietcrs
Dominee Arie Jan de Jong,
Nederlands Hervormd predi
kant in Leiden, sinds '68
staande en predikende in de
Marekerk, vierde enige tijd
terug als „dienaar van het
goddelijk woord" Verbi di-
vini minister zijn 40-jarig
ambtsjubileum. Een bij vele
gemeenteleden geliefde predi
kant, en iets van die genegen
heid straalde zover uit, dat ze
zelfs bij mij op het bureau te
rechtkwam. Via de heer H.
Schoonderwoerd, die niet
slechts penningmeester is van
de herv. wijkgemeente Mo
lenwijk, maar ook een zeer
bekwaam vakman die druk
kerij De Bink door tijden van
voor- en tegenspoed heen-
loodst. Geen wonder, dat H.
Schoonderwoerd een uitste
kend verzorgde verzameling
van reformatorische getuige
nissen en analyses in een „li-
ber amicorum" mocht bunde
len tot de uitgave „Uit het ge
loof": een opstellen reeks, de
jubilaris toegeschreven en
aangeboden door bijna twintig
bevriende en meelevende
ambtsgenoten van dominee
De Jong, de „rasechte calvi
nist". En daarom al is het zo
aardig, dat een protestante
„dienaar van het goddelijk
woord" zonder tot een
„congregatie" te behoren
bij ons een ereplaatsje krijgt.
Onder de plaats: „Maar de
rechtvaardige zal uit het ge
loof leven", Rom. 1 -17b.
Het thema van deze jubileum
bundel (verkrijgbaar bij De
Bink, ad 30 gulden) is de in
gewetensnood verkerende au
gustijner monnik volgens
de geldende priesterwijding
tot de voleinding zijner dagen
gezalfde godgeleerde doc
tor Maarten Luther, toen al
bijna King. Niet slechts omdat
1983 het niet veel luister op
gepepte Lutherjaar is „and
by the way" het vanuit Rome
gedecreteerde Heilig Jaar
het 1950ste sterfjaar van
Christus, cum annexis
maar vooral omdat ds. De
Jong een groot bewonderaar
van Maarten Luther en zijn
theologie is. En dat als calvi
nist. De medewerkers aan dit
Liber amicorum, het vrien
denboek, schreven hoogwaar
dige beschouwingen waarin
steeds de naam „Luther"
voorkomt.
Schokkende kost
Voor een aandachtige lezer
uit de catholica soms schok
kende kost, maar vaak ook
beminnelijk en verduidelij
kend en tegemoetkomend, en
kritisch vooral, omdat de be
lijdenissen stammen van de
breuklijn tussen Rome en na-
Rome. Maar Rome klinkt er
steeds in door, omdat Luther
jarenlang het roomse zuurde
sem nog in zich voelde wer
ken, en hij er moeite mee had
om het uit te spugen. Want
uitspugen deed-ie wel, die late
middeleeuwer van de Wart-
burg. De bundel van de amici
van ds. De Jong kan ik zon
der meer ter lezing aanbeve
len: je krijgt weer eens een
vrij frisse kijk op de nieuwe
richtlijnen van een oud, vaak
doorgedraaid geloof.
Ik pik er wat uit (de twijfels
aan het verblijf van Petrus in
Rome laat ik buiten beschou
wing, want die zijn al zo oud
als de weg naar Rome, of
schoon dat weinig afdoet aan
het onaantastbare, recht
streeks persoonlijke: Gij zijt
Petrus, en op deze steenrots
zal ik mijn kerk, gemeente,
bouwen), en dan kom ik
opeens bij ds. G.C.Post, die
vindt, dat „Luther voor zijn
tijd erg kort preekte: nooit
langer dan een uur. Naar onze
mening waarschijnlijk nog te
lang". Anderen, ook nog
roomsen, in Luthers dagen
preekten veel en veel langer.
„De hervormer zelf achtte dat
onbarmhartig". Overigens
preekte de grote hervormer,
ongekunsteld, „op het kinder
lijke af"; ook op de preekstoel
sprak hij de taal van de (nou.
en dat was nogal wat) gewone
man uit de straat: „hij was
wars van de aparte kanseltaai,
een zogenaamde tale Ka-
naans. Luther drukte zich
soms op de preekstoel zo plas
tisch uit als men zelfs in deze
tijd nauwelijks zou durven".
Een boertige, hoekige, gelovi
ge middeleeuwer (zoals z'n
portret verraadt), zonder
aan de basis al te veel li
chamelijke scrupules.
Ds. Post laat Luther ook even
hardop denken: „Wanneer ik
de kansel opga zie ik geen
mens aan, maar denk ik: zij
zijn louter botterikken, die
voor mij staan. En ik spreek
tot hen het Gods Woord".
Renteverbod
Een andere vriend van de ju
bilaris, althans oud-collega, is
prof. dr. P.J.Roscam Abbing,
de man die ds. De Jong een
„rasechte calvinist" noemde
en het juist daarom zo opval
lend vond dat De Jong „zo'n
grote waardering en voorlief
de voor Luther heeft". Prof.
Roscam Abbing, dan, schreef
een opstel over „Luther en
het renteverbod". „Luther
stond zeer kritisch ten opzich
te van het vergen van rente
bij wat men uitleent: de over
heid moet zowel woeker als
bedelarij bestrijden. Trou
wens, de kerkvaders kenden
zonder meer een renteverbod.
Wat dat betreft wilde Luther
geen reformator zijn". Toch
Dominee de Jong bestijgt de kansel, zoals sinds veertig Jaar; met Luther als refor
matorische hobby: vrij- gelovig, buiten St. Petrus' Stoel en diens (on)hebbelijkheden
om.
zit hier een vroom, doch ver
raderlijk addertje onder het
gras, immers in Deut. 19 en 20
heet het: „Van de buitenlan
der moogt gij rente nemen,
maar van uw broeder zult gij
geen rente nemen..." Deze
zaak is, natuurlijk, veel com
plexer, maar daar ga ik nu
maar aan voorbij.
Via ds. G.G.Tromp beland ik
bij Luther, „de vrome mon
nik, die twintig jaar lang da
gelijks missen gelezen neeft
en zich door intensief bidden
zeer verzwakte". Wat hij niet
veel langer had moeten doen,
anders was hij er onderdoor
gegaan vond Luther zelf.
„En toch vond hij in dit alles
(missen lezen en zwaar bid
den) geen steun. Zelfs niet bij
de geringste aanvechting. Alle
„voorgeschreven gebeden"
hielpen hem niet in 't minste:
„bidden is alleen werk van
het geloof". Buiten de wetti
sche sfeer, dus. En als hij geen
zin erin had, bad Luther niet,
„net als alle andere christe
nen".
Boete
In deze bundel voor be
langstellenden in het vraag
stuk, in het gesprek Rome
Reformatie, zeer de moeite
van het (ook kritisch) lezen
waard tref ik een eind ver
derop ds. A.J.Zoutendijk aan,
met „Boete als levensbegin
sel". Daar spreekt Luther
stellig over het vagevuur:
„Voor mij is het volkomen ze
ker dat er een vagevuur is".
Van zekerheden tot andere
(on)zekerheden. Voor ds. Zou
tendijk ligt de conclusie voor
de hand: „Hier blijft de refor
mator „halverwege" steken,
de roomse zuurdesem is nog
niet verdwenen". Lees: nog
niet uitgewerkt. Enkele jaren
later wilde Luther van een
vagevuur niet meer weten:
„Het „innerlijke vuur" is veel
erger dan het uiterlijke". Hier
op aarde is het vagevuur al te
ervaren, in de angst „die zon
de is".
Zonder meer zal ik dit Liber
Amicorum, gedaan ter opluis
tering van ds. De Jongs
ambtsjubileum. vaker ter
hand nemen. Ook al omdat
nu de resten van ons roomse
triomfalisme aan het nagloei
en toe zijn en ook omdat in de
eens hechte eenheid binnen
de Romana de verbrokkeling
onder de zitting van St. Pe
trus' apostolische Stoel toe
neemt hier getuigenis
wordt afgelegd van „de zwak
heden waarop wij mogen roe
men" en die tot „doleren" nog
dagelijks aanleiding geven via
allerlei geleerde doch mense
lijke interpretaties. De enige
en zaligmakende stut en steun
is de Here Jesus, maar zelfs
Die zou Zich bij de kinderen
des geloofs geen raad meer
weten, vanwege het „zoveel
hoofden, zoveel zinnen". En
de „waarachtige dienst des
Heren" is nog steeds verduis
terd.
Vertrouwen
Dat denk je dan, als je deze,
niettemin prijzenswaardige,
bundel doorneemt. Hier zit
werkelijk de „dekmantel van
het leergezag" onder de mot.
Aan „reformatie" zullen wij,
tot in der eeuwigheid Amen,
toeblijven. We zullen het pas
weten, als we „boven" zijn.
En ook dat is een overgele
verd vertrouwen, dat wij,
„vergeestelijkte stervelingen",
alleen maar kunnen schragen
met geloof, hoop en liefde.
Onze Lieve Heer (vergeef me
de roomse benaming van de
mede-Schepper) heeft het
„ergens" toch wel moeilijk
voor ons gemaakt, door niet
nog vóór Zijn hemelvaart te
zeggen, dat de paus het, veel
later, bij het rechte eind zou
hebben, of de synode van
Dordt, of de dominee van De
Rechte Straat, alias pater
Hegger, redemptorist. Dus va
ren we allemaal op een kom
pas dat „in streken afwijkt".
Soms word je „in religiosis"
straalmisselijk. Het is alsof de
Here zou zeggen: jullie mod
deren maar een eind weg. als
je mijn baken maar in het oog
houdt. Maar Hij heeft de
dwaalsterren in Zijn bestel
niet willen elimineren, om
„de orde" niet te verstoren.
Ook dat is een kwestie van
appreciatie en eigengereid
heid. Derhalve: „Reformare
necessitas est". Of je moet he
lemaal niet „geloven". Dat be
spaart je heel wat moeite in
de „beslommeringen van alle-
Jaarsalaris
Nu zat er, al vele jaren, een
getrouw gemeentelid te luiste
ren naar de zondagse woor
den van ds. De Jong, als hij
op de kansel stond. En hij te
kende diens trefwoorden op;
voor het nageslacht, en voor
een bijgaande uitgave bij gele
genheid van des predikanten
jubelfeest. Daar kies ik. tot
besluit, enkele „Treffende
woorden" uit. Wat zei domi
nee, over de hoofden van zijn
gemeente, 's zondags, in de
Marekerk, als hij de geest
had? Onder andere dit:
„Een schaap is een weerloos
dier". „Wat moeten we doen?
Wat de overspelige vrouw
deed in Johannes 8: bij Jezus
blijven". „Maria zat niet te re
kenen of ze een of twee pro
cent van haar jaarsalaris zou
geven. Nee, ze gaf haar hele
jaarsalaris". „Voor hen die de
Here liefhebben is een mil
joen niks". „De wet ligt onder
het verzoensdeksel". „Men
wordt met het ouder worden
niet vromer". „Petrus kon de
Here niet tegenvallen, want
de Here had zijn verlooche
ning voorspeld". „Volg de
meerderheid niet in het kwa
de". „Die de Here verlaat is
weer op z'n pootjes neer bij:
„Dominus vobiscumde Heer
zij met jullie. Uiteindelijk.
Een christelijk oergegeven.
Uniformloos. Onverdacht. Na
tweeduizend jaar ademen met
Jesus, en vanaf de eerste na-
Hemelsvaartse dag bijstellen,
en nakreunen. En wat hoorde
ik gisteren nu weer? „Jesus
Christus, wat is het warm...!"
Met die woorden heeft ds. De
Jong nog nooit zijn kansel be
klommen.
WERK AAN WATERLEIDING TOONT AAN:
v mmmm
De sleuf, waaruit inmiddels de verontreinigde grond Is
verwijderd.
LEIDSCHENDAM-
/VOORBURG Sinds
enkele dagen liggen er op
het terrein van het GEB-
Voorburg aan de Leid-
schendamse Westvlietweg
zes containers met zwaar
vervuilde grond opgesla
gen. De vervuilde grond is
afkomstig van werkzaam
heden aan de hoofdwater
leiding aan de Spoorlaan.
Deze ligt op het terrein
waar vroeger de gasfa
briek heeft gestaan. Der
gelijke terreinen zijn, zo
als ervaringen in andere
gemeenten in het verle
den al hebben aange
toond, vaak sterk veront
reinigd. Vorig jaar ont
dekte de gemeente dat de
sloot die vlak langs het
terrein loopt, sterk ver
vuild was. Deze vervui
ling blijkt nu dus ook in
de rest van het terrein te
zitten.
Naar de samenstelling van de
grond wordt momenteel door
TNO een onderzoek ingesteld.
Pas als de uitslag van dat on
derzoek bekend is, neemt de
gemeente Leidschendam, eige
naresse van de grond, een be
slissing over wat er mee moet
gebeuren. Dat gebeurt ver
moedelijk nog deze week.
Het drinkwaterleidingbedrijf
De Vlietstreek heeft inmiddels
allerlei maatregelen genomen
om te voorkomen dat het wa
ter in de hoofdwaterleiding
door de vervuilde grond wordt
aangetast. Naast het vervan
gen van de vervuilde grond
door schoon zand is er bij de
aanleg van de nieuwe leidin
gen die daar liggen gebruik
gemaakt van gietijzeren bui
zen, in plaats van het gebrui
kelijke PVC. Ook liggen de
nieuwe leidingen minder diep
dan gebruikelijk. Normaal lig-
fen deze op een diepte van 80
90 centimeter, nu is een
diepte aangehouden van 60
cm.
Volgens een woordvoerder
van het drinkwaterleidingbe
drijf Vlietstreek, bedrijfsleider
H. van der Knaap, is er geen
enkele reden tot ongerustheid.
„We nemen in voorkomende
gevallen onze maatregelen.
Het drinkwater wordt al re
gelmatig gecontroleerd, dat
blijven we doen. We zullen
daarnaast goed in de gaten
houden of de leidingen proble
men ondervinden van de ver
vuiling. We denken van niet,
omdat we de grond nu hebben
afgegraven".
Koolas
Het waterleidingbedrijf kwam
de vervuiling tegen toen twee
weken geleden werd begon
nen met de aanleg van een
waterleiding met een grotere
capaciteit dan die er al lag. Tij
dens de werkzaamheden stuit
ten de leidingleggers op kool-
as, dat vrijkomt bij gasproduc
tie. De oude en nieuwe leiding
liggen op ongeveer vijf meter
afstand van elkaar. De heer
Van der Knaap gelooft niet
dat de oude waterleiding aan
getast is geweest door de ver
ontreinigde grond. „Dat zou
den we dan gemerkt moeten
hebben. Dergelijke sporen tref
je altijd aan".
Van der Knaap heeft het be
stuur van het waterleidingbe
drijf, dat bestaat uit vertegen
woordigers van de gemeenten
Leidschendam, Voorburg en
Rijswijk, op de hoogte gesteld
van de vervuiling. Ook de
provincie Zuid-Holland, die
van alle bodemvervuilingen
op de hoogte moet worden ge
steld, is bekend met de zaak,
evenals het Rijksinstituut voor
de Drinkwatervoorziening. Op
de plaats van de waterleiding
liggen overigens nog meer lei
dingen en kabels.
De verontreiniging ligt op
slechts honderden meters van
de plaats waar het waterlei
dingbedrijf een nieuw gebouw
heeft neergezet. Vorig jaar
werd op de plek van dat nieu
we gebouw ook al een onder
zoek ingesteld naar vervuiling,
door het Leidschendamse on
derzoeksbureau Fugro. Dat
onderzoek toonde aan dat
waar het nieuwe gebouw werd
gebouwd, geen vervuiling aan
wezig was.
Zegge en schrijve vragen wij slechts één nieuwe abonnee
voor een luxe Parker balpen
_als nieuwe abonnee
van de Leidse Courant
Naam_
Adres
Postcode/Plaats.
Betaald wordt per maand (met automatische afschrijving)
per kwartaal
i
Stuur een luxe Parker balpen naar:
Naam
Adres
Postcode/Plaats-
Telefoon
Stuur deze bon in open envelop -geen postzegel
plakken- naar: Leidse Courant, Antwoordnummer 232,
2500 VG Den Haag
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
