TAFEL
Ministers in oorlogskabinet
wilden compromis met Hitier
Ruim 3500 evangelisten zondag de straat op
voor praktische deel van 'Graham-training'
IKV bestrijdt misverstanden
in Vredesweek
TRAPPISTEN VERTONEN GROEI
kerk
wereld
H:T:V!
£ctdóe
7*
it
weer
briev
f.
KORTE
METTEN
Tj
VAN KLEFFENS IN MEMOIRES:
ACHTERGROND
CcidócSomo/nt
ingelisten den- „Wij zijn niet alleen naar staan van God zullen moeten met evangelisatie-activiteiten tic Association" had in 19
B zondag Amsterdam gekomen om an- spreken dan over de vraag hoe was begonnen, had hij de „Bil- een inkomen van 44,4 miljo»
r P 1,, -„U A ,4^11.,,. 1 OA milmon rf i
vrijdag 15 juli 1983
Ruim 3500 evangelisten
zullen komende zondag
in parken, op straathoe
ken en langs het strand
de mensen aanspreken
met de vraag: Bestaat
God? Dit is het praktische
deel van de training, die
zij krijgen op het interna
tionaal congres van rond
reizende evangelisten, dat
tot donderdag in Amster
dam wordt gehouden. Op
meer dan dertig plaatsen
in de Randstad zullen ze
in groepjes opereren,
daarbij gesteund door Ne
derlandse muziekgroe
pen.
De evangelisten, afkomstig uit
131 landen, zullen aan belang
stellenden uitleggen hoe ze
vrede met God kunnen vin
den. „Wij zijn niet alleen
Amsterdam gekomen om an
deren te laten vertellen hoe
we het moeten doen," aldus de
Amerikaan Paul Eshleman,
programmadirecteur van het
congres. „Als we hier zijn, wil
len we ook aan het front mee
strijden."
In aanwijzingen voor deze ac
tiviteit wijst Gert Doornenbal,
directeur van de „Navigators"
te Driebergen, de evangelisten
er onder meer op, dat in de
Nederlandse cultuur persoon
lijke bekering een proces is en
geen eenmalige gebeurtenis.
Hij waarschuwt hen, dat Ne
derlanders minder van het
evangelie weten dan mag wor
den verwacht. „Zij associëren
het evangelie met de kerk,
waar zij vaak weinig positief
over denken." Verder spreekt
hij de verwachting uit, dat de
evangelisten meer over het be
staan van God zullen moeten
spreken dan over de vraag hoe
vrede met God krijgt. Ne
derlanders benader je het bes
te, aldus Doornenbal, door hen
een dienst te vragen. Zij zijn
bang te worden beïnvloed,
maar zijn bereid hun mening
te geven of iemand terwille te
zijn.
Onder het thema „God roept
Amsterdam" wordt er mor
genmiddag op de Dam in Am
sterdam een evangelisatie
bijeenkomst gehouden, die
speciaal gericht is tot de stad
Amsterdam en haar inwoners.
Geldzaken
Billy Graham heeft de deelne
mers aan het congres van
rondreizende evangelisten te
Amsterdam gewezen op de
noodzaak van financiële inte
griteit. Kort nadat hij in 1948
met evangelisatie-activiteiten
was begonnen, had hij de „Bil
ly Graham Evangelistic Asso
ciation" opgericht om geen
misverstanden over de inkom
sten te krijgen. Net zoals alle
andere werknemers van zijn
organisatie, geniet de evange
list een vast jaarlijks inkomen.
„Al sinds dertig jaar heb ik
geen gift, honorarium of aan
bod geaccepteerd."
Graham ging niet in op de
kwestie van een geheim fonds,
dat in 1977 door een Ameri
kaanse krant werd ontdekt.
Daarin bevond zich op dat mo
ment bijna 23 miljoen dollar.
De evangelist verweerde zich
toen met de opmerking dat
zijn organisatie anders over
spoeld zou worden met verzoe
ken om hulp. Het fonds is toen
opgeheven, zo heeft de organi
satie gemeld.
De „Billy Graham Evangelis
tic Association" had in 1982
een inkomen van 44,4 miljoen
dollar (bijna 120 miljoen gul
den). De kosten van het con
gres te Amsterdam, die groten
deels voor rekening van deze
organisatie komen, bedragen
ongeveer acht miljoen dollar
(ongeveer 22 miljoen gulden).
Een aanzienlijk deel daarvan
gaat naar de KLM (de officiële
luchtvaartmaatschappij van
het congres, zoals Billy Gra
ham bij herhaling verkondigt),
de RAI en enkele tientallen
hotels in de hoofdstad.
Ook Paul Eshleman, program
madirecteur van het congres,
benadrukt dat de acht werk
groepen over fondswerving
niet alleen die kant van de
zaak zullen belichten. „Wij
zullen de evangelisten er ook
op wijzen dat zij inkomsten en
uitgaven moeten kunnen ver
antwoorden."
Pater Jansen
weer in ambt
in ander
Duits bisdom
Pater F.X. Jansen die in 1981
door bisschop Stimpfle van
Augsburg werd ontslagen als
pastoor van Wattenweiler,
mag zijn .priesterambt weer
uitoefenen. Bisschop Moser
van Rottenburg-Stuttgart
heeft de Nederlandse pater,
die behoort tot de congregatie
van de Passionisten voor zijn
bisdom de zogeheten „cura-
-machtiging" gegeven, wat
betekent, dat hij weer volle
dig in zijn ambt is hersteld.
Pater Jansen werd ontslagen,
omdat hij naar de mening
van bisschop Stimpfle te pro
gressief was en meningen
verkondigde, die tegen de
leer van de kerk ingingen.
Het bisdom moest een ge
rechtelijke procedure op
gang brengen om hem uit de
pastorie te zetten. Bisschop
Moser wilde zijn medewer
king verlenen aan een rege
ling met pater Jansen, nadat
deze zich verplicht had de
geloofsleer van de kerk te
verdedigen met inbegrip van
de waarheden, die hij vol
gens bisschop Stimpfle niet
zou onderschrijven.
Het Interkerkelijk Vre
desberaad zal bij gele
genheid van de Vredes
week (18-25 september)
zijn gebruikelijke docu-
mentatiepakket minder
dik maken. De „Vredes-
krant" met een oplage
van 300.000 exemplaren
zal dit keer geen zestien
maar slechts acht pagi
na's tellen, met name ge
richt op mensen in de
kerken. Er komen min
der beschouwingen in,
meer illustraties en in
terviews met gewone
mensen over hun erva
ringen met het vredes
werk in de afgelopen ja
ren. Het thema blijft ge
lijk: verzet tegen kruisra
ketten en Pershings II.
Volgens het informatiebulle
tin „1-2-1" van de kerkpro
vincie, dat een en ander
meldt, zal het IKV in een
toelichting bij de „Vredes-
krant" aan de kerken ver
antwoording afleggen over
zijn beleid. In een folder met
een politiek jaaroverzicht, zal
nog eens duidelijk worden
uiteengezet, waar het IKV
nu eigenlijk wel en niet voor
staat. „Te vaak nog worden
we geconfronteerd met het
idee, dat het IKV eenzijdige
ontwapening wil, maar dat is
niet het enige misverstand
rond de campagne".
Er komt ook een mini-nota
als alternatief voor de ko
mende defensienota van mi
nister De Ruiter. Ook komt
er een vredeskrant voor jon
geren ten dienste van het on
derwijs en een brochure voor
ouders: „Onderwijs en opvoe
ding in dienst van de vrede".
Een drietal vredesboeken
wordt aangekondigd: „De
Slag om Genève" door Gied
ten Berge, „Vijf jaar IKV-
campagne" en „Tussen Oost
en West-Europa", respectie
velijk onder redactie van
Mient-Jan Faber en Wim
Bartels.
Volgens de laatste gege
vens tellen van de 182
mannelijke (kloosteror
den en congregaties vol
gens pauselijk recht, er
zeventien meer dan drie
duizend leden elk. Vijf
ervan lieten in het afge
lopen jaar een groei zien.
De grootste toeneming
was er bij de trappisten
met 539 toetredingen, de
franciscanen telden er
329, de lazaristen 48, de
paters svd 21, de karme
lieten tien en de minder
broeders conventuelen
drie.
De grootste zeventien
mannelijke orden en
congregaties zijn de je
zuïeten (26.778 leden), de
franciscanen (20.666), de
salesianen (16.893), de ca-
pucijnen (11.830), de
broeders van de christe
lijke scholen (10.011), de
benedictijnen (9.472), de
dominicanen (7.062), de
fraters maristen (6.805),
de redemptoristen
(6.592), de oblaten van de
onbevlekte ontvangenis
van Maria (5.837), de
missionarissen van het
goddelijk woord (5.311),
de minderbroeders con
ventuelen (4.038), de la
zaristen (4.014), de trap
pisten (3.584), de augus
tijnen (3.397), de onge
schoeide karmelieten
(3.297) en de passionisten
(3.023). Bij de aantallen
zijn de novicen inbegre
pen.
De leiders van de r. k. kerk
in Honduras en Nicaragua
zullen dit weekeinde in Costa
Rica spreken over mogelijk
heden om een oorlog tussen
beide landen te voorkomen
en de vrede in Midden-Ame-
rika te verzekeren. De aarts
bisschoppen van Tegucigalpa
en Managua, Hector Enrique
Santos en Miguel Obando y
Bravo, zullen ook nagaan op
welke wijze zij kunnen bij
dragen aan de totstandko
ming van een gesprek tussen
de verschillende, elkaar be
strijdende partijen in hun
land. Het overleg van ko
mend weekeinde is het begin
van meer bijeenkomsten.
Daartoe zullen ook de andere
bisschoppen van Midden-
Amerika en de vertegen
woordigers van het Vaticaan
in de verschillende landen
worden uitgenodigd.
De synode van de angli
caanse kerk, die momenteel
in York bijeen is, wil een
grondige verandering van de
financiële organisatie van de
kerk. In een rapport wordt
onder meer vastgesteld, dat
de inkomsten van de bisdom
men zeer ongelijk zijn ver
deeld. Naar de mening van
de financiële raad van de
kerk moet nu in plaats van
de historisch verklaarbare,
maar niet te rechtvaardigen
verdeling van de bronnen
van inkomsten een centrale
financiële organisatie worden
opgebouwd. De primaat van
de anglicaanse kerk, dr. Ro
bert Runcie, riep de anglica
nen op zich zoveel mogelijk
in te spannen voor de een
heid van de christelijke ker
ken. Bij het debat over de
commissie van anglicanen en
rooms-katholieken (ARCIC)
zei hij, dat er nu een kans is
de oude controversen in de
anglicaanse kerk over de oe
cumene op een aanvaardbare
wijze uit de weg te ruimen.
Spaghetti
napoletane
beschuit met
hangop en vruchten
vegetarisch
Voor twee personen hebt u
nodig: 250 g spaghetti, zout,
1 lepel olie 1 ui, 2 lepels
olie, 700 g tomaten, orega
no of basilicum, peper,
worcestersaus, ketjap 50
g pittig geraspte kaas, 2
hardgekookte eieren;
2 beschuiten, 1 liter karne
melk, 200 g aardbeien, rode
bessen, frambozen of bos
bessen, basterdsuiker naar
smaak.
Kook de spaghetti zoals op het
pak staat of zet, als de ge
bruiksaanwijzing ontbreekt,
een ruime pan halfvol water
op met zout naar smaak en de
olie. Zet de spaghetti rechtop
in het kokende water en laat
de staafjes vanzelf inzakken.
Roer dan een keer en kook de
spaghetti net gaar in circa tien
minuten. Giet de pan leeg in
een vergiet dat in de gootsteen
staat, schud dat een keer en
doe de spaghetti in een schaal
(wie een hekel heeft aan de
slierten van spaghetti kan be
ter macaroni nemen dan de
spaghetti kleiner snijden).
Fruit de gesnipperde ui licht
bruin in de olei. Leg de toma
ten even in kokend water,
ontvel ze en snijd ze klein.
Doe de tomaten bij de ui met
oregano of basilicum en zout,
sluit de pan en smoor ze gaar
in ongeveer tien minuten.
Maak de tomaten op smaak af
met peper, worcestersaus en
ketjap. Leg het tomatenmeng-
sel op de spaghetti en strooi er
direct de geraspte kaas over.
Garneer de schaal met halve
hardgekookte eieren.
Leg vanavond een natgemaak
te theedoek in een grote zeef
of vergiet en schenk er de kar
nemelk in. Schep morgen de
dikke hangop uit de doek,
klop de massa glad en verdeel
ze over de beschuiten, die op
bordjes zijn gelegd. Zet de
vruchten (één of meer soorten)
een poosje weg met basterdsui
ker en leg ze op de hangop.
JEANNE
ir 071-122248 en uw kra
Verdeling van de armoe
VORIGE week hielden we in deze kolom een pleidi' wa
een redelijk gelijke inkomensontwikkeling voor ied^6 v
ons land. Met dien verstande dat alle inkomenstrekk kru'
zelfverdieners én ontvangers van een uitkering, een ac^
tueel ongeveer even groot deel inleveren om de eat vc
weer op peil te helpen brengen. Daarbij kunnen danhhed
inkomens en de gezinnen waarin meer inkomens biijjie d<
men, meer inleveren dan de lagere inkomens en de'id' v
verdieners. a.fe
Bhda<
DEZE „verdeling van de nieuwe armoe" speelt in a -
gen binnen het kabinet Lubbers een grote rol bij de
ling van de rijksbegroting voor 1984. Want daarin
miljarden-bedragen worden bespaard op de ambtenaj
rissen en op de uitkeringen. Tot welke bizarre stanq,
het kan komen nu de nood zo hoog is gestegen-, blijkt]
de opstelling van de VVD-ministers in het kabinet.
ZlJ vinden enerzijds dat er op de ambtenarensalaris^
te veel mag worden bezuinigd. Dat zou immers be(
dat ambtenaren aanmerkelijk minder betaald zoudenjl
dan werknemers in het bedrijfsleven, zodat het
moeilijk zou kunnen worden om nog aan goeie ambF
te komen. Anderzijds vinden de VVD-ministers dat I
fors moet worden omgebogen en daarom wordt er bijl—
zelfsprekend gekeken naar de uitkeringstrekkers. Dfr
ten dan maar méér inleveren. Ps.e
l hei
De vvd komt uit twee overwegingen tot deze opL
Allereerst is men vanuit de liberale gedachte tegen 3nru
grijpen in de lonen van het bedrijfsleven. Daarnaaihtjn
men in die partij nu eenmaal niet zo veel op met d^ma
ringstrekkers. Het wordt de hoogste tijd om de oude ftvorc
litieke dogma's te verlaten. |r tjj
ijkhe
JliR zijn grofweg drie categorieën inkomens: van dffdt v
ringstrekkers, de ambtenaren en de verdieners in g m
drijfsleven. Het CDA wil geen verschillen laten ontstiV e
sen uitkeringstrekkers en ambtenaren. De VVD werNooi
grote verschillen te laten groeien tussen de ambtenjen o
de werknemers in het bedrijfsleven. Voor beide stands bi
valt iets te zeggen, zeker als je ze met elkaar combine aan
dat betekent dan, nogmaals, een gelijke inkomensonthtin
ling voor iedereen, waar wij al eerder voor hebben pier
70 i
ti
nqj
Zonnige periode
DE BILT Het ziet er naar
uit dat ook zaterdag een droge
en vrij zonnige dag zal wor
den. Restanten van een wol-
kengebied afkomstig van de
Noordzee kunnen voorname
lijk in het noorden en oosten
van ons land voor bewolking
zorgen. Toch zal er in het alge
meen vrij veel zon zijn, terwijl
de kans op een bui niet groot
is. Daarbij staat er maar wei
nig wind, in het noorden eerst
In 1950 moest Eelco van Kleffens, de nieuwbenoemde ge
zant van Nederland in Lissabon, zijn geloofsbrieven aan
bieden aan de president van Portugal, destijds de bejaarde
generaal Carmona. Door de doofheid van de tachtigjarige
president verliep het gesprek moeizaam. Hij vroeg Van'
Kleffens of hij kleinkinderen had. Van Kleffens ant
woordde ontkennend, maar de president meende een be
vestiging te horen en zei: „U zult nog eens zien hoezeer
dat gelukkige feit uw oude dag zal veraangenamen".
Even viel er een pijnlijke stilte, waarna een Portugese
minister zijn handen als een toeter aan zijn mond zette en
in het presidentiële oor brulde: „Hij hééft geen kleinkin
deren!!". In het geheel niet uit het veld geslagen reageer
de de generaal-president: „Ook dat is een felicitatie
waard. U zult eens zien hoeveel dat uw leven zal verge
makkelijken!".
„Het spijt me, ik ben te laat
begonnen aan het opschrij
ven van mijn herinnerin
gen". De voormalige minister
en diplomaat Eelco Nicolaas
van Kleffens verontschuldigt
zich aan het einde van zijn
memoires tegenover zijn le
zers, die nog meer hadden
willen weten over al wat
deze grote staatsman, die het
land zo lang en op zo vele
plaatsen diende, heeft be
leefd. Maar de onlangs ge
storven Van Kleffens leed
aan het einde van zijn leven
aan een ziekte, die af en toe
te weinig bloed naar de her
senen doet stromen en het
geheugen aantast.
Te laat begonnen, jawel,
maar nog net op tijd, want
kort voor Van Kleffens'
overlijden verscheen het
tweede deel van zijn „Bele
venissen" in druk. Als be
jaard man (bijna 89) keek hij
op een zonnig Portugees ter
ras terug op een rijk gescha
keerd leven. In datzelfde
Portugal, waar Van Kleffens
eens als ambassadeur ge
werkt had en waar hij met
zijn vrouw de levensavond
doorbracht, zei Margaret van
Kleffens onlangs: „De meer
heftige gevoelens, de sterke
vooroordelen zijn vervaagd,
de stlle toeschouwer wordt
objectiever, meer begrijpend
en vergevingsgezind, mis
schien onverschilliger. Dat
waren wellicht de pluspun
ten van zijn zonsondergangs-
iaren met ziin kwalen en ge
breken, die hem beletten zijn
Londen
In het in 1980 verschenen
eerste deel van zijn memoires
schreef de in 1894 geboren
Eelco van Kleffens over zijn
in Friesland doorgebrachte
jeugd, over zijn studiejaren in
Leiden, over zijn functione
ren op het secretariaat van
de Volkenbond in Genève,
op het directie-secretariaat
van de Koninklijke Shell te
Londen en op het ministerie
van buitenlandse zaken. Hij
verhaalt daarin ook over zijn
benoeming tot gezant in
Bern, die uiteindelijk niet
doorging omdat De Geer
hem in 1939 in zijn kabinet
opnam als minister van bui
tenlandse zaken. Hij be
schrijft zijn avontuurlijke en
gevaarlijke vlucht, in de mei
dagen van 1940, samen met
zijn vrouw en minister Wei
ter vanaf het Scheveningse
strand naar Brighton en (ver
der per trein) naar Londen.
Het tweede deel begint in de
Britse hoofdstad, waar de on
wankelbare Van Kleffens,
die voorheen de Nederlandse
neutraliteit tot het uiterste
had verdedigd, één der wei
nigen in het hem nagereisde
kabinet was die het hoofd
koel hield en Nederland als
actief bondgenoot van de ge
allieerden presenteerde. Dat
was ook wel nodig, want met
name de Britten hadden geen
hoge dunk van de Neder
landse ministers en met
name niet van premier De
Geer. „Het was een regering
in ballingschap in een niet
gezonde toestand", om Van
Kleffens' eigen diplomatieke
formulering te gebruiken.
Later wordt zijn taalgebruik
feller als hij zegt, dat De
Geer op Churchill een deplo
rabele indruk maakte. Te
genover die „onflinkheid",
die doorvrat, moest Van
Kleffens almaar toespraken
houden en publikaties over
de ferme Nederlanders plaat
sen.
De Geer
Van De Geer krijgt men een
goed beeld. Een man, van
wie niets uitging, iemand die
helemaal niet met zijn tijd
was meegegaan. Volgens Van
Kleffens was 's mans aan
dacht eenzijdig op het bin
nenland gericht, voor het
buitenland had hij „een on
diepe belangstelling" en nog
minder begrip. Vreemde ta
len sprak hij nauwelijks en
slecht, maar van 's rijks be
groting kende hij elk dubbel
tje. En de andere ministers
waren ook geen krachtpat
sers, Gerbrandy misschien
uitgezonderd. Ze barstten
van heimwee en hun talen
kennis was al evenmin glo-
In het boek krijgen de katho
lieke ministers Steenberghe
en Weiter bijzondere aan
dacht. Zij waren meer Frans
dan Engels georiënteerd en
zagen niets in Churchills
hardnekkige afwijzing van
elke poging om door een ver
gelijk met Hitier tot vrede te
komen. Hitier, zo weet Van
Kleffens zeker, veroverde
Nederland met het doel het
als springplank voor een aan
val op Engeland te gebrui
ken. Van Kleffens was het
eens met Churchill: je moet
de tegenstander op je zwak
ste moment niet de hand toe
steken. Weiter en Steenberg
he bleven echter overhellen
en verwijzen naar hun ge
loofsgenoot Pétain, de Franse
maarschalk die wel een com-
Èromis sloot met de Duitsers,
'at leidde tenslotte tot een
breuk in het kabinet en het
tweetal trad af.
Overigens deden zich nogal
wat mutaties in het kabinet
voor. De ernstigste was uiter
aard die van De Geer. Die
was voor schipperen en voor
pogingen om door onderhan
delingen een eind te maken
aan het gewapend optreden
van de Duitsers. Voor de on
verzettelijke koningin Wil-
helmina reden genoeg om De
Geer meteen de laan uit te
sturen. Zij werd er nog een
tijdje van weerhouden totdat
de Britten wat plezieriger
over Nederland gingen den
ken. Maar toen ging hij dan
ook, zeer letterlijk, naar huis.
Dat De Geer na de oorlog
niet in de gevangenis terecht
kwam had hij alleen maar
aan zijn hoge leeftijd te dan
ken.
Wilhelmina
Er is in die eerste tijd van
ballingschap ernstig over ge
dacht om de regering over te
brengen naar het toenmalige
Nederlands-Indië, naar een
deel van het koninkrijk dus.
Zakelijke en emotionele ar
gumenten werden tegenover
elkaar geplaatst, pro en con
tra. Het gekrakeel erover
hield op nadat men koningin
Wilhelmina op de hoogte had
gesteld van de discussie. „Zij
liet weten", aldus Van Klef
fens, „dat zij op medische
gronden moest afzien van de
gedachte zich tussen de keer
kringen neer te zetten". Het
verbreken van de eenheid
van de uitvoerende macht in
het koninkrijk (met de halve
wereld tussen de beide delen
in) lokte niemand
Van Kleffens schrijft in me
nig opzicht alleen datgene
wat hij nodig vindt als aan
vulling op geschiedschrijving
van anderen. Daarnaar ver
wijst hij dan ook regelmatig.
Voorts geeft hij zijn inzicht in
internationale verwikkelin
gen en op zijn reizen en trek
ken om daarop invloed uit te
oefenen. Het is allemaal zeer
gedetailleerd beschreven, in
clusief de kleding die erbij
werd gedragen en de samen
stelling van de maaltijden,
die werden gebruikt, dit alles
in weloverwogen formulerin
gen. (Een bepaalde dame is
bijvoorbeeld niet gescheiden
maar gedivorceerd; als hij ci
teert uit het dagboek van zijn
vrouw, vermeldt Van Klef
fens er uitdrukkelijk bij, dat
hij er toestemming voor heeft
gevraagd en gekregen).
Pikante incidenten treft men
in het boek te weinig aan,
maar ze zijn er wel. Over ij
zervreter Churchill bijvoor
beeld, die gevraagd werd of
hij niet eens behoefte had
aan vakantie en toen ant
woordde: „This war is my
holiday!". Over een lunchbe-
zoek met koningin Wilhelmi
na aan de Amerikaanse pre
sident Roosevelt schrijft Van
Kleffens: „De koningin hob
belde binnen, gewapend met
een stok en luid klagend over
reumatiek. De president ver
scheen veel te laat, zodat een
ongeduldige Wilhelmina
opeens uitriep: „Ik begin
honger te krijgen". Tijdens
de lunch bleef Roosevelt, al
dus Van Kleffens, steeds
maar aan het woord en ver
telde voortdurend anecdotes
om te voorkómen dat hij wat
wezenlijks zou moeten zeg
gen. Maar tenslotte bedankte
hij Wilhelmina zeer voor het
„indringende gesprek" dat ze
hadden gevoerd. Ook ver
haalt Van Kleffens over Wil
helmina, die door Roosevelt
werd meegesleept naar rela
ties in een sjofel buitenhuis.
Wilhelmina voelde zich daar
bijzonder onbehaaglijk en
verloren, temidden van het
amicale, oppervlakkige ge
kwetter en gelach. Maar on
danks dat onbehagen zat ze
er bij met een gezicht van
„Maar ik ben toch maar mooi
een koningin
Indonesië
Uiteraard gaat Van Kleffens
niet voorbij aan wat wij de
Indonesië-kwestie zijn gaan
noemen. Hij stelt vast dat het
ginds tijdens de oorlogsjaren
ontstane, door de Japanners
sterk bevorderde nationalisti
sche streven niet (voldoende)
werd begrepen door het Ne
derlandse kabinet, ook niet
door de nieuwe minister van
overzeese gebiedsdelen Loge
man. Van Kleffens: „Op dit
punt is de bestuurskracht
van het eerste na-oorlogse
Van Kleffens
kabinet tekort geschoten met
bedenkelijke gevolgen". De
fout was volgens Van Klef
fens, dat wij in Nederland
Soekarno en de zijnen door
hun samenwerking met de
Japanners als dezelfde colla
borateurs en landverraders
zagen als de Nederlanders
die met de Duitsers hadden
geheuld. Door Soekarno af te
stoten vervreemden wij ons
ook van zijn grote aanhang.
Aan de andere kan zou een
meer tegemoetkomende hou
ding in die dagen in Neder
land niet aanvaard zijn,
meent de fiuteur ook.
Van Kleffens bleef minister
tot 1946. Hij was toen volle
dig uitgeteld en mocht van
zijn doktoren niet in het ka
binet blijven. Premier Scher-
merhorn wilde hem toen lid
van de pas opgerichte Veilig
heidsraad maken. Dat mocht
van de medici. Het bleek
geen eindpost te zijn, want
later is hij nog ambassadeur
in de Verenigde Staten ge
worden, voorzitter van de
Algemene Vergadering der
Verernigde Naties (waar hij
nog eens met een paraplu
werd bedreigd door de
vrouw van een afgevaardig
de, die zijn zin niet kreeg) en
ambassadeur in Portugal.
Aan dat Portugal verpand
den de Van Kleffens, die de
hele wereld hadden bereisd
(Margaret vaak voor eigen
rekening, zo wordt niet ver
heeld te vermelden) uitein
delijk hun hart. Daar bleef
de Fries Eelco van Kleffens
wonen, uitkijkend over het
onmetelijke blauw van de
oceaan, vervuld van dank
baarheid voor het vele dat
zijn lange jaren hem hebben
geschonken. In dat Portugal
is hij, na bijna een halve
eeuw dienstbaarheid en een
lange periode van welver
diende rust, onlangs voor
goed heengegaan. Maar in
zijn „Belevenissen" zal hij
blijven voortleven.
JO SMITS
E. van Kleffens: Belevenis
sen II. (A.W. Sijthoff's Uit-
g.mij, Alphen aan de Rijn.
Prijs: 52,50).
nog een west tot noord
wind. Elders in het lari
lijk zelfs een matige LUi
tenwind. De temperati
grote verschillen oplev.^.—
het noorden van het
geveer 20 graden. In
den en zuidoosten zijrififl
raturen van 25 tot 28r*'"
mogelijk. Zondag kun!
weersstoringen afkoms
zuidwest-Frankrijk getDEN
naar ons land doordrirg va
temperatuur blijft ecfcmer(
een redelijk peil met de o
van rond 25 graden, «jarig
d me
Weerrapporten van vanmorgen t tijd
Weer Emp&cteu
Amsterdam onbew. 21 \RT
De Bilt onbew. 25 tes»
Eelde zw bew. 22 ibedr:
Eindhoven h.bew. 24 Vte h
Den Helder onbew. 18 1
Lh. R'dam onbew. 22 1° va
Vlissingen onbew.' 2t 1 t
Z.-Limburg onbew. 20 1 A",e
Aberdeen regen 22 ART
Brussel"* hbew' 24 ]'6een
Frankfort onbew. 24 iden
Genève onbew. 28 geen
Inn'sbruck S5ÜT 11 fS e'
Klagenfurt onbew. 26 Jar a
Lissabon9®" onbew*' 26 1 hebl
Locarno" onblw! 30 1 *vat
Londen onbew. 31 Ifendit
Luxemburg onbew. -- L,prn
Malaga
MallorCc
41 as Til
3.! JRT i
23 i| wer
27 |e arl
2l
2'
2)
2
Vakantiewerk
Met grote verbazing heB
artikel over vakantiew
lezen. Ik heb daar heell
ervaringen mee. Nadal
stuk of elf mondelil
schriftelijke sollicitatie!
paasvakantie had
kon ik bii de laatste
voor de zaterdag en
derdagavond blijven eif
nu in de vakantie veel I
doen. Maar tevens heb I
afgelopen maand nd
maal vakantiewerk
den gekregen. En d«
ik geen student met vel
vaardigheid en kenrj
buitenlandse talen
geen van de bedrijfsleil
der mijn familie of bd
mag rekenen. Nu kuq
tuurlijk zeggen dat ik I
luk heb gehad, maar vB
dat is dan wel puur j
daar geloof ik niet i
dat u met uw artikel
voren veel scholieren c
ontneemt om ook i
gaan zoeken. Mijn mJ
dan ook dat er wèl vj
werk is.
I. Hofstra, HOOGMAÜ
