Marcel van Rijn
imponeert
Ivar de Jong in topvijf
LEIDSE
COURANT
TENNIS
CIRCUIT
Zes fluitisten eren
Spartaan Tom d
Koning op jacü
naar clubrecorcï
van broer Paul -
Burgemeester Chirac wil
illegale buitenlanders
uit Parijs zetten
LEIDSE HOUT SPELER LAAT
BUB VAN DER ZEE KANSLOOS
nieuwe klassieke platen
SPORT LEIDEN
£eidóc6otvumt
VRIJDAG 15 JULI 1983 PAGIN
LEIDEN Het hoofd-
nummer van het Noord-
wijkse tennistoernooi, het
herenenkelspel B, raakte
gisteren opnieuw twee ge
plaatste spelers kwijt. Na
dat Hardy Mans (4) en
Frank Verhoef (8) een
ronde eerder al uit het
toernooi waren gekegeld,
werden nu Bub van der
Zee en Ralph Tepper
vroegtijdig uit het gebeu
ren geslagen. Met name
de wijze waarop de als pa
pieren nummer vijf aan
het toernooi begonnen
Districtskampioen Van
der Zee werd geëlimi
neerd, sprak zéér tot de
verbeelding. Marcel van
Rijn immers, gunde Van
der Zee in totaal slechts
drie games: 6-3, 6-0. Een
wel zeer duidelijk aanwij
zing dat de speler van de
Leidse Hout in Noordwijk
in uiterst goede doen is.
Duitse badgast/tennisser
Ralph Tepper schoot min
der tekort tegen Rolink,
maar verloor toch. De
Rotterdammer maakte het
karwei in de beslissende
derde set gedegen af: 6-4,
2-6, 6-4.
Waar eerstgeplaatste Norbert
Salari (6-1, 6-1 tegen Noord-
wijker Erik Jan Schreuder),
Marco Winter (6-2, 6-3 tegen
Axel Geuke) en Ivar de Jong
(6-2, 6-2 tegen Freek van der
Capellen) weinig problemen
ontmoetten op hun weg naar
de kwartfinales, had Hans
Tönjann het heel wat lastiger
in zijn partij tegen Johan
Frank Geuse. De Drentse Dis
trictskampioen tot en met
achttien slaagde er dan wel
niet in de gedoodverfde num
mer twee een set afhandig te
maken, de wijze waarop Tön
jann zich met 6-3, 7-5 bij de
laatste acht speelde kan toch
niet anders dan als „moei
zaam" worden gekwalificeerd.
Race
Georg Nogay bleef als enige
Duitser in de race om de
hoofdprijzen. Nogay, eerder te
sterk voor Verhoef, wees Mau
rice van den Donk in drie sets
terug: 5-7, 6-2, 6-2. Bob van
Overbeeke en Frans Grimber
gen werden het gisteravond
nog niet eens over de bezetting
van de achtste en laatste
kwartfinaleplek. Na de eerste
twee sets eerlijk te hebben ge
deeld, werd de strijd wegens
de invallende duisternis bij 2-2
in de derde gestaakt. De win
naar van de afgebroken partij
mag vanavond direct door te
gen Marcel van Rijn. Salari (in
het dubbelspel met partner
Carlo Post verrassend versla
gen door het Duits/Ameri
kaanse dubbel Dirk Kalie-
be/Ingo Maier) dient een ein
de te gaan maken aan de zege-
reeks van Nogay en Tönjann
zal Rolink tegenkomen op zijn
route naar de halve eindstrijd.
De meest interessante kwartfi
nale lijkt die tussen Marco
Winter en Ivar de Jong te zul
len gaan worden.
Bij de heren in C plaatste lijst
aanvoerder Tim van Dijk zich
als eerste voor de halve fina
les. G. van Heteren werd met
6-1, 7-6 teruggewezen. De ook
in C acterende Geuse tenniste
zich bij de laatste acht, maar
deed dat niet overtuigend.
Noordwijker Roy de Groot
won de eerste set met 6-4, ging
in de tweede met 2-6 onderuit,
maar bleef in het beslissende
gedeelte lang in de buurt van
de speler die het Tönjann even
later zo lastig zou maken: 4-6.
Ook de C-dames beschikken
op dit moment over een speel
ster die zich van een plek bij
de laatste vier heeft verze
kerd. Suzanne Veismann, de
nieuwe favoriete na het ge
blesseerd wegvallen van Bri
gitte van der Maarel, was
overtuigend te sterk voor An-
nemarie van Gemund: 6-2, 6-0.
Hoewel de wedstrijdleiding
voor de vijf D-onderdelen
heeft afgezien van een echte
plaatsing, lijkt Roxane Beumer
bij de dames niet ten onrechte
hoog op de lijst te vertoeven.
Mevr. Van Marwijk was in ie
der geval volstrekt kansloos
tegen de eerste kwartfinaliste:
tweemaal 6-1. Bij de D-heren
speelden zich tot nu toe twee
man bij de laatste acht. Joost
Moerel gunde A. Eisses slechts
drie games. Frank Pistoor had
het tegen R. van Rooijen wat
moeilijker: 7-5, 6-1.
Leids Districtskampioen Bub van der Zee moest gisteren in Noordwijk diep buigen
voor de zeer sterk spelende Marcel van Rijn: 3-6, 0-6.
Alkemade
Lodewijk Kallenberg, in Alke
made na het wegvallen van Ed
Hedeman dé favoriet voor de
titel in het herenenkelspel C,
ondervond gisteren meer te
genstand dan verwacht. OLT-
Cer Hans Schiphorst slaagde
er zelfs in Kallenberg de eer
ste set te ontfutselen, maar
moest vervolgens lijdzaam toe
zien hoe Kallenberg zichzelf
alsnog naar de winst en de
laatste acht „spinde": 5-7, 6-1,
6-2. Bij die C-heren klasseerde
Karl van Uden zich overigens
zeer verrassend al onder de
sterkste vier. Evert Arbman
werd door D-topper Van Uden
in drie lange sets naar verlies
gespeeld: 3-6, 7-5, 7-5. Ook bij
de dames in C is er al een hal
ve finaliste. Karin Berg won
een rondje (met tweemaal 6-2
van Petra Regoor) en dat was
op de zeer kleine lijst voldoen
de voor een dergelijke plaat
sing.
Bij de heren in D zijn op dit
moment vier kwartfinalisten
bekend. Nico van der Ham
men (Zevenhoven) ontdeed
zich van Wim Hendriksen (6-
4, 6-4), Marcel van Gaaien liet
Nico van Leeuwen kansloos
(6-2, 6-1), Gerard Otto versloeg
Gerard van der Meer (6-7, 6-3,
6-1) en Bart van de Bosch gun
de John Stelck slechts de
tweede set: 6-1, 6-7, 6-2. Hoe
wel eerstgeplaatste Annemiek
Kalf met een 6-0, 6-3 winst op
Ilonka Lek een goede vorm
toonde, maakt Yvonne Hooge-
ven bij de D-dames meer in
druk. Op haar weg naar de
halve finales verspeelde de
Ter Aarse tot nu toe nog geen
game. Bij de dubbelende heren
in C sloegen Dirk Drijver en
Erik Weenink zich als eersten
in de halve eindstrijd. Henk
van Duijn en Harry van Veen
bleven wel lang goed bij: 6-0,
2-6, 6-4.
De Munnik
Jan Siemerink tekende tijdens
het jeugdtoernooi dat op De
Munnik wordt gehouden, tot
nu toe voor de grootste verras
sing. De bij de jongens tot en
met zestien jaar niet geplaatste
Rijnkanter maakte wel zeer
korte metten met de papieren
nummer drie, Peter Paul
Leertouwer. De Unicummer
werd met 6-2, 6-1 aan de kant
gezet.
Thomas Koemans, zowel in de
groep t/m veertien als in de
categorie t/m zestien de favo
riet, ontmoette nog maar wei
nig tegenstand van betekenis.
Anders was dat met Willie den
Hollander. De speelster van
Zee en Duin, evenals Koemans
op die beide onderdelen als
eerste geplaatst, diende in Lei
derdorp al de nodige drieset
ters af te werken. Ploon Wam-
steeker (6-4, 3-6, 4-6) en Mar-
got van den Haak (3-6, 6-3, 2-
6) werden echter nog wel door
Den Hollander teruggewezen.
Bij de jongens tot en met veer
tien jaar drong Philip Nagte-
geller inmiddels reeds door tot
de halve finales. Nagtegeller
won met tweemaal 6-4 van
Tjarco van Raad.
GERT-JAN ONVLEE
De deze week in het, niet voor het LC-Circuit meetellen
de, jeugdtoernooi van De Munnik uitkomende John van
Overloop consolideerde bij de heren in D zijn tweede
positie door op Forescate de finale te bereiken.
LEIDEN De superieure
zege op Forescate heeft Ivar
de Jong bij de B-heren direct
in de top vijf van het Leidse
Courant Tennis Circuit ge
bracht. De Alphense Unicum-
speler belandde op de vierde
plek. Freek van der Capellen
staat, nu de verliezende fina
list in Voorschoten, Bub van
der Zee, hem is gepasseerd,
echt op de derde plaats.
Bij de B-dames werd de groot
ste sprong door Marion Hooge-
veen gerealiseerd. De speelster
van Nieuw Vennep klasseerde
zich net achter Henny Fehling
op de zesde stek. C-heer René
Cardinaal won weer eens een
toernooi en bouwde met die
zege zijn voorsprong op Mi
chael van der Berg nog verder
uit. Thomas Koemans en Rob
van Marwijk stegen in deze
klasse tot in de top acht. Bij de
C-dames heeft de op dit mo
ment aan de pols geblesseerde
Brigitte van der Maarel een
wel zeer grote voorsprong op
de rest van het veld. Achter de
nummers twee en drie, Margot
van den Oudenrijn en Anne-
marie Jünger, is het in deze
klasse overigens echt dringen
geblazen voor de op het Mas-
ters-toernooi rechtgevende
plaatsen.
In D belooft het bij de heren,
achter het oppermachtige
tweetal Karl van Uden en
John van Overloop eveneens
een uiterst spannende aangele
genheid te gaan worden, ter
wijl Suzanne Vissers zich bij
de D-dames op een gedeelde
tweede plaats nestelde.
De standen aan kop
HEB: 1. Hans Tönjann (Unicum) 297;
2. Bub van der Zee (Roomburg) 235;
3. Freek van der Capellen (Unicum)
210; 4. Ivar de Jong (Unicum) 170; 5
Herman van der Capellen (Unicum)
150; 6. Frans Grimbergen (Unicum)
142; 7. Marcel Vink (Hillegom) 120; 8.
Jos Koemans (Metselaars) 100; 9. Bob
van Overbeeke (Unicum) 85; 10.
Adriaan Panmann (Mijdrecht) 75; 11.
Anne Jan van der Meer (Unicum) 70;
12. Marcel van Rijn (Leidse Hout) 55;
13. Hans van Scheppingen (Mij
drecht) 52; 14. Henk Janssen (De
Munnik) en Marco Winter (Metse
laars) 40; 16. Edwin Westraten
(TEAN) 35; 17. Roy Mooijman (Sas-
senheim), M. Parteina (Duitsland) en
René van der Wilk (Zee en Duin) 30;
20. Leon Damen (Hillegom) 25.
DEB: 1. Ingelise Driehuis (Unicum)
289; 2. Jacqueline van Wijk (Unicum)
175; 3. Margot van Overloop (De
Munnik) 120; 4. Tine Langeveld
(TEAN) 102; 5. Henny Fehling (Uni
cum) 92; 6. Marion Hoogeveen
(Nieuw Vennep) 90; 7. Christel Ver-
woert (De Munnik) 77; 8. Inge van
der Loo (Nieuwesloot) 75; 9. Nancy
Toole (OLTC) 65; 10. Annette Hins
(Leidse Hout) 55; 11. Marijke Guyt
(Unicum) 50; 12. Sandy Wenderholt
(Castricum), Maureen Meijer (Uni
cum), Annette Meininger (Nw. Ven
nep). Brigitte van der Maarel (De
Munnik) en Elly Henneman
(Juliana) 30; 17. Ingrid Chaudron
(TEAN) 20.
HEC: 1. René Cardinaal (TEAN) 429;
2. Michael van der Berg (Unicum)
275; 3. Rien Booy (TEAN) 237; 4.
Freek Tanis (Merenwijk) 224; 5. Olav
ten Bosch (OLTC) 180; 6. Thomas
Koemans (Artesia) 172; 7. Rob van
Marwijk (Roomburg) 160; 8. Lode
wijk Kallenberg (Unicum) 150; 9. Wil
Albers (Lisse) 137; 10. Ruud Warmer
dam (Hillegom) 125; 11. Rob Ubink
(TEAN) 115; 12. Harold van Offeren
(ZTC) 110; 13. Jan Baan (SV Voor
hout) en P Holger (Duitsland) 100;
15. Frank Bennemeer (TEAN) 95; 16.
Dick Zaadnoordijk (Leidse Hout),
Richard Oskam, Udo Hahn (Duits
land) en Mark Nagelkerken (TEAN)
70; 20. Robbert van Splunter (TEAN)
65.
DEC: 1. Brigitte van der Maarel (De
Munnik) 425; 2. Margot van den Ou
denrijn (Botesa) 152; 3. Annemarie
Junger (Zee en Duin) 150; 4. Hetty
Bosch (Unicum) 115; 5. Ellen de Jong
(Hillegom) 100; 6. Marion Post (De
Munnik) 97; 7. Nelleke Weijermans
(Roomburg) 95; 8. Simone den Hol
lander (Rijnkanters) 87; 9. Winneke
den Otter (Noordwijk), Jeanine Jun
ger (Zee en Duin) en Trees van der
Voort (Merenwijk) 70; 12. Annemiek
Oi^dshoorn (S'70) 67; 13. Marja Kui
pers (Lisse), Willie den Hollander
(Zee en Dyin) en Alie Snellenberg
(Artesia) 60; 16. Corinne Bandmann
(Duitsland) 52; 17. Connie Vreeswijk
(Hillegom), Anne Jongkind (TEAN)
en Tiny van Velzen (Zoeterwoudse
TC) 50; 20. Ank Burgers (Roomburg)
45.
HED: 1. Karl van Uden (Nieuwkoop)
585; 2. John van Overloop (De Mun
nik) 337; 3. Teus van Tonnekreek
(Nieuw Vennep) 225; 4. Arno Vonk
(Artesia) 145; 5. Gerard Otto (Ter
Aar), Mare Euser (Seghwaert) 137; 7.
Rob Koeleman (Ter Aar) 130; 8. Mi-
chiel Kareis (Kieviten), Coen van
Santen (ALTV), Wilco Spijker (Mij
drecht) en Jeroen Koppert (Sikkens)
125; 12. Jan Willem Vreeswijk (Hille
gom), Harry Brandenburg (Zee en
Duin) 104; 14. Rob Castien (Groenen-
daal), John Manuputty (Unicum),
Fred Stierum (De Munnik), F. Riet
veld (Cromwijk), Peter Spierenburg
en K. Karten (Uithoorn) 87; 20. Ted
Steenvoorden (Noordwijk) 75.
DED: 1. Joyce Keuning (Sassenheim)
212; 2. Irma van den Oudenrijn (Bo
tesa) en Suzanne Vissers (OLTC) 200;
4. Tilly van Overloop (De Munnik)
150; 5. Mattie Hofland (Botesa) en
Bernadette Kortmann (Boskoop) 140;
7. Jacqueline Paauw (De Munnik)
125; 8. Margot van de Haak (Boek
horst) 120; 9. Karin van Reeuwijk
(HTC) en Cateleine Kranendonk
(Buijtenwegh) 100; 11. Yvonne Snel
lenberg (Artesia) en Ariënne de Vos
(OLTC) 95; 13. Nelleke Guyt (Zee en
Duvn) 87; 14. Annemiek Kalf
(TËAN) 80; 15. Mandy Oostlander
(OLTC) 75; 16. Rennie Spruitenburg
(Zoetermeer), Ineke van der Ploeg
(De Munnik), Jacquelien Verbakei
(Waddinxveen) en Esther de Boer
(Nieuwkoop) 70.
Uhuis
i. Ur
nd s<
rijd
TIJDENS NATIONALE MEERKAMP- cin
KAMPIOENSCHAPPEN IN LISSE LeI]
m
11
irtag
)te y
vai
en 1
seerde, zal
.mpioenschaf
eiden. Ondel
Ie Wit en Tidf^
ad—
er oovenaan
mp vooral cUp
inki de 8000"^'
is na de W
LISSE De Lisser atletiekvereniging de Spartaa
dit jaar uiterst actief in het organiseren van grote
strijden. De vereniging, die tijdens de opening 1
nieuwe baan al een nationale wedstrijd hield en I
de districtskampioenschappen organiseerde,
mend weekeinde de meerkamp-kampioenschap
voor senioren in goede banen gaan leiden,
deelnemers de recordhouders Robert de v"
Hidding, die al zeker zijn van deelname aan de wen
kampioenschappen in Helsinki en enkele junioren
willen proberen een ticket voor de Europese je\
kampioenschappen te veroveren.
Zeventien heren hebben in twee dagen tijd achter elkaar U.
werken de 100 meter, het verspringen, kogelstoten, hoogs}?*
gen en de 400 meter, op de tweede dag gevolgd door de ll(>m
ter horden, het diskuswerpen, polsstokhoog springen, speer
pen en de 1500 meter. Onder die zeventien deelnemende h
ook Spartaan Tom de Koning, die in Utrecht laatst het cl«
cord van broer Paul (6631 punten) tot op 40 punten benad"—
en dat nu wil verpulveren. Tegenstand heeft hij in ieder i
genoeg. Van de deelnemende all round atleten hebben er i
ven meer dan 7000 punten gescoord en zijn er een aantal
op weg daar naar toe.
Bovenaan
Op de ranglijst prijkt uiteraard Robert de Wit ver bovenaan-—
7932 punten. De Wit wil tijdens deze meerkamp v
eerste dag voluit gaan om te zien of hij in Helsinki c
tengrens kan doorareken. Guido van der Sluis is n
man met de hoogste score achter zijn naam (7654 punten
heeft een betere eerste dag dan de Wit zodat die zich aardig
optrekken aan de Monde Amsterdammer. Vooral bij het K
springen (aanvang rond 15.30 uur) zal dit een boeiende stri
zien geven, waarin Dok de Wit's clubgenoot Felix van der j'
(PSV) zich zal menjen met als resultaat dat de 2.00 meter L
overschreden zal w»rden. Van der Meer is een van de junk
die nog naar „Wenen" wil en zal deze wedstrijd aangrijpet.
de op 6900 punten gtstelde limiet te halen. Op de tweede d<
de „veteraan" van cfe groep, Frans van der Ham, sterk ka.
opzetten door vooral een sterke polsstokhoog score. Hij f
daarbij veel te verduien van Hagenaar Chris Leeuwenburg
momenteel iedere pdsstokwedstrijd aangrijpt om het NL
landse record (5.05 meier) van Eltjo Schutter (ook een voorf
10 kamper) te verbeteren. f
Tusen al deze cracks vdt Tom de Koning haast niet op, ha
hij uitermate gemotiveerd de tien nummers af wil gaan wen
Broer Paul heeft een aantal jaren geleden het clubrecord op
punten gebracht, nu Tori\ klaar is met zijn studie heeft hij pe b
juist dat clubrecord ten doel gïsteld. Ten opzichte van vorig» de
ren is vooral de snelheid van de Koning sterk vooruit geLs.
wat direct resultaat oplevert '»ij uiteraard de 100 en de 400jjjjjc.
ter, maar ook bij het ver- ea het polsstok springen en dbpge
meter horden. Vooralsnog meet Tom de Koning in staat gt zo\
worden om het record van bner Paul ruim te verbeteren, !g P.
een tienkamp duurt twee large dagen...
Recordhoudster r
De meerkamp bij de dames bestaat uit zeven atletiek onder<fl"6
die ook in twee dagen tijd verwerkt moeten worden (100 n^_
horden, kogelstoten, hoogspiingen en de 200 meter op de
dag en verspringen, speerwg-pen en de 800 meter op de twet M
Slechts negen dames hebber voor dit kampioenschap ingesarper
ven, maar daarbij wel Tindce Hidding de recordhoudstern et
6061 punten. Zij wil hier ne'als Robert de Wit haar vorm tc dt
in haar opbouw naar de wireldkampioenschappen in Helshdn
Ook juniorenkampioene Majon Wijnsma (5660 punten) isïrui
wezig. Zij gaat naar de Eiropese Jeugdkampioenschappen ai
Wenen en komt dus ook on de vorm te testen. Niet vocfrr v
vorm, maar voor de medailes komen Els Stolk (5593 pun) mc
vooral sterk op de 100 meer horden en de werpnummeijzyr
AAV-atlete Marjan Goedhal (5638 punten) die vooral veel t vc
ten vergaart met het springn en de 800 meter. Hoeveel corie oi
rentie deze twee te duchten hebben van de overige, grotentd,
jonge of onervaren,- meerlampsters is door die onbekende/er
met de heptathlon moeilijkte zeggen.
Om de wedstrijden vooral tijdens de uren durende hoog
polshoogspring sessies enigsins te verlevendigen, heeft de
taan een aantal andere antere wedstrijden ingesteld. Wedi
den over 10 km en over 401 meter horden bijvoorbeeld, w»
Ingrid Stoot (nederlands jeigdrecord houdster op de 400 nfeLI
vlak) uit zal komen. Zondaj staat er een 800 meter voor d(jn
gepland die opgefleurd zal vorden door Saskia Brouwer er de
Monsma uit de nationale seectie. kt.
De tweede wedstrijd is een «nderlinge wedstrijd om de Nicqen
Steyn beker, die uitgereikt gaat worden aan de atleet of ajè d
die, in zijn of haar leeftijdskasse, de beste prestatie levert bij pu
verspringen of het hinkstappringen. lan
GERT VELTHUlfn s
H
(Van onze correspondent
Jan Drummen)
PARIJS De neo-gaullisti-
sche burgemeester van Parijs
Jacques Chirac, heeft bekend
gemaakt dat hij de strijd zal
aanbinden tegen de tiendui
zenden in de Franse hoofdstad
illegaal verblijvende vreemde
lingen.
H,et voorstel van Chirac komt,
terwijl de Fransen de afgelo
pen dagen zijn geconfronteerd
met een aantal dramatische si
tuaties in de oude verkrotte
wijken van de grote steden
waar de meeste gastarbeiders
dichtopeen gepakt wonen. In
de Parijse voorstad La Cour-
neuve werd een negenjarig Al
gerijns jongetje, dat met rotjes
had gespeeld om het einde van
de Ramadan te vjeren doodge
schoten door een Fransman
die genoeg had van het lawaai.
Vooral dit incident heeft een
golf van emoties losgeslagen.
Parijs tolt meer dan een half
miljoen buitenlanders die daar
legaal verblijven maar even
eens tienduizenden, misschien
honderdduizenden vreemde
lingen die geen papieren heb
ben, zwart werken, vaak on
derbetaald worden en ook
geen belasting betalen, maar
vaak wel van de Franse socia
le voorzieningen profiteren.
Nadat de socialisten in mei
1981 aan de macht waren ge
komen, vaardigden zij een
zeer grootmoedige maatregel
uit waardoor de clandestien in
het land verblijvende vreem
delingen enkele maanden de
tijd hadden om hun situatie
aan te zuiveren zonder dat
daarover moeilijkheden wer
den gemaakt. Maar veel
vreemdelingen maakten geen
gebruik van de mogelijkheid
deels uit onwetendheid, deels
om andere redenen. Elke
maand komen er naar schat
ting ruim 6.000 vreemdelingen
Parijs illegaal binnen.
Volgens Chirac is de door de
sociologen vastgestelde tole
rantiedrempel allang over
schreden; in vele scholen in de
hoofdstad is het percentage
vreemde leerlingen dertig tot
zestig en dit dreigt volgens de
burgemeester van Parijs tot
een racistische explosie te lei
den. Vanaf september wil hij
streng gaan optreden om, zoals
hij dat noemt, het kaf van het
koren te scheiden. De clandes-
tienen zullen dan niet meer
van de Franse sociale voorzie
ningen gebruik kunnen ma
ken. De aangekondigde maat
regelen moeten ook gezien
worden tegen de achtergrond
van het conflict tussen Chirac
als leider van de neo-Gaullisti-
sche oppositiebeweging en de
linkse regering. Chirac be
schuldigt de overheid van
laksheid, maar om zelf niet
van racisme beschuldigd te
worden heeft hij de slagzin ge
lanceerd: „Noch laxisme (slap
heid), noch racisme.'
Zouden al die jongelui die nu
zo graag les op de dwarsfluit
willen hebben, ook zo staan te
dringen als het instrument te
gen het midden van de vorige
eeuw geen revolutionaire ver
andering had ondergaan? Het
lijkt onwaarschijnlijk. Wel
had de dwarsfluit van de pre
historie af al een lange, zij het
weinig spectaculaire ontwik
keling achter de rug, maar tot
in de 16e eeuw bleef het in
strument ondergeschikt aan
de blokfluit.
Mozart had niet veel op met
de dwarsfluit met zes toonga
ten zonder kleppen en Beet
hoven schreef nog in 1809 aan
een Schote uitgever, dat hij
het instrument onvolkomen
vond en de mogelijkheden er
van zo beperkt dat hij er geen
solostuk voor kon en wilde le
veren. Had hij de tegenwoor
dige Böhm-fluit gekend, mis
schien had hij dan anders ge
oordeeld, misschien, want het
is zeer de vraag of de klank
en de klankkleur van de
Böhm-fluit de Weense klas
sieken wel zou hebben be
haagd. De onmiskenbare
technische vooruitgang, die
Böhms cilindrische construc
tie en zijn ingewikkeld, maar
heel doelmatig kleppenme-
chanisch betekende, hadden
als onvermijdelijke bijver
schijnselen dat bepaalde es-
Theobald Böhm op de
plaat geëerd.
thetische eigenschappen van
vroegere fluiten verloren gin
gen.
Tijd
Dit alles neemt niet weg, dat
rond 1830 in Engeland zowel
als in Duitsland de tijd rijp
was voor een nieuwe dwars
fluit. Hoewel in dit verband
de Britten Nicholson en Gor
don en de Duitser Schafhautl
óók een rol speelden, was het
toch vooral de wonderbaarlij
ke technische fantasie van
Theobald Böhm die de verwe
zenlijking van de nieuwe in
strumentale en akoestische
ideeön bewerkstelligde.
Böhm was een wonderkind,
dat zich tot wonderman ont
wikkelde en handhaafde. Als
knaap al een volleerde gouds
mid, was hij de voornaamste
medewerker in het bedrijf
van zijn vader. Veertien jaar
oud bouwde hij naar een be
staand model zijn eerste
dwarsfluit, waar zijn buur
man, die fluitist was bij de
Münchense hofopera, zo van
onder de indruk kwam, dat
hij de van muziek bezeten
jongen een degelijke muzikale
opleiding gaf. Zeventien jaar
oud betaalde hij zijn leermees
ter met nieuwe, verbeterde
dwarsfluiten, waarvoor nie
mand minder dan Carl Maria
von Weber hem in de krant
de grootst mogelijke lof toe
zwaaide.
Publikaties
Theobald Böhm werd zelfs
fluitist aan het hof, maakte
grote buitenlandse tournees
en deed alom van zich spre
ken door zijn publikaties en
zijn lessen. Tussen de bedrij
ven door deed hij ook nog eer
aantal opmerkelijke industrië
le uitvindingen, maar hi
bleef de muziek trouw, ooi
als componist. Hoewel hij aar
manuscripten 1800 bladen na
liet, werd daar in zijn vader
land nauwelijks aandacht aan
besteed, waarschijnlijk omdal
men zijn muziek te frivool
vond en niet ernstig nam. In
Frankrijk, Engeland en Ame
rika had men voor deze char
mante speelstukken des te
meer belangstelling. Uiter
aard is Böhms muziek afge
stemd op de dwarsfluiten die
hij zelf maakte. Als ze goed
wordt uitgevoerd - en dat is
helemaal niet zo gemakkelijk
- komen de instrumenten op
hun voordeligst uit. Ze zijn
voornamelijk gebaseerd op de
bel canto-virtuositeit van de
vroeg negentiende eeuwse
opera en in die trant heel on
derhoudend.
Toen het eind 1981 honderd
jaar geleden was dat Theobald
Böhm op 88-jarige leeftijd
HA
lal
stierf, hebben zes fluitistton
rond hun meester Aurèle K Sp
colet, in het Cuvilliés-Theatj ja
in München een herdenkingms
concert aan hem gewij ve
Daarvan is ruim een jaar latje v
op het Engelse label Orefj
(nr. S 018822-H) een fraai uk»-
gevoerd, goed gedocumerr
teerd dubbelalbum versclipl
nen. Op de voortreffelijk1
live-opgenomen en digitiEF
verwerkte platen staan, 1!
halve een curieus, anachï I
nistisch toegiftje van de lie k
eeuwer Bodin de Boismortiü d,
negen composities van Böhfc t
Er zijn kostelijke bewerkEra
gen voor vier fluiten en vin d
altfluiten van twee pianostiion.
jes van Weber en een duetti^^
van Rossini, voor kleine Igc
zettingen een briljante po&j
naise, een reekss variaties
een operathema van PaisieM"
een innemende fantasie oi
een populair Duits liedje, e JP'
boeiende fantasie over e
treurwals van Schubert lf.R
twee heel fijne, poëtische
binetstukjes: een pastoraal af)
dante en een innerlijk bev
gen, mysterieuze elegie DA
zwanezang van de hoog 1 ketj
jaarde meester. ,qu
Alles bij elkaar een bijzone kba
document, waaraan de flu is-F
liefhebbers veel plezier zuil
beleven.
JOHN KASAND1
