Rechtbank gaat getuigen
horen zaak- Herrenberg
Oude grieven achtergrond
ontvoeringen in Soedan
Franse en Engelse
atoommacht betrekken
bij onderhandelingen
mm tiiiiii
Syrië onwrikbaar
bij aankomst Shultz
Van den Broek kritisch
over Israëlisch
nederzettingenbeleid
BUITENLAND
£cidóc@outfHit
WOENSDAG 6 rULI1983 PAG1
Bush: Reagan
wil tweede
ambtstermijn
DUBLIN President Ro
nald Reagan is van plan zich
opnieuw kandidaat te stellen
voor de Amerikaanse presi
dentsverkiezingen in 1984.
Dit heeft de Amerikaanse
vice-president George Bush
gisteren verklaard op een
persconferentie in Dublin,
waar hij momenteel op be
zoek is. Bush zei verder dat
hij weer Reagans „running-
mate", de kandidaat voor
het vice-presidentschap, zal
zijn.
Onderzoek naar
dood zwarte
in politiecel
PRETORIA De Zuida-
frikaanse justitie zal een
onderzoek moeten instel
len naar de dood van een
23-jarige zwarte man, gis
teren in cel op het politie
bureau in Soweto, de
zwarte woonstad bij Jo
hannesburg. De man over
leed aan een kogelwond.
Niemand schijnt te weten
hoe hij die wond heeft op
gelopen. De politie wilde
evenmin zeggen op grond
waarvan de man werd
vastgehouden.
Anti-atoomkamp
bij niemandsland
Westduitse anti-atoom-acti
visten hebben gisteren in de
deelstaat Hessen, op de
grens van het niemandsland
tussen West- en Oost-Duits-
land, een tentenkamp opge
richt als protest tegen de
voorgenomen bouw van een
opwerkingsfabriek voor ver
rijkt uranium. Vanuit hun
kamp konden de demon
stranten gisteren zien hoe de
Westduitse politie per heli
kopter manschappen aan
voerde om de bouwplaats,
waar binnenkort proefborin
gen worden verricht, te be
waken.
Amnesty: Op Sri Lanka
marteling gevangenen
LONDEN Op Sri Lanka worden mensen die op politieke gronden
zijn opgepakt door leger en politie gemarteld. Sommige verdachten
worden meer dan acht maanden in eenzame opsluiting vastgehouden.
Aldus Amnesty International, de organisatie die opkomt voor de rech
ten van de mens, in een rapport over Sri Lanka.
De schendigng van de mensenrechten die Amnesty constateert hebben
bijna alle in het noorden van het land plaats, waar de Tamil-minder-
heid woont. Hier is een kleine maar actieve autonomie-beweging ac
tief, die onder meer bankovervallen en moorden op politie-agenten
pleegt. Amnesty zegt daarom wel enig begrip te kunnen opbrengen
voor het harde optreden van de autoriteiten, maar niet voor de schen
dingen van de mensenrechten. De organisatie heeft de regering van
Sri Lanka enige aanbevelingen gedaan die ertoe moeten leiden dat het
martelen en mishandelen van gevangenen wordt voorkomen. De auto
riteiten in de hoofdstad Colombo weigeren echter gehoor te geven i
een verzoek het rapport met Amnesty te bespreken.
Ziekenhuis
personeel
in Israël staakt
g
lerl;
iaal
TEL AVIV Nauw,
een week na afloop v|
118-daagse staking ve H/
Israëlische ziekenfon<y°ost
ters is het technische, )a
nistratieve en dienstfede
ningspersoneel van d?msl
kenhuizen in stakingS°.ci'
gaan. Het ziekenhuisj>>n'st
neel eist loonsverhogiiHr0P
betere arbeidsvoorwa^'j^
Door de staking zijn ii a^e
hele land de operatMeV
mers, keukens en was'
en gesloten, is de toeljj
en het ontslag van
ten ontwricht.
AMSTERDAM De pre
sident van de Amsterdam
se rechtbank,
mr. W. J. Borgerhoff Mul
der, wil eerst getuigen ho
ren in het kort geding, dat
door de ambassadeur van
Suriname in Nederland,
H. Herrenberg, is aange-
gisteren een nieuwe zit
ting, dinsdag over een
week. Herrenberg was
overigens niet zelf ter zit
ting aanwezig.
Ambassadeur Herrenberg wil
genoegdoening voor het feit,
dat in. een aantal artikelen
over een aanbod van de Co-
spannen tegen de Amster- lombiaanse cocaïnemaffia aan
damse krant Het Parool, de machthebbers in Suriname
Om die reden hield hij de
zaak aan, verschoof hij
zijn uitspraak en bepaalde
gens met twee pagina's verha
len, waaruit de achtergronden
van de door Herrenberg ge
wraakte artikelen zouden
moeten blijken. Hoofdrolspe
lers zijn dr. Sedney, E. Wijn-
gaarde, mr. A. Haakmat,
W .Lionarons en drs. Chin A
Sen. Dr. Sedney was presi-
dent-direkteur van de Centra
le Bank van Suriname. Hij zou
in januari niet hebben willen
ingaan op een aanbieding van
een lening van -vijftig miljoen
dollar van de Colombiaanse
maffia, in ruil voor een vrije
doortocht door Suriname. Her
renberg zou tegen een forse
provisie voor die lening heb
ben gezorgd, aldus Het Parool.
In die artikelen, geschreven
door Suriname-specialist
Grijpma, worden geen infor
matiebronnen genoemd. Op
zich begrijpelijk, zoals de ver
dediger van Het Parool,
mr. W. C. van Manen, gisteren
zei, omdat die bronnen zich
voor een groot gedeelte in Su
riname bevinden waar geen
persvrijheid bestaat en ieder
een, die het niet met het regi
me eens is, al snel wordt geli
quideerd.
Prof. dr. H. J. M. Boukema, die
optrad voor Herrenberg,. be
toogde dat Het Parool zich
schuldig heeft gemaakt aan
het publiceren van onwaarhe
den, dat de artikelen voorbeel
den zijn van journalistiek on
benul en arrogantie.
De president had het er moei
lijk mee. Het ging hier niet om
een simpel kort geding, maar
om een zaak met politieke
achtergronden. Dat was al dui
delijk aan de kleine, rustige
demonstratie die voor het ge
rechtsgebouw werd gehouden
door tegenstanders van het be
wind Bouterse en Herrenberg.
Voor de rechtbank in Amsterdam maakte een groepje Surinamers er geen gehi
van, dat ambassadeur Herrenberg wat hun betreft niet snel genoeg uit Nederland 11
vertrekken. 11
Tsjaad vraagt
militaire hulp
van Frankrijk
N'DJAMENA President
Habré van Tsjaad heeft giste
ren Frankrijk om directe mili
taire steun verzocht zodat de
„buitenlandse agressie" versla
gen kan worden.
Habré zei dat er hevige ge
vechten woeden in het noord
oosten van het land met de
door Libië gesteunde opstan
delingen. Hij voegde eraan toe
dat de luchtbrug met militaire
goederen van Parijs naar
N'Djamena niet voldoende is
met het oog op de steun die de
opstandelingen van Weddeye
krijgen uit Tripoli. Een woord
voerder van de Franse rege
ring weigerde commentaar te
geven op het verzoek van Ha
bré om directe interventie.
Wel herinnerde hij eraan dat
Parijs eerder al had uitgeslo
ten dat het troepen of militaire
adviseurs naar Tsjaad zou stu
ren.
Chileens
oppositiefront
kondigt nieuwe
protestdag aan
SANTIAGO Het Chileense
democratische oppositiefront
„Project voor Nationale Ont
wikkeling" (Proden) heeft
voor volgende week dinsdag
opnieuw een nationale protest
dag aangekondigd.
Vertegenwoordigers van Pro
den zeiden dat men met de ko
mende actie druk wil uitoefe
nen op het tien jaar oude mili
taire regime van Pinochet ten
einde de weg vrij te maken
voor een terugkeer naar een
burgerregering. „Het gaat nu
niet langer om vijf of tien per
cent loonsverhoging. Wij wil
len democratie in plaats van
dictatuur", zo zei advocaat
Diego Portales, lid van het op
positiefront.
Wereld
tentoonstelling
Parijs gaat niet door
PARIJS De wereldtentoon
stelling die in 1989 in Parijs
gehouden zou worden, gaat
niet door. President Mitter
rand heeft dit plan laten va
ren, gezien het verzet van de
burgemeester van Parijs, de
gaullist Jacques Chirac. De
stad Parijs vond de kosten
voor het project te hoog en
meende bovendien dat de be
volking van Parijs te veel last
zou ondervinden van de
bouwwerkzaamheden, die ja
ren zouden gaan duren. Mit
terrand had ter gelegenheid
van de 200ste verjaardag van
de Franse revolutie en het
100-jarige bestaan van de Eif-
feltoren, gebouwd voor de we
reldtentoonstelling die in 1889
in Parijs werd gehouden, de
wereldtentoostelling graag in
1989 in Parijs georganiseerd.
Een gespannen kijkende bondskanselier Kohl begint aan het gesprek met partijleider
Andropov in een van de zalen van het Kremlin.
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU Staatssecre
taris Philip Jenningen van
de bondskanselarij noem
de de afwijzing van het
Westen over de Franse en
Engelse systemen te pra
ten „een zwak punt in
onze argumentatie". Jen
ningen vindt het reëel dat
er onderhandeld wordt
over een of andere com
pensatie voor de Russen.
Dat zou echter niet in Ge-
nève moeten gebeuren
maar bij andere onder
handelingen over wapen
beheersing.
Kohl toonde zich tevreden
over zijn gesprekken met de
Russische leiders. Weliswaar is
er niets gebeurd wat tot een
doorbraak in Genève kan lei
den, maar hij zei wel enkele
„zeer interessante" details te
hebben gehoord.
Kohl beklemtoonde gister
avond voor de pers dat het ge
zien de internationale span
ningen hoog tijd wordt voor
een ontmoeting tussen Reagan
en Andropov. Kohl geeft zich
al geruime tijd moeite om zo'n
ontmoeting tot stand te bren
gen. Andropov toonde zich ge
ïnteresseerd mits zo'n ontmoe
ting „goed wordt voorbereid
en niet gebruikt wordt voor
propaganda-doeleinden". De
bondskanselier reist vandaag
door naar Kiew in de Oekrai-
ne. Morgenavond keert hij te
rug naar Bonn. Andropov
heeft de uitnodiging voor een
tegenbezoek aan Duitsland
aanvaard.
In een gesprek met journalis
ten zei Kohl dat Andropov op
hem de indruk maakte een
man te zijn die zich „op bril
jante wijze bewust is van alle
politieke problemen". Het par
tijblad Pravda bedreef getuige
zijn weergave van de tekst
van de rede van Kohl aan het
diner maandagavond censuur
op diens uitspraken over kern-
raketten, Afghanistan en Duit
se hereniging. Zonder de le
zers op de inkorting te wijzen
bleken zes hele delen te zijn
weggelaten.
VS benoemen adviseur voor
Latijns-Amerika
WASHINGTON De regering-Reagan heeft Otto Juan Reich
benoemd als speciale adviseur voor Midden- en Latijns-Ameri-
ka. Dat heeft een woordvoerder van het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken GISTEREN bekendgemaakt.
Reich, die de rang van ambassadeur zal bekleden, zal de minis
ter van buitenlandse zaken bijstaan bij het „coördineren en ver
duidelijken" van de regeringspolitiek in die gebieden. De nieu
we adviseur werkte sinds 1981 bij het Amerikaanse Agentschap
voor Internationale Ontwikkeling en was daar belast met La-
tijns-Amerika en het Caribische gebied.
RUITENHEER
Spanje bijna
uitgedroogd
MADRID Nu Spanje
het voor het vierde ach
tereenvolgende jaar moet
stellen met een minimum
aan regenval, lijken som
mige delen van het land
bijna uitgedroogd. In het
binnenland, maar ook in
sommige grote steden, is
het water op rantsoen.
In Madrid dreigt een drasti
sche rantsoenering, als het wa
terverbruik niet snel met meer
dan tien procent daalt. Ver
spilling van drinkwater wordt
streng gestraft. Alleen in het
noorden van het land en de
toeristenplaatsen aan de kust
schijnt men nog voldoende
water te hebben. Enkele dui
zenden kilometers naar het
noordoosten, in het Oosten
rijkse Axams, is de situatie
weer anders. Daar heeft men
een teveel aan water. Deze
toeristenplaats is getroffen
door de zwaarste onweersbui
en in twintig jaar. Het water
verwoestte 50 huizen en boer
derijen, muren werden wegge
spoeld en modder en puin
stond tot kniehoogte in de
straten. Persoonlijke ongeluk
ken hebben zich niet voorge
daan, maar de schade wordt
geraamd op 1,7 miljoen gul
den.
NAIROBI De ontvoe
ring in Soedan van vijf
westerse hulpverleners,
onder wie de Rijnsburger
Wim Noort, heeft de aan
dacht gevestigd op de toe
nemende veiligheidspro
blemen in dit gebied. De
groep gijzelaars, naast
Noort bestaande uit twee
Amerikanen, een Cana
dees en een Westduitser,
werd vorige week ont
voerd in het afgelegen na
tuurreservaat Boma, vlak
bij de grens met Ethiopië.
Hun ontvoerders hebben
zich bekend gemaakt als
lede'n van het Bevrijdings
front voor Zuid-Soedan,
een organisatie die tot de
ontvoering volslagen on
bekend was.
De autoriteiten gaan ervan uit
dat de gijzelaars nog steeds
worden vastgehouden in een
kleine zendingspost op het
bergplateau van Boma. In het
gebied krioelt het van de wil
de dieren die zich onbeperkt
hebben kunnen voortplanten
doordat het gebied zeven
maanden per jaar onbereik
baar is door de regens. De
slechte communicatie en de af
gelegen ligging scheppen idea
le omstandigheden voor op
standelingen die volgens wes
terse diplomaten snel in aantal
toenemen omdat ze het met
het regeringsbeleid in Khar
toum, de hoofdstad van Soe
dan, niet eens zijn.
Ondanks het aangeboren wan
trouwen van de islamitische
Arabieren in Noord-Soedan je
gens de zwarte, grotendeels
christelijke en animistische be
volking in het zuiden, erken
nen beide partijen de nood
zaak om vreedzaam naast el
kaar te leven. Niettemin is de
vrede in het half-zelfstandige
zuiden sinds het eind van de
burgeroorlog tien jaar geleden
verschillende keren in gevaar
geweest. De littekens van die
burgeroorlog die zeventien
jaar heeft geduurd en grote
schade aanrichtte in het zui
den, zijn nog steeds niet gene
zen.'De huidige onvrede valt
terug te voeren op twee direc
te grieven. De eerste grief be
treft een poging van de rege
ring om soldaten uit het zui
den over te plaatsen naar pos
ten in het noorden. Deze po
ging is bij verscheidene mili
taire eenheden in het zuiden
op fel verzet gestuit. Ruim 200
man van een zuidelijk bataljon
bijvoorbeeld weigerden zich te
laten overplaatsen. Ze wilden
hun huis en gezin in het zui
den niet in de steek laten en
ze waren bang dat ze naar
Irak gestuurd zouden worden
om tegen Iran te vechten. Ac
ties van de regering tegen de
rebellerende militairen zijn
mislukt. Hoewel de reger^
bekendmaakte dat de opslf
was gesmoord, zeiden ooi
tuigen dat.de meeste opstas
lingen waren ontsnapt riclf
Ethiopische grens. Het is I
waarschijnlijk dat de ontvl
ders van de vijf hulpverlen.
die in uniform gekleed g
en goed bespraakt zijn, iet1
maken hebben met deze dei
teurs.
De tweede bron van onvr.
is het besluit van presicfTour
Numeiri om het zuiden in dZoet
afzonderlijke regio's te veiieen
len „in het belang van de (heel
tionale eenheid en veilighei^
De president heeft ontk(
dat deze nieuwe indeling (-
eerste aanzet is tot beëin<|
van het zelfbestuur in hetT
den. De inwoners van het I
den zijn er echter van ov
tuigd dat hij dat wel wil eni
hij alles van Khartoum
willen regelen.
RICK WED-
t
Sjaranski mocht zijn moeder spreken
TEL AVIV De Russische dissident Sjaranski heeft gisteren
voor het eerst in achttien maanden weer bezoek van zijn moe
der en broer mogen ontvangen. Sjaranski's vrouw Avital die in
Israël woont, zei dat haar schoonmoeder haar telefonisch had la
ten weten dat Sjaranski twee uur vanachter een doorzichtige af
scheiding met zijn familieleden had gesproken. Avital merkte op
dat haar man die in 1978 „wegens spionage voor het westen"
werd veroordeeld tot dertien jaar gevangenisstraf, nu 56 kilo
woog en al zijn haar had verloren. Sjaranski beëindigde in janu
ari een hongerstaking van vier maanden. Hij woog toen maar 36
kilo.
UW VAKANTIE IS BELANGRIJKGENOEG
OM'M BIJ DE ANWB TE BOEKEN.
Duitsland. Kannelrodeck. Zwartewoud.
Gemoedelijk pension. HaIJpension.
Per nacht per persoon vanaf HS 34. - LS
27r
Zwitserland. Engi, vlak bij Liechtenstein.
Knus Hotel. HaIJpension.
Per nacht per persoon vanaf HS 40.- LS
34r
Nederland. Westerhoven, aan de Belgische
grens. Luxe bungalow.
Per week vanaf HS 790.-LS
370:
Kanaaleilanden. Guernsey. St. Peter Port.
Appartementen voor 2 tot 6 pers.
8 dagen per persoon vanaf HS 682.- LS
560:
Spanje. Costa Brava. 10-daagse busreis.
Hotel met volpension.
2 en 16 september p.p. 435.-14 oktober
395:
Schotland. Edinburgh Taptoe. 3-daagse
vliegreis. Volpension.
Vertrek 26 augustus. Per persoon.
895:
Oostenrijk. Zwerven met eigen auto.
Verblijf in hotels. II of 13 dagen.
Prijs per persoon vanaf
872:
ANWB-Leiden. Stationsweg 2, tel. 071-146241.
UIT EN THUIS MET DE ANWB ANWB
Prijswijzigingen voorbehouden. (Hs Hoogseizoen. Ls Laagseizoen.)
Ti
lister
teld:
irijze
BEIROET/DAMASCUS De Amerikaanse minister van bfen;
tenlandse zaken, Shultz, is gisteren in de Syrische hoofdstad Uiiver
mascus aangekomen om met president Assad te praten over f035
rugtrekking van de buitenlandse troepen uit Libanon. Enkt££;
uren voor zijn aankomst liet Syrië echter nog weten dat I t
vasthoudt aan het standpunt dat de Syrische manschappen ra
uit Libanon worden teruggetrokken tenzij de Israëlische strif®""
krachten onvoorwaardelijk uit dat land verdwijnen. jmerii
Shultz werd op het vliegveld van Damascus ontvangen doorO^
minister van buitenlandse zaken, Khaddam. Vandaag sprefi. in
Shultz met president Assad. Vlak voor zijn vertrek uit Beirfcj^
onderstreepte Shultz dat hij zal praten over de terugtrekkilr. ira
van alle buitenlandse troepen uit Libanon. |wi,s
De minister had in de nacht van maandag op dinsdag een deem
derhoud met koning Fahd van Saoedi-Arabië voordat hij nj?!"
Beiroet vloog voor een gesprek met de Libanese president (Sr. di
mayel. Libanon waarschuwde de overeenkomst met Israëli'"®0
zullen schrappen als de Israëlische troepen gedeeltelijk wordLT
teruggetrokken.
E
JERUZALEM Zowel minister van buitenlandse
ken, Van den Broek, als officiële bronnen binnen
Israëlische regering hebben ontkend dat er sprake z(8
zijn van moeilijkheden of van een verkoeling in de iw
latie tussen Nederland en Israël.
Volgens van den Broek kon in de twee gesprekken, die hij gislt
ren heeft gehad met zijn Israëlische ambtgenoot Shamir, vrijb
lijk worden gesproken over elk verschil van mening zonder d
dit de relaties tussen beide landen belastte.
Tijdens de tafelredes van de beide bewindslieden, gedurende
diner dat Shamir van den Broek aanbood, kwamen echter h
duidelijk grote meningsverschillen tot uiting. Shamir wees
oproep van Van den Broek van de hand om vertrouwenwe
kende maatregelen te nemen bijvoorbeeld een herziening v
de nederzettingenpolitiek op de westelijke Jordaanoever
zo een dialoog met zijn Arabische buren op gang te breng
Van den Broek zei geen begrip te kunnen opbrengen voor
volstrekte afwijzing door Israël van de PLO als gesprekspartn
Hij bepleitte ten aanzien van de PLO een afwachtende houdi
