LIk ben nergens bang voor
hooguit dat ik misselijk word
In Noordoostpolder staan
honderd vakantiehuizen
al ruim vier jaar leeg
Bedrijfsleven
geeft TNO steeds
meer opdrachten
JjkMERIKA S EERSTE VROUWELIJKE ASTRONAUT:
China kiest
president
PEKING De Nationale
Volksassemblée van Chi
na, die momenteel bijeen
is, kiest aanstaande zater
dag een president van de
Volksrepubliek, aldus
meldde vanochtend het
persbureau Nieuw-China.
De assemblee discussieert mo
menteel over de kandidaten
voor het presidentschap. Na
men zijn echter nog niet ge
noemd. Wel gaat in Peking het
gerucht dat Li Xiannian, num
mer vijf in de Chinese hiërar
chie, een goede kans maakt tot
president te worden gekozen.
Geen krant ontvangen? Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
NOORDOOSTPOLDER
Het aan de rand van de
Noordoostpolder geprojek-
teerde ambitieuze recrea
tieoord Kuinderbos, waar
in al voor miljoenen is ge
ïnvesteerd, komt niet ver
der van de grond. Reeds
vier jaar staan 100 vakan
tiebungalows, voorzien
van water, gas en elektri
citeit, te verpieteren.
En dat, terwijl financiers en
aannemers klaar staan om het
vakantieoord te voltooien en
de gemeente Noordoostpolder
bereid is om, met toepassing
van artikel 19 van de wet op
de ruimtelijke ordening, de
wijziging van het bestem
mingsplan er in sneltreinvaart
doorheen te jagen. Normaal
duurt zo'n procedure ander
half jaar, in dit geval zou het
echter slechts een paar maan
den in beslag nemen.
Op het laatste moment echter
heeft de eigenaar van het
complex, de Vestingsdrecht
B.V. te Naarden, een volle
dochter van de Westland-
Utrecht Hypotheekbank, een
stokje voor de transactie gesto
ken. Het waarom is niet duide
lijk, maar vermoed wordt, dat
de belastingtechnische proble
men de oorzaak vormen.
Direkteur T.Alblas van de
Vestingsdrecht, hult zich in ie
der geval in raadsels. „De heer
Kleverkamp (architect van het
plan, red.) is er niet in ge
slaagd de plannen tot een goed
einde te brengen. We denken
nu na over de vraag wat we
verder gaan doen. Daar kan
ik, op dit moment, niets over
zeggen".
Geruchten nis zou de West-
land-Ut recht Hypotheekbank
problemen li n met de fis
cus noemt hij •ndentieus" en
„ongegrond". De heer Alblas
zegt zich verder niet druk te
maken over het feit, dat de va
kantiebungalows al ruim vier
jaar leegstaan. „Er staan", al
dus de heer Alblas, „overal va
kantiewoningen leeg. Dat is
niet zo'n wonderlijke zaak".
Giftige rook
bij brand
HAAKSBERGEN Op het
industrieterrein van Haaks
bergen is in de nacht van za
terdag op zondag de hal van
een handel in bouwmaterialen
uitgebrand, waarbij volgens de
brandweer giftige stoffen vrij
kwamen. Dit werd veroor
zaakt doordat in het gebouw
veel pvc-produkten lagen op
geslagen. Omdat de wind gun
stig stond, aldus de brandweer,
bereikte de giftige rook de be
bouwde kom van Haaksbergen
niet. De brandweer had vier
uur nodig om het vuur te be
dwingen.
Uitgiftekoers nieuwe
staatslening 100
DEN HAAG - De koers van
uitgifte van de 9,5 pet 7-jarige
staatslening 1983, waarop mor
gen kan worden ingeschreven,
is vastgesteld op honderd pro
cent. Aldus een medeling van
het ministerie van financien.
S iïNNENLAND/BUITENLAND*
Jrote cocaïnevangst
,p vliegveld Miami
[IAMÏ De doaune op het
Am jjegveld van Miami heeft giste-
entl en aan boord van een Colombi-
ans vrachtvliegtuig tussen een
^er iding bloemen 450 kg cocaine
SC1 ongetroffen. De waarde van de
aan rugs wordt geschat op onnge-
eer 850 miljoen gulden.
3 Riders op het vliegveld werd nog
'an ens 4,5 kg cocaine gevonden.
ngsl rervolgens werden in de haven
r an Miami twee schepen met
in beslag genomen,
de n een Zuidamerikaans schip zat
del $)0 kg, in een ander 13.600 kg.
ten t 17 Colombiaanse beman-
aani ingsleden van dit laatste schip
t'e jn gearresteerd.
Afrikaanse top
uiteen zonder
secretaris - generaal
ADDIS ABEBA De Nigeriaanse
diplomaat Peter Onu, die al jaren
fungeert als adjunct-secretaris-gene
raal van de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid (OAE), is gisteren
benoemd tot secretaris-generaal ad
interim.
De 51 lidstaten van de OAE slaagden
er niet in een nieuwe secretaris-ge
neraal te kiezen, als opvolger van de
aftredende Togolees Edem Kodjo.
Het is de bedoeling dat Onu aanblijft
tot de volgende topconferentie van
de OAE-landen, die in 1984 in Gui
nee wordt gehouden.
Juichend laat Kees Scheffers zich naar beneden takelen,
nadat hij zaterdag het wereldrecord paalzitten op 404
dagen had gebracht. De 25-jarige Hagenaar, die zei zo
iets nooit meer te willen doen, heeft zich daarmee een
plaatsje veroverd in het Guiness Book of Records. De
komende dagen zal hij het vooral druk hebben met fi
nanciële problemen, aangezien de Stolwijkse aannemer
Nederend beslag heeft laten leggen op de paalwoning.
DEN HAAG TNO heeft de laatste jaren aanzienlijk
meer opdrachten van het bedrijfsleven gekregen. De
totale omzet in die sector groeide van honderd miljoen
gulden in 1978 naar 142 miljoen in 1982. Volgens de
voorlopige financiële gegevens zal de exploitatiereke
ning over '82 echter een tekort van ruim tien miljoen
gulden vertonen, vier miljoen meer dan begroot. Oor
zaak: aanzienlijke kortingen op de overheidssubsidie en
het fors teruglopen van opdrachten vanuit de departe
menten. Aldus het TNO-jaarverslag over 1982.
TNO hoopt het tekort binnen enkele jaren terug te schroeven
door de vorig jaar aangekondigde afslanking. Gestreefd wordt
naar een grotere effectiviteit en verbetering van de kwaliteit
van de dienstverlening. Wil de TNO in staat zijn om de stijging
van de opdrachten uit het bedrijfsleven voort te zetten, dan is
een krachtig overheidsbeleid, gericht op vernieuwing in het be
drijfsleven, beslist noodzakelijk, zo staat er in het jaarverslag.
Een verder terugschroeven van overheidssubsidies en -opdrach
ten zal onvermijdelijk grotere gevolgen hebben voor de werkge
legenheid dan thans wordt voorzien. Tevens zou dit nadelig zijn
voor de kwaliteit van het voor TNO zo essentiele verkennend
onderzoek. Hierdoor zou ook de dienstverlening aan de indus
trie op de lange duur op de tocht komen te staan. Van de ge
noemde 142 miljoen gulden namen de hoofdgroepen maatschap
pelijke technologie, industriële produkten en diensten, bouw en
metaal, technisch-wetenschappelijke diensten en de groep be
leidsstudies en informatie gezamenlijk 86 miljoen gulden voor
hun rekening. Dit is vijf miljoen gulden meer dan het jaar daar
voor. De belangrijkste stijging vertonen de hoofdgroepen indus
triële produkten en diensten (totale omzet twintig miljoen gul
den) en de technisch-wetenschappelijke diensten (26 miljoen).
Dit is een stijging van respectievelijk 8,8 en 13,7 procent ten op
zichte van 1981.
De hoofdgroepen defensieonderzoek, gezondheidsonderzoek en
voeding en voedingsmiddelen hadden een gezamenlijke omzet
stijging van vier miljoen gulden. Bij voeding en voedingsmidde
len (totale omzet 26 miljoen gulden) bedroeg die stijging 12,3
procent.
fieidae Sou/m/nt maandag 13 iuni i983 pagina 7
EN WISKE DE GOUDEN GANZENVEER
Surinaamse Patriotten
zijn boos op Nederland
AMSTERDAM „Sinds februari van dit jaar zijn in In
donesië 300 mensen zonder vorm van proces standrechte
lijk doodgeschoten, maar Nederland neemt geen enkele
maatregel tegen dat land. Integendeel, er worden wel
economische delegaties naar dat land gestuurd en econo
mische hulp toegezegd. Dat betekent dat Nederland met
twee maten meet, want na de gebeurtenissen van 8 en 9
december in Paramaribo (waarbij vijftien Surinamers
omkwamen) heeft Nederland de ontwikkelingshulp aan
Suriname opgeschort". Dit zei P.E. Simpson gisteren op
een bijeenkomst van de Liga van Surinaamse Patriotten
in Amsterdam. Liga-voorzitter Waldi Breeveld deed een
dramatisch beroep op de aanwezigen zijn voorbeeld te
volgen en naar Suriname terug te keren. Na een 25-jarig
verblijf in ons land vertrekt hij nog deze maand richting
Paramaribo.
\rail
Honderden Inwoners uit Ahaus in de weer met het van beddengoed
gemaakte spandoek tegen kernenergie.
Langste spandoek ter
wereld in Ahaus onthuld
AHAUS-HENGELO Op even speelse als origi
nele wijze werd zaterdag in het zonovergoten
Westduitse grensstadje Ahaus nabij Hengelo gede
monstreerd tegen het aldaar te bouwen opslagde
pot voor uitgebrande splijtstofstaven uit kerncen
trales. De tegenstanders van deze bouwplannen
ontrolden een drie kilometer lang spandoek,
waarop allerlei leuzen geschreven stonden tegen
het felomstreden opslagdepot. Op deze manier
werd heel Ahaus geconfronteerd met een kilome
ters lang protest, dat eindigde op het bouwterrein
in het gehucht Ammeln. Het is de bedoeling dat
dit kilometers lange spandoek, dat voor een deel
was samengesteld uit beddegoed van de bevol
king, na drie dagen rond het bouwterrein te heb
ben gehouden, overhandigd zal worden aan de
plaatselijke pastoor, die met het inzamelen van
lompen en oud papier projecten helpt financieren
in de Derde Wereld.
►Si
d deze week
Ttrekt Sally Ride
als eerste
erikaanse vrouw
ir de ruimte aan
ird van het
dekiimteveer
eeihallenger.
''nyuardian-
edewerkster
'osemarie Lamb
'ittman schildert
portret van deze
'ijgzame
erikaanse wier
ootste angst is dat
misselijk wordt aan
ird.
IUSTON Op 18 juni zal
Ride samen met vier
inelijke astronauten de
:kpit betreden van het
imteveer Challenger,
ichtnummer STS-7, om te
innen aan haar reis naar de
iimte. Haar plaats is achter
igvoerder Robert Crippen
tweede piloot Fred Hauck.
ly Ride is boordwerktuig-
idige, na de functies van
jvoerder en tweede piloot
belangrijkste baan aan
Ze is niet de eerste
die de ruimte ingaat
Russische astronauten,
lentina Tereshkova in juni
3 en Svetlana Savitskaya
brig jaar, waren haar voor
aar met haar 32 jaar wel de
rste Amerikaanse vrouw.
duimendik boek op
lar schoot boordevol instruc-
is voor de vijf computers van
!t ruimteveer zal ze de con-
Dlelichtjes en schermen in de
ten houden om ervoor te
rgen dat er niets verkeerd
at tijdens de lancering en de
ugkeer naar de aarde, de
ee gevaarlijkste periodes uit
vlucht. En als er wel wat
rkeerd gaat? „Ik denk dat ik
vain zal helpen het te maken",
aconiek.
ily Ride is een ongewone
ouw met grote wilskracht.
1.65 meter lang, heeft
nker, gepermanent haar, le-
"dige blauwe ogen en een
«.pierd, mager lichaam, een
n volg van de zes kilometer
ze dagelijks loopt rond het
hnson Space Center in
uston waar alle astronauten
zengden opgeleid. Haar onaf-
da' nkelijkheid is bijna ongë-
ip, iflijk.
icar irig jaar trouwde ze met Ste-
Hawley, eveneens een as-
in opleiding. De dag
haar huwelijk vloog Sally
in haar eentje uit Hous-
naar Salina (Kansas) in
vliegtuigje waarvan ze
is. De dag daar-
het stel, beiden ge
kleed in witte lange broek met
daarboven een vrolijk ge
streept T-shirt. De vader van
de bruidegom, Bernard Haw-
ley, dominee van de Presbyte
riaanse Kerk in Salina, sloot
het huwelijk in de tuin achter
zijn huis.
Een paar dagen later vloog
Sally terug naar Houston, haar
nieuwe echtgenoot veilig in de
riemen achter zich. Zelfs haar
moeder was daarvan een beet
je van haar stuk gebracht. Het
is een vreemd gezicht om je
dochter zo te zien wegvliegen
een paar dagen na haar huwe
lijk, maar het is typisch Sally",
zei Joyce Ride. De moeder van
de bruidegom, Jeanne Hawley,
zei simpelweg: „Sally is ervan
overtuigd dat er niets is dat zij
niet kan. Ze heeft ontzettend
veel zelfvertrouwen en is erg
onafhankelijk".
Voor de pers is ze een gesloten
boek en in gesprekken doet ze
vragen af met standaardreac
ties.
Bescheiden
De ouders van Sally Ride wo
nen nog steeds in hun beschei
den huis in Encino, een klein
stadje in Californië. Hier is
Sally opgegroeid met haar jon
gere zusje Karen. Zpwel haar
vader als haar moeder zijn ou
derling van de Presbyteriaan
se Kerk. Sally zelf is niet erg
gelovig. Ze wordt meer beto
verd door de wetten van de
natuurkunde", zegt haar moe
der. Haar vaders fanatieke be
langstelling voor wedstrijd
sport heeft Sally van jongsa-
faan beïnvloed.
Toen Sally drie was, nam hij
haar al mee naar voetbal- en
basketbalwedstrijden", vertelt
haar moeder. „Toen ze vijf
was, vocht ze al met hem om
de sportpagina's van de
krant". Tot haar elfde jaar had
Sally slechts één ambitie en
dat was profspeler worden bij
de Los Angelos Rams, een
plaatselijke voetbalclub.
Maar daar het Amerikaanse
voetbal een mannensport is,
namen vader en dochter hun
toevlucht tot tennis. Dale Ride
betaalde voor lessen bij de
plaatselijke club en tussen
haar elfde en achttiende jaar
werd het leven van zijn doch
ter gedomineerd door tennis.
Ze had alleen maar mannelij
ke trainers. „Ze kan beter op
schieten met mannen, altijd al
zo geweest", luidt het com
mentaar van haar moeder. En
het was haar vader die haar in
de weekeinden begeleidde
naar allerlei jeugd toernooien.
Sally's vrienden zeggen dat
haar zelfvertrouwen zich heeft
ontwikkeld aan het eind van
haar tienerjaren toen ze iede-
ren op de tennisbaan versloeg.
Maar ook toen al werd haar
Zoals Mary Cleave, een andere
vrouwelijke astronaute vertel
de, is niemand hier erg ont
spannen. „Ga je naar een bij
eenkomst, waar het ook over
gaat, dan is iedereen, maar
dan ook iedereen ontzettend
goed voorbereid".
Het kan vijf tot veertien jaar
duren om in het trainingspro
gramma te worden opgeno
men voor een ruimtevlucht.
Astronauten die specialisten
zijn, moeten, hoewel ze het
ruimtevaartuig niet hoeven te
besturen, toch hun vliegbrevet
halen voor vliegtuigen op hoge
afstand, leren parachutesprin
gen en oefenen in ruimtes zon
der zwaartekracht, hetgeen
meestal gebeurt in een KC-135
transportvliegtuig.
Er is een groot verschil tussen
pilootastronauten en specialis
ten. Alle vrouwelijke astro
nauten en vele mannen zijn
specialisten. Pilootastronauten
zorgen voor de feitelijke bestu
ring van het ruimteveer. De
specialisten zijn ingenieurs,
wetenschapsmensen, doktoren
etc, die aan boord en in de
ruimte experimenten uitvoe
ren. Maar er zijn nog andere
dingen die zwaar wegen bij de
NASA. Zo moeten astronauten
het hoofd koel kunnen houden
in een crisis, zo min mogelijk
emotie tonen, niet bereid zijn
over hun eigen leven te pra
ten, met name niet met de
pers, en goed kunnen opschie
ten met de jongens.
persoonlijke stijl gekenmerkt
door understatement. „Als ze
verloor, hield ze haar lippen
een tijdje grimmig op elkaar.
Als ze won, was ze in de wol
ken, maar ook dan zei ze niet
veel", zegt Joyce Ride.
Toen ze vijftien was, won Sal
ly een beurs voor een exclusie
ve meisjesschool in Bel Air,
vlakbij Beverly Hills, waar ze
zich verder in de tennissport
kon bekwamen. Het was een
school voor de dochters van
rijke filmsterren zoals Jack
Palance. Oud-leerlingen zijn
onder andere Shirley Temple
en Candice Bergen. Een ander
meisje met een beurs, Susan
Oakie, die nu arts is, was Sal
ly's beste vriendin op die
school.
Toen ze ging studeren aan
Swarthmore College, een uni
versiteit aan de Oostkust,
werd ze tenniskampioene van
een studententoernooi en ze
drongen erop aan beroeps te
worden. Dat heeft ze nooit ge
daan. In plaats daarvan liet ze
zich overschrijven naar de
Stanford University in Cali
fornië, gaf het tennissen op en
ging exacte vakken studeren.
Toen ze in de lente van 1978
afstudeerde in de X-ray-astro-
nomie, stond er in de universi
teitskrant een advertentie
waarin de NASA vroeg om
specialisten voor de ruimte,
een nieuwe functie. Voor het
eerst werden vrouwen aange
moedigd te solliciteren. De ei
sen omvatten een academische
graad, ervaring met weten
schappelijk onderzoek, een
lage bloeddruk en een goed
gezichtsvermogen.
Rivaliteit
Jaren daarvoor had Sally ooit
gezegd dat ze de eerste vrou
welijke astronaute wilde wor
den. Toen ze de advertentie
zag, solliciteerde ze onmiddel
lijk. Er waren 13.000 gegadig
den voor 35 plaatsen. Onder
de uitverkorenen zaten zes
vrouwen. Het totaal aantal as
tronauten bestaat momenteel
uit 68 man en er is enorm veel
rivaliteit om op een vlucht te
worden ingedeeld.
Sally Ride voldoet aan al die
voorwaarden. „Niemand weet
wat Sally denkt over wat dan
ook", zegt haar zusje Karen.
Er zijn misschien maar twee
dingen uit Sally's leven waar
mee gewone stervelingen zich
kunnen identificeren. Haar
zusje had haar gevraagd om
peettante te zijn van haar
zoontje, Whitney. „Toen ik
haar de baby aanreikte bij de
doop, trok er een vlaag van
pure paniek over haar ge
zicht", zegt Karen. „Ze vond
het doodeng. Het was de eerste
keer dat ze een baby in haar
armen had". En tegen een goe
de vriend bij de NASA heeft
Sally verteld waar ze het
meest bang voor is tijdens de
vlucht. Ze is niet bang dat het
ruimteveer zal ontploffen of
dat ze voor eeuwig rondjes zal
blijven draaien in de ruimte.
Ze is bang dat ze misselijk
wordt aan boord. „Ik mag niet
misselijk worden", zegt ze,
„dat mag niet gebeuren". Daar
vijftig procent van alle astro
nauten misselijk wordt door de
gewichtsloosheid in de ruimte,
zou het niet vreemd zijn als
het ook haar overkwam. Maar
ze is waarschijnlijk bang dat ze
daarmee te veel van zichzelf
bloot zou geven.
ROSEMARIE WITTMAN
LAMB
Copyright The Guardian
Inzet: De
Russische
Valentina
Tereshkova
maakte In 1963
al een
ruimtevlucht.
De
Amerikaanse
astronaute,
Sally Rlde
