TAFEL Vredesbeweging denkt niet na over politieke alternatieven HP Activiteiten van vredesbewegingen brengen organisatie „Kirchentag" in verlegenheid EDCS GROEIT GESTADIG WÏÏÏÏ71 £eidöc A. P. van Diemen vicaris mgr. Bar Honderd miljoen in '82 voor Kerk in NoodOPH kerk wereld Schilderwerk en politiek ACHTERGROND Qtid&iQowuvnt DONDERDAG 9 JUNI 1983 PAGINA Legerbisschop drs. R. Ph. Bar heeft het voornemen de hui dige hoofdvlootaalmoezenier A. P. van Diemen aan te stel len als vicaris-generaal. Dat heeft hij de aalmoezeniers in een brief laten weten. De legerbisschop streeft ernaar, dat Van Diemen, die ook enkele pastorale taken in het aartsbis dom Utrecht zal gaan vervullen, rond 1 september zijn nieu we functie zal aanvaarden. De legerbisschop heeft pater J. M. Janssen smm benoemd tot opvolger van Van Diemen als hoofdvlootaalmoezenier. De laatste heeft in november vorig jaar bij de benoeming van mgr. Bar tot legerbisschop, namens de drie hoofdaal moezeniers zijn teleurstelling uitgesproken over het gebrek aan inspraak bij deze benoeming. Ook vroeg hij zich toen af of de nieuwe legerbisschop gezien zijn duidelijke standpunt inzake de (kern)bewapening op een bevredigende manier zou kunnen functioneren. Moeder Teresa in Romeins ziekenhuis Met hartklachten en uitputtingsver schijnselen is gisteren Moeder Teresa in een Romeins ziekenhuis opgeno men. De in augustus 73 jaar wordende stichteres van de „Missionaressen van de naastenliefde" en draagster van de Nobelprijs voor de vrede, zal volgens de artsen enige tijd rust moeten hou den. Haar gemeenschap van weldoen sters werkt in alle grote steden van India, alsmede in Venezuela, Tanza nia, Australië, New York en landen in Europa.In de afgelopen jaren heeft Moeder Teresa meermalen enige tijd in Rome gewoond. Daar heeft zij in een verlaten klooster op de Celio-heu- vel een bejaardentehuis ingericht. Hulp voor de in nood verkerende kerk in Oost-Europa en in de derde wereld ter waarde van honderd miljoen gulden heeft de in het Westduitse Königstein gevestig de internationale organisatie „Kerk in Nood/Oostpriesterhulp" in 1982 verstrekt. Rond een derde deel van het geld ging naar Oost-Europa, 22,5 procent naar La- tijns-Amerika en 21,9 procent naar Afri ka. De aard van de verstrekte hulp loopt sterk uiteen. Niet alleen werden bisschop pen en zielzorgers direct in hun levenson derhoud ondersteund, ook werd geholpen bij bouwwerkzaamheden, opleiding van priesterstudenten, aanschaf van kerkelij ke gebruiksgoederen en katechetisch on derwijsmateriaal. Voorts werd hulp verleend bij het aan schaffen van gemotoriseerde vervoermid delen aan zielzorgers en werd maatschap pelijke hulp geboden aan vluchtelingen en vervolgden. Van de 108 landen waar de hulp naartoe ging waren de voornaamsten Polen, Brazilië, Zaïre, Hongarije en Zuid- -Afrika, gevolgd door de Sovjet-Unie, Joe goslavië, Chili en Tsjechoslowakije. Met een herdenkings dienst bij het gedenkte ken van het voormalige concentratiekamp Ber- gen-Belsen en met 88 kerkdiensten in de Jaar beurshallen, de zalen van het Congrescentrum, op het Operaplein en in protestantse en rooms- katholieke kerkgebou wen is gisteravond in het Westduitse Hannover de twintigste „Deutscher Evangelischer Kirchen- tag" begonnen. De kerk dienst op het Operaplein werd rechtstreeks door de Westduitse televisie uitgezonden; een van de diensten op het Jaar- beursterrein was direct via de radio te horen. Van de 88 voorgangers, on der wie elf vrouwen, kwa men er vijf uit Oost-Duits- land, vier uit Engeland, twee uit Amerika en één uit Zwit serland. Polen en Tsjechoslo wakije. Zij allen hielden een toespraak op basis van een tekst uit hoofdstuk 33 van het bijbelboek Ezechiël, waaraan het thema voor deze Kirchentag „Omkeer tot leven" is ontsproten. Aan deze Kirchentag wordt door 130.000 mensen (onder wie ruim 2000 Nederlanders) deelgenomen. Het aantal per soneelsleden van deze Kir chentag bedraagt ruim 21.000. Dit tweejaarlijkse oe cumenische evenement in West-Duitsland duurt tot en met zondag. Nog voor het begon was de tweespalt al duidelijk tussen enerzijds de organisatie en anderzijds de vredesbewegin gen. die de organiserende in stanties door hun activiteiten in grote verlegenheid bren gen en een onvoorwaardelijk nee eisen tegen de kernbe wapening. Getooid met paar se halsdoeken zijn de aan hangers van deze vredesgroe pen duidelijk herkenbaar, evenals de door hen buiten het officiële programma om georganiseerde bijeenkom sten. Morgenavond kan het tot een confrontatie komen. Het offi ciële Kirchentag-programma ligt dan stil om de bezoekers de gelegenheid te geven deel te nemen aan Avondmaals vieringen, die op talloze plaatsen worden gehouden. De vredesbewegingen orga niseren met name op deze rustavond allerhande protest bijeenkomsten tegen de ato maire dreiging. Juist deze (voorspelbare) eenzijdige de monstratie van vredesgroe pen was er de reden van. dat drie vooraanstaande West duitse theologen hun mede werking aan de Kirchentag hebben geweigerd. Een niet onbelangrijke rol in de tweespalt is weggelegd voor de theoloog en jurist dr. Helmut Simon uit Karlsruhe, één van de acht leden van het Bundesverfassungsge- richt (het hoogste rechtscolle ge in West-Duitsland, dat met name moet beoordelen of door het parlement aange nomen wetten en besluiten niet strijdig zijn met de Grondwet; tegen uitspraken van dit college is geen beroep mogelijk). Juist dit lid van dit rechtscollege, dat tijdens de Kirchentag deel uitmaakt van meerdere forums, laat geen mogelijkheid onbenut om te pleiten voor een volks raadpleging over de plaatsing van nieuwe middenafstands- raketten in West-Duitsland, hoewel de Grondwet een dèrgelijk referendum niet toelaat. In dit pleidooi van dr. Simon zien de vredesbe wegingen een aanknopings punt om te pleiten voor een zijdige ontwapening met een ondergeschikte rol voor het parlement. Met enig angst en beven wordt ook het meervoudige optreden van de filosofe ep theologe prof. dr. Dorothee Sölle uit Hamburg tegemoet gezien. Dr. Sölle, bekend om haar uiterst radicale en con troversiële opvattingen over kerk en godsdienst, zorgde tijdens de Kirchentag van 1965 in Keulen met haar rede „Kerk buiten de kerk" voor grote spanningen in de West duitse kerken. Die rede was ook de directe aanleiding voor het ontstaan van de pro testbeweging „Kein anderes Evangelium". De officiële Kirchentag heeft zwaarge wichten als oud-bondskanse lier Willy Brandt, ontwape ningsdesk undige Egon Bahr en staatssecretaris dr. Alois Mertes (Buitenlandse Zaken) naar Hannover gehaald, om de vredesbewegingen, die ook Petra Kelly en generaal- majoor Gerd Bastian van de Groenen als spreker hebben uitgenodigd, enig tegengas te bieden. De tweespalt is terug te voe ren naar een verschillende uitleg van het thema van deze Kirchentag: „Omkeer tot leven". De vredesbewe gingen gaan er van uit. dat die omkeer wordt bereikt door het afzweren van alle wapens. De officiële Kir chentag is ervan overtuigd, dat dan een leven van* vrede nog niet is bereikt. Daarvoor is meer nodig, met name een verandering in de mens zelf en niet minder een verbete ring in de verhouding van de ene mens en de andere. Hier op ligt de prioriteit van de Kirchentag. Het praesidium van de Kir chentag laat het aan de aan hangers van de vredesbewe gingen zelf over, of zij tijdens de Avondsmaalsviering zon dagmorgen in het Nedersak- sen-stadion hun paarse hals doeken willen dragen. Het praesidium had eerder de vredesgroepen gevraagd, tij- dens deze viering de halsdoe ken niet te dragen, omdat dat voor iedereen een belangrijk teken van gemeenschap en verzoening zou zijn. De vre desbewegingen gingen daar mee akkoord als een verte genwoordiger voor de aan vang van het Avondmaal daarover een verklaring mocht afleggen. Omdat de besprekingen daarover niet voor de aanvang van de Kir chentag konden worden af gerond, laat het praesidium de beslissing bij de mensen zelf. De Oecumenische Ontwikke lingscoöperatie (EDCS) heeft haar ledental en kapitaal in 1982 zien toenemen. Dat blijkt uit het jaarverslag, dat de in Amersfoort gevestigde organisatie onlangs heeft ge publiceerd. De EDCS, waar van alleen kerken en kerke lijke organisaties lid kunnen worden, verstrekt leningen aan commercieel levensvat bare projecten in ontwikke lingslanden. De leningen worden verstrekt tegen zach te voorwaarden en de projec ten moeten voldoen aan een reeks sociale maatstaven. Het ledental van de EDCS riam in 1982 met zestien toe tot 163. Tot de nieuwe leden behoren een aantal klooste rorden in de Verenigde Sta ten, de zendingsorganisatie van de Evangelische Kerk in de Duitse Bondsrepubliek en het „Vicaria de la Solidari- dad" van het 'aartsbisdom Santiago de Chile. Het kapi taal van de EDCS steeg in 1982 met 2.999.000 gulden tot 16.192.000 gulden. Driekwart van het nieuwe kapitaal kwam van organisaties in Europa. Bij de nieuwe projecten die de EDCS heeft goedgekeurd. ging het onder meer om een coöperatie van 25 kleine vis- kwekers in Indonesië, een coöperatie van schapenhou ders in Chili en een project voor varkenshouders in Co lumbia. Een belangrijke mijl paal in de ontwikkeling van de EDCS, die in 1975 werd gesticht, was, dat voor het eerst aan de aandeelhouders een dividend van twee pro cent kon worden uitgekeerd. Gebakken vis uit de oven met worteltjes en aardappelen vla met rabarbermoes Voor twee disgenoten heeft u nodig: 300 g gefileerde kabel jauw, 1 citroen, zout, peper, oregano, 1 tomaat, paneer meel, 35 g boter, 1 dl wa ter; 500 g worteltjes, zout, sui ker, 10 g boter, peterselie; 0,5-1 kg aardappelen; halve liter vla. Spoel de vis af met koud wa ter, snijd of knip hem in por ties en leg die in een ingevette ovenschaal niet te hoog of te groot). Druppel het sap van een halve citroen over de vis en strooi er een mengseltje over van zout, peper en orega no. Leg hier en daar plakken tomaat half onder de vis. Strooi er een dun laagje pa neermeel over de filets en ver deel er de boter over. Schenk het water naast de vis. Zet de schotel boven het midden van een oven, die op 5 of 200 staat. Reken circa 20 minuten voor het gaar worden, vis ziet dan door en door wit. Garneer met parten citroen, gesneden van het overgebleven gedeelte. Kook de worteltjes. Spoel de rabarber af, snijd de stelen in stukken van drie centimeter, zet die op met een centimeter water, kook ze tot moes in circa tien minuten, bind zo nodig bij met wat cus tard en voeg suiker toe. Pre senteer vla en moes apart of doe de vla in kleine schaaltjes en leg er een laagje moes op. JEANNE GRATIS ELKE WOENSDAG DE BJILAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS MUZIEK THEATER RECREATIE EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA De door de schaarste aan financiële middelen toch al zwaa,e belaste minister en staatssecretaris van financiën, de hereiop, Ruding en Koning, zijn door een kamermeerderheid opgez, ior deld met een nieuw gat van tientallen miljoenen guldens, de PvdA weer eens aan de gang geweest, gevolgd door ee wankelmoedig CDA? Zo zou de eerste vraag kunnen luidei n Neen, luidt het antwoord, het gat is veroorzaakt door not^hu bene de VVD, op afstand gevolgd door het CDA. De VV^at moest en zou een verkiezingsbelofte inlossen en aarzelde nie het de bewindslieden van Financiën daarmee bijzonder lasti i f te maken. Het gaat, gisteren en vandaag was het weer volop in hei nieuws, om het betrekken van schilderwerk bij een nieuw regeling voor het fiscaal aftrekbaar maken van groot ondei houd aan de eigen woning. Wie de moeite neemt na te leze wat daarover in de afgelopen maanden allemaal gezegd moet nogal wat tijd beschikbaar hebben. De politieke heii die over dit onderwerp gemaakt is onverschrijdt redelij] grenzen, zeker in een periode waarin heel wat belangrijk! zaken de politici aan het Binnenhof bezighouden. Eind vorig jaar kondigde premier Lubbers een wetsontl werp aan waarin een nieuwe regeling voor fiscale aftrekye, baarheid van groot onderhoud zou worden vervat. Het schjlgi derwerk was daarbij echter niet begrepen. De VVD stond o jn haar achterste benen: dit kón niet. En na veel heen en wee ht gepraat in het kabinet kwam uiteindelijk het schilderwer] n voor duurdere woningen ook in de regeling. Ruding mord<in, maar Nijpels niet, die had zijn zin. Maar waarom alleen voong duurdere woningen? Dat zinde het CDA niet, dat op zij ,ei beurt met een amendement kwam waardoor ook goedkoper woningen in aanmerking zouden komen. Ruding morde no te luider: weer twintig miljoen, waar moest dat bedrag vandaa ht komen? De VVD had zich inmiddels achter het CDA-amenoe dement geschaard, maar ook met zijn tweeën konden ze Ruj dings vraag niet beantwoorden. Uiteindelijk gingen de tweer bewindslieden akkoord en volgende week hopen CDA e n VVD met hun definitieve dekking te komen. NATUURLIJK is het redelijk dat schilderwerk bij e« ze) groot-onderhoudsregeling wordt betrokken, maar het deba p en het politieke geweld dat ermee gepaard ging, waren sapar men een merkwaardige vertoning. En nu maar afwachte ,e8 waar de twintig miljoen vandaan moeten komen. In Hervormd Nederland aandacht voor de zorgen van IK V-secretaris Mient Jan Fa- ber. „De vredesbeweging voert wel politieke acties, maar denkt niet na over poli tieke alternatieven, die be spreekbaar zijn, die kunnen worden uitgedragen, waar voor je mensen kunt winnen. Een echt constructieve bij drage is afwezig". Hervormd Nederland over het CDA: „De overtrokken reactie op het afwijkende stemgedrag van enkele frac tieleden laat zich verklaren uit angst voor de VVD, en een slecht geweten over de ontrouw aan het partijpro gram". Een interview voorts met grondlegger MacBride van Amnesty International. „Het gebrek aan menselijk heid is groter dan ooit, maar dat past in de algehele zwak heid van dit tijdsgewricht, waarin de ontwikkeling van de techniek veel sneller gaat dan de vooruitgang van de moraliteit. We moeten dit in zien". Elders zegt voorzitter Overweg van de Vegetariërs- bond: „In het algemeen vind ik het verbazingwekkend dat linkse partijen die bevrijding van onderdrukte groepen zo belangrijk vinden, niet over de soortgrenzen heen kijken. Dieren moeten ook uit hun benarde positie worden be- Elsevier Magazine twijfelt aan de goede bedoelingen van hotelmagnaat Knijnen- burg die onlangs opzien baar de door zijn Bilderberg-impe- rium aan het personeel ca deau te doen. „Volgens des kundigen is het bezit zwaar overgewaardeerd. Ze menen dat men al blij mag zijn als de waarde de schulden dekt". Het blad becijfert dat Willem van Hanegem aan de 900.000 gulden, die zijn afscheids- wedstrijd hem heeft opgele- Mient-Jan Faber in Hervormd Nederland: „Een echt con structieve bijdrage van de vredesbeweging is afwezig". verd, hooguit 50.000 gulden overhoudt. Een ander artikel betoogt, dat 1983 al bij voor baat een agrarische rampjaar is. „Vooral jonge boeren die pas een bedrijf hebben over genomen en tegen torenhoge leningen aankijken, zou de helpende hand moeten wor den geboden. Zij beschikken niet over de reserves om zul ke klappen op te vangen". Verder wordt gesproken met het jubilerende (20 jaar in de Kamer) Kamerlid Joekes. „Als je werkelijk denkt dat een meerderheidsbesluit van je fractie je eer en geweten aantast, dan moet je kappen.' weggaan. Niet blijven zitten en doorgaan met tetteren, zo als we dezer dagen bij het CDA beleven". Een inter view tenslotte met de ver maarde evangelist Billy Gra ham. „Veel evangelisten heb ben in het verleden hun werk buiten de kerk moeten verrichten, omdat er in de kerk geen plaats voor was. Ik denk dat het binnen de we reldkerk tot erkenning zal moeten komen dat God een bijzondere gave van evange lisatie heeft gegeven aan be paalde mensen. Die gave moet erkend worden". In de Haagse Post de vraag hoe het eigenlijk gaat met de permanente campagne van de PvdA. „Aan de-, deuren gaan aanbellen en mensen enquêteformulieren laten in vullen over: hoe ellendig is het gesteld? Daar zagen wij de zin niet van in. Dat vond men toch een weinig serieuze aanpak". Aandacht ook voor het offensief van de Groningse communisten te gen de Amsterdamse partij top. „De Verbrugs zullen hun informele circuit moeten be ëindigen. Ook zij zullen het democratisch centralisme moeten aanvaarden. Er zitten nu mensen in het partijbe stuur die geen meerderheid achter zich hebben. Zoiets kan zelfs nog niet in een vis club of voetbalvereniging". Verder een portret van gou verneur Kremers van Lim burg. „Onderhandelen met Den Haag heeft ook iets van een spel. En het spel spelen vind ik leuk. Ik weet ook hoe je het moet spelen. Het kan moeilijk worden met het ka binet, maar dat is niet on prettig". Het omslagartikel schildert de dramatiek van de hoofdagent V. uit Heen- vliet die in arren moede zijn kwelgeest heeft doodgescho ten. Het blad heeft een boe kenbijlage. Vrij Nederland zet zijn po gingen voort om de kronkel wegen van Slavenburg's Bank (en mogelijk minister Korthals Altes) te ontwarren. „Justitie is te overbelast voor het opsporen van 100 miljoen verdwenen dollars". Een uit voerig gesprek voorts met Elsevier Magazine becijferde dat Willem van Hanegem aan zijn afscheidswedstrijd hoog uit 50.000 gulden overhoudt. minister Brinkman. „Er is in ons land behoefte aan het vasthouden van morele waarden, verdraagzaamheid vooral, en er niet op los le ven. Wanneer het CDA erin slaagt dit over het voetlicht te brengen, hebben we niks te vrezen. Maar kabinet en partij moeten niet vechtend over straat rollebollen. Dat is een groot gevaar". Onthullin gen ook over de kolenvoor- raad die in de Limburgse af valbergen verscholen zit. „De overheid had zich honderden miljoenen kunnen besparen door de sanering van de mijnterreinen niet uitsluitend aan .de Limburgse maffia over te laten". Een groot arti kel ook over alcoholversla ving in Nederland. „Preven tief gezien lijkt er een be-' moedigende situatie op te tre den. Nu moet er evenwel vanuit een oogpunt van pre ventie niet alleen minder ge dronken worden, maar ook anders. Dat wil zeggen: min der slordig, minder achte loos". Het blad heeft een bij lage over detectives en thril lers. De Tijd praat, naar aanlei ding van het gerommel in de CPN, met twee generaties communisten. De scheidende adjunct-hoofdredacteur van De Waarheid Elsbeth Etty: „Als het zo doorgaat, zal een groot aantal vernieuwingsge zinde mensen uit de partij stappen en houdt de CPN op een reële politieke factor te zijn". Een artikel voorts over „de toenemende discrimina tie in Nederland". „Er be staan zo'n 1300 regels en be palingen van overheidswege die onderscheid maken tus sen Nederlanders en vreem delingen. Zolang je voortdu rend het gevoel hebt dat je als een onvolwaardig mens wordt beschouwd, kun je je moeilijk aanpassen". Met de nieuw benoemde hoogleraar maatschappelijke gezond heidszorg prof. Van der Maas wordt gepraat over het be- jaardenvraagstuk. „Men moet nu eens ophouden te bewe ren dat ouderen zo duur zijn, vooral wat hun gezondheids zorg betreft. We zijn bezig opnieuw een grote groep te discrimineren. Het is heel vervelend voor ouderen steeds vaker eraan herinnerd te worden, hoeveel ze wel niet kosten en hoeveel meer dat in de toekomst gaat wor den". Voetballer Wim Jansen zegt in een interview: „Ik ge loof er niets van dat een nieuwe generatie voetballers een slappe mentaliteit heeft. De mentaliteit is er best nog. Bovendien: ook in mijn gene ratie liepen er spelers rond die op karakter de top heb ben gemist". Het blad heeft een vakantiebijlage over Frankrijk. Minister Brinkman in Vrij Ne derland: „Er is in ons land behoefte aan het vasthouden van morele waarden". De Groene Amsterdammer beschrijft hoe de kraakbewe ging en andere actiegroepen muurvast in het slop zijn ge raakt. „Te vrezen valt voor een strijd op de laagste ni veaus tussen de diverse be langengroepen, nu de ideolo gische kaders waarbinnen ze samen een vuist konden ma ken, meer en meer lijken weg te vallen. Verdeel en heers wordt het, als we niet uitkijken". Elders de vraag waarom er nog geen bond voor uitkeringstrekkers is. „De kracht van zo'n eigen werklozenbond zou inder daad groter zijn. Nu wordt de behartiging van die belangen versnipperd". Aandacht ook voor het met tweespalt en ondergang bedreigde com munistische blad De Waar heid. Een redacteur: „Als je de kans hebt om een onaf hankelijk dagblad voor links te maken, dan geef je dat toch niet op? Je moet door gaan totdat absoluut komt vast te staan dat het niet kan. Nou, dat moment is nog niet gekomen". Een gesprek ten slotte met de Nederlands-En gelse topeconoom Willem Buiter. „De economische ruimte om de koopkracht op peil te houden, is er, vooral in Engeland en West-Duits land, en in mindere mate el ders in de EEG. Als de politi ci maar niet zo geobsedeerd waren door dat begrotingste kort. Men is de gevangene van het irreële". Uitkeringen Regelmatig kom ik in uw ko lommen, waar het gaat om uit keringen, bezuinigingen etc. het woord uitkeringstrekker* tegen. Zelf behoor ik nog tot de werkende massa en als ik dan zie welke bedragen er maandelijks af gaan voor het in stand houden van onze soci ale verzorgingsstaat schrik ik steeds even. Maar alla, als mij straks iets overkomt dan heb ik uiteraard ook RECHT op1 een uitkering. Waarom dan dat woord „uitkeringstrek' kers" zo vaak gebezigd wordt Ja! is mij een raadsel. Kunnen weierr niet afspreken dat we dat ver- £n anderen in „UITKERINGS m; GERECHTIGDEN", misschien J" dat men er dan niet zo min- 'a zaam over spreekt als over ?n „uitkeringstrekkers". DEN HAAG, P. Loos •tv

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2