TAFEL Hervormd rapport: Geef aan classes grotere taak bij bestuur en beheer CckbeSoutant ■JT71 Korter werken in onderwijs is geen probleem maar wie zal dat betalen Historische kerk in Zweden hersteld KORTE METTEN Nieuwe basisschool mag niet stuklopen op bezuinigingen Genoeg geld voor grote projecten ACHTERGROND CeidaeSoiwcmt VKIIDAG 31UNI1983 PAGINA -fL Studie afgerond naar wapens en werkgelegenheid De oud-minister voor wetenschapsbeleid. Boy Trip. vice- voorzitter van Pax Christi Nederland zal woensdag in Nieuwspoort te Den Haag het eindrapport van het onder zoek „Bewapening en werkgelegenheid" aanbieden aan de staatssecretaris van defensie, drs. J. van Houwelingen en aan de voorzitter van de vaste kamercommissie voor bui tenlandse zaken. R. ter Beek. Het rapport rondt een ruim twee jaar durende studie af naar bewapening en werkgelegenheid in Nederland. Het project is een gezamenlijk initiatief van de Franciscaanse Samenwerking, het Oecumenisch Studie- en Aktiecentrum voor Investeringen (Osaci) en Pax Christi Nederland. On derzoek is gedaan naar de gevolgen van de bewapeningsin spanning en de wapenproduktie in Nederland voor de eco nomie en de werkgelegenheid, alsmede naar de gevolgen van een proces van ontwapening voor de wapenproduce- rende bedrijven in Nederland. De oude kerk van het moederklooster van de zusters Birgittinessen in Vadstena in Zweden, die drie jaar gesloten is ge weest wegens herstel werkzaamheden, zal zon dag 19 juni opnieuw plechtig worden gewijd. Ook het Zweedse ko ningspaar zal aanwezig zijn bij deze plechtigheid, die door de lutherse bis schop van Linköping, Martin Lönnebo, wordt verricht met medewer king van de lutherse bis schop van Göteborg, Ber- teil Gartner en het hoofd van de rooms-katholieke kerk in Zweden, mgr. dr. Hubertus Brandenburg, bisschop van Stockholm. Het klooster van de Birgitti nessen in Vadstena werd in 1384 ingewijd. De klooster kerk vanwege de blauw achtig glinsterende stenen, meestal „Blakyrkan" (blauwe kerk) genoemd werd pas in de periode 1388-1430 ge bouwd. De Reformatie leidde in 1595 in Zweden tot de op heffing van het klooster. De kloosterkerk dient nu de lu therse gemeente van Vadste na tot plaats van eredienst. In de jaren dertig van deze eeuw keerden katholieke Bir gittinessen uit Rome naar Vadstena terug, waar zij een kloostertje en een rusthuis bouwden. In 1973 konden de zusters ook een moderne kerk in gebruik nemen. Tijdens de herstelwerkzaamheden aan de oude kloosterkerk stelden de zusters niet alleen hun kerk ter beschikking van de lutherse gemeente, maar na men zij ook de schrijn onder hun hoede met de relikwieën van de heilige Birgitta, die in de oude kerk plegen te wor den bewaard. De schrijn gaat dan ook nu weer terug naar zijn oude plaats achter het hoogaltaar van de gereno veerde kerk. Pausbezoek ordelijk en plechtig volgens Polen en het Vaticaan Polen en het Vaticaan zullen ervoor zorgen, dat het bezoek van de paus aan Polen in een ordelijke en plechtige atmo sfeer zal verlopen. Dat staat in een communiqué naar aanleiding van de gesprek ken tussen mgr. Achille Sil- vestrini, secretaris van de raad voor openbare aangele genheden van de kerk en Stefan Olszowski. de Poolse minister van buitenlandse za ken. Het communiqué is ver spreid door het Poolse pers bureau PAP. Volgens PAP hebben beide gesprekspartners de nadruk gelegd op een zorgvuldige af wikkeling van de voorberei dingen op het bezoek en heb ben zij uitdrukking gegeven aan hun beider wil. dat het bezoek van de paus volledig beantwoordt aan het gods dienstige karakter ervan. Volgens het communiqué hebben mgr. Silvestrini en Olszowski verklaard ervan overtuigd te zijn. dat het be zoek van de paus aan Polen de vrede en de ontspanning tussen de naties zal dienen. Zij hebben gewezen op de noodzaak de negatieve ont wikkelingen in de internatio nale situatie te overwinnen en nog meer te doen om de dialoog en de internationale samenwerking te versterken. Het breed moderamen van de Nederlandse hervormde kerk heeft zich achter een aantal „overwegingen met betrek king tot uitgangspunten" ge steld. die een bezuinigings commissie in een interim-rap port heeft aangegeven. Het interim-rapport zal volgende week tijdens de hervormde synode worden besproken. De commissie had tot taak con crete suggesties te doen voor maatregelen die leiden tot be zuinigingen in-de periode van 1984 tot en met 1986 van ten minste vijftien procent op ba sis van 1982. Voorts moest de commissie nagaan, welke be leidspunten daarbij belangrijk zijn en waar binnen het totale personeelsbestand (landelijk en regionaal) afvloeiingen en verschuivingen mogelijk zijn. In afwachting van een verde re uitwerking van de voor stellen van de commissie heeft het breed moderamen reeds besloten, dat de bijdra gen uit de landelijke kassen en fondsen aan de kerkelijke organen voor het landelijke en provinciale kerkewerk niet boven het peil van 1983 mogen stijgen. Voorts werd tot een selectieve vacaturestop besloten. In maart 1984 moet de hervormde synode* tot een definitieve vaststelling van de te nemen maatregelen komen. Het interim-rapport pleit er voor aan de classes een grote re taak te geven op het gebied van bestuur en beheer. Ook het samen-op-weg-proces kan daardoor vergemakkelijkt worden. Verder wordt gewe zen op het belang van de zelf werkzaamheid van de leden van de hervormde kerk, als het aantal professionele me dewerkers minder wordt. Voor een optimale coördinatie vindt het rapport een centraal beleidsorgaan met een daar aan gekoppeld beheersorgaan onmisbaar. In het interim-rapport wordt gepleit voor het handhaven van de drie vestigingsplaatsen van de hervormde kerk. te weten Den Haag, het centrum van het land en Oegstgeest. In afwachting van gesprekken met de organen voor vorming en toerusting, pastoraat, zen ding en werelddiaconaat en overheid en samenleving, wordt nog niet concreet inge gaan op eventuele bezuinigin gen bij deze organen. Het rapport staat uitvoerig stil bij eventuele wijzigingen in het toezicht op het financiële beheer van de gemeenten. Dat zou ertoe kunnen leiden, dat de plaatselijke gemeenten en diaconieën hun begroting, rekeningen en beheersdaden niet meer door de classes, maar door accountants moe ten laten goedkeuren. Het toezicht op het beheer van de gemeenten zou dan beperkt kunnen blijven tot de huidige autorisatie bij het beroepings- werk. aangevuld met de bepa ling. dat de gemeenten moe ten aantonen, dat zij voldoen de kredietwaardig zijn om de lasten van de desbetreffende predikantsplaats op zich te Tenslotte noemt de in het interim-rapport enige criteria voor het beleid betref fende de landelijke financiële en administratieve organen, zoals het voeren van een cen trale administratie voor het landelijke en provinciale ker kewerk. centrale geldwerving voor sommige landelijke orga nen en de overbrenging van het synodale archief naar het rijksarchief. Na zijn getuigenis voor de Eloff-commissie zal ds. C. B. Roos, praeses van de generale synode van de Nederlandse hervormde kerk, opnieuw een bezoek aan Zuid-Afrika brengen. Op uitnodiging van ds. M. J. Lebone. de voorzitter van de Nederduits Gerefor meerde Kerk in Afrika (NGKA). zal hij aanwezig zijn bij de synode van deze kerk, die van 14 tot 23 juni in Bac- kly-Wes wordt gehouden. De NGKA, een „zwarte" kerk, is sinds 1963 lid van de Wereld bond van Hervormde en Ge reformeerde Kerken (WARC). De nieuwe voorzitter van Caritas Internationalis, de overkoepeling van nationale rooms-katholieke instellingen voor maatschappelijke zorg, de Angolese kardinaal Alexandre do Nascimento, heeft voor radio Vaticaan me degedeeld. dat Cl in het alge lopen jaar alleen al voor leni ging van directe nood 49 mil joen gulden heeft uitgegeven. Daarenboven zijn in de perio de 1979 tot 1982 voor het tota le hulpwerk bedragen uitge geven die samen 1,29 miljard gulden belopen. De laatste jaren is de be kendheid van het Humanis tisch Verbond (HV) sterk toe genomen. Uit gegevens van de afdeling „Kijk- en luister onderzoek" van de NOS. ge publiceerd in het juni-num- mer van „Rekenschap", het humanistische wetenschappe lijke tijdschrift, blijkt, dat 96 procent met de naam op de hoogte is. Voorts blijkt uit het onderzoek, dat 24 procent van de Nederlandse bevolking be kend is met de ideeën die het HV voorstaat. De onbekend heid is het grootst bij mensen met alleen een lagere oplei ding, bij vrouwen en bij men sen van het platteland. tie (LWF) zal geen christelij ke programma's naar China uitzenden. Daartoe heeft de cornmunicatiecommissie van de LWF tijdens de jaarverga dering te Boedapest eenstem mig besloten. Radiouitzendin gen uit het buitenland zijn op het moment niet overeen komstig de wensen van de Chinese protestantse kerk Dit is onlangs gebleken tijdens een bezoek van een LWF-de- legatie aan China. De LWF moet op een open wijze en met respect voor de opvattin gen van de kerken informatie uitwisselen en daarbij reke ning houden met de gevoelige en moeilijke omstandigheden ter plekke, aldus het besluit. De Lutherse Wereldfedera- Tussen mei 1982 en april 1983 hebben 235 verschillende meisjes gastvrijheid gevonden in het Amsterdamse huiska merproject, dat door de Mir- jamgroep wordt georgani seerd. De vier religieuzen die de groep vormen en de onge veer zeventien vrijwillig- (st)ers bieden samen aan jeug dige, aan drugs verslaafde prostituees de geborgenheid van een huiskamer om gedu rende enige tijd tot rust te ko men en zichzelf te zijn. Hoe de religieuzen tot dit project zijn gekomen wordt uitvoerig beschreven in het zojuist uit gebracht verslag „Huiskamer- Aanloop Jeugdprostituees", een uitgave van de werkgroep „Vraag en aanbod", Graafse- weg 255 G, 5213 AJ Den Verheugende solidariteit Zowel minister Deetman van Onderwijs als de onderwijs bonden hebben plannen bekend gemaakt voor een beteij verdeling van het werk in het onderwijs. De kern van beidl plannen is, dat alle onderwijsgevenden tien procent van huf werk en van hun loon inleveren. Met de opbrengst daarvai worden er banen geschapen voor al diegenen in het onder 1 wijs, die momenteel werkloos zijn. Het is zeer verheugend dat de minister en de onderwijs bonden over de hoofdlijn van een zo drastische herverdelinj van werk eensgezind zijn. In de uitwerking van de plannei zijn er verschillen: de onderwijsbonden denken met hut plan aanmerkelijk meer arbeidsplaatsen te kunnen scheppel dan de minister voor mogelijk houdt. Maar niettemin is di essentie gelijk: tien procent inleveren om andere onderwijs gevenden aan werk te helpen. Deze gang van zaken in het onderwijs vormt opnieuw eej bevestiging van het gelijk van minister De Koning van Soci ale Zaken. Die heeft steeds gesteld dat de werkgevers e| werknemers samen best vrijwillig tot een herverdeling val werk kunnen komen tegen inlevering van loon. De solidari teit met die mensen die geen werk hebben lijkt het te win nen van het rechtstreekse eigenbelang. De cijfers over de werkloosheid in het onderwijs tonen ove rigens wel aan hoe drastisch de ingrepen zullen moeten zijl om tot de best mogelijke herverdeling van werk te komeij Tien procent loon en werk inleveren is geen kleinigheid Toch betekent zo'n drastische ingreep nog lang niet, dat e voor iedereen in het onderwijs werk zal zijn. Er zijn op he ogenblik 30.000 werklozen in het onderwijs, terwijl er in d komende tien jaar naar schatting nog eens 30.000 bij komen Het inleveren van tien procent loon geeft volgens de uiteen lopende plannen hooguit werk voor 20.000 tot 30.000 onder wijskrachten. Tegen die achtergrond levert zelfs een drastj sche stap als het inleveren van tien procent loon nog maaj een gedeeltelijke oplossing voor het probleem. Dat onder streept hoe groot de moeilijkheden zijn en hoe belangrijk e verheugend de principiële bereidheid van de onderwijsbon den is om er daadwerkelijk iets aan te doen. Nog iets warmer DE BILT Morgen zijn er zonnige perioden. Het hoge- drukgebied. dat vanmorgen boven West-Europa tot ont wikkeling kwam. trekt lang zaam naar het oosten. De wind blijft echter uit het zuiden waaien en is matig. In deze stroming wordt lucht aange voerd, waarin de middagtem- peratuur morgen in het bin nenland oploopt tot ongeveer 23 graden. Op de Waddenei landen wordt het iets minde 1 warm. Vannacht daalt de tem 1 peratuur tot ongeveer 12 gra j den. Het ziet er naar uit dat i| de loop van morgen vanuit hfl westen de bewolking wat toe neemt, maar het blijft vrijwd overal droog. Pizza met groenten en kaas kwark met aardbeien vegetarisch Voor twee personen hebt u nodig: 200 g bloem. 100 g koude boter of planten- margarine, circa 1 dl wa ter, flinke mespunt zout, boterkoekvorm of porselei nen quichevorm van 25 cm 1 ui, 10 g boter of plan- tenmargarine, 2 paprika's, 4 gepelde tomaten, tijm, marjolein, zout, 100 g blok jes kaas, 15 g bloem, 2 eie ren. 0,5 dl melk, peper: 200 g aardbeien, basterdsui ker naar smaak, 200 g kwark. Zeef twee-derde van de bloem in een kom. voeg zout toe met boter of margarine en snijd die klein. Roer er met een mes zo veel water door dat het een plakkerige bal wordt. Zeef een deel van de achtergehouden bloem op de tafel, leg het deeg er op. zeef daarop ook weer bloem en rol het deeg uit. Vouw het deeg op. rol het weer uit en vouw het nog een keer op. Leg het een half uur koel weg Rol het deeg daarna uit tot een lap die groot genoeg is om de beboterde vorm te be kleden. prik de bodem op ver schillende plaatsen in. Rol het overblijvende deeg nog een keer kuit en snijd er reepjes van. Fruit stukjes ui en paprika in een ruime pan, warm grove stukken tomaat mee met tijm en marjolein tot het tomaten- vocht verdampt is. Voeg aan dit mengsel zout en de kaas toe en verdeel het over het deeg Maak een papje van bloem, losgeklopte eieren (houd er twee lepels van achter) en melk met ook iets zout en pe per Schenk het over het groen ten-kaasmengsel. Leg er de reepjes deeg ruitvorming over en bestrijk ze met het achtergehouden ei. Bak de taart (dat kan ook uren later) ruim een half uur in een oven die op stand 5 of 200° staat. Prak de aardbeien (houd er één of twee achtermet de sui ker. laat ze een half uurtje staan, meng er de kwark door en gebruik de achtergehouden aardbeien als garnering. JEANNE DEN HAAG Toen de on- derwijsvakbonden onlangs bekend maakten dat zij begin juni met een eigen werkgele genheidsplan zouden komen, reageerde minister Deetman van Onderwijs lichtelijk ver wonderd. Hij zei het verstan diger te vinden als de bonden eerst maar eens de plannen zouden afwachten die hij zou ontvouwen in zijn nota over de herverdeling van de ar beid in het onderwijs. De ijverige bewindsman moet zijn beleidsambtenaren wel overuren hebben laten maken. Want afgelopen dins dag. daags vóór de presenta tie van het werkplan van de onderwijsbonden, was zijn nota al gedrukt en gekaft in handen van de pers De niets vermoedende onder wijsbonden en ook het CNV vonden het op zijn zachtst ge zegd niet erg netjes wat hier gebeurde. Deetman werd wellicht niet geheel onte recht verweten met een soort „werkplannencompeti- tie" bezig te zijn. Vorige week vrijdag nog liet de bewindsman zich voor de radio in gereserveerd-positie- ve zin uit over het plan van KOV. PCO en ABOP, dat toen al in grote lijnen bekend was. Hij wekte in dat pro gramma niet bepaald de in druk dat al vier dagen later zijn eigen nota gereed zou zijn. In het betreffende vraaggesprek kondigde hij weliswaar aan dat die bin nenkort zou worden uitge bracht, maar „binnenkort" betekent uit de mond van een minister normaal gespro ken een tijdsbestek van en kele weken. Strategisch inzicht Het mag dan misschien niet erg netjes zijn. maar het ge tuigt wel van strategisch in zicht. Niemand kan immers nu zeggen dat uitgerekend de onderwijsbonden de eerste zet moesten doen naar een oplossing voor het levensgro te werkloosheidsvraagstuk in onderwijssector. Psychologisch gezien is het voor deze minister, die met al zijn bezuinigingen toch al heel wat goodwill heeft ver loren, belangrijk dat hij ook eens een keer iets positiefs kon doen voor de werkloos heid in zijn sector. Nou ja, positief is misschien een groot woord, want dit jaar al leen al raken bijna 12.000 on derwijsgevenden hun baan kwijt als gevolg van de klas- senvergroting (van 30 naar 32) in het basisonderwijs en de vermindering van het aantal leraarlessen in het voortgezet onderwijs. Voor de komende tien jaar wordt een totaal van 25 tot 30.000 werklozen verwacht. De 17.000 nieuwe arbeids plaatsen. die Deetman met zijn arbeidsherverdelingsplan wil creëren, zijn dus minder spectaculair dan men op het eerste gezicht zou denken. Stapje verder Wat aat betreft gaan de drie onderwijsbonden een stapje verder: 30.000 nieuwe banen. Zestienduizend door inleve ring van tien procent arbeid ineens en inlevering van tien procent salaris, verdeeld over enkele jaren. In de filosofie van de bonden moet die ar beidstijdverkorting groten deels uit het inleveren van de prijscompensatie worden gefinancierd Vooral de Abop is niet bereid om meer dan één of twee procent salaris in te leveren. KOV en PCO lij ken wel bereid iets verder te gaan De andere 14.000 banen moe ten. aldus hun plan, betaald worden uit de wachtgelden, de trendverhoginj* en de be lastingopbrengsten die toch verloren zouden gaan als dit jaar 14.000 onderwijsgeven werkloos zouden worden. Tegen dat laatste idee zal de minister van financiën vrij wel zeker grote bezwaren hebben. Ook zal Deetman er De onderwijzer: Straks minder werken voor (veel) minder geld weinig voor voelen de tien procent arbeidstijdverkorting voor te financieren door te wachten op een paar jaar prijscompensatie, zo er de ko mende jaren nog iets te prijs- compenseren valt. Kortom: aan het werkgelegenheids plan van de bonden zitten nog heel wat haken en ogen. Inlevering ineens Interessant is het voorstel van Deetman aan de bonden zeker. Sterker nog: hij komt met een plan dat nog niet eens geheel is doorgerekend op wat het gaat kosten. Re den te meer om te veronder stellen dat hij met het uit brengen van zijn plan geen dag langer wilde wachten dan strikt noodzakelijk was. Kortweg komen Deetman's voorstellen erop neer dat voor alle onderwijsgevenden een verkorting van tien pro cent arbeidstijd wordt door gevoerd met inlevering van tien procent salaris ineens. Voor beginnende onderwijs gevenden zou meteen 20 pro cent arbeidstijdverkorting moeten gelden. Ten aanzien van de oudere onderwijsgevenden, vanaf 56 jaar, stelt Deetman een vrij willige arbeidstijdverkorting voor van 20 procent tegen in levering van 20 procent sala ris, maar wel met behoud van de volledige pensioen rechten. Nogmaals, Deetrfian kan nog niet zeggen hoeveel het alle maal gaat kosten. Een al te groot bedrag kan er evenwel niet mee gemoeid zijn, want dan had hij zijn plan niet zonder restricties aan de bon den voorgelegd. De nota ge tuigt zeker van inventiviteit, gezien het feit dat hij ook „deeltijdontslag" mogelijk wil maken. In plaats van een volledig ontslag voor één on derwijsgevende, kunnen twee zich gedeeltelijk laten ontslaan, waarbij ook het wachtgeld in tweeën wordt gedeeld. Zelfs de mogelijk heid om gedeeltelijk met vut te gaan sluit Deetman niet bij voorbaat uit. Niet nieuw Het voorstel voor tien pro cent arbeidstijdverkorting is in feite niet nieuw. Het ka merlid Konings (PvdA) deed die suggestie anderhalf jaar geleden al. Toen reageerden de bonden nogal verontwaar digd. Maar de tijden zijn ver anderd. De onderwijsbonden hebben moeten constateren dat al hun massale protesten tegen de bezuinigingen op niets uitliepen. De lijn die zij nu volgen is de schade van de ombuigingen in het on derwijs zoveel mogelijk be perkt te houden. Deetman en de bonden zijn het eens over de collectieve arbeidstijdverkorting van tien procent, maar niet over de wijze waarop dat moet worden gefinancierd. Uit het komend overleg tussen de bonden en minister Deetman zal moeten blijken of een voor beide partijen bevredi gende oplossing te bereiken valt. Voor al degenen die zonder werk zitten of voor wie bin nenkort ontslag dreigt is het in ieder geval wel te hopen. FRANS WEERTS DEN HAAG Als op 1 au gustus 1985 de nieuwe basis school van start gaat moet vast staan dat deze nieuwe onderwijsvorm, waarin kleu ter- en lager onderwijs sa mengaan. niet als gevolg van geldgebrek mislukt. Staatssecretaris Van Leijen- horst van Onderwijs kon de Tweede Kamer gisteren tij dens het debat over de Over gangswet Basisonderwijs al leen maar beloven dat hij zich zo sterk mogelijk zal ma ken voor het behoud van de uitgetrokken middelen. Mocht het toch weer tot be zuinigingen komen, dan zal aanpassing van het zogeheten Programma van Eisen niet uitgesloten moeten worden, zo liet hij doorschemeren. Overigens kan pas na evalua tie van dit programma, waar bij wordt beoordeeld of het in het financiële kader past, worden aangegeven welke ruimte er is. Voor de fracties van PvdA, CDA en VVD. vergezeld door de kleine linkse partij en, was dit niet voldoende. De socialist Van Ooijen bleef bij zijn motie die beoogt het rijk te laten betalen voor het geen uit wettelijke bepalin gen voortvloeit. De gemeen ten blijven met een tekort zitten van in totaal 100 mil joen gulden, aldus Van Ooij en. CDA-woord voerster An- dela-Baur kwam in een mo tie met de eis het bedrag van 125 miljoen gulden, dat ten behoeve van de invoering basisonder wijs is uitgetrokken, onge moeid te laten. Verlaging van de leerplichti ge leeftijd tot vijf jaar bleek nog steeds op bezwaren te sluiten van klein links, D'66 en CPN. De regeringspartijen kwamen hierin echter een stuk dichter tot het rege ringsvoorstel dan in eerste instantie. RIJKSPLANOLOGEN: DEN HAAG De vraa of het rijk na de afsluitin van de Oosterschelde aa nieuwe grote projectej kan beginnen ter stimule ring van economie el werkgelegenheid, moi met „ja" worden beant woord. Er is genoeg geld gezien het overschot op dl betalingsbalans. Deze me ning verwoordt de Rijk Planologische Dienst RPJ in zijn jaarverslag 198j dat gisteren gepresenteer) Als voorbeelden van groo schalige projecten die de heid in de toekomst zou mo ten aanpakken, vermeldt h jaarverslag: Inpoldering v de Markerwaard, landaanw ning voor de kust. (mee stadsvernieuwing, afvalbe ging en -verwerking en activ teiten op het gebied van ene gie, communicatie en toerism De RPD voegt eraan toe d dergelijke projecten allet verantwoord zijn als ze ziel zelf binnen een redelijke ti „terugverdienen". In dit ve band merkt de dienst op d met een groot deel van loonkosten geen rekenu hoeft te worden gehouden dat die worden gecompensee door de verminderende aa spraak op werkloosheidsuitk ringen. JONGE DUBBELE GRAANJENEVER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2