Denemarken
blokkkeert
NAY O-overleg
Sally Ride 32niets
liever dan de ruimte in
VERZET TEGEN ARAFAT
BREIDT ZICH UIT
34.000 jaar geleden
al mijnbouw in Egypte
Overstromingen
in Frankrijk
voor sommige
boeren een zegen
Seveso-gif wordt in
Bazel vernietigd
Op tournee
BUITENLAND
fietdaeSowcwt
DONDERDAG2JUNI 1983 PAGINA lig
Frans parlement buigt
zich over Rijnzoutverdrag
PARIJS De Franse regering heeft gisteren besloten het
Rijnzoutverdrag voor te leggen aan het parlement. De mi
nisterraad gaf zijn goedkeuring aan een wetsvoorstel dat
voorziet in de bekrachtiging van het verdrag dat reeds in
1976 door de regeringen van de Rijnoeverstaten is onderte
kend. maar nooit bekrachtigd werd door het Franse parle
ment. De Franse regering komt hiermee een belofte aan
premier Lubbers in december vorig jaar na. Al eerder, in
1979. vroeg de Franse regering het parlement het verdrag te
ratificeren, maar ze trok na verzet uit het parlement het
wetsontwerp in. Uit protest daartegen riep Nederland toen
zijn ambassadeur uit Parijs terug. Het Rijnzoutverdrag
beoogt de lozingen van zout in de Rijn te controleren en te
beperken. Er is onder meer afgesproken dat het zout uit de
kalimijnen in de grond wordt gespoten.
Turkse president dreigt
met uitstel verkiezingen
ANKARA De Turkse president, generaal Kenan Evren,
heeft gedreigd dat de militaire machthebbers de voor 6 novem
ber aangekondigde algemene verkiezingen zullen uitstellen, als
de politici zich niet aan de regels houden.
Wie dat niet doet, kan bovendien op harde maatregelen reke
nen. aldus Evren. die hierbij doelde op de bepaling dat politici
van de oude partijen, die alle na de militaire staatsgreep van 12
september 1980 werden verboden, geen rol mogen spelen in
nieuwe politieke organisaties die sinds april van dit jaar weer
zijn toegestaan. De waarschuwing van de Turkse president
volgt op de ontbinding van een onlangs nieuw opgerichte partij
en de aanhouding van zestien van zijn leiders. Deze partij zou
een voortzetting zijn geweest van de oude, verboden Gerech-
tigheidspartij. Onder de arrestanten bevindt zich onder ande
ren oud-premier Suleyman Demirel, die vroeger de leider was
van de Gerechtigheidspartij.
BEIROET Het verzet binnen de PLO tegen leider
Jasser Arafat breidt zich uit. Gisteren heeft Musa Awed,
een topfunctionaris van Arafats eigen El-Fatah-bewe-
ging, zich aangesloten bij de opstandige PLO-strijders,
waardoor nu ook de positie van de PLO-leider binnen
zijn eigen groepering wordt bedreigd. Het voornaamste
verwijt aan het adres van Arafat is, dat hij van plan zou
zijn de gewapende strijd tegen Israël op te geven. Vol
gens Musa Awed willen de meeste leden van de PLO
een harde confrontatie met Israël en absolute afwijzing
van het vredesplan van president Reagan. Ook elke ver
dere Jordaans-Palestijnse dialoog wordt uitgesloten.
„Zij die illusies hebben over de Amerikaanse plannen
kunnen naar Tunis gaan (het hoofdkwartier van de
PLO) en daar blijven. Zij die de revolutie willen kunnen
naar de Bekaa-vallei komen", aldus de ongeveer 28
Palestijnse commandanten, die zich afzetten tegen Ara
fats politieke koers.
ONTDEKKING BELGISCHE ARCHEOLOGEN:
BRUSSEL Belgisch archeolo
gisch onderzoek heeft aan het licht
gebracht dat 32.000 jaar voor
Christès in Egypte al aan mijn
bouw werd gedaan. In Midden-E-
gypte, nabii Naziet Khater, hebben
de archeologen namelijk vuur-
steenmijnen ontdekt, die naar me
tingen hebben uitgewezen onge
veer 34.000 jaar oud zijn.
Volgens de Leuvense hoogleraar
Pierre Vermeersch bewijzen deze
vondsten dat de mens 20.000 jaar
eerder dan werd aangenomen met
behulp van ondergrondse mijn
bouw al naar voor de in die tijd
onmisbare vuurstenen zocht. De
Egyptenaren zouden zelfs hele
mijnschachten hebben aangelegd,
die onderaan klokvormig werden
uitgebouwd. Die schachten werden
later weer opgevuld met het mate
riaal dat uit nieuw gegraven
schachten werd gehaald. Vastge
steld is ook dat de mens in die tijd
ter plaatse de opgedolven grond
stoffen verwerkte. Van de vuur
stenen werden onder meer bijlen
en messen gemaakt.
POUILLY Marcel Gitton, een wijnboer uit het Franse
wijndorpje Pouilly in het Loiregebied, haalde zijn schouders
op op een manier zoals alleen een Fransman dat kan doen.
„Helemaal geen grote schade door deze overstromingen",
mompelde hij haast onverstaanbaar. „Per definitie zullen de
overstromingen alleen de wijngaarden onder in het dal tref
fen en daar horen helemaal geen wijnranken te groeien".
Na een inspectie van zijn wijngaarden daalden we af naar
zijn kelders om te proeven van 150 verschillende wijnen, die
hij daar in houten vaten bewaart.
Marcel Gitton is een ongewoon man. In de eerste plaats om
dat hij zo veel verschillende wijnen maakt van verschillen
de wijngaarden. In de tweede plaats omdat hij zijn wijn laat
rijpen in houten vaten. En in de derde plaats omdat hij in de
magere, donkere jaren na 1945 als een van de weinigen van
zijn leeftijdsgenoten in zijn dorp bleef en niet naar Parijs
vertrok om daar werk te zoeken. Hij bleef en kocht elk
stukje goede grond waarop hij de hand kon leggen. „We
kochten alle goede hoekjes, de kleine stukjes grond waarvan
we wisten dat we daar goede wijn op konden verbouwen".
De Gittons hebben daarvoor hard moeten werken en zuinig
moeten leven. „Maar nu steeds meer gebieden toestemming
krijgen om het kwaliteitskenmerk Appellation Controlée te
voeren, hadden we ons net zo goed de moeite kunnen bespa
ren. Achter Sancerre bijvoorbeeld ligt land waar groente
verbouwd zou moeten worden of misschien een gewone
rode landwijn, maar ook daar wordt nu witte wijn ver
bouwd. En ze zijn nog zo brutaal om die wijn Appellation
Controlée Sancerre te noemen ook", vertelt Gittons vrouw.
De dorst van de wereld naar de mooie Franse wijnen valt
niet te verzadigen en als de vraag de pan uitrijst, groeien
voorraden en prijzen overeenkomstig mee. De grote belang
stelling in de wereld voor Beaujolais bijvoorbeeld heeft ertoe
geleid dat de markt wordt overspoeld met slechte imitaties
van die beroemde wijn. Het is zelfs zo erg dat de Franse lief
hebbers alleen nog maar Beaujolais kopen van door en door
betrouwbare handelaren. Hetzelfde begint nu te gebeuren in
Sancerre waar de politieke druk om de benaming Appella
tion Controlée eerder te mogen gebruiken jaarlijks toe
neemt. En dit is de reden dat de oude wijnboeren er geen
traan om laten als ze horen dat de lager gelegen wijngaar
den zijn ondergelopen door water uit de rivieren.
Marcel Gitton maakt zich niet al te veel zorgen. Ook al
wordt dit een slecht jaar, zijn kelders zitten nog vol met de
oogst van vorig jaar die uitstekend was. Normaal gesproken
rekent hij op 45 hectoliter per hectare, vorig jaar had hij
meer dan 70 hectoliter. „Soms", gniffelde hij, „is de regen
een zegen in vermomming", waarna hij zich omdraaide en
naar het Oosten keek, naar Macon en de Moezel, waar de
regens en overstromingen de gebieden blank zetten die de
Le Bon Dieu nooit voor de wijnbouw had bedoeld.
MARTIN WALKER
Copyright The Guardian
BAZEL Het inmiddels be- ten noord-oosten van Parijs,
ruchte Seveso-gif heeft na zullen binnenkort naar Baze
lang touwtrekken een eindbe- worden overgebracht. Op 1'
stemming gekregen De 41 va- mei werd het Seveso-gif<
ten met het zeer giftige dioxi- waarnaar wekenlang in hee
ne, die zijn overgebleven van West-Europa was gezocht,
een industriële ramp in 1976 aangetroffen in een voormalig
in het Italiaanse Seveso, zullen siachthuis in het dorp Anguil-
in de installaties van het Zwit- court-sur-Sart in de buurt van
serse chemische bedrijf Ciba- Saint Quentin. Een tussenhan-
Geigy in Bazel worden ver- delaar, die er voor zou zorgei
brand. dat de vaten zouden wordei
De vaten, die nu nog vernietigd, had het dodelijkste
opgeslagen liggen in een mili- gif dat de wetenschap kent
tair kampement in Sissonne daar verborgen.
Voorlopige vrijlating van Barbie gevraagd
LYON Een van de verdedigers van de van oorlogsmisdaden
verdachte Klaus Barbie heeft oficieel om diens voorlopige vrijla
ting gevraagd. Volgens het verzoek zou Barbie op onwettige wij
ze van Bolivia naar Frankrijk zijn overgebracht. „Mijn cliënt is
het slachtoffer van een internationaal complot. Hij bevindt zich
fysiek in Frankrijk, maar in juridisch opzicht bevindt hij zich
nog in Bolivia van welk land hij de nationaliteit bezit", aldus de
advocaat. De rechter van instructie Christian Riss heeft vijf da
gen de tijd om op het verzoek te reageren.
Limburgse kunstenaars
richten stichting op
MAASTRICHT Het verzet van vele Limburgse
kunstenaars tegen de in hun ogen onjuiste kunst
manifestatie „Trajecta", een door Gedeputeerde
Staten ontworpen tentoonstelling van Limburgse
kunst in de zomermaanden juli en augustus in de
Eurohal van Maastricht, heeft gisteren geleid tot
de oprichting van de stichting Kunstcentrum
Limburg. Volgens voorzitter Fons Lemmens zijn
alle 240 beeldende kunstenaars die weigeren mee
te doen aan „Trajecta" toegetreden tot het nieuwe
kunstcentrum.
Het centrum wil plannen van de kunstenaars zelf
gaan uitvoeren met financiële steun van de over
heid en het maken van plannen niet langer over
laten aan de culturele raad Limburg.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
HOUSTON De 32-jarige
Sally Ride, doctor in de
astrofysica, staat te popelen
om zaterdag 18 juni als eerste
Amerikaanse vrouw de
ruimte in te gaan. Zij maakt
deel uit van de (voor het
eerst) vijfkoppige bemanning
van de ruimtependel „Chal
lenger" die zes dagen in de
ruimte moet blijven.
Sally Ride stond gisteren de
pers te woord maar wilde
geen antwoord geven op de
vraag van een journaliste of
zij in verwachting zou kun
nen zijn wanneer zij deze
maand haar ruimtedoop on
dergaat. Sally Ride, onlangs
in het huwelijk getreden met
astronaut Steve Hawley, zei:
„Daar ga ik niet op in. Er is
niets anders dat ik op dit
ogenblik liever zou doen dan
dit. Ik doe niet mee als eerste
Amerikaanse vrouw in de
ruimte (de Russen hadden de
primeur van de eerste vrouw
in de ruimte), ik doe mee
omdat ik astronaute ben en
omdat ik zo snel mogelijk in
de ruimte wil zijn". Zij is
astronaute sinds 1978.
„Misschien is het jammer dat
hier zo'n ophef over wordt
gemaakt", vervolgde ze. „Het
is tijd dat wordt beseft dat
vrouwen in Amerika kunnen
aanpakken wat zij willen".
Wat wil ze gaan doen na
haar historische ruimtereis?
„Terug in de rij voor de vol
gende", antwoordde zij.
Voor het eerst gaat er nu een
arts mee, de 39-jarige Nor
man Thagard, omdat astro
nauten tijdens vorige vluch
ten last van luchtziekten
hebben gehad. Volgens dr.
Thagard is er fysiologisch
naar alle waarschijnlijkheid
geen verschil tussen de sek
sen waar het de reacties op
een ruimtevlucht betreft.
(Van onze correspondent
Aad Jon bloed)
BRUSSEL De Deense
minister Hans Engell
heeft gisteren op de ver
gadering van de ministers
van Defensie van de Navo
de eensgezindheid van de
bondgenoten op de proef
gesteld door te eisen dat
in het slotcommuniqué
een voetnoot aangebracht
wordt, waaruit blijkt dat
de Denen zich niet meer
geheel achter het zoge
naamde dubbelbesluit
(plaatsing van de raket
ten, maar tegelijkertijd
praten met de Sovjet-
Unie) opstellen.
De Deense minister biechtte
gisteren in Brussel op. dat zijn
eis niet het standpunt van zijn
regering vertegenwoordigt,
maar dat hij door zijn parle
ment daartoe gedwongen
wordt. Het Deense parlement
sprak vorige week bij meer
derheid uit, dat er niet tot
plaatsing overgegaan, moet
worden zolang er nog kans op
resultaat is bij de besprekingen
met de Russen in Genève. En
gell kreeg onverwachte steun
van zijn Canadese collega Jil-
les Lamontagne. die stelde:
„Als de Denen hun zorg willen
uiten in een communiqué, dan
moet dat gebeuren. We hebben
te maken met de wens van
een democratie. Als ze in het
Oostblok dergeliike democra-
tieefi zouden hebben, zouden
we niet hoeven te praten over
een dubbelbesluit".
De Nederlandse minister Job
de Ruiter schaarde zich aan de
zijde van de Britten en de
Duitsers, die vierkant weige
ren vandaag bij het slotcom
muniqué een Deense voetnoot
te laten verschijnen. De Ruiter
zei: „De Deense wens is niet
het standpunt van de Neder
landse regering. Het idee van
voetnoten strookt niet met de
eensgezindheid. Niet iedere
heilige hoeft zijn eigen kruisje
te hebben." Verwacht wordt
dat er vandaag nog enkele
harde noten gekraakt gaan
worden voor het slotcommuni
qué het licht zal zien.
Toenadering
Volgens een diplomaat uit het
gevolg van de Amerikaanse
minister Caspar Weinberger
zou er sprake zijn van een
lichte toenadering van de Rus
sen in Genève. Hij dacht dat
de Russen wellicht bereid zou
den zijn in de herfst akkoord
te gaan met een zogenaamd
bouw-op-breek-af-voorstel,
waarbij zij steeds net zoveel
raketten afbreken als de
NAVO opstelt, tot de aantallen
gelijk zijn. Minister De Ruiter
zei daarover slechts: „Ik kan
het alleen maar eens zijn met
Weinberger, die vindt dat we
alle politieke aandacht moeten
richten op het welslagen van
Genève. Inmiddels moeten we
niets doen of nalaten om de
onderhandelingen te beïnvloe
den".
In de wandelgangen van het
NAVO-hoofdkwartier in Brus-
BEGIN:
Israël wil geen
oorlog met Syrië
JERUZALEM Een geëmo
tioneerde Israëlische premier
Begin die van de oppositie
zware kritiek te verduren
heeft gekregen vanwege de
zich voortslepende oorlog in
Libanon, heeft gisteren in het
parlement een oproep gedaan
tot nationale eenheid teneinde
aan een eventuele dreiging
van Syrië het hoofd te bieden.
Begin bezwoer de aanwezigen
dat hij „de jongens in Libanon
naar huis zou laten terugke
ren". Begin verklaarde verder
dat Israël geen plannen heeft
om Syrische troepen in Liba-
ion aan te vallen. Tevens riep
•lij zijn critici op hem te steu
nen teneinde het Israëlische
leger zo snel mogelijk uit Liba
non te laten terugkeren.
sel zorgde de Amerikaanse on-
derminsiter van Defensie Ri
chard Perl voor enige op
schudding door te verklaren
dat de Russen een korte af
standsraket. de SS-22, opge
steld hebben „elders in het
Oostblok". Het gaat daarbij om
de vervanging van de SS-12
door de SS-22, een sneller ver
plaatsbaar en nauwkeuriger
kernwapen met een bereik
van 900 km. Omdat Polen niet
in de eerste plaats in aanmer
king komt, mag, het bereik in
aanmerking genomen, gesteld
worden dat die wapens dan in
Oost-Duitsland of Tsjechoslo-
wakije staan. Op de NAVO-
-vergadering werd echter over
dit onderwerp niet gesproken.
Wel sprak men uitvoerig over
de wens om de jaarlijkse groei
van de defensie-inspanningen
op te voeren tot vier procent.
Minister De Ruiter stelde daar
tegenover, dat Nederland vol
gens het regeerakkoord niet
bereid is meer dan twee pro
cent groei toe te zeggen.
Tenslotte werd gesproken over
het terugtrekken van zes squa
drons Nikes (een luchtafweer-
raket tegen hoogvliegende
doelen) en zes squadrons
Hawks (tegen laagvliegende
vliegtuigen) door de Belgen uit
West-Duitsland. De Belgische
regering wil uit bezuinigingso
verwegingen de squadrons ge
bruiken voor de bescherming
van het Antwerpse havenge
bied en de Brusselse luchtha
ven. De discussie van gisteren
daarover leidde niet tot een
oplossing van het probleem,
hoewel verwacht mag worden
dat het gat dat de Belgen in
West-Duitsland achterlaten
opgevuld zal moeten worden
door de andere Navo-partners.
BUITENHEER
WASHINGTON De Amerikaanse regering van Richard
Nixon heeft uiterst geheime plannen laten opstellen voor het
met kernwapens bombarderen van Noord-Vietnam en een aan
sluitende invasie van dat land. Dat schrijft de Amerikaanse jour
nalist Seymour Hersh in zijn boek: „De prijs van de macht".
Volgens het boek zouden Nixon en Henry Kissinger dat plan in
de vroege zomer van 1969 hebben opgesteld als onderdeel van
een grotere opzet om een eind te maken aan de Vietnam-oorlog.
Kissinger was van 1969 tot 1973 nationaal veiligheidsadviseur
van het Witte Huis, waarna Nixon hem benoemde tot minister
van buitenlandse zaken.
Nixon en Kissinger hebben niet gereageerd op vragen naar aan
leiding van het boek dat op 13 juni zal verschijnen. De auteur
won in 1970 de Pulitzer prijs voor zijn onthullende verhalen
over de massamoord bij My lai door Amerikaanse soldaten.
Volgens de 46-jarige Hersh zou Kissinger een geheime studie
hebben gemaakt over een escalatie van de oorlog. De studie zou
op 20 juli 1969 zijn ingediend door het bureau van de chef mari
ne-operaties, zonder dat minister Meivin Laird van defensie
daarvan op de hoogte was. Het rapport vroeg om maasale bom
bardementen, mogelijk met kernwapens van de noord-zuid-ver
bindingen.
De Britse partijpromi
nenten vertonen zich
momenteel in alle hoe
ken en gaten van het
land om zich aan de kie
zers te presenteren. De
leidster van de Conser
vatieven, mevrouw That
cher, liet zich zien op
een bakkerij in Bolton
nabij Manchester, terwijl
Labour-leider Michael
Foot door twee jongeda
mes onder handen werd
genomen tijdens een
bjeenkomst in Stevena
ge. Overigens maken oe
Conservatieven zich on
gerust over de opkomst
in de peilingen van de
Allianbtie van Liberalen
en Sociaal-Democraten.
Die eisen nu de tweede
plaats op ten koste van
labour.
Voor het eerst is in westerse wateren het Russische vliegkampschip Novorossisks gesignaleerd.
Het schip werd nauwlettend gevolgd door onder meer Nederlandse marinevliegtuigen. Deze foto is
genomen vanuit een Breguet Atlantic, die zijn thuisbasis heeft op het vliegkamp Valkenburg. Het
schip bevond zich op dat moment ten noordwesten van Ierland. De Russsen hebben kennelijk veel
belangstelling voor de ophanden zijnde NAVO-oefening die binnenkort in de wateren rond Ierland
zal plaats hebben.
„Nixon wilde in Vietnam
kernwapens gebruiken"
