TAFEL
Arie Kleywegt
Nederlandse missionaris Joop
Visser in Ghana buiten dienst
BTTilTl
Geen valse harmonie bij
Wereldraad in Vancouver
Andere verdeling arbeid en
inkomen jonge predikanten
kerk
wereld
£cidóc6omcmt
>weer
als de grote overlevende in de woelige VPRO-jaren
lezers
ACHTERGROND
Cfiidóc Gouiant
WOENSDAG 1IUNI1983 PAGINA 2,
AFRIKAANSE KERKLEIDERS:
Christenen uit de West- en Oosteuropese landen bewijzen Afrika geen dienst als
ze ons tijdens de assemblee om de hals vallen en ons de vredeskus geven, opdat
we zullen zwijgen over de uitbuiting van Afrika door hun landgenoten. Dat zei
bisschop Henry Okullu uit Kenia tijdens een bijeenkomst van kerkelijke leiders
uit Afrika in Nairobi.
De vergadering gold als voorbereiding op de zesde assemblee van de Wereldraad
van Kerken die 24 juli in de Canadese stad Vancouver begint. Okullu verweet
buitenlandse kapitaalverschaffers in hoge mate schuldig te zijn aan de corruptie
waaronder Afrika gebukt gaat. Afrika is geen arm continent, maar de rijkdom
komt telkens terecht bij enkele mannen en vrouwen en profiteurs uit het bui
tenland, aldus Okullu.
De kerkelijke leiders keerden zich tegen de schendingen van de mensenrechten,
de onderdrukking van de vrouw, het racisme, de honger en de slechte economi
sche toestand in Afrika. Voorts uitten zij kritiek op de toenemende militarisering
van het werelddeel, de daling van de agrarische produktie, het geweld in de
media en het gebruik van medische middelen in het kader van de gezinsplan
ning.
„Samen Delen/VDM" is de
naam van een nieuwe vereni
ging van jonge predikanten en
theologiestudenten van de Gere
formeerde Kerken in Neder
land, die deze week bij fusie is
opgericht en studie wil maken
van arbeids- en inkomensverde
ling. De leden van de vereniging
en hun partners stellen zich tot
doel een andere verdeling van
arbeid en inkomen te bewerk
stelligen.
In eigen kring maken zij hiermee een
begin door niet meer te willen verdie
nen dan hun aanvangssalaris. Facto
ren als gemeentegrootte en dienstja
ren, die tot nu toe bepalend zijn voor
de hoogte van het inkomen, wijzen zij
van de hand. Een twintigtal leden
heeft reeds afspraken gemaakt met de
eigen kerkeraad over de uitwerking
ervan. De op deze wijze vrijgekomen
gelden worden in overleg met de ge
meente besteed volgens een advieslijst
met doelen van structureel-maat-
schappijvernieuwende aard. De vere
niging begint met 160 leden. Het se
cretariaat berust bij drs. Henk Schut
uit Hilversum, voorzitter is Hans Ka-
terberg.
Missiecongres
Latijns-
Amerika acht
meer priesters
nodig
Meer dan 12.000 priesters en
religieuzen, onder wie acht
kardinalen en 120 bisschop
pen uit Midden- en Latijns-
Amerika hebben in het
Mexicaanse Tlaxcala deelge
nomen aan het tweede La-
tijnsamerikaanse missiecon
gres COLMA II.
In het middelpunt van het
vijf dagen durende beraad
stonden problemen van poli
tieke. economische, sociale en
culturele aard, waartegeno
ver de christen in dit door
groot onrecht gespleten we
relddeel komt te staan. Om
de zendingsopdracht van de
kerk in Latijns-Amerika te
vervullen zou vooral een gro
ter aantal priesters nodig zijn.
In verband vooral met de
sterke groei van de secten in
Midden-Amerika werd aan
gedrongen op een sterkere
nadruk op de zielzorg en op
het handhaven van de chris
telijke orthodoxie.
Anderzijds dient de kerk van
Latijns-Amerika voor alles
de invloed van „marxistische
infiltratie onder de jongeren
op scholen en universiteiten"
terug te dringen. Tegelijker
tijd bevestigde het congres de
opdracht van de christen om
deel te nemen aan het open
bare leven en bewust in het
leven te staan. Het schenden
van mensenrechten door
rechts en links werd aan de
kaak gesteld.
De Nederlandse
Joop Visser is door de bis
schop van Accra, Dominic
Andoh, ontheven van zijn
functie als pastor van Madina,
omdat hij zich mengde in de
Ghanese politiek. Dat heeft
het Amerikaanse persbureau
UPI van het secretariaat van
de r. k. kerk van Ghana ver-
Het secretariaat verklaarde,
dat Visser, lid van de Sociëteit
voor Afrikaanse Missiën
(SMA) zich ondanks herhaal
de waarschuwingen toch bleef
vereenzelvigen met het beleid
van het regime Rawlings, dat
sinds 31 december 1981 in
Ghana aan de macht is. On
der de regering Limann was
Visser in 1981 al de toegang
tot Ghana ontzegd, omdat hij
zich in Europa kritisch had
uitgelaten over de Ghanese
politiek. Maar zijn parochia
nen protesteerden en in 1982
werd hij door het nieuwe re
gime weer in het land toege
laten. Sindsdien heeft Visser
herhaaldelijk gesproken tij
dens politieke bijeenkomsten
van de comité's voor volksde
fensie die achter Rawlings
De bisschop van Accra ver
klaarde naar aanleiding van
het ontslag van Visser: „Een
priester is een priester en een
politicus een politicus. Dat
kan niet samengaan.". Vorige
maand heeft Visser nog een
bezoek aan Nederland ge
bracht, volgens de provinciaal
van de Nederlandse provincie
van de SMA, pater G. Bless,
desgevraagd mede. De Neder
landse provincie heeft toen in
een brief haar instemming be
tuigd met het revolutionaire
proces in Ghana. Wel werd
Visser geadviseerd zich niet te
zeer met het huidige bewind
te vereenzelvigen, aldus pater
Bless.
In december 1982 drongen
kerkelijke leiders in Ghana er
bij Rawlings op aan dat hij
de macht zou overdragen aan
regering, waarin
„alle standen en alle richtin
gen" vertegenwoordigd zou
den zijn. Het militaire bewind
was er volgens hen niet in ge
slaagd de chronische econo
mische problemen van het
land op te lossen. De door de
regering ingestelde raden
hadden door hun „gebrek aan
discipline, koelhartigheid en
kleingeestige pesterijen" het
leven nog bemoeilijkt, aldus
de kerkelijke leiders in Gha
na. De bisschoppenconferen
tie voegde daar nog aan toe,
dat de regering naar haar me
ning noch de wil noch de ca
paciteit heeft om aan de „wil
lekeurige moorden, de zinloze
afranselingen en de bruut
heid" een einde te maken.
Meer dan vijfhonderd pries
ters en vertegenwoordigers
van christelijke kerken uit
achttien Latijnsamerikaanse
landen hebben de Verenigde
Staten in een verklaring be
schuldigd van terrorisme te
gen door het volk gesteunde
regimes in Zuid- en Midde
n-Amerika. De christenen die
in Mexico-stad bijeen waren
voor een congres over de situ
atie in Latijns-Amerika, ver
oordeelden met name de aan
vallen op Nicaragua van
„krachten die door de rege-
ring-Reagan worden geleid".
Vertegenwoordigers van de
Amerikaanse Raad van Ker
ken, die aan het congres deel
namen, distancieerden zjch
van het buitenlandse beleid
van de Amerikaanse regering.
KORTE METTEN
Zij gaven uiting aan een „diep
berouw" tegenover Midde
n-Amerika wegens de verant
woordelijkheid van de Ameri
kanen en de Amerikaanse
kerken voor de problemen in
het gebied.
Vier dagen voor de herden
king van de geboorte van Lu
ther, vijf eeuwen geleden, zal
in de DDR een oecumenische
studiedag worden gehouden
waaraan rooms-katholieken
en leden van de Evangelische
Kerk deelnemen. Een groep
theologen van beide confes
sies is aan de voorbereiding
van de dag begonnen, die zal
worden gehouden in het ge
restaureerde Augustijnen-
klooster van Erfurt. Organisa
toren van de studiedag zijn
het bisdom Erfurt/Meiningen
en de Evangelische Kerk van
Erfurt.Het thema zal zijn
:„Wat betekent voor mij het
reformatorisch getuigenis van
Maarten Luther in relatie tot
de probleemafbakening van
onze tijd
Gerhard Meier, tot dusver
directeur van de buitenlandse
dienst van de Zwitserse Cari-
tas-organisatie, is in Rome ge
kozen tot secretaris-generaal
van Caritas Internationalis.
Deze overkoepeling van de
landelijke Caritasverenigin-
gen, rooms-katholieke institu
ten voor hulpverlening, houdt
in Rome haar congres. Meier
is de opvolger van de 52-jari-
ge dr. Emilio Fracchia uit Pa-
raquay, die zijn ambt heeft
uitgeoefend sedert 1972 als
opvolger van wijlen Carlo
Bayer, prelaat uit de bondsre
publiek. Eerder koos zoals ge
meld de vergadering tot voor
zitter de aartsbisschop van
Lubango (Angola), kardinaal
Alexandre de Nascimento.
Meer dan twintigduizend
katholieke militairen uit bijna
twintig landen hebben deelge
nomen aan de vandaag afge
sloten vijfentwintigste militai
re bedevaart naar Lourdes.
Het thema van dit jaar luidde:
„Vrede, geschenk van God,
toevertrouwd aan de men-
R. k. kerk
in Ethiopië
functioneert
normaal
De rooms-katholieke
kerk van Ethiopië func
tioneert normaal en de
kerkelijke hulpgoederen
komen op de bestemde
plaats terecht zonder in
grijpen van de marxisti
sche regering. Dit heeft
aartsbisschop Paulos Tza-
dua van Addis Abeba ge
zegd in New York, waar
hij het hoofdkwartier be
zocht van de katholieke
hulpdienst, die bemid
delt voor voedselzendin-
gen aan tweehonderd
duizend door de droogte
getroffen mensen in dat
land.
De rooms-katholieke kerk in
Ethiopië telt ongeveer
170.000 leden. Haar geschie
denis begon, toen in 1846 een
groep leden van de ortho
doxe kerk de eenheid met
Rome herstelde. De gods
dienst in Ethiopië heeft haar
wortels in de bisschoppelijke
stoel van Alexandrië in
Egypte, die volgens de tradi
tie door de evangelist Marcus
is gesticht. Andere takken
zijn de grootste kerk van
Ethiopië, de Ethiopische or
thodoxe kerk en twee kleine
re koptische kerken in Egyp-
Volgens aartsbisschop Tzadua
zijn de betrekkingen met de
Ethiopische orthodoxe kerk
goed en staat hij op vriend
schappelijke voet met Abuna
(„onze vader") Teklehaima-
not, de patriarch. „We zijn
nog geen oecumenisch ge
sprek begonnen, maar hopen
dat spoedig te doen", zo zei
hij.
Lever met
sinasappel, spinazie
a la crème en
aardappelen
boek wei tgrut ten vla
Voor twee personen hebt u
nodig: 150 g lever, 30 g
margarine, zout, peper, 1
kleine sinaasappel, mos
terd;
700 g spinazie, uitje, 10 g
margarine, 10 g bloem, 1 dl
melk, zout, peper, noot
muskaat;
0,5 1 kg aardappelen;
2,5 dl melk, 50 g boekweit-
grutten, 2,5 dl karnemelk,
bruine basterdsuiker.
Snijd de lever in plakken van
een centimeter dik en bak die
al omscheppende in circa vier
minuten bruin en net gaar in
hete margarine. Leg de lever
op een warm bord en strooi er
zout en peper over. Doe wei
nig water bij de jus en het sap
van de helft van de sinaasap
pel, flink wat mosterd en ook
zout en peper. Snijd de andere
helft van de sinaasappel in
plakken en warm die in de jus.
Garneer er de lever mee.
Zet de spinazie een kwartier
in ruim koud water, zodat het
zand naar beneden zakt. Haal
de groente rustig uit het water,
dan blijft het zand onderin.
Spoel ze tot het water schoon
blijft. Snijd de uitgelekte spi
nazie wat kleiner en zet ze op
met aanhangend water. Kook
de groente na het slinken nog
heel even door en zet ze dan
op een vergiet. Fruit de klein
gesneden uit in de margarine
goudgeel, roer er de bloem
door en voeg scheutjes melk
toe (steeds wachten tot de
klontjes weggeroerd zijn).
Doe de uitgelekte spinazie bij
de saus. voeg zout. peper en
nootmuskaat toe en doe de
groente in een schaal.
Strooi de boekweitgrutten in
kokende melk en laat ze in
twintig minuten zacht koken
gaar worden. Wacht tot de vla
lauw is geworden en meng er
dan de karnemelk door. Geef
de vla geheel afgekoeld met
apart de bruine basterdsuiker.
JEANNE
Tweeverdieners
HET kabinet lijkt de moed te hebben opgegeven dat er dit 7
jaar nog een extra belasting komt voor gezinnen, waar meer
dere inkomens binnenkomen. Dat blijkt uit de uitlatingen
van vice-premier Van Aardenne, nadat de ministerraad zich
had gebogen over de kritiek uit de Tweede Kamer op het
wetsontwerp over de extra belasting voor twee-verdieners.
Dat is een betreurenswaardige ontwikkeling. Het voorstel
voor een extra belasting voor twee-verdieners is vorig jaar
niet alleen op tafel gekomen vanwege het rechtvaardige
principe daarvan meerverdieners hebben aanmerkelijk
meer te besteden dan een gezin waarin maar één inkomen
binnenkomt maar het plan werd ook gelanceerd, omdat
het zo simpel en zonder al te veel moeite te realiseren zou
zijn. Dat laatste blijkt dus achteraf een onjuiste inschatting te
zijn geweest. De regeringsfracties in de Tweede Kamer stel
len terecht dat er „grote sprongen" in het belastingstelsel
zouden komen, zodat in een bepaalde situatie een paar gul
den méér inkomen een aanzienlijk hogere belasting met zichj
meebrengt. Maar het gaat te ver om daarmee het principe
van de zwaardere belasting voor meerverdieners voorlopig
maar te laten varen. Want die extra belasting is, mits zorg
vuldig uitgewogen, zeer rechtvaardig.
OPVALLEND is ook dat uitgerekend nu premier Lubbers
enkele weken van huis is, de VVD-vice-premier komt mel-
'den dat het wetsontwerp waarschijnlijk niet door zal kunnen
gaan. Het was immers steeds de VVD die de grootste bezwa
ren had tegen het wetsontwerp, omdat deze partij de indivi
dualisering hoog in het vaandel heeft. Premier Lubbers
daarentegen heeft steeds tegen alle kritiek in volgehouden,
dat het wetsontwerp per 1 juli a.s. van kracht zou worden.
Tijdens zijn reis naar Zuid-Amerika zijn de kaarten nu
opeens anders komen te liggen.
A.LS de extra belasting voor twee-verdieners niet doorgaat
kost dat de schatkist honderdvijftig miljoen gulden. Terecht
zoekt het kabinet naar een vervangende dekking. Maar wat
is er op deze korte termijn 1983 is fiscaal alweer bijna
voorbij nog te verwezenlijken? Dat kan nauwelijks iets
anders zijn dan een algemene lastenverzwaring, zoals een
verhoging van de btw, of alweer een verhoging van de ben
zineaccijns. Omdat de benzineaccijns dit jaar al twee maal is
verhoogd, is btw-verhoging eigenlijk het enig waarschijnlijke
alternatief. En dat betekent een lastenverzwaring voor ieder
een. Met dit alternatief voor ogen zou het kabinet er goed
aan doen aanstaande vrijdag tijdens de kabinetsvergadering
nog eens goed te bekijken, of het ontwerp voor de extra be
lasting voor twee-verdieners toch niet alsnog zal kunnen
doorgaan.
Iets minder
warm
DE BILT Het KNMI ver
wacht de komende nacht re
gen- of onweersbuien. Dit bui-
engebied trekt weg, alleen in
het oosten van het land kan
morgen eerst nog een bui val
len. Het neerslaggebied hoort
bij een depressie, die ten noor
den van ons land langs naar
het noordoosten trekt.
Een rug van hoge luchtdruk
breidt zijn invloed naar onze
omgeving uit en morgen zijn
er perioden met zon. De wind
gaat uit het zuidwesten waaien
en is matig. In deze stroming
wordt lucht aangevoerd waar
in de middagtemperatuur
waarden rond de 21 graden
bereikt, alleen aan zee is de
temperatuur lager, 17 graden.
4.00 en 15 00 uur. telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
DEN HAAG Een tiental
figuren in het Hilversumse
hebben een boekje open ge
daan over Arie Kleywegt. di
recteur VPRO-tv, de om
roepman, die zich in zijn
meest actieve jaren bezig
hield met het maken van de
VPRO tot de omroep zoals
deze nu ié. Boudewijn Paans,
die normaal de VPRO-gids
volschrijft, liet bij Arie's af
scheid wegens pensionering
een soort vriendengedenk
boek verschijnen met als titel
„Wat mij nu weer is overko
men". Want Kleywegt over
kwam altijd alles, althans alle
ongewisheden des levens, die
zijn deel werden of die hij
zelf over zich afriep, plaatste
hij in het teken van zijn
voortdurende verbazing on
der het aanroepen van ge
noemde zinsnede.
Dat Kleywegt in zijn jonge
jaren al een ietwat woelig le
ven leidde, laat zich verkla
ren uit de onzekere tijden in
de oorlog en de jaren nadien,
toen veel opnieuw vorm
moest krijgen. Hij trok op
met „Radio Herrijzend Ne
derland", reisde met prins
Bernhard mee naar Zuid-
Amerika en diende een tijdje
als luitenant ter zee. Hij
kwam later, na wat journalis
tieke jaren, bij de VARA te
recht, gaf „Achter het
de duur tot onmin en wak
kerde in Arie de behoefte
aan meer speelsheid aan. Die
kon hij waar gaan maken bij
de VPRO. Hij was toen al ge
trouwd met Netty Rosenfeld,
ook werkzaam in de omroep.
Hij begon mensen aan te
trekken, Ellen Jens, Roelof
Kiers en Jan Venema. De
VPRO was toen nog sterk
vrijzinnig protestants ge
merkt. Maar er begon kente
ring in te komen, vooral door
het feit, dat de (oude) leden
met vanouds inspraak, alles
maar zo'n beetje door het be
stuur lieten regelen. En dat
liet het er nou net bij zitten.
Tegenstellinge
Binnen de V]
;en
verdween naar de VPRO,
toen deze omroep zich los
maakte uit de knellende
greep van vrijzinnige domi
nees. Zij begon onafhankelij
ke geluiden en bijbehorende
beelden te produceren, op
gang gebracht door het naakt
van Phil Bloom en gevolgd
door wat humor werd ge
noemd en bepaald door de
heren Haché en Servet.
Arie vertelt in dit aan hem
gewijde boek over zijn radio-
jaren, dat hij als verslaggever
gewaardeerd werd vanwege
zijn specifieke stemgeluid, nu
nog te horen in „Met het oog
op morgen", dat hem uit dui
zenden doet herkennen. Met
een hoogtepunt als de Elfste-»
dentocht in '63. Zijn bewogen
VPRO-jaren hadden te ma
ken met zijn voorgaande
VARA-jaren. Hij wilde een
andere richting. VAR A-baas
Broeksz stond nl. op meer
politiek in de programma's,
maar dat was niet Kleywegts
sterkste zijde. Dit leidde op
PRO-leiding
ontstonden nadien complica
ties door persoonlijke tegen
stellingen. Zodoende kwam
het regelen der zaken bij
Kleywegt terecht. Hij begon
samen met Bouke Poelstra,
die de godsdienstige pro
gramma's verzorgde en die
hij omschrijft als een van de
grootste godloochenaars die
er in Hilversum rondlopen,
programma's om te gooien.
Hij verwijderde van Swol
met zijn medische rubriek,
Ferry Hoogendijk met zijn
politieke praatjes, Wim lbo
met zijn cabaretkroniek en
Simon van Collem met zijn
films. Ook pater Jelsma voor
godsdienstige reportages
raakt aan de dijk. Er kwa
men nieuwe programma's
voor terug, die pasten in het
toenmalige tijdsbestek van
een maatschappij in bewe
ging. Provo van provoceren
de jongeren kreeg de ruimte
en verder veel aandacht voor
de rellen rond Beatrix en
Claus.
Ook de satire mocht bij deze
omroep niet ontbreken. Men
dacht iets in de geest van het
verloren gegane VAR A-pro
gramma „Zo is het toevallig
ook nog eens een keer", dat
sneuvelde onder de kijker
sprotesten. Maar de program
mamakers bleven verant
woording schuldig tegenover
ds Van Houte, die door Kley
wegt wordt omschreven als
een populaire jongen naar
buiten en als een onbenul
binnenskamers. In hoge mate
dus vrijheid van werken, al
kreeg het beoogde satirische
programma nimmer een
plaats op het scherm. Dit
Arie Kleywegt door Jan Blokker de man genoemd die
het in zijn wezen heeft de dingen stuk te maken.
leidde tot explosieve situaties
binnen deze omroep, waarbij
Kleywegt óf zelf zijn ontslag
aanbood óf zich dat liet wel
gevallen. Er dreigde ledenaf-
val. Dit leidde weer tot ver
bod op programma's. Tot
overmaat van ramp kwam
toen ook nog de stichter van
de VPRO, ds. Spelberg, te
overlijden. Men vond moei
lijk iemand om hem te ge
denken.
Dit alles leidde in 1968 tot
een uitbarsting, waarna een
nieuwe wind begon te waai
en o.l.v. voorzitter Jan Kas-
sies, directeur van de Am
sterdamse Toneelschool. Ook
Jan Blokker, voormalig film
recensent, werd erbij ge
haald. Kleywegt kan over die
periode niets anders zeggen
dan dat „er programmatisch
maar wat aangerotsooid
werd". In de jaren '70 kwam
er wat meer rust, koos de
VPRO ook voor een linkse
koers, aansluiting zoekend bij
de zogeheten vernieuwende
krachten in de samenleving.
Vermalen
Een oordeel over Kleywegt
in die bewogen VPRO-jaren
wordt in dit boek gegeven
door Leo Kool, nu chef actu
ele programma's bij de NOS,
destijds nauw betrokken bij
VPRO-werk. Hij beschrijft
Arie als een man met weinig
uitgesproken principes om
trent hiërarchie, meer een
man die zijn naaste mede
werkers grote vrijheid van
werken laat. Hieruit moeten
dan de programma's ontstaan
zijn die de VPRO nogal eens
in opspraak brachten. Een en
ander leidde er weer toe, dat
Arie vermalen dreigde te
worden, vertelt Kool, tussen
wat er nog aan dominees
restte en programmamakers,
die in dat verdeelde huis er
een dubbele loyaliteit en mo
raal op na hielden. Dit schiep
binnenshuis de situatie, dat
men Kleywegt van twee zij
den ontzag, omdat men hem
niet wilde laten opdraaien
voor de interne moeilijkhe
den en omdat beide partijen
hem niet konden missen voor
hun eigen karretje.
Kleywegt weidt ook zelf over
die periode uit. Hij zegt, dat
hem niet direct vastomlijnde
programma's voor de VPRO
voor de geest stonden, m^r
dat het hem meer er om be
gonnen was het bestaande
om te buigen naar het balda
dige, althans de idealistische
structuren los te laten. Hij
verklaart ronduit „aan we
reldhervormers een hekel te
hebben". Hij voelt zich niet
gedreven door een bepaalde
ideologie en dus kregen pro
grammamakers kans hun
ideeën uit te proberen. Daar
is dan ook vrijelijk gebruik
van gemaakt, tot in het ab
surde toe. Het lag niet op de
weg van Kleywegt als corri
gerende factor te fungeren.
Elke uitzendavond moest een
avontuur worden, waarin hij
i als Blokker en Kiers.
Door alle strubbelingen heen
begon de (nieuwe) VPRO
toch steeds meer eenheid en
gezicht te vertonen. Dat moet
worden toegeschreven aan
programma's als „Hoepla" en
„Het Gat van Nederland"
met programmamakers als
Ruud van Hemert, Gied Jas
pers, Wim v.d. Linden etc.
Ledenverlies
Deze programmamakers
kwamen met de meest op
zienbarende ideeën, zoals een
„Interview met God" en na
dien ook met een nogal vrij
postige kerstshow onder de
titel „Ere zij God". Hierin
werd de relatie met God en
Kerk in pikant scherpe
woordkeus gehekeld. In die
jaren had de VPRO al met
ernstig ledenverlies te kam
pen. Om niet verder in deze
richting af te glijden gingen
die programma's niet door.
Dergelijke ingrepen hadden
mede plaats door toedoen
van Keiler en Blokker, die
overigens wel bijdroegen tot
het gezicht van de VPRO,
maar in het personeelsbeleid
weinig orde wisten te schep
pen. In al die gevallen zegt
Kleywegt, dat hij moest in
grijpen. Hieraan wijt hij het,
dat diverse programmama
kers van de VPRO hem als
rechts betitelen.
Kleywegt zegt hierover, dat
dat een kwestie is van de
laatste tien jaar: „Een ont
wikkeling in mezelf, mede
veroorzaakt door een opeen
stapeling van irritaties over
bepaalde verschijningsvor
men van wat zich links
noemt. Ik zag overal links
geweld om me heen, dat over
me heen dreigde te spoelen.
Dus vond ik, dat ik me daar
fel tegen moest verzetten uit
hoofde van mijn functie.
Links tastte in die jaren auto
riteit aan. Niet dat ik zo de
autoriteit uit wilde hangen,
maar ik zag niet zo goed wat
ik zou moeten doen als ik in
derdaad weggespoeld zou
worden. Een soort primitieve
zelfbescherming dus".
Hier kwam nog bij, dat van
uit de ledenraad werd ge
poogd de leden directe in
vloed op de programmering
te geven. Dit leidde tot meni
ge verwarrende vergadering.
Door Jan Blokker werd de
VPRO in die jaren omschre
ven als een Zuidamerikaanse
bananenrepubliek: 300 gene
raals en twee soldaten.
Kleywegt stelde zich tegen
over Blokker, Keiler en
Kiers. De VPRO werd hem
te links. Dat hoort niet in
Hilversum. Eén VARA vindt
hij al erg genoeg. In het
voordeel van Arie in die
woelige jaren spreekt, dat hij
er zorg voor droeg, dat „er
niet een stelletje linkse gek
ken achter de knoppen zat".
Toch wordt Kleywegt door
Blokker ook omschreven als
de man, die het in zijn natuur
heeft de dingen kapot te ma
ken. Als het aan hem had ge
legen had de VPRO tien jaar
geleden opgeheven mogen
worden. Maar zelf later ver
trokken noemt Jan Blokker
hem wel „de grote overle
vende in het woelige VPRO-
gebeuren".
Zijn huidige vrouw Merel
Laseur: „Arie viel met zijn
functie mee omhoog. Hij was
altijd naar iets op weg. Altijd
was het ergens anders inte
ressanter. Maar als hij op de
plaats van bestemming aan
komt, zakt hij als een pud
ding in elkaar. Mij even op
halen uit Frankrijk? Geen
probleem. Maar wanneer ik
hem vroeg op weg naar huis
een kropje sla mee te bren
gen, raakte hij in paniek en
zei hij bijna automatisch: „Ik
kan maar één ding tegelijk."
TON OLIEMULLER
Arie Kleywegt: „Wat mij
nu weer is overkomen".
Boudewijn Paans. Uitgeve
rij: VPRO-boek Hilversum.
Prijs: ƒ17.50 (voor VPRO
leden 14,00).
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
Geloof
Boeit het geloof de
nog? Weten ze nog, dat het ge
loof een deugd is door God in
gestort om voor waar te hou
den wat Hij heeft geopenbaard
en wat de kerk te geloven
voorhoudt? In haar proef
schrift door u weergegeven
onder de titel „Autoritaire
kerkstructuur hindert gods
dienstige opvoeding" lijkt me
vrouw T. Andree voorbij te
gaan aan het voorname feit,
dat de kerk de door God gege
ven en bedoelde autoriteit is in
zaken van geloof en zeden, zo
als uitgelegd vanuit Rome. Dat
betekent, dat de kerk om haar
eigen roeping niet beschuldigd
kan worden. Dat betekent, dat
er geen behoud is zonder de
bekering, die God via zijn
kerk vraagt. Dat betekent, dat
wie niet naar luistert zich ook
tegen God keert. Het hele
Oude- en Nieuwe Testament is
er vol van. Het is de gevallen
natuur van de mens die zich
altijd verzet. Het volwassen
worden hangt grotelijks ervan
af dit verzet in zich te leren
overwinnen en niet andersom.
H. Rutges, DEN HAAG
