jSytze Faber: CDA
.-verkettert
linkse" leden
Bovengrens
ciale vrije sector
lijft/180.000
Grote zorgen over
financierbaarheid
van overheidstekort
Zesduizend
banen op
universiteiten
op de tocht
De Koning wil principe
van koppeling handhaven
1ÜNNENLAND
fieidae Commit
DONDERDAG 19 MEI 1983 PAGINA 9
bladen tegen lokale
roepmet reklame
HAAG Het bestuur van de
rlandse dagbladpers (NDP) is
i plannen van minister Brink-
(WVC) om lokale omroepen te
bekostigen met lokale reclame
aarbij de STER aan te wijzen als
oitant van de reclames. Volgens
\IDP zullen deze plannen, die
kman in zijn uiteindelijke versie
de Medianota heeft opgenomen,
(oste gaan van de dagbladen die
irteerders zullen zien weglopen
de lokale omroepen. Dit kost de
iladen tientallen miljoenen gul
per jaar. Bovendien meent de
dat de lokale omroep niet uit
imeopbrengsten te bekostigen
Staking Rotterdams
openbaar vervoer
ROTTERDAM Het personeel van het
Rotterdamse openbaar vervoerbedrijf
RET gaat volgende week vrijdag voor 24
uur in staking uit protest tegen de bezui
nigingsplannen van het gemeentebestuur.
De staking is gisteren door de vakbonden
aangekondigd in het georganiseerd over
leg over de bezuinigingen met het ge
meentebestuur. De staking valt samen
met de officiële opening van het nieuwe
sneltramtraject naar Ommoord door mi
nister Smit-Kroes. Deze nieuwe verbin
ding tussen Rotterdam-Oost en het cen
trum heeft mafgezien daarvan ook te
kampen met problemen op het gebied van
geluidshinder en verkeersveiligheid.
Ambtenaren zijn niet
uitgesloten van nieuwe
ziektekostenverzekering
DEN HAAG Het kabinet houdt vast aan zijn
plannen tot een „fundamentele herziening van
het stelsel van ziektekostenverzekering". Voor
een beperkte stelselwijziging om de uit de pan
rijzende kosten van de vrijwillige ziektekosten
verzekering in te dammen, kiest het kabinet
niet. Dit liet staatssecretaris Van der Reijden
van volksgezondheid gisteren weten op schrif
telijke vragen van de drie CDA-kamerleden
Lansink, Cornelissen en Wijers. Het neemt niet
weg, dat kan worden gekozen voor een volgor
de in de stelselherziening waarbij eerst de vrij
willige verzekering ondr de loep wordt geno
men. De verzekering voor bejaarden kan als
„minder urgen" worden bestempeld en ambte
naren zullen niet worden uitgesloten van de
stelselherziening, aldus Van der Reijden.
ANWB GEEFT TOERISTISCHE
INFORMATIE PER COMPUTER
DEN HAAG De ANWB biedt haar
leden vanaf 1984 toeristische informa
tie via de computer. Op 50 ANWB-
kantoren zijn dan gratis of tegen klei
ne vergoeding alle mogelijke gege
vens over minstens 7 landen te krij
gen. De bond wil in elk geval infor
matie op toeristisch gebied over Ne
derland, België, Luxemburg, Oosten
rijk, Frankrijk, Zwitserland en
Noord-Italië via de computer gaan ge
ven. Op technisch- en juridisch gebied
kunnen leden terecht voor de aan
koop van auto, caravan, fiets, tent,
bromfiets, boot enzovoorts. De ANWB
is de eerste organisatie in de wereld
die op deze manier informatie over
vakanties geeft. De ANWB is een
proef (met informatie over Oosten
rijk) op drie kantoren gestart, in Den
Haag, Nijmegen en Den Bosch. Enigs
zins teleurgesteld is de 2,6 miljoen le
den tellende organisatie over de be
langstelling voor de proef. Dat komt
volgens de bond, omdat er over het
systeem nog niet zoveel publiciteit is
geweest. Het informatie geven per
computer gaat veel sneller en beter
dan via folders of boekjes. Het werkt
zo: Een lid vraagt aan de balie bij
voorbeeld naar: Watersporten in Oos
tenrijk. De computer geeft dan de
plaatsen aan waar dat kan. Via de
computer zijn dan bijvoorbeeld ook
nog de hotels in die plaats te achter
halen. En zelfs de hotels in het cen
trum van die plaats. Of hotels in een
rustige buurt.
Vrouwen: pil moet in
ziekenfonds blijven
HILVERSUM Ruim driekwart (78 pro
cent) van de Nederlandse vrouwen vindt,
dat de anticonceptiepil in het ziekenfonds
pakket moet blijven. Vrouwen die de pil
slikken, denken er net zo over als vrou
wen die hem met gebruiken. Dat blijkt uit
een peiling van het onderzoeksbureau van
Maurice de Hond in opdracht van het
VARA-radioprogramma „Hoor haar".
Dertien procent van de ondervraagde
vrouwen vindt dat de pil uit het zieken
fondspakket kan verdwijnen en de rest
had er geen oordeel over. Van de vrou-
wen die in het ziekenfonds zitten, vindt
85 procent dat de pil voor rekening van
het ziekenfonds moet zijn, bij de vrouwen
die niet in het fonds zitten is dat percenta
ge beduidend lager, 61.
2 AANTJES VOORSPELT SCHEURING PARTIJ
eek€
end V"
)EN HAAG Dr. Sytze
Jaber, Tweede-Kamerlid
- !oor het CDA, meent dat
SH de top van zijn partij
framejjiscussie als een gevaar
Irordt ervaren". Hij zegt
rflat in het weekblad De
knijijdnaar aanleiding van
gsnaaije moeilijke positie,
sommige ..linkse"
smetÊden van de CDA-frac-
sieur brje zich gemanoeuvreerd
«óf woelen. Mr. Stef Dijkman
e [erklaart momenteel te-
jen ieder die het maar
loren wil, dat hij zich in
eite buiten de CDA-
ractie gezet voelt.
Mr. Willem Aantjes, oud-
fractieleider der christen-de
mocraten. denkt dat de CDA-
top de sfeer rijp maakt voor
de oprichting van een andere
partij. „Er wordt eenvoudig
een behoefte geschapen voor
een alternatief. Ik vind het
afschuwelijk, maar ik zie die
splitsing komen". Hij acht
het niet waarschijnlijk dat hij
zelf daaraan mee zou doen.
„Maar als het een partij zou
worden die ruimte biedt aan
de traditie van de ARP...," al
dus Aantjes in De Tijd.
Dr. Faber constateert dat
CDA-fractieleden als Dijk
man en Jan Nico Scholten
vanwege hun afwijkende
mening „verketterd" worden
door de meerderheid van de
fractie, ook al is die mening
vaak gebaseerd op het ver
kiezingsprogram. Volgens
Faber heeft dat mede te ma
ken met het feit dat Lubbers,
„de eerste man" van de par
tij, in het kabinet zit. „De
fractie dreigt daardoor het
tweede garnituur te worden,
dat alleen maar ja mag knik
ken tegen de premier. Als
dat zo doorgaat, kunnen ze
de CDA-fractie net zo goed
vervangen door een afdeling
van de Rijksvoorlichtings
dienst".
Volgens hem wordt het
steeds moeilijker voor de
„linkse" kamerleden het
hoofd boven water te hou
den. ..Men heeft geen idee
hoeveel spanningen het ople
vert steeds maar weer op de
bres te staan uit liefde voor
de partij, en hoe er dan
steeds maar weer op ons
wordt ingehakt, zonder dat
iemand een poot uitsteekt".
Faber erkent
dat de spanningen zo groot
geworden zijn dat ook bij
hem de animo verdwijnt
voor het lidmaatschap van de
Tweede Kamer. Een tijd lang
heeft het er naar uitgezien
dat Faber burgemeester van
Leeuwarden zou worden.
Hans de Boer, een andere
„linkse" CDA'er, is inmiddels
wel uit de Kamer wegge
gaan, om burgemeester te
worden van Haarlemmer
meer. Hij meent dat mensen
als Stef Dijkman en Jan Nico
Scholten het niet moeilijk
hebben, omdat zij tot een
minderheid behoren, maar
omdat het geen rechtse min
derheid is. Hij wijst erop dat
het CDA-kamerlid Mateman
vrijwel ongestraft allerlei
krasse opmerkingen kan ma
ken. „De één mag een koe
Mr. W. Aantjes: ...sfeer rijk voor oprichting
van een andere partij...
stelen en dan bedoel ik de
rechtse dissdident Mateman
terwijl Scholten en Dijk
man niet eens door het ruitje
van de stal mogen kijken".
Fractieleider Bert de Vries
zegt alle opwinding in zijn
linkervleugel niet zo goed te
begrijpen. Volgens hem is de
positie van deze fractieleden
helemaal niet in het geding.
Het tegendeel zou het geval
zijn. „De fractie en de hele
partij hechten nogal wat ge
wicht aan een duidelijke lin
kervleugel. Maar dan wel in
loyaliteit ten opzichte van el
kaar. Ik voel niets voor een
partij, die steeds verder naai
rechts afzakt". Maar De
Vries voegt er wel aan toe
dat een linkervleugel niel
méér invloed kan hebben
dan correspondeert met de
krachtsverhoudingen".
onze parlementaire re
dactie)
HAAG Staatsse-
jaris Brokx (Volkshuis-
ng) is vooralsnog niet
iid de bovengrens van
iföOO gulden voor de
J w te creëren gesubsi-
erde, vrije woningsec-
Tos te laten. Een meer
heid in de Tweede Ka-
r, waaronder CDA en
'D, wil die grens echter
J vee* laêer leggen-
b-woordvoerder De Beer
(kt dat gemeenten alleen bij
stichtingskosten worden
iJimuleerd om hun grond-
:en laag te houden. Hij wil
S bovengrens van ten hoog-
1120.000 gulden in 1983 en
1984 van 150.000 gulden,
fcx benadrukte dat het in
nieuwe „sociale, vrije sec-
1 gaat om een bovengrens.
8 hoéven geen 180.000 gul-
1 te kosten". De bewinds-
h zag geen reden een lagere
5 te stellen dan in de rege-
voor premie-B-koopwo-
en.
gens hem is het ook niet
se de bedoeling dat de sub-
H ;e terecht komt bij de lage
bmens. „Voor hun is er im-
kan worden als de he
iende woning vervolgens
ïuurd wordt en dat het
dus ook ten goede kan
ïen aan huurders,
argument voerde de staats-
etaris ook aan bij zijn stel-
dat het kabinetsbeleid niet
Mfcijdig eigenaar-bewoners
en huurders bena-
Brokx
deelt. Het was vooral de
PvdA'er Van Dam, die dit had
betoogd. Brokx meldde dat hij
de maximale subsidie in de
premie-A-regeling had ver
laagd en wel met 2500 gulden.
Ook het huurwaardeforfait
(bedrag dat opgeteld moet
worden bij belastbaar inko
men) was verhoogd, ter finan
ciering van de aftrekbaarheid
van groot onderhoud. Ook is
het zo, aldus Brokx, dat huur
ders de afgelopen jaren nau
welijks last hebben gehad van
de hoge rente, terwijl eige-
naarTbewoners de gevolgen
daarvan wel grotendeels zelfs
hebben moeten dragen.
De bewindsman ontkende ver
der dat hij terop uit is de lagere
inkomens te „pakken", met
name door het aantal woning
wetwoningen te verlagen (dat
had Van Dam beweerd). Het
kabinet gaat voorlopig uit van
20.000 van deze woningen per
jaar, tegen 33.000 dit jaar.
Maar dit kabinet heeft zich ten
doel gesteld het eigen-woning-
bezit te bevorderen, aldus
Brokx.
Vandaar het handhaven van
de aantallen premie-A- en
premie-B-koopwoningen, zij
het dat de gemiddelde subsi
dies voor deze woningen lager
worden, en het creëren van
een nieuwe gesubsidiëerde
(vrije) sector. De staatssecreta
ris voegde eraan toe dat er
grote belangstelling is voor
goedkope, kleinere woningen
en dat vele gemeenten bereid
zijn hun grondprijzen voor
deze woningen laag te houden.
De kritische kanttekenningen
van veel Kamerleden, ook van
CDA-woordvoerder Wolters,
op het bezuinigen op de indi
viduele huursubsidie (IHS),
deed Brokx voornamelijk af
door te verwijzen naar het nog
dit jaar in te dienen IHS-wets-
ontwerp.
Wolters vroeg het kabinet te
rughoudend te zijn bij het ne
men van maatregelen op dit
gebied. „De IHS moet een
hoeksteen van het volkshüis-
vestingbeleid blijven vormen".
In afwachting van het wets
ontwerp, „dat er wel voor het
Kerstreces moet zijn", onthield
hij zich van een definitief oor
deel over de plannen van het
kabinet.
Voor de periode na 1 juli 1984
wil het kabinet de maximale
huurgrens waarbij nog IHS
wordt gegeven, verlagen tot
600 gulden per maand, althans
als het een nieuw te betrekken
woning betreft. „Er zullen dus
geen mensen gedwongen wor
den te verhuizen," sprak
Brokx tot Van Dam.
Ook zijn er plannen voor lage
re subsidie naarmate de kwali
teit van de woning beter is en
voor een speciaal laag tarief
voor alleenstaanden. Per 1 juli
aanstaande wordt het al zo dat
alle inkomens per huishouden
worden opgeteld, bij het bekij
ken van een aanvraag, zodat
het aantal subsidies zal afne
men.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Minister
Ruding (Financiën) maakt
zich steeds meer mate zor
gen over de mogelijkheid
het nog steeds stijgende
overheidstekort te finan
cieren. Er is sprake van
een tanende belangstel
ling in het buitenland
voor de staatsleningen die
hij uitschrijft om het te
kort te dekken. Mede
daardoor zijn de laatste
twee achtereenvolgende
leningen op een misluk
king uitgelopen, ook al
werd tot twee maal toe
een hoger rentepercenta
ge geboden.
Tegen de achtergrond van
deze alarmerende financiële
situatie wezen gisteren zowel
minister Ruding als premier
Lubbers het verzoek van op
positieleider Den Uyl met
kracht van de hand extra geld
beschikbaar te stellen voor een
stimulering van de economie.
„Als we het overheidstekort
niet snel verminderen dan
consumeren we nu al de toe
komstige welvaart en sturen
we de rekening door naar toe
komstige generaties", stelde
Ruding gisteren in de Tweede
Kamer.
Volgens de minister van Fi
nanciën heeft het nog steeds
toenemende tekort een onmis
kenbare stuwende werking op
de rentestand en dient daarom
aan het strakke financiële be
leid te worden vastgehouden.
Er kan pas sprake zijn van sti
muleringsmaatregelen als er
echt orde op zaken is gesteld.
Op dit moment behoort Neder
land niet tot de landen van
wie mag worden veracht dat
zij het voortouw bij stimule
ring nemen. Duitsland en
Groot-Brittannië komen daar
voor meer in aanmerking,
meent Ruding. Hij wees daar
mee ook het verzoek van
CDA-leider De Vries af om op
de komende Europese top Ne
derland het voortouw te laten
nemen om tot een internatio
naal economisch stimulerings
beleid te komen.
Ruding herhaalde de laatste
sombere en teleurstellende cij
fers over de financiële positie
van ons land. Het tekort stijgt
dit jaar met nog eens drie mil
jard extra, terwijl de premie-
en belastingdruk, alsmede de
gemeenschapsuitgaven ook
meer dan één procent hoger
uitvallen dan de bedoeling
was. Ruding maakte duidelijk
dat er hierdoor eigenlijk nog
veel meer bezuinigd had moe
ten worden en dat met het ac
cepteren van dit grotere tekort
risico's genomen worden.
„De grenzen van de financier
baarheid van het tekort nade
ren met rasse schreden", aldus
Ruding. Hij noemde het een
teken aan de wand dat voor de
laatste staatsleningen een
steeds hogere rente moest wor>
den gevraagd. „Een rentestijr
ging is levensgevaarlijk voor
beginnend economisch herr
stel", stelde hij.
De minister wees erop dat de
stijging van de rente zich
thans alleen in Nederland
voordoet. Hij wijt dat voor een
groot deel aan het steeds gro
ter wordende tekort. Ook de
drastisch naar beneden bijstel
de verwachtingen over hét
overschot op de betalingsba
lans hebben buitenlandse geld
schieters afgeschrikt. Ruding
gaf gisteren toe dat men in het
buitenland het niet geheel vol
gen door Nederland van de
laatste opwaardering van de
Duitse mark als een teken van
zwakte heeft uitgelegd, ook al
heeft het ministerie van Fi
nanciën er op gehamerd dat
het hier om een eenmalige
zaak ging.
Bewoners Nieuwmarkt
verstoren raadsvergadering
Naar schatting honderd bewoners van de
Nieuwmarktbuurt in Amsterdam hebben
gisteravond de zitting van de gemeente
raad verstoord uit protest tegen de over
last die zij ondervinden van de handel in
en het gebruik van verdovende middelen
in hun buurt. De bewoners hadden vóór
de raadsvergadering plaatsgenomen op
de publieke tribune, maar zodra de verga
dering begon, gooiden zij met zakjes met
namaakheroïne en „bebloede" plastic
messen. Gemeentesecretaris Rullen
(rechts, met bril) kwam daardoor onder de
bloedvlekken te zitten. Wethouder Jan
Schaffer (uiterst rechts) voerde emotionele
discussies met de bewoners, die zich uit
eindelijk lieten overreden om elders in het
gebouw verder te praten met plaatsver
vangend hoofdcommissaris van politie De
Rhoodes.
Kabinet
wil aftrek
reiskosten
beperken
DEN HAAG Het kabi
net wil de aftrekbaarheid
van reiskosten voor de be
lasting beperken. Daarbij
wordt vooral gedacht aan
het laten vervallen van de
mogelijkheid 200 gulden
per jaar als reiskosten
voor de eerste tien kilo
meter tussen woning en
werk af te trekken. Be
zien wordt nog of ook op
andere aftrekbare reiskos
ten een korting van 200
gulden doorgevoerd kan
worden. Wordt tot dit
laatste besloten, dan le
vert dit de overheid per
jaar 275 miljoen gulden
op.
Dit heeft staatssecetaris Ko
ning (Financiën) gisteren in de
Kamer gezegd in antwoord op
vragen van de Tweede-Ka
merleden Kombrink en Cas-
tricum (PvdA). De Kamerle
den stelden hun vragen op ba
sis van uitlatingen van minis
ter Smit-Kroes (Verkeer en
Waterstaat) dat Koning zou
overwegen de aftrekbaarheid
van reiskosten helemaal te la
ten vervallen. Dat ontkende
de bewindsman echter.
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr. 071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG In tegen
stelling tot de VVD-frac-
tie wil minister De Ko
ning (Sociale Zaken) het
principe van een parallel
le ontwikkeling van de
lonen en uitkeringen (de
koppelingen) handhaven.
Hij is het niet met de libe
ralen eens dat de koppe
lingen voorlopig de ijskast
in moeten en de hoogte
van alle uitkeringen, ook
de minima, voortaan jaar
lijks beleidsmatig zouden
moeten worden vastge
steld.
De Koning vindt het wel juist
dat de aanpassing van de uit
keringen aan de lonen wat
soepeler gaat plaatsvinden. De
wettelijk voorgeschreven ver
hoging van de uitkeringen op
1 juli zal dan ook niet door
gaan en met de voorgenomen
korting van twee procent in
het najaar wordt een voor
schot genomen op ontwikke
lingen in de markt- en collec
tieve sector.
Doelstelling van het kabinets
beleid blijft volgens De Ko
ning echter een parallelle in
komensontwikkeling tussen
actieven en niet-actieven, al
moet het volgens hem wel mo
gelijk zijn dat de uitkeringen
op ontwikkelingen in de
marktsector vooruitlopen, res
pectievelijk later worden'aan
gepast, zoals dit jaar ook ge
beurt. Ook wil De Koning de
welvaartsvastheid van het mi
nimumloon en de koppeling
van de laagste uitkeringen
daaraan handhaven.
De Koning voelt niets voor de
wensen van de VVD de aow-
uitkeringen te ontzien bij de
komende kortingen in okto
ber. Net als CDA en PvdA
vindt hij dit een niet gerecht
vaardigde discriminatie. Wel
zegde De Koning toe nog voor
het zomerreces voorstellen te
doen om de bejaarden die
naast aow geringe nevenin
komsten hebben daar wat
meer van te laten overhouden
dan als gevolg van hoge pre
mies en belastingen nu moge
lijk is.
De minister toonde zich opti
mistisch over de voortgang
van arbeidstijdverkorting. Hij
onderstreepte dat ATV een be
langrijke bijdrage kan leveren
aan bestrijding van de werk
loosheid en ook een bijdrage
kan leveren aan winstherstel
van bedrijven. Hij prees de be
reidheid van CNV en FNV om
ook over nominale loonsverla
gingen te praten. Echt herstel
van werkgelegenheid kan vol
gens De Koning echter niet
via arbeidstijdverkorting wor
den bereikt. Dat zal moeten
komen van nieuwe economi
sche groei.
Moluks wijkcentrum
in brand gestoken
Het Molukse wijkcen
trum Pattimura in Assen
is vannacht volledig uit
gebrand. De politie ver
moedt, dat de brand is
aangestoken. Persoon
lijke ongelukken deden
zich niet voor. Het wijk
centrum was voor een
groot gedeelte opge
trokken uit hout. Om
een rij woningen in de
onmiddellijke nabijheid
van het wijkcentrum te
gen het vuur en de hitte
te beschermen plaatste
de brandweer tijdens
het blussen een water-
scherm.
DEN HAAG De plan
nen van minister Deel
man met het wetenschap
pelijk onderwijs beteke
nen dat de banen van
5000 tot 6000 mensen op
de tocht staan. Dit is onge
veer 1500 meer dan het
geval was in de reorgani
satieplannen die waren
opgesteld door de colleges
van bestuur van universi
teiten en hogescholen.
Dit heeft de Centrale voor
middelbaar en hoger personeel
bij overheid en onderwijs,
CMHA, gezegd in een com
mentaar op de gisteren gepu
bliceerde plannen. De CMHA,
met 3000 leden de grootste
bond onder de academici, ver
wijt de minister dat hij non
chalant met het personeel in
het wetenschappelijk onder
wijs omspringt. De CMHA zegt
dat het onbehoorlijk van de
minister is wel geld uit te
trekken voor studenten, in
dien hun faculteit wordt opger
heven of verplaatst, maar niets
voor een sociaal beleid voor
het personeel.
De gezamenlijke colleges van
bestuur hebben laten weten
positief te willen meedenken
over Deetmans voorstellen. Zij
noemen het opmerkelijk dat
de minister in grote lijnen de
door hen uitgewerkte voorstel
len volgt. Daarnaast wijzen zij
erop dat de minister veel fu
sies voorstaat die hij wettelijk
niet kan afdwingen.
De afzonderlijke universitei
ten, met name Groningen eh
Utrecht, uiten evenwel forse
kritiek. De universiteiten van
Utrecht, Leiden en Amster
dam hebben laten weten het
niet eens te zijn met het plan
de farmacie-opleiding samen
te voegen in één faculteit. De
universiteiten menen dat min
stens twee vestigingen open
moeten blijven. Ook de con
centratie van de tandartseno
pleiding in de randstad stuit
op veel verzet.
