V
TTiTT
IcHIQII Voordelig kopen
Goede vakhandelaar
kent geen zenuwen
Met Vivitar
het onderste
uit de kan
Het beste van het goede voor
Foto-Film en video vindt u bij
Foto N. v.d. Horst B.V.
N.v.d. HORST bv
l'UiJ'fj'i
AVO-DOET
Vivitar
t#"
iFOTOEFlwaivffleol
Doka zo goedkoop of zo duur als de portemonnee toelaat
e YNIDVd
Alle moderne systemen voorradig o.a.:
£861 isru6I 6epjapuoQ
PORTABLE RECORDERS:
Sony portable
recorder F1
JVC VHS mini-
cassette HR-C3
Canon VR 10
2495.-
2495.-
2895.-
1795.-
HOME RECORDERS:
Sony SL 6E
1695,
Sony SL 9E
3395,
Akai VS 2 incl.
2095,
afstandsbed.
Nieuw JVC HR
7655 stereo-
3295,
8 uur VHS
Philips 2023
2095,
Philips VR 2223
Bauer set camera-
recorder-tuner 4995.-
Alle mogelijke toebehoren, statieven, dolly's, verlichting,
koffers enz.
Zeer concurerend met alle audio- en videobanden.
De grootste ervaring (sinds 1940) als beeld- en geluids
registratie specialist.
FOTO Doezastraat 22-24,
tel. 071-124702/143657
FOTIEK Vijf Meiplein 9,
tel. 071-765935, Leiden
STUDIO Diamantplein 5,
tel. 071-764717, Leiden
FOTO-FILM-VIDEO-GELUID
minder kansen op
sociaal kontakt, werk,
vervoer, vorming,
wonen, studieenz.
wat écht nodig is
Vraag informatie,
word lid:
L AVO-Nederland,
antwoordnr. 201,
3800 VB Amersfoort
Tel.033-63 5214.
M,BnaniMHumjBIi
zolang da voorraad «trekt. Prijzen ind. BTW.
De TRS-80 Model III microcomputer werkt met de krach
tige ÖASIC Model III programmeertaal. Het geheugen kan
I uitgebreid worden tot 48 K. Ruime keus van software
I verkrijgbaar. 260-1062
LEIDEN, Haarlemmerstraat 299,
tel. (071) 146880
tot oe oeste ter
niscn ge
Vivitar objectieven voor kleinbeeld spiegelreflexcamera's behoren
tot de beste ter wereld mede dankzij de inbreng van Opcon, het befaam
de team optische ontwerpers dat ook instrumenten
voor NASA ontwerpt. Voor Vivitar kwamen zij met het
eerste flat-field zoomobjectief met macro bereik 1:2
enliet eerste zoomobjectief met continue macro-instelbereik
nisch geen ruimte. Die voorsprong is terug te vinden o.a. in de
befaamde Series 1® zoomobjectieven: F 3.5/70-
210 mm M F en F 2.8-3.5/28-90 mm MF.
En ook in het eerste door
Vivitar ontwikkelde Series 1®
tele-spiegelobjectief met een
revolutionair nieuw
lenselement van kunststof; een geweldenaar van F 4.5/450 mm met een
superlicht gewicht van 1200 gram. Een speciaal voor dit objectief
ontworpen „matched multiplier" verdubbelt de brandpuntsafstand tot
liefst F 9.0/900 mm. Vivitar is ook sterk in bijzonder nauwkeurige produk-
tietechnieken. Mede door de wereldwijde afzet kunnen de prijzen
relatief laag worden gehouden. Bekijk ,xr C;i
de Vivitar objectieven eens goed ...sA TypfSCh VlVltar: 5jaar garantie
01 VNIOVd
£861 l9UI6ï SepjapuoQ
Donderdag 19 mei 1983
iil-ldlOlOJj
PAGINA 11
De klanten druppelen als bij af
spraak één voor één binnen, le
veren filmrolletjes in, halen afge
werkt materiaal op of komen met
kleine rampjes. Een vrouw: „Ik
zag het bloeb gelijk, hij is links
handig, m'n man, en hij draaide
de film mooi de verkeerde kant
op. En met kracht hoor! Nou is
hij er helemaal uit. Is er nog wat
te redden?"
De camera, met film, verdwijnt
in een zwarte zak met uitsparin
gen voor de handen. Hafo-filiaal-
houder J. Smit aan de Haagse
Fahrenheitstraat haalt het mis
handelde negatief uit de camera,
stopt het in een doosje en geeft de
vrouw de camera terug. „We zul
len zien". De vrouw vertrekt in
berusting.
Smit: „Een rustige houding van
de verkoper wekt rust op. Ik had
ook kunnen zeggen: „Nou, dat
was ook een stomme streek, de
film zal wel verpest zijn". De re
actie van die vrouw zou heel an
ders zijn geweest. Ik word niet
boos, niet zenuwachtig. Niet
meer. Al staan er twintig mensen
in de zaak en lopen er een paar
weg, ik kan toch niet meer doen
dan één klant tegelijk helpen En
Uitzoeken
Elke foto- en filmzaak kent de
vaste klanten, de gemakkelijke
en de moeilijke. Smit: „Er zijn
ook mensen die maar niet kun
nen begrijpen dat ze foto's terug
kunnen geven, waarvoor niet be
taald hoeft te worden". Deze uit
spraak wordt onmiddellijk bewe
zen. Een man heeft een film met
36 foto-negatieven afgegeven en
krijgt nu dertig goede foto's in
handen. Hij zoekt de beste uit,
betaalt die en de overige gaan in
een map. Maar de klant begrijpt
het niet goed en lijkt zich schul
dig te voelen aan oplichterij.
Smit: „Dat is het niet. Het is erg
tijdrovend als iemand aangeeft
van welke negatieven hij een af
druk wil. In de fabriek is het
veel eenvoudiger, als in één keer
alles wordt afgedrukt. De foto's
die de klant niet wil, gaan terug
naar de fabriek, waar het zilver
wordt teruggewonnen. Voor ons
is het uiteindelijk goedkoper en
de klant kan zich meer opnamen
permitteren".
V eranderingen
Zowel bij klant als bij de appara
tuur zijn veranderingen te con
stateren. Smit: „De klanten wor
den ongeduldiger, willen snel een
eenvoudig antwoord op een inge
wikkelde vraag. En dat houdt
verband met de apparatuur,
waarin steeds meer elektronica is
verwerkt. De mensen kunnen
maar niet goed begrijpen, dat een
automatische camera echt alles
zelf regelt. Dat twee batterijtjes
zorgen voor een infra-rood-
straaltje, waarmee de afstand tot
het onderwerp wordt gemeten en
de camera zich daarop instelt.
Nog afgezien van automatische
sluitertijd en diafragma-instel
ling".
„Wat dat betreft zijn de super
platte disc-camera's van Kodak
ideaal, zeker het toestel met inge
bouwde flitser, die flitst als er
niet genoeg licht is. Die flitser
gaat vijf jaar mee, ongeacht het
aantal flitsen. Daarna gaat de ca
mera terug naar de fabriek voor
twee nieuwe cellen en kan weer
vijf jaar probleemloos worden ge
fotografeerd. Echt probleemloos,
er kan niets fout gaan".
J. Smit: „Ik kan niet meer doen dan één klant tegelijk helpen"
Volgens de
heer P. A.
Witmans zijn
het vrijwel
nooit
apparatuur-
gekken die lid
worden van
een fotoclub.
Werk fotoclubs doet niet onder
voor dat van vakfotografen
„De serieuze amateurfotograaf
doet qua vakbeheersing veelal niet
onder voor een vakfotograaf. Het
verschil zit hem in het feit dat een
amateur niet gebonden is aan op
drachten en zo kan fotograferen
wat hij wil. Je ziet het zelfs gebeu
ren dat sommige beroepsfotogra
fen lid zijn van een fotoclub, waar
mee wel iets gezegd is over het ar
tistieke niveau". De heer P. A.
Witmans kan het weten: hij is
voorzitter van de Voorburgse Fo
tokring en penningmeester van
het rayon Zuid-Holland van de
Bond van Nederlandse Amateur
Fotografen Verenigingen
(BNAFV).
Wie wordt nu in het algemeen lid
van een fotoclub? De heer Wit
mans: „Meestal zijn dat mensen die
ontdekt hebben dat je met een fo
tocamera behalve het vastleggen
van verjaardagen en vakantieperi
kelen ook de mogelijkheid hebt je
creatief te uiten". Volgens Wit
mans is het idee dat op een foto
club vooral apparatuurgekken zit
ten beslist onjuist: „De apparaten
zijn redelijk ondergeschikt aan het
werk. Iedereen is vooral bezeten
om goede foto's te maken. Natuur
lijk worden wel eens nieuwe tech
nische ontwikkelingen besproken
en uitgetest, maar dat is beslist niet
de hoofdmoot. De meeste fotoclubs
hebben trouwens niet eens een ei
gen donkere kamer. Dat doen de
mensen allemaal thuis. Wat ze
meebrengen zijn foto's of dia's die
een a twee keer per maand wor
den besproken". Veel fotoclubs or
ganiseren bovendien een jaarlijkse
foto-expositie waardoor ook de
buitenwacht een indruk kan krij
gen van het reilen en zeilen van
de vereniging.
Volgens Witmans hoeven de men
sen die geïnteresseerd zijn om lid
te worden van een fotoclub beslist
geen drempelvrees te hebben,
want vrijwel elke club heeft een
soort mentor die nieuwe leden op
vangt en eventueel technisch kan
bijspijkeren. Op een enkele uitzon
dering na staan de meeste vereni
gingen open voor nieuwe leden.
Het lidmaatschap kost ongeveer 20
gulden per kwartaal. Daarvoor
ontvangt men dan tevens het
„Bondsbulletin", het mededelin
genblad van de BNAFV, de over
koepelende organisatie waarbij
vrijwel elke fotoclub is aangeslo
ten.
Was het in vervlogen tijden nog
mogelijk om via een fotoclub goed
koper aan materiaal te komen, te
genwoordig is de concurrentie in
deze sector zo groot dat fotoclubs
hier niet meer tegen op kunnen.
Wel interessant is de goedkope ap-
paratuurverzekering tegen nieuw-
waarde, die ieder lid kan afsluiten
bij de BNAFV. Bij de bond kan
men overigens ook informeren
waar in een bepaalde gemeente
een fotoclub is gevestigd. Het
adres: Bureau Fotobond BNAFV,
Laan van Meerdervoort 396,
2563 BC Den Haag, tel. 070-639424.
TTTTTTTTTTTT'
De donkere kamer (doka) kan zo
goedkoop of zo duur ingericht
worden als de portemonnee dat
toelaat. Wie aan deze hobby wil
beginnen doet er goed aan appara
tuur te kopen die naderhand voor
uitbreiding vatbaar is. Bij een ver
grotingsapparaat, bijvoorbeeld is
het erg handig als deze in de toe
komst uitgebreid kan worden met
een kleurenmengkop, waarmee la
ter kleurvergrotingen gemaakt
kunnen worden. De prijzen van
deze vergroters variëren van 400
tot enkele duizenden guldens. Het
prijsverschil zit vooral in de stabi
liteit en het bedieningscomfort. De
beeldkwaliteit wordt grotendeels
bepaald door het vergrotingsobjec
tief. Prijzen hiervan vanaf 100 tot
enkele honderden guldens.
Allereerst moeten de negatieven
ontwikkeld worden. Dit gebeurt in
een ontwikkeltank van ongeveer
60 gulden. Êen thermometer van
pak-weg 15 gulden is zeer belang
rijk om de temperatuur in de ga
ten te houden. Voorts zijn voor het
afdrukken van zwart-witfoto's
drie ontwikkelschalen nodig. De
prijzen hangen af van de maxi
maal te gebruiken papiermaat.
Voor foto's van 13 X 18 zijn er
schaaltjes van ongeveer 5 gulden,
voor 50 x 60 kost een schaal al snel
50 gulden, om de uitersten maar
eens te noemen. Bovendien zijn
tangen nodig om het papier uit de
schalen te krijgen, prijzen vanaf 3
tot 4 gulden. Een scherpsteller is
ook een apparaat dat beslist niet
mag ontbreken, prijs circa 40 gul
den. Een dokaverlichting in de
goedkoopste oplossing een geel
groen gekleurde lamp in een ge
wone lampfitting, prijs 10 a 15 gul
den is het laatste noodzakelijke
attribuut dat aangeschaft moet
worden.
In principe kan men met deze
spullen al aan de slag, aangeno
men dat men de chemicaliën (20
tot 30 gulden) en het fotopapier
ook heeft aangeschaft. Wie het
echter wat comfortabeler wil kan
de aanschaf overwegen van een
dokatimer van ongeveer 250 gul
den, een apparaat dat niet alleen
de belichtingstijd bepaalt, maar
deze na een druk op de knop ook
daadwerkelijk uitvoert tot op tien
den van seconden nauwkeurig.
Het kan ook goedkoper, een scha-
kelklok is er al vanaf 80 gulden.
Dan moet men wel zelf de belich-
hierbij de eerder genoemde kleu
renmengkop. De prijs is afhanke
lijk van het merk van de vergroter
en ligt tussen 400 en 900 gulden.
Een goedkoper maar minder effi
ciënt alternatief is een set van
kunststoffilters waarmee de kleur-
correcties verricht kunnen wor
den. Deze sets kosten ongeveer 60
gulden. Verder is een ontwikkel-
drum onontbeerlijk. Afhankelijk
van de maat gaat die 50 tot 150
gulden kosten. Deze drum moet
met de hand heen en weer worden
gerold tijdens het ontwikkelen.
Wil men dit automatisch doen dan
is er een rollerapparaat voor 200
gulden. Veel mooier echter is een
„colorprocessor". Groot probleem
is «tamelijk het constant houden
van de temperatuur van de chemi
caliën. In de colorprocessors wordt
een ontwikkeldrum geplaatst die
vervolgens door de machine wordt
rondgedraaid. Bovendien passen er
de flessen van de chemicaliën in.
Alles wordt met een thermostaat
en een verwarmingselement op de
juiste temperatuur gehouden. De
prijzen van deze apparaten liggen
tamelijk hoog: 600 tot 1800 gulden.
Ook zeer aan te bevelen is een co-
loranalyzer, die in zeer korte tijd
een redelijke indicatie geeft van
de uit te voeren kleurcorrectie.
Van een amateurversie tot een
semi-professionele uitvoering lo
pen de prijzen van deze meetin
strumenten uiteen van 400 tot 1500
gulden.
Het belangrijkste apparaat in de
donkere kamer is ontegenzeglijk
de vergroter. Vooral op de aan
schaf van het objectief moet niet al
te veel bezuinigd worden. Een dure
camera-uitrusting verdient immers
ook een hoogwaardig objectief.
