NAVO zou ineen
kunnen storten
9 K uja u verkwanselde geld aan champagne
Amerikaanse kwee voor
dictaturen zit weer bomvol
>°°Vissers houden
iictie voor
"haringvangsten
Missie Habib
loopt stuk
Chin A Sen krijgt
geen cent van
opbrengst boekje
moorden Suriname
Alibux kort voor
Lubbers in Brazilië
Thatcher
doet geen
nieuwe
beloften
§1
UITENLAND
fieidoeSouocwtt
DONDERDAG 19 MEI 1983 PAGINA 11
.ndropov nodigt
rudeau uit
ITTAWA Sovjet-leider Joeri An-
opov heeft de Canadese premier
irre Trudeau voor besprekingen in
iskou uitgenodigd. Een lid van het
vjet-politburo, Mikhail Gorbachev,
d een brief van Andropov aan
udeau overhandigd waarin de uit-
'iging was gedaan. Trudeau, die
maar kort geleden een felle aan
deed op het beleid van president
igan heeft gezegd de uitnodiging
grote belangsteloling te zullen be
leren. Hij sprak van een hartelijke
Ischap. Een hoge Canadese fuinc-
laris geloofde evenwel niet dat er
bemiddelende rol is weggelegd
Canada tussen de VS en de Sov-
Pools blad doet nieuwe,
felle aanval op Walesa
WARSCHAU Het Poolse regerings
blad Rzeczpospolita heeft gisteren in
een uitvoerig artikel Lech Walesa en
de ondergrondse Solidariteit beschul
digd van samenzwering tot omverwer
ping van het politieke systeem. Het
verwierp hun beroep tot herstel van
hun verboden vakbonden. Het artikel,
dat in verkorte vorm ook in andere
dagbladen verscheen, was de eerste of
ficiële reactie op de brief die de leiders
van de verboden vakbond Solidariteit,
bedrijfstakbonden, autonome en onder
wijzersbonden aan het parlement had
den gezonden na hun geheime bijeen
komst in Warschau twee weken gele
den. Daarin vroegen zij onder meer
herstel van de vrije vakbonden.
BEIROET Een nieuwe poging van Philip Habib, de speciale Ameri
kaanse afgezant voor het Midden-Oosten, om de terugtrekking tot
stand te brengen van de Syrische troepen uit Libanon lijkt al bij voor
baat te zijn mislukt door de Syrische weigering hem te ontvangen. Sy
rië blijft fel gekant tegen het akkoord dat de Libanese regering met
Israël heeft gesloten over het vertrek van de Israëlische troepenmacht
uit Libanon. Damascus weigert dit akkoord te aanvaarden als basis
voor de terugtrekking van zijn eigen troepen uit Libanon, omdat Is
raël over teveel invloed in Libanon zou blijven beschikken. Kennelijk
wil het Habib daarover niet eens te woord staan. Als de Syriers Liba
non niet verlaten komt de Israëlisch-Libanese overeenkomst en
daarmee de terugtrekking van de Israëlische troepen weer op de
tocht te staan.
Meer waardering, minder
cadeautjes voor Reagan
WASHINGTON De Amerikanen
krijgen weer meer waardering voor hun
president. Uit de laatste onderzoeken
blijkt ongeveer 53 procent van de kie
zers tevreden te zijn over het beleid van
de regering Reagan. Zo'n hoog percen
tage werd sinds november 1981 niet
meer bereikt. Dat Reagan de voorbije 14
maanden aanmerkelijk minder populair
is geweest blijkt ook uit zijn jaarlijkse
verplichte opgave van de geschenken
die hij kreeg. In 1981 bedroeg de waarde
van de cadeaus nog 31.534 dollar, vorig
jaar Was dat 18.590 dollar. Onder de ca
deaus voor de president bevonden zich
onder meer een grasmaaier, een broek
riem van hagedisleer, een mestspreider
en schilderijen.
rakers uit Bondsdag gezet
igeveer dertig Westberlijnse krakers die door de Groenen wa
rt uitgenodigd, zorgden gisteren op een zitting van de Bonds-
ig voor zoveel rumoer dat zij door veiligheidsagenten uit het
irlement gezet werden. Kort tevoren hadden zij spandoeken
itvouwd met teksten als ..Geen oorlog meer" en „Geen fascis-
INSTITUUT VOOR STRATEGISCHE STUDIES:
LONDEN De Noordat-
lantische Verdragsorgani
satie zou ineen kunnen
storten tenzij de de Vere
nigde Staten de spanning
met West-Europa weten
weg te werken over de
vraag hoe tegen de Sovjet
unie moet worden opge
treden. Dit schrijft het ge
zaghebbende internatio
naal instituut voor strate
gische studies (IISS) in
haar vandaag verschenen
rapport over de strategi
sche balans tussen de bei
de grootmachten. Volgens
het instituut is het belang
rijk dat deze druk spoedig
rminderd wordt daar
deze volgend jaar nog er
ger kan worden.
Directeur Robert O'Neill
meent dai bij de Amerikaanse
presidentsverkiezingen van
volgend jaar massale kritiek
kan opsteken tegen het feit dat
Europa geen evenredig aan
deel draagt in de defensie van
het Atlantisch bondgenoot
schap. Spanningen zijn er niet
alleen over de plaatsing van
nieuwe Amerikaanse kernwa
pens, maar ook over de aard-
gasleiding en de toeneming
van het economisch protectio
nisme.
In haar overzicht schrijft het
instituut verder dat 1982 geen
goed jaar voor de supermach
ten is geweest. Het stelt dat de
afschrikking evenals tevoren
de hoop op het vermijden van
een grote oorlog rechtvaardigt.
Voor het klimaat van bitter
heid is voor een deel de nei
ging van de regering-Reagan
verantwoordelijk de Sovjet-
Unie een sleutelrol toe te ken
nen bij het aanzetten tot con
flicten in met name de Derde
Wereld. O'Neill noemde de
verhouding tussen de VS en
de Sovjet-Unie „stationair de
pressief".
Von Geusau
Hoewel veel pacifistische en
neutralistische groeperingen
voortkomen uit oprechte angst
■voor een kernoorlog en de be
wapeningswedloop, gelooft de
Tilburgse hoogleraar Von
Geusau dat de effectieve Rus
sische organisatie voor politie
ke oorlogvoering zeer gemak
kelijk gebruik kan maken van
deze golf van activiteiten en
•protesten. Veel westerse actie
voerders ontkennen krachtig
dat ze het slachtoffer zijn van
Russische manipulatie, hoewel
zij samenwerken met officiële
Russische organisaties en als
zodanig bekend staande com
munistische mantelorganisa
ties in het Westen. Het bewijs
van betrokkenheid van de
Russische communistische par
tij is te overweldigend om der
gelijke ontkenningen te kun
nen accepteren. Von Geusau
zei een en ander op het con
gres van het Europees Insti
tuut voor Veiligheidszaken in
Luxemburg. De pacifistische
boodschap heeft een onevenre
dig groot gehoor gekregen
door de zwakte van de rege
ringen en de polarisatie tussen
de politieke partijen, zo zei hij.
'AMBURG Konrad
iujau, de Westduitse han-
elaar in relieken van het
lerde Rijk, gebruikte het
Else geld dat hem werd
taald voor de vervalste
gboeken van Adolf Hit-
lr om animeerdames in
bars te tracteren op over
vloedige champagne. Bar-
houders in Stuttgart schat
ten dat Kujau in de laatste
twee jaar anderhalf tot
twee miljoen mark in hun
lokalen heeft uitgegeven,
aldus het blad.
Een handschriftdeskundige
die door Stern werd gehuurd,
heeft gezegd dat Kujau naar
alle waarschijnlijkheid de ver
valser is. Het bewijs zal moe
ten afhangen van diepgaande
bestudering van de 22 zakken
met documenten die in zijn
winkel in Stuttgart in beslag
zijn genomen. Stern heeft ove
rigens geen 9, maar 10,84 mil
joen mark uitgegeven voorde
dagboeken. Aan Kujau werd.
volgens het bal 9,34 miljoen
uitbetaald.
Een van de twee nieuw be
noemde chef-redacteuren van
het blad, Johannes Gross,
heeft op verzoek van de uitge
verij van Stern afgezien van
zijn benoeming.
De twee ontslagen chef-redac
teuren Peter Koch en Felix
Schmidt van het Duitse week
blad „Stern", die verantwoor
delijk waren voor het publice
ren van de dagboeken, hoeven
de komende jaren overugens
niet op een houtje te bijten.
Koch en Schmidt hebben van
„Stern" een gouden handdruk
gekregen van elk DM 1,7 mil
joen.
Het is overigens de vraag of
het blad de volgende week nog
wel zal uitkomen. De redac
tiestaf vergadert vrijwel onaf
gebroken.
BOUTERSE AANHANGERS:
WALGELIJKE PROVOCATIE"
DEN HAAG De opbrengst van het maandag gepu
bliceerde boek „December-moorden in Suriname",
waarin gedetailleerd uit de doeken wordt gedaan wat
zich op 8 december in Paramaribo zou hebben afge
speeld, komt niet ten goede aan de Surinaamse Bevrij-
dingsraad van ex-president Chin A Sen. Dat verklaar
de desgevraagd directeur I. Gay van de uitgeverij We
reldvenster. De royalties van het boek worden op een
aparte bankrekening gestort. Zodra de auteur zich be
kend maakt alleen Chin A Sen zegt de man te kén
nen krijgt hij zijn geld uitbetaald.
Volgens directeur Gay geldt een dergelijke regeling voor alle
boeken, waarvan de schrijvers om politieke redenen onbekend
willen blijven. Als ander voorbeeld noemde hij het inmiddels
beroemde „Het verstoorde leven" van de Etty Hillesum. Voor de
opbrengst van dit boek is zelfs een aparte stichting in het leven
geroepen, die het geld verdeelt onder de rechthebbenden, die
zich na het verschijnen van dit boek bij de uitgever hebben ge-
Overigens blijft de belangstelling voor „De december-moorden"
groot. Nadat afgelopen maandag de eerste druk van 10.000
exemplaren in een paar uur uit de magazijnen was verdwenen,
is de tweede druk, die gisteren van de pers kwam, ook al bijna
uitverkocht.
De Liga van Surinaamse Patriotten, een organisatie van Surina-
mers in Nederland die het bewind-Bouterse steunt, noemt het
boekje een „walgelijke propaganda van de Bevrijdingsraad van
Chin A Sen". „Wij zijn teleurgesteld omdat de Bevrijdingsraad
niet schroomt de doden van 8 december te prostitueren. Door dit
soort publicaties wordt de rust onder de Surinamers in Neder
land bedreigd. Wij distantiëren ons dan ook van de eventuele
gevolgen van het boek en onderzoeken of we gerechtelijke stap
pen kunnen nemen tegen de uitgever, die een boek op de markt
brengt waarvan hij de schrijver niet eens kent", aldus woord
voerder Breeveld
Overigens gelooft de Liga dat het boekje geschreven is door
mensen uit de omgeving van Chin A Sen en niet door iemand
die tot voor kort een belangrijke positie in Suriname bekleedde,
zoals in het voorwoord staat vermeld. „Delen van het boek zijn
regelrecht overgenomen uit de Weekkrant Suriname". Dat is
een krant die door naar Nederland gevluchte Surinaamse on
dernemers en journalisten wordt uitgegeven.
BRASILIA De Surinaamse premier Errol Alibux gaat begin
volgende week op bezoek in Brazilië. Het bezoek wordt gezien
als een poging van beide landen de banden te bestendigen. Bra
zilië heeft Suriname onlangs omvangrijke hulp aangeboden, pm
Paramaribo uit de invloedsfeer van Cuba te houden. Enkele da
gen na Alibux arriveert premier Lubbers in de Braziliaanse
hoofdstad. Hij zal zich in Brasilia op de hoogte laten stellen van
de Braziliaanse opvattingen over Suriname.
Populariteit Mitterrand
PARIJS President Francois opinie-onderzoek van het blad
France Soir. In Frankrijk
worden vandaag massale de
monstraties gehouden tegen de
versoberingsmaatregelen van
de regering.
Mitterrand van Frankrijk
wordt nog door maar 35 pro
cent van het Franse volk ge
waardeerd, 3 procent minder
dan in april, zo blijkt uit een
louden.
lEN HAAG Een delegatie uit de Nederlandse visse-
jjwereld heeft vandaag in Brussel de Duitse minister
an Landbouw,
jnaz Kiegel die voorzitter is van de raad van EG-
indbouwministers, uitgenodigd om op 28 mei mee uit
varen voor de haringvangst op de Noordzee. De de-
Igatie, bestaande uit vijftien vissers en hun vrouwen
I .token in klederdracht, voornamelijk afkomstig uit
twijk, vergezelde de uitnodiging van het aanbieden
i Hollandse nieuwe haring en corenwijn.
t de actie, die opgezet is door het Nederlandse Visserijschap,
len de vissers aandringen op een snel besluit over het weer
lestaan van haringvangsten op de Noordzee. De vissers maken
ch ernstig zorgen over het trage verloop van de onderhande-
jjgen in Brussel, waarbij de haringvangst vanaf 1 juni weer
iegestaan zou moeten worden. Volgens de vissers springt met
ame de EG-commissaris' belast met visserijzaken, de Griek
jntogeorgis, luchthartig om met de economische belangen van
vissers en de historische varigstrechten.
je delegatie wees er in Brussel op dat al begin april bekend was
it een internationaal forum van biologen, ICES, had geadvi-
erd de haringvangst op de Noordzee dit jaar weer toe te staan,
ingezien er biologisch gezien geen reden meer is de haring-
ingsten te verbieden.
ware overstromingen Argentinië
UENOS AIRES Het
)ordoosten van Argentinië is
'troffen door de zwaarste
'erstromingen sinds mensen-
ëugenis. De overstromingen
de provincies Misiones, Cor-
entes, Chaco, Formosa en
ntrë Rios houden al zes
aanden aan. Meer dan
10.000 mensen zijn dakloos
iworden en wegen en spoor
lijnen zijn verwoest. Er is bo
vendien enorme schade aan de
landbouw toegebracht. Het
waterpeil van de rivieren de
Paraguay, de Parana en de
Uruguay is als gevolg van de
zware regenval van de afgelo
pen week nog verder gestegen,
zodat de wateroverlast nog er
ger wordt.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse
Conservatieven hebben
gisteren van de publicatie
van hun verkiezingsmani
fest een grote show ge
maakt. Premier Thatcher
troonde op een blauw po
dium tussen zeven belang
rijke leden van het aftre
dende kabinet en partij
voorzitter Cecil Parkin
son. Blauw is de kleur van
de Britse Conservatieven.
Achter de premier hing
de slagzin: „Groot-Brit-
tannië, sterk en vrij".
Veel vrijheid en medezeggen
schap schenen Thatcher's dis
cipelen niet te hebben. Het
was net een groepje gehoorza
me schooljongens met hun
strenge meesteres, die voort
durend het woord voerde.
Haar partij is overigens de eni
ge, die een aanslag vreest. Het
Conservatieve hopfdkwartier
lijkt wel een zwaar belegerde
vesting.
Het .Conservatieve manifest
voor de aanstaande parle
mentsverkiezingen bevat wei
nig nieuws. Toen ze in 1979
aan het bewind kwam zei pre
mier Thatcher immers, dat ze
meer dan een ambtsperiode
nodig zou hebben. Na 9 juni
hoopt zij het karwei verder af
te werken.
UJITENHEER
FORT GULLICK Het
gaat weer goed met de
Unites States Army's
School of Americas, de
Amerikaanse militaire
academie voor Latijns-
Amerika, die is gelegen
aan de Atlantische in
gang van het Panamaka
naal, temidden van een
aantal militaire installa
ties rond de Baai-van Li-
mon en de havenstad Co-
Ion. Leraren en studen
ten zal het daarom aan
het hart gaan dat de aca
demie volgend jaar moet
sluiten. Dat is een gevolg
van het in 1977 gesloten
nieuwe Kanaal verdrag.
Critici van de academie
zullen er echter geen
traan om laten. Zij zeg
gen al sinds jaar en dag
dat de academie een
kweekschool is voor mi
litaire dictaturen.
Een paar jaar geleden was de
belangstelling voor de acade
mie tot een dieptepunt ge
daald. Maar als gevolg van de
opkomende conflicten in
Midden-Amerika en de vrij
toegevende houding van de
regering-Reagan jegens de
Latijnsamerikaanse militai
ren loopt de academie mo:
menteel weer over van stu
denten. „Midden-Amerika
doet een zwaar beroep op de
faciliteiten van de school",
zegt kolonel Andreacchio, de
Amerikaanse commandant.
Een groot deel van de recen
te geschiedenis van Midden-
Amerika en de veranderin
gen in het Amerikaanse be
leid worden weerspiegeld in
de cijfers die kolonel Andre
acchio laat zien. De ergste ja
ren voor de school waren
1979 en 1980, toen de regie
ring-Carter de Latijnsameri
kaanse regeringen probeerde
te dwingen de mensenrech
ten te respecteren en in Mid
den-Amerika de bittere con
flicten uitbraken die vooraf-'
Het Salvadoraanse leger staat onder bevel van militairen, van wie er velen door de Verenigde
Staten zijn opgeleid. Als gevolg van de vergrote Amerikaanse hulp aan El Salvador en Hondu
ras komt bijna de helft van alle studenten aan de academie Fort Gullick uit deze twee landen.
gingen aan de val in 1979 van
dictator Somoza en de staats
greep in El Salvador. Draai
end op halve kracht had de
school in 1979 en 1980 respec
tievelijk slechts 766 en 704
studenten tegen 2.441 nu. Als
gevolg van deze toenemende
belangstelling heeft de acade
mie voor de lessen in spiona
ge en guerrillabestrijding
zelfs instructeurs moeten le
nen van de 193e Brigade, die
verantwoordelijk is voor de
algehele verdediging van het
Panamakanaal.
Militaire hulp
Bijna de helft van de studen
ten dit jaar is afkomstig uit
El Salvador en Honduras. Dit
gegeven is een weerspiege
ling van de snelle uitbreiding
die de legers van die twee
landen hebben ondergaan als
gevolg van de opgevoerde
militaire hulpprogramma's
van de Verenigde Staten.
Een paar jaar terug kwamen
de meeste studenten nog uit
Nicaragua, maar sinds 1979 is
dat anders, omdat de Sandi
nisten besloten elders om
hulp aan te kloppen.
Aan de school studeren ook
twee Guatemalteekse officie
ren. terwijl het Congres nog
steeds geen toestemming
heeft gegeven voor een her
vatting van de militaire hulp
die in 1977 door Carter werd
stopgezet vanwege de voort
durende schending van de
mensenrechten door het Gu
atemalteekse regime. „De
twee werden toegelaten op
speciaal verzoek van het mi
nisterie van buitenlandse za
ken", zegt kolonel Andreac
chio, die boos wordt als hem
vragen worden gesteld over
het omstreden karakter van
de school, die in 1964 de eer
ste geslaagden afleverde.
Sindsdien hebben meer dan
42.000 officieren de school
/net goed gevolg doorlopen.
Kolonel Andreacchio wijst
suggesties als zouden mensen
die de academie hebben be
zocht later betrokken zijn ge
weest bij een beleid dat scha
delijk was voor de democra
tie. verontwaardigd van de
hand. „Wij zijn er voorname
lijk op ingesteld om leiders
op te leiden. Ik wil best de
schuld van rechtse regimes
op me nemen als iemand me
ook de eer van de democra
tieën in Latijns-Amerika wil
gunnen". Hij benadrukte dat
„er nu wel enige aandacht
aan mensenrechten wordt
besteed" in de cursussen,
zelfs al is het alleen maar dat
studenten er i'u de spionage-
lessen op wordt gewezen dat
het meer zin heeft gevange-
V riendschappen
„Het is het suojectieve deel
van onze opdracht", zegt ko
lonel Andreacchio, als hij in
gaat op de hechte vriend
schappen die ontstaan tussen
de officieren uit de verschil
lende landen. Deze vriend
schappen zijn voor een groot
deel de oorzaak van de arg
waan jegens de school. Deze
kameraadschap bleek onder
meer tijdens een cocktailpar
ty vorige week ter gelegen
heid van de nationale dag
van Paraguay. Nadat de offi
cieren hadden geapplaudis
seerd voor een speech waarin
de loftrompet werd gestoken
over dictator Stroessner, de
laatste dictator oude stijl in
Latijns-Amerika, merkte een
Mexicaanse majoor op: „We
zijn hier allemaal broeders
ondanks de verschillen die
de politici tussen ons probe
ren te scheppen". In bijna
lijnrechte tegenspraak met de
positie van de Mexjcaanse re
gering, die zeer verbolgen is
over de pogingen van presi
dent Reagan om hun land al
te schilderen als het uiteinde
lijke doel van linkse subver
sie in het gebied, voegde deze
majoor eraan toe: „Ziet u, we
vechten allemaal tegen de
zelfde vijand".
De angst dat deze gedeelde
identiteit zal verdwijnen,
neemt toe nu duidelijk wordt
dat de academie Fort Gullick
volgend jaar zal moeten ver
laten. Volgens de bepalingen
in het Kanaalverdrag heeft
de Verenigde Staten na okto
ber 1984 niet langer het recht
hier trainingsprogramma's
uit te voeren voor Latijnsa
merikaanse landen, tenzij
Panama te elfder ure van ge
dachten verandert. Dit laat
ste is* echter niet erg waar
schijnlijk gezien het feit dat
Panama aan de vooravond
staat van verkiezingen waar
bij de betrekkingen met de
Verenigde Staten een van de
belangrijkste kwesties zal
zijn.
PAUL ELLMAN
Copyright The Guardian
