9
Vlaanderen wil Waalse
taal niet langer steunen
VSHOUDEN
'AST AAN
LAATSING
ERSHING-II
Nog volop vragen
rond boek over
bloedbad Suriname
^root-Brittannië geheel in ban van verkiezingen
Iran achter bomaanslag
p Amerikaanse ambassader
BUITENLAND
£eidócSomont
DINSDAG 17 MEI 1983 PAGINA K
^SHINGTON De Amerikaanse
chtingendiensten beschikken over
if srmatie waaruit blijkt dat Iran
ter de bomaanslag zat die vorige
jnd op de Amerikaanse ambassade
Beiroet werd gepleegd. Dit is gis-
ivond gemeld door het Ameri-
nse televisiestation CBS.
5 7° ordat de aanslag werd gepleegd is
reeks telegrammen verstuurd van
ministerie van buitenlandse zaken
Teheran naar de Iraanse ambassa-
in Damascus. Deze telegrammen
door de Amerikaanse inlichtin
gendiensten onderschept, aldus CBS.
Volgens het televisiestation werd in
een van de telegrammen de uitbeta
ling goedgekeurd van 25.000 dollar
voor een terroristische aanslag op een
niet nader genoemd deel van Beiroet.
In een ander telegram werd de am
bassade bevolen bijstand te verlenen
aan twaalf Iraniërs die via Damascus
op weg waren naar Beiroet kort voor
de aanslag op 18 april Deze twaalf
Iraniërs doken kort na de aanslag
weer in Damascus op.
VS geven bedrijven de
ruimte
WASHINGTON De Amerikaanse
president Ronald Reagan heeft maatre
gelen bekend gemaakt om het bedrijfs
leven meer toegang te verschaffen tot
de ruimte. Zo wordt het gebruik aange
boden van lanceerinrichtingen, techni
sche installaties en diensten van de
ruimtevaartbureaus. Volgens specialis
ten zal de Amerikaanse ruimtevaart zo
beter kunnen concurreren met de Eu
ropese Ariane-raket bij het lanceren
van satellieten. Bovendien vindt de le
gering op deze manier nog een afzet
markt voor het materieel dat niet meer
gebruikt wordt, nu het ruimteveer
heeft bewezen zeer geschikt te zijn
voor het vervoer van satellieten naar
de ruimte.
„Spookmetro" van
Rijssel in gebruik
RIJSSEL De modernste metro ter
wereld, een die rijdt zonder bestuurder,
is sinds gisteren in gebruik in het
Noordfranse Rijssel. De afwezigheid
van een bestuurder heeft de reizigers
niet bang gemaakt: in de proefperiode
waarin de treinstellen kosteloos reden,
hebben 400.000 Rijsselaars er in geze
ten. Er is in de proeftijd maar een on
gelukje gebeurd: zeshonderd passagiers
zaten een uur in vier geblokkeerde rij
tuigen vast doordat een seinlamp op de
rails was gevallen. Om het hele metro
net te controleren zijn aar vijf mensen
nodig. De aanleg van deze vierde Fran
se metro is zeer kostbaar geweest, onge
veer 500 miljoen gulden.
""EGENSTELLINGEN TUSSEN GEWESTEN SPITSEN ZICH TOE
7,50 J
197.00
4.05
92.00,
89.50.
89,20
lUSSEL Jean Gan-
s, de Franse expert die
jr de Belgische rege-
g was aangesteld om na
gaan wat de overle-
igskansen zijn voor de
talse staalindustrie Coc-
rill-Sambre, heeft Bel-
met een politieke tijd-
m opgescheept. Dat
jkt uit de reacties die
loskomen op het eind-
port dat Gandois vrij-
indiende.
rapport komt in grote
kken op het volgende neer:
men de Waalse staalgigant
vijf procent van de Euro-
staalproduktie levert en
voor de Waalse economie
levensbelang is) weer re-
ijk gezond maken, dan zul-
er 8000 arbeidsplaatsen
eten verdwijnen. Boven
dien is er dan de lieve som no
dig van (omgerekend) 5,28
miljard gulden (nog afgezien
van sociale uitgaven). Dat is
zo'n 3,6 miljard gulden meer
dan waar de Belgische rege
ring op had gerekend.
Uit diverse Belgische hoeken
zijn er inmiddels zulke heftige
reacties op dat eindverslag
binnen dat er in politieke
kringen in Brussel rekening
mee wordt gehouden, dat het
staalprobleem de huidige
rooms-liberale regering van
Wilfried Martens weieens de
kop kan kosten. Heftige reac
ties zijn er gekomen in de eer
ste plaats uit de hoek van de
Waalse vakbonden. Robert
Gillon, voorman van de Luik
se socialistische metaalarbei
dersbond, zei gisteren dat zijn
vakbond het plan-Gandois
„kort en goed verwerpt". De
persoon van Gandois deed hij
af met „een man die in dienst
is van de grote Europese staal-
bazen met wie hij al jaren on
der een hoedje speeltGillon,
die uiteraard vooral gekant is
tegen de voorgestelde afdan
king van 8000 staalarbeiders,
kondigde „diepgaande acties
van Cockerill-Luik" aan „in
dien de regering de teneur van
het plan-Gandois volgt". Van
daag wordt er een 24-uurssta-
king gehouden en voor ko
mende donderdag kondigde
hij opnieuw zo'n staking aan.
Ook de christelijke metaalar
beidersbond noemde verdere
ontslagen onaanvaardbaar. De
balans die maandagavond op
gemaakt kon worden, luidde:
in het Luikse staalbekken zo'n
5.000 stakende arbeiders.
De problemen worden nog
vergroot door het feit dat er
over het Waalse staal grote te
genstellingen bestaan tussen
Vlaanderen en Wallonië. In
Vlaanderen wint meer en
meer de opvatting veld dat het
nu maar eens afgelopen moet
zijn met nationaal (en dus ook
Vlaams) geld te steken in de
verziekte Waalse staalindu
strie. Vic Anciaux bijvoor
beeld, de voorzitter van de
Vlaamse Volksunie, verklaar
de gisteren na een vergadering
van zijn partijbestuur „dat het
een schande zou zijn Vlaande
ren voortdurend en blijvend te
laten opdraaien voor de Waal
se zaak". „Uit de nationale kas
mag er geen frank meer naar
het Waalse staal gaan".
„Vlaanderen heeft zijn geld
zelf hard nodig", aldus An
ciaux, wiens woorden niet Zo
zwaar genomen zouden behoe
ven te worden, ware het niet
dat zijrv Vlaamse Volksunie in
Vlaanderen steeds meer aan
invloed wint ten koste van de
Vlaamse Christelijke Volks
partij.
Anciaux kondigde aan dat zijn
partij werkt aan een spoed-
bijeenkomst waar de Vlaamse
deelregering een „algemeen
Vlaams beraad" moet houden.
Slecht gevallen in het Waalse
landsgedeelte zijn o&k de uit
spraken van de voorzitters van
de Vlaamse christelijke volks
partij en Guy Verhofstadt,
voorzitter van de Vlaamse li
berale partij. Beide zijn van
mening dat Wallonië nu zijn
eigen verantwoordelijkheid
moet nemen voor de redding
van het Waalse staal. „De
Waalse burger moet nu zelf
een rechtstreekse bijdrage le
veren", zo verduidelijkte de
Vlaams-liberale voorzitter. De
conclusie uit dit alles kan lui
den: Vlaams-Waalse tegenstel
lingen spitsen zich steeds meer
toe. De kans is niet gering, dat
de uit Vlamingen en Walen
samengestelde Belgische lege
ring aan die tegenstellingen
ten onder gaat.
ENEVE In Genève zijn vandaag na een reces van
weken de onderhandelingen over de middellange
itandsraketten voor Europa hervat. De Amerikaanse
derhandelaar Paul Nitze zei voor het begin van het
efleg dat de Sovjet-Unie nog steeds „onaanvaardbare
orwaarden" stelt voor het sluiten van een overeen-
mst. Hij zei echter dat de Verenigde Staten „er alles
gelegen is een positief resultaat te behalen".
Sovjet-Unie heeft alle Amerikaanse voorstellen, ook het tus-
ivoorstel van Reagan waarbij in het midden wordt gelaten
eveel nieuwe Amerikaanse wapens er komen, afgewezen. Al-
n de Russische voorstellen zijn een „realistische" basis voor
overeenkomst in het nu al zestien maanden durende over
aldus de Russische onderhandelaar Joeli Kvitsinsky. „De
lerikaanse reactie op het voorstel van partijleider Joeri An-
>pov zal een „toetssteen zijn voor het beoordelen van de wes-
ïjke oogmerken van de Verenigde Staten". De tijd dringt ove-
ens steeds meer omdat volgens schema dit najaar de eerste
lisraketten moeten worden geplaatst. Als er alsnog een tusse-
tkoord uit de bus komt, cfan willen de VS in ieder geval de
Schikking blijven houden over een deel van de geplande Pers-
!-II-raketterzo heeft Nitze gezegd.
Onrust in Parijs houdt aan
In Parijs houdt de onrust aan. Gisteren demonstreerden ongeveer 5000 Parijse mid
denstanders tegen het bezuinigingsprogramma van de socialistische regering. Hoewel
het dit keer niet tot ernstige rellen kwam, vielen er toch een paar harde klappen toen
de oproerpolitie probeerde de menigte uiteen te drijven.
De Surinaamse ex-president Chin A Sen bladert in het boekje over het bloedbad van
8 december. Links van hem uitgever I. Gay.
DEN HAAG Er bestaan
nog talrijke vraagtekens
rond het boekje „De de-
cember-moorden in Suri
name", waarin op êrond
van het relaas van wijlen
majoor Roy Horb de Suri
naamse bevelhebber Bou-
terse ervan wordt be
schuldigd op 8 december
eigenhandig vakbondslei
der Daal en couppleger
Rambocus te hebben ge
dood. Bovendien wordt
premier Alibux genoemd
als een van de initiatief
nemers tot het bloedbad.
Bij de officiële presentatie
van het boekje, gisteren in
het Haagse perscentrum
Nieuwspoort, werd weinig
duidelijkheid verschaft.
Integendeel, er werden
meer vragen opgeworpen
dan beantwoord.
De grote afwezige gistermid
dag was de auteur van het 77
pagina's tellende geschrift. Om
veiligheidsreden worden zijn
identiteit en verblijfplaats ge
heim gehouden, staat in het
voorwoord te lezen. „Ik hoop
dat zijn naam snel bekend zal
worden. Dat zal de waarheid
van deze beschuldigingen al
leen maar onderstrepen", al-
bus de Surinaamse ex-presi
dent Chin A Sen, die als enige
de identiteit van de auteur
bleek te kennen. Samen met
de voorzitter van de kamer
commissie voor ontwikke
lingssamenwerking. de
CDA'er Aarts, kreeg Chin A
Sen het boek aangeboden.
Ook directeur Ivo Gay van
uitgeverij Wereldvenster ver
klaarde desgevraagd de naam
van de schrijver niet te ken
nen. „Ik heb wel mijn vermoe
dens. maar zeker weten doe ik
het niet. Nee, ik zeg niet wie
ik denk. want dat zou de man
alleen maar in gevaar bren
gen". Gay zei verder dat hij
gezien de recente ervaringen
van het Duitse weekblad Stern
en de zware beschuldigingen
die in het boekje worden ge
uit zich er terdege van
heeft vergewist dat hij niet
voor een of ander politiek kar
retje is gespannen.
„Toen ik op 4 mei het anonie
me manuscript in handen
kreeg, heb ik contact opgeno
men met Chin A Sen en een
aantal andere mensen, die
goed op de hoogte zijn van de
situatie in Suriname. Zij den
ken dat het boekje echt is. Dat
vond ik belangrijk genoeg.
Onze uitgeverij houdt zich al
tijd al bezig met de Derde We
reld. Vanuit die optiek vonden
wij deze gegevens belangrijk
genoeg om te publiceren. En
zelfs wanneer een aantal fei
ten niet helemaal blijkt te
kloppen wat ik overigens
niet geloof kan dat alleen
aan het licht komen als de
waarheid over 8 en -9 decem
ber boven tafel komt. Als het
boekje daaraan meehelpt, ben
ik al tevreden".
Volgens Chin A Sen komt de
inhoud van het boekje groten
deels overeen met wat wijlen
Roy Horb hem na 8 december
heeft verteld. Hij heeft de ge
sprekken met Horb opgeschre
ven in zijn dagboek. Veel van
'de gegevens in „De december
moorden" werden overigens
wel vermoed of waren al ge
deeltelijk bekend uit de verha
len van vluchtelingen uit Suri
name. Maar het boek geeft zo
veel preciese details, dat de
schrijver alleen iemand uit de
onmiddellijke omgeving van
Horb kan zijn.
Directeur Gay hoopt dat de
naam van de schrijver over.
niet al te lange tijd bekend
kan worden gemaakt. Maar
aan de belofte van Chin A
Sen. dat dat in de tweede druk
gebeurt, kan hij niet voldoen.
Gisteren was de eerste druk
van 10.000 exemplaren van
„De december-moorden" na
melijk in een paar uur uitver
kocht en vóór morgenochtend
rolt de tweede druk al van de
pers.
Inkomen Nederlandse boer blijft gelijk
BRUSSEL De prijsver
hogingen waartoe de EG-
ministers van landbouw
gisteren in Brussel hebben
besloten, komen voor de
Nederlandse boeren neer
op een reële prijsverho
ging van 1,5 procent voor
melk- en zuivelproduk-
ten, 1,3 procent voor de
slechtste kwaliteit graan-
produkten, voor suiker 2,3
procent en voor vlees en
aardappelen ongeveer 3,8
procent. Door een verho
ging van de kosten zullen
de Nederlandse boeren
echter een zelfde inko
men blijven houden.
Vanaf het begin van de onder
handelingen in februari na
men de Fransen en de Duit
sers een onverzoenlijke hou
ding tegenover elkaar in Oor
zaak daarvan was het inge
wikkelde systeem van mone
taire compenserende bedragen
(MCB's), dat er voor moet wa
ken dat landen met een sterke
munt en landen met een
zwakke munt in een oneerlij
ke concurrentiepositie ten op
zichte van elkaar raken. Door
de koersschommelingen en de
herwaardering binnen het Eu
ropese muntsysteem bleek in
de praktijk dat landen met een
sterke munt, zoals Duitsland
en Nederland. goedkopere
produkten op bijvoorbeeld de
Franse markt konden bren
gen. Frankrijk wilde aan die
ongelijkheid een einde maken.
West-Duitsland wilde de eigen
boeren een forse prijsverho
ging bezorgen. Italië speelde
een geheel eigen rol. Dit land
probeerde de andere EG-lan-
den mee te laten betalen aan
de eigen inflatie van 16 pro
cent.
)NDEN Hoewel ze
op 9 juni worden ge-
mden, is Groot-Brittan-
geheel in de ban van
verkiezingen voor het
igerhuis. Zowel de alli-
tie van Liberalen en
)P'ers, als Labour be
nnen gisteren officieel
lm campagne. Morgen
lgt de Conservatieve
tij.
alliantie, die de afgelopen
al haar verkiezingsmani-
it publiceerde, loste om half
's ochtends het eerste ver-
ezingsschot. Hoewel de
eeste Britten zo vroeg in de
orgen nog niet goed wakker
'n, werd de persconferentie
de rookkamer van Londens
derwetse en stijfdeftige Li-
rale Club toch ijverig bijge
wond door een verrassend
oot aantal overwegend sla-
rige journalisten. Beide par-
leiders, de Liberaal David
eel en de SDP'er Roy Jen-
is, zaten de bijeenkomst
»r. In een alliantie-regering
u Jenkins premier en Steel
'-premier worden. Volgens
dit tweetal zal hun campagne
sterk verschillen van die van
Labour en Conservatieven.
„In de komende weken zullen
wij de kiezers ervan doordrin
gen, dat de alliantie een ge
loofwaardig alternatief is", al
dus Steel.
Sleutelpositie
Sommige politieke waarne
mers zijn van mening, dat de
alLiantie bij de komende ver
kiezingen een sleutelpositie in
neemt. Als het haar gelukt de
kiezers voldoende te beïnvloe
den, zou Groot-Brittannië de
volgende maand een coalitie-
in plaats van een meerder
heidsregering kunnen hebben.
Maar de gewezen socialist dr.
David Owen, een van de
mede-oprichters van de SPD,
gelooft niet dat Margaret That
cher en haar Conservatieve
partij verslagen zullen wor
den. „Hoe meer kiezers wij er
van kunnen overtuigen dat
Labour opnieuw de grote ver
liezer zal zijn, hoe meer stem
men de alliantie zal krijgen",
voorspelde Owen gisteren. In
scherpe tegenstelling met zijn
vroegere partijgenoten van
Labour geeft SDP-leider Rov
Jenkins de schuld van de ruim
drie miljoen werkelozen die
Groot-Brittannië tegenwoordig
telt niet alleen aan de rege-
ring-Thatcher. „De werkloos
heid komt ook door de inter
nationale recessie. Maar voor
een miljoen banen, wijst de be
schuldigende vinger op nie
mand anders dan Thatcher".
Labour laatste hoop?
Het is duidelijk dat de Britse
oppositiepartijen goed garen
hopen te spinnen bij het dra
ma van de Britse werkeloos
heid en de ravage die de fail
lissementen hebben aangericht
in het bedrijfsleven. Meer dan
dertien procent van Groot-
Brittanië's beroepsbevolking
gaat stempelen. Voor velen
zonder baan is de toestand uit
zichtloos. Labour, die gister
morgen haar verkiezingscam
pagne begon met de lancering
van haar lijvig manifest, stelt
dat zij de laatste hoop is voor
het vaderland.
Partijleider Michael Foot zat
met zijn voornaamste partijge
noten, Denis Healey en Peter
Shore, achter een grote rode
tafel, geplaatst voor een vuur
rood deror met hovon hur»
hoofd de vlammende slogan:
„Denk positief, handel positief,
stem positief. Stem Labour!"
De journalisten die dit vurige
schouwspel bijwoonden, kre
gen er na een kwartier schele
hoofdpijn van.
Het socialistische verkiezings-.
programma beslaat zo'n 40 pa
gina's. Alles wat Labour zijn
kiezers twee maanden geleden
al beloofde, staat er in: econo
mische expansie, steunend op
grote buitenlandse leningen,
import- en wisselcontrole; ge
leidelijke opzegging van het
Britse lidmaatschap van de
EG; een sterke verzwakking
van het Britse kernwapenarse
naal; opheffing van het Hoger
huis en nationalisering van de
belangrijkste bedrijven, waar
onder ook de banken. Partij
leider Foot noemt het mani
fest: „Een programma van so
cialistische wederopbouw".
Maar het eerste doelwit van
Labour is de werkloosheid. In
vijf jaar hopen zij te zorgen
voor een miljoen minder
werklozen. Maar hoe die
krachttoer töt stand moet wor
den gebracht is vooralsnog
niet duidelijk.
Daarnaast gaat Labour zich in
spannen om de Britse Nationa-
Labour-leider Foot zwaait, bij het begin van de campagne, met het verkiezingspro
gramma van zijn partij.
Ie Gezondheidsdienst en Socia
le Voorzorg van de ondergang
te redden. Tenslotte wil de so
cialistische partij van Groot-
Brittannië ook een handje toe
steken om in de wereld de be
wapeningswedloop tot stil
stand te brengen. „Maar we
zullen de Britse defensie niet
in gevaar brengen en geen
bondgenootschappen opzeg
gen". aldus Michael Foot.
Sabotage
De Britse Conservatieven ma
ken hun verkiezingsmanifest
morgen wereldkundig. Pre
mier Thatcher heeft al voor
speld, dat als de kiezers La
bour opnieuw aan de macht
brengen, het resultaat blik
semsnel vijf miljoen werklo
zen, hoge rentes en economi
sche sabotage door de bonden
zal zijn. De Conservatieven
zullen zich hard inspannen om
Labour's geloofwaardigheid
volledig te ondermijnen. De
socialistische partijleiding zal
door hen door de modder ge
sleurd worden omdat zij niet
in staat is een verenigd front
te vormen. „Een innerlijk ver
deelde partij kan niet rege-
