Frankrijk heeft
teveel kerncentrales
Etna geeft zich
nog niet gewonnen
Londen dreigt betaling EG te stoppen
Schrobben
Als ik doodga ben ik vermoord door Desi en zijn bende"
|/ibanon en Israël tekenen morgen akkoord
Unifir
JITENLAND
CcidócOomant
■MAANDAG 16 MEI 1983 PAGINA 7
pgepakte Poolse
ngen overleden
fee? tn verwondingen
Bu
ift SSCHAU Een 19-jarige Poolse jongen, die
uur I vastgehouden door de politie, is dit weekein-
ste Warschau overleden aan inwendige verwon-
Dat en. Zijn lever en milt waren beschadigd. De
rteri sn werd donderdagavond samen met drie
nast nden opgepakt toen hij uit een bar in het cen-
anis it van Warschau kwam. Het is niet bekend
be rom het viertal is gearresteerd en waarom de
vrienden kort na hun aanhouding weer wer-
vrijgelaten. Evenmin is bekend wat er in het
t te tiebureau precies met de jongen is gebeurd. De
lig der van de jongen is lid van de verboden vak-
via van Poolse schrijvers en houdt zich actief
ersl g met hulp aan personen die tijdens de staat
Nie beleg zijn gearresteerd.
k°!
,nJ riester helpt
apolitaanse
iderwereld
Tegi !t onze correspondent Cees
er, Manders)
ra iJE Een priester uit Na-
gaviGiuseppe Romano, is
js r de Romeinse politie gear-
jj eerd wegens zijn betrek-
jen met de Napolitaanse
I erwereld. Hij wordt ervan
huldigd Rosetta Cutolo, bij
)ct0j ezigheid van haar gedeti-
jgt rde broer Raffaele de leid-
(er van de nieuwe Camorra,
fin ïebben geholpen bij haar
iht voor de politie. Telkens
ineer de ondergedoken Ro-
i, gezocht wegens veelvou-
moord, zich wilde ver
en iM56"- kon zij rekenen op
lift van Don Giuseppe Ro-
10, wiens auto door de poli-
looit werd aangehouden of
erzocht. De gearresteerde
'ere sler heeft een zwak voor
iCutolo's en al jaren is hij
htvader van Camorra-ko-
Raffaele Cutolo, die nu
Sardinië gevangen zit. Die
echtheid dateert van
dat Don Giuseppe pastoi
van Ottaviano, de zeti
de familie Cutolo. Jarei.
IJN den wilde zijn bisschop
overplaatsen, maar di
oio's organiseerden eer
die lest in het dorp en de pas-
3d mocht blijven.
ra
len ujau
itkent
hrijven
itler-
'okgboeken
Honderden doden
in El Salvador
SAN SALVADOR Vorige
week zijn in El Salvador 364
personen omgekomen in het
politieke geweld, zo heeft de
Salvadoraanse bisschop Grego-
rio Rosa Chavez bekendge
maakt. Na een preek in de
hoofdstad San Salvador kon
digde hij aan dat hij deze week
bij de militaire autoriteiten
zijn afkeuring zal uitspreken
over „mishandelingen door le-
gerpersoneel". De bisschop gaf
rechtse moordcommando's,
militairen van het regeringsle
ger en linkse guerrillastrijders
de schuld van het doden van
de honderden mensen.
Amnestie voor
Watergate-inbreker
WASHINGTON President
Reagan van de Verenigde Staten
heeft deze week een van de
„loodgieters" in de Watergate-
-zaak in zijn burgerrechten her
steld. De amnestie geldt Eugenio
Martinez, die met vijf anderen op
17 juni 1972 inbrak in het hoofd
kwartier van de Democratische
Partij, dat gevestigd was in het
Watergate-gebouw. Hij bekende
toen schuldig te zijn aan pogingen
om in het Democratisch hoofd
kwartier afluisterapparatuur aan
te brengen. De presidenten Ford
en Carter hebben steeds gewei
gerd Martinez amnestie te verle
nen. Het besluit van Reagan komt
als een verrassing.
Praatshow werd
een vechtshow
SAO PAULO Een praatshow op de
Braziliaanse telev^ie is zaterdagavond uit
gelopen op een vechtshow tussen twee
parlementsleden. Een studiopubliek en
duizenden tv-kijkers waren er getuige
van dat Domingos Leonelli, lid van een
oppositiepartij, op de vuist ging met Jose
Botelho van de arbeiderspartij. Leonelli
beschuldigde de arbeiderspartij ervan toe
te willen treden tot een coalitie met de
militaire regering, waarna het tweetal el
kaar mét vuisten en voeten te lijf ging. De
vechtersbazen werden tenslotte door an
dere deelnemers aan het debat van elkaar
gescheiden.
PARIJS Frankrijk
heeft teveel kerncentra
les. Het bouwprogramma
van nieuwe kerncentrales
voor de jaren tachtig moet
daarom op drastische wij
ze worden ingekrompen.
Dit is de opvatting van
een commissie van des
kundigen die de Franse
regering hierover heeft
gerapporteerd.
Als de economische crisis
aanhoudt, hoeven er zelfs
voor geen nieuwe kern
centrales te worden ge
bouwd.
De Franse regering had vorig
jaar op grond van een ver
wachte jaarlijkse economische
groei van vijf procent op
dracht gegeven voor de bouw
van zes kerncentrales. Het
energieverbruik verminderde
in 1982 echter met 1,2 procent.
De socialistische regering staat
nu voor de moeilijke beslissing
het kernenergieprogramma
ingrijpend te beperken. Dit zal
veel problemen geven. De fa
brikanten van kerncentrales
verwachten dat zeker 3500
man op straat komen te staan.
Het bouwprogramma is des
tijds vooral onder druk van de
communistische vakbond op
gesteld.
Het voorstel de meeste kern
centrales te schrappen bete
kent ook vernietiging van ka
pitaal, dat nu juist in een tijd
van economische crisis zo hard
nodig is. Door het teruglopen
de energieverbruik zal Fran-
kijk ook met een overschot
aan buitenlands gas, onder
meer afkomstig uit Nederland,
komen te zitten.
onze correspondent Ge
rard Kessels)
1 De 44-jarige antiek-
delaar Konrad Kujau, alias
irad Fischer, die de verval-
Hitler-dagboeken aan het
jn itse weekblad Stern heeft
verd, is aangehouden. Ku-
wellicht ook de schrijver
de dagboeken, meldde
zaterdag bij een grenspost
jj leieren. Hij kwam uit Oos-
ijk. Kujau, die spoorloos
sinds de vervalsing van de
joeken aan het licht
im, ontkent dat hij ze zelf
hreven heeft. Hij heeft
laard ze van iemand uit
>DR te hebben gekregen.
Kujau zou hij van
i-redacteur Gerd Heide
in in totaal 2,5 miljoen
k hebben gekregen voor
am dagboeken. Stern echter
Heidemann ruim 9 mil-
i betaald te hebben voor de
hkt meur van de eeuw". In-
Sch ,jeis js QQk het huis van
i, demann in Hamburg door
b politie doorzocht. Stern
^jft een aanklacht wegens
>g ingediend tegen zijn
lalige sterverslaggever.
Gekleed in Neder
landse kleder
dracht hebben in
woners van het
stadje Albany in de
staat New York de
straten geschrobd.
Dat gebeurde om
een tulpenfestival
op te luisteren.
Volgens de Ameri
kanen is het
schrobben van de
straat kennelijk
nog steeds een
goed Nederlandse
gewoonte.
De door de gloeiende lava toch al spoókachtig verlichte hellingen van de Etna kregen
gedurende een paar seconden een nog geheimzinniger aanblik, toen de springladin
gen ontploften die de lava in een nieuwe bedding moesten dwingen.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME De vulkaan de
Etna op Sicilië laat zich
niet kisten. De ingreep
van zaterdagochtend,
waarbij met behulp van
springladingen is getracht
de lavastroom uit haar na
tuurlijke bedding in een
kunstmatig kanaal te lei
den, is technisch gelukt,
maar het resultaat is lang
niet wat men ervan had
verwacht.
De nieuwe, kunstmatige bed
ding heeft slechts 10 procent
van de totale lavastroom kun
nen opvangen, terwijl de rest
van de lava normaal haar weg
via de oude bedding vervolgt.
Het plan om de lavastroom ge
heel om te leiden, om zo een
eind te maken aan de dreiging
die zij voor drie dorpen vormt,
is dus voor 90 procent mislukt.
De obrzaak van de mislukking
is dat niet alle 55 aangebrachte
springladingen tot ontploffing
konden worden gebracht,
maar slechts 33, niet genoeg
om de gehele wand tussen de
oude en de kunstmatige bed
ding weg te nemen. Tweeën
twintig springladingen konden
niet in de scheidingswand
worden aangebracht omdat de
lava, die vrijdag ineens een
onverwacht hoge stand had
bereikt, de buizen bestemd
voor de 'explosieven had be
schadigd en verstopt.
Met man en macht is vrijdag
nacht gewerkt om te voorko
men dat de lava nog meer
schade zou aanrichten, en ze
ven of acht keer heeft men de
grote ontploffing moeten uit
stellen. Toen om 9 over 4 za
terdagochtend op de rode
knop werd gedrukt, wist men
dat niet alle springladingen
zouden werken, maar verder
uitstel was onmogelijk omdat
de gloeiende lavamassa alle
resterende springladingen on
klaar dreigde te maken.
Hoe gering het resultaat van
de „Operatie Etna" ook is, in
Italië wordt de hele onderne
ming als een groot succes be
schouwd. Want „aangetoond is
dat de mens technisch een vul
kaan de baas kan, en dit stemt
hoopvol aan de vooravond van
de eenentwintigste eeuw", al
dus een radiocommentator.
Italië heeft de prestaties van
de Etnabestrijders in de nacht
van vrijdag op zaterdag op de
voet kunnen volgen, want de
tv is niet uit de lucht geweest.
Commentaren in de media
leggen (zoals gebruikelijk) de
nadruk op het feit dat de
„Operatie Etna" een Italiaanse
aangelegenheid was, -uitge
voerd door Italiaanse technici
met Italiaanse onverschrok
kenheid, en begeleid door de
Italiaanse wetenschap, terwijl
„de rest van de wereld met be
wondering toekeek".
Maar de Italianen zijn nog
lang niet klaar met de Etna,
want voorlopig ziet het er naar
uit dat het moeilijkste nog
moet komen. Door het misluk
ken van de actie van zaterdag
ochtend is er een drempel blij
ven zitten tussen de oude en
de nieuwe bedding van de la
vastroom, een drempel die on
geveer negentig procent van
de lava tegenhoudt. Om die
drempel weg te nemen kan
niet opnieuw springstof wor
den gebruikt, omdat de lava
dit belet. Toch moet er snel
worden ingegrepen omdat de
lava in het kunstmatige ka
naal bij het onderbreken van
nieuwe aanvoer de kans loopt
hard te worden, waardoor het
kanaal dus „verzandt".
De autoriteiten werken nu
plannen uit om met behulp
van een speciale bulldozer, een
exemplaar met armen van 4
en 5 meter lengte, de drempel
weg te schuiven, zodat de lava
vrij door het gat kan stromen.
Maar dit is bijzonder moeilijk
want het staal van de graaf
machines is niet bestand tegen
de hoge temperatuur van de
lava (1000 graden). Een beslis
sing over wat er gaat gebeuren
wordt vandaag verwacht.
(Vervolg van voorpagina)
DEN HAAG De executie
van vijftien tegenstanders van
het bewind-Bouterse in de
nacht van 8 op 9 december
van het vorig jaar was zorg
vuldig gepland. Dat blijkt uit
de nalatenschap van majoor
Roy Horb, zoals die is opgete
kend in het vandaag versche
nen boekje „De december
moorden in Suriname". Het
boekje bevestigt dat de aanlei
ding tot het bloedbad met
name gelegen is in de sta
kingsacties van oktober vorig
jaar. Vakbondsleider Cyriel
Daal wist toen een grote me
nigte op de been te brengen te
gen de militairen, terwijl Bou-
terse, die op dat moment de
premier van het linkse Grena
da, Bishop, ontving, slechts
1.500 aanhangers om zich heen
kon verzamelen. Een hevig
gekrenkte Bouterse beloofde
Daal toen reeds dat hij hem
zou laten boeten. Twee maan
den later voltrok de bevelheb
ber eigenhandig het vonnis.
Tot de executies werd besloten
door Bouterse, de huidige pre
mier Alibux en de ministers
Sital en Harvey Naarendorp.
Volgens Horb werd hij pas in
de zaak gekend, toen de be
sluiten al waren genomen.
Volgens Horb sprak Alibux
over een „zware schok" die de
Surinaamse gemeenschap zou
moeten beroeren. Minister Si-
tal sprak over „deze misdadige
figuren die moesten verdwij
nen". Het was Harvey Naaren
dorp, toen minister van bui
tenlandse zaken, die opperde
de gevangenen „op de vlucht
neer te schieten Later werd
dit, zoals bekend, de officiële
Surinaamse lezing van de ge
beurtenissen van 8 december.
Volgens het draaiboek van.
Alibux zou de regering Nijen-
horst moeten worden verteld
dat een couppoging was ont
dekt.
Zonder proces gedood
Schokkende passages uit de
opgetekende nalatenschap van
Horb betreffen de avond van 8
december, toen de vijftien mi
litairen, advocaten, weten
schappers en journalisten in
Fort Zeeland ia zonder vorm
van proces werden gedood.
Vlak voor hun executie wer
den de vijftien een voor een
binnengebracht in een ruimte
en voorgeleid aan legerleider
Desi Bouterse. garnizoenscom
mandant Roy Horb en de com
mando Paul Bhagwandas, die
inmiddels is bevorderd tot der
de man in het leger.
Horb vertelt onder meer hoe
Bouterse persoonlijk Daal
doodschoot na hem eerst te
hebben mishandeld. Bouterse
daagde Daal uit hem weer te
bedreigen, zoals hij had ge
daan tijdens de stakingsacties
van oktober. Ook herinnerde
Bouterse aan zijn uitspraak,
dat hij Daal diens optreden
contant betaald zou zetten.
„Toen Daal hierop begon te
huilen zei Bouterse dat een
man niet huilt en dat Daal
daarom geen aanspraak kon
maken op een geslachtsorgaan.
Hij nam een bajonet van Bhag
wandas en sneed Daal ermee.
Daal dreigde bewusteloos te
worden. Hierop nam de bevel
hebber een pistool en schoot
ermee. Ik had hft gevoel dat
Bouterse niet bezig was met
Daal maar met mij", aldus
Horb.
Ook Surendre Rambocus, die
begin vorig jaar een mislukte
couppoging deed, is volgens
Horb persoonlijk door Bouter
se doodgeschoten. Bouterse
schoot, aldus Horb, tweemaal
op Rambocus.
Wantrouwen
Tijdens de executies waren
volgens Horb ook Alibux, Sital
en Harvey Naarendorp in het
fort. Het executiepeleton be
stond, aldus Horb, uit de mili
tairen Rozendal, Mahadew,
Leefland, Tolud en Esajas, al
len behorend tot de groep ser
geanten die op 25 februari
1980 de coup pleegde welke
een eind maakte aan de rege
ring Arron. Om de aandacht
van de omgeving van het fort
te misleiden, werden tijdens de
executies schietoefeningen ge
houden.
Horb ontkent betrokken te
zijn geweest bij het beramen
van de moorden van 8 decem
ber. Sinds de stakingsacties
van de Moederbond was er al
sprake van sterk wantrouwen
tussen Bouterse en Horb. De
onenigheid groeide, toen Horb
zich in december van de exe
cuties distantieerde. Op 30 ja
nuari werd hij gearresteerd en
drie dagen later dood aange
troffen in zijn cel, hangend
aan het koord van een sport-
broek. Volgens de boodschap
die Horb naliet moet hij zijn
einde hebben voelen aanko
men. „Als ik mocht doodgaan
bij een verkeersongeluk, door
verdrinking of wat dan ook,
weet een ding, ik ben ver
moord. "Vermoord door Desi
en zijn bende".
'ANYA De over-
;omst tussen Israël en
ion over de terug-
ing van de Israeli-
troepen wordt mor-
ondertekend. Dit
ft de Israëlische radio
eravond gemeld. Vol-
s de radio wordt de
«Me plechtigheid gehou-
H|| in Khalde, een voor-
1 van Beiroet, en wordt
overeenkomst daarna
aag ikend in het Noordis-
Ï2 ische grensplaatsje Ki-
kai t Shmona. Vandaag
Jj|J jen de parlementen
beide landen bijeen
om het akkoord te be
krachtigen.
Voorlegging van akkoord aan
het Libanese parlement is
grondwettelijk niet verplicht,
maar de Libanese leiders wil
len instemming van zoveel
mogelijk instanties.
In het Israëlische parlement
worden evenmin problemen
verwacht.
Syrië dat fewl tegen het akk-
koord is, heeft laten weten dat
het niet alleen zijn troepen in
Libanon zal laten, maar ook de
uitvoering van het terugtrek
kingsakkoord met israël zal
voorkomen. In het noorden
van libanon en in de Beka'a-
vallei heeft Syrië ongveer
40.000 man gelegerd. Volgens
het Amerikaanse weekblad
Time gaat de Sovjet-Unie door
met het leveren van moderne
wapens aan Syrië. Het bald
meldty ook dat de raketstellin
gen die onlangs zijn opge
bouwd en door Sovjet-militai
ren wotrden bemand zo ge
heim zijn dat zelfs de Syrische
minister van defensie er geen
toegang tot heeft. De waarde
van het militaire materieel be
draagt ongeveer vijf miljard
gulden. Time meldt dat de Sy
rische president liever zaken
met het westen gedaan zou
hebben, maar dat alleen de
Sovjet-Unie bereid weas wa
pens aan Syrië te verkopen.
Jasser Arafat, de leider van de
PLO heeft gisteren verklaard
dat oorlog de enige manier is
om het machtsevenwicht in
het Midden-Oosten te veran
deren. Hij zei dit in een toe
spraak voor PLO-functionaris-
sen in Damascus. De oproep
van Arafat komt terwijl de ge
ruchten aanhouden over felle
onenigheid binnen de PLO.
Arafat bezocht zowel zaterdag
als zondag PLO-strijders in de
Bekaa-vallei, die onder het be
vel staan van de Syriërs. De
zen zouden het niet eens zijn
met de bereidheid van Arafat
met Jordanië en de VS te on
derhandelen.
Tussen zijn ouders in loopt het zoontje van Lech Walesa, Przemyslaw, naar huis. Gistermor
gen deed hij samen met een groot aantal leeftijdgenoten zijn eerste Heilige Communie in
Gdansk.
VAN DEN BROEK:
„Nauwelijks
nog
taak voor
(Van onze correspondent Aad
Jongbloed)
GYMNICH Minister
van buitenlandse zaken
Van den Broek verwacht
niet, dat er nog een taak is
voor de Unifiltroepen in
Libanon.
In Gymnich, waar hij gedu
rende het weekeinde een in
formeel overleg had met zijn
collega's van de Europese Ge
meenschap. dacht de bewinds
man. dat de kans groot is, dat
de Nederlandse troepen in Li
banon niet langer nodig is.
„Sinds de inval van Israël in
Libanon is de buffertaak voor
Unifil eigenlijk al verdwe
nen", zei Van den Broek. „Het
hangt van de aanpassing af of
Nederland nog mee doet. Ik
ben daar niet zo vreselijk opti
mistisch over. Als er een vei
ligheidszone zou zijn. moeten
de Unifiltroepen naar het
noorden, en dat zie ik niet zo
zitten. Als ze vluchtelingen
kampen moeten bewaken, dan
vraag ik me af, wie ze tegen
wie bewaken Ik vrees dat
Unifil verward raakt in inter-
pe Libanese twisten. Ik be
waar mijn eindoordeel tot het
einde van het mandaat, op 19
juli. maar ik denk niet dat er
een noodzaak is Nederlandse
soldaten daar te laten". De
EG-ministers hebben zich ove
rigens tevreden getoond over
de Amerikaanse bemoeienis
sen in het Midden-Oosten.
UITENHEER
(Van onze correspondent Aad
Jongbloed
GYMNICH De Britse
regering zal haar financië
le bijdrage aan de Europe
se Gemeenschap stopzet
ten, indien de EG niet op
korte termijn een bedrag
van 3,4 miljard gulden zal
terugstorten, dat Enge
land over dit jaar nog te
goed meent te hebben.
Met deze eis brengt de
Britse regering de Euro
pese Gemeenschap in een
crisissfeer, waarvan de op
lossing niet direct in zicht
is.
Het zou er zelfs toe kunnen
leiden dat de Europese top op
6 en 7 juni in Stuttgart een
complete mislukking wordt,
omdat naast het Britse pro
bleem er een conflict tussen de
tien lidstaten dreigt over een
uitbreiding van de financiën
van de gemeenschap. West-
Duitsland, momenteel voorzit
ter van de EG-raad, zal probe
ren het Britse probleem vóór
Stuttgart tot een oplossing te
brengen. Zowel de Britse eis
als de problemen rond-een fi-
naiyueringsvoorstel van de
Europese Commissie kwamen
op tafel tijdens het informeel
overleg, dat de tien ministers
van buitenlandse zaken het af
gelopen weekeinde in het
Westduitse Gymnich voerden.
Dat de Britten het spel hoog
spelen, heeft te maken met
hun verkiezingen op 9 juni,
twee dagen na afloop van de
Europese top in Stuttgart.
Overigens is men het er wel
over eens, dat de eis tot terug
betaling terecht is. Volgens
een ingewikkelde verdeelsleu
tel betaalt Groot-Brittannie al
sinds 1980 teveel „contributie"
aan de EG. Vandaar dat de te
rugbetaling plaatsvindt, die dit
jaar twee derde van 5,52 mil
jard gulden ofwel 3,36 miljard
gulden moet bedragen.
Het Europese Parlement heeft
eind vorig jaar geëist dat voor
de terugbetaling aan Groot-
-Brittannie niet steeds tussen-
regelingen worden gevonden,
maar dat er een permanente
oplossing komt, die terug te
vinden is in de begroting. Om
dat die oplossing er nog niet is,
komt de EG in grote proble
men. Als Londen het geld op
de oude manier krijgt terugbe
taalt komen de ministers in
aanvaring met het Europees
Parlement. Als er geen spoedi
ge oplossing komt, dan weigert
Engeland verder de verschul
digde contributie te betalen.
De meeste ministers moesten
niet veel hebben van het plan
de financiën van de EG uit te
breiden. Dat plan voorziet er
onder meer in dat de lidstaten
in plaats van 1 voortaan 1,4
procent van hun BTW aan de
EG afdragen. Later zou daar
nog eens/6,4 procent bij kun
nen komen. De EG-commissie
moet nu nieuwe plannen ma
ken.
