Verhalen over de eerste liefde Onderhoudende roman van Max Dendermonde Hl Rob Her wig, succesauteur van boeken over kamerplanten BOEKEN Een man tussen vijandige vrouwen ■S"SIJTHOFF PERS Zaai- en plantgids voor de moestuin Leven en overlever! in woord en beeld Vakwerk un CcidaeSoutont VRIJDAG 6 MEI 1983 PAGINA „DE VERLEIDING" VAN JAN CARTENS De hoofdpersoon in de nieuwe roman van Jan Cartens heeft het bar moeilijk met vrouwen. Het boek heet „De Verleiding" en speelt zich af tijdens een zomer in het leven van een man van middelbare leeftijd, die leraar is. Een beroep, dat in steeds meer Verhalen en romans domineert. Langzamerhand raakt de man verstrikt in alles wat deze vrouwen aanrichten, daar heeft hij geen wapens tegen. Het verhaal van de roman draait om de relatie van deze leraar met zijn echtgenote, zijn dochter en een leerlinge. De echtgenote is langzamerhand ver verwijderd geraakt van haar man. Car tens neemt nauwelijks de moeite daar de oorzaken van uit te werken. Renee, de dochter, is intussen het huis uit. Zij was van heel groot belang voor de man, als kind had zij een grote band met haar vader, hetgeen hem groot geluk verschafte. Nu woont ze met een vriendin samen in haar universiteitsstad en treedt haar vader uiterst koel, om niet te zeggen vijandig tegemoet. In deze crisis-situatie wordt de leraar om particuliere redenen om extra aandacht en begeleiding gevraagd voor een van zijn leer lingen, die dreigt te ontsporen. Dat meisje is de dochter van een gescheiden vrouw, de vriendin van de echtgenote van de leraar. Een onafhankelijk, zo niet fe ministisch type. Het meisje ziet het niet meer zitten, spijbelt in de lessen van haar leraar (hij geeft Duits). Hij komt in persoon lijk contact met haar en dat lijkt te leiden tot een erotisch avon tuur, waar de man geen raad mee weet. Zo is de leraar in een unieke positie geplaatst door de auteur van zijn levensverhaal. Hij is kennelijk zo geïsoleerd in het leven, dat hij met niemand omgaat, bij niemand kan aankloppen om raad, om een vertrouwelijk gesprek. Alleen het vinkje op zijn werkkamer is er als vriend en dat beestje (larmoyant detail) wordt aan het eind van het boek uit zijn kooi losgelaten door de leerlinge, met wie een erotische relatie op stapel stond, wat na tuurlijk mooi niet doorgaat. „De Verleiding" is niet het boek dat Jan Cartens na de vele be loften. die zijn vorige romans inhielden, verder brengt. Het lijkt er erg op dat hij zich tevreden gesteld heeft met een wel zeer eenvoudig stramien, zonder de mogelijkheden en beperkingen die deze keuze bood, voldoende in kaart te hebben gebracht. Een nogal mislukt boek. JAN VERSTAPPEN Jan Cartens: „De Verleiding". Uitgave Manteau. Prijs 19.90. ADVERTENTIE JAPAN, H0NQK0NQ, CHINA EN THAILAND Japan, het land van de rijzende zon is het doel van een unieke vakantietrip, die uw krant in samenwerking met Japan Air Lines en Reisbureau RAPTIM organiseert van OINSDAG 6 t/m VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1983. Niet al leen de Japanse hoofdstad Tokio, maar ook de badplaats Kamakura, het dynamische Hongkong, een tocht naar China en een bezoek aan Bangkok staan In deze Verre Oosten-tour op het uitgebreide programma. In de middag van 6 SEPTEMBER vertrekt u van Schiphol per „Garden Jet", een Boeing 747, van Japan Air Lines naar Tokio. Na een 2-daags ver blijf in Tokio met de mogelijkheid tot een extra excursie naar Nikko volgt een bezoek aan Kamakura. Hakone en een boottocht over het meer aan de voet van de machtige MOUNT FUJI. 's Avonds is er een Sukiyaki-diner. Via Odawara wordt per beroemde „bullet trein" doorgereisd naar Koyoto. In deze „stad per pagodes" en vroegere hoofdstad van Japan treft u nog oude straatjes aan met houten huisjes, waartussen kleurrijke lampions zijn opgehangen. Vervolgens gaat u naar het dynamische Hongkong en van- daaruit naar China, waar o.a. een volkscommune, een aardewerkfabriek en een voorvaderlijke tempel uit de Sung Dynastie worden bezocht. De terugweg is via Hongkong naar Bangkok, alwaar een boottocht door de IJlongs (kanalen) wordt gemaakt en een speciaal Thai's diner met een voorstelling van Thaise traditionele dansen uw bezoek besluiten. De prijs van deze exclusieve vakantietocht Is 5075a" per persoon op basis van een tweepersoonskamer Toeslag èènpersoonskamer 575.-. Annuleringsverzekering 3 1/2% van de reissom f6.- pollskosten. Gecombineerde reisverzekering ƒ54.- per persoon 5.- poliskosten. Inbegrepen: vervoer per Japan Air Lines hotelaccommodatie op basis van tweepersoonskamer alle ontbijten en verder lunches en diners als In programma genoemd alle transfers en excursies als in programma genoemd vervoer per Bullet-trein, gereserveerde plaatsen visumkosten voor excursie naar China luchthavenbelasting tax en service in de hotels Nederlands sprekende relsbegeleldlng Minimum aantal deelnemers 15 personen. Er Is een volledige brochure van deze reis beschikbaar, welke u op aan vraag gaarne wordt toegezonden. Inlichtingen en boekingen voor deze reis rechtstreeks bl| RAPTIM-Neder- land b.v.. Koningin Julianaplein 6. Den Haag. Telefoon 070-836505. POSTBUS 16050 2500 AA 'S-GRAVEMHAGE TEL. 070-190882 (MAANDAG T/M VRIJDAG TUSSEN 9 EN 13 UUR) Meulenhoff verzorgt jaarlijks eert verhalenbundel onder de titel „primeurs". Primeurs '83 heeft als centraal thema: „Eer ste Liefde" en daar komen dan zeventien prachtverhalen in voor van Nederlandse schrij vers, onder wie Ankie Peypers en Herman Pieter de Boer, er kende literatoren als Frans Kellendonk, Jos Ruting en Hannes Meinkema en „intel lectuele high-browmensen" als Joyce Co., Jacq. Firmin Vo gelaar. Zelfs iemand van de oudere garde, met name J.B.Charles, ontbreekt niet' in deze amusante reeks verhalen, waarin het verlangen naar nimmer terugkerend geluk centraal staat. Overigens we ten enkele verhalenvertellers uit deze bundel best wel duch tig om te gaan met die nostal gie, waar ze zich hardhandig of ironisch van bevrijden. Het is een prima bundel. Om cadeau te geven oif zelf te ko pen. Maar vooral om lekker in te lezen. Nieuws over Wolkers In. de serie uitgaven „Literair Archief" van BZZTóH zijn twee delen verschenen onder de titel „Over Jan Wolkers, beschouwingen en inter views". De redactie over deze boeken werd gevoerd door Graa Boomsma, die zonder commentaar of toelichting een groot aantal publicaties met betrekking tot Wolkers uit dag- en weekbladen verzamel de. Hij opent zelf het eerste deel met een beschouwing on der de titel: „Jan Wolkers en de literaire kritiek, of: Hoe moralistisch waren de recen senten in de jaren zestig?" Een boeiend relaas over de schok ken die Jan Wolkers met zijn werk veroorzaakte. Hoe bij voorbeeld allerlei mensen de zaal uit plachten te lopen tij dens voorlezingen van zijn verhalen, met name van het omstreden „Kunstfruit". Het eerste deel van deze twee boeken gaat over de literaire kritieken en wat dies meer zij, van 1961 tot 1968. Het tweede deel gaat van 1969 tot 1983. Al les bijeen geeft deze uitvoerige verzameling een werkelijk breed beeld van wat over Wol kers is geschreven, hoe op hem werd gereageerd. Zonder de pretentie te hebben volledig te zijn heeft Boomsma voor wie zich bezig wil houden met Wolkers, zijn werk en de be oordeling daarvan een enorme hoeveelheid materiaal verza meld. Een werkelijk „Literair Archief". Amnesty International Onder de titel „Als ik vrij kom..." is een bijzonder in drukwekkende collectie ver taalde gedichten verschenen, van alle kanten van deze we reld, waar onderdrukking heerst. „Ik betwijfel of literatuur ooit heeft gezegevierd over onder drukking", aldus begint Kurt Vonnegut zijn kort voorwoord tot deze bundel. Hij merkt ver der op: „Literatuur zal altijd kruisen met de bedoelingen van alleenheersers. Dit is niet omdat auteurs altijd enthou siaste voorvechters van de vrijheid zijn geweest. Het is omdat auteurs, als ze een le zerspubliek willen vinden, menselijke wezens moeten af schilderen die op de een of an dere manier prachtig en op windend zijn, die waarnemen en gevolgtrekkingen maken en hun eigen belangrijke be slissingen nemen". Teksten uit de Sovjetunie en omringende staten, uit het Verre Oosten (Vietnam en In donesië), Midden-Amerika en Zuid-Amerika (Uruguay, Chi li, Guatemala), Afrika. Waar al niet laat zich het protest ho ren, zoekt de onderdrukte woorden om zijn leed en zijn verzet hoorbaat te maken? Een indrukwekkend boek. Slauerhoff Het lijkt erop dat je een boek of een studie over Slauerhoff vandaag de dag hoe dan ook uitgegeven krijgt. Nijgh Van Ditmar heeft zich als uitgever wel heel kritiekloos opgesteld tegenover het Slauerhoff-ma- teriaal dat Eep Francken, Geerte van Munster en Arie Pos tot een boekje samenvoeg den. Het gaat om allerlei werk uit zijn studententijd, kenne lijk met de bedoeling een juis ter beeld te verschaffen van wat Slauerhoff in die jaren schreef, dan wat tot dusver daarvan bestond. Dat mag je althans opmaken uit de ver zuchting: „Maar er kwam geen goede uitgave van het werk van Slauerhoff zelf", zoals de samenstellers van dit boekje, „Slauerhoff, student-auteur" in de inleiding vaststellen. Hun boekje is los zand. Een reeks van teksten, al dan niet met commentaar, soms alleen commentaar zonder tekst. Li terair werk, althans teksten met literaire bedoeling, wor den domweg naast eenvoudige studentengrappemakerij gezet. Een boekje waar geen Slauer- hoff-lezer iets aan heeft, ook al omdat in de commentaren vaak net te weinig meegedeeld wordt, om de lezer een zinvol beeld te geven van bepaalde situaties of omstandigheden rond een tekst. Het papieren badpak Herman Pieter de Boer kan er maar niet mee ophouden. In „Het papieren badpak" weer een collectie nostalgische ver halen, waarnemingen en ge dachten. Verlucht met vele minder en meer bizarre pren ten. Een lijn of samenhang is verder niet goed te ontdekken, maar er is veel leuks. Wie de verschillende boeken van Her man Pieter de Boer gevolgd heeft, zal weinig verrassingen ontmoeten. Het lijkt er hier en :ht daar zelfs al te zeer op, of H.P. de Boer materiaal dat hij tot dusver in zijn boeken nog niet kon plaatsen, hier maar in heeft opgenomen, zodat het dan toch nog zijn weg kan vin den naar een hopelijk groot publiek. „Vaderland in de verte" Bep Vuyk heeft in 1981 een bezoek gebracht aan Indone sië, zij was er jaren niet meer geweest. Zij schreef er een verslag van, „Reis naar het Vaderland in de verte". De herkenning van het land waar zij de belangrijkste jaren van haar leven doorbracht en waarover zij een paar fascine rende romans schreef, is niet het enige dat haar tijdens de reis bezighoudt. Er is ook de ontdekking van het nieuwe Indonesië, van een land in een nieuwe fase en een nieuwe ontwikkeling. Een persoonlijk verslag, met veel boeiende observaties. Ook over de merkwaardige band die mensen kunnen heb ben met dat Indonesië, waar zij vroeger woonden, gaat de roman van Marion Bloem* „Geen gewoon Indisch meis je". Ook dit meisje reist in deze roman terug naar het va derland in de verte, eenmaal met haar vriend, later met haar moeder. Een goedbedoel de poging, die niet helemaal overtuigt. „Geen gewoon In disch meisje" is een literair de buut. JAN VERSTAPPEN In deze rubriek genoemde boeken: „Eerste liefde", zeventien nieuwe Nederlandse verha len. Prijs 17,50, uitg. Meu lenhoff. „Over Jan Wolkers", twee delen. Samensteller Graa Boomsma. Prijs per deel 29,50. Uitgave BZZTóH. „Als ik vrijkom....", uitgave van Amnesty International. „J. Slauerhoff student-au teur", samengesteld door Eep Francken e.a. Prijs 24,50. Uitg. Nijgh en Van Ditmar. Herman Pieter de Boer: „Het papieren badpak", va riété littéresque. Prijs 24,50. I/itg. De Fontein. Bep Vuyk: „Reis naar het Vaderland in de verte". Prijs 17,50 Uitg. Veen. Marion Bloem: „Geen ge woon Indisch meisje". Prijs 28,50. Uitg. In de Knip- scheer. De toenemende vrije tijd, teruglopende economie vooral het plezier dat menoor in heeft, heeft het aantal n ;n sen dat over een eigen mi tuin beschikt de laatste jalW aanzienlijk doen toenen Meer dan een kwart van]^ Nederlandse gezinnen schikt inmiddels over een gelijke tuin. De daarop zelf kweekte groenten bedroeg kele jaren geleden al bijn; procent van het totale gebn In de „Zaai en plantgids v de moestuin" is voor de bej nende moestuinder te vin welke groentesoorten in klimaat geteeld kunnen v den. Uitvoerig wordt ingej op de beste zaai- en plan I en de gewenste grondso Verder worden ook advie gegeven voor de beste natieteelten, grond verbeter mesttoe voeging, bestrijd, van ziekten en aantastin en methoden voor oogsten bewaren. Zaai en plantgids voor moestuin. Julia Vosk Uitgeverij Het Spectrum, an Meern. Prijs ƒ7,90. De onderhoudende, korte, nieuwe roman van Max Den dermonde spint een eenvoudig verhaal op trefzekere manier naar zijn einde. De hoofdper soon, een archeoloog die in Mexico werkt, Hans Meertens, blikt terug op een episode in zijn leven, die vervuld was van romantiek, liefde, harts tocht. Het meisje waar het om gaat heet Vicky en zij heeft weer een schoonzuster Emma. Die twee vrouwen zijn onaf scheidelijk, hoewel mannen een belangrijke rol in hun le ven spelen. Trefzeker is Dendermonde in de beschrijving van de relatie van Meertens met Vicky en in haar onmiddellijke nabijheid, de erotische Emma. Het drie tal gaat op heël intieme ma nier met elkaar om, hoewel Emma, die getrouwd is met Vicky's broer, een grootgrond bezitter, er een minnaar op na houdt, Meertens vriend Louis Loman. Zijn aanwezigheid in dit spel van erotiek, bedrog en genot, dreigt fataal te worden. Het aardige in de constructie van het geheel is, dat je dat al vanaf de eerste pagina weet. Geen moment twijfel je eraan, of alles zal stuk lopen. De titel kondigt dat al aan: het relaas is immers een brief, geschre ven door Hans Meertens aan de moeder van Louis Loman, die om informatie over haar vermiste zoon vraagt. Onder de hevige druk van de gespan nen situatie die door de on trouw van Emma groeit, moet de zaak wel fout lopen. De re latie tussen Meertens en Vicky wordt verbroken en wat er met Louis Loman gebeurt, laat zich slechts vermoeden. Hans Meertens vlucht het land uit... Een eenvoudig verhaal, dat als verdienste heeft, dat het goed verteld is, met oog voor effect, spanning en sfeer. Het lukt Dendermonde heel goed de erotische band tussen Meer tens en de twee vrouwen voel baar te maken, zoals hij ook een heel overtuigend portret schetst van Christobal, de grootgrondbezitter, die de spil blijkt te zijn van alle gebeurte nissen. Veel meer mag van deze korte roman niet ver wacht worden maar vak manschap is altijd een genoe gen. JAN VERSTAPPEN Max Dendermonde: „Uit Mexico ben ik gevlucht, me vrouw, gevlucht!", een klei ne roman. Uitgave Veen. Prijs 18,50. che De VAR A-televisie heeft v jaar de natuurserie „Levei lonc Overleven" met veel succe het scherm gebracht en volgens nog eens herh^e f Van deze serie, gemaakt (ford Bert Koetzier, is nu een vióet band en een boek verschepkel die gecombineerd zijn uéeft bracht. lort „Leven en Overleven" loet over het instandhouden fekk< het natuurlijk evenwicht sen landschap en de did- daarin. De film toont de^"> bouw van landschap, del braak daarvan, beelden 1 1 bossén, heide, vennen zandverstuivingen, de tal diersoorten en de onder j samenhang tussen die f /"s en flora. Het boek schetst per prov de stand van zaken met trekking tot natuurbehoui natuurbedreiging. Aan hand van heden, verledei toekomst, wordt een beeld geven van de natuur zoals 2 die „gebruiken". Het boek£ handelt dezelfde onderwei als die in de serie voorkon Tegelijk met het boek schijnt onder dezelfde titel videotape. Een primeur on dit het eerste non-fictionb is dat in combinatie met videoband is uitgebracht. I wel het boek ook zonder v oband voor zichzelf spre vormen de bewegende beel een aanvulling op het gesel AN'! ven woord. J Jan Bos, Bert Koetzier: ven en Overleven. Uitgïf. Bosch en keuning. P :"lei 29.90. De band kan bes e be worden bij Faunafilm iale Garderen. Tel. (05766)1 ,jt v Prijs 70,- Max Dendermonde ild, tie, an d i de oorzi an tos Wie houdt van het aloude t oord van de keiharde, in zijn sl ntie tegen het kwade niets en mand ontziende privé-det< onic e, kan zijn hart ophalen Prisma-detectivere lpral liligl Weinig Nederlandse auteurs zullen het brengen tot miljoe nenoplagen en nog minder zullen het presteren, dat hun werk in meer dan een dozijn talen wordt uitgegeven. Wan neer bovendien de naam van een Nederlandse schrijver maanden achtereen prijkt op de bestsellerslijst in de New York Times, dan is dat natuur lijk helemaal te gek. Toch is dat allemaal Rob Herwig be schoren geweest. Rob Herwig, die ergens tussen Barneveld' en Lunteren op de hofstede- kwekerij „Nieuw Zeggelaar" het ene tuin- of plantenboek na het andere schrijft; zo lang zamerhand is het een hele reeks geworden. Zes miljoen nu, uitgebracht in veertien ta len. Die familienaam was trouwens in ons land al bekend gewor den. Ook, misschien zelfs vooral, in het hoge Noorden en in de Veenkolonieën. Va der Arend J. Herwig werd ge boren in Veendam en kreeg een gedegen opleiding in de tuincultuur. Hij werkte in As sen, Naaldwijk, Aalsmeer en Hampton on Thames (Enge land) en stichtte tenslotte een kwekerij in Veendam, waar hij zaailingen kweekte voor de export. Na de Eerste Wereld oorlog verhuisde hij naar Bus- sum, waar hij wederom, een kwekerij begon. Uit die tijd dateert zijn auteurschap: vader Herwig werd vermaard door o.m. zijn „Praktische Tuinen- cyclopedie" en het lag hele maal in de lijn, dat de NCRV hem in 1929 wist te strikken voor een wekelijkse spreek beurt voor de radio. Dat schrijven zat een beetje in de familie. Broer Reinhardt H. Herwig, eveneens geboortig uit Veendam, fotografeerde en Rob Herwig jgEÊlll publiceerde veel over de Veenkolonieën. Toen in 1965 Arend Herwig voor de zoveelste keer werd aangezocht voor weer een nieuw boek hij was toen al 82 droeg hij deze taak over aan zijn zoon Rob. Om een lang verhaal te bekorten, ook die bleek de juiste instelling daarvoor te hebben. Twee jaar later had Rob Herwig drie boeken geschreven, maken. De combinatie schrij- ven-fotograferen, in de familie niet vreemd, bleek ook hem te liggen. Al kwam er meer bij kijken: veel vakkennis en een grondige voorbereiding bleken onmisbaar. De door zijn vader in de jaren dertig samengestelde Tuinen- cyclopedie, die al enige her drukken beleefd had, zette Rob op de helling; ze werd uit gebreid, van nieuw fotomate riaal voorzien en tenslotte ge splitst in twee boeken, de Ka merplantenencyclopedie en de Tuinplatenencyclopedie. Bin nenkort verschijnt daarvan een Duitse editie en in 1984 een Franse. Momenteel wordt hard gewerkt aan een reuzen- boek: „2500 Planten in kleur". Aanleiding voor dit artikel over Rob Herwig was eigenlijk zijn boek „350 Kamerplanten", waarvan al een miljoen exem plaren is verkocht. De tijd waarin het kamerplanten-as sortiment beperkt bleef tot een paar dozijn soorten, ligt al lang' achter ons. Er is zo langzamer hand een enorm aanbod ont staan en bijna dagelijks duiken nog nieuwe kamerplanten op. Driehonderdvijftig soorten heeft Rob Herwig in dit boek bijeengebracht. En hoe. Van elke plant vinden we een fraaie en duidelijke kleurenfo to met daarnaast een korte be schrijving en een opsomming van de specifieke eigenschap pen en eisen, die de planten soms stellen. Een bijzonder praktisch boek dus, temeer omdat het een paar hoofdstuk ken bevat over de verzorging in het algemeen, over wat er meer te bereiken is, over plan ten in het kantoor, hydrocul tuur, enz. Op drie na werden alle kleurenfoto's gemaakt door de auteur, hetgeen op' zichzelf al een heel stuk werk is. Voor de aardigheid nog dit: „350 Kamerplanten" ver scheen, behalve in Nederland, ook in Brazilië, Denemarken, Duitsland, Engeland, Finland, Frankrijk, Joegoslavië, Noor wegen, Portugal, Spanje, IJs land, de USA en Zweden (Uit gave Zomer Keuning, Ede). JAN W. HISKES Rob Herwig: 350 Kamer planten. Uitgave Zomer Keining, Ede. Prijs 30,50. de waarin klassieke en niei lil: verhalen elkaar afwisse aa: Het is een hernieuwde ode il schrijvers als Edgar Wal in br en Ngaio Marsh, waarvan e laatste zich overigens op ander vlak beweegt dan j eerste. Kwalitatief zitten ke nogal wat verschillen tu ok d> het in de Prisma-reeks aai chts, boden werk. Robert B. Parellin^ met drie boeken in de rihili vertegenwoordigd, moet met zijn hoofdfiguur Spe ezien qua opbouw, karaktertekei aandi en taalgebruik duidelijk ai rrein gen tegen de goed lope j verhalen van de oudere, kendere schrijvers, van met name Ngaio Marsh (G 11 parfum!!) uitblinkt. Voor hebbers van ongecomplice misdaadverhalen warm aa volen. Wel even letten o| achterflap, die vaak meer formatie geeft over kwal en inhoud dan algei wordt verondersteld. Prisma-detectivereeks, ken van onder meer E< Wallace, Ngaio Marsh, bert B. Parker, 7,90 deeltje. in d( iluidi mei aar c

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 14