IRAS ontdekt komeet die
de aarde dinsdag passeert
dan hersteld in
beschermd stadsgezicht"
Marechaussee
gaat weg uit
Amsterdam
Erfpacht vorm
van uitbuiting
„Bezuinigings
beleid schaadt
openbare orde"
leidse IVLccr vernield
onderzoekers: vcimciu
Artsen in het geweer
tegen kernbewapening
Verkoop op boerderij
stoort detailhandel
INNENLAND
QeidóaQowuvnt
VRIJDAG 6 MEI 1983 PAGINA 13
^rouwen Voor Vrede
louden vredesactie
LISSINGEN De dames Reagan en
ndropov, de echtgenotes van respectie-
ïlijk de Amerikaanse en Russische presi-
•nt, ontvangen de komende weken brie-
•n van moeders en grootmoeders uit een
oot aantal Westeuropese landen. Dat is
thans de bedoeling van een actie, die
tgaat van Vrouwen voor Vrede. Volgens
itiatiefneemster Hanna Siepman uit Co-
nsplaat is het de bedoeling dat moeders
i grootmoeders brieven met foto's van
in kinderen en kleinkinderen sturen
inr de echtgenotes van dë Amerikaanse
Russische president. Daarin vragen de
ouwen hun al hun invloed aan te wen-
n om hun echtgenoten ervan te overtui-
n dat er nu eindelijk definitief vrede op
rde dient te komen.
Synagoge sluit uit
veiligheids
overwegingen
AMSTERDAM De Portugees-Is
raëlitische synagoge in Amsterdam
gaat voorlopig „om veiligheidrede
nen" dicht. De beveiligingsmaatre
gelen die de politie had voorge
steld, zijn financieel niet op te
brengen, aldus bestuursvoorzitter
A.M. Coronel. Volgens hem had de
politie de Portugees-Israëlitische
Gemeente voorgesteld om zelf de
beveiliging voor zijn rekening te
nemen. Twee personen zouden
daarbij de aanwezigen moeten
fouilleren. Voorlopig worden de
diensten in de kleinere „wintersy-
nagoge" gehouden.
Dreigend tekort
natuurkundeleraren
DEN HAAG Over enkele jaren is er
een tekort aan tweede- en derdegraads
natuurkundeleraren. Dit kan mede het
gevolg zijn van de brief van minister
Deetman van onderwijs en wetenschap
pen aan de schooldekanen. De bewinds
man vroeg de dekanen met het oog op
toekomstige werkloosheid de leerlingen
van het voortgezet onderwijs af te raden
een opleiding voor het natuurkundeon
derwijs te volgen. Het landelijk hoofddo-
centenberaad van de nieuwe lerarenoplei
dingen in ons land heeft becijferd, dat de
werkloosheid die minister Deetman ver
wacht, er niet zal zijn. Diens brief is dan
ook op zijn minst ongenuanceerd en voor
wat natuurkunde betreft onverantwoord,
aldus het beraad.
Veel ziekte door
drank en pillen
UTRECHT Steeds meer mensen komen
in het ziekenhuis terecht omdat zij ziek
worden van het gecombineerde gebruik van
alcohol en bepaalde geneesmiddelen.
Tussen 1969 en 1979 is het aantal ziekenhui
sopnemingen als rechtstreeks gevolg van
zulke complicaties meer dan verachtvou
digd, aldus de medicus dr. D. Hoogendoorn
in het Nederlands Tijdschrift voor Genees
kunde. Vooral de combinatie van alcohol
met rustgevende medicijnen (tranquillizers)
geeft in toenemende mate problemen. Tus
sen 1977 en 1979 werden in totaal bijna dui
zend mensen in het ziekenhuis opgenomen
vanwege de gecombineerde effecten van al
cohol en 'medicijnen. Tussen 1969 en 1971
waren dat er nog maar 118.
ANWB eigenaar van
reisorganisatie
DEN HAAG De ANWB wordt alleen-eige
naar van de reisorganisatie Vrijuit in Badhoe
vedorp, die is gespecialiseerd in autovakanties.
De laatste andere mede-oprichter Nationale-
-Nederlanden heeft onlangs te kennen gegeven
zich terug te willen trekken uit het vennoot
schap. Eerder zagen Shell en de RABO-bank af
van verdere deelneming aan het bedrijf. Drs
D.J. Engelen, directeur van de ANWB en presi
dent-commissaris van Vrijuit, zei vanochtend te
verwachten dat de zaak per 1 juni formeel is
geregeld. Vrijuit, de grootste organisatie op
haar gebied in ons land, is volgens Engelen een
gezond bedrijf dat sinds de oprichting tien jaar
geleden steeds is blijven groeiert. Het heeft een
omzet van 50 miljoen gulden en noteert jaar
lijks ongeveer 50.000 boekingen, goed voor va
kantiebestemmingen voor 220.000 mensen.
Onderhandelingen
Shell-cao afgebroken
ROTTERDAM De besprekingen
tussen Shell en de Industriebond
FNV over de nieuwe cao voor de on
geveer 6.000 personeelsleden bij de
raffinaderij in Pernis en bij Chemie
in Moerdijk zijn gisteren afgebroken.
Onderhandelaar P. Scheele van de
Industriebond FNV verklaarde na
afloop dat de standpunten van de
Shell en zijn bond over een aantal
principiële zaken zeer ver uiteen lig
gen. Shell zou met voorstellen kó
men die volstrekt in strijd zijn met
de uitgangspunten van het centraal
akkoord. Zo is het voor de bond on
aanvaardbaar, dat Shell van mening
blijft dat het systeem van prijscom
pensatie uit de cao moet.
DEN HAAG De afge
lopen vijftien jaar is er in
de beschermde stads- en
dorpsgezichten meer ver
nield dan hersteld. Ge
bleken is dat gemeente
besturen in de meeste
gevallen voorrang heb
ben gegeven aan het uit
breiden en „opkrikken"
van hun gemeente. De
pogingen van de rijkso
verheid fraaie stads- en
dorpsgezichten daarbij te
ontzien door ze het wet
telijke predikaat „be
schermd" op te plakken,
heeft meestal tot niets
geleid.
Dat is kort samengevat de
conclusie van een aantal on
derzoekers van de rijksuni
versiteit in Leiden en van
het stedebouwkundige bu
reau Kuiper Compagnons in
Rotterdam. Het onderzoek
duurde twee jaar en had be
trekking op zestig gemeen
ten. De kosten zijn gedragen
door de ministeries van Wel
zijn, Volksgezondheid en
Cultuur en door Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Orde
ning en Milieubeheer.
Beschermd"
Hoewel er ruim 300 stads- en
dorpsgezichten zijn die vol
gens de rijksoverheid het
predikaat „beschermd" ver
dienen, zijn er sinds '66 nog
maar 160 stads- en dorpsge
zichten als zodanig aangewe
zen. Het is onwaarschijnlijk
dat dit aantal nog zal oplo
pen; niet alleen omdat ge
meenten steeds minder vaak
bereid zijn mee te werken,
maar ook omdat de rijksover
heid zelf minder waarde lijkt
te hechten aan deze zaak.
„De koers is verlegd in de
richting van informele advi
sering van gemeentebestu
ren", schrijven de onderzoe
kers in hun rapport. Ge
meentebesturen blijken zich
over het algemeen bijzonder
weinig aangetrokken te heb
ben van de verplichting voor
hun historisch gevoelige
stadsdelen een apart bestem
mingsplan op te stellen.
De stadsvernieuwing heeft in
een aantal gemeenten het tij
enigzins doen keren, maar
toch is de situatie over het al
gemeen nog steeds zo dat
meer wordt vernield dan
hersteld. „De lange en inge
wikkelde procedure die was
bedacht en die aan de toewij
zing van het predikaat voor
af ging, is overbodig ge
weest", stelden de onderzoe
kers vast. Daar waar een his
torische kern behouden ïs, is
dat vooral te danken aan het
gemeentebestuur en niet aan
de rijksoverheid.
Niettemin zijn er nog altijd
gevallen aan te geven die la
ten zien dat subsidies van het
rijk tot aanmerkelijke verbe
teringen hebben geleid. Maar
duidelijk werd vooral dat
desondanks in die gemeenten
waar wel de verplichte be
stemmingsplannen Werden
vastgesteld, geen wezenlijke
beter situatie ontstaan is dan
bij gemeenten die de ver
plichting aan hun laars lap-
Middelburgse
werklozen
ijn tegen
ietstaxi-plan
41DDELBURG Middel-
>urgse werklozen hebben zich
via muurkranten verzet tegen
het inzetten van werklozen op
fietstaxi's ten behoeve van de
toeristen. In het pamflet krijgt
Se initiatiefnemer, directeur
I. Vorthoren van de sociale
lienst, het zwaar te verduren,
fon voorstellen worden discri
minerend genoemd: „Keer op
eer worden werklozen afge-
hilderd als zielige mensen
e kost wat kost aan een baan
holpen moeten worden. Ge-
uikmakend van Nederjands
iloniale ervaringen in Indië.
Sin nu eenzelfde vervoersys-
iem opgezet worden in de
teuwse koloniën, aldus de
uurkrant.
(ïbraken
l Alphen
LPHEN AAN DEN RIJN
et grijpgrage gilde heeft in
nacht van woensdag op
nderdag weer huisgehouden
Alphen. Een vijftal inbra-
n werd tamelijk dicht bij el-
|ar gepleegd bij de kleuter-
i lagere school de Tafelronde
in de Honingzwam, een be-
Sjf en een woning aan het
ouden Regenplantsoen en
fee woningen aan de Ceder-
faat. Bij de woningen bleek
achterdeur de zwakke plek,
de school werd een ruit in
jagen en bij het bedrijf ver-
lafte men zich toegang via
woning erboven. De buit
ivatte onder meer enige
nderden guldens en Austra
le dollars, sieraden en zil-
ren munten.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
DEN HAAG Het con
tingent van de mare
chaussee, dat bijstand ver
leent aan het Amsterdam
se politiekorps, zal om re
denen van bezuiniging ge
leidelijk worden terugge
trokken. Zijn er nu nog
153 marechaussees in de
hoofdstad, volgend jaar
worden dat er 100, het
jaar daarop 50 en per 1 ja
nuari 1986 zal het antal tot
nul gereduceerd zijn. Mi
nister Rietkerk (Binnen
landse Zaken) heeft dit
per brief laten weten aan
burgemeester Polak van
Amsterdam.
De commandant van het Wa
pen der Koninklijke Mare
chaussee, generaal-majoor F.S.
van Lier, is niet erg gelukkig
met deze voor hem „vrij on
verwachte" beslissing. Hij
wijst op een besluit van minis
ter Wiegel, waarin werd be
paald dat het Amsterdamse
contingent in elk geval tot
eind 1985 op 153 man gehand
haafd zou blijven. Aan de
hand van de sterkte van de
gemeentepolitie zou dan beke
ken worden, hoeveel mare
chaussees er in volgende jaren
in de hoofdstad zouden moe
ten blijven.
„Er wordt al jaren ovef een
mogelijke afbouw gesproken,
maar daarbij is het op sterkte
zijn van het Amsterdamse po
litiekorps altijd een bepalende
factor geweest", aldus de com
mandant in de Defensiekrant,
het voorlichtingsblad van het
betreffende ministerie. Gene
raal-majoor Van Lier meent
dat de beslissing van minister
Rietkerk zal leiden tot een
vergroting van het tekort aan
mankracht, waar politie in
Amsterdam nu al vele jaren
mee kampt. Weliswaar wordt
het gemeentelijke korps met
110 man versterkt, maar daar
staat het verdwijnen van de
huidige 153 marechaussees te
genover, aldus Van Lier.
DEN HAAG Artsen uit minstens dertig landen ko
men van 17 tot en met 22 juni in Amsterdam en Noord-
wijkerhout bijeen om met elkaar de gevolgen te be
spreken van een eventuele kernoorlog.
Zij zullen een oproep doen aan president Reagan van de Vere
nigde Staten en partijleider Andropov van Rusland om tot een
reële ontwapening te komen. Het is de derde keer dat de federa
tie van artsenorganisaties uit veertig landen een internationale
conferentie houdt om kennis te verzamelen en informatie te
verstrekken over de medische aspecten van kernwapens. Als
uitgangspunt heeft dit gezelschap, de IPPNW (International
Physicians for the Prevention of Nuclear War), dat bij gebruik
van kernwapens doelmatige medische hulp niet mogelijk zal
zijn. Op de eerste dag van de conferentie in Amsterdam zal de
premier van Zweden, Olof Palme, de discussie leiden.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
RIEMELS
Principe
akkoord cao
Hoogovens
VELSEN Bij Hoogo-
vens in Velsen (18.000
werknemers) hebben
werkgevers en vakbonden
gisteravond een principe-
-akkoord bereikt over de
besteding van de 2,06 pro
cent prijscompensatie van
1 januari.
De vut-leëftijd gaat naar 60
jaar en voor (boven) 57'/2-jari-
gen komt een sociaal plan..
Daardoor kunnen dit jaar ge
dwongen ontslagen bij het
concern worden voorkomen,
zo hebben de vakbonden mee
gedeeld. Bij Hoogovens moe
ten dit jaar duizend arbeids
plaatsen verdwijnen.
Hoogovens en de vakbonden
zijn donderdag verder over
eengekomen om alle werkne
mers in 1983 twee vrij besteed
bare roostervrije dagen te ge
ven. Het sociaal plan voor de
57,5-jarigen en ouder wordt
voor een deel bekostigd uit
fondsen van de Europese Ge
meenschap voor Kolen en
Staal. Omdat deze fondsen niet
toereikend zijn voor een aan
vaardbaar sociaal plan, is be
sloten de bovenwettelijke aan
vulling uit de 2,06 procent
prijscompensatie te financie
ren. De ministers van econo
mische zaken en sociale zaken
zal om toestemming voor de
bovenwettelijke aanvulling
worden gevraagd.
„EIGEN HUIS"
AMERSFOORT Erf
pacht is niets minder dan
het uitbuiten van eigen
woningbezitters. De „ver
eniging eigen huis", die
dit na een onderzoek naar
de uitwassen van erfpacht
concludeert, eist van de
gemeenten die erfpacht
hanteren een drastische
herziening van hun con
tracten. Bij erfpacht moet
2 tot ruim 5 maal zoveel
voor de grond worden be
taald als wanneer de
grond in eigendom is. Het
verschil bedraagt soms
vele honderdduizenden
guldens over 30 tot 50
jaar. Bovendiën is de
rechtspositie van de wo
ningeigenaar bij erfpacht
uiterst zwak.
De 26 erfpachtgemeenten,
waaronder Leiden, Den Haag,
Delft en Zoetermeer, zijn door
de vereniging met een brand
brief benaderd, waarin de uit
wassen staan aangegeven. Erf
pachtgemeenten kunnen de
contracten eenzijdig wijzigen,
opzegging van erfpacht be
hoeft alleen het akkoord van
de gemeenteraad, de schade
vergoeding bij opzegging is
vaak in het geheel niet of zeer
onvoldoende geregeld en de
waafde van de grond wordt
zeer willekeurig herzien.
De vereniging eigen huis
noemt deze uitwassen onaan
vaardbaar in een tijd waarin
gesproken wordt over uit de
hand lopende woonlasten. Ge-
'ëist worden contracten met
eeuwigdurende erfpacht, rede
lijke afkoopregelingen, geen
woekerwinsten en geen eenzij
dige wijziging van erfpacht
contracten.
BESTUURSKUNDIGE PROF. HOOGERWERF:
ZUTPHEN De rijksoverheid lijdt bij haar bezuini
gingsbeleid aan ernstige blikversmalling. Ze heeft te
weinig oog voor de gevolgen van bezuinigingen voor
de groei van de werkloosheid en voor de aantasting
van welzijn en sociale zekerheid. Bovendien worden de
lasten vooral op de lagere inkomens afgewenteld zodat
grote delen van de bevolking de lastenverdeling als
onrechtvaardig beschouwen. Dit alles kan leiden tot
een vermindering van vertrouwen in de politiek en tot
toeneming van de burgerlijke ongehoorzaamheid, dus
tot aantasting van de openbare orde.
Dit zei prof. dr A. Hoogerwerf, hoogleraar in de bestuurskunde
aan de Technische Hogeschool Twente op een vandaag in Zut-
phen gehouden congres over het onderwerp „Politie en bezuini
gingen". Het regeringsbeleid is nu een van dé belangrijkste oor
zaken van de groeiende werkloosheid geworden. Bovendien
wordt de verzorgingsstaat geleidelijk afgebroken. Men schijnt te
vergeten dat de verzorgingsstaat met veel moeite is opgebouwd
en tot de belangrijkste verworvenheden van de westerse bescha
ving hoort, aldus de hoogleraar.
Prof. P. Boorsma, eveneens van de TH Twente, wees erop dat er
bij de gemeentelijke politiekorpsen nog maar heel weinig wordt
bezuinigd. Zowel in 1981 als in 1982 bezuinigde het merendeel
van de korpsen minder dan één procent. Het overgrote deel van
de bezuinigingen ligt meer „in de sfeer van snoeien dan rooien",
zei hij. Uit de resultaten van een onderzoek dat hij heeft gehou
den onder 110 van de 141 gemeentelijke korpsen blijkt dat de
gemeentepolitie bezuinigt op de verlaging van overwerkkosten,
het uitstellen van de vervanging van auto's, het beperken van
verplaatsingskosten, het terugbrengen van representatiekosten,
minder piketfunctionarissen en het korten op apparatuur voor
met name de recherche. Geüniformeerde politiemensen moeten
langer met hun dienstkleding doen en het aantal dure bloed
proeven willen sommige politiekorpsen terugdringen door min
der verkeerscontroles.
Fietser
gewond
KATWJIJK Een 32-jarige
Katwijkse fietser is gister
avond gewond geraakt na een
botsing met een bromfiets. De
man reed links op de Zeeweg.
Een tegemoetkomende 19-jari-
ge Katwijkse bestuurder van
een bromfiets rekende daar
niet op en kwam frontaal in
botsing met de fietser. Het
slachtoffer is met onbekend
letsel overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis Lei
den. De duopassagier op de
bromfiets raakte bij de aanrij
ding een paar tanden kwijt, de
bestuurder bleef ongedeerd.
De fiets werd totaal vernield,
de bromfiets aan de voorzijde
flink beschadigd.
DEN HAAG De melk- en zuiveldetailhandel heeft in toene
mende mate te maken met verkopen van melk en melk- en zui-
velprodukten rechtstreeks van de boer aan de consument. Daar
bij wordt het algemeen belang (service, volksgezondheid) in toe
nemende mate opgeofferd aan het individuele belang van zelf
verkopende boeren. Dat stelt het Bedrijfschap Detailhandel in
Melk en Melk- en Zuivelprodukten (MEZ) in een notitie over de
verkoop op de boerderij. Volgens ruwe schattingen koopt de
consument per jaar voor honderden miljoenen guldens rechts
reeks van de boer. Het betreft niet alleen melk en zuivel, maar
bijvoorbeeld ook aardappelen, groente en fruit. Behalve de con
currentievervalsing waartoe de huidige boerderij-verkoop leidt,
noemt het bedrijfschap als ander groot probleem de kwaliteit
van de produkten en daarmee samenhangend de volksgezond
heid en de controle.
Poster voor
Filmfestival
In Cannes toont dit
model de nieuwe
poster van het 36e
Internationale Film
festival dat morgen
in Cannes begint.
Op de poster is af
gebeeld een samu
rai, geschilderd
door de bekende
Japanse filmregis
seur Akira Kurosa
wa, die een prijs
won tijdens het fes
tival van 1981.
Rebelse schrijver
Terayama overleden
TOKIO De Japanse avant-garde-
-schrijver Shoeji Terayama is op
47-jarige leeftijd in Tokio aan buik-
vliesontsteking overleden. Teraya
ma, die gedichten, toneelspelen er.
essays schreef, is met zijn in 1974 ge
vormd experimenteel toneelgezel
schap ook in Europa opgetreden.
In de moderne Japanse literatuur
had Terayama, zoals nauwelijks een
andere eigentijdse schrijver de naam
een rebel te zijn. Laatstelijk wilde hij
de roman van de met de Nobelprijs
onderscheiden Colombiaan Gabriel
Garcia Marquez „Honderd jaar een
zaamheid" verfilmen. Maar hij kon
het met de auteur niet eens worden
over de filmrechten.
AMSTERDAM De Ne
derlandse kunstmaan
IRAS, die sinds 26 januari
dit jaar op een hoogte van
900 kilometer rond de
aarde cirkelt, heeft een
nieuwe komeet ontdekt
die dinsdag 10 mei de aar
de dichtbij zal passeren.
Het hemellichaam heeft
naar zijn ontdekkers de
naam IRAS-Araki-Alcock
gekregen. Araki en Al-
cock zijn amateurastrono
men die de komeet even
eens hebben ontdekt.
De waarneming van IRAS is
gemeld door de groep astrono
men op het grondstation in het
Engelse Chilton, die de miljoe
nen dagelijkse gegevens van
de Nederlandse kunstmaan
analyseert. Waarnemingen
vanaf de aarde hebben uitge
wezen dat het hier gaat om
een zeer snel voortijlende ko
meet, die volgens voorlopige
berekeningen de aarde op een
afstand van ongeveer 5 mil
joen kilometer zal passeren. Er
is slechts een andere komeet
bekend die dichter bij de aarde
is gekomen.
Het is de eerste keer dat een
komeet werd ontdekt door een
instrument, dat temperatuur
in plaats van zichtbaar licht
meet. De kunstmaan is inge
richt om infrarode straling te
meten. Bij helder weer kan de
nieuwe komeet dinsdag vanaf
de aarde worden waargeno
men. De lichtstraling van het
hemellichaam zal hetzelfde
zijn als de helderste sterren.
Maar omdat het licht ver
spreid zal zijn over een hemel-
gebied dat zestien maal groter
is dan onze maan, zal het voor
het .ongeoefende oog moeilijk
zijn de komeet te zien.
