F-16-vliegerszijn niet te jong
Geweldloos verzet is een illusie
IN EN OM DE KAS
Hoge slaprijzen in aantocht
binnen de perken
SCHEIDINGSWAND MAKEN?
R uit de maand
Sw AND EN TUINBOUW
CcicbcQotucwt,
VRIIDAG 29 APRIL 1983 PAGINA IS
Forse prijsval na Pasen
en
eiten
kt ve
oholi
pospa
il is
bare
tie on
camp
bevol „Het zijn de weersomstandigheden die het 'm doen, „zou men
onstr een bepaalde slogan na kunnen zeggen en daar zit veel waar-
heid in, hoewel lang niet altijd beslissend. Maar de weersom-
verbi standigheden zijn wel van sterke invloed op de aanvoer aan
de diverse bloemenveilingen in ons land met veelal een te
rugslag in het prijspeil. Dat is voorgaande week sterk geble
ken, toen er een forse prijsval moest Worden geconstateerd
houjdirekt na de Pasen. Afgelopen week is de situatie er wel weer
wat op verbeterd. Toch was er een ruime aanvoer van de pro-
dukten.
De CCWS had afgelopen week een aanvoer van 47.252.060
bos of stuks en een omzetbedrag van 18.368.447,7 tegen vo
rig jaar aanvoer van 46.065.889 en omzet van 17.444.319,50.
Van de grote aanvqeren noemen We de freesia met ruim 12
[miljoen tegen vorig jaar ruim 10 miljoen. Uiteraard had dat
el invloed op de prijsvorming die nu gemiddeld kwam op 19
int tegen vorig jaar 23 cent. Van betekenis was ook de aan-
'oer van ruim 6 miljoen troschrysanten jc met een gemiddel
de prijs van 52 cent tegen 54 vorig jaar. Ruim 3 miljoen gerbe-
ra vrijwel gelijk aan vorig jaar maar met een prijs die nu 25
cent gemiddeld was tegen vorig jaar 22 cent. Dan waren er
nog ruim 2 miljoen importbloemen die evenwel op hetzelfde
peil lagen van vorig jaar. Als totaal een redelijke markt met
behoorlijke omzet. Goed deed de anthurium het met een ge
middelde prijs van 1.87 tegen vorig jaar 1.39.
Tot dusver had de CCWS een totale aanvoer in dit jaar van
578.903.189 bos of stuks en een totale omzet van
f 291.140.515,61 en vorig jaar in dezelfde periode aanvoer van
594.375.071 bos of stuks en omzet van 277.773.976,03.
Wat het gemiddelde prijsverloop in de afgelopen week betreft
was er tamelijk stabiliteit. Gemiddelde prijzen met tussen
haakjes die van vorig jaar zijn: alstroemeria 39 (32), amarillys
17 (18), Am. anjers 31 (30), tros anjers 32 (28), anthurium 1.87
(1.39) asp. plumoses 20 (18), bouvardia 32 (41), tros chrysanten
jc. 52 (54), idem geplozen jc 65 (78) idem nc. 77 (1.62) euphor
bia 57 (61), freesia 19 (23), gerbera 25 (22), gladiolen off. 63
(61), idem colfnam. 44 (40) irissen 17 (19), leliekelken 66 (49),
idem takken 54 (51).
De naderende moederdag werpt altijd forse schaduwen op de
bloemen- en plantenhandel, schaduwen die in dit geval aan
trekkelijk zijn. Het merkwaardige is hierbij dat „de handel"
die dag niet alleen als een „topper" ziet, maar er eigenlijk ook
naar toe leeft. Dat wil zeggen, zich er terdege op voorbereidt.
Geen wonder dat b.v. het orgaan voor de bloemenhandel
reeds lang tevoren artikelen aan de moederdag wijdt, veel ad
viezen geeft om publiek te trekken en moederdag tot een
bloemendag te maken.
e „Moederdag is meer dan eqn bloemendag", lezen we boven
een dergelijke beschouwing. Er worden adviezen gegeven
met welke bloemsoort de beste resultaten worden bereikt met
dat bosje bloemen. Er worden inspiraties gegeven aan bloe-
I misten en handelaren op welke manier 8 mei tot een bloe-
menfeest kan worden gemaakt en ook de potplaten ontvan
gen de nodige aandacht.
Zo gezien kan er dus wel zoiets worden verwacht en het valt
eede toe te juichen, dat onze handel niet bij de pakken neerzit,
aarbi maar zich even hard inspant als de kwekers doen om een
te re: goed produkt te leveren.
gsfui Aan de CCWS zijn alweer voor de tijd van twee jaar de vaste
zegd plaatsen op de koperstribunes verhuurd. Dat was weer een
hele opgave, want de 327 telefoons op beide bloementribunes
onde moesten er 250 worden verplaatst en dat is een heel karwei.
In het algemeen zijn de kooplieden tevreden met het huidige
Term systeem en plaatsen. De toewijzing van zetels gaat mede aan
kerei de hand van de omzet per koper, te groter de omzet, te meer
niet plaatsen beschikbaar zijn. De diverse uitbreidingen in het vei-
b linggebouw geven daartoe de gelegenheid. Tevoren is met de
meeste kopers overleg gepleegd over de toe te wijzen plaat-
n dé sen.
van
De concurrentie op de sla-
markt neemt af. Vooral Bel
gië leverde minder sla aan
West-Duitsland. In de week
van 18 tot en met 23 april viel
de Belgische export terug van
325 ton naar 182 ton. Het Hol
landse aanbod van sla bereik
te in die week zijn hoogtepunt
met een aanvoer van bijna 19
miljoen stuks. In de afgelopen
week viel het aanbod van
Hollandse sla terug. De prijs
vorming reageerde hier
merkbaar op. Voor de zware
sla waren er op woensdag 27
april prijsuitschieters naar 68
cent per krop. De gemiddelde
prijs kwam uit op 48 cent per
krop. Vorig jaar werd er in
dezelfde verslagweek gemid
deld 34 cent per krop betaald.
Volgens de oogstramingen zal
er in de komende weken min
der sla aangevoerd worden
dan vorig seizoen. Door deze
situatie is de kans groot dat er
voor sla in de komende week
goede tot zeer goede prijzen
betaald worden. Uit de statis
tische mededelingen van het
Produktschap voor Groenten
en Fruit blijkt dat de gemid
delde prijs voor wintersla
(oogstperiode van 1/1 tot 1/3)
49 cent per krop bedroeg. Vo
rig seizoen was dit 30 cent en
in 1981 was dit 61 cent. In de
periode van 1 maart tot half
april werd er gemiddeld 42
cent per krop betaald (vorig
seizoen 30 cent en in 1981 was
dit 52 cent).
Tomaten
De tomatenmarkt zakte de af
gelopen week verder in el
kaar. De gemiddelde prijs
voor de Al-export kwam on
der 3 gulden per kilo terecht.
Vorig jaar werd er in dezelfde
week 3,37 per kilo betaald.
Bij de vleestomaten daalde de
prijs eveneens en kwam voor
de sortering BBB uit op 3,63
per kilo. Gezien het aanmer
kelijk grotere aanbod van
vleestomaten is deze prijs niet
eens zo slecht. Vorig seizoen
werd er bij een kleinere aan
voer voor de sortering BBB
gemiddeld 3,52 per kilo be
taald. De concurrentie op de
West-Duitse markt groeide
niet. Er was wel sprake van
een verschuiving in het con-
currentiepatroon. De export
van Spanje halveerde en Ma
rokko verscheen in de week
van 18 t/m 23 april ineens
met een levering van 732 ton
op de West-Duitse markt. In
de week ervoor leverde Ma
rokko helemaal geen tomaten
aan West-Duitsland. Het is
niet zo verheugend om te
moeten constateren dat de ge
middelde prijs voor de toma
ten in de periode van 1 janua
ri tot half april uitkomt op 4
gulden per kilo. Vorig jaar
(ook al niet zo'n best tomaten-
jaar) werd er in die periode
f 4,14 per kilo betaald. Ten
opzichte van 1981 is er sprake
van een zeer indrukwekkend
verschil, want toen bracht een
kilo in die periode gemiddeld
f 5,89 op. De Commissie van
de Europese Gemeenschap
kwam afgelopen woensdag
met een doekje voor het bloe
den. Met ingang van die da
tum (27 april) werd er een
heffing voor tomaten uit
Spanje en de Canarische Ei
landen ingesteld van f 43,92
per 100 kg. Of dit veel effect
heeft valt te betwijfelen. Ver
der is het afwachten geblazen
wat Marokko gaat doen. Ho
pelijk was het een eenmalige
stuiptrekking voordat de in
voerheffing in mei van
kracht wordt. Wat wel vast
staat is dat het Hollandse aan
bod van tomaten blijft groei
en. Het ziet er dan ook niet
naar uit dat er verlichting in
de prijsdruk zal ontstaan. La
gere prijzen zijn daarom niet
uitgegoten.
Komkommers
Op de komkommermarkt
werden er in de afgelopen
week weer leuke successen
behaald. De concurrentie op
de West-Duitse markt nam
verder af en het Hollandse
aanbod vond vlot zijn weg. De
prijzen trokken in vergelij
king met de voorgaande week
verder aan. Zo werden er op
donderdag 28 april voor de
sorteringen van 36 t/m 76
prijzen betaald van 72 cent tot
1 gulden per stuk. Het aanbod
zal door het wat gunstiger
weer van de afgelopen week
waarschijnlijk wat groter
worden. Hierdoor is het niet
de komende week echter prij
zen verwacht die niet veel af
zullen wijken van de prijzen
die er vorig seizoen in de eer
ste week van mei werden be
taald. Toen varieerden de
prijzen voor de sortering van
36 t/m 76 van 60 tot 96 cent.
Als het komkommerseizoen
tot nu toe bekeken wordt dan
stelt de prijsvorming echter
wel teleur. In de periode van
1 januari tot 15 april kwam de
gemiddelde prijs uit op 75
cent per stuk. In 1982 lag deze
prijs op 80 cent en in 1981 was
dit 93 cent. De uiteindelijke
resultaten zijn voor de kom-
Ruim aanbod van bloemkool „van buiten".
kommertelers tot op dit mo
ment niet direkt om naar huis
te schrijven.
Overige gewassen
Op de paprika-markt deed
zich in de afgelopen week een
omwenteling voor. De groene
sorteringen zijn sinds de start
van het seizoen gemiddeld
steeds duurder geweest dan
de rode. Hier kwam de afge
lopen week duidelijk veran
dering in. voor een kilo groen
daalde de gemiddelde prijs
met f 1,66 en kwam uit op
f 4,75. Het prijsherstel bij de
rode sorteringen zette ook in
de afgelopen week door. De
prijs liep op naar gemiddeld
f 6,95 per kilo. De prijs ligt
toch nog drie dubbeltjes onder
de prijs van vorig seizoen. Het
aanbod van groen neemt ver
der toe zodat er voor deze sor
tering op gelijke of lagere
prijzen gerekend wordt. Het
aanbod van rood lijkt niet
veel te veranderen en de prijs
zal zich waarschijnlijk goed
weten te handhaven. De zeer
ruime aanvoer van radijs
drukte de prijs verder omlaag.
De gemiddelde prijs kwam uit
op 55 cent per bos. Het aan
bod blijft groot en het ligt
voor de hand dat de prijs
hierdoor verder zal dalen. De
vraag naar rettich nam ver
der af en een kleiner gewor
den aanbod kon toch niet ver
hinderen dat de prijs verder
daalde. Er werd 69 cent per
stuk betaald, naar verwacht
zal de prijs in de komende
week verder dalen. Courget
tes deden het de afgelopen
week lang niet slecht, er wer
den goede prijzen betaald. De
gemiddelde prijs liep zelfs op
naar 1,37 per stuk. Bij een
ruimer aanbod zal de prijs
zich waarschijnlijk niet weten
te handhaven. Het prijsverval
bij de aubergines verliep min
der snel als in de voorgaande
weken. De gemiddelde prijs
bleef op 3,45 per kilo han
gen (vorig jaar 2,85). Het
aanbod wordt wel groter
maar het heeft er alle schijn
van dat de prijs slechts licht
zal dalen. Het kleiner wor
dende aanbod van koolrabi
maakte het mogelijk dat de
gemiddelde prijs met enkele
centen per stuk aantrok naar
85 cent. Een kleiner wordend
aanbod zal waarschijnlijk te
gen gelijke prijzen afgezet
worden. De markt voor ijs
bergsla is helemaal ingezakt,
er werd gemiddeld 37 cent
per stuk betaald. Enige verbe
tering lijkt er in de komende
week niet in te zitten. Andij
vie daalde naar 1,12 per
kilo. Andijvie blijft door een
groeiende aanvoer goedkoper
worden. Hetzelfde geldt voor
spinazie. De aanvoer van bui
ten komt nu snel op gang. De
prijs daalde in de afgelopen
week met meer dan een gul
den per kilo en kwam uit op
82 cent.
Voor prei werd er 70 cent per
kilo betaald, bij wat mooier
wordend weer zwakt de vraag
naar dit gewas nogal eens af.
Een prijsdaling is daarom niet
uitgesloten. Door het goed op
gang komen van de aanvoer
van winterbloemkool van
buiten, is er sprake van een
ruim aanbod voor de tijd van
het jaar. De prijzen daalden
dan ook behoorlijk. Voor de
„zessen" werd er 2,65 per
stuk betaald. Bloemkool zal
de komende week goedkoper
worden.
Goed, we zijn een tikje voorbarig, maar als deze rubriek ver
schijnt is het toch bijna mei. Dan zal de R uit de maand zijn en
we gaan ons voorbereiden op de zomer. Maar laat ons niet te
optimistisch zijn! Planten voor hangpotten en bakken, zoals ge
raniums en fuchsia's kunnen we best naar buiten brengen, maar
we moeten oppassen voor nachtvorsten, die nog tamelijk flink
kunnen optreden!
In de tuin komt overal het onkruid uit de grond schieten. Als
we dat nu tijdig een beetje bijhouden, gaat het verderop in de
zomer gemakkelijker! Een oude tuinderswijsheid zegt, dat als je
het onkruid de langste dag nog goed de baas bent, het pleit al
half gewonnen is.
Dat doet me denken aan de brandnetels, waarvan ik de eerste
lichtgroene koppen alweer zag verschijnen. Want over die
brandnetels wilde ik u altijd nog wat vertellen, 't Is een alom
bekende verschijning ook in tuinen en parken; ofschoon ze door
niemand erg gewaardeerd worden. Toch, als u het mij vraagt is
het eigenlijk een fraaie plant; die we als sierplant zouden kwe
ken, als ze niet zo vreselijk algemeen was!
De schaarse nachtegaal kiest vaak een dicht brandnetelbos om
er zijn nestje te bouwen. En je zou het niet zeggen, maar de
brandnetel is nog geneeskrachtig ook. Lees maar: de thee is
bloedzuiverend bij huiduitslag en urinedrijvend, ze zuivert de
maag en helpt bij geelzucht en aambeienenz.enz. Als u het mij
vraagt is een tabletje van de dokter makkelijker, maar daar gaat
het nu niet om. Daarbij worden in de kruidengeneeskunde zo
wel de groene bladeren als de wortels gebruikt voor allerlei
middeltjes.
Iets anders: wist u dat jonge brandnetels een puike groente zijn?
Wij kennen mensen, die de heel jonge lichtgroene spruiten ijve
rig verzamelen. Het recept: afwassen, opzetten met zo weinig
mogelijk water en een snufje zout en zo snel mogelijk koken.
Eventueel fijnhakken, bereiden als bijvoorbeeld spinazie. Een
tikje fijngeraspte ui doet het er best in!
Ook kunnen we een handjevol van die heel tere blaadjes (oude
re blaadjes smaken niet zo goed meer) nadat we ze een minuut
of vijf in warm water hebben laten „uitbranden" door de groen
tesoep snipperen. Tussen haakjes: het water, waarin we de
brandnetels gekookt hebben heet een uitstekend haarwasmid
del; het haar wordt er sterk en glanzend van!
We kunnen ook van een halve kilo jonge brandnetelkoppen en
een kilo aardappelen plus wat gebakken ui een prima stamppot
maken. Probeer het maar eens!
Een flinke bos oude, volwassen brandnetels zetten we een et-
maaltje in een emmer water. Dat water zal dan wat prikkelend
kunnen aanvoelen, als we de hand er in steken. Hier hebben we
een prima middel ter bestrijding van allerlei bladluizen op plan
ten. Een keer of wat regelmatig besproeien met ons brandnete
laftreksel en ze zijn vertrokken! En goedkoop! Laten we flink
wat brandnetels dagenlang in water staan, dan gaat dat rotten
en kwalijk rieken. Het wat drabbige water zeven we door een
oude nylonkous.of panty en nu verkrijgen we brandnetelgier.
Dat is eigenlijk nog een veel betere insectenbestrijder en boven
dien nog een voedingsstof. Maar deze „brandnetelgier" moeten
we wel wat verdunnen met ongeveer vier of vijf delen water!
Nieuwe exporteursruimte VBA
Bij de Bloemenveiling Aalsmeer (VBA) is een nieuwe expor
teursruimte in gebruik genomen. Deze beslaat een oppervlakte
van ruim 2100 m2 en is bijgebouwd aan de noord-oostzijde van
het VBA-gebouw. Met deze box, waarvan de bouw circa drie
maanden tijd vergde, was een investering van 600.000.- ge
moeid. De box is inmiddels in gebruik genomen door exporteur
A. de Boer bv, die in het exportcentrum aan de zuid-westzijde
van het gebouw een ruimte van 750 m2 achterlaat. Door interne
verhuizingen wordt deze ruimte aangewend als tegemoetkoming
aan de voortdurende vraag naar ruimte voor uitbreiding van be
staande exporteurs.
Inclusief de nieuwe exporteursruimte verhuurt de VBA momen
teel ruim 70.000 m2 aan een kleine 300 exporteurs, die in het
VBA-gebouw hun veilingaankopen verzendklaar maken.
)verste manderfeld
vliegbasis
Leeuwarden):
EEUWARDEN Bij de Ne-
rlandse luchtmacht en in
it bijzonder op de vliegbasis
eeuwarden is men veront-
aardigd over enkele opmer-
ngen van „Matje" Jansen,
lormalig luchtmachtvlieger
'(i oud-commandant van de
j iegbasis Twente. Jansen, die
1 december 1981 met pensi-
n ging, beweerde namelijk
een vlieger van 23 jaar on-
ogelijk voldoende ervaring
in hebben (Bob van Winkel
as 23, toen hij eerder deze
eek met zijn F-16 vlak bij
oogeveen verongelukte; het
'eede slachtoffer, Han Huis
an, was 32 jaar),
n Nederland", zo verklaarde
nsen, die destijds bekend-
id kreeg door een zwaar be
schadigde straaljager toch vei
lig aan de grond te zetten,
„mogen de militaire piloten op
het ogenblik maar 160 uur per
jaar vliegen, terwijl de NAVO-
norm minimaal 180 uur is. Je
zult er 225 uur van moeten
maken. Anders krijg je brok
ken. Als je niet genoeg vlieg
uren maakt, vlieg je je te bar
sten
Bij de luchtmacht is men het
in zoverre met hem eens, dat
"men zelf ook graag weer wat
meer vlieguren zou maken,
maar men ontkent ten stellig
ste dat een vlieger van 22 of 23
jaar niet voor zijn taak bere
kend zou (kunnen) zijn.
De plv.commandant van de
vliegbasis Leeuwarden, de
overste Heinz J.W. Mander-
feld, is van oordeel dat er juist
onder deze jongeren veel
„voortreffelijke vliegers" zit
ten, die aan alle eisen, ook ei
sen op operationeel gebied,
voldoen. „Bob van Winkel was
één van hen", zegt Mander-
feld, die zelf een zeer ervaren
jachtvlieger is. „En zoals Bob
van Winkel kan ik er meer
noemen". Hij geeft namen en
zegt: „Er zijn werkelijk zeer
getalenteerde vliegers bij".
„Oude man"
Manderfeld, enkele jaren gele
den ook zelf nog commandant
van het nu zwaar getroffen
322-squadron, verwijst naar de
jongste wereldoorlog, naar
vliegers als Bob van der Stok,
Wijting, Tazelaar en Schaper.
„In hét programma van Koos
Postema over Bob van der
Stok, een paar dagen geleden
op de televisie, vertelde Scha
per dat hij zich - toen 322 in
Engeland werd opgericht -
met zijn 38 jaar bijna een oude
man had gevoeld. De gemid
delde leeftijd van de vliegers
die toch onder oorlogsomstan
digheden moesten opereren,
was namelijk ibegin 20".
„Natuurlijk zouden we graag
meer vlieguren willen maken
dan de gemiddeld 160 die voor
dit jaar gelden", zegt Mander
feld, „al zou het alleen maar
zijn om de handvaardigheid
verder op te voeren of op z'n
ininst op peil te houden. Zelf
heb ik ooit eens als squa
dron-vlieger in één jaar tijd
430 vlieguren gemaakt. Dat
hoeft echt niet meer. Bij het
vliegen met de F-16 is name
lijk de leer-curve per vlieguur,
datgene dus wat je opsteekt tij
dens één uur vliegen, aanzien
lijk omhoog gegaan. Het ren
dement is in veel gevallen
zelfs verdubbeld". Dat is in be
langrijke mate te danken aan
het feit dat er van elke F-16-
vlucht in de cockpit video
beelden (compleet met geluid)
worden gemaakt, die na een
missie uitvoerig worden beke
ken en geanalyseerd. De Star-
fighter had wel iets in die
geest, maar dat kon toch niet
bij het systeem van de F-16 in
de schaduw staan".
Verminderde geoefendheid,
gebrek aan ervaring? Mander
feld, - en basiscommandant
Netto en chef vliegdienst
Droste denken er precies een
der over wijst het met grote
beslistheid van de hand. „Tij
dens internationale oefeningen
met luchtmachten van de
bondgenoten zijn wij altijd pri
ma uit de bus gekomen en
hebben we aangetoond dat we
ons mannetje staan", aldus
Manderfeld. Op de vliegbasis
Leeuwarden en ook bij de staf
in Den Haag vindt men het
triest, dat er mensen zijn, die
publiekelijk praten en oorde
len over zaken (ook over per
sonen), waarmee ze niet volle
dig op de hoogte zijn.
Niet levensmoe
„Elke vlieger, van jong tot
oud, weet waar hij mee bezig
is als hij vliegt. Ze kennen de
risico's en proberen die te
voorkomen. Het zijn geen
mensen, die levensmoe zijn.
En toch", zegt Manderfeld,
„kan er iets misgaan buiten de
techniek om. Je kunt een frac
tie van een seconde door be
paalde factoren worden afge
leid en dat kan fatale gevolgen
hebben. Ouderen hebben dat
evengoed als jongeren. Kijk
maar eens naar de Formule I-
coureurs, waar zelfs een we
reldkampioen kan veronge
lukken, misschien omdat hij,
ondanks al zijn ervaring, zijn
concentratie even liet verslap
pen. De marges in ons vak zijn
maar heel klein
AARLIJKSE VERSPILLING MILJOENEN
JIJ BEHANDELING VAN ALLERGIE
TRECHT - Jaarlijks wordt
ior honderden miljoenen
ildens verspild bij de ineffec-
ïve behandeling van aller-
eën, een ziekte vorm waar
in in Nederland ten minste
i miljoen mensen op een of
idere manier lijden. Die ver-
illing is het gevolg van het
onzorgvuldig stellen van diag
noses en het gebruik van on
deugdelijke preparaten. Dat
zei de Zweedse arts, professor
S.G.O. Johansson van de Uni
versiteit van Stockholm, giste
ren in Utrecht op ten perscon
ferentie naar aanleiding van
een congres over allergie. Hij
pleitte tevens voor het alge
meen invoeren van een sy
steem, waarbij allergische pa-
tienten eerst een vaste serie
tests moeten doorlopen voor
dat aan hen een bepaalde the
rapie wordt voorgeschreven.
M>USKE EN WISKE DE GOUDEN GANZEVEER
ZIE PAGINA 10 VAN DE TIPGIDS.
De nieuwe Tipgids van Rigips staat boordevol onmisbare informatie over
het werken met Rigipsplaten. Vtaor beginners en voor gevorderden. Met leuke tips,
duidelijke illustraties en begrijpelijke taal. Maar liefst 24 pagina's lang.
Of 't nu gaat om een zolder verbouwen, plafond maken, badkamer
opknappen of tussenwandje zetten, de Tipgids van Rigips geeft de oplossing. Haal
daarom bij ons de gratis Tipgids of vraag 'm aan via Rigips Benelux V.o.F.,
antwoordnummer 1,4100 VP Vianen.
Ter Aar: Hoogervorst, Westkanaalweg 101. Alphen a/d Rijn: Gamma,
Hoorn 100. leiden: Bouwvaria, Zoeterwoudsewegll. Gamma. Oude
Singel 246. Vereemgde Houthandel, Hoge Morsweg 152. Oude Wetering:
De Houttuin, Veerstraat 12.
DOE HET ZELF, DOE HET COED. MET HET RIGIPS SNEIBOUWSYSTEEM.
Getuigen
blijven
kampoudste T.
beschuldigen
van
meervoudige
moord
MAASTRICHT „Vele hon
derden doden van kamp Kauf-
beuren zouden de oorlog heb
ben overleefd als de kampoud
ste niet de Nederlander Albert
T. (63) zou zijn geweest". Dit
verklaarde gistermorgen de
Joodse getuige Simon Kom
(54) uit het Israëlische Ramat
Chen, tijdens de vierde dag in
het proces tegen T.
Net als de twee voor hem ge
hoorde getuigen noemde Kom
Kaufbeuren het ergste concen
tratiekamp dat hij had meege
maakt en T. „de meest wrede
van de onmenselijke bewa
kers". Hij zei verdachte met
een herkend te hebben aan de
manier van lopen, de hele
houding en vooral aan „de
moordlustige ogen".
De vierde joodse getuige die
het kamp Kaufbeuren heeft
overleefd, Moris Glass (56), af
komstig uit het Poolse Lodz en
thans confectiefabrikant in
Randolph (Verenigde Staten),
beschuldigde de verdachte van
meervoudige moord. Eén van
deze moorden betrof de vader
van Glass, die samen met hem
in het kamp terecht was geko
men.
Glass deed een beroep op het
Nederlandse volk de daden
van Albert T. niet ongestraft
te laten. „Dit mag nooit meer
voorkomen. Mag deze man die
tientallen mensen per dag
heeft vermoord en die net als
Eichmann geen spijt van zijn
misdaden toont, nog langer in
leven blijven?", riep hij uit
99
99
UTRECHT De theorie dat
het verzet het onder alle om
standigheden zonder geweld
kan stellen, is volgens luite
nant-kolonel A.A. Klumper
(39) niet reëel. Deze docent
aan de KMA in Breda is van
daag naar aanleiding van een
proefschrift over (geweldloze)1
verdediging en het Nederland
se verzet in '40-'45 gepromo
veerd tot doctor in de sociale
wetenschappen.
Aanhangers van de theorie dat
de vijand door geweldloos ver
zet zo wordt overrompeld, dat
hij geen geweld gebruikt, heb
ben het volgens Klumper bij
het verkeerde eind. Dat heeft
in de Tweede Wereldoorlog
een verzetsgroep als de Geu
zen op een verschrikkelijke
manier ervaren. Hun geweld
loze actie - het verspreiden
van illegale bladen - werd
door de Duitsers meedogenloos
afgestraft met een geweldadi-
ge reactie, waarna de zaak es
caleerde. Geweidarm verzet i3
wel mogelijk, geweldloos ver
zet zet geen zoden aan de dijk.
Klumper, die onder meer
sprak met 32 mensen uit het
voormalig verzet, trekt uit het
reilen en zeilen van het verzet
in '40-'45 de conclusie, dat hij
een onderzoek wil naar het
opzetten van een geweldarme
verzetsorganisatie. Die min of
meer gestructureerde vorm
van verzet - een kleine pio
nierseenheid naast het militai
re apparaat - zou operationeel
kunnen worden zodra de be
zetting door de vijand een feib
is en het eigenlijke leger is ge
capituleerd. Klumper: „Door
in vredestijd al een verzetsor
ganisatie voor te bereiden, een
soort blauwdruk te maken, is
op gang kan komen dan in
'40-'45. Toen werden we in fei
te overrompeld. Het verzet
kwam langzaam op gang. Het
reageerde meer op acties van
de vijand dan dat het zelf het
initiatief nam. Op die manier
was de vijand het verzet tel
kens een slag voor".
Het verzetssysteem dat Klum
per voor ogen staat - hij noemt
het „subdefensie" - zou er op
gericht moeten zijn het de vij
and met zo min mogelijk ge
weld zo lastig mogelijk te ma
ken. Dat je met dit systeem de
vijand zou kunnen verdrijven
is een illusie.
