TAFEL
0TTT71
„Als je niet wilt wachten bij de dokter,
moet je hem een mooi cadeautje geven
Gevluchte
Cedric Mayson wil
strijd vanuit Londen voortzetten
£eidóe(Soufta/t
CeidaeSomcmt
Brief Westduitse bisschoppen over kernwapens komt voor mei
cTAubuisson
wist van moord
op Romero'
Korte
metten
HET GEWONE LEVEN
IN DE SOVJET-UNIE:
ACHTERGROND
WOENSDAG 20 APRIL 1983 PAG]
Het herderlijk schrijven van
de Westduitse bisschoppen
over vrede en ontwapening
zal nog deze maand gepubli
ceerd worden. Dat is gisteren
in Würzburg bekend ge
maakt na afloop van de ver
gadering van het dagelijks
bestuur van de bisschoppen
conferentie. Het document
zal de titel dragen „Gerech
tigheid schept vrede" (Ge-
rechtigkeit schafft Frieden).
De titel is te zien als een ant
woord van de bisschoppen op
de leus van de Westduitse
vredesbeweging „Frieden
schaffen ohne Waffen" (vre
de stichten zonder wapens).
De Westduitse bisschoppen
hebben, samen met hun
Franse collegia's, in januari
forse kritiek geleverd op het
ontwerp van de kernwapen-
brief van de Amerikaanse
bisschoppen. Tijdens een bij
eenkomst in het Vaticaan,
waarbij de episcopaten uit
alle NAVO-landen vertegen
woordigd waren, keerden zij
zich tegen het standpunt van
de Amerikaanse bisschoppen,
die het eerste gebruik van
kernwapens afwijzen.
Verder waren de Westduit
sers van mening, dat in het
Amerikaanse ontwerp de
dreiging van de Sovjet-bewa
pening te weinig uit de verf
kwam. Zowel de Amerikaan
se als de Westeuropese bis
schoppen wezen de afschrik
king met kernwapens niet
principieel af. De afschrik
king is op den duur niet de
beste oplossing, maar in de
huidige situatie de enige mo
gelijkheid om een oorlog met
kernwapens te voorkomen
en om de dreiging van totali
taire systemen te weerstaan,
aldus de bisschoppen uit de
NAVO-landen in januari.
Behalve de Amerikaanse en
de Nederlandse bisschoppen
werken ook de bisschoppen
van Japan aan een herderlijk
schrijven over vrede en ont
wapening. De woordvoerder
van het episcopaat te Tokio
deelde mee dat enkele des
kundigen reeds met het ont
werp bezig zijn, maar de Ja
panse kernwapenbrief zal
niet voor augustus gepubli
ceerd worden. Een andere
commissie werkt in opdracht
van het Japanse episcopaat
aan een herderlijk schrijven
over de waarde van het men
selijk leven.
De Zuidafrikaanse Me
thodistenpredikant Ce
dric Mayson (56), die
maandag te Pretoria had
moeten terechtstaan op
beschuldiging van hoog
verraad, is in Londen op
gedoken. Gisteren werd
bekend, dat hij plotseling
was verdwenen uit zijn"
woonplaats Johannes
burg, die hij niet mocht
verlaten en waar hij zich
twee keer per week bij
de politie moest melden.
Onder meer werd hij er
van beschuldigd lid te
zijn van de verboden
Afrikaanse bevrijdings
beweging ANC.
Tijdens een persconferentie
gisteren vertelde de vroegere
medewerker van het verbo
den Christelijke Instituut van
ds. C. F. Beyers Naudé waar
om hij uit Zuid-Afrika is ge
vlucht en hoe de Zuidafri
kaanse politie hem in de ge
vangenis had behandeld. In
de eerste plaats voelde hij
zich niet meer veilig. Welis
waar verwachtte hij vrij
spraak, maar zonder twijfel
zou hij kort daarop weer „ge-
band" en onder huisarrest
gesteld worden.
In de tweede plaats had May
son zorgen over vroegere col
lega's, onder wie Beyers Nau
dé, die waren opgeroepen om
te getuigen. Daar zij dit zou
den weigeren, zouden ze we
gens belediging van het hof
zelf gevangenisstraf riskeren.
„Dat is het laatste wat ik zou
willen. Dus daarom dacht ik:
„Wegwezen". De derde reden
was, dat hij de strijd tegen
„de ketterse apartheid en de
politieke, economische en so
ciale onderdrukking, die
daaruit voortvloeit", wilde
voortzetten. Daar hij als „ge-
bande" niets buiten Zuid-A
frika mocht publiceren, be
sloot hij naar Londen te ver
trekken.
Hij verwacht, dat zijn vrouw
en de drie jongste kinderen
spoedig naar Engeland ko
men. De oudste zoon is al in
Londen, drie andere zoons
blijven voorlopig in Zuid-A
frika. Oorspronkelijk had hij
in een van Zuid-Afrika's
buurlanden willen blijven,
maar vrienden hadden hem
dit afgeraden. De laatste lijd
overschrijdt de Zuidafrikaan
se geheime dienst de lands
grenzen om daar haar slacht
offers te doden.
Cedric Mayson, die op 27 no
vember 1981 werd gearres
teerd, gaf ook details vamzijn
gevangenschap. De eerste
vier maanden had hij in vol
strekte afzondering doorge
bracht. Zelfs zijn gezin of zijn
advocaat mochten hem niet
bezoeken. Tijdens het ver
hoor was hij naakt, zijn han
den waren op zijn rug ge
boeid, hij mocht niet zitten
en ook niet slapen. „Veel
mensen, vooral zwarten,
worden nog veel schofteriger
behandeld dan ik. Al vond ik
dit al erg genoeg."
Er volgde een proces voor
het hooggerechtshof in Pre
toria. Het hof wees een ver
klaring die Mayson tijdens
zijn voorarrest had onderte
kend, als niet geldig van de
hand, omdat zij onder druk
tot stand was gekomen. De
openbare aanklager verzocht
daarop schorsing van het
proces om nieuw bewijsmate
riaal te verzamelen. Na beta
ling van een borgsom kwam
Mayson in februari voorlopig
op vrije voeten. Dit weekein
de vluchtte hij via Lesotho
naar Engeland.
vv
Los Angelos Times:
De uiterst rechtse politicus Roberto d'Aubuisson, voorzitter van
de grondwetgevende vergadering in El Salvador, was betrok
ken bij de moord op aartsbisschop Romero van San Salvador in
1980. Dit blijkt, zo schrijft de „Los Angeles Times", uit twee
telegrammen die de Amerikaanse ambassade in San Salvador
aan het ministerie van buitenlandse zaken in Washington heeft
gezonden. Drie hoge ambtenaren van defensie hebben tegen
over de Amerikaanse krant de ontvangst van de telegrammen
bevestigd.
Uit het eerste telegram (van november 1980) blijkt, dat D'Au
buisson destijds met twaalf officieren er om gedobbeld heeft
wie de bisschop om het leven zou brengen. Het tweede tele
gram (uit 1981) meldt de moord op het lid van de Nationale
Garde, Walter Antonio Alvarez, die het dodelijke schot op Ro
mero gelost zou hebben. Volgens een van de ambtenaren be
vatte vooral het eerste telegram „een schat aan gegevens". Niet
alleen zou op grond daarvan de moordenaar van Romero te
achterhalen zijn, maar ook degenen die op de achtergrond de
leiding hebben van de doodseskaders.
D'Aubuisson, die ook voorzitter is van de rechtse Arena-partij,
kreeg in 1980 van de regering-Carter geen visum voor de Ver
enigde Staten. Op 6 april jongstleden herriep de regering-Rea-
gan dit besluit. De betrokkenheid van de politicus bij de moord
op Romero was niet te.bewijzen, zo motiveerde het Ameri
kaanse ministerie van defensie de koerswijziging. Dit ministe
rie weigert nu ieder commentaar op het bericht in de „Los An
geles Times".
Ondanks de groeiende ge
loofsvervolging in Tsjecho-
slowakije neemt de belang
stelling voor de priesteroplei
ding toe. Het aantal kandida
ten voor het seminarie in Li-
tomerice is van 42 in 1982 ge
stegen tot 66 voor het studie
jaar 1982-1983. De cijfers van
het andere seminarie, in Bra
tislava, zijn nog niet bekend.
In afwijking van de canonie
ke regels beslist niet het epis
copaat, maar de overheid in
Tsjechoslowakije over toela
ting. De priesteropleidingen
kennen een numerus clausus,
zodat naar verwachting niet
alle jonge mannen toegelaten
zullen worden.
De Zuidafrikaanse kerken
willen een conferentie orga
niseren, die richtlijnen voor
•het toekomstige beleid van
Zuid-Afrika moet uitwerken.
Over deze conferentie, waar
aan vertegenwoordigers van
alle grote kerken behalve de
Nederduits Gereformeerde
Kerk zullen deelnemen,
wordt in juni nader overleg
gevoerd. De voorzitter van
de Methodistische Conferen
tie in Zuidelijk-Afrika, Kho-
za Mgojo, verklaarde dat de
kerken de theologische dis
cussie over het apartheidssys
teem hebben afgesloten. Het
gaat er nu om, dat de kerken
tot een afwijzing van het
apartheidssysteem op sociale
en politieke gronden komen,
aldus Mgojo.
De Evangelisch-Lutherse
Kerk van Hongarije, die se
dert het begin van de negen
tiende eeuw beschikt over
het originele testament van
Maarten Luther, heeft hier
over een uitvoerige publika-
tie het licht doen zien. Daar
toe had zij samenwerking tot
stand gebracht tussen de uit
geverij Corvina in Boedapest,
Luther-Verlag in Bielefeld
en Union-Verlag in Oost-
-Berlijn.
Paus naar
Indonesië
Paus Johannes Paulus II zal
volgend jaar een bezoek aan
Indonesië brengen. De aarts
bisschop van Ende op het
eiland Flores, mgr. Donatus
Djagom, die dit bekend heeft
gemaakt zei, dat de paus Flo
res, Jakarta en Jogyakarta
zal aandoen, drie katholieke
centra in de Indonesische ar
chipel. Het bezoek zal samen-
Onvoldoende perspectief
De gisteren gepubliceerde voorjaarsnota van het ka*1
Lubbers heeft weinig nieuwe elementen opgeleverd. D
kabinet dit jaar twee yniljard extra wil bezuinigen
manier waarop het kabinet dat wil doen was al
Dat dit kabinet er hard aan werkt om op een redelijk
wichtige wijze de overheidsfinanciën stevig te saneren
ben we in deze kolom geregeld toegejuicht. De aankon
gen in de voorjaarsnota vormen een verlengde van di
ringsbeleid en verdienen daarom steun, ook voor de po
moed die eruit spreekt.
it 'en-
Maar gisteren werden ook beleidsvoornemens van hj
binet bekend op het gebied van de lastenverlichting v<y-^
bedrijfsleven en van werkgelegenheidsprojecten op de
termijn. De publikatie van de voorjaarsnota was vorige
zelfs opgehouden om gelijktijdig ook de plannen oj
twee gebieden uit de doeken te kunnen doen. Dat deed
aard enige verwachtingen ontstaan, maar die zijn helaa
een groot deel beschaamd.
tlDl
Over het werkgelegenheidsbeleid op korte
het kabinet nog enige creativiteit op te brengen. Vani
gend jaar wordt er een miljard gulden in gestopt. Ma wo
door de cijfers heenkijkt ziet, dat dit bedrag voor ee 1SP
wordt gebruikt voor projecten waar al plannen voor 1
den, maar waar moeilijk voldoende geld voor bij elka,
worden geschraapt. Bijvoorbeeld de bouw van een ^101
rijksgebouwen voor de spreiding rijksdiensten en de S n8*
in Amsterdam. In dit verband moeten zeker ook ve!r'
worden de honderden miljoenen die beschikbaar word1 v
steld voor „milieuwerken". Dat slaat gewoon op het s< |f>e
maken van de verontreinigde stukken bodem, waar h
binet hoe dan ook toch geld voor had moeten uitgeve
geld krijgt nu dus twee etiketten: milieubeleid en wei
genheidsbeleid. De oogst is dan ook relatief vrij mager1 ,m
duizend banen op een totaal van 800.000 werklozen ov)'10
kele jaren.
NOG aanzienlijk magerder echter zijn de plannen v<
rendementsherstel van de bedrijven door middel van
verlichting. Waar minister De Koning van Sociale
nog een aantal concrete zaken weet te noemen, komt
ter Van Aardenne van Economische Zaken wat die
verlichting betreft eigenlijk nog met weinig concreet
de dag. In het lang verwachte stuk komt hij niet verdi
het aankondigen van een aantal belastingverlichtingen
hoe dat precies zal gaan gebeuren en van welke omva
verlichtingen zullen zijn, daarover blijft iedereen nog L
onzekere. m
In de totale presentatie van het financieel, sociaal en
misch beleid blijft het departement van economische
na ruim een half jaar regeren het vaagst over het te v I
beleid. Minister Van Aardenne heeft ontegenzeglijk in
gelopen maanden veel tijd moeten steken in allerlei gr
gecompliceerde bedrijfsproblémen, zoals bijvoorbee
moeilijkheden bij Rijn Schelde Verolme en de Amster
Droogdok Maatschappij. Maar dat kan uiteindelijk tod
verontschuldiging zijn voor het feit dat hij zo duidelij]
terblijft bij zijn collega's in het formuleren van zijn
voor deze kabinetsperiode.
Pikant varkensvlees
met spinazie en
aardappelen
chocoladevla
De benodigdheden voor
twee zijn: 150 g varkens
lap, 1 lepel olie, 15 g mar
garine, ui, (knoflook),
i sambal, laos, zout, 1 lepel
tomatenketchup;
l! 750 g spinazie, zout, 10 g
margarine, 1 lepel citroen
sap;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 20 g cacao,
45 g suiker, 25 g maizena,
paar kinderschuimpjes,
(banaantjes of torentjes).
Knip of snijd het vlees in dob-
ïbelstenen en bak die in hete
.olie met margarine brum. Bak
fpan nog heel even de kleinge
sneden ui (geperste knoflook),
Iets sambal en laos mee. Doe
er weinig warm water bij, ook
zout en tomatenketchup en
- stoof het vlees in een half uur
mals.
Zoek de spinazie uit, laat ze
enige tijd in ruim koud water
Staan en spoel ze daarna zo
vaak dat het water schoon
blijft. Laat de groente uitlek
ken, snijd ze wat kleiner en
get ze op met aanhangend wa
ter. Kook de spinazie na het
linken nog een paar minuten,
laat ze op een vergiet uitlek
ken en warm ze heel even
door met de margarine. Roer
.er van het vuur het citroensap
door.
Zet de helft van de melk op.
Roer de cacao met de suiker
tot de klontjes weg zijn. Roer
door het cacaomengsel de mai-
jena en weinig koude melk,
schenk bij dit papje wat van de
hete melk en doe alles al roe
rende in de pan. Laat de vla
(terrtijl u steeds roert) even
doorkoken. Zet de pan af, voeg
de overige koude melk toe en
koel de vla af. Zorg ervoor dat
er op de vla geen vel komt,
roer er af en toe in of houd
een deel van de suiker achter
en strooi die gelijkmatig over
de afkoelende vla. (Roeren is
dan niet nodig). Garneer de
.vla met een schuimpje
JEANNE
Geen krant ontvangen? Bel tussen
-18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. nummer 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
In contact komen met „gewone" burgers is in de Sovjet-
Unie geen eenvoudige zaak. De officiële instanties zullen je
er in ieder geval niet bij helpen. Toch wist Jill Tweedie, een
van de vijftien journalisten die namens The Guardian een
week in Moskou is geweest, de officiële kanalen te omzeilen.
Hieronder volgt een verslag van haar ervaringen.
MOSKOU Als je'offi
ciële Russen vraagt om
een ontmoeting met niet-
officiële Russen gewo
ne mannen en vrouwen
met gewone verwachtin
gen, gedachten en angsten
krijg je het gevoel dat
je vraagt naar het onmo
gelijke. „Ja, natuurlijk"
zeggen ze, maar daar blijft
het dan meestal bij. Als je
blijft aandringen, komen
ze uiteindelijk met een of
ficiële niet-officiële Rus
aanzetten, die je met be
hulp van officiële tolken
alleen vertelt wat de auto
riteiten willen horen.
Zodoende moest ik de contac
ten zelf leggen. Met een En
gelssprekende Rus, wiens
adres ik had gekregen van
vrienden, reisde ik met het
openbaar vervoer kriskras
door de stad. De ritten voer
den me door eindeloze mod
dervlaktes met smeltende
sneeuw naar de uitgestrekte
woonkazernes aan de rand
van de stad. En daar ontmoet
te ik de „gewone" Rus.
De grote betonnen flatgebou
wen, waarin zij wonen, zijn zo
groot en staan zo ver uit el
kaar dat gordijnen voor de ra
men niet nodig zijn. Een fel
contrast daarmee vormen de
afmetingen van de afzonderlij
ke flatjes, die erg klein en ar
moedig zijn, maar wel warm
en goedkoop.
Niet zo verwend
Igor en Loedmilla, het eerste
echtpaar bij wie ik thuis ben
geweest, hebben twee kinde
ren, een jongetje en een meis
je. De kinderen slapen in de
enige slaapkamer terwijl de
ouders de slaapbank in de
huiskamer gebruiken. De kin
deren, zes en acht, zijn naar
onze normen uniek. Ze zijn
rustig, evenwichtig, intelligent
en blij met de kleinste dingen.
Uit alles blijkt dat ze nog niet
zo verwend zijn als onze jeugd.
Hun ouders daarentegen ma
ken een vermoeide, afgetobde
indruk en zien er veel ouder
uit dan ze zijn. Maar ook zij
maken een onschuldig indruk
en scheppen plezier in onnoze
le genoegens. Loedmilla zou
haar kinderen het liefst thuis
onderwijs willen geven. Ze
vindt de scholen te disciplinair
en de lesboeken te oud. Bo
vendien leren ze „verkeerde
dingen". Bij deze laatste op
merking loopt Igor rood aan
en zegt hij geagiteerd dat ze
haar mond moet houden. Maar
dat is ze niet van plan. Ze zou
graag op het platteland willen
wonen, weg uit deze omge
ving, weg van de buren met
wie ze nooit contact heeft.
Zodra de dissidenten aan de
orde komen, weet Igor niet
hoe snel hij op een ander on
derwerp moet overgaan. Na
een ogenblik stilte zegt hij:
„Onze regering heeft absolute
macht, er is niets dat wij kun
nen doen. Helemaal niets. Rus
land moet weer Rusland wor
den. Alles is veel te groot".
Vervolgens beginnen Zje grap
jes te vertellen over Andro
pov. Het enige goede aan hem
is, dat hij zich tot dusver op de
achtergrond heeft gehouden.
„Weet u, we geloofden dat Sta
lin onze vader was totdat we
hoorden wat hij allemaal ge
daan had. Vervolgens geloof
den we dat Kroetsjov onze va
der was en toen vertelden ze
dat ook hij fout was geweest.
Nu geloven we niet meer in
onze leiders. Ons geloof is ver
dwenen".
Kernoorlog
Na Igor en Ludmilla belandde
ik bij een pasgetrouwd stel,
trotse bezitters van een nieuw
gebouwde flat. Maar nu al lie
ten de plinten los en hingen de
keukenkastjes scheef. De
bruid komt net thuis van haar
werk. Haar man, een student,
komt enkele minuten later.
Hij was wezen informeren of
er kans was om aan de dienst
plicht te ontkomen. Kom later
nog maar eens terug hadden
ze gezegd. We komen op het
onderwerp defensie. „Ja", zegt
het meisje, „we worden geïn
formeerd over een kernoorlog,
we zien beelden van Hiroshi
ma op de televisie. Kinderen
worden meegenomen naar
schuilkelders waar ze moeten
oefenen met gasmaskers, die
beschermingen bieden tegen
chemische wapens en radioac
tieve neerslag. Dat zeggen ze
in ieder geval", voegt ze er
met een lachje aan toe.
Beiden hebben geen groot ver
trouwen in hun leiders. Ze
vertrouwen hen maar wat één
ding betreft. Ze weten, zeggen
ze, dat niemand oorlog wil.
Ik vraag hun wat de prioritei
ten zijn van de gewone Rus
sen. Het hangt er van af, zeg
gen ze. Jonge mensen willen
een huis, meubels, misschien
een auto. Studenten maken
zich zorgen wat voor werk ze
Hoewel in het
vroege, koude
voorjaar de
sneeuw in
Moskou nog niet
is verdwenen,
weten kleine
kinderen zich op
straat al heel
goed te
vermaken. Met
een vrachtwagen
en een schopje
lijken zij de
natuur een
handje te willen
helpen door de
smeltende
sneeuw van dit
pad te ruimen.
zullen krijgen. De vrouw zegt
dat haar werk verschrikkelijk
saai is. Op het kantoor waar zij
werkt, staan de meisjes de hele
dag voor de spiegel. Ze leest
veel om de tijd te verdrijven.
Een boek wordt in vijf dagen
tijd door vijf mensen gelezen.
Je blijft de hele nacht op om
het uit te krijgen.
Zwarte markt
Ze praat over de „zwarte
markt". Als er geen vlees is,
vraag je het de slager. Hij zegt
dat je om vijf uur nog maar
eens terug moet komen. In de
ruimte achter de winkel liggen
stapels vlees. Je moet wel vier
keer de officiële prijs betalen.
Als je niet een dag wil wach
ten bij de dokter of de tand
arts, moet je de dag ervoor een
mooi cadeautje gaan brengen.
Je moet iedereen cadeautjes
geven".
Hij zegt dat hij geen aanbidder
is van Lenin. Die propaganda
komt van bovenaf. „Op school
geloof je erin, maar later niet
meer. Wel wordt er spontaan
en serieus gediscussieerd over
het communisme". De jonge
man zou niet anders dan het
communisme willen, maar
misschien dat hij er wel anders
over zou denken als hij verge
lijkingen kon trekken. Hij
lacht: „Wereldrevolutie. Com
munisme overal, dat zou mooi
zijn. Alleen moeten we één
hoekje van de wereld kapita
listisch houden zodat we daar
heen kunnen gaan als we eens
echt plezier willen maken".
Vindt hij dat hij in een politie
staat leeft. „Nee", zegt hij.
„Dat is allemaal propaganda.
We zien hoe in Europa vredes
demonstraties worden beëin
digd door de politie. Dat is een
politiestaat".
Oorlogservaringen
De volgende dag hield ik zo
maar wat mensen aan in een
park. Ik vroeg hen naar hun
oorlogservaringen. Van de
.twaalf die ik sprak hadden er
acht familieleden verloren in
de oorlog. „Denken de mensen
in Europa dat Rusland een be
dreiging vormt?", vroeg een
vrouw van middelbare leeftijd.
„Nou, dat is onzin, waarom
zouden wij iemand willen aan
vallen?"
Als ik vraag waarom Russi
sche bruidjes op hun trouwdag
naar het Graf van de Onbe
kende Soldaat gaan, legt een
vrouw uit dat ze dat als een
plicht beschouwen jegens de
gevallenen. „Als je gelukkig
bent, moet je de mensen gaan
bedanken die dat geluk heb
ben mogelijk gemaakt". Een
vrouw van in de veertig ver
telt me dat haar moeder is om
gekomen bij het beleg van Le
ningrad. „Denk eraan", voegt
ze eraan toe, „we zaten zonder
verdediging toen de Duitsers
kwamen. Dat kunnen we niet
nog eens riskeren".
Afèn toeregei
DE BILT (KNMI) Een
ne depressie, waarvan he
trum boven het zeegebie.
ten westen van de Golf
Biscaje heeft vandaag in
tugal en het noordwesten
Spanje op veel plaatsen i
veroorzaakt. De depi
breidt haar invloed yja Fi
rijk naar het noorden uit
Naar het zich laat aanzit
morgen het weer in onz l
geving geheel bepaald w
door dit lagedrukgebie<nj
wordt daarom veel bewc
verwacht ep af en toe k
regen vallen. De temper
ligt in de middag rond 1.'
den. De wind is mati
waait in hoofdzaak uit zi
ke richtingen.
«Ier
Weerrap porten v
imorgen 07
Max Min
tamp tamp
Amsterdam onbew. 10
Doelen onbew. 14
Eelde l.bew. 17
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Mallorca
Malta
Munchen
urg onbew. 11
Stockholm geh bew. 10
NEDERLANDS HERVI
DE KERK:
Bedankt voor Houten VVj
't Hof te Ouddorp.
voor Amstelveen-Buitt
dert J. Richter te Bodegi
