Omwegen
Trappist „Jantje de
reageerde op het leven niet
zoveel anders dan broer Godfried
Gemeente wil werken met behoud
van uitkering gaan bevorderen
LEZING UIT BRIEVEN VAN EEN EIGENGEREIDE MONNIK BOMANS
a erdenking
ugo de Groot
)eel van bedrijfswinst voor de gemeente in plaats van grondhuur
^■IDEN/REGIO
fieicbeSouAWit
VRIJDAG IS APRIL 1983 PAGINA 5
ilir
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag ip deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12-22 44 op toestel 10.
door Ton Pielrrs
iet
Een hele tijd na de be
faamde t.v.-uitzending
.Bomans in triplo", in
het vorig decennium,
hebben we weinig of
niets meer gehoord van
tater Arnold Bomans.
a, dat-ie de uitvaart van
^Godfried deed. Meer ook
niet. Tot ik gisteren
werd opgetrommeld
door meneer G.J.Boere
het Zoeterwoudse Em-
H maushof. Hij zat al een
paar jaar met brieven die
door de trappist Bomans
[eschreven waren. Ar-
ïold die naar zijn va
der Jean Baptist, ook wel
Jantje de Doper ge
noemd werd voelde in
J zich een Bomans-tick en
olle wilde zijn broer God
fried navolgen. Schrijven
is een lust. Maar dan bin-
teiilnen het terrein van de
wijngaard des Heren. Nu
k maakte het echtpaar
Boere in '79 een bede-
nrrlvaart naar Lourdes mee,
en laat daar broeder Jan
tje nu als reisleider zijn
niopgetreden. Meneer Boe-
/il re kreeg allerlei ge-
re!J schriften in handen van
d r pater Arnold, alias „Jan-
;h tje op het randje, de
ja monnik op zijn kantje".
„Pater Bomans", vertel
de meneer Boere, „wilde
veel kwijt, maar vader
abt voelde niets voor pu-
blikatie daarvan". Trou
we) wens, pater Arnold
die zijn eigen laatste
rustplaats al kon aanwij
zen aan Godfried en de
kijkers werd na z'n
t.v.-gesprekken voor een
jaar door z'n overste als
een God(fried) naar
Frankrijk gestuurd. Zelf
schreef hij ergens in een
kreunend rijm: „Ik sprak
voor de t.v., viel twee
maal van mijn brommer,
dat gaf veel opschud
ding, onrust en kommer,
jmaar toch na een jaar in
[Frankrijk, gaf men de
hoop niet op, al blijft
deze jongen voor het
klooster een reuze
strop".
Dat hadden we destijds ei
genlijk niet van pater Arnold
gedacht. Een Bomans in zak
en as, als een kievit in zwart
en wit in een vervuild habijt,
want hij ging gewoon op de
straatstenen zitten als hij
daar aanleiding voor vond.
„Nou, /die brieven heb ik van
hem gekregen, en nu zei pa
ter v.d.Poel, hier uit Zoeter-
woude: je moet die brieven
toch maar eens aan de man
zien te brengen, dat is toch
de bedoeling ervan". Maar
het was niet de bedoeling
van abt „Alfonske". Niette
min was en is Jantje de Do
per een gewijd, godvrezend
man die structuur aan zijn
geloofsleven kan geven, in
zijn abdij Maria Toevlucht te
Zundert, in westelijk Bra
bant. En hij heeft de bejaarde
Boeres drie jaar geleden al
als zijn vrienden uitgenodigd
voor zijn gouden professie-
feest in 1987.
Confidenties
Daar zit ik nou, met een sta
pel confidenties van reislei
der, varkenshoeder „en wat
afgedwaalde monnik" Jantje
Baptist. Ik heb er toch wat
uitgekozen. Een „andere"
Bomans, maar hier en daar
herkenbaar. Hij schreef z'n
stukjes naar deelnemers aan
de bedevaart: „Nog dank, lie
ve zuster of broeder in Chris
tus, voor jullie vriendschap,
hartelijkheid en waardering.
Zoveel krijg ik er niet in het
klooster. Ik hoop, dat jullie
de stukjes leuk vinden".
Eens ging Arnold Bomans als
broeder Jan enkele hectaren
vol „kweek" te lijf, in een
boomgaard. „Met de zwaarste
vlagzeis die hier te lande
voorhanden is; ze weegt bijna
tien kilo. Twee uren aan een
stuk houd ik het al vol. Nog
enige dagen en heel dit op
pervlak van hoog opschie
tend onkruid zal omgetoverd
zijn in zwarte gekultiveerde
grond. Begrijp je mijn vol
doening? Ik zie in dit werk
ook een beeld hoe men in
zijn eigen zieletuin het on
kruid der ondeugden te lijf
moet gaan. En daar het in
mijn tuin nog dieper gewor
teld zit, zal ik vol moeten
blijven houden, hopend ook
eens dit park van ondeugden
de baas te worden, al zal dit
pas een uur na de dood wer
kelijkheid worden. H.Mi-
chael, kom ons te hulp tegen
de aanvallen van de vijand
en help ons te blijven schof
felen, tot we het bijltje en de
zeis er bij mogen neerleggen.
Heer, geef volharding!"
Vakantiehulp
nold de trappist in Duitsland
op „vakantiehulp" wegens
nijpend priestergebrek al
daar. Een wild bergri
viertje stroomde vlak onder
mijn vensters door. Vlak
daarachter lag een prachtig
bos met fijn aangelegde lanen
en een grote Lourdesgrot
erin. Nog diezelfde avond
ging ik er een wandeling in
maken. Ik wist mij geen
raad, toen een jonge knappe
non mij aanbood mee te
gaan... Dat mocht toch niet:
alleen met een vrouw het bos
in? 30 jaar had ik bijna uit
sluitend mijn moeder op be
zoek gehad, en was de vrouw
altijd gezien als een heel ge
vaarlijk wezen, waar men al
leen maar distantie van dien
de te houden. En nu, onge
zien met dit jonge ding de
bossen in? Maar zuster Doro
thea was zo onbevangen, zo
onschuldig was haar voorko
men, dat ik zelf ook alle
angst liet vallen. Ik merkte
hoe zij in mij viel, en zo met
haar in de avondschemering
door de bossen wandelend,
voelde ik mij innerlijk ineens
helemaal vrij en volkomen
mens (in ons geval„man")
worden. Ik dorst mij zelf te
zijn, en werd geestig, zoals de
Bomansaard is. Nog hoor ik
haar heldere schaterlach
door het bos schallen. Even
kwam weer de angst van het
verdrongen man-zijn naar
boven, en was het alsof na ie
dere bocht Vader Abt of een
medebroeder vermanend en
hoofdschuddend mij tege
moet zou treden. Maar er ge
beurde niets van dit alles.
Het was alleen maar een on
gekende zaligheid. Daar was
de grot. Wij hielden stil, en
Jan de Doper probeerde zijn
eerste Duitse Weesgegroet te
stamelen. Hoe bescheiden en
lief hielp ze mij. Vlug had ik
het te pakken en ging het
vanzelf. Nooit zal ik vergeten
de zaligheid waarmede ik die
enkele tientjes bad. Het was
alsof Maria er in levende lij
ve stond, zo nabij ontwaarde
ik Haar! Men moet altijd bid
den".
Toen Arnold Bomans dertig
jaar kloosterling was, was hij
volgens zijn zeggen de
eerste gebaarde koormonnik.
„De eenwording van de com-
Lourdes-bedevaartgangers in 79, met Jantje de Doper (op de grond vóór het hotel van Sinte Catherine liggend) ala
reisleider naar een stukje eeuwigheid.
muniteiten in onze orde is
bezig zich te voltrekken. Ook
uiterlijk. De z.g. lekebroeders
(in 't bruin gekleed en met
baard) trokken het witte ha
bijt aan van de paters en
mochten de baard scheren.
Wij, koorreligieuzen met ton
suur (haarkroon om 't hoofd)
mochten de baard dragen en
een normale haardos. Ik be
greep als „Voorloper" (Jan
de Doper), dat, nu de broe
ders ons habijt hadden aan
getrokken, er ook iemand
van de witte broeders de
baard van de tot dan toe
bruine broeders moest „aan
trekken". Na enkele maan
den durfde ik als eerste deze
stap te wagen. Maar ach, wat
heb ik er onder moeten lij
den! Wat een smaad moest
mijn aankomend kingroeisel
doorstaan. Wie niet tegen het
menselijk opzicht is opgewas
sen moet aan zoiets niet be
ginnen. Want dan raak je er
onder. Niet onder de baard,
ofschoon ook dit mogelijk is,
zo hij tenminste lang genoeg
wordt. Maar wel onder de
weinig vleiende benamingen,
blikken en schimpscheuten
die op je worden afgevuurd.
Bosjesmannen
Van Josef Labre tot Raspou-
tin, van stekelbaars tot pine-
gel, van kwast tot prikkel
draad, van wilde struik tot
stoppelveld, van ijdeltuit tot
opschepper, aandachttrekker
en volwassen nozem. En in
derdaad, de eerste weken
(het z.g. Labre- of stekel
baarsstadium) ziet men er
niet wat men noemt „ver
zorgd" uit. Men zou dan het
liefst ergens bij de bosjes
mannen op vakantie gaan.
Daar neemt men zoiets mak
kelijker. Maar ach, de baard
is dan nog slechts „onder
weg". Het ongeluk wilde dat
mij juist die dagen de beurt
van diaken toeviel. Daar
stond het mannetje zeven da
gen achtereen te kijk! Vooral
als de communicanten zich
om het altaar hadden ge
schaard voor de communie,
kwam een pijnlijk moment.
Ik moest de Pax van de cele
brant aan drie mensen door
geven, d.w.z. hen dus omhel
zen („Wang tegen wang",
zeggen de reglementen). Met
schrik zagen ze me naderen.
Wie zou hij aangrijpen, wiens
wang zou opengereten wor
den door de scherpe pinnen
van dat vieze stekelvarken?
Zelf voelde ik medelijden
met de man die door mijn
aanraking beschadigd en ge
havend naar zijn plaats zou
moeten terugkeren. Ik greep
lukraak maar iemand van
m'n broeders. Maar o wee!
Wat weerden ze zich tot het
uiterste. En zelfs wanneer ik
ze eindelijk in m'n greep had
gekregen, wrongen ze het
hoofd nog in de raarste boch
ten om de funeste botsing te
mijden. En zo moest ik er ie
dere dag drie martelen... Eén,
aan wie ik de Pax gaf, met de
woorden: „De vrede zij met
u", antwoordde op deze iro
nische en sarcastische uitla
ting met: „En de vrede zij
ook met uw baard".
Eenheid
Maar de baard groeide, van
stoppelveld tot sprietenveld.
Met deze haartooi grepen we
terug naar het verleden, bon
den we ons aan de eeuwen
toen een monnik zonder
baard niet denkbaar was.
Verder, geloof ik, dreven mij
15 motieven tot de baard
dracht. o.a.: het was vrijgege
ven, je hoefde je niet meer te
scheren, het bevorderde de
eenheid in de communiteit,
als baas van het pluimvee
vroeg dat om een gepluimde
verzorger. Tenslotte, een
winstpunt voor mij is ook,
dat ik als predikant voor de
kerkgangers tevens uitwen
dig enige gelijkenis vertoon
met de boeteprediker Joan
nes de Doper. Alleen de
haartjes op de borst willen
nog niet goed doorkomen.
Als gevolg van mijn belofte
van maagdelijkheid bezit ik
nog een maagdelijke, geheel
onbegroeide borstkas. Dit eu
vel trachten we nu te onder
vangen door iedere avond
wat wijwater over deze „on
beschreven lei" te sprenke
len. En er begint iets door te
breken. Eens zullen mijn
boetepreken succes hebben:
dan hoef ik slechts de zaak
van voren los te gooien en dit
haar, samen met dat van kin
en kop, zal mijn gehoor zo
imponeren, dat ik slechts op
de borst behoef te bonken om
de boetegangers tot berouw
en inkeer te brengen. En
men zal van Joannes de Do
per spreken als van een Stem
die roept in de Moeren (men
noemt hier het stuk land De
Moeren; vroeger werd er in
de omtrek turf gestoken)".
En Jantje Baptist Bomans,
ook Arnold genaamd, kreeg
baardige volgelingen: eerst
p.Stanislaus (81), dan p.Otto
(58), p.Leonard (58), frater
Willem (37), p.Pieter (39).
p.Clemens (43), p.Bavo (49)
en p.Nivard (39). „Pater Pie-
ter is op een zwak ogenblik
weer afgevallen, men zegt
omdat zijn zusjes en schoon
zussen hem niet zo wilden
kussen". Als vader abt zou ik
toch wel wat te stellen heb
ben met een Bomans als
„broeder Jan" die zich thuis-
voelt „bij de varkens en de
biggen".
Appel
„Het is 4 uur in de nacht. De
monniken gaan nu naar het
koor om te bidden. Mag ik
het hier doen, Heer, mijn
nachtgebed, samen met de
biggen? U overal nabij te blij
ven is ons streven, heel het
leven, tot in eeuwigheid,
waar wij van zeugen, geurtjes
en biggen voor altijd zijn be
vrijd". Ook een Bomans
heeft het nooit gemakkelijk
gehad; hoe hij ook als een ap
pel naast de boom viel.
nagedachtenis van de
geer en jurist Hugo de
<eutoot hield prof. Dr. J. de
'i^jtiidt, hoogleraar In het
iele i Nederlands recht aan
een) Leidse universiteit, gis-
middag een aktualitei-
5. icollege In het Leids Ju-
nd isch Centrum Hugo de
i'en 00t-
ertoe
"a Mjigo de Groot werd op 10
I11583 In Delft geboren.
1. De Smldt onthulde
het einde van zijn col
een ets van de wljs-
t, die een plaats in het
llsch centrum zal krij-
LEIDEN De gemeente
wil het werken als vrij
williger, het opzetten van
bedrijfjes en het runnen
van alternatieve projecten
met behoud van uitkering
gaan stimuleren. Volgen
de week zal de sociale
dienst een wervingscam
pagne voeren en het is
volgens een woordvoerder
van de gemeente zelfs de
bedoeling om per 2 mei
met de eerste bedrijfjes te
starten in het Olgacom-
plex. Dit bleek gisteren
tijdens de vergadering van
de raadscommissie maat
schappelijke aangelegen
heden.
Behalve het de nota „werken
met behoud van uitkering",
waarin een aantal regels,
waaraan de werkloze initia
tiefnemer zich te houden
heeft, komt er binnenkort te
vens een nota over gedeelte
lijke afschaffing van de solli
citatieplicht en een nota over
studeren met behoud van
uitkering.
In de nota „werken met be
houd van uitkering" komt
onder meer de mogelijkheid
ter sprake om als uitkerings
trekker gedurende een pe-
30RSTEL RAAD VAN ONROERENDE ZAKEN
EN HAAG De ge
rente moet geen huur
wangen voor grond, die
I in erfpacht uitgeeft,
•aar een aandeel krijgen
de«< de investeringen van
betreffende pachter,
deze pachter winst
'akt, profiteert de ge
ënte daarvan mee. Bij
F^/fflies ontvangt de ge-
Llia nte ®een verê°eding
1 l|oor de grond.
(r is het meest opvallende
l°rstel in de nota „Het erf-
ichtsbeleid van gemeenten",
igebracht door de Raad van
Onroerende Zaken, een over
koepelend orgaan van een be
langrijk aantal organisaties uit
de onroerend goedwereld. Le
den zijn onder meer de Avies-
commissie voor Pensioenen, de
Nederlandse Federatie van
Makelaars in onroerend goed,
de Nederlandse Vereniging
van Bouwondernemers en de
Nederlandse Vereniging van
Hypotheekbanken. De raad
vindt overigens dat er dermate
grote bezwaren kleven aan het
erfpachtsbeleid dat zij de voor
keur geeft aan de verkoop van
gemeenschapsgrond. Volgens
de raad heeft het erfpachtsbe
leid in verscheidene gemeen
ten een negatieve invloed op
de investeringsbereidheid van
beleggers. Als gemeenten toch
willen vasthouden aan de erf
pacht dan moet de grond voor
minstens 75 jaar worden uitge
geven. De gemeente mag de
erfpachtovereenkomst alleen
verbreken als de erfpachter
zijn verplichtingen niet na
komt of als de grond ontei
gend moet worden. Bovendien
moet het vaststaan dat na af
loop van de termijn de grond
opnieuw in erfpacht wordt uit
gegeven. Als dat niet het geval
is dan moet de getfieente ten
minste tien jaar voordat de
erfpacht afloopt zich uitspre
ken voor de bereidheid tot
verlenging. In de nota wordt
verder gesteld dat de aan- het is het pand dat daarop
vangscanon (beginhuur) in be- - -• 1
Sinsel een redelijke vergoe-
ing moet zijn van de grond
waarde.
Als de erpachtsom niet is af te
kopen, een bedrag ineens over
de periode dat de erfpacht
loopt, is het volgens de notasa
menstellers moeilijker om een
hypthecaire lening te krijgen.
Onder meer omdat de finan
cier grotere risico's loopt. Tus
sentijdse sterke stijgingen van
de erfpachtscanon, die te ver
wachten zijn, zijn immers na
delig voor de waarde van het
onderpand. Hoe duurder de
grond wordt hoe moeilijker
ven, die geld moeten lenen,
vervalt vaak het voordeel van
de erfpacht: geen financiering
van de eigen grond, als de er-
pacht duurder is. De concur
rentiepositie van deze bedrij
ven verzwakt dan.
De niet-afkoopbare erfpacht is
volgens de nota ook zeer nade
lig voor beleggingen in huur
woningen. Door tussentijdse
stijgingen van de erfpacht
houdt de belegger steeds min
der over van de huurop
brengst, omdat hem niet is toe
gestaan de huurprijzen even
redig te verhogen. Hierdoor
wordt het voor hem steeds on
aantrekkelijker om te investe
ren.
Kan de erfpacht wel worden
afgekocht dan moet de ge
meente, aldus de nota, als om
huurwoningen gaat het af
koopbedrag zo laag mogelijk
houden. De hoogte van de
haalbare huurprijzen bepaalt
namelijk het maximale budget
van de stichtingskosten (de to
tale kosten voor de bouw van
een woning). Elke stijging van
de grondprijs betekent dan au
tomatisch dat erop de bouwuit-
gaven moet worden beknib
beld. Het gevolg hiervan kan
zijn: het niet doorgaan van de
bouw of een kwaliteitsvermin
dering van de woningen.
riode van een half jaar tot
anderhalf jaar in een zelfop-
gezet bedrijfje werkzaam te
zijn. Na die termijn zouden
de opbrengsten uit het be
drijfje voldoende moeten zijn
om in het levensonderhoud
te voorzien. Volgens de lan
delijke nota zou deze termijn
ten hoogste zes maanden be
dragen en Leiden neemt met
dit initiatief dus het voor
touw. Alternatieve projecten
waarbij diensten worden
verleend of goederen gepro
duceerd, die anders zonder
aehoud van uitkering niet
kostendekkend op de markt
gebracht kunnen worden,
krijgen nu ook meer kans bij
de gemeente Leiden.
De nota werd in de vergade
ring van de raadscommissie
goed ontvangen, maar
woordvoerder voor D'66,
Hoekema en De la Mar van
de PSP meenden dat de nota
nog veel te veel regels bevat.
Een plan van een werkloze
moet bijvoorbeeld eerst door
een commissie bekeken wor
den, of het wel aan allerlei
voorwaarden voldoet De
Vries (VVD) hoopte dat
daarbij de regel dat die be
drijfjes geen concurrentie
vervalsing in de hand mogen
werken, niet te veel als een
zwaard van Damocles gezien
zou worden. Ook meenden
Hoekema en De la Mar dat
de gestelde opzettermijn van
ten hoogste anderhalf jaar
voor verlenging in aanmer
king zou moeten kunnen ko
men. Hans de la Mar vond
het vooral vreemd dat werk
lozen over de nota totaal
geen inspraak hebben gehad.
Wethouder P.H. Schoute
stelde dat de regels niet zo
streng gehanteerd behoeven
te worden als in de nota lijkt.
Ook de sociale dienst zou de
regels heel soepel gaan toe
passen. Wel moet de dienst
op de hoogte zijn van de vrjj-
willigersactiviteiten.
Bingo-feest voor
Muziekcentrum
ZOETERWOUDE De evenementencommissie van het Zoe
terwoudse muziekcentrum aan de Schenkelweg organiseert
morgen een groot bingo-feest. Het spel begint om acht uur. De
opbrengst van het bingo-festijn is bestemd voor de exploitatie
van het muziekcentrum. Zoals bekend hebben de Sint Jans fan
fare en drumband VIOS gezamenlijk de schouders gezet onder
de exploitatie van het voormalige parochiehuis. Een zeer grondi
ge verbouwing en renovatie vormde de eerste aanzet tot het
weer leefbaar maken van het gebouw.
