inalë
«larijke Beverwijk
Ibint als vrouw
ban de top
|oed garen bij
-rolgigant Ne veda
•e
-Jan
rohn
bloedarmoede, eiwit-tekort en wat
al niet. Door de ontsteking verdikt
zich de darm leerachtig, zodat de
darmholte nauwer-wordt, de darm-
inhoud moeilijker passeert, waar
door de patiënt last krijgt van
darmkrampen. In een later stadium
kunnen darmlissen aan elkaar gaan
klitten. Soms ontstaan er fistels
(abnormale verbindingen) van de
ene darm naar de andere of zelfs
naar andere organen.
Wat de patiënt er zelf van merkt
hangt af van de ernst en uitbrei
ding van de chronische ontsteking.
Niet één Crohn-patiënt lijkt op de
ander. De ziekte begint meestal op
vrij jeugdige leeftijd. Vaak met al
dan niet vage klachten van diarree,
vermagering en pijn of krampen in
de rechter onderbuik. Milde koorts
kan optreden, bloedarmoede, mis
selijkheid, braken en vermindering
van eetlust zijn niet ongewoon.
Soms uit de ziekte zich alleen door
onverklaarbare koorts en niet be
grepen vermagering. Afgezien van
plaatselijke complicaties als fistel-
vorming of complete darmafslui
ting, kunnen ook complicaties op
afstand optreden als gewrichts
klachten en oogontstekingen. Al
naar gelang de voedingsstoffen die
niet worden opgenomen ontstaan
de meest uiteenlopende deficiëntie-
ziekten. Kortom, de ziekte van
Crohn is een veelkoppig monster.
Grillig verloop
Een chronische ziekte dus, daarbij
grillig, onvoorspelbaar in zijn be
loop en ook nog eens een bezit voor
het leven. Want men heeft tot nu
toe geen definitieve oorzaak voor
de ziekte van Crohn kunnen vin
den en dus ook geen afdoend ge
neesmiddel. Het is een echte infec
tieziekte, zoveel is zeker. Maar een
echte verwekker heeft men nooit
kunnen vinden. Men houdt het er
op dat Crohnpatiënten een afwij
king hebben in hun afweerappa-
raat. Crohn-patiënten zouden nor
male bacteriën moeilijk de baas
kunnen, het voortdurend gevecht
tegen deze indringers zou zich ui
ten in de chronische ontsteking
van hun darmwand. Waarschijnlijk
speelt het soort voeding een rol; de
ziekte komt vooral in de westerse
wereld voor, waar het aantal
Crohn-patiënten aan het stijgen is.
Op een duistere manier is de ziekte
ook erfelijk, sommige families ver
tonen meer gevallen van Crohn
dan andere.
Geen definitieve oorzaak, dus ook
geen echte therapie. De therapie
bestaat uit het behandelen van de
klachten, maar geneest nooit hon
derd procent. Met medicijnen, dië
ten, waaronder het zogenaamde
ruimtevaart- of bouwstenendieet,
het aanvullen van tekorten aan
voedingsstoffen en een "verstandige
manier van leven is het mogelijk
70 tot 80 procent van de patiënten
in een redelijk gezonde conditie te
houden. In ernstiger gevallen, zoals
bij fistels of darmafsluitingen moet
er chirurgisch worden ingegrepen.
Altijd wel wat
Helaas kan de ziekte steeds weer
zijn kop opsteken, er af kom je
nooit en „er is altijd wel wat". Voor
de (vaak jonge) Crohn-patiënt is
dat een hard gelag. Vooral omdat je
met Crohn ook nog aan een tame
lijk onbekende ziekte lijdt. Slechts
10.000 mensen in Nederland lijden
aan deze ziekte, zodat het grote pu
bliek er nagenoeg onbekend mee is.
Onbegrip is het gevolg Professor
Meuwissen, darmspecialist in Am
sterdam: „Vaak worden patiënten
met buikklachten als zeurderig af
gedaan, vooral als de klachten lang
duren". Meuwissen wil niets weten
van een psychische oorzaak van
deze ziekte: „Argumenten voor een
dergelijke psychische oorzaak ont
breken tot heden volledig".
Patiënten hebben in 1978 de Crohn
Vereniging Nederland opgericht.
„Om de ziekte nu eens eindelijk uit
het verdomboekje te halen", zoals
ze later in hun uitstekende blad De
CROHNiek schreven. De vereni
ging geeft niet alleen informatie
over alle medische in en outs van
de ziekte van Crohn, ze probeert
ook de maatschappelijke belangen
van Crohn-patiënten te verdedi
gen.
Crohn Vereniging Nederland, lan
delijk secretariaat: Burg. Van Geu-
sauweg 41, 4191 KV Geldermalsen.
fcN KENAU MET HAAR OP HAAR TANDEN
!™OMT VRIJWEL NOOIT
renp EEN DIRECTIESTOEL TERECHT"
ieuv
ng
ku JL
Wolbalen
Denk overigens niet, dat Marijke
Beverwijk en haar Gideonsbende
bij hun wolbalen neerzitten. „Acht
jaar geleden", zegt ze, „groeiden
ook in onze branche de bomen nog
tot ver in de hemel. De sky was the
limit. Dat beeld is sindsdien radi
caal veranderd. Er is nu een duide
lijke crisissituatie, die diepe sporen
trekt. Maar toch weiger ik catego
risch om het steeds populairder
wordende doem-denken als enig
zaligmakend geloof te aanvaar-
„Ik heb onlangs in de Ridderzaal in
Den Haag nog aandachtig geluis
terd naar een uiteenzetting van de
heren Lubbers en Martens. Toch
twee heren, zou je zo denken, van
wie je mag verwachten, dat ze je
vertellen langs welke weg Neder
land en België uit het moeras kun
nen ontsnappen"
„Maar dat bevrijdende woord
kwam maar niet uit hun monden.
Het enige wat ik hoorde was een
droevig stemmende litanie van
kommer en kwel. Op een gegeven
moment heb ik tegen mezelf ge
zegd: ik moet hier weg, want als ik
langer blijf ga ik er zelf ook nog in
geloven".
Trekpaard
„Achteraf denk je dan: misschien
ben ik wel te optimistisch. Ik ben
nu eenmaal een ras-optimistë van
huis uit. Het kan zo grijs niet zijn of
ik zie toch weer een lichtpuntje. Ik
kan er ook niet tegen, als ze mijn
vechtlust belachelijk proberen te
maken. Alsof er in onze samenle
ving helemaal geen positieve pun
ten meer zijn. Terwijl er toch aan
wijsbaar zoveel goeie dingen gebeu
ren om ons heen".
„Waarom wordt er bijvoorbeeld
keihard gewerkt in ons bedrijf?
Omdat we er van hoog tot laag van
overtuigd zijn, dat de industrie in
ons land het trekpaard is. Daar zal
het herstel van onze economie toch
echt vandaan moeten komen. Het
bedrijfsleven zal dus de kans moe
ten krijgen zich te ontplooien om in
het gevecht voor een goed, betaal
baar produkt overeind te kunnen
ZATERDAG 9 APRIL 1$83
Leerschool
Waar ze aanzienlijk minder moeite
mee heeft is haar functioneren als
vrouw aan de top van een miljoe
nenbedrijf. Ze is 41 jaar geleden in
Den Haag geboren onder het ster
renteken vart de Stier en heeft spe
lenderwijs geleerd de problemen,
die zich in haar leven aandienden,
resoluut op de horens te nemen.
Haar onbewuste opmars naar de di-
rectiestoel in Veenendaal voerde
na haar Haagse lyceumjaren via de
inkoopafdeling van de BPM in Den
Haag naar Amerika, waar ze eerst
aan een universiteit werd ingewijd
in de geheimen van het computer
tijdperk. Daarna werd ze door de
exportmanager van een fabriek
van ultrasonische lasapparatuur ge
lijk in het diepe van de commercië
le spartelvijver geworpen.
Modellen tonen hier twee combinaties uit de Nevada-collectie. Vrolij
ke, frisse en kleurige wolmode.
bijni
iter o
lou: J
loet", a
dels„C Ja. LC
me.
imaa
nd 1
ns va
die <f
dbevi
ederl
:it nu
vers
bent
ederli
i VA)
Om in het medische wereldje beroemd
te worden is een schitterend idee niet
voldoende. Bovenal heb je geluk no
dig. Neem nu de Amerikaanse patho
loog-anatoom Oppenheimer. Precies
een halve eeuw geleden schreef hij sa
men met twee artsen een artikel over
een tot dan onbekende darmziekte.
Was getekend (in alfabetische volgor
de): Crohn, Ginzberg en Oppenheimer.
Arme Oppenheimer. Hij was de man
met het briljante idee, maar men
noemde de ziekte naar de eerste on
dertekenaar, de ziekte van Crohn.
De ontdekking van deze chroni
sche darmontsteking kwam vrij.
laat. Niet zo verwonderlijk eigen
lijk. De ziekte komt niet zo vaak
voor en dat vermindert de „pak
kans" aanzienlijk. Bovendien zijn
de verschijnselen van Crohn zo
bont, dat het een hele toer is ge
weest om daarin één aandoening te
onderkennen. Als voor geen ande
re ziekte gaat voor de ziekte van
Crohn de medische wijsheid op dat
„alles kan, maar niets Hoeft**.
Eén ding hebben de Crohn-patiën-
J. Paalman
ten met elkaar gemeen: hun darm-
wand is op een of meer plaatsen
chronisch ontstoken. Meestal is de
laatste dunne-darmlis aangedaan,
minder vaak de dunne darm of de
anus en in principe is het hele
darmstelsel, van slokdarm tot anus,
gevoelig voor deze ziekte. Het
slijmvlies van de darmwand wordt
beschadigd, het vele ontstekings-
vocht in het darmkanaal veroor
zaakt diarree. Voedingsstoffen
worden niet langer goed opgeno
men, wat leidt tot gewichtsverlies,
3.V.
;pell
an
mei i
ovi
in h
k w
erk«
r st
n oi
wocNENDAAL Verrader-
noei kloven telkens op tijd
L gJjk ontwijkend en daarbij
ïbrlpurend zigzaggend van
?bruPe uitdaging naar de an-
n de „Uitdagingen", dic-
rt vyze behulpzaam, „houden
neei mens tenminste klaar
der en ze maken je leven
,n zzinvol ook" heeft Ma-
die Johanna Beverwijk in
omgekeerde slalom via
splssende tussentijden in-
uwaeis één van de toppen in
industriële bergmassief
npl^kt. Kortgeleden werd zij
netdiomen in de baanbreken-
v proorhoede van vrouwen,
vei»en directiefunctie bekle-
n-°k«in het Nederlandse be
lieven. En het feit in aan-
;ing nemend, dat in Euro-
_^chts vijf procent van het
anagement in handen is
vrouwen en dat daarbij
ïleken Nederland met
rhalf procent uiterst
nel afsteekt, mag ze zich
enig recht een eenzame,
1 raaf noemen, klapwie-
in een zwerk vol stoere,
sigarerook aan het oog
okken ouwe jongens on-
nekaar.
indt het overigens best zo.
zich senang in de directie-
■an de door pure wol geverfde
ksgigant Neveda in Veenen-
vaar ze in 1977 op voorspraak
iprichter A. A. Verhoef haar
maakte als directiesecretaris
e Raad van Bestuur,
verkdag begint nu voor haar
Dm half acht 's morgens in
woonplaats Wassenaar. Daar
de start plaats van haar dage-
autorally, waarbij ze plank
de linkerrijbaan van de snel-
laar Veenendaal sjeest. On-
!g pikt ze ook nog gauw drie
Verkers op, met wie ze negen
le tien keer over de zaak
De zaak. Altijd weer die
EliM waarvoor ze eendrachtig
pinfdoudende initiatieven beden-
,Hetm de breipennen van miljoe-
liier lijvere doe-het-zelf-dames en
aan<J 'n beweging te houden.
maaf°'s voor de nieuwe vuistdik-
goed*s metaanlokkelijke patro-
lie zojuist is verschenen, zijn
april 1982 op het Spaanse
Tenerife opgenomen. Want
i het gure ondememingskli-
ler jaren tachtig de storm wil
trotseren, moet aanzienlijk
t kijken dan zijn eigen neus
s en ruim tevoren eefi rots-
zekerheid hebben over mo-
en kleuren, die maanden la-
het publiek in de smaak zul-
llen.
blijft natuurlijk een gok",
'.e toe, „maar we proberen ui-
d wel om de kans op een flop
in mogelijk te houden. Daar-
eis je veel om je zo breed mo
te oriënteren. Je bezoekt ook
tionistische maatregelen, die een
eerlijke en gezonde concurrentie
van fabrieken buiten Frankrijk zo
goed als onmogelijk maken. Vol
gens de EG-bepalingen is een der
gelijke concurrentievervalsing wel
iswaar verboden, maar het gebeurt
toch. Iedereen weet het, maar nie
mand blijkt in staat er een einde
aan te maken".
Eenzame, witte raaf klapwiekt in zwerk
vol stoere binken onder mekaar
alle mogelijke beurzen. En wat ze
ker zo belangrijk is: je gaat winkel
in, winkel uit. En dan maar kijken,
luisteren naar mensen. Op straat
ligt voor mij een hoop inspiratie.
Stelen met je ogen mag nog §teeds.
Daar staat geen straf op".
Pasteltinten
Aan het assortiment voor de 2omer
van 1983 is weer een jaar intensief
gewerkt. Keuren, afwijzen, weer
proberen, nieuwe kleuren, nieuwe
.modellen, afgestemd op de smaak
van toonaangevende modehuizén
in Europa. Totdat tenslotte de be
slissing viel: zachte pasteltinten
zullen het modebeeld in de komen
de maanden bepalen.
Een weg terug is er niet meer. De
spinnerij in het Belgische Lokeren
werkt op volle toeren. En de maga
zijnen in Veendendaal stromen nu
vol met puur natuur, die kortgele
den nog door lamfneren en schapen
over sappige weiden werd gezeuld.
„De vraag naar natuurlijke vezels",
tekent Marijke Beverwijk hierbij
aan, „wordt van jaar tot jaar groter.
En uiteraard houden we daar reke
ning mee. Onze sterkste troeven
daarbij blijven service en kwaliteit.
„Made in Holland" is gelukkig nog
steeds een begrip. Ook in het bui
tenland, waar vijftig procent van
onze produktie naar toe gaat. Wol
uit Nederland blijft een gewild arti
kel in het Verre Oosten, Canada en
Amerika. Ook in een groot deel
van Europa doen we goede zaken.
Met name in Engeland, waar we
een eigen kantoor hebben. Alleen
met Frankrijk hebben we wat pro
blemen. In dat land wordt de eigen
industrie nog steeds openlijk door
de overheid gesteund met protec-
Marijke
Beverwijk, hier
temidden van
haar
topmodellen, mag
zich met enig
recht een
eenzame, witte
raaf noemen in
een zwerk vol
stoere, door
sigarerook aan
het oog
onttrokken ouwe
jongens onder
mekaar. Zolang in
Nederland nog
slechts anderhalf
procent van het
topmanagement
in handen is van
vrouwen, blijft
haar
directiefunctie
een delicaat
unicum.
blijven. Als dat namelijk niet ge
beurt, zakt de arbeidsmarkt nog
verder in elkaar en is er inderdaad
sprake van een nationale ramp. Als
de werkgelegenheid nog verder
wordt afgeroomd wordt ons land
onleefbaar. Als er nog meer men
sen in de WW worden geduwd gaat
Nederland kapot".
Heidens moeilijk
In de branche, waar ze nu zelf goed
garen bij tracht te spinnen, is het
rigoureuze saneringsproces inmid
dels al voltooid. Van de twintig
wolfabrieken, die er vijftien jaar
geleden nog in Nederland waren,
zijn er nu nog twee over. Gerenom
meerde familiebedrijven verdwe
nen één voor één in de vergetel
heid. En alleen de sterken, die bij
tijds waren overgeschakeld op mo
derne A-tot-Z-produktiemethoden,
kunnen de taaie strijd tot nog toe
volhouden. „Mijn taak", realiseert
Marijke Beverwijk zich elke dag
opnieuw, „is om de wol uit onze
magazijnen in het boodschappen-
mandje van de Nederlandse vrou
wen te krijgen. Dat is in deze tijd
een heidens moeilijke opgaaf, die je
niet even gauw kunt oplossen met
wat reclame en een handvol verte
genwoordigers langs de weg. Daar
zal toch echt harder dan ooit voor
gesjouwd en gezwoegd moeten
worden".
„Daar zijn we ook toe bereid. Ik
vraag me soms wel af: als de heren
in Den Haag er niet uitkomen met
hun achterban van knappe koppen,
waar haalt een dame uit .het be
drijfsleven dan in vredesnaam de
brutaliteit vandaan om te roepen,
dat zij door dik en dun blijft gelo
ven in ons nationale produkt?".
„Die jaren in Amerika", zegt ze,
„zijn voor mij een uiterst waarde
volle leerschool geweest. Zaken
doen in Amerika is keihard knok
ken. Maar als je daartoe bereid en
in staat bent, als je het tempo ook
kunt bijsloffen, js het zalig om mee
te maken. Die directe, concrete
aanpak ligt me dus blijkbaar. Geen
gezeur. Geen gemier. Gewoon zeg
gen waar het op staat en waar je
voor komt".
Capabel
„Voor een Amerikaan is het ook
geen enkel punt, dat een vrouw het
voor het zeggen heeft. Er wordt al
leen gevraagd: „Is ze capabel?". En
als je goed bent in je vak, krijg je
ook de kans om er alles uit te halen
wat er in zit. Sterker nog: heel wat
grote jongens in het Amerikaanse
zakenleven zijn vrouwen".
Voor de duidelijkheid wil ze daar
na graag nog haar visie op „de geë
mancipeerde vrouw" kwijt. „Je
mag je afvragen", veronderstelt ze,
„of ik bijvoorbeeld beantwoord aan
het beeld, dat de meeste mensen
via allerlei dubieuze verhalen van
zo iemand hebben. In hun ogen is
ze qualitate qua een Kenau met
haar op d'r tanden, die in onappe
tijtelijke kleren door de wereld
banjert. Als je nou zo'n voorstelling
hebt rfioet een confrontatie met mij
onvermijdelijk een bittere teleur
stelling opleveren. Want voor mij is
vrouw-zijn net even belangrijker
dan carrière maken".
„Neem maar van mij aan, dat een
onappetijtelijke Kenau nooit op een
directiestoel terechtkomt".
„Wat zeg ik: die krijgt in het be
drijfsleven niet eens de deur op een
kier".
LEO THURING
Foto's: MILAN KONVALINKA
w. aandacht voor de show van de breimode voor de komende winter.
Neveda heeft afgelopen donderdag een begin gemaakt met een lande
lijke campagne om de wintermode 1983 en nog wat zomermodellen
door topmodellen te laten showen.
