Inbraak
in
cassettes
„fluitje
van
een
cent"
Scheveningse van
geboorte al jaren
„la bella signora"
in Italiaans dorp
Vietri Sui Mare
ZATERDAG 9 AP,
gebruik maakt van deztr
om spelletjes te kopiërenP I
de toekomst.
„Het wordt natuurlijk mi|
ressant als de spelletjes ii
del goedkoper worden,
zien we nog niet zo gau
ren", aldus Erik. Hij v<
groot gevoel van overwin
ze voor het eerst de veilig
op een cassette konder
„Dat ging nog met een he
methode en veel werk. 1
sen hebben we een nieuv
de gevonden, waardoor Ly
ren beter'gaat". rl -
Het inbreken in de spellej
voor iedereen weggelegd,
zekere basiskennis van 1
voor nodig. Bert en Eril^
ren via een op de compui
sloten printer in enkele
een gebruiksaanwijzing
breken van de codes bijl
die passen op het VIC 2Ll
van Commodore.
Om de spelletjes na te ku
ken hebben ze natuurlij)
origineel exemplaar nod/"\
nen ze bij een handelaar^y
half uur is ruim voldoend
kopie te maken.
n 1
"'W-
?u| J
ïl&S'
Auteursrecht
ASSEN Philips moet het vi
deospelletje „Happelaar" uit
de handel nemen omdat het
een imitatie is van het spel
„Pacman" van Atari. De Am
sterdamse rechter, die deze
uitspraak verleden week deed
is van mening, dat ook op een
computerspel auteursrechten
rusten. Wie zo'n spel namaakt
is dus strafbaar.
Videospelletjes hebben in de Vere
nigde Staten een ongebreidelde
groei gekend. Een paar jaar gele
den begon de rage. Met een een
voudig apparaat, aangesloten op de
tv, konden tientallen spelletjes ge
speeld worden. Alleen, spelend te
gen het systeem, of met z'n tweeen,
zodat je een echte tegenstander
hebt.
Er zijn vele spelletjes vastgelegd op
een cassette. Philips is'slechts één
van de fabrikanten. De bekendste
op dit terrein is Atari, een dochter
bedrijf van Warner Communica
tions. Warner kocht Atari (do pio
nier op dit gebied) in 1976. Nie
mand verwachtte dat de aankoop
rendabel zou worden, maar vanaf
dat moment groeide de markt in de
Verenigde Staten tot twee miljard
dollar per jaar. Daarnaast werden
honderden miljoenen geïncasseerd
via delspeelhallen.
Op het ogenblik heeft ongeveer
zestien procent van de Amerikaan
se huishoudens een spelletjescom
puter in huis. In Nederland.is dat
hooguit twee procent, maar ver
wacht wordt dat dat percentage
nog fors groeit. Inmiddels is aan de
hevige groei van de videospelletjes
in de Verenigde Staten een eind
gekomen.
Zekeringen
De spelletjes kunnen ^p verschil
lende manieren op het tv-scherm
gebracht worden. Philips heeft
daarvoor een apparaat, dat niet
veel meer kan dan de signalen van
de cassette doorgeven aan het
scherm. Maar er bestaan ook kleine
computers die dat kunnen. Met die
computers is meer te doen. Er kan
een boekhouding mee gevoerd
worden. In verschillende kleinere
bedrijven gebruikt men zo'n appa
raat dan ook dagelijks.
De spelletjes in de cassette zijn te
koop voor prijzen variërend van
vijftig tot honderdtachtig gulden.
Wie eenmaal zo'n spelletje heeft
aangeschaft, kan er oneindig lang
mee spelen. De fabrikanten bou
wen een aantal zekeringen in de
HOLLANDSE VROUW BOUWDE SAMEN MET HAAR
ITALIAANSE MAN WERELDBEROEMD BEDRIJF OP
VIETRI Ondanks de on
zichtbare aanwezigheid van
de camorra de maffia in
Napels en omgeving de to
renhoge inflatie (vorig jaar
bijna twintig procent) en dito
werkloosheid, de onuitroeiba
re huis-tuin-en-keuken-crimi-
naliteit en de angst voor een
nieuwe aardbeving, zegt Elisa
beth Pinto, geboren Laming:
„Ik wou dat mijn wieg in
Zuid-Italië had gestaan in
plaats van in Scheveningen".
Nederland ligt ver achter haar. Ze
spreekt nog keurig Hollands maar
dat gaat gepaard met handgebaren.
„Een Italiaan spreekt met handen
en voeten. Vroeger zeiden ze altijd
dat ik mijn handen stil moest hou
den tijdens het praten. Hier valt
het niet op. Integendeel, iedereen
doet het". Ze houdt van Italië; een
liefde die wederzijds is. Liefkozend
wordt ze „La bella signora" ge
noemd, een uitdrukking die moei
lijk kan worden vertaald.
Ze is uitstekend in staat Nederland
en Italië met elkaar te vergelijken.
De ene helft van haar leven, ze is
nu 59 jaar, bracht ze door in ons
land, de andere in haar nieuwe va
derland. Haar conclusie: Ik zou
niet meer in Nederland kunnen
wennen. Er zijn zo verschrikkelijk
veel wetjes en regeltjes. Ik zou er
gek van worden".
Mevrouw Pinto is destijds als Elisa-
beh Laming bij toeval in Vietri Sui
Mare neergestreken, een plaatsje
onder de rook van de havenstad
Salerno in het diepe zuiden van
Italië.
Reizen
In Nederland had Elisabeth („Ze
noemden me Bet") Laming het
Montessori-lyceum in Amersfoort
en de school voor maatschappelijk
werk in Amsterdam doorlopen. Als
maatschappelijk werkster neeft ze
evenwel niet gefunctioneerd. „Dat
ligt me helemaal niet, ik ben prak
tisch ingesteld". In plaats van een
keurige baan ging ze reizen. Eerst
een jaar naar Engeland, als au pair,
toen kindermeisje in Parijs en tot
slot stond Italië op het programma.
In Vietri liep ze stomtoevallig haar
man Raffaello Pinto (nu 63) tegen
het lijf, die vroeg of ze met hem
een pizza wilde gaan eten in Saler
no. Het bleek liefde op het eerste
gezicht te zijn. Nu zijn ze al meer
dan dertig jaar getrouwd. Het echt
paar Pinto heeft twee kinderen:
Carlo (28), die in het bedrijf werkt
en Rosaura (26), pas afgestudeerd
in talen en eveneens van plan in de
zaak te stappen.
Vietri is wereldberoemd vanwege
het met de hand beschilderde aar
dewerk en als we insiders mogen
geloven is de familie Pinto de abso
lute top. Dat is mede haar verdien
ste. Samen met haar man heeft ze
van de grond af een bedrijf opge
bouwd, dat bij de „groten der aar
de" bekend is. Enkele gasten: ko
ningin Beatrix (toen nog prinses),
Sophia Loren, Ingrid Bergman en
ontelbaar veel bekende Italianen.
Op een kistje
Het bezoek van prinses Beatrix en
prins Bernhard in de jaren zestig
kan ze zich nog levendig voor de
geest halen. „Kijk", wijst ze naar
een hoekje in de toonzaal, „daar
heb ik met prins Bernhard op een
kistje gezeten. Reuze gezellige vent.
Niks geen kapsones. Beatrix was
ook aardig, maar een beetje hau
tain".
Prinses Beatrix heeft bij haar de te
gels voor de badkamer gekocht.
„Het werden groene tegels. Ik heb
het haar afgeraden, want groen
maakt bleek. Ze was echter niet te
overtuigen".
Slechte ervaringen heeft ze met
Sophia Loren, meer in het bijzon
der met haar man Carlo Ponti. De
Italiaanse filmster bleef in gebreke
met het betalen van een gepeperde
rekening. Uiteindelijk is Pinto per
soonlijk naar het buitenverblijf van
de Lorens getogen om aldaar het
geld te vangen. „Wat die Carlo
Ponti allemaal uitkraamde, ver
schrikkelijk. De wachtkamer hing
vol met foto's van blote dames. En
de taal die hij uitsloeg was bar en
boos. Het is gewoon een ordinaire
vent".
Nee, dan Ingrid Bergman, de in
middels gestorven Zweedse actrice,
die op bezoek kwam toen ze met de
Italiaanse filmregisseur Rosselini
getrouwd was. „Een klasse-vrouw.
Mijn man was er helemaal stuk
van en dat kan ik me goéd voor
stellen".
Paradijsje
De Pinto's zijn rijk geworden, maar
eenvoudig gebleven. De ontvangst
is allerhartelijkst. Eerst een rond
gang door de fabriek en het maga
zijn, daarna thee plus versnaperin
gen in de huiskamer, vanwaar men
uitkijkt op zee.
„Het is hier een paradijsje", stelt ze
ten overvloede vast. „Alleen al het
uitzicht is onbetaalbaar, 's Zomers
eten we altijd buiten op het balkon.
En als het werk het toelaat, gaan
we lekker zwemmen. Het is nu nog
een beetje kil, maar echt koud, zo
als in Nederland, is het nooit. Wan
neer ik daaraan denk, lopen de ril
lingen over m'n rug". Behalve het
weer, doet ook de losse levensstijl
van de Italiaan haar weldadig aan.
Weliswaar zijn er bijna net zoveel
wetjes en regeltjes als in ons land,
maar het grote verschil is dat het
gezag overtreding van al die ge- en
verboden oogluikend toelaat, mits
het niet al te gortig wordt.
Mevrouw Pinto: „Het leven lijkt
erg chaotisch. In het verkeer rijden
ze door rood licht en over de trot
toirs, niemand zit in het goede vak.
Het geeft allemaal niks. Toch gaat
het meestal goed. Dat geldt voor
het hele leven, het lijkt allemaal zo
onoverzichtelijk, zo chaotisch, maar
het komt vrijwel altijd op zijn poot
jes terecht".
Hoe anders is de situatie in Neder
land. Voor de kleinste overtreding
word je op de bon geslingerd. Mede
om die reden zou Elisabeth Pinto
het in haar oude vaderland niet
meer kunnen uithouden „Ik was
pas geleden weer eens in Amster
dam. Plotseling wordt er op een
fluitje geblazen en komt de hele'
politiemacht in actie. Ik dacht min
stens dat er een bankoverval was
gepleegd. Achteraf bleek, dat een
automobilist in het verkeerde
baanvak reed. We hebben ons
krom gelachen. Als je het door een
Italiaanse bril bekijkt, komt dat zo
onwerkelijk over. Het was net een
komedie".
Niet meer zo arm
Het beeld dat men in Nederland
heeft van Zuid-Italië klopt niet
meer met de werkelijkheid. In de
media wordt dit gebied afgeschil
derd als een achtergebleven oord,
waar de inwoners onder barre om
standigheden een bestaan moeten
zien op te bouwen. Mevrouw Pinto,
die zich in 1950, na haar huwelijk
met Raffaella in Vietri vestigde,
heeft een andere, meer realistische
kijk op het leven in Zuid-Italië.
„Toen ik hier kwam was er inder
daad armoe. Het was een achterge
bleven gebied. Maar er is in de af
gelopen dertig jaar ontzettend veel
ten goede veranderd, zonder dat
het ten koste is gegaan van de
zwierige Italiaanse levensstijl. De
lonen zijn flink omhoog gegaan,
bijna elk gezin heeft een autootje
en thuis ziet het er ook netjes uit.
Nee, de mensen gaan niet meer
naar Duitsland en Zwitserland om
er te gaan werken. In de eerste
plaats is daar ook geen werk, maar
bovendien is Zuid-Italië lang niet
meer zo arm als het is geweest".
van de computer een hobby. Met
resultaten overigens.
Voor de bijl
In een tijdschrift over computers
kwamen de twee een artikel tegen
waarin gewezen werd op de moge
lijkheid de Veiligheidscodes van vi
deospelletjes te breken. Ze bogen
zich over het probleem en werkten
er een lange namiddag aan. Toen
Waarom bestaat dat beeld van het
straatarme Zuid-Italië dan nog?
Mevrouw Pinto, druk gebarend:
„Misschien is het wel tactiek. On
bewust. Natuurlijk heb je nog ar
moede. Als je alleen voor een gezin
moet zorgen, is het niet gemakke
lijk om rond te komen. Als man en
vrouw werken, hebben ze het goed.
Maar ja, dat geldt in andere West-
europese landen ook. En het grote
voordeel is het weer. Dat is onbe
taalbaar. Het is daarom niet eerlijk
om Nederland met Italië te verge
lijken. Het leven hier is niet alleen
aangenamer, het is ook goedkoper.
Neem het verschil in stookkosten.
En zo kun je nog wel een paar din
gen opnoemen. Cijfers zeggen me
niet zoveel. Ik vind het leven hier
fantastisch. Hoe het in Nederland
nu is, weet ik niet. Ik kan daar
geen oordeel over geven, want ik
kom nog maar zelden in Holland.
Diefstal
Ik heb er weinig behoefte aan. Ik
voel me hier thuis".
Mevrouw Pinto heeft leren leven
met de slechte kanten van Italië.
Trouwens, een andere mogelijk
heid is er niet. Het is aanpassen of
verdwijnen. „Een voorbeeld. Carlo
(haar zoon) zag dat er een autoradio
werd gestolen. Hij wist wie de da
der was. Een paar dagen, voordat
hij voor de rechtbank zou moeten
getuigen, was er een wiel van z'n
auto weg. Gestolen. Dat was een
waarschuwing. Tijdens de zitting
heeft Carlo gezegd dat hij niet
meer wist wie de autoradio had ge
stolen. Als hij eerlijk was geweest,
waren er ergere dingen gebeurd.
Waarom zou je dat risico lopen
voor zo'n autoradio? Kijk, dat be
doel ik nou. Met de Hollandse men
taliteit loop je vast. Want zoiets ge
beurt niet alleen in het klein, maar
ook in het groot. Als je je echter
een beetje aanpast is er niets aan de
hand".
De camorra hoort bij het Zuiditali-
aanse leven, weet ze uit ervaring.
Vaak zit zelfs de politie in het com
plot. Pas geleden is haar elf jaar
oude Fiatje gestolen. „Ik kon de
auto terugkrijgen voor 300.000 lire
(ongeveer 1400 gulden). Dat was
VIDEOSPELLETJES
VOOR EEN TIENTJE
Hoofdschildér
Francesco is
bezig met het
uit de losse
pols schilderen
van een vaas.
De schilders
zijn stuk voor
stuk vaklui, die
het vak van
vader op zoon
hebben
geleerd.
hadden ze het eerste spelletje nage
maakt. Daarna was het, zoals ze het
zelf noemen, „een fluitje van een
cent".
„Heb je eenmaal de goede methode
te pakken, dan gaan alle spelletjes
van een bepaald systeem voor de
bijl. Ze zijn namelijk allemaal op
dezelfde manier beveiligd", aldus
Bert.
Hij is ervan overtuigd dat meer
mensen ontdekt hebben hoe er in
gebroken kan worden in de videos-
Bij Handic Benelux B.V.
(het bedrijf dat de spell
het systeem VIC 20 van
re importeert) wordt mei
zamerhand ongerust ovi
braakmogelijkheden in h
tjes. Op het ogenblik w
een juridisch medewerkfi
derzoek gedaan naar stj
gezet kunnen worden 01
te voorkomen. Een wo<NE]
laat weten, dat het moeii fcl
te ondernemen. „Het ga^
teursrechten op een coir
gramma. Als de „inbref
ander programma gebruPe
nen we daar niets aan do
Volgens Erik en Bert w ze
advertenties steeds meei me
voor afbraakprijzen a^er
„Een duidelijk teken voc
er veel meer mensen zrirT
veiligheidscodes van die) J(
gebroken hebben". om
Beiden zitten met spissei
wachten op een nieuwëejs
puter, die groter is dan I
plaar waarover ze nu bij"
Als het nieuwe exempli*",
verd is, beginnen ze metdïOIï
ken aan een nieuw proor
waarmee nog meer veilen
des van spelletjes gebrokqn
worden. (1
JAN VAN
(mg
cassette om namaak te voorkomen.
Dat dat niet altijd werkt blijkt uit
het plagiaat, dat Philips pleegde
door Pacman van Atari onder de
naam „Happelaar" op de markt te
brengen.
Er zijn echter eenvoudiger manie
ren te bedenken om de veiligheids
code van de computerspelletjes te
breken. Twee jongemannen in As
sen hebben dat gedaan bij alle spel
letjes, die gespeeld kunnen worden
met de huiscomputer VIC 20 van
het merk Commodore.
Zij hebben op een eenvoudige
bandrecorder-cassette van zestig
minuten voor een bedrag van 2.500
gulden aan spelletjes verzameld. Zij
verkopen kopieën van spelletjes,
die in de winkel meer dan honderd
gulden kosten, voor een tientje.
Erik en Bert (verder willen ze hun
naam niet prijsgeven) zijn al gerui
me tijd bezeten van de videospelle
tjes, die vanuit Amerika naar Euro
pa zijn overgewaaid. De hoge prijs
was voor de twee studenten echter
een flinke drempel. Veel spelletjes
konden ze zich niet veroorloven.
Bert studeert aan de HTS in Gro
ningen het vak informatica en
krijgt daardoor regelmatig te ma
ken met nieuwe ontwikkelingen op
computergebied. Hij maakt zijn stu
die-opdrachten met de huiscompu
ter van achthonderd gulden voor
zijn plezier. Erik volgt een studie
aan de analistenschool, hetgeen
weinig met een computer te maken
heeft. Bij hem is het bestuderen
okk
nek
indt
zich
'an
ksgij
waar
tpric
ma
e Ra
werk
Dm
wooi
de sl
autc
del
laar
g pii
verk
le ti
De
EliM wa
Pinttoiidi
„Het" d<
hier «"e'
aanrf jn
maa(°'s v
goerfk
lie z)
apri
Ter
1 hel
Ier }i
1 tro
r kijl
s en
zeke
en 1
het
Hen.
blijft
'.e toe
d we
in m
eis je
te or
yeo0n>Pu,er.
Zl'V'es
'ra cL**"
De indruk moet echter r
gevestigd dat Italië lou»
ven bestaat. „Je moet", /"*N
vrouw Pinto inmiddels,il
gin voorzichtig zijn me.
Als je evenwel eenmaa
hebt gewonnen, zijn h-^
sche mensen. Dan staaruJ
moet, dag en nacht voor|^^t
heb hier ontzettend j
vrienden gemaakt". j
Zij vertelt vervolgens va
bejaarde vriendin, die A
weeën van een aardbevi
dwongen naar Nederl
moest keren. „Ze zit nu
huis. Ze vindt het versi
Ze kan er niet meer aai
Zuid-Italië gewend bent
meer terug naar Nederï
KEES VAl
het beestje niet meer w
ik moest hem terug hebt
verzekering. Hij werd n(
verd maar wel he
sloopt. En ik weet bijm
de politie het spel he|
speeld".
