Qeidd&Qowvm mm „Ook rol voor bedrijfsleven bij hulp aan DerdeWereld'' Vietnamese oud-aartsbisschop opnieuw geëxcommuniceerd achtergrond :id Zweedse koningin neemt initiatief tot gebedenboek voor kinderen Litouwse bisschoppen bezoeken Vaticaan 3ï Delftse zwarte lijst p" brieven lezers weer CaidMOowumt VRIJDAG 8 APRIL 1983 PAG] Lutherse synode bekijkt komende vijf jaar Op 10 en 11 mei zal de Evan gelisch-Lutherse Kerk in Den Haag haar 188e synode hou den in het lutherse tehuis voor ouderen „Swaenesteyn". Belangrijk agendapunt is het rapport „Verwachtingspa troon 1983-1988". Het is ge maakt door een commissie uit de synode, die daarvoor is ge vormd na een gedachtenwis- seling in de synodevergade ring van mei vorig jaar. Het rapport kan worden ge zien als een vervolg op de uit spraak van 1972 om als zelf standige kerk volledig door te gaan, zo bericht het officieel orgaan van de kerk, „ELK" van 8 april 1983. Tijdens de generale kerkelijke vergade ring van vorig jaar en de sy node werden, met het oog op het teruglopende aantal leden en de moeite om alle werk zaamheden binnen de kerk nog goed te Vervullen, vragen gesteld over de toekomst van de kerk. De synode zal ook een nieuwe president moeten kiezen. Vo rig jaar was dat zo'n moeilijk punt, dat ds. W. Bleij, die toen al had willen aftreden, nog aanbleef. Omdat eerste secre taris mr. T. R. Seinstra tus sentijds wenst af te treden, zal ook hij moeten worden ver vangen. Het Interkerkelijk Vredesberaad IKV staat ook op de synode-agenda. De ker- keraad van Tiel heeft name lijk voorgesteld de banden met het IKV te verbreken. Tien dagen voor de synode, op 23 april zal in Amsterdam de generale kerkelijke verga dering van de Evangelisch- Lutherse Kerk worden ge houden. Prof. dr. Harding Meyer van het Oecumenisch Instituut te Straatsburg zal tij dens die vergadering spreken over de stand van zaken in het gesprek tussen de lutherse kerken en de rooms-katholie- ke kerk. Prof. Meyer neemt namens de Lutherse Wereld federatie aan dit gesprek deel. De 85-jarige oud-aartsbisschop van Hué in Vietnam. Pierre Martin Ngo-Dinh-Thuc, is opnieuw geëxcommuniceerd door het Vaticaan, omdat hij wederom zonder toestemming of op dracht van het Vaticaan bisschoppen en priesters heeft gewijd. Dit heeft de Vaticaanse congregatie voor de geloofsleer giste ren bekend gemaakt. Deze wijdingen zijn volgens de congrega tie wederrechtelijk verricht. De grijze oud-aartsbisschop, broer van de in 1963 vermoorde Zuidvietnamese dictator Ngo-Dinh-Diem, is eerder geëxcom municeerd in januari 1976, toen hij in het Spaanse dorp Palmar de Troya bij Sevilla zonder toestemming een bisschopswijding had verricht. Dat betrof de Spanjaard Clemente Dominguez, die als „tegenpaus Gregorius XVII" voor zichzelf begon in 1978, na de dood van paus Paulus VI. Dominguez, die door de kerkelijke autoriteiten in Sevilla „een charlatan" wordt genoemd, is 38 jaar oud en begon zijn kerk nadat hij volgens zijn zeggen, verschijningen van Maria had gehad in Palmar de Troya. Hij creëert eigen bisschoppen en kardinalen en resideert in „Vaticaanstad", een gebouwencom plex buiten Sevilla. Hij wordt gesteund door aanhangers van de vroegere dictator Franco, die in de heiligengalerij van zijn kerk is opgenomen. De excommunicatie van Ngo-Dinh-Thuc werd in september van dat jaar weer opgeheven, nadat de betrokkene zich be rouwvol had getoond en beloofde geen nieuwe wijdingen te verrichten. Niettemin heeft de in Toulon wonende oud-aarts- bisschop sedert 1981 de Franse pater dominicaan Guerard des Lauriers en de beide Mexicaanse priesters Moises Carmona en Adolfo Zamora wederrechtelijk tot bisschop gewijd. Moises Carmona heeft op zijn beurt de Mexicaanse priester Benigno Bravo en Roberto Martinez, alsmede de Amerikaan George Musey, tot bisschop gewijd. De oud-aartsbisschop heeft op 25 februari 1982 in München openlijk verklaard, dat de stoel van Petrus in Rome „niet bezet" is, zodat de bisschoppen alles zou den moeten doen om het voortbestaan van de rooms-katholie- ke kerk, tot eeuwig heil van de zielen, te verzekeren. In het Vaticaanse document, dat de excommunicatie "aankondigt en dat de Latijnse naam „Notificatio" draagt, wordt deze verkla ring „een dwaze bewering van grote ernst" genoemd. Het stuk is met speciale pauselijke toestemming opgesteld en draagt de handtekening van kardinaal Joseph Ratzinger, prefect van ge noemde congregatie. Koningin Sylvia van Zwe den, die kortgeleden een of ficieel bezoek aan Spanje heeft gebracht, is van me ning, dat ouders de dure plicht hebben kinderen bid den te leren. Dat bericht de in Barcelona uitgegeven krant „La Vanguardia". Christelijke opvoeding is be langrijk, want godsdienst geeft de mensen een hou vast in het leven, zo meent de koningin. Na de geboorte van haar eerste dochter, prinses Viktoria, had zij ge merkt, dat er in Zweden geen gebedenboeken be staan die geschikt ziin voor kinderen. Daarom had zij een dominee gevraagd er een samen te stellen, aldus de krant. Deze Lutherse predikant heeft zestig kin dergebedjes uit de hele we reld verzameld en uitgege ven onder de titel „Het ge bedenboek van Viktoria", dat in het geseculariseerde Zweden verwonderlijk veel opgang heeft gemaakt. Tot dusver zijn er al tachtigdui zend exemplaren van ver kocht. De koningin heeft de krant verzekerd, dat de Zweedse koninklijke familie erg religieus is aangelegd. Zo worden ochtend- en avondgebeden in ere gehou den en wordt aan tafel gebe den en gezongen. Vier rooms-katholieke bis schoppen en een priester uit de Sowjetrepubliek Litou wen zijn in Rome voor be sprekingen over eventuele normalisering van de be trekkingen tussen kerk en staat. Volgens welingelichte kringen in Moskou komt wellicht ook aan de orde het invullen van vakante bis schopszetels die open bleven staan, omdat de Hèilige Stoel en Litouwen niet tot gelijk inzicht over kandida ten konden komen. De katholieken van Litou wen willen, dat de Sovjet staat instemt met de herin stallering van de aartsbis schop van Vilnius, mgr. Ju- lijonas Steponavicius, die al meer dan twintig jaar intern verbannen is. In juli van het vorig jaar werd een eerste stap naar normalisering ge zet, toen het Vaticaan voor twee van de zes Litouwse bisdommen apostolisch-ad- ministrators (tijdelijke be heerders) mocht benoemen. Een van hen, mgr. Vincen- tas Sladkevicius van Kaisia- dorys, had er toen meer dan twintig jaar interne balling schap in een afgelegen Li touwse stad opzitten. Slad kevicius en de nieuwe apo- stolisch-administrator van Telsiai, mgr. Antanas Vaici- us, zijn onder de vijf reizi gers naar Rome. In Telsiai komt het herhaaldelijk tot ongeregeldheden tussen ge lovigen en de wereldlijke overheid. Arie R. Brouwer tweede man bij wereldraad De secretaris-generaal van de „Reformed Church in America", Arie R. Brouwer, is de enige kandidaat voor de functie van plaatsver vangend secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken. Als de leden van het Centrale Comité van de wereldraad voor 22 april geen bezwaren tegen zijn kandidatuur naar voren brengen, zal Brouwer met ingang van 1 september aan zijn nieuwe taak beginnen. Hij is dan de opvolger van de Westduitser Konrad Rai ser, die uit Genève vertrekt en hoogleraar wordt aan de universiteit van Bochum. Brouwer, die sedert 1979 lid is van het Centrale Comité vah de wereldraad, wordt door, Philip Potter, de se cretaris-generaal van de wereldraad, beschreven als een scherpzinnig denker en theoloog met een gepronon ceerd sociaal geweten. Hij gaat in de Amerikaanse Raad van Kerken door voor een vooraanstaand kerkelijk leider. Brouwer heeft talrijke boeken en tijdschriftartikelen op zijn naam staan, onder meer over Calvijn. Raad van Kerken ongerust over ontwikkelingen commissie- Eloff De Raad van Kerken in Ne derland heeft in een brief aan minister Van den Broek van Buitenlandse Zaken ge vraagd, via de Nederlandse ambassadeur in Pretoria de bezorgdheid van de Neder landse regering tot uiting te brengen wat betreft de laat ste ontwikkelingen in het werk van de Zuidafrikaanse commissie Eloff. Deze commissie werd aan vankelijk ingesteld om on derzoek te doen naar ver meende financiële malver saties van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Nu van financiële onregelmatighe den niets is gebleken, richt het onderzoek zich op de houding die de Zuidafri kaanse Raad van Kerken aanneemt ten opzichte van apartheid. Volgens Zuidafri kaanse opvattingen zou deze raad in spreken en handelen de lijn volgen van het ver boden African National Congress en zou hij worden gemanipuleerd door geradi caliseerde kerken en kerke lijke lichamen buiten Zuid- -Afrika. Doel van de operatie is, de Zuidafrikaanse Raad van Kerken tot „besmette orga nisatie" te laten verklaren en hem daardoor het wer ken onmogelijk te maken. In de brief aan minister Van den Broek maakt de Raad van Kerken in Nederland duidelijk, achter de Zuida frikaanse Raad te staan en met grote zorg te zijn ver vuld over de huidige ge beurtenissen. In. de brief wordt melding gemaakt van het getuigenis van de prae- ses van de Hervormde Sy node, ds. C. B. Roos en van de voorzitter van het Gere formeerde Werelddiakonaat, M. van den Heuvel. Deze getuigenissen zijn namens de Nederlandse Raad -van Kerken afgelegd voor de Eloff-commissie. Aangezien de hoorzittingen van de Eloff-commissie openbaar zijn, zou volgens de Raad opvallende aanwezigheid van de zijde van de Neder landse ambassade in een of meer zittingen het gewenste effect kunnen hebben. iplan (ven Het afschuwelijke drama in het Delftse café, mensen werden gedood, heeft een justitiële Delftse pr pr0i lan delijk in de belangstelling gebracht. We doelen utera uiteraard niet op het cafédrama zelf. Daarvan kan ij commentaarkolom ook niet veel meer geconstateerd w(orej; dan dat de inmiddels aangehouden verdachte uiteraanP? worden berecht. .ve^ Wij doelen op de zwarte lijst van café-bezoekers, jtr®£ Delftse politie aan 400 horeca-exploitanten heeft verf^^ Elf jonge Delftenaren mogen niet worden toegelatenien g Delftse cafés, omdat deze jongeren de afgelopen m^ herhaaldelijk ernstige rellen hebben veroorzaakt. AaN die regeling zitten twee kanten, die wellicht becV-J lijk zouden kunnen zijn. Ten eerste is het kennelijk de een opsporingsapparaat die uitmaakt aan wie niet getapt mag worden; niet de rechtbank. En uiteinde^ hoort alleen de rechtbank de instantie te zijn, die sol burgers bepaalde beperkingen oplegt. Ten tweede woil uitvoering van zo'n maatregel in eerste instantie in h gelegd van individuele burgers caféhouders namej en niet in de eerste plaats bij de ordehandhavende instj politie en justitie. Een wellicht te zware verantwoord heid voor die 400 individuele horeca-exploitanten ei personeel. De Delftse maatregel heeft niettemin ook kanten, did positief kunnen worden genoemd. Want feit blijft i kleine groepje jongeren dat op de zwarte lijst voorkop grote groep anderen in zijn vrijheid belemmerde. Na1 hun vrijheid om ongestoord naar het café te gaan. Er waar terreur uitoefenende jongeren niet zo maar recht uiteraardpermanent kunnen worden opgeslot er wellicht iets in deze tussenmaatregel. De voordele immers duidelijk. Volgens de politie wordt sinds de ring van de lijst bijvoorbeeldook weer aangifte gedaa^ vernielingen en afpersingen, waar dat vroeger als gevo) I regelrechte intimidatie werd nagelaten. Dat neemt niet weg dat bij zo'n tussenmaatregel wel trokkenheid van de rechtelijke macht geregeld zou n worden. Het zou goed zijn de Delftse zwarte lijst eens PEI jaar grondig op zijn bruikbaarheid te onderzoeken. W v zou dan ook nagegaan moeten worden, in hoeverre trokken jongeren hun toevlucht gewoon in de gemeenjht de omgeving van Delft hebben gezocht, om daar hun t&?e uit te oefenen. Want als dat het geval zou zijn, dan hee;me' maatregel natuurlijk geen enkele zin. d .Soc iel •om h 1 L geval te doen was: aK. noodrem getrokken. Vjanc sprekend na herhaalde t ejc schuwingen aan de rok£ t zich niet wenste te ver ren om elders de lucht f- pesten. Ware er een c?r teur binnen hand- of hrme reik geweest, dan had n0£ laat ons dat tenminste h(jat sanerend kunnen inaj: Het NS-personeel heelDUI alleen het recht, maar bedunkens ook de plic treinreizigers, die bewiiter zen voor een niet-rokerf* te vrijwaren tegen der bij' onverlaten. Ter navolgii Zu Frank Delboy, DEN H^ 'ft I Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Rookprobleem Eindelijk heeft een niet-roker in een niet-rokencoupé het enig juiste gedaan wat in zijn Witlof met eieren en rösti chocolade- havermoutvla vegetarisch Wie met tweeën is, heeft no dig: 500 g witlof, zout, 2 eieren, 1 tomaat, 15 g boter of marga rine, nootmuskaat: 0,5 kg aardappelen, uitje, 1 ei, zout, peper, 3 lepels olie; 0,5 1 melk, 40 g havermout, 20 g cacao, 45 g suiker. Snijd de struikjes witlof in de lengte een keer door, haal de bittere „pit" zo veel mogelijk weg en schrap kleine bruine plekjes weg. Meer is er meestal niet aan schoon te maken. Haal dus niet automatisch de buitenste blaadjes van de wit lof af, deze groente wordt schoongemaakt verkocht! Spoel de gehalveerde struikjes schoon, leg ze in weinig ko kend water met zout en kook ze gaar in ongeveer tien minu ten. Laat het witlof dan even op een vergiet uitlekken bo ven de pan met kooknat, dan blijft ze warm en leg de groen te middenin een niet te diepe schaal. Houd die warm. Zorg dat de eieren hardgekookt en gepeld klaarstaan en leg ze ge halveerd op het witlof. Snijd de tomaat in parten en leg die tussen de eierhelften. Smelt de boter of margarine en schenk die over het lof. Strooi er ver volgens nootmuskaat over. Was de ongeschilde aardappe len en kook ze in tien minuten halfgaar. Pel of schil ze als ze afgekoeld zijn, rasp ze grof en meng ze met fijngesnipperde ui, losgeklopt ei, zout en peper. Laat de olie warm worden in een koekepan, druk de aard appelmassa er in. Leg er een deksel op en temper de warm teBak de rösti in ongeveer twintig minuten bruin, keer hem met behulp van een dek sel en bak de tweede kant ook bruin. Breng de helft van de melk aan de kook, strooi er de ha vermout in en laat die een paar minuten koken. Meng de cacao met de suiker en weinig koude melk, roer er de hete pap door, gevolgd door de rest koude melk. Laat dè vla koud worden. JEANNE VOLOP KANSEN VOOR KLEINE EN MIDDELGROTE ONDERNEMINGEN DEN HAAG In ons land is de suggestie dat het bedrijfsleven een rol zou moeten spelen bij de hulp aan de Derde We reld jarenlang door taboes omgeven geweest. Maar ook op dit terrein lijkt het no-nonsense beleid van het kabinet Lubbers te hebben toegeslagen. Som mige pessimisten zien het ministerie van ontwikke lingssamenwerking bin nenkort opgaan in een apart departement voor buitenlandse handel, waarin nog maar een klein hoekje voor de arme landen is ingeruimd. Bolkestein ligt op de loer zeg gen zij, met een verwijzing naar de zeer actieve staatsse cretaris voor de buitenlandse handel, die zich in het buiten land minister mag noemen. Gaat Nederland zijn traditie op het terrein van de ontwik kelingshulp verloochenen? Wordt de hulp aan arme lan den een verkapte export-be vordering? „Geen sprake van. De belan gen van de Derde Wereld blij ven voorop staan. Daar is geen discussie over mogelijk. Maar als wij de produkten kunnen leveren die die landen nodig hebben, dan moeten we dat ook doen", zegt Daan Everts (41) gedecideerd. Vanuit zijn kantoor, wegge drukt in een hoek van een oud gebouw van het ministerie van buitenlandse zaken aan de Haagse Casuariestraat. werkt hij nu ongeveer een jaar als Coördinator Bedrijfsleven bij het ministerie van ontwikke lingssamenwerking. Niet datje hem veel achter zijn bureau zult aantreffen, want hij is nogal eens op pad om contac ten te leggen met Nederlandse bedrijven die de landen in de Derde Wereld iets te bieden hebben. Niet in Nederland kopen Maar deze week, die hij heeft gereserveerd om zijn bureau op te ruimen, neemt hij ruim de tijd om uit de doeken te doen waarom ontwikkelings samenwerking en bedrijfsle ven veel met elkaar te maken hebben én altijd al hebben ge had. Met zijn pijp in zijn hand steekt hij van wal. „We heb ben het nu over de bilaterale hulp, van Nederland aan een ander land. Op de hulp via grote internationale organisa ties, de multilaterale hulp, hebben we veel minder vat. Bij de bilaterale hulp, in totaal ruim 1,7 miljard gulden, hoe ven de landen de goederen die zij nodig hebben niet in Ne derland te kopen, als zij voor het zelfde geld in eigen land of in een ander ontwikkelings land terecht kunnen. Deson danks wordt veel van dat geld weer in Nederland besteed. Tegenwoordig zo'n 65 procent. Vroeger was dat nog meer. In ternationaal is dat percentage niet erg hoog. Er zijn landen waar het bijna tegen de hon derd zit. De ontvangende lan den moeten dan al hun bestel lingen in het donorland doen. Dat vinden wij niet gewenst. Waar het ons om gaat is dat de besteding van de hulpgelden in Nederland optimaal wordt. Aan de hand van de wensen en verlangens van de Derde Wereld kijken we waar hun belangen en de mogelijkheden van Nederlandse bedrijven sa menvallen. Daar willen we de partijen sneller, beter en effi ciënter bij elkaar zien te krij gen". Groot wantrouwen Het betoog van Everts ten spijt, zijn er in ontwikkelings wereld nog heel wat mensen die de aandacht voor het be drijfsleven met groot wantrou wen volgen. Zij zijn van me ning dat daardoor de kern van het Nederlandse hulpbeleid aandacht voor de allerarm sten én proberen die landen minder afhankelijk te ma ken -wordt aangetast. De belangen van bedrijven en Derde-Wereldlanden zijn vol gen hen per definitie strijdig, wat ertoe leidt dat het ontwik kelingsgeld bij de bedrijven te recht komt, zonder dat de ar men er beter van of de landen meer zelfstandig worden. Anderen daarentegen zijn van mening dat in het nieuwe be leid voldoende garanties zijn ingepast, die voorkomen dat de ontwikkelingshulp een ver edelde export-bevordering wordt. Zij wijzen er op dat het om geld gaat van dé Neder landse belastingbetaler. Wan neer van dat geld grote orders worden geplaatst bij buiten-' landse concurrenten van Ne derlandse bedrijven, zal de steun voor de ontwikkelings hulp nog verder afbrokkelen. Tot slot betogen zij dat de hulp een percentage is van wat wij met z'n allen in Nederland verdienen. Als je de belangen van het bedrijfsleven totaal uit het oog verliest en de econo mie nog verder inzakt, zijn het uiteindelijk toch weer de arme landen die hiervan de reke ning krijgen gepresenteerd. Everts kan wel met die rede nering meegaan. Maar door slaggevende argumenten om het bedrijfsleven in te schake len kan hij er niet in vinden. „Kritiek zou mijns inziens te recht zijn, wanneer hulpgel den ten onrechte in Nederland worden besteed, als we de ont wikkelingslanden goederen aansmeren die zij niet nodig hebben, niet kunnen gebrui ken of die te duur zijn. Dat is Daan Everts: „Waar belangen van Derde Wereld en de mogelijkheden van onze bedrijven samenvallen, moeten we er gebruik van maken". misschien wel eens gebeurd, maar mag nu niet meer voor komen. Vandaar dat er niet echt nioelijk over gedaan wordt wanneer een bestelling, als het niet anders kan, niet bij ons maar elders in de Westerse wereld geplaatst wordt. Ook bestrijd ik dat er geen aan dacht meer zal zijn voor de al lerarmsten. Dat is een van de groepen waar we ons op rich ten en daar houden we aan vast". „Maar hoe je het wendt of keert: uit de ontwikkelinglan den komt een bepaalde vraag naar goederen en diensten en daar willen wij op inspelen. Een nadeel daarbij is dat wij niet precies weten wat we in huis hebben. Dat wordt nu in kaart gebracht, in samenwer king met het ministerie van economische zaken. We moe ten het beste dat we te bieden aanbieden, vooropgesteld dat de ontwikkelingslanden het kunnen gebruiken". Sterke sectoren Een van de bezwaren die te gen een grotere rol voor het bedrijfsleven worden inge bracht luidt, dat je bijna zeker terugvalt op grotere bedrijven die al precies weten welke we gen zij in het Haagse moeten bewandelen. Juist van dat soort bedrijven zouden de arme landen helemaal niets te verwachten hebben. Boven dien zouden zij grote druk op de regeringen kunnen uitoefe nen. Everts is het daar niet mee eens. Na zijn pijp nog een keer aan gestoken te hebben vervolgt hij: „Er is veel voor te zeggen als wij ons richten gp die sec toren waar we sterk in zijn, zoals de weg- en waterbouw kunde en alles dat met land bouw te maken heeft. Daarbij zoeken we vooral nieuwe ex porteurs: kleine en middelgro te bedrijven die de Europese markt kennen maar zich nog niet' in de Derde Wereld heb ben gewaagd. In de Randstad, maar zeker ook daarbuiten, zijn heel wat van dit soort be drijfjes te vinden die produk ten maken of know-how en produktieprocessen in huis hebben die de ontwikkelings landen goed kunnen gebrui ken". „Natuurlijk gaan we selectief te werk. Bedrijven en projec ten moeten aan onze voor waarden voldoen. Die hebben onder meer betrekking op de werkgelegenheid, het stimule ren van vakbonden en de aan dacht voor het milieu en de positie van de vrouw. Als een bedrijf slecht scoort, is het voor ons uit. Maar ik denk niet dat dit zo gauw aan de orde komt. Als we allebei we ten waar onze grenzen liggen, dan is er prima te werken. Ook op dat terrein ligt een deel van mijn werk. En ver geet niet: de uiteindelijke be slissing over de projecten wordt door de beide regerin gen genomen tijdens het zoge noemde bestedingsoverleg, waaraan het bedrijfsleven niet kan deelnemen". Kwaliteitsverbetering Op de vraag of het inschake len van de bedrijven tot een kwaliteitsverbetering van de Nederlandse hulp leidt, ant woordt Everts met een voor zichtig ja. „Met enig voorbe houd durf ik wel te zeggen dat de kwaliteit er op vooruit gaat. Bedrijven werken vaak goed koper, beter en efficiënter dan logge overheidslichamen. Je kunt ook veel selectiever te werk gaan en duidelijker te genprestaties verlangen dan wanneer je als overheid tegen over een andere overheid zit. Zo zal het, als we ons werk goed doen, niet meer gebeuren dat machines ergens in Afrika op de kade blijven staan omdat niemand weet wat men er mee moet. We willen absoluut niet voor joker staan en zullen de bedrijven dan ook aan hun verplichtingen houdep. Ze ko men er niet gemakkelijk van af als zij in gebreke blijven. Desnoods krijgen ze een proces aan hun broek", zegt Everts, waarna hij zijn pijp uitklopt. Ruim een jaar zit hij nu in zijn kamer, met uitzicht op de ach terkant van het ministerie van financiën, te coördineren. Heeft zijn werk tot op heden vruchten afgeworpen. „De al gehele economische situatie zal er ook enige invloed op heb ben, maar de toenemende be langstelling voor het zaken doen met de Derde Wereld in het kader van ontwikkelings programma's is onmiskenbaar. Daar hebben we zelf natuur lijk wel wat aan gedaan. Bij voorbeeld door het in samen werking met de kamers van koophandel houden van lezin gen en studiedagen en het uit geven van brochures. In de toekomst willen we ook meer aandacht gaan besteden aan assistentie bij produktontwik- keling: iemand helpen die met een goed idee komt maar dat niet op eigen houtje kan uit werken. Daarnaast proberen we de activiteiten van sommi ge bedrijven wat meer naar de Derde Wereld te richten. We bekijken we hoe we bedrijven kunnen begeleiden, bijvoor beeld door opleidingen in het bedrijf en bijscholing voor on dernemers. Op zo'n manier lukt het hun misschien in een ontwikkelingsland vaste voet krijgen. Want met projecten alleen komen die landen er niet, ze hebben dringend een eigen industrie nodig". JOS TIMMERS Aanhoudend kou DE BILT-KNMI Boi| Britse Eilanden en Seal vie bevindt zich al dagi een lagedrukgebied, datl lucht naar onze omgevii* stromen. In deze situatiJ voorlopig niet veel veQ ring. Er kunnen zaterdl nieuw buien vallen. Af J is er ook wat zonneschil temperatuur ligt in de i rond 10 graden. Warmer is het in de aan de Middellandse Spanje komt het kwikl tot 25 graden. In Italië I middagtemperatuur rol graden. Ongeveer even| is het in Griekenlanjg* Frankrijk veroorzaken gen afkomstig van de C_ plaatselijk regen. In het/ den is de temperatuur; middag ongeveer 12 g Aan de Riviera wordt veer 20 graden bereikt. DEI WMf MM temp f#mf ^t-t- Amsterdam zw.bew. 10 3 irfr] De Bilt regen 10 2' Deelen geh.bew. 10 1 JDOI EeJde zw.bew. 9 2 Eindhoven geh.b Don Helder zw.tx Lh. R'dam reger Twente geh.t Vlissingen reger l De 3'de Klagenturt zw.bew. Kopenhagen h.bew. Lissabon zw.bew. Locarno motreg. Londen regen Luxemburg regen Madrid l.bew. Malaga l.bew. 6lon\ s'P -i :ing if- 2frac i2èn 1°uto' «bew. 21 10 Stockholm l.b Zürlch Casablanca Istanbul Las Palmas 7 et I ile J, jjïbar 11) vo 6Aan 1®i hel i2lver 10iekv —an c ^iret GRATIS ELKE WOENSDAG Pa n jlen ;-k) Ij eei Tlru BIJLAGE BIJ UW KRANT Mfaa' INFORMATIE OVER FILMS,MÜ*nc THEATER. RECREATIE,EXPOSfel" EN EEN COMPLETE AGEND^ M

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2