Auto-lente in Salon van Genève
Fong Lengs couture
tot kunst verheven
Een tuinstoel moet
er tegen kunnen
CONSUMENTENINFORMATIE
CeidóeSou/icwit
ZATERDAG 2 APRIL 1983 PAGINA ij;
CREATIEF FINLAND
Het dun bevolkte Finland verdient de aandacht door prestaties
die getuigen van goede smaak, vakkundigheid en ijver op ver
schillend gebied. Het land heeft daardoor een eigen plaats ver
overd in Europa en daarbuiten.
Finland exporteert metalen (importeert daarentegen grote hoe
veelheden Nederlandse bloembollen en geraniums), het is goed
bij op het terrein van met elektronica en elektrische machine
rieën en heeft een goed ontwikkelde technologie. De Finse
creativiteit op het gebied van kunst, meubelontwerpen, ver
lichting is spreekwoordelijk; er zijn eigen ideeën over mode en
de Finnen weten zo met bont en leer te goochelen, dat het
grenst aan het onmogelijke.
Pijnhouten trappenhuis dat uit een meccanodoos lijkt te komen.
Prachtig element in een hal, gang of kamer.
Kaj Franck.
Ter gelegenheid van het 100-
jarig bestaan van aardewerk
fabriek „Arabia" Finland,
kwam de internationaal be
kende ontwerper van het
Arabia glas en aardewerk
Kaj Franck in het bijzijn van
de nieuw benoemde ambassa
deur, de heer Hakkenen, een
permanente „workshop" ope
nen bij Indoor Amsterdam.
Hier kan de Nederlandse
vrouw kiezen uit de enorme
Arabia-
ontwerper
Kaj Franck
opent
atelier in
Nederland
hoeveelheid „Arabia"-bor-
den, glazen, schalen en ander
serviesgoed van diverse Fin
se merken en haar hart op
halen met tafeldekken. Een
middagje styling dus in de
Paulus Potterstraat 22-24
Goed voor het proberen,
schikken en herschikken om
b.v. voor een dinertje of da
gelijks gebruik de (gezins)ta-
fel spannend aan te kleden.
Kaj Franck was al eerder in
Teema-set. Kop en schotel 18,50, plat bord 17,50. Glas van
Luna. Onderling te gebruiken.
ons land en liet zich toen in
spireren door nieuwe zake
lijkheid in ontwerpen die in
de dertiger jaren door ons
land waarde. In 1945 werd
hij dè ontwerper van Arabia
in Helsinki.
Daar vormde hij de bekende
soepkom uit de tijd van de
Russische tsaren (die tevens
groothertogen van Finland
waren) om tot een nieuw ser
viesstuk. Het was gewoonte
dat wanneer de Russische
monarch naar Helsinki reis
de, de op het perron verza
melde menigte uit dergelijke-
kommen een heerlijke soep
kreeg aangeboden.
Kaj, die o.a. tien „Teema"-
serviesartikelen ontwierp,
noemt deze samen: De basis
wat er in een huis nodig is".
Zij zijn bedoeld om te gebrui
ken en niet om er bijzonder
Zomerleer uit Finland, soepele
suède. schijnbaar houden (Fri-
tala).
uit te zien. De vorm en de
eenvoud van „Teema" maakt
dat de artikelen bij al het an
dere serviesgoed passen.
Groene olie
Ook om andere zaken is Fin
land bekend. Ongeveer twee
derde van het land is bebost.
Men noemt hout hier dan
ook „groene olie", omdat het
even lucratief is voor Fin
land als de ruwe olie voor de
rijke olielanden. Dit hout
wordt dan ook dankbaar
voor intern gebruik en ex
port benut. Moderne gezins
woningen in Finland bestaan
meestal uit twee verdiepin
gen, onderling verbonden
door de meest ingenieuze
open trappen van ongeverfd
pijnbomenhout, die in- en
uitvouwbaar lijken te zijn.
Binnenhuisarchitecten zijn er
dol op doordat ze ruimte
scheppend werken. Het
grootste fabrieksemplace-
ment voor dit soort trappen
is Saastamoinen Yhytima
met 1900 werknemers en een
omzet in 1980-1981 van 356
miljoen Finse marken. In en
kele fabrieken worden ook
meubels van hetzelfde hout
gefabriceerd en stoelen in
twee types, L- en U-vormig.
Zeer veel Fins meubilair
komt in Nederlandse show
rooms terecht.
Wit en blauw
Dat de Finse mode zeer ei
genzinnig is, bleek uit een
grootse show half maart in
Krasnapolsky in Amsterdam,
waar Lenita tv-presenta-
trice, schoonheidskoningin,
fotomodel, leidster van praat
shows etc. met haar man
nequins eens eventjes liet
zien wat Finland onder mode
verstaat. Een bruisend gebeu
ren met 24 projectors, die alle
belangrijke aspecten van
Finse activiteiten op een
doek van 45 m2 gooiden. Op
de voorgrond dansten, swing
den en showden mannequins
en dressmen Finse zomermo-
de 1983. Kleren, schoenen
(laarzen in vier kleuren suè
de: groene hiel, geel-blauwe
schacht, oranje boven-over-
slag (Perti Palmroth, in Ne
derland geïmporteerd door
Hannele Paasonen, Waal-,
wijk, tel.04160-34322) en sie
raden van Lapponia in goud.
In de kledingsector veel com
binaties wit met blauw, de
kleuren van de vlag en wit
met zilver, zoals b.v. onberis
pelijke witte pantalon met
zilverfolie-achtige blouse,
asymmetrisch versierd met
één dwarse ruche. Kleurige
kleren van Lughta (rood
groen-zwarte overall), Mari-
mekko bracht halflange jur
ken met verlaagde taille in
pastelstrepen. Verder multi
colour gestreepte jassen van
katoen en voor de winter on
waarschijnlijk geëxperimen-
teer met meerkleurig bont,
gevoerd met brons, goud, en
zilver patronen van leer,
nappa, suède in grillige appli
caties (Fritala).
Slot van de uitbundige pre
sentatie: Het fenomeen Leni
ta in off-shoulder party jurk,
bestaande uit drie golvende
asymmetrische stroken in
royal blue.
TINY FRANCIS
Stoelen die het binnen en buiten goed doen
Steeds meer wordt de tuin gemeubileerd. De nieuwe generatie
tuinmeubelen voorkomt gesjouw als opeens een buitje regen de
vreugde komt verstoren, want dat wil het nog wel eens in Ne
derland doen. Tuinmeubels voldoen het beste als ze bij zo'n
„schoonheidsfoutje" in het weer kalmpjes kunnen blijven staan
op het terras of het gazon( netje).
Bovendien moet hun plaats niet tot de tuin beperkt blijven. La
ten we ze kopen in vormen, die ook in de hal, bij de bar (als u
die heeft), in de keuken of als bijzet-zitplaats in de slaapkamer
niet misstaan. Tuinmeubelen van exclusief ontwerp, geverfd in
mooie bruine, blauwe, of gele kleur. Maar aangezien wit veel
in interieurs wordt gebruikt voor gordijnen, vloerbedekking en
zelfs voor leren stoelen, kan een wit tuinambeublement ook
prima in een met dergelijke tinten aangeklede huiskamer
staan.
Kunststof biedt voor tuinmeubels goede oplossingen. Het werkt
niet, schimmelt niet en roest niet. Het kan tegen zon en wat
regen, maar in de winter kunnen bepaalde soorten kunststof
fen meubels beter binnengehaald worden; ze verdragen niet al
tijd vorst.
Essen- en beukenhout, rotan, staal en aluminium, voorzien van
weer- en wind bestendige coating zijn ook prettige materialen
voor tuinzitjes. Bekleding kan variëren van bloemprints tot
streepdessins. Maar een goede effen kleur staat ook verzorgd.
Kussens, parasols, tafels en stoelen zorgen tezamen voor een
totaalbeeld in de tuin en daar is niets tegen. Sommige fabri
kanten verkopen de stof per meter. En daarnaast passende ta
felkleden, placemats en lampekappen. In speciale afdelingen in
warenhuizen en sportzaken kan iedereen vinden wat hij of zij
zoekt.
T.F.
Geen enkele kinderfiets is
werkelijk goed, zo heeft een
onderzoek van de Stichting
Vergelijkend Warenonder
zoek aangetoond. Slechts 8
van de 47 onderzochte mo
dellen kwamen met een „re
delijk/goed" uit het onder
zoek. Vooral de sterkte van
de fietsen laat veel te wensen'
over en bij een aantal fietsen
treedt snel roestvorming op.
Bij het onderzoek ging het
om fietsen voor kinderen
van 6 tot 12 jaar, ook race
fietsjes. De wieldiameter bij
deze fietsen varieert van 20
tot 24 inch en de framehoog
te van 35 tot 50 cm. De prij
zen van de onderzochte fiet
sen lopen sterk uiteen, name-'
lijk van 145,- tot ƒ500,-.
In een praktijkproef zijn de
fietsen ook door kinderen be
oordeeld op comfort. Daarbij
ging het om rijgedrag, de bel,
het slot, de remmen, de ver
lichting en de standaard. Ook
gaven de kinderen hun me
ning over de stroefheid van
de trappers, de grip op het
stuur en de versnelling.
Niet alle race-fietsen hadden
veiligheids-remhandels bo
venop het racestuur. De ver
lichting voldeed bij geen van
alle fietsen aan alle eisen,
maar de remmen deden het
over het algemeen redelijk,
althans bij droog weer.
De fietsen die er als redelijk-
/goed uitkwamen zijn: Union
Minor en Peugeot 46 (beide
voor 7 tot 10 jaar), Batavus
Junior (9 a 10 jaar), Kalkhoff
Club 2648 (10 11 jaar, alleen
het jongensmodel; eveneens
het model met versnellin
gen); Halfords Trapper 8 (dit
model is gelijk aan Rivel Ri-
vette, 7 tot 9 jaar) en Union
Polly 10 (9 tot 13 jaar).
Links transparante draperie ja
pon, consequent in golven
stromend over een super nau
we rond de enkels sluitende
broek. Geheel rechts: de be
roemde (groene) strikken ja
pon van knisperende zijde met
diep decollecté, het geheel be
zet met enorme poezestrikken.
In het Historisch Kostuum
museum in Utrecht is tot en
met 19 juni de tentoonstelling
„Nederlandse haute couture
Fong Leng" te bezichtigen.
Directeur Fred van Laeken
is van plan elk jaar een Ne
derlandse couturier in het
zonnetje te zetten door een
expositie van zijn of haar
werk, waarvoor door de ge
meente Utrecht een extra
ruimte is geschapen in zijn
prachtige oude pand aan de
Loeff Berchmakerstraat 50.
Fong Leng is karakteristiek
en maakt kledingstukken als
objecten. Ze laat het materi
aal spreken en stoort zich-
hoegenaamd niet aan con
ventionele trends. Actuele en
maatschappelijke gebeurte
nissen spelen soms een rol bij
haar expressieve creaties met
schitterende handwerktech
nieken als appliquaties in
leer, incrustraties, matelasse
smokwerk en borduursels.
De kleren, het resultaat van
tien jaar arbeid, zijn op zelf
gemaakte poppen in poses
van verstilde actie bijeenge
bracht. Vele zijn eens gedra
gen door de in 1977 overle
den Mathilde Willink en her
kenbaar voor mensen met
wie zij op modeshows en el
ders in contact kwam. „Zoals
de schitterende oranje mantel
van bleekoranje Lurex, ma
telasse, schelpvormig uitge
voerd met grote opstaande
kraag en mouwen.
Fong Leng's kleren zijn nau
welijks exact te beschrijven,
door de combinatie van tech
nieken. Een jas van crème
wol bijvoorbeeld, geheel be
staande uit waaierplissé's en
versierd met stroken plissé,
die in gerekte toestand zijn
opgestikt. Op die manier
„froezelt" het bij het dragen
(een woord van Fong). Een
voetlange wijde zwarte staat
sie jurk, gemaakt van zwarte
geplastificeerde stof, van bo
ven tot onder bestikt met ru
ches en stroken.
In zulke kleding „ruist" een
vrouw! Apart van de Fong
Leng's haute couture, die al
leen in haar eigen lx>utique
aan de PC Hooftstraat te
Amsterdam te koop is, gaat
haar „prêt-a-porter de luxe"
over de hele wereld, terwijl
zij nu bezig is met speciaal
voor Levi Strauss ontworpen
vrijetijdskleding. De expositie
echter is een afgerond geheel Ge^i op de achtergrond, matelassejas gemaakt uit matelasse „circels"; midden voor: kleurige
van kostbare museumstuk- mate|assê in combinatie met plissé's; daarnaast de mantel „de Chinese Zee", en geheel rechts een
Ken- zwart-wit japon van handschoenenleer met kleurige appliquaties en garnering van grote witte hane-
TINY FRANCIS kammen langs schouders en mouwen.
Zoals volgens een be
kend gezegde in mei alle
vogeltjes verondersteld
worden een ei te produ
ceren, zo is het voor au
tofabrikanten al even ge
bruikelijk de lente met
wat nieuws tegemoet te
gaan. Daarmee hoopt
men dan de verkopen in
het voorjaar, een van de
beste tijden, nog een ex
tra zetje mee te geven.
En traditioneel begint
die auto-lente in Genève,
waar de show deze keer
echter ook voor de eigen
(Zwitserse) markt uiterst
belangrijk was.
In Zwitserland zijn namelijk
op 1 april nieuwe eisen om
trent uitlaatgassen in wer
king getreden die zijn geïn
spireerd op de Zweedse, Ja
panse en Amerikaanse regels
op dit punt. Gevolg is dat de
Zwitsers nu een aantal auto's
niet meer zullen kunnen ko
pen (omdat het te duur is ze
speciaal voor één landje aan
te passen); maar ook dat de
autoverkoop vrijwel was stil
gevallen. Op 31 maart moes
ten de oude voorraden im
mers heel goedkoop de deur
uit, daar ze anders achteraf
aan de nieuwe eisen aange
past moesten worden. Reden
voor de exposanten dus om
extra hun best te doen om de
verkopen weer op gang te
brengen.
Ondanks het feit, dat autofa-
brieken zelden meer wachten
op tentoonstellingen om hun
nieuws aan de pers bekend te
maken, waren er in Genève
toch wereldprimeurs: Daihat-
su's nieuwe Charade, Che
vrolet met een ingrijpend ge
wijzigde Corvette en Landro
vers nieuwe Landrover, de
One Ten.
Daarnaast hadden de vele
carrossiers en auto-verede
laars zich natuurlijk weer
niet onbetuigd gelaten en
waren er de gebruikelijke ge
wijzigde of toegevoegde ver
sies van vele bekende auto's.
Saab keek zelfs in de toe
komst en stelde alvast de
nieuwe turbomotor voor, die
na circa een jaar testen door
geselecteerde Saab-klanten
wellicht in 1984 officieel in
produktie gaat. Simpel ge
steld krijgt de oude tweeliter
turbomotor met anti-pingel-
sensors een nieuwe cilinder-
kop, uitgerust met twee bo
venliggende nokkenassen en
vier kleppen per cilinder.
Het bekende recept om van
een gewone motor een race-
motor te maken, door het
rendement van de motor te
vergroten. Een efficiënter
verbranding kan echter ook
een lager verbruik beteke
nen; bij Saab gebeurt beide,
want de nieuwe motor is zo
wel 10 pet. sterker als 10 pet.
zuiniger dan de oude. Door
inzet van een inlaatluchtkoe-
ler denkt Saab zelfs wel 132
kW-180 pk uit de tweeliter te
kunnen halen.
Grote merken
Eigenlijk was er op elke
stand wel een model te zien
dat nog niet eerder tentoon
gesteld was geweest; belang
rijke auto's zoals de Fiat Uno,.
Austin Maestro en Peugeot
205 waren echter „op papier"
al voorgesteld. Sterker nog,
in Italië loopt de Uno-ver-
koop al op volle toeren, zoals
in Frankrijk die van de 205.
Zo erg is het al dat de Peu
geot niet, zoals gepland, voor
de zomer naar Nederland
komt, maar pas in het najaar.
Peugeot staat niet alleen voor
leveringsproblemen, want
ook bij Mercedes, BMW en
Audi zijn er levertijden. Niet
temin, the show must go on,
dus presenteerde Audi de 100
in Avant-uitvoering. Een ex
clusieve combi-limousine, die
een erg geslaagd uiterlijk
meekreeg en duidelijk meer
succes zal hebben dan zijn
voorganger. Zo is er in het
najaar (tentoonstelling van
Frankfurt) nog meer nieuws
te verwachten van de drie
genoemde merken.
Opel en Ford deden het wat
bescheidener: Opel had naast
de nieuwe Senator, Monza en
Corsa een extra sportieve
Kadett GTE, met nog meer
versiering dan een SR en de
85 kW-115 pk sterke 1,8 liter
motor van Ascona en Manta.
Ford had naast prototypes zo
als de super-gestroomlijnde
Probe IV (Cw 0,15 voor een
vierdeurs sedan) en de Ghia
Trio (een driepersoons ei-op-
wielen met scootermotor) de
Sierra XR 4. Deze super-
Sierra met 2,8 liter zescilin
der motor is de voorbode van
meer driedeurs Sierra-mo-
dellen. Verder stond er nog
een Escort 1600 Carbio, een
zeer geslaagde conversie van
een dichte naar een open
auto die bij sedans meestal
niet zo goed lukt. Het is ech
ter zeer de vraag of die auto
ooit naar Nederland komt.
Tegenover Peugeots 205 kon
Renault de nieuwe 11 stellen,
die als alles goed is wèl bin
nenkort hier leverbaar is.
Chevrolet presenteerde de
nieuwe Corvette, een type
dat dit jaar zijn 30-jarig jubi
leum viert, in stukjes. Eerst
stond er alleen een aandrij-
forgaan met voor- en achter
as eerste nieuwtje: zowel
voor- als achterwielophan
ging zijn nieuw. Voor beide
gebruikte men een dwarse
bladveer van glasvezel-mate
riaal, sterker en lichter dan
staal en bovendien volstrekt
roestvrij. Daarna kwam de
passagierskooi van staalplaat
als dragend verbindingsstuk,
uitgerust met een digitaal
dashboard. Daarop worden
snelheid en toerental in een
soort grafiek weergegeven,
met daar tussenin een soort
boordcomputer, die de funk-
tie van alle andere metertjes
combineert. Dit alles werd
verder aangekleed met poly
ester carrosseriedelen tot een
geheel, dat dik 100 kg lichter
is dan het oude model, een
veel betere stroomlijn heeft
[Cw 0,34) en ook kleiner
werd, zodat met dezelfde 5,7
titer V8 betere prestaties en
sen lager verbruik worden
gereikt.
Nog veel beter kon een Brit
se meneer het met de ATM
F16, een exclusieve vierdeurs
sedan, waarvan hij er (te be
ginnen in oktober) 200 per
jaar wil verkopen voor de
prijs van een Mercedes 500.
De F16 beschikt over een
Kevlar carrosserie die vol
maakt onverwoestbaar is,
met een soort Formule 1
grond-effect en een zeer lage
luchtweerstand (Cw 0,28).
Voor de aandrijving zorgt
een zwaar gemodificeerde
Rover motor, een tot 2,8 liter
verkleinde V8 met turbo en
250 pk. In het dak zijn zon
necellen ingebouwd, die ook
als de motor niet loopt, de
accu opladen. Alle vier wie
len worden aangedreven en
zijn opgehangen aan elk twee
veer-schokdemper units.
Zeer ingenieus allemaal,
maar toch lijken de verkoop-
verwachtingen wat hoog ge-,
grepen.
Zo was ook de bekende car-
rossier Zagato wat voorbarig,
door aan te kondigen dat de
getoonde (originele en aan
trekkelijke) coupé op Alfa-
GTVbasis in produktie zal
gaan; Alfa Romeo wist name
lijk officieel nog van niets
Komend nieuws?
Aan het Japanse front bleef
het, buiten de Daihatsu waar
over later mogelijk meer, op
de Zwitserse show nogal rus
tig. Zij hadden althans buiten
de op de RAI voorgestelde
modellen (Mazda 626, Nissan
Prairie en Micra, Honda Pre
lude) weinig nieuws meer te
melden. Honda hield nog een
soort officiële presentatie van
de Formule 1 Turbomotor:
1,5 liter V6 met twee turbo's
en meer dan 600 pk.
Wat in elk geval ook voor
Nederland bedoeld is, zijn de
nieuwtjes die Mercedes Benz
op zijn persconferentie vast
bekend maakte. Op de ten
toonstelling in Frankfurt
verschijnen nieuwe motoren:
voor de 190, volgend jaar
deels ook te gebruiken voor
de opvolger van de 200-280
serie. Op basis van de 230-
motor ontstaan sportievere
190-versies met 110 kW-150
pk of (voorzien van twee
nokkenassen en vier kleppen
per cilinder) 130 kW-180 pk.
Ook een dieselversie met ge
heel nieuwe tweelitermotor
van ca 55 kW-75 pk kon na
tuurlijk niet uitblijven. Die
diesel komt ook in de nieuwe
„middelste" Mercedes-serie.
Als het voorjaarsnieuws dus
nog niet in staat zal blijken
de verkopen voldoende aan
te slingeren, heeft men voor
het najaar alweer nieuw ge
schut in stelling staan.
