TAFEL
Zuidafrikaanse kerken
wijzen regeringsbeleid af
kerk
wereld
Paus: bidt voor Midden-Amerika
KTïïTl
3
CeidóeSourttf
Duidelijk signaal
3
Marx na 100 jaar nog steeds teken van hoop en tegenspraak
ACHTERGROND
ftüdóeSoiwa/nt
maandag 14 maart 1983
Agca betreurt
aanslag op paus
Het Turkse dagblad Hurriyet heeft gis
teren een brief gepubliceerd van Meh-
met Ali Agca, de Turk die in mei 1981
een aanslag pleegde op paus Johannes
Paulus II. Agca uitte in de brief zijn
spijt en prees de paus voor zijn „grote
humaniteit". Een reproductie toonde
een nette, handgeschreven brief die
was gedateerd 21 februari 1983. Agca,
die in Rome levenslange gevangenis
straf uitzit, schreef erin, dat als hij in
het openbaar mocht spreken hij „de
tragedie van terrorisme en het terro
rist-zijn zou uitleggen". Hij zou „mijn
echte bewondering uitspreken voor de
paus en zijn grote menselijkheid. Ook
zou ik graag mijn spijt uiten".
Poolse pausmobiel
van '79 gesloopt
De speciale auto die door paus Johannes
Paulus II werd gebruikt toen hij in 1979
zijn geboorteland Polen bezocht, is ge
sloopt. Dit berichtte dezer dagen het
weekblad Tworczosc Robotnica in War
schau. Volgens het tijdschrift hadden
een Poolse ballingenorganisatie in de
Verenigde Staten en het klooster van
Jasna Gora in Czestochowa een bod op
de auto gedaan om hem als aandenken
te bewaren, maar had de bouwer, een fa
briek in Warschau, opdracht gekregen
hem te slopen. Dit is vervolgens door
een nachtploeg gedaan. De wagen kostte
indertijd 2,5 miljoen zloty. In wat voor
voertuig de paus nu zal worden rondge
reden bij zijn bezoek in juni aanstaande
is niet bekend.
Kardinaal Glemp kust bij het binnenkomen van
zijn titelkerk het kruis, dat hem wordt voorge
houden door pastoor Vincenzo Paglia.
Kardinaal Glemp neemt bezit
van Romeinse titelkerk
De primaat van de Poolse kerkprovincie, kardinaal
Jozef Glemp van Warschau, heeft gisteren in Rome
bezit genomen van de Romeinse titelkerk die hem bij
zijn recente kardinaalsbenoeming is toegewezen. In de
Santa Maria in Trastevere. een van de oudste kerken
van de Italiaanse hoofdstad, hekelde de kardinaal „het
kwaad in het hart van de mens, dat zich verspreidt in
de samenleving, zoals men heeft kunnen zien tijdens
de reis van de paus in Midden-Amerika". Glemp zei
dat de mens ertoe in staat was de wezenlijke principes
van broederschap en rechtvaardigheid en de persoon
lijke waardigheid te schenden. De mis tijdens welke
de kardinaal zijn eeuwenoude titelkerk in bezit nam,
werd bijgewoond door 5.000 Italiaanse en Poolse gelo
vigen, kardinaal Franciszek Macharski van Krakow
en de pauselijke vertegenwoordiger, mgr. Achille Sil-
vestrini van het staatssecretariaat.
Verkuylvoor
zending onder
de joden
Ook aan de joden moet het
evangelie verkondigd wor
den, aldus dr. J. Verkuyl,
emeritus-hoogleraar aan de
VU. Hij zei dit zaterdag tij
dens een bijeenkomst voor
studenten te Utrecht. Ver
kuyl baseerde zich op een on
derscheid tussen de schep
pingsopenbaring en de heil
sopenbaring. In het eerste ge
val geldt dat God ook gedul
dig is ten opzichte van de
niet-christelijke religies.
Maar daarin is niet het heil
te verwoorden. Het christe
lijk geloof kan en mag daar
niet bij aansluiten, aldus Ver
kuyl. die de uniciteit (uniek-
-zijn) van het christelijk ge
loof benadrukte. De dialoog
van christenen met niet-c-
hristenen is volgens hem
hard nodig, maar mag niet
tegen het getuigenis worden
uitgespeeld. De dialoog is
naar zijn mening nodig om
vooroordelen weg te nemen;
om te komen tot sociale, poli
tieke en economische samen
werking; en tenslotte ook om
te getuigen. In het gesprek
met de ander zal het getuige
nis dat Jezus de Heer is en
dat het christelijk geloof
uniek is, duidelijk naar voren
moeten komen.
In Zuid-Afrika hebben de
Raad van Kerken (SACC), de
rooms-katholieke kerk en,
met uitzondering van de ne-
derduits-gereformeerde ker
ken, de protestantse kerken
in een gemeenschappelijke
verklaring het beleid van de
regering afgewezen. In deze
tijd van nationale crisis, zo
schrijven ze, moeten wij ons
volk de weg van verzoening
en rddding tonen. De gehele
natie moet weten dat de ma
nier waarop onze maatschap
pij is opgebouwd, niet in over
eenstemming is met de wil
van God. Wij betreuren dat
de scheidslijnen in ons land
verdiept zijn door maatrege
len die in strijd met de leer
van Jezus Christus zijn. De
verklaring, waarvan de tekst
is verspreid door de zendings
organisatie van de Westduitse
EKD te Frankfort aan de
Main, is ondertekend door de
rooms-katholieke kerk, de
anglicaanse kerk, de presby
teriaanse kerk, de methodis-
tenkerk, de herrnhutters, de
hervormd-presbyteriaanse
kerk, de congregationalisii-
sche kerk en de Raad van
Kerken.
In de eerste plaats hebben de
leiders van ons land, kerklei
ders niet uitgezonderd, ver
zuimd de bevolking bij te
brengen hoe noodzakelijk
goede betrekkingen tussen de
rassen zijn. Negatieve opvat
tingen en gebruiken in ons
volk worden gevoed door pro
paganda, die dit kwaadaardig
systeem verheerlijkt.
In de tweede plaats komt het
parlement binnenkort voor de
laatste maal in deze samen
stelling bijeen. Wij zijn echter
van mening dat de nieuwe
structuur (de zogenaamde
presidentenraad) een listig sy
steem is om de apartheid nog
meer te versterken. Onze „de
mocratie" is gebaseerd op
zelfzucht en zich verheven
voelen boven anderen. De
verwerkelijking van het Rijk
Gods wordt hierdoor ver
traagd en wij gaan onvermij
delijk af op vernietiging en
chaos.
In de derde plaats woedt er
aan de grenzen van ons land
een burgeroorlog die reeds
onmetelijke vormen heeft
aangenomen. Wij pleiten voor
onmiddellijke beëindiging
van het gewapend conflict
door een nationale vergade
ring bijeen te roepen. De pre
sidentenraad kan niet als re
presentatief gelden.
In de vierde plaats constate
ren wij dat het groeiende
wantrouwen in de maatschap
pij een gevolg van het geweld
is. De mensen beginnen te
vrezen voor hun eigen veilig
heid, voor de veiligheid van
het land en voor het voortbe
staan van de kerk. Hoe meer
bloed er vergoten wordt, hoe
langer een oplossing via de
onderhandelingstafel uitge
steld wordt.ln de laatste
plaats roepen wij de inwoners
van Zuid-Afrika mee te bou
wen aan een samenleving die
niet op militair geweld berust.
Als christenen zijn wij ver
plicht te streven naar een ge
zamenlijk standpunt van de
kerken over de situtie in ons
land, zonder daarbij de nood
zaak van een nationale verga
dering uit het oog te verlie
zen. Als kerkleiders verplich
ten wij ons ook tot een ge
meenschappelijke pelgrims
tocht, waarin wij door gebed,
vasten en „een ervaring in de
woestijn", zoals Jezus ook zelf
heeft meegemaakt, naar de
wil van de Heilige Geest vra
gen.
Zoals verwacht heeft paus Jo
hannes Paulus II zijn eerste
optreden in het openbaar na
terugkeer uit Centraal-Ame-
rika benut om nog eens de
aandacht op die Tanden te
vestigen, aldus meldt onze
correspondent in Romme
Cees Manders.
Gisteren bij het Angelus-ge-
bed riep hij de wereld op om
te bidden voor Midden-Ame
rika „waar zoveel spanningen
zijn, waar zoveel geleden
wordt en waar zoveel slacht
offers zijn gevallen."
De paus zei dat hij daar voor
al had geprobeerd de liefde te
brengen die de armen en zij
die lijden in de Kerk kunnen
vinden. „Die liefde schreeuwt
om rechtvaardigheid en vrede
voor de Middenamerikaanse
maatschappij."
Op de incidenten die zijn reis
volgens het oordeel van de
Italiaanse, pers zo „uniek en
dramatisch" hadden gemaakt,
ging de paus niet in. Hij dank
te sïechts de gelovigen (vooral
die in Rome en Italië) die
hem op zijn reis met hun ge
beden hadden begeleid.
Het diocees Rome had de paus
gisteren op het St. Pieters
plein een groot feest bereid,
„een manifestatie van dank
en blijdschap", zo schreef kar
dinaal Poletti op de geelom-
rande aanplakbiljetten die
overal in de stad waren aan
gebracht. Ongeveer 25.000
mensen (overigens veel min
der dan bij een normaal An
gelus in de zomer) waren naar
het plein gekomen. Zij ver
maakten de paus met zangko
ren en vooral met spandoeken
waarop teksten als: „Welkom
thuis moedige apostel", of
„Welkom reizende pastoor,
apostel van de vrede" en der
gelijke.
Toeval was dat juist op dat
moment het programma van
zijn volgende buitenlandse
reis, die naar Polen van 16 tot
en met 22 juni, bekend werd
gemaakt. De paus zal, zo
bleek, in zijn geboorteland
alle plaatsen die iets voor hem
betekenen gaan bezoeken, be
halve Dantzig, de bakermat
van Solidariteit.
Kerken op Cuba
worden niet
onderdrukt
Na een reis van tien dagen
over het eiland Cuba te heb
ben gemaakt, is een delegatie
van de Raad van Kerken in
Groot-Brittannië tot de con
clusie gekomen, dat de ker
ken daar niet worden onder
drukt. Van christenvervol
ging is al helemaal geen spra
ke, verklaarde de anglicaan
se bisschop van Ripon, David
Young.
Wel is het zo, dat christenen
geen lid kunnen worden van
de communistische partij,
terwijl godsdienstoefeningen
alleen mogen worden gehou
den in daarvoor bestemde
ruimten, niet in particuliere
woningen. Niemand onder
vindt echter hinder als hij
thuis niet-openbare bijbelstu
dieclubs huisvesting verleent.
De indruk bestaat, dat het
aantal kerkleden thans, klei
ner is dan voor de revolutie,
maar ook vroeger waren de
Cubanen al geen grote kerk
gangers, aldus het rapport.
Young is bij de presentatie
van het rapport nog ingegaan
op de verschillen, die er be
staan tussen de houding van
de rooms-katholieke kerk en
de protestantse Kerkeh ten
opzichte van het regiem. Ter
wijl de rk kerk zich zo ver
mogelijk verwijderd houdt
van de marxistische regering,
zijn de protestanten veel
meer bereid geschilpunten
uit de weg te ruimen en te
komen tot een inniger sa
menwerking met het regiem-
-Castro.
TOCH nog onverwachts heeft de Franse regering
ding van Francois Mitterrand gisteren haar nedef*e
gemeenteraadsverkiezingen kunnen beperken. D
die de regerende socialisten en communisten in[
laatste instantie ondervond, komt in grootte ong%s
een met wat een regerende coalitie in normale on k
den in Frankrijk ondervindt bij tussentijdse verk^e
Het verlies werd beperkt dank zij het feit daf""
kiezers in de tweede ronde massaal opkwamen o
komen dat de partij van de neo-gaullist Jacques
een absolute meerderheid zou afstevenen. De Frj^
ders gaven daarmee gehoor aan de vele oproe]
linkse leiders om alsnog in het stemlokaal te verse
dat zij het in de eerste ronde hadden laten afwetei
daarmee een signaal aan de linkse regering, dat
lijkheid niets te wensen over laat,
N
De Fransen stonden bij deze verkiezingen voor n
lijke keuze. Dat het verlies van de socialisten bepT
bleven, is in niet onaanzienlijke mate te danken gi1
de extreme wijze waarop de gaullistenleider O
heeft opgesteld. Hij bood voor de politiek van Mittf
kennelijk afschrikwekkend alternatief.
li:
Er is in de Franse politiek na het aantreden van
als president een vergaande polarisering opgetre[j
door de economische malaise is de positie van liiH
dien erg kwetsbaar geworden. Het is niet aanneme
linkse arbeiders in de toekomst opnieuw bereid ;ic
een signaal aan de regering te geven dat zij welis0:
de bedoelingen van haar opstelling tevreden zijn-
leurgesteld zijn over de resultaten van het beleid..
,pl
de linkse regering moet de komende tijd nog
voorheen bereid zijn haar utopische dromen te bep
economische realiteit die de linkse regering rauw
is gevallen, dwingt haar er toe. De Franse socialist
echter vanouds moeite met een gematigde opstellir
veel meer dan hun sociaal-democratische tegenl
andere Westeuropese landen, een sterke anti-kapi
voorhoederol wensen in te nemen. De uitspraak v;
zers wijst er nu juist op, dat zij vanuit het centrum
wensen te worden. De socialistische partij wordt ii
vraagd zijn progressieve aspiraties op te geven en z
diepen in de werking van het kapitalistische systee
steem, dat de partij altijd verafschuwd heeft. Nietl
zen uitspraken van verscheidene socialistische vo
erop dat zij tot ingrijpende veranderingen in hun
bereid zijn. Het uitoefenen van de macht heeft kei
gevolg gehad dat het realiteitsbesef van de Franse
is vergroot. Dat kan alleen maar gunstig zijn voor
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 20.00 uur. zaterdags
en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant wordt nog de
nabezorgd.
Slavink met
knolselderij en
aardappelen
havermoutkoekjes
Voor twee hebt u nodig: 2
slavinken, 30 g margarine,
mespunt bloem, paprikapoe
der, 1 lepel tomatenketchup,
aroma;
500 g knolselderij, 1 flinke
ui, 1 lepel olie, paar plakjes
ontbijtspek, 1 dl water, 1 ap
pel (golden delicious), zout;
0,5-1 kg aardappelen;
2 dl melk, 25 g ha vermout, 1
ei, 25 g suiker, kaneel, 30 g
bloem, margarine, suiker.
Bak de sla vinken in ruim een
kwartier bruin met schuinlig-
gend deksel. Keer het vlees
regelmatig zodat het egaal van
kleur wordt. Maak 'de jus af als
de sla vin ken uit de pan zijn
met even meegebakken bloem,
weinig water, paprikapoeder,
tomaten-ketchup en aroma.
Snijd de knolselderij in plak
ken van een centimeter, schil
ze en spoel ze af. Verdeel de
plakken op een schone plank
in gelijke reepjes. Bak de grof-
gesneden ui met reepjes spek
in de olie lichtbruin, bak ver
volgens al omscheppende de
knolselderij mee. Doe er na
twee minuten water bij met
blokjes appel en kook de
groente gaar in krap tien mi
nuten. Schep er zo nodig zout
door en strooi er fijngeknipt
selderijblad over.
Strooi de havermout in de aan
de kook gebrachte melk en
laat die een paar minuten
zacht doorkoken. Laat de dik
ke pap bijna koud worden.
Splits het ei, roer het geel
schuimig met de suiker en
voeg dan bloem en kaneel toe.
Boer dit mengsel door de ha
vermoutpap, voeg extra melk
toe als het al te dik wordt.
Klop het eiwit stijf en schep
het door de havermoutmassa.
Laat in de koekepan een stuk
je margarine warm worden,
doe er drie schepjes beslag in
en bak de koekjes niet al te
vlug bruin. Keer ze pas als de
bovenkant opdroogt, want dan
zijn ze binnenin gaar. Bak de
tweede kant vlugger. Geef ze
warm met suiker.
JEANNE
UITDAGING VOOR DEMOCRATIE EN KERK
De vorige eeuw, tijdens de
eerste industriële revolutie,
toen stoommachines op grote
schaal handenarbeid gingen
vervangen, waren de meeste
arbeiders de „geketenden"
van het opkomende liberalis
tische grootkapitalisme. Hon
gerlonen, slechte behuizing,
krankzinnig lange werkda
gen, ook voor vrouwen en
kinderen: dat was toen het
onontkoombare lot van de
werkende mens.
Charitatieve instellingen pro
beerden hier en daar dat lot
wel enigszins te verzachten
maar die bedeling was een
gunst. Enig recht op sociale
zekerheid en bijstand bestond
niet. De kerk, volgens een
eeuwenoude traditie staande
aan de kant van de gevestigde
orde, wist in die tijd niet veel
meer te doen dan er op te wij
zen dat berusting in het aard
se tranendal in het hierna
maals overvloedig beloond
zou worden.
In Marx trad een man naar
voren, die een wetenschappe
lijk onderbouwd systeem ont
worpen zei te hebben dat de
„verworpenen der aarde" niet
alleen van hun ketenen zou
bevrijden, maar zelfs aan de
macht zou brengen. Marx vol
stond niet met vage theorieën
zoals zovele andere sociale
hervormers. Hij had ook een
blauwdruk op zak, die via de
weg van klassenstrijd en
overname van de produktie-
middelen een eind zou maken
aan de „Verelendung" van de
arbeidersklasse en de nieuwe
orde van de dictatuur van het
proletariaat zou vestigen.
Wij weten nu dat Marx zich
op belangrijke punten heeft
vergist. Zijn blijvende ver
dienste ligt echter in het feit
dat hij miljoenen mensen in
een uitzichtloos bestaan een
teken van hoop heeft gege
ven, in brede kring ander
soortige sociale aanpassings
processen heeft bevorderd, zo
niet afgedwongen en wat En
gels noemde, de wet van de
primaire levensbehoeften
heeft ontdekt.
Anno 1983 komt de „ontdek- Misbruikt,
king" van die wet vreemd op
ons over. Het is toch vanzelf
sprekend zeggen wij nu, dat
mensen behoefte hebben aan
TRIER Op veel plaatsen
in de wereld wordt het feit
herdacht dat vandaag pre
cies honderd jaar geleden
Karl Marx werd geboren.
Gisteren gebeurde dit onder
meer in het Westduitse
Trier, zijn geboortestad. De
christen-democraat Bernard
Vogel ging in op de beteke
nis van Marx, die hij be
schreef als de man die de
aanzet gaf tot de revolutio
naire beweging. Daar kon
men ook na een restauraie
het geboortehuis van Marx
bezoeken.
In China werden lovende
woorden aan zijn adres ge
richt door de Chinese partij
leider Hu Yaobang. In
Maastricht is vandaag een
symbolische plaquette ont
huld, die aan Marx herin
nert. Marx bezocht ver
scheidene malen Maas
tricht.
Onze redacteur Loek Leij-
endekker gaat in onder
staande beschouwing' in op
de ideeën van Marx, die
Karl Marx
nog altijd van een grote ac
tualiteit zijn. Met name stelt
hij zich de vraag of er aan
de strijd tussen marxisten
en christenen een eind zal
komen.
eten, drinken, huisvesting,
kleding, onderwijs en gezond
heidszorg en dat daarin voor
zien moet worden. Is dat zo
vanzelfsprekend? Waarom is
dan 100 jaar na de dood van
Marx het grootste deel van de
wereldbevolking nog van die
primaire levensbehoeften
verstoken? Omdat in de gel
dende wereldeconomische
krachtsverhoudingen nog
steeds het primaatschap geldt
van de op winst gerichte pro-
duktie.
Honger, armoe en onrecht
zullen, zoals Marx voorzag, al
leen verdwijnen als de pro-
duktiemiddelen en het totale
maatschappelijk bestel ook
gericht worden op de bevredi
ging van primaire levensbe
hoeften. En zolang dat niet
gebeurt zal Marx in grote de
len van de wereld een bron
van inspiratie blijven en
voor de koppigsten onder het
liberalistische kapitalisme
een beangstigende ideeënwe
reld, die men te vuur en te
zwaard zal blijven bestrijden.
Marx is ook medeverantwoor
delijk voor de verstikkende
dictatuur van het communis
me in de Sovjet-Unie en an
dere Oostbloklanden. Maar
wie daar eenzijdig de nadruk
op legt handelt als iemand die
van het christendom niet
meer weet te vertellen dan
dat het ook de inquisitie heeft
voortgebracht.
Marx heeft niet kunnen voor
zien in welke mate Lenin en
Stalin zijn leer zouden cor
rumperen. Marx was er heilig
van overtuigd dat er een
nieuwe mens en een nieuwe
orde zouden ontstaan als eerst
maar de privé-eigendom zou
worden afgeschaft en daar
mee hebzucht en geldings
drang van de aarde zouden
zijn verdwenen. Lenin en
Stalin hebben in dat utopisme
nooit geloofd. Daarom vestig
den zij in plaats van de dicta
tuur van het proletariaat de
politiestaat van de dictatuur
van de partij.
Daarom ook zijn er onder Sta
lin meer mensen vermoord
dan onder welke andere dic
tator in de wereldgeschiedenis
ook. Daarom bestaat er nu in
Rusland een. meer rigide klas-
senstelsel dan ooit tevoren.
Daarom is de produktie van
de boeren op hun kleine stuk
jes privé-grond hoger dan van
de grote staatsbedrijven.
Marx, Lenin en Stalin geloof
den niet in God, laat staan in
de erfzonde, die voor christe
nen verklaart waarom de
mens niet handelt zoals hij
zou moeten handelen. Diezelf
de „gebrokenheid" zit ook in
de Sovjetmens. Er is een im
mens politie-apparaat voor
nodig om diens proletarisch
bewustzijn onder controle te
houden.
Verdienste
De leer van Marx, c.q. onder
delen daarvan, hebben wel
een gunstige uitwerking ge
had in de westerse industrie
landen. Dat is vooral de histo
rische verdienste geweest van
de sociaal-democratische par
tijen. Zij hebben bij de strijd
voor de emancipatie van de
arbeidende klasse niet geko
zen voor geweld en revolutie
maar voor de parlementaire
weg van geleidelijke hervor
mingen. Dank zij een gedisci
plineerde aanhang, democra
tisch leiderschap en sterke
vakbonden is hier via het al
gemeen kiesrecht in een hal
ve eeuw een maatschappelijke
orde gevestigd kunnen wor
den, waarin de scherpste te
genstellingen tussen arm en
rijk wezenlijk zijn afgevlakt,
iedereen in zijn primaire le
vensbehoeften kan voorzien
en de sociaal zwakkeren recht
op hulp hebben.
Waar gaan we heen met onze
samenleving? Hoe overleven
we de wereldwijde economi
sche crisis? 't Zijn vragen, die
Noord en Zuid, Oost en West
in gelijke mate bezighouden
maar de antwoorden, als we
die al hebben, staan haaks op
elkaar zoals het Marxisme-
Leninisme enerzijds en par
lementaire democratie en
christendom anderzijds.
Het is ook een vrije maat- Uitdaging
schappij. Iedereen mag er te
gen rebelleren. Als zo'n pro
test hem of haar voor de rech
ter brengt wordt er desge
vraagd nog voor gratis rechts
bijstand gezorgd. Ideaal? Nog
lang niet, maar beter dan de
maatschappelijke structuren
en ontwikkelingsprocessen
die Marx heeft aanbevolen.
Marx blijft niettemin actueel.
De honger en armoede in de
wereld hebben in de Derde
Wereld tal van conflicthaar
den doen ontstaan waar Mar
xisten, democraten en kapita
listen over de ruggen van de
bevolking heen hun onderlin
ge machtstrijd uitvechten. In
de rijke landen zelf roepen
structurele veranderingen in
het arbeidsproces en in inter
menselijke verhoudingen in
dringende vragen op over het
functioneren van de parle
mentaire democratie.
In zijn zeer lezenswaardige
studie over „de kernbegrip
pen van het Marxisme/Leni
nisme" (uitgave J. H. Kok te
Kampen) wijst prof. dr. Ver
kuyl op de brede discussies,
die zowel bij marxisten als on
der christenen gaande zijn
over de authentieke intenties
en wezenskenmerken van
hun ideologie en geloofsover
tuiging. Christenen en mar
xisten hebben een heel duide
lijk punt van overeenstem
ming, constateert hij, het is
beiden te doen om overvloe
diger gerechtigheid.
Verwijzende naar de „radicale
eisen", die in de Bergrede be
sloten liggen, signaleert hij
dat er voor christenen een
diepe eenheid dient te bestaan
tussen godsdienst en sociaal-
ethisch en politiek handelen.
Het marxisme kent eveneens
die samenhang tussen theorie
en praktijk. Door de onderlin
ge levensbeschouwelijke ver
schillen en de methodieken
van communisten kan Ver
kuyl in het Leninisme/Mar
xisme voor christenen echter
niet meer dan een „uitdaging"
zien om zelf consequent te
blijven ijveren voor „over
vloediger" gerechtigheid.
Zo'n zelfde radicale opstelling
bepleit hij ook tegenover het
tot rechts totalitarisme ver
worden liberalistisch kapita
lisme. Met Marx zegt hij wel:
onze strijd begint met de
voorziening in de eerste le
vensbehoeften van arme lan
den. Christendom en Marxis
me zijn al meer dan honderd
jaar in een verbitterde strijd
gewikkeld. De kreet „Gods
dienst is opium voor het volk"
is Marx nooit vergeven. Het
heulen van kerkelijke leiders
met de machtigen en rijken
heeft in het andere kamp blij
vende littekens en geloofsaf
val veroorzaakt. Maar mis
schien komt er toch nog eens
•een theologie der bevrijding
waarin een gelouterd chris
tendom en een vernieuwd
Marxisme omwille van „over
vloediger gerechtigheid" een
gezamenlijke marsroute kun
nen ontwerpen.
LOEK LEIJENDEKKER
DE BILT-KNMI
gelopen nacht is
lucht tot ons land do]
gen, afkomstig van
van Biscaje. De vd
grenzing van de luch
zaakt bewolking in F
van ons land, waarl
storingen af en toe r
len veroorzaken. Elc
het wisselend bewoU
ook een bui mogelijk
De luchtdrukverscK
onze omgeving worj
ner en morgen zal ei
weinig wind zijn. Ii
van deze week zijn a
veranderingen in hel
verwachten. De ten
blijft op een niveau
maal is voor deze tijd
jaar: dicht bij de 10
de middag. De regi
blijven klein, al is no)
bui mogelijk.
De Bilt
Eelde
Innsbruck rw.be»
Klagenfurt onbew.
Kopenhagen l.bew.
Spilt onbew.
Stockholm zw bew.
Wenen onbew.
ZUrlch
Casablanca zw.bew.
Las Palmaa onbew
Beiroet onbew.
Tel A
onbev
GRATIS ELKE WOENSDJ
BIJLAGE BIJ UW KRANT
INFORMATIE OVER FILMS
THEATER. RECREATIE,EXP<
EN EEN COMPLETE AGEI
