H
Nederlaag komt Mitterrand wel goed uit
H
et onderwijs heeft zich sufgebokst
SCHOTLAND
LtensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnen
pagne
Wiekend
Politiek
Partij
Parlement
■S^SIJTHOFF PERS
^gTERGROND
Ceidóc Somant
ZATERDAG 12 MAART 1983 PAGINA?
gjwaiöiawfiiïïsw
'ZAK
iag overkwam ons,
md en kijkend naar het
B mrer de Defensiebegro-
I ff> schoolvoorbeeld van
^Lallige samenloop van
BBmighedenNet toen we
J^groep collega-verslag
^^Bnaniem tot de conclu-
gekomen dat dit het
^^maap verwekkende de-
van de afgelopen
test zijn, begon staats-
's Van Houwelingen
herige uiteenzetting te
jver slaapzakken. Le-
takken wel te ver-
I gebruiken bij meer-
oefeningen te velde,
in onmiddellijk klaar-
i de Re-
sische Politieke Fede-
^?F) had de staatssecre-
ingend verzocht. Jan
"Van nieuwe slaapzak-
3 voorzien omdat de
J van de huidige slaap-
s»m te huilen was. Vol-
in Houwelingen viel
■jjee. en geduldig legde
hij uit: „De huidige slaapzak
ken zijn in de periode 1976 tot
1978 aangeschaft. De toen ge
kozen Britse slaapzak met
donsvulling kreeg tijdens de
beproeving door de gebruikers
de hoogste waardering. Zo'n
slaapzak kan nu toch niet in
eens slecht zijn?", aldus de
staatssecretaris. „Maar", voeg
de hij eraan toe, „ook de sla
pende mens blijkt zijn verlan
gens steeds hoger te stellen".
Daarom beloofde hij dat de
huidige legerslaapzakken in de
tweede helft van de jaren
tachtig zullen worden vervan
gen door het meest comforta
bele type wat er op dat mo
ment op de markt zal zijn. Van
Houwelingen: Wij zullen pro
beren een zodanige slaapzak
aan te schaffen, dat de militair
in de jaren negentig zijn vol
strekt verdiende nachtrust ui
termate comfortabel zal kun
nen doorbrengen".
VOCHT
Hoofdschuddend liep de heer
Wagenaar naar de interruptie
microfoon en zei: „Als ik de
staatssecretaris uit zijn comfor
tabele slaapzak mag halen,
wijs ik hem erop, dat de on
derhavige slaapzak stinkt,
prikt en niet droog te krijgen
is. Hij heeft natuurlijk gelijk
als hij zegt dat dit een comfor
tabele slaapzak is. Ja, achter je
bureau, maar niet in het
veld!". Van Houwelingen
knikte begrijpend. „Ik heb me
persoonlijk op de hoogte ge
steld van de kwaliteit van
deze slaapzak", zei hij. Waar
schijnlijk bedoelde hij daarmee
te zeggen dat hij zich erover
had lated voorlichten door een
aantal gebruikers en andere
deskundigen, want het idee
dat Van Houwelingen een re
genachtige nacht lang onder
Veluws geboomte in zo'n
slaapzak zou hebben gebivak
keerd ging ons voorstellings
vermogen verre te boven. Na
dat hij de heer Wagenaar nog
maals uitdrukkelijk had verze
kerd dat de nieuwe slaapzak
zo gerieflijk en vochtvrij mo
gelijk zou worden, werd het
slaapzak-debat gesloten. Even
later had het echter nog een
piepklein staartje, toen Van
Houwelingens collega- staats
secretaris Hoekzema zijn toe
spraak begon met: „Mijnheer
de voorzitter, ik heb begrepen
dat u de nacht niet in een
slaapzak in deze Kamer wilt
doorbrengen. Daarom zal ik
mijn betoog zo kort mogelijk
proberen te houden".
DEETMAN
Je hebt demonstraties en de
monstraties. Leuke en ludieke
enerzijds, waanzinnige en er
gerlijke anderzijds. Beide cate
gorieën waren de afgelopen
week op het Binnenhof verte
genwoordigd in het kader van
het protest tegen de onderwijs-
bezuinigingen. Gelukkig was
categorie 2 zwaar onderverte
genwoordigd, maar we kun
nen toch niet nalaten daar een
voorbeeld van te noemen. Als
honderden kinderen in de
leeftijd van 10 a 12 jaar onder
leiding van hun meesters en
juffrouwen in spreekkoren en
liedjes allerlei verwensingen
aan het adres van minister
Deetman over het Binnenhof
doen schallen en de minister
op luide toon vereenzelvigen
met geslachtsdelen van hon
den en boeren, is er beslist
geen sprake meer van een leu
ke demonstratie.
Nee, dan de wijze van protes
teren zoals die door leerlingen
van verschillende muziekscho
len in praktijk werd gebracht.
In de wandelgangen der Ka
mer klonk dinsdag rond lunc
htijd het voor concertgebou
wen zo vertrouwde geluid van
het stemmen van koper, hout
en snaren. Even later ver
spreidden zich groepjes musici
over de verschillende eetgele-
genheden die het gebouw telt,
teneinde een aantal lunch con
certjes te verzorgen. De en
sembles voerden elk een bord
met zich mee, waarop stond:
man, Mozart". Teleurstellend POST
was dat de etende politici nau
welijks op de muzikale presta
ties reageerden. Alleen uit de
handen van journalisten en
andere piet-parlementariërs
klonk nu en dan een mager
applausje.
Een dag later vond op het Bin
nenhof onder een stralende
lentezon een groots opgezette
gymnastiekdemonstra tie
plaats, verzorgd door studen
ten van een aantal academies
voor lichamelijke opvoeding,
die protesteerden tegen het
plan van Deetman om de gym
lessen in de hoogste klassen
van het voortgezet onderwijs
af te schaffen. Op de trappen
van de Ridderzaal deden drie
docenten onder begeleiding
van een terzijde opgesteld
combo een reeks oefeningen
voor, die door de honderden
studenten op het plein werden
nagevolgd, zodat het Binnen
hof één grote ritmisch bewe
gende mensenzee was gewor
den. Een kostelijk gezicht.
Gedurende de gehele week
bracht de PTT postzakken vol
met brieven van leerkrachten,
leerlingen en ouders het ka
mergebouw binnen. Voor elk
kamerlid was er een hele sta
pel. Een PvdA-parlementariër
toonde ons een voorbeeld uit
de duizenden smeekschriften:
„Ik ben Ewald Laning en zit
op de meester Zondagschool te
Roden. Dit is een lagere school
die ook lijdt onder de gevolgen
van de bezuinigingen in het
onderwijs. Als uw plannen
doorgaan moeten wij een leer
kracht missen, wat echt niet
kan. Ik snap dat in ons land
moet worden bezuinigt, het
gaat immers verkeert. Maar
waarom moet het onderwijs
worden gepakt, terwijl er van
daag de dag geld wordt ver
prutst? Waarom rijdt men in
een slee naar de vergaderzaal?
Men kan ook met z'n allen in
een kleine bus. Dat is mis
schien wel vreemd, maar 't is
goedkooper en gezelliger".
De duizenden demonstranten
die de afgelopen week langs i
de parlementsgebouwen trok- -
ken, brachten ook tal van pre-
sentjes voor de kamerleden j
mee. Dit leidde ertoe dat de
hal bij de ingang van de Twee- r
de Kamer donderdagavond,
toen de laatste demonstrant
was vertrokken, de aanblik
bood van een rariteitenkabi-
net. Tientallen kleurige hand-
gemaakte poppen, al dan niet-
aan galgen hangend, beesten,
kijkdozen, beschilderde bal
lonnen, schoolmaquettes,
schoolborden, metershoge peti-
ties, honderden tekeningen en
schilderijtjes en dozen vol met
handtekeningen vormden de
stille getuigen van een weekje
demonstreren door onderwijs-
land. De spullen zijn netjes op-
geborgen in de kelders van het f
kamergebouw, waar zich alle -
aangeboden voorwerpen en
petities bevinden van de afge-
lopen twintig jaar. Over die
bonte verzameling schrijven
we nog wel eens een apart*
verhaal.
DICK VAN RIETSCHOTEN J
D(Achtenveertig uur
rfe stembussen voor de
tonde morgen in de
gemeen teraadsverkie-
opengingen, had de
^B le een hevigheid be-
j^B I zich misschien nim-
^Blen verkiezingsperiode
^Hlnd voorgedaan heeft.
^oi
istanders beschuldigen
de meest grove wij-
irzitter van de natio-
gadering heeft derma-
^^^beledigmgen aan kan-
van de oppositie geuit
in the ff en van zijn par-
HANDre onschendbaarheid
NLAN In Marseille is het tot
p „bouille-a-baisse" ge-
van racisme, bomaan-
ogeUltfascisme, aantijgingen,
enten, geweldpleging
IKEfPer«- De kansen dat
ster van Binnenlandse
iaston Defferre, die se-
i jaren burgemeester
Jat nartad is, zondag de twee-
reg&vnde verliest zijn aan-
jmisctj
3ied.
;meen nemen de speculaties
een spoedige reorga-
ngswran de regering toe,
t Bedfe uitslagen algemeen
en Ho beschouwd als een
3 r?i/e waarschuwing voor
meie bewind. De socialis-
correpmmunisten wijten de
ran dalende resultaten van
vooral aan het feit dat
roer l^se kiezers zijn thuis
i. Vandaar dat zij er
riftelijte dagen alles aan ge-
bben alsno de kiezers
iliseren. Ondertussen
de e| nederlaag president
ndniet al te slecht uit-
lijkba.1*0 betoogt Guatrdian-
g {o.andent Paul Websters
inde beschouwing.
voel
PARIJS Toen president
Mitterrand afgelopen zon
dag zijn stem uit ging
brengen in Chateau Chi-
non, het dorpje in Mid
den-Frankrijk waarvan
hij 23 jaar burgemeester
was geweest, vertelde hij
journalisten dat „het ab
surd zou zijn geen reke
ning te houden met de
uitslag" van de gemeente
raadsverkiezingen. Toen
hij dat zei, was reeds dui
delijk dat links een neder
laag zou gaan lijden, hoe
wel niemand toen nog
wist hoe groot die zou
worden. Maar de presi
dent, die zich afzijdig had
gehouden van de lange
verkiezingscampagne, zei
slechts dat de verkiezin
gen hem „interesseerde",
maar dat het niet zo was
dat hij er wakker van lag.
Daar de president in 1981 werd
gekozen op een leuze die zich
laat vertalen als „de rustige
kracht" is het heel goed moge
lijk dat hij die jopmerking al
leen maar maakte om het pu
bliek te laten zien, dat hij ook
in tijden van crisis zichzelf on
der controle heeft. Waar
schijnlijker is echter dat aan
die opmerking een gevoel van
opluchting ten grondslag lag,
want een nederlaag zou hem
immers een goed excuus geven
om het tempo van de socialisti
sche hervormingen af te
zwakken en een gematigder
koers te gaan volgen.
Hoewel Mitterrand de socialis
tische partij heeft gedomi
neerd sinds ze in 1971 werd op
gericht, heeft hij nooit erg op
zijn gemak geleken met de
hervormingsdrang die de par
tij werd opgelegd door het sa
menwerkingsverband met de
communisten. De uitslag van
de gemeenteraadsverkiezin
gen, die nog iets erger dreigt te
worden dan het Elysée had
voorzien, zal dan ook van gro
te invloed zijn op de toekom
stige socialistische taktiek.
Belangrijke
gebeurtenissen
Mitterrand staan in de toe
komst twee uiterst belangrijke
gebeurtenissen te wachten,
een op korte termijn, de twee
de over drie jaar. De eerste is
het socialistische congres in
oktober waar de prioriteiten
van de partij grondig zullen
worden herzien met het oog
op de tweede datum: de alge
mene verkiezingen in 1986.
Presidentsverkiezingen wor
den pas weer in 1988 gehou
den, dus persoonlijk heeft Mit
terrand nog niet veel te vre
zen.
Wat de Franse president zijn
partijgenoten in de komende
dagen zal voorhouden, valt
niet moeilijk te raden. Hij zal
erop wijzen dat de uitslag een
duidelijke waarschuwing is dat
de socialisten voorlopig genoeg
hebben gedaan aan hervor
mingen zoals nationalisaties,
nieuwe arbeidswetten, betere
sociale voorzieningen, verla
ging van de pensioengerech
tigde leeftijd, langere vakan
ties en hogere lonen voor de
minima. Wat de bevolking nu
wil, is bewijs dat de socialisten
de economie uit het slop kun
nen trekken en de hervormin
gen tot een succes kunnen ma
Premier Mauroy (in het midden) moest deze week overhaast
vertrekken van een landbouwtentoonstelling, toen de aanwe
zigen hem massaal begonnen uit te jouwen en om de neo-
Gaullist Chirac riepen.
ken. We moeten nu eerst eens
kalm overdenken hoe we de
stemmen van 1981 terug kun
nen krijgen, zo zal de bood
schap van de president luiden.
Teruggang communisten
Het kan voor hem niet al te
moeilijk zijn zijn boodschap
over te brengen. De meeste
ministers hebben hun eigen
dalende populariteit inmiddels
verwerkt en zijn volop ver
wikkeld in een interne discus
sie als voorbereiding op het
partijcongres. In deze discussie
beginnen de tegenstellingen
tussen links en rechts zich
steeds duidelijker af te teke
nen. Minstens even belangrijk
daarbij is dat de teruggang van
de communisten door deze
verkiezingen is bevestigd.
Daardoor zal de strijd om het
leiderschap van die partij
waarschijnlijk opnieuw in alle
hevigheid oplaaien en dat be
tekent weer dat de communis
ten minder tijd en aandacht
zullen hebben om zich met een
herziening van het regerings
beleid bezig te houden.
Een van de belangrijkste ge
volgen van deze verkiezingen
en ook daar heeft Mitter
rand op gerekend is de toe
nemende polarisatie waarbij
de kleine partijtjes en de onaf-
hankelijken geleidelijk uit de
markt worden gedrukt. De
communisten zijn nog maar
weinig meer dan wat franje
aan de socialistische partij en
bestaan nog slechts bij gratie
van het prestige van Mitter
rand en diens bereidheid vier
ministers in zijn regering te
accepteren.
Chirac geloofwaardig
Minstens even belangrijk is
dat Chirac, die voor zes jaar is
herkozen als burgemeester
van Parijs, erin is geslaagd om
de Gaullisten tot de belang
rijkste oppositiepartij te maken
en zichzelf als de enige geloof
waardige presidentskandidaat
voor 1988. Deze gemeente
raadsverkiezingen hebben uit
gewezen dat de strijd in de
toekomst gaat afspelen tussen
twee partijen.
Tijdens de campagne is meer
dere malen gezegd dat Chirac
in sommige opzichten de beste
bondgenoot was van de rege
ring. Het vaak halfslachtige
beleid van ex-president Gis-
card en de technocratische op
stelling van diens premier
Raymond Barre oefenden gro
te aantrekkingskracht uit op
de zwevende kiezer. Bij Chirac
lijdt het geen twijfel waar hij
voor staat, dus er moet een
keus worden gemaakt.
Als gevolg van deze ontwikke
ling is het waarschijnlijk dat
de Franse kiezers na het socia
listische congres in oktober
voor het eerst sinds de oorlog
worden geconfronteerd met
een duidelijke keuzemogelijk
heid uit twee regeringen, bei
de gebaseerd op gedetailleerde
partijprogramma's. Lange tijd
hebben de Gaullisten en cen
trumpolitici kunnen overleven
met een ad-hoc beleid en ook
ter linkerzijde was nooit goed
duidelijk wie nou wel en wie
nou niet achter het gezamen
lijke programma van socialis
ten en communisten stond. Die
tijd lijkt voorbij.
Als de Gaullisten in 1986 aan
de macht zouden komen, zou
den ze in de eerste maand alle
nationalisaties ongedaan ma
ken. Vervolgens zouden ze het
particuliere ondernemerschap
de vrije teugel geven en de in
vloed van de regering in alle
sectoren van het nationele le
ven zoveel mogelijk terugdrin
gen.
Socialisten schuiven op
Ondertussen schuiven de soci
alisten steeds verder op naar
een vorm van sociaal-demo
cratie gebaseerd op verlichte
staatsbemoeienis. De kans dat
de partij definitief deze rich
ting inslaat wordt steeds waar
schijnlijker omdat deze koers
de steun heeft van minister
van planning Michel Rocard,
die verreweg de populairste
minister van het kabinet is, in
clusief de president die hem
dan misschien ook als opvol
ger moet accepteren.
De verwachting luidt dat als
de opwinding van de gemeen
teraadsverkiezingen eenmaal J
is bedaard, beide partijen een j
periode van rust in acht zullen
nemen om deze twee-partijen-
lijn te ontwikkelen en de zwe-
vende stemmen binnen te ha- i
len. Chirac, wiens grilligheid?:
zijn grootste vijand is na zijn
neiging om overijld te werk te
gaan, is door de beleidsmakers
van zijn partij op het hart ge-
drukt dat hij de zaken niet
mag overhaasten en dat hij de
hoop dat hij de socialisten mis- 4
schien al in mei tot aftreden t
kan bewegen voorgoed uit zijn
hoofd moet zetten.
Franse stabiliteit
Het Franse politieke leven
wordt in grote mate bepaald r
door het lange zomerreces. De
periode tot het zover is, zal
Mitterrand ongetwijfeld ge- j
bruiken om de kiezers gerust
te stellen.
Als het socialistische Frank
rijk inderdaad een periode van f
kalmte krijgt om op adem te j
komen alvorens de normale
democratische strijd wordt
hervat, dan is de werkelijke
winnaar van deze verkiezin-
gen niet een bepaalde partij, j
maar de Vijfde Republiek als
geheel.
Er is een tijd geweest dat er in
Frankrijk een dictatoriaal be
leid la de Gaulle nodig was
om het land bij elkaar te hou-
den. Maar de afgelopen zes
jaar is de publieke opinie van
links naar rechts en weer te-
rug verschoven zonder dat dat
ernstige spanningen veroor
zaakte. De stabiliteit die nog
onmogelijk leek bij de machts
greep van de Gaulle in 1958 is
nu een vaststaand feit.
PAUL WEBSTER
Copyright The Guarduur
EN VVD SLIKKEN BITTERE BEZUINIGINGEN TOT DE LAATSTE HAP
•prenv
da9%lik van een groepje
amer,lers van de onderwijs-
gezeten achter de ta-
een persconferentie
:ARA\WsPoort- was n'et an"
'ract. P treur'g te noemen.
5590oenkele tientallen me-
der op de onderwijsde-
log in volle gang wa-
K3mpi voor alle aanwezigen
gselz^lijk dat de bezuini-
00.- |jrten in het begro-
I waren geschud. Al-
(Oudefr ^et uhdelen van de
"ingen waren en zijn
erhul/rinSsfracties het nog
jeel eens geworden,
^/.«lustige opstelling, zo-
de afgelopen maanden
JUf tbondszijde steeds aan
rans S^egd- had plaats ge-
vnnnV00r een berustende
ig fold' Want de bonden heb-
n- le acties van ouders,
u *- bonden, studenten en
Bartijsgevenden ten spijt,
0i80jks een succesje kun-
lingeeken. De vele onder-
jonstraties, die met
ERCrfgelopen week in het
v. ijsnd woedden, hebben
Uiten maximum aan inzet
>-463inimum aan resultaat
ferd. Het enige wat de
:N in feite nog wisten te
Lis, dat het beetje ver-
biedir» dat men nog in het
,'nt bezat, nu volledig is
CDA en VVD
vana-
de ruim 1 miljard aan
ombuigingen tot de laatste hap
toe geslikt en de oppositie
heeft niet werkelijk een vuist
kunnen maken. Het dreigen
met nieuwe stakingsacties is
dan ook achterwege gebleven.
Met niet aflatende ijver is de
laatste maanden geknokt te
gen de dreigende „afbraak"
van het kostbare onderwijsge
bouw, dat per jaar 25 miljard
kost om in de huidige staat te
worden onderhouden.
Niet alleen het vertrouwen in
het parlement, maar ook het
vertrouwen van de onderwijs-
vakbonden in eigen macht en
kracht moet opnieuw een
knak hebben gekregen. Dat
gebeurde ook al eind vorig
jaar, toen de beruchte salaris-
korting van 1,85 procent, on
danks een week onderwijssta-
kingen, soepeitjes door het
parlement werd geloodst.
Het lijkt erop dat Het actieveld
nu suf is geknokt en weer
even de tijd nodig zal hebben
om de protestmachine op
nieuw op volle toeren te bren
gen. Vrijwel zeker is, dat dit
zal gebeuren. De komende re
geerperiode moet het onder
wijs nog eens zevenhonderd
miljoen inleveren. Ergo: er
zullen nog eens duizenden ba
nen moeten verdwijnen, nog
afgezien van de negatieve
werkgelegenheidseffecten van
het nog immer dalende leer
lingenaantal.
Degenen die deze week het
verloop van de onderwijsde
batten intensief hebben ge
volgd ondergetekende was
één van hen is met name
één ding sterk opgevallen: be
stonden de begrotingsdebatten
in vorige jaren tenminste nog
voor een deel uit inhoudelijke
discussies (middenschool, ba
sisonderwijs), dit jaar ging 99
procent van de tijd op aan de
ombuigingsproblematiek: waar
kunnen we wél en waar moe
ten we niet bezuinigen. Want
de regeringsfracties en de be
windslieden hebben zich ver
plicht om deze regeerperiode
1,2 miljard extra in te leveren.
Samen met vorige bezuini
gingsronden wordt door deze
minister in totaal 2,3 miljard
blijvend ingeleverd. De ver
nieuwing van het onderwijs,
voorzover die door dit kabinet
nog wordt nagestreefd, is dui
delijk ondergesneeuwd in de
storm van ombuigingen die in
het onderwijs moeten worden
gerealiseerd. Dit kabinet is
vastberaden, om het financie
ringstekort (30 miljard) in ie
der geval niet verder te laten
oplopen en die operatie kan
niet ongemerkt aan het onder
wijs voorbijgaan. Dat vindt al
thans het huidige kabinet.
In een dergelijk verloop van
de debatten is voor ras-onder-
m'ENHEER
UJ
dee
643'
wijsspecialisten in de Tweede
Kamer, zoals Van Kemenade
is en Deetman was, in feite
geen eer meer te behalen. Het
heeft immers weinig zin om
voort te borduren op belangrij
ke onderwijsvernieuwingen en
-verbeteringen, als het geld of
de politieke wil niet aanwezig
is. En zeker als op sommige
terreinen de klok zelfs weer
jaren wordt teruggezet, zou
zo'n discussie alleen maar
treuriger stemmen. Vergroting
van de klassen, beperking van
taakuren en een dreigende in
krimping van keuzepakketten
zijn enkele voorbeelden uit de
realiteit van de begroting '83.
De gevolgen daarvan mogen
voor wat betreft het kwali
teitsverlies nog niet al te groot
zijn, de ruimte voor vernieu
wingen is wel heel klein ge-,
worden en zal nóg geringer
worden bij volgende inkrim
pingen. De bonden willen het
overleg met de bewindslieden
over de onderwijsvernieuwin
gen (zoals de invoering van
het basisonderwijs in '85) stop
zetten. Een dergelijke stap is
weliswaar begrijpelijk, doch
allerminst verstandig: hun in
vloed op de ontwikkelingen
zou daardoor tot nul worden
gereduceerd.
Terug naar de onderwijspoli
tiek, of beter gezegd: de om-
buigingspolitiek. Wat dat be
treft is er deze week in Den
Haag het een en ander voorge
vallen. De onderlinge ver
standhouding tussen beide re
geringsfracties is na deze week
bepaald niet beter geworden,
zo mag worden gevreesd. De
koele, afwijzende opstelling
van Deetman ten aanzien van
het CDA-VVD-voorstel om de
klassen in het voortgezet on
derwijs met 6 procent te ver
groten heeft inmiddels een
wigje gedreven in de coalitie.
Het CDA wil met de opbrengst
daarvan twee maatregelen on
gedaan maken: afschaffing
van gymnastiek in de hoogste
klassen èn het feit dat Deet
man gezakte eindexamenkan
didaten voor nog maar tien
procent wil laten meetellen in
de toewijzing van het aantal
lesuren aan scholen. Onder
wijskundig is dit niet verant
woord, vond mevrouw Kraaij-
eveld (CDA). Dat vond de
VVD eerst ook, doch die frac
tie heeft zich inmiddels door
de liberale staatssecretaris me
vrouw Ginjaar ervan laten
overtuigen, dat een inkrim
ping van het aantal lesuren
voor de leraren als gevolg van
de klassevergroting met 6 pro
cent toch echt niet kan. Exa
menvakken en kleine scholen
worden door die 6-procents-
maatregel bedreigd. En dus
zullen de liberalen tot ergernis
van het CDA met een eigen
voorstel komen, als over de
begroting wordt gestemd.
De politieke eensgezindheid
tussen het CDA en de eigen
minister Deetman heeft de
laatste weken eveneens een
gevoelige deuk opgelopen. In
niet mis te verstane bewoor
dingen is het CDA-kamerlid
mevrouw Kraaijeveld deze
week uitgevaren tegen het
ombuigingsbeleid van deze be
windslieden, in casu Deetman.
We kunnen niet doorgaan met
het bijeenschrapen van ombui
gingen, zonder enige samen
hang of onderwijskundige on
derbouwing. In het CDA-par-
tijblad betichtte zij de minister
onlangs ook al van het voeren
van „een hap-snapbeleid".
Een uiterlijk onbewogen Deet
man liet de weinig vriendelij
ke bewoordingen van zijn par
tijgenote deze week rustig
over zich heenkomen. Toen
vervolgens de VVD deze
CDA-bewindsman steeds meer
in bescherming begon te ne
men, moet de argeloze toe
hoorder toch even het zicht
hebben verloren op de partij
politieke verhoudingen in ons
land. Deetman weigerde cate
gorisch om ook maar één wij
zigingsvoorstel over te nemen,
ook niet de voorstellen van
CDA-zijde. De minister hield
en houdt vast aan zijn eigen
gelijk, alle kritiek van zijn
partij ten spijt.
Bovendien voelt Deetman ook
weinig voor een zogeheten
meerjarenplan, waarin alle
mogelijkheden om verder te
bezuinigen eens netjes op een
rijtje worden gezet. De CDA-
fractie heeft met klem om zo'n
plan gevraagd. Deetman
vreest evenwel dat de bonden
bij het zien van een dergelijke
„onheilsnota" al bij voorbaat
in de gordijnen klimmen. Zo
onvoorstelbaar is dat niet, als
het rijtje suggesties van me
vrouw Kraaijeveld in ogen
schouw wordt genomen: be
perking opleidingen en studie
duur, hogere school-en cursus
gelden. verdere klassevergro-
ting, inleveren van inkomen
voor werk, etcetera.
Het netto-resultaat van de on
derwijsbegroting '83 is weinig
opbeurend te noemen: 13.000
arbeidsplaatsen minder, waar
van 8.000 via natuurlijk ver
loop. Het kwaliteitsbehoud in
het onderwijs komt op zijn
minst onder druk te staan. Een
blik op de komende jaren: nog
eens 700 miljoen minder, ofwel,
ruim tienduizend banen. Mi
nister Deetman heeft al laten
doorschemeren dat verdere
klassenvergroting onvermijde
lijk zal zijn. Bij het CDA
vraagt men zich nu stilletjes af
af Onderwijs nog wel in deze
mate betrokken moet blijven
bij het terugdringen van de
overheidsuitgaven. Onderwijs
gold en geldt immers nog altijd
als een „investering in de toe
komst".
FRANS WEERTS
ADVERTENTIE
Samen 1
met 7
North Sea
Ferries en
uw krant
naar
Het altijd weer boeiende Schotland met de hoofdstad Edinburgh,
door de eeuwen heen het middelpunt van de Schotse geschiede
nis. is het doel van de reis die uw krant In samenwerking met
North Sea Ferries van 14 tot 19 april a.s. organiseert.
De vele historische zowel als architektonische bezienswaardighe
den van dit land bieden, samen met de uitstekende winkels en
vele zaakjes met curosia in de hoofdstad, een bijzondere toeristi
sche attractie. Op het programma staan een bezoek aan een be
kende firma van kiltmakers, een fantastische Highland Tour. een
sightseeing door Edinburgh o.l.v. Nederlands sprekende gids.
alsmede een bezichtiging van het Blair Castle (entree plm. 7.-),
waarvan de oude toren dateert van 1269. Verder wordt de deel
nemers een origineel Middeleeuws banket geboden in het be
kende Dalhouse Castle en is er ruime gelegenheid om te winke
len.
De reis gaat via Europoort, waar DONDERDAG 14 APRIL om plm.
5 uur uur "s middags wordt ingescheept op een van de geriefelijke
schepen van North Sea Ferries, en Huil. waar de volgende och
tend wordt afgemeerd, naar Edinburgh. Hier wordt gedurende 3
nachten gelogeerd in het sfeervolle Old Weaverly Hotel
Maandag 18 april na het ontbijt wordt weer teruggereden naar
Huil - de nacht wordt varend doorgebracht en dinsdagochtend 19
APRIL wordt in Europoort ontscheept.
De prijs van deze bl|zondere reis bedraagt 675 - per persoon op
basis van een 2-persoons standaard hut. Toeslag voor een een
persoons standaard hut eenpersoons kamer 120.-. Toeslag
voor een eenpersoons speciale hut eenpersoonskamer
1 137,50.
Bij de prijs zijn begrepen:
- alle vervoer
- vol pension (met uitzondering van de lunch te Edinburgh)
- kamers met toilet/douche of bad
- het Middeleeuws banket in Dalhousie Castle
- de stadsgids te Edinburgh
- reisbegeleldlng gedurende de gehele reis.
Inlichtingen en boekingen: telefonisch onder no. 070-19.06.96 of
19.06.98 (van maandag t/m vrijdag van 9 tot 5 uur) of persoonlijk
in onze stadsvestlglng Spulstraat 71, Den Haag (op de hoek van
het Spui).
Postbus 16050
2S00 AA 's-Gravenhage
Tel. 070-19069&1906SÖ
