leagan wil militaire hulp aan
Salvador drastisch verhogen
Uw Gasbedrijf
adviseert.! i
■CAfl
195Jermoeide paus
laagt geweld
*n onrecht aan
Haïtianen zoeken heil in voodoo-ceremonies
O
Groenen hebben lak aan
kledingvoorschriften
99.-
79.-
BRIJ:
lidiase president
/aardeert Bouterse
Kan het niet wat
minder?
Reagan vraagt steun kerken
JITENLAND
CeidócSommtt
WOENSDAG 9 MAART 1983 PAGINA 11
jgrescommissie
"TNwil bevriezing
,snwapens
I
w^.^^glINGTON De com-
6=5? van buitenlandse za-
jvan het Amerikaanse
van Afgevaardigden
gisteren met 27 tegen 9
(nen een resolutie aange-
tn, waarin de VS en de
t-Unie worden opgeroe-
hun kernwapenarsenaal
evriezen. De resolutie
t tot 30 |iinrecht in tegen de po-
4 danA van president Reagan.
9 aQe hij hoeft zich er niets
tan te trekken, ook niet
h zoals wordt ver-
jke om& het gehele Congres
p 22 oV°lutie steunt-
Pleidooi voor verbieden
besnijdenis van vrouwen
NAIROBI De Keniase president
Arap Moi heeft zich als eerste Afri
kaans staatshoofd geplaatst achter
de internationale stroom van pro
testen tegen de traditionele besnij
denis van vrouwen. De door Mois'
voorganger Kenyatta in ere gehou
den gewoonte zou volgens Moi zelfs
aanleiding moeten zijn Voor een
aanklacht wegens doodslag. Nog
onlangs zijn 14 jonge meisjes over
leden aan de gevolgen van de ritu
ele besnijdenis, die vooral in afgele
gen gebieden plaatsheeft onder
vaak zeer onhygiënische omstan
digheden. Doel is onder meer de
seksuele behoeften van de vrouw
te onderdrukken.
Vampier
bespringt prinses
LONDEN Prinses Michael
van Kent is gisteren tijdens
een bezoek aan een tentoon
stelling in Londen besprongen
door een man, die een wolf-
masker met slagtanden en
cape droeg en deed of hij de
prinses in de hals wilde bijten.
Rechercheurs trokken de man
weg en de prinses kwam met
de schrik vrij. De 18-jarige
„vampier" werd aan de zorg
van zijn ouders toevertrouwd
hangende een politie-onder-
zoek. Het bleek te gaan om
een reclamestunt. De prinses
heeft verklaard er geen werk
van te maken.
TAIWAN WEERT
BLOOT VAN TV
TAIPEI De regering van Taiwan
heeft gisteren voor het eerst televi-
siecensuur ingesteld om sex en com
mentaar dat ongunstig wordt ge
vonden voor de nationale veiligheid
en maatschappelijke orde van het
scherm te weren. De censuur gaat
op 1 april in en zal voorlopig een
half jaar gelden. „We mogen niet
eens het middenrif of het decolleté
van een vrouw laten zien en ik ken
niet één programma waarin ooit iets
tegen de regering is gezegd", was
het commentaar van een televisie
producer. De censors zullen rijks
ambtenaren, rechters, wetenschaps
beoefenaars en vertegenwoordigers
van de media zijn.
Russen bereiden
offensief voor
in Afghanistan
ISLAMABAD In Afghanistan lij
ken Russische en Afghaanse rege
ringstroepen een nieuw offensief te
gen de rebellen voor te bereiden.
Volgens westerse diplomaten in het
Pakistaanse Islamabad hebben de
Russen hun troepen samengetrok
ken in Kandahar in het zuiden van
Afghanistan. Afghaanse regerings
troepen zouden teruggetrokken
worden uit het Panschit-dal, waar
de afgelopen maanden fel is gevoch
ten. De afgelopen weken zijn de re
bellen zeer actief geweest tegen
Russische en Afghaanse bases en
vliegvelden.
Uitdelen bloedworst
met appelmoes geen
verkiezingsfraude
BRUSSEL De Belgische Raad
van State heeft beslist dat kandida
ten voor een gemeenteraad onder
hun kiezers best bloedworst en ap
pelmoes mogen uitdelen. Verslagen
kandidaten in die verkiezingen
hadden zich erover beklaagd dat
vier kandidaten de stemmen van
gepensioneerden en andere kiezers
hadden geprobeerd te krijgen door
het uitdelen van de levensmiddelen.
Volgens de Raad van State vormen
zulke giften geen inbreuk op het es
sentiële recht van de kiezer om zijn
stem uit te brengen zoals hem goed
dunkt.
Britse mijnwerkers
willen niet staken
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De 220.000 mijnwer
kers van Groot-Brittannië hebben
zich gisteren uitgesproken tegen een
nationale mijnstaking.
Deze uitslag is weer een grote politieke
en sociale overwinning voor de premier
Thatcher en een nieuwe, bittere neder
laag voor Arthur Scargill, de militante
leider van de Britse mijnwerkersbond.
De inzet van dit conflict was het plan
een 120 jaar oude, onrendabele mijn in
Wales te sluiten.
KHINGTON De
jrikaanse president
5an êaat het Congres
__'stellen de militaire
aan El Salvador dit
te voeren tot 110
IK O* dollar, 50 miljoen
j1 dan het bedrag dat
ge week nog werd ge-
md. De VN-commissie
f de rechten van de
ts heeft gisteren opge
roepen tot stopzetting van
de militaire hulp aan El
Salvador. De resolutie
werd aangenomen met 23
stemmen voor, 6 tegen en
10 onthoudingen. De VS
stemden tegen omdat de
resolutie „onevenwichtig"
zou zijn.
De Congresleden, die gisteren
op het Witte Huis waren uitge
nodigd, zeiden dat het Congres
de economische hulp minstens
even belangrijk vindt als de
militaire. Ook heeft het Con
gres een aantal voorwaarden
gesteld voor de hulp. Die zijn:
Amnestie voor de guerrilla
strijders in El Salvador, ge
sprekken tussen regering en
oppositie, vervolging vsan
moordenaars en het houden
van eerlijke verkiezingen on
der internationaal toezicht.
President Reagan beloofde in
het gesprek dat de VS geen
troepen naar El Salvador zul
len sturen.
De republikeinse afgevaardig
de Michael Barnes, een van de
Congresleden in het Witte
Huis, zei te verwachten dat er
een verhit debat zal ontstaan
over de regeringsplannen ten
aanzien van El Salvador.
„Veel Congresleden zullen
toespelingen maken op Viet
nam", aldus Barnes.
De Amerikaanse regering
maakt zich in toenemende
mate bezorgd over het verloop
van de oorlog in El Salvador.
Zij is bang dat een eventuele
machtsovername in dat land
door de guerrillabeweging gro
te gevolgen zal hebben voor de
machtsverhoudingen in geheel
Midden-Amerika. Tegenover
de groep Congresleden pleitte
Reagan gisteren daarom voor
voldoende militaire training
en steun aan de Salvadoraanse
regeringstroepen om het leger
te helpen weer de boventoon
te gaan voeren.
Wanhoop na mijnramp
Wanhopige Turkse vrouwen zoeken troost bij elkaar, wanneer zij horen dat hun mannen behoren
tot de 69 slachtoffers van de mijnramp in de Turkse provincie Zonguldak. Volgens de redders
zouden nu alle slachtoffers zijn geborgen. Een vakbond heeft in een communiqué „de onvoldoende
veiligheidsmaatregelen" in de mijn veroordeeld. Het ongeluk gebeurde toen na een explosie van
methaan de bovenbouw van de mijn instortte.
xe appar _1_
hotel,
jUCIGALPA Een zichtbaar zeer vermoeide paus
annes Paulus II heeft gisteravond tijdens zijn korte
972 3ek aan Honduras opnieuw het geweld en het on-
at, met name in Midden-Amerika, aangeklaagd. In
preek in de kerk van Onze Lieve Vrouw van Su-
a stond de paus stil bij de moeite die een land zich
et getroosten om tot een vreedzame samenleving te
imorgen is de paus vanuit Guatemala, waar hij drie nachten
Gasthift gelogeerd, vertrokken naar de vroegere Engelse kolonie
ze en van daaruit naar de laatste halteplaats op zijn rondreis
Midden-Amerika, Haïti. Honduras was het zesde land in
^^den-Amerika dat de paus bezocht.
H|e 180 kilometer van de hoofdstad gelegen industriestad San
to Sula had de paus nog een ontmoeting met lekenpredikers,
uitstek w*e eï" rond 10.000 in Honduras werkzaam zijn. Van de be-
iners v&ing van 3,9 miljoen mensen is ongeveer 90 procent rooms-
iwoningholiek, maar er zijn slechts 223 gewijde priesters, ongeveer
per 17.500 gelovigen. De lekenpredikers verbreiden het ge-
vooral op het platteland. Ze kregen de pauselijke verma-
te horen, trouw te zijn aan de leer van de kerk en zich
te houden van „politieke manipulatie en radicalisering",
en scjJevenshouding van de lekenpredikers moet, aldus de paus,
reenstemmen met hun daden, „want wie het tegendeel doet
Kielt met de ene hand wat hij met de andere opbouwt". Hij
kte zijn gehoor op het hart vooral solidair te blijven met de
£5_!:0ien en onderdrukten.
itelijkheid van Honduras hoopt dat door deze preken en
hjeve
reen
Kielt
e bereidheid priester of lid van een orde te worden
cantiegtoenemen, vooral onder de plaatselijke bevolking, omdat van
jewijde priesters driekwart uit het buitenland komt.
070-836"
I, 013-435:
■I. 01890:
1, 040-
!W DELHI Tijdens een
in de marge van de
conferentie van Niet-Ge-
tuin grilden Landen in' New Delhi
ïft de Indiase president,
igh, tegenover de leider van
^^^-Surinaamse revolutie, Bou-
zijn waardering uitge-
JH Joken voor „de wijze waarop
11# bevelhebber Bouterse het
i^^Móces in Suriname leidt".. Dit
eft het Surinaamse persa-
Intschap SNA in Paramaribo
iteravond gemeld,
esident Singh sprak zijn af-
uring uit over de wijze
„sommige westerse
landen steeds dreigen met mi
litaire interventie wanneer
ontwikkelingslanden hun ei
gen weg opgaan". Hij vond dat
„deze landen nationale bevrij
dingsprocessen zullen moeten
leren accepteren", aldus SNA.
Irak heeft geëist dat Iran uit
de beweging van Niet-Gebon-
den Landen wordt gezet we
gens „schending van de basis-
-beginselen" van de organisa
tie. In conferentiekringen
werd gezegd dat er achter de
schermen druk wordt uitgeoe
fend op Irak om deze eis weer
in te trekken.
nj„Niet geprikt? Dan in quarantaine
DELHI Dertien afgevaardigden voor de top-
extraic9n*erentie van niet"gehonden landen worden in quaran-
etcföne gehouden, omdat zij in India arriveerden zonder dat
kenland!21) ^onden bewijzen ingeënt te zijn tegen gele koorts. De
5 B - Deiafëevaarrïigden worden zes dagen vastgehouden in een
speciaal ziekenhuis en zullen de conferentie dus missen. De
afgevaardigden komen uit Suriname, Bolivia, Gabon, To
bago. Principe en Sao Tome. Ze kunnen de conferentie wel
$§c§S§°P televisieschermen zien.
PORT AU PRINCE „Wij
hopen dat de paus ons moed
zal geven. Maar als hij onom
wonden gaat uitspreken dat
wij ons niet met politieke en
sociale zaken mogen bemoei
en, dan zal het regime daar
zeker gebruik van maken.
Dan zijn we verkocht. Hier
doe je al aan politiek als je
zegt dat het volk honger
lijdt." Dat zegt een Belgische
priester die al jaren werkt in
de krottenwijken van Port au
Prince, de hoofdstad van
Haïti. Bij de progressieve
minderheid van de clerus in
Haïti, onder wie veel buiten
landers, bestaat enige vrees
voor het bezoek van paus Jo
hannes Paulus II, die van
middag in Port au Prince ar
riveert. Alleen al een simpele
foto van de paus samen met
„president voor het leven"
Jean Claude Duvalier, alias
„Baby Doe", zal deze een au
reool van heiligheid ver
schaffen bij de eenvoudige
bevolking die voor meer dan
tachtig procent analfabeet is,
zo geloven zij.
in Haïti zijn corruptie en po
litieke onderdrukking onder
deel van het dagelijks leven.
Sinds 1957 wordt het land ge
regeerd door de familie Du
valier. Veertien jaar lang
hield Francois Duvalier, be
ter bekend als „Papa Doe",
met zijn terreurbende ton-
tons macoutes (gemaskerde
boemannen: zo genoemd
vanwege hun zonnebrillen)
het land in zijn ijzeren greep.
In 1971, na de dood van zijn
vader, werd de pas 19-jarige
Baby Doe de nieuwe „presi
dent voor het leven". De
naar schatting twintigdui
zend tontons macoutes heb
ben intussen hun spiegelende
zonnebrillen afgezet, maar
onder de naam Vrijwilligers
voor de Nationale Veiligheid
hebben zij hun praktijk ge
Een krottenwijk in Port au Prince.
woon voortgezet." De meeste
tontons krijgen geen salaris
en leven van afpersing. „Ze
eisen een deel van de oogst
van de boeren en pikken
soms zelfs land in", aldus een
ontwikkelingswerker. De po
litieke oppositie die aan het
eind van de jaren zeventig
onder invloed van de men
senrechtenpolitiek van Jim
my Carter enigszins opbloei
de, is kort na de verkiezing
van Reagan in 1980 bijna ge
heel naar het buitenland ver
bannen.
Haïti, dat na een slavenop
stand in 1804 onder leiding
van Toussaint Louverture de
eerste onafhankelijke neger
republiek werd, behoort tot
de armste landen ter wereld.
Nergens lijkt de armoede zo
openlijk zichtbaar. Een Ne
derlandse parlementaire de
legatie kwam vorig jaar ge
schokt uit het land terug. De
ondervoeding is nu erger dan
in 1958, stelt een Wereldban
krapport vast. De landbouw-
produktie op het bergachtige
platteland, waar vier van de
vijf miljoen Haïtianen wo
nen, is teruggelopen en veel
boeren kunnen zelfs niet
meer in eigen onderhoud
voorzien. Een belangrijke
oorzaak is de erosie. Het re
genwater heeft de vruchtba
re lagen van de hellingen
weggespoeld. De meeste bo
men zijn namelijk weggekapt
door de bevolking om te wor
den verwerkt tot houtskool,
„het anthraciet van de ar
men". Honderdduizenden
Haïtianen zijn dan ook het
platteland ontvlucht. Port au
Prince dat is gebouwd voor
300.000 mensen, telt nu al
meer dan een miljoen inwo
ners. Tienduizenden Haïtia
nen vluchtten de afgelopen
jaren in vaak wrakke bootjes
naar Florida, weg van de ar
moede. De Haïtiaanse boot
mensen brachten het land
weer even op de voorpagina's
van de kranten. Haïti krijgt
per hoofd van de bevolking
meer buitenlands hulp dan
de meeste andere landen. Bij
na 200 miljoen dollar per jaar
vloeit naar het land, en dat
bij een overheidsbudget van
130 miljoen dollar. Belang
rijkste donors zijn de VS,
Frankrijk en West-Duitsland.
Een recent rapport van de
Amerikaanse Algemene Re
kenkamer stelt echter vast
dat bijna alle hulp wordt ver
spild door corruptie, een
kwaad dat in Haïti waar
schijnlijk groter is dan waar
ook. „Haïti is het kerkhof
van de buitenlandse hulp",
merkte een VN-functionaris
onlangs op. Het IMF moest in
1981 vaststellen dat zomaar
een lening van 20 miljoen
dollar was verdwenen.
Primitieve godsdienst
De Haïtianen zijn bijna allen
rooms-katholiek en diep reli
gieus. De busjes in Port au
Prince die het openbaar ver
voer verzorgen dragen bijbel
se namen als „Engel Ga
briel", „Zoon van Abraham"
enz. Hier is geen sprake van
een zelfbewuste „volkskerk"
zoals in Nicaragua of El Sal
vador, maar een meegaand
volk, dat voor het grootste
deel uit analfabeten bestaat.
„De mensen hier zijn bang en
door het analfabetisme kun
je bovendien veel moeilijker
zaken als basisgemeenschap
pen ontwikkelen. We staan
nog helemaal aan het begin",
aldus de al eerder aangehaal
de Belgische priester. Of
schoon katholiek, bedrijven
de meeste Haïtianen ook
voodoo-ceremoniën, veelal
om in trance armoede en el
lende te ontvluchten. De
„houngan" (voodoo-priester)
heeft een mogelijk nog grote
re invloed dan het kleine
aantal priesters van Rome.
De voodoo is een mengeling
van verschillende Afrikaanse
culten die de slaven naar
Haïti hebben meegenomen.
De voodoo leert dat hogere
machten over je lot beschikk-
ken en dat verzet hiertegen
zinloos is. „Papa Doe" speel
de indertijd handig in op de
angstgevoelens van het volk
in die met de voodoo ver
band houden. Zijn tontons
macoutes werden gevreesd
als de handlangers van baron
Samedi, de god van het
kwaad in de voodoo De
voodoo-ceremoniën zijn tal
rijk en overal kan 's avond
het monotone geroffel van
tamtams worden gehoord.
„Er zijn nu zelfs meer cere
moniën dan jaren geleden,
want er is meer honger en
armoede gekomen", zegt de
Belgische pater. De voodoo is
in feite door de officiële kerk
geaccepteerd, al is het dan
noodgedwongen. De kerkelij
ke hiërarchie in Haïti is
steeds nauw verbonden ge
weest met het regime. De
Haïtiaanse autoriteiten schro
men niet progressieve geeste
lijken te intimideren. Vrien
delijk doch dringend wordt
dan verzocht „het klassieke
evangelie te verkondigen en
niet aan politiek te doen".
Overigens wordt de laatste
tijd vanuit de kerk vaker ge
protesteerd tegen intimidatie
praktijken en volgens som
migen begint zich een lichte
verandering af te tekenen in
de houding van de kerk in
feite de enige instantie die
zich in Haïti enige vrijheid
kan veroorloven tegen
over de staat.
ADVERTENTIE
r
Vervelend, die hoge gasrekening. Maar er bestaat een
apparaat, waarmee u het gasverbruik van uw C.V.-ketel
beperkt. Belangstelling?
Informeert u eens bij uw Gasbedrijf-Ook voor de subsidie.
Du is een publicatie van du in VIIGIN samenwerkende Gasbedrijven. jL1
BONN De Groene parle- broekpak zouden dragen. Het
mentariërs in West-Duitsland besluit op hun. eerste fractie
hebben gisteren spottend ge- bijeenkomst over de te volgen
zegd dat maar 26 van de 27 strategie bevestigde de bange
parlementsleden zich niets zul
len aantrekken van de kle-
dinggebruiken die voor de
Bondsdag gelden. Het zeven-
twintigste lid zal de opening
van het nieuwe zittingsjaar De minister stelde aan Bonds-
voorgevoelens van de minister
van binnenlandse zaken, Frie-
drich Zimmermann. „Ze ver
schijnen waarschijnlijk alle
maal in spijkerbroek", zei hij.
eind maart bijwonen in
dagvoorzitter Richard Stilc-
tuum en met stropdas. De kien net als hij een Beierse
Bondsdagleden van de partij christen-democraat voor dat
een vrij los aan elkaar han
gende groep neutralisten, paci
fisten, milieubeschermers, dis
sidenten en eeuwige-studen-
ten" moesten honend la
chen over het bericht dat van
de mannen werd verwacht,
dat zij kostuum en stropdas en
de vrouwen japon of modieus
een nieuw voorschrift zou
worden opgesteld „zodat deze
lui niet in spijkerbroek en zon
der das in de kamer verschij
nen De Bondsdag kent geen
kledingvoorschrift, maar het
gebruik wil nette, conventio
nele kleding. De ongeschreven
wet werd al eens ontdoken. Af
ORLANDO De Ameri
kaanse president Reagan
heeft de leiders van de
Evangelische kerken opge
roepen steun te verlenen aan
de uitbreiding van de Ameri
kaanse strijdmacht en zich te
verzetten tegen „hen die de
Verenigde Staten in een po
sitie van militaire en morele
minderwaardigheid willen
brengen". Reagan sprak voor
de Evangelische conventie in
Florida waaraan door 77
Amerikaanse kerkgenoot
schappen wordt deelgeno
men. De conventie zal naar
verluidt resoluties aanne
men, waarin de VS en de
Sovjet-Unie worden opgeroe
pen hun kernwapenarsena
len te bevriezen. Reagan
vroeg de conventie niet
voorbij te gaan aan de „ag-
gressieve impulsen van een
duivels rijk". Hij waarschuw
de in felle bewoordingen
voor een onderschatting van
het volgens hem onveran
derd gebleven streven van
het communisme naar we
reldmacht.
en toe verscheen een sociaal
democraat van de linkervleu
gel in de partij met open over
hemd. Overigens werd de pers
dinsdag van de bijeenkomst
geweerd. De Groenen schre
ven dit toe aan de „parlemen
taire bureaucratie", waarvan
zij hebben gezegd dat zij haar
zullen „opengooien". Maandag
hadden ze verklaard dat al
hun fractievergaderingen in
het Bondsdaggebouw voor de
pers toegankelijk zouden zijn.
Kohl komt op 30
maart met
nieuwe regering
BONN Bondskanselier Hel
mut Kohl (CDU) hoopt op 30
maart zijn nieuwe kabinet van
christen-democraten en libera
len te presenteren. De komen
de dagen zal eerst over het re
geringsprogramma worden ge
sproken, daarna over de perso
nen. Dan pas zal duidelijk
worden of de Beierse CSU-
-voorman Franz-Josef Strauss
naar Bonn komt. Strauss aast
op Genscher's post van minis
ter van buitenlandse zaken.
Kohl' wil echter liever Gen-
scher op die post houden. Vol
gens de SUddeutsche Zeitung
zou Kohl Strauss ieder ander
ministerie naar zijn keuze heb
ben aangeboden.
En die is óók nog voordeliger!
