IJf Blokker:
de artiest zon der beroep
BINNENLAND
Nederlandse Vrijgezellenbond op weg naar nieuw elan
Het
kneedbc
recht in
Italië
CeidaeSou/uwit
DINSDAG 8 MAART 1983 Pt
HILVERSUM Ooit verrijk
te hij de Nederlandse taal met
het onnavolgbare „pollens".
Een krachtterm die zich ver
der niet laat omschrijven,
maar die in het midden van
de jaren zeventig veelvuldig
werd gebruikt. Hij kwam uit
de mond van IJf Blokker die
gestalte gaf aan het verschijn
sel Barend Servet.
De „Servet" van toen is inmiddels
een tafellaken in omroepland.
Blokker deed mee aan „de Taai-
straat" en beleeft een rentree als
presentator van „Puur Natuur".
Daarnaast vertolkt hij een rol in de
serie „Een man alleen" en of dat
nog niet genoeg is staat hij dage
lijks op de planken in „De Jantjes",
dat momenteel volle zalen trekt.
Tussen de bedrijven door tekent hij
strips en portretten. Zo nu en dan
werpt hij zich voorts op enig recla-
mewerk en als het tijd is om stoom
af te blazen stapt hij op de racefiets.
Een druk bezet man, die IJf Blok
ker, die ondanks zijn 52 jaar een
bijzonder jonge indruk maakt.
Als we hem bij het foto's nemen
vragen om karakteristiek op zijn
hoofd te krabben, weigert hij reso
luut. „Nee, daar begin ik niet meer
aan. Dat doet me te veel aan Servet
denken en dat moet nu maar eens
afgelopen zijn. Laten we het over
het heden en de toekomst hebben".
Barend Servet is dood, leve IJf
Blokker. „Ach, ik weet het best, ik
heb veel aan die rol te danken. Het
heeft deuren geopend die mis
schien wel gesloten zouden zijn ge
bleven. Maar ik heb het toch ook
niet meer over mijn leven als be
roepsmuzikant. Ik heb alle facetten
van dat vak gedaan en in '73 het
slagwerk definitief ingepakt. Moet
er niet meer aan denken om die
boel weer uit te pakken. Altijd al
een hekel aan gehad. Ik ben best
een beetje lui, maar niet in mijn
werk. Dat neem ik serieus. In mijn
werk wil ik ook serieus worden ge
nomen. Daarom ben ik ook blij met
hetgeen ik op het ogenblik doe.
Neem nu zo'n rol als Ruiter in
„Een man alleen". Daarin speel ik
gewoon IJf Blokker en dat is hele
maal geen lolbroek. Wat Van Duin
en Kraaykamp hebben, dat heb ik
niet. Ben niet zo komisch. Heb wel
een komische uitstraling. Dat zegt
men tenminste".
„Zou ook niet durven om de lol
broek uit te hangen. Als ik ergens
binnenkom en men denkt dat is la
chen geblazen, dan klap ik dicht.
Drempel
In m'n eentje een vreemde kroeg
binnenlopen durf ik niet. Kom die
drempel niet over. In Amsterdam
zijn twee kroegen waar ze me ken
nen. Daar kom ik zo nu en dan al
ben ik geen kroegloper. Voel me
so-wie-so niet thuis waar veel men
sen bij elkaar zijn. Boodschappen
doen, daar heb ik een verschrikke
lijke hekel aan. Druk verkeer, een
ramp. Winkelcentra mijd ik als de
pest. Ben nu eenmaal geen groeps-
mens. Als kind was ik dat al niet.
En dat heeft niets te maken met
het feit dat ik wel eens herkend
zou kunnen worden. Zolang ik her
kend word, lig ik goed in de markt
zeg ik altijd maar. Het is wel lastig,
maar het hoort er nu eenmaal bij.
Je moet aan je eigen winkeltje den
ken, nietwaar. Maar zomaar als
vreemde ergens naar binnenstap
pen, nee. Dan weet ik geen hou
ding te bepalen".
„Als je op het toneel staat of een
winkelcentrum opent, dan is het
wat anders. Dan ben je aan het
werk. Volle zalen, geen problemen.
Ben niet anders gewend. Als muzi
kant bij Snip en Snap en later bij
Ted de Braak. En ook nu weer met
de Janljes. Al is dat aan de andere
kant een nieuwe ervaring voor me.
Nog nooit heb ik in een toneelstuk
gestaan. Nooys Volkstheater is mijn
debuut. Speel Ome Gerrit, de pen
sionhouder. We hebben ontzettend
veel publiek. Geen krant die er be
roerd over geschreven heeft en dat
is te merken. Opvallend veel jonge
mensen gaan er naar toe. De Jan
tjes doodgespeeld? Nee hoor, Sha
kespeare wordt toch ook nog steeds
opgevoerd. Het loopt lekker. Voel
me ook veilig in dat gezelschap.
Moet er bijvoorbeeld niet aan den
ken om in m'n eentje of met een
paar man voor militairen op te tre
den. Hou niet van die strijd met het
publiek. Ik ben niet iemand die
zegt, ik zal ze krijgen, de zaal moet
plat".
Subsidie
„Dat neemt niet weg dat ik elke
avond een bepaalde prestatie wil
leveren. Ben erg plichtsgetrouw en
zal er nooit met de pet naar gooien.
Ik ben voor iets ingehuurd en doe
het dan ook. Met de Jantjes gaan
we in elk geval een half jaar door.
Misschien wel langer, maar het
punt is dat je hier met een vrije
produktie te maken hebt. Geen
cent subsidie. De zaal moet elke
keer vol zitten willen de gebroe- I
ders Nooy quitte spelen. Wil het
echt winstgevend zijn dan zouden
ze het dubbele voor een kaartje
moeten vragen. Gaan we volgend
jaar door dan is subsidie noodzake
lijk en je weet hoe het tegenwoor
dig met subsidie is".
Toneelspelen betekent reizen. Is
dat te combineren met tv-werk?
„Natuurlijk wel. Ik ben gewend
hard te werken. Als artiest geluk
kig altijd veel werk gehad. Neem
nu vandaag. Straks gaan we weer
door met opnamen voor „Een man
alleen" en daarna rij ik meteen
door naar Motel Bunnik waar de
bus me oppikt, 's Avonds weer te
rug naar huis. Waar je ook bent in
Nederland, later dan half twee ben
ik niet thuis. En ik sta altijd voor
achten op. Vanochtend ben ik-om
kwart voor zéven opgestaan. De
hele ochtend is dan voor mij. Over
nachten buitenshuis doe ik zelden
of nooit. Voel me ontheemd. Moet
er niet aan denken. Dat vroege op
staan is geen probleem. Weet ge
woon niet beter. Heb net twee
maanden repeteren achter de rug.
Prima toch. Nooit te klagen gehad.
Altijd van het een in het ander ge
rold. Ben daar zeer blij mee".
„Door dat vele werk kan ik het me
permitteren wat selectief te werk
te gaan. Heb rollen geweigerd. Ook
bepaalde reclames weiger ik. In '57 j
ben ik gestopt met roken en ik kan
moeilijk reclame gaan maken voor
sigaretten. Ik moet er wel achter
kunnen staan. Maar ik zal niemand
er kwaad op aankijken die het wel
doet. Maar god zij dank ben ik in
de gelukkige omstandigheid dat ik
nee kan zeggen. Als de nood aan de
man komt zou ik best wel een spot
je willen doen. Stel je voor, dat je
erg hard geld nodig hebt. Dan moet
je wel. Zo principieel ben ik nu ook
weer niet".
Blokker: „Ik heet IJf, net als mijn vader. Voor zover ik weet ben ik de enige IJf in Nederland".
Gek op taal
„Doe ook wel reclamefilms die be
drijven voor intern gebruik laten
maken. Verder ben ik gek op taal.
Heb ooit een cursus bargoens voor
beginners geschreven. Aan poëzie
heb ik altijd al gedaan. Ook voor
dat ik bekend werd. Maar door dat
bekend zijn werd ik eerder geac
cepteerd. Maar om nu te zeggen dat
ik een dichter ben, nee. Dat gaat
me te ver. Ik schrijf gewoon op wat
me te binnen schiet. Noem het
maar rijmelarij".
Onlangs trakteerde Blokker de kij
kers van Puur Natuur nog op één
van zijn verzen. „Een geintje. Had
eigenlijk niets met het programma
te maken, maar grappig was het
wel. Het gedicht De Dood. „De
Dood. Niks aan te doen". Simpeler
kan het niet, hè. Maar om dit nu
echte poëzie te noemen. Ik weet
het niet. Hetzelfde geldt voor to
neelspelen, maar dat wil nog niet
zeggen dat ik een echte acteur ben.
Ik houd me bezig met amusement.
Laten we het daar maar op hou
den".
Een geheel andere bezigheid van
Blokker speelt zich op de fiets af.
Al fietsend bevindt hij zich dan in
een zeer select gezelschap. Dries
van Agt, Tonny Eijck en Fred Os-
ter maken deel uit van Blokkers
rijwielmakkers. „Door al die druk
ke werkzaamheden heb ik twee
maanden praktisch niet kunnen
fietsen. Maar normaal fiets ik vijf
tig tot zestig kilometer per dag. En
prestatiegericht. Hoewel ik geen li
centie heb, rijd ik wel in wedstrij
den mee-en daarin wil ik goed voor
de dag komen. Aan de andere kant
is het pure ontspanning. Heb ik het
heel druk gehad en is mijn humeur
niet wat het wezen moet, dan
stuurt mijn vrouw me wel eens de
straat op. Ga maar lekker fietsen,
zegt ze dan".
„In de maanden april tot en met
september komen we eenmaal per
maand bij elkaar om een toertocht
te rijden. Over onze beroepen pra
ten we dan vrijwel niet. Het moet
ontspanning blijven. Zo'n man als
Van Agt bijvoorbeeld had het
ontstellend druk. Hij had veel
verantwoordelijker werk dan ik.
Kan heel goed begrijpen dat hij het
nu rustiger aan wil doen. Voor me
zelf gaat dat niet op. Ik vind het
heerlijk om druk bezig te zijn.
Maar wat ik nu precies van beroep
ben, dat weet ik niet. Een tijdje ge
leden moest ik mijn belastingfor
mulieren invullen. Het stippellijn
tje achter het woord beroep heb ik
maar opengelaten. Heus, ik zou niet
weten wat ik daar neer had moeten
zetten".
DAVID LEVIE
JUBILERENDE ORGANISATIE WIL DRAAGVLAK VERBREDEN
DEN HAAG De tijden veran
derd? De tolerantie toegenomen ten
aanzien van pak-weg: andere
huidskleur, afwijkend gedrag, ei
genzinnige levensstijl? „Vrijgezel
len merken er weinig van", rea
geert een oudere ongetrouwde
dame die liever anoniem wil blij
ven. „Iemand die als alleenstaande
de vijftig begint te naderen
nooit getrouwd geweest en ook
niet samenwonend wordt daar
vandaag de dag nog steeds op aan
gekeken. Zeker een vrouwelijke
vrijgezel krijgt heel gemakkelijk
een tweederangs status aangewre-
De Vrijgezellenbond werd in 1953 opgericht om de materiële achterstelling
van vrijgezellen te bestrijden. Lenie de Zwaan (links) en Maria Olsthoorn
schudden zo een ris voorbeelden uit de mouw om duidelijk te maken dat
ongehuwden nog steeds gediscrimineerd worden.
ven. Een man, zeker een die in een
nerveus pak en een snelle BMW
van feest naar feest scheurt, kan
tot op betrekkelijk hoge leeftijd de
bon-vivant uithangen. Maar een al
leenstaande vrouw van tegen de
vijftig wordt bijna altijd geëtiket
teerd als „overgeschoten" en
„onaf". Omdat, aldus het misver
stand, een mens alleen in een blij
vende relatie met één bepaalde an
der tot volle ontplooiing zou kun
nen komen".
Binnen de Vrijgezellenbond wil
hoofdbestuurster mevrouw Lenie
de Zwaan (49) de komende tijd pro
beren een paar aanzetten te geven
om alleenstaanden die daaraan be
hoefte hebben beter te wapenen te
gen het image dat de maatschappij
hun opdringt. Het initiatief van
deze sociaal-psychologe is een on
derdeel van het proces van verjon
ging dat op gang is gekomen bin
nen de bond die nu dertig jaar be
staat. Andere onderdelen van dit
proces: een betere coördinatie van
het landelijk en het plaatselijk be-
stuurswerk, een modernisering van
het maandblad „Ongehuwden Be
langen" en vooral: verbreding van
het draagvlak van de circa 7000 le
den tellende organisatie door meer
jongeren aan te trekken en meer
vertegenwoordigers van de lagere
inkomensgroepen. Maria Olst
hoorn, sinds 14 jaar voorzitter van
de afdeling Den Haag/Leiden:
„Van oudsher zijn de hogere inko
mens in onze bond oververtegen
woordigd. Terwijl onze acties in de
praktijk juist vaak vooral aan de
lagere inkomens ten goede komen.
Dat de gemiddelde leeftijd van de
leden ook wat aan de hoge kant
ligt, heeft hiermee te maken".
De geringe maatschappelijke waar
dering die vrijgezellen in onze sa
menleving oogsten komt ook, be
klemtoont Lenie de Zwaan, in het
materiële vlak tot uitdrukking. Be
strijding van die materiële achter
stelling was in 1953 het motief om
de bond op te richten. De woning
nood was destijds nog nijpender
dan nu en vrijgezellen werden he
lemaal onderaan op de wachtlijst
geplaatst. Als ze er al op werden
gezet. Van kinderen die niet
trouwden en ook niet voor kerk of
klooster kozen, werd eigenlijk ver
wacht dat ze bij hun ouders bleven.
Anno 1983 schijnt een dergelijke
opvatting heel raar. Maar dat dat
zo is moet mede met de activiteiten
van de Vrijgezellenbond in ver
band. worden gebracht die veel
energie investeerde in het beplei
ten van zelfstandige woonruimte
voor de niet-trouwers. Ook in an
dere opzichten boekte de bond wel
successen, zij het toch doorgaans
van incidentele aard. „Van een
werkelijk gelijkwaardige behande
ling van gehuwden en vrijgezellen
is nog geen sprake", aldus Lenie de
Zwaan. „Noch op huisvestingsge-
bied, noch in de sfeer van belas
ting, premieheffing en verzeke
ring". Ze noemt een paar voorbeel
den:
vrijgezellen met lage inkomens
betalen mee aan de kinderbijslag
voor gehuwden met hoge inko
mens;
vrijgezellen met lage inkomens
betalen een ziekenfondspremie die
gelijk is aan een premie voor een
gezin van vier personen;
vrijgezellen betalen wel het volle
pond aan aow-premie, maar ze ont
vangen slechts 70 procent van de
uitkering die een gehuwde aow'er
krijgt;
vrijgezellen betalen evenveel
pensioenpremie als gehuwden, ter
wijl ze in tegenstelling tot deze ca
tegorie hun pensioen niet aan ie
mand kunnen nalaten.
Reactie van de doorsnee gehuwde
op deze opsomming: „Maar gezin
nen hebben toch ook veel hogere
lasten dan alleenstaanden? Maria
Olsthoorn: „Onzin. Heel veel uitga
venposten liggen voor een vrijgezel
relatief hoger dan voor iemand die
deel uitmaakt van een gezin. Ik
denk bijvoorbeeld aan huur en aan
stookkosten. Maar ook een maaltijd
die je voor twee of meer mensen
kookt is per persoon gerekend een
stuk goedkoper dan een maaltijd
voor iemand alleen. Verder komt
iemand die een volle baan heeft
veel meer in de verleiding om 's
een keer uit eten te gaan dan een
man voor wie de echtgenote elke
dag een potje kookt. Zo kun je
haast eindeloos veel andere voor
beelden geven. Alles bij elkaar
komt het erop neer, zo heeft een
officiële interdepartementale com
missie een paar jaar geleden er
kend, dat een alleenstaande aan le
vensonderhoud net zoveel kwijt is
als een gehuwd echtpaar zonder
kinderen. Als je dat in aanmerking
neemt en je kijkt dan naar de per
centages die vrijgezellen in de be
lasting-, premie- en tarievensfeer
extra moeten betalen vergeleken
met gehuwden, dan kun je niet an
ders dan tot de conclusie komen
dat wij ernstig worden gediscrimi
neerd. Er is sprake van een duide
lijke inkomensoverdracht van vrij
gezellen naar gehuwden".
Lenie de Zwaan situeert het ont
staan van de achterstelling van on
gehuwden in de tijd van de indus
triële revolutie: „Daarvóór leefden
de mensen samen in uitgebreide fa
milies die uit drie, soms wel vier!
generaties bestonden. In dat grote
geheel namen de ongehuwden een
positie in die gelijkwaardig was aan
die van de getrouwden. De indus
triële revolutie met zijn vergaande
werkverdeling maakte een eind
aan het bestaan van die uitgebreide
families. Ze vielen uiteen in gezin
netjes van het type vader-moeder-
kinderen. Daarmee kwamen de
vrijgezellen min of meer buiten
spel te staan en werd de basis voor
hun achterstelling gelegd".
Lenie de Zwaan en Maria Olst
hoorn zijn bang dat de noodzaak tot
vermindering van de overheidsuit
gaven de komende tijd opnieuw
ernstig ten koste zal gaan van de
positie van vrijgezellen. Naar de
Tweede Kamer is inmiddels een
protest-brief gestuurd naar aanlei
ding van de plannen om vrijgezel
len die ouder zijn dan 35 jaar en
geen kind te verzorgen hebben,
niet langer in aanmerking te laten
komen voor een minimum-uitke
ring in het kader van de ww, de
wwv en de wao.
Lenie de Zwaan: „Als vrijgezel
moet je staan voor je zaak. Vechten
voor het behoud van jouw levens
stijl. Laat je dat na, dan neemt de
maatschappij je niet serieus. Draag
je met volharding de waarden en
normen van de ongehuwde staat
uit, dan zien ze je wèl voor vol
ROME Italië is een bot
voor de liefhebbers van
recht. Elke dag levert i
vloed van juridische licht
den op die soms ontstel
praktisch altijd vermaker
liaanse recht lijkt op een 1
seerklei die iedereen in
van zijn eigen gading kaï
Vandaar wellicht ook dat
voor zovele Italianen (adv
delinquenten) werkge
creëert.
Een jurist is dezer dagen
geworden. Hij was lid var
Raad, ook in Italië de
rechtsprekende instantie,
dan tien jaar bestonden t«
ernstige verdenkingen: h
zijn hoge positie de maffi
stig gezind zijn geweest
nauwe betrekkingen hel
derhouden met de misda
Frank Coppola. Deze besc
gen hebben nu pas gelei<
veroordeling en verwijdi
zijn ambt. Jarenlang is dus
tussen recht en onrecht g
door iemand die zelf voll<
de schreef was gegaan.
Maar het kwaad schuilt ni
in de toga, ook in het habij
litie van Napels heeft een
priester opgesloten wegens
king van oplichting van
De man combineerde zijn
ze vertrouwensfunctie met
wereldlijke baantje van
van een opleidingsinstitc
het arme zuiden. De
maakte geregeld geld ni
over voor de organisatie
opleidingen voor werkloz
ren en de priester zond ijv
diemateriaal, cursusove
docenten- en cursistenlij:
tour, om te laten zien da
flink tegenaan ging. Maar
sen werden er niet gegt
geen enkele werkloze jong»
ook maar iets wijzer. Wat
ter met de ongeveer 2
overheidssubsidie heeft
moet nog worden uitgezocl
aan zijn bedrevenheid in
gaan met (andermans) g»
niet worden getwijfeld,
had zich in de hele streek a
naam „de Marcinkus van
nia" verworven. De justitie
ook over dit geval ontfermi
over al die andere zeer g
kwesties: Het onderzoek
voort, net zolang tot iem
geld heeft teruggestort en d
citeit andere, interessanter
gevonden heeft.
Juridisch en publicitair int
ter is nu al het geval van
spelige conciërge. Deze co
Mirella geheten, een volj
descriptie „mooie, rijpe vrc
38" zou het volgens de vol
van het Noord-Italiaanse st
negliano hebben aangelegd
hoofd der school. De eel
van Mirella hoorde wat de
kletsten, maar was gelukkif
stom om de schande op i
welddadige manier te wil
wissen. Hij is transporteur
roep en omdat zijn enige b»
gen aan vervanging toe v
sloot hij de aanschaf van ee
we op eenvoudige wijze te fi
ren. Hij ging naar de minn
zijn vrouw en deed hem ee
stel: Jij betaalt mij twintigi
gulden (de prijs van een niei
voermiddel) en ik zal verc
ingaan op de geruchten. B
niet, dan zal ik overal ron»
len dat de geruchten en c
praatjes over jouw relatie m
vrouw waar zijn. Het ho<
school ging akkoord, maar
ondertussen wel de politie
de transporteur arresteerde
moment waarop deze zijn 1
duizend incasseerde. De aai
luidt chantage, maar dat ont
bedrogen echtgenoot. Volge:
gaat het hier om een gewor
merciële overeenkomst tusst
partijen, zonder enige dw
dwaling aangegaan. Ik heb c
naar van mijn vrouw niet be
zegt hij. Ik heb alleen gezegc
die kletspraatjes in de bar en
dorpsplein niet zou ontkennt
zij de ander mij zou helpen
financiering van een nieu'
stelauto. De officier van
heeft de vindingrijke zak
moeten laten gaan en het
waarschijnlijk dat het ooit i
een proces zal komen.
Vast staat wel dat er een stt
volgt tegen de man die in ee
bij Udine in Noord-Italië d<
naar van zijn vrouw poede
de straat op stuurde. Deze m
werd door de wettige echtgei
het echtelijke bed aangetrof
gezelschap van zijn vrouw. 1
drogen echtgenoot trok zijn
wapen (dat iedere Italiaan
deze gelegenheid bij zich sch
dragen) en joeg de minna,
bed uit, de straat op. Om h
straffen bleef hij hem, nog
onder bedreiging van het vu
pen achtervolgen, het hele
door. Het was zeer vroeg in d
tend en het publiek dus scha«
enige ronden rond het dorf
stak de bedrogen echtgeno)
pistool in zijn zak en wandeld
tig naar huis, de minnaar na)
verkleumd op de openbare
achterlatend.
De politie heeft niets gezien, I
gehoord wat er gebeurd is.
de bedrogen echtgenoot (in hj
zit van een geldige wapenvt
ning) kan pas juridische actrt
den ondernomen als er ieman
klacht indient en die is va
naakte minnaar in elk geval j
verwachten.
CEES MAN!
