MX-raket op
zee plaatsen
Bouterse blijft machtigste
man in Suriname
Weinberger: „Sovjet-raketten
in Syrië een ernstig gevaar"
Prins Charles
met blauwe ogen
aan het diner
1 NIEUW ADVIES AAN
AMERIKAANS CONGRES:
Toneelstuk over Eichmann
verdeelt Duitsers
Britse mijnstaking breidt zich uit
DENTOFIX
Vast'
en zeker
voor elk
kunstgebit
A" BUITENLAND
CeidóaOowumt
DINSDAG 1 MAART 1983 PAGINA 11
LONDEN Prins Charles van Engeland is
gisteravond in Londen aan een diner ver
schenen met twee blauwe ogen en een snee
op zijn neus.
Die verwondingen zijn niet het gevolg van
een echtelijke ruzie, maar van een val, af
gelopen zaterdag, tijdens een paardenrace.
Het paard van de prins struikelde toen het
na het nemen van een hindernis op ongelij
ke grond terechtkwam. Even later krabbel
den prins Charles en het paard weer over
eind. „De verwondingen zijn niet ernstig",
aldus Buckingham Palace.
Cambodja zaait verdeeldheid
onder Niet-Gebonden landen
NEW DELHI Vertegenwoordigers van
meer dan 100 landen zijn vanochtend be
gonnen aan een voorbereidingsconferen
tie voor de topconferentie van de lidstaten
van de beweging van niet-gebonden lan
den, die volgende week begint.
Al direct bij het begin van de beraadsla
gingen trad grote verdeeldheid aan de dag
rond de kwestie-Cambodja. Vietnam
sprak het verlangen uit, dat de al jaren
niet-bezette zetel dit keer zal worden in
genomen door het bewind van Heng Sam-
rin, die met steun van Vietnam in Pnom
Penh aan de macht is. Maar de lidstaten
van de ASEAN-groep steunen de aan-
nspraak op de zetel van de in ballingschap
levende prins Sihanoek, die leider is van
de coalitie „Vrij Cambodja".
Amerikaanse
huurling duikt op
in Thailand
BANGKOK James (Bo) Gritz, de
door Hollywood-sterren gesteunde
Amerikaanse huurling, die zegt de
leiding te hebben bij een poging
Amerikaanse krijgsgevangenen in
Laos op te sporen, heeft zich gisteren
bij de politie in Thailand gemeld.
Een woordvoerder van de politie zei
dat de 43-jarige Gritz voor ondervra
ging in Nakhon Phanom, een stad
aan de Mekongrivier aan de grens
met Laos, wordt vastgehouden. Gritz
werd vergezeld door een advocaat.
Het is niet bekend of er een aan
klacht tegen hem zal worden aange
diend.
Griekse regering ontkent
geruchten over coup
ATHENE De Griekse regering heeft gis
teren veertien generaals en twee luchtmaar-
schalken met pensioen gestuurd.
Zij ontkende echter dat deze maatregel ver
band houdt met het gerucht over een moge
lijke militaire staatsgreep dat zondag in
Athene de ronde deed.
Een officiële woordvoerder ontkende met
nadruk dat de strijdkrachten een poging tot
een staatsgreep van legereenheden in het
noorden van het land en in het gebied van
de hoofdstad hadden verijdeld.
Hij zei dat het gerucht was ontstaan door
veiligheidsmaatregelen die in Athene waren
genomen als onderdeel van een paraatheid
soefening van de strijdkrachten.
Amerikaans hooggerechtshof:
ATT moet uiteenvallen
WASHINGTON Het Amerikaanse Hoog-
gerechtshof heeft gisteren in een verkorte
procedure met zes stemmen voor en drie te
gen de uitspraken van lagere rechters be
krachtigd dat 's werelds grootste particulie
re concern, American Telephone and Tele
graph Corporation (ATT), uiteen dient te
vallen. Dat besluit houdt een diepgaande
verandering in de telefoondienst in de Ver
enigde Staten in.
De regering in Washington trof vorig jaar
met ATT een regeling die een einde maakte
aan het al acht jaar durende rechtsgeschil
op grond van de anti-kartelwetgeving. De
uitspraak van het Hooggerechtshof effent
nu de weg voor de ingrijpende herstructure
ring.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON De be
hoefte om nieuwe kern
wapens niet meer op land
te plaatsen maar op vlieg
tuigen en schepen te in
stalleren is in de VS op
nieuw versterkt met een
opmerkelijk advies aan
het Amerikaanse Congres
inzake de MX-raketten.
Daarin wordt voorgesteld
deze nieuwe interconti
nentale atoomwapens
voortdurend te verplaat
sen met watervliegtuigen
en schepen. Om afge
vuurd te worden zouden
de projectielen in drijven
de silo's in de oceaan wor
den neergelaten. De ont
steking kan dan op af
stand vanaf het betrokken
schip of amfibievliegtuig
gebeuren.
Deze raadgeving is afkomstig
van het eigen wetenschappe
lijk onderzoekscentrum waar
over de Amerikaanse volks
vertegenwoordiging beschikt.
Het advies is vooral van be
lang omdat het Congres tot
nog toe alle MX-projecten
heeft afgewezen aangezien de
beoogde plaatsing van deze
nieuwe lange afstands-wapens
te duur en te kwetsbaar voor
vijandelijke aanvallen werd
geacht. Het jongste op der
gelijke bezwaren gestuite
plan van president Reagan
was om 100 MX-raketten dicht
bij elkaar (dense pack) in de
staat Wyoming te installeren
in extra verharde ondergrond
se silo's. Eerdere plannen
voorzagen in het onafgebro
ken rondrijden van de „peace-
-keepers", zoals Reagan de
rechtstreeks op Rusland ge
richte projectielen noemt, op
een speciaal aan te leggen
spoorwegnet tussen ver uit
eengelegen lanceerinrichtin-
gen.
Intussen heeft president
Reagan een speciaal benoemde
MX-commissie nog tot half
april aanstaande de tijd gege
ven om samen met het Con
gres een oplossing te vinden
voor het MX-plaatsingsvraag-
stuk. Het tussentijdse advies
van het research-centrum van
het Congres zegt thans dat
elke „land-variant" voor de
MX uitschakeling door vijan
delijke atoomwapens riskeert,
dat verkleining van dat risico
onevenredig duur zal zijn en
dat het hele probleem is opge
lost wanneer elke plek op de
oceanen een potentiële lan
ceerbasis wordt. Russische ra
dar of observaties vanuit de
ruimte zullen de raketten on
mogelijk kunnen traceren.
De hoogstverantwoordelijke
voor het advies, nationaal vei
ligheidsspecialist John M. Col
lins, noemt zijn plan „Hydra".
Het zou operationeel moeten
worden naast de huidige Ame
rikaanse Poseidon- en Triden-
t-raketten op onderzeeërs. Het
amfibie-vliegtuig dat met de
MX-raketten op de oceaan kan
landen (om de nucleaire
„boei" af te werpen of om
brandstof in te nemen) noemt
hij de „Zeezitter" (Seasitter).
Het advies zou in grote lijnen
de steun hebben van een van
Amerika's meest gezaghebben
de militair-strategische den
kers, voormalig stafchef gene
raal Maxwell Taylor, die „elke
landbasis voor de MX niet lan
ger practisch" heeft genoemd.
Waarnemers in de VS voor
zien dat de Amerikaanse
luchtmacht die thans de op
land gebaseerde kernwapens
beheert zich zal verzetten
tegen de „zee-optie", omdat ze
daarmee haar nucleaire taak
verder verliest aan de marine.
De geneigdheid om de nieuw
ste Amerikaanse strategische
kernwapengeneratie eveneens
op zee te installeren, is ken
merkend voor de wijzigingen
in de strategische concepten in
Oost en West, vooral als ge
volg van nieuwe militaire
technologieën. Zo zijn op het
Pentagon plannen in studie
om de oorspronkelijk ontwor
pen 22 meter hoge MX-raket
te vervangen door een kleiner,
12 meter lang oceaanover-
schrijdend wapen. Zo'n ont
wikkeling zou het Hydra-plan
nog „vereenvoudigen".
„Russische kernraketten
niet nauwkeurig genoeg""
WASHINGTON De intercontinentale raketten van de Sovjet-
Unie zijn niet betrouwbaar of nauwkeurig genoeg om bij verras
sing de raketsilo's in de Verenigde Staten te vernietigen. Dit zou
blijken uit inlichtingen die de Amerikaanse geheime dienst
heeft verkregen over door de Russen uitgevoerde raketproeven
in de afgelopen jaren. Een woordvoerder van het Pentagon be
streed evenwel dat dit ook voor de nieuwste Russische intercon
tinentale raketten zou gelden.
De Russische raketten zouden volgens de uitgelekte gegevens
niet in staat zijn de huidige Amerikaanse intercontinentale Mi-
nuteman raketten uit te schakelen. De argumenten van de rege-
ring-Reagan om een nieuw stelsel van intercontinentale raket
ten te produceren, de zog. MX-raket, zouden daarmee uit han
den worden geslagen. Met behulp van de Amerikaanse spiona-
gekunstmanen kon men onder meer constateren dat de raketten
tijdens proefvluchten in buitensporige mate „waggelden".
Vele
Westduitsers
staan hier met
plastic zakken en
jerry-cans in een
lange rij te
wachten om een
beetje water uit
de „genees
krachtige" bron
te halen in het
Rijnland. Sinds
twee weken
geleden voor het
eerst in de West-
duitse pers
berichten
verschenen over
deze bron,
hebben al zo,
zestigduizend
mensen de tocht
naar het Rijnland
gemaakt.
PARAMARIBO In Su
riname, waar gisteren de
nieuwe regering-Alibux is
geïnstalleerd, blijft „be
velhebber" Desi Bouterse
de machtigste man. Het
kabinet-Alibux is onder
geschikt aan het zoge
noemde Beleidscentrum,
waarin Bouterse de dienst
uitmaakt.
werd, in aanwezigheid van
Bouterse, voltrokken door
waarnemend president Ram-
dat Misier. Eerder was alge
meen aangenomen dat deze
zijn functie niet meer actief
uitoefende, uit protest tegen de
gebeurtenissen van 8 decem
ber. Hij kwam sinds die tijd
niet meer in het tot „Volkspa
leis" omgedoopte presidentieel
paleis, terwijl de kabinetsfor
mateur en informateur door
Bouterse waren benoemd en
niet door de president.
De beëdiging van het kabinet Premier Alibux, een van de
NEDERLAND KLAAGT
SURINAME AAN
GENEVE „Na de tragische en verschrikkelijke gebeurtenis
sen in Suriname begin december kan de Nederlandse regering
niet zwijgen over deze wrede en flagrante schendingen van de
meest fundamentele mensenrechten". Met deze woorden heeft
de Nederlandse vertegenwoordiger bij de VN-commissie voor de
mensenrechten in Genève gisteren Suriname aangeklaagd we
gens „moord in koelen bloede" op vijftien vooraanstaande perso
nen.
De VN-commissie begon gisteren haar jaarlijkse openbare debat
ten over schendingen van de mensenrechten in de gehele we
reld. Waarnemers in Genève geloven niet dat er in de mensen
rechtencommissie een resolutie zal worden ingediend waarin
Suriname veroordeeld zou worden. Nederland zal er naar stre
ven dat het mandaad van de speciale rapporteur voor de stan
drechtelijke executies, de Keniaan Wako, wordt verlengd en hij
zijn onderzoek kan voortzetten. Door Wako te steunen zou Ne
derland de situatie in Suriname volgend jaar opnieuw aan de
orde kunnen brengen, wanneer blijkt dat dergelijke flagrante
schendingen van de mensenrechten in Suriname voortduren.
vijf ministers van de radicale
PALU-partij, dankte de mili
taire leiding voor het vertrou
wen en vroeg „God om ons bij
de vervulling van de taak ter
zijde te staan".
Opvallend afwezig in het
nieuwe kabinet is mr. Harvey
Naarendorp, die minister van
buitenlandse zaken was. Vol
gens welingelichte kringen in
Paramaribo heeft bedankt als
minister uit protest tegen de
grote invloed van de PALU en
ook tegen het feit dat er nog
geen uitgewerkt regeringspro
gramma is. De post van bui
tenlandse zaken is nu toege
vallen aan premier Alibux,
maar deze zal hem slechts ad
interim vervullen. In Parama
ribo wordt nog met de moge
lijkheid rekening gehouden
dat de Surinaamse ambassa
deur in Nederland Herrenberg
op buitenlandse zaken komt.
„Een kans van vijftig pro
cent", zo werd uit betrouwbare
bron vernomen. Herrenberg
zelf wil graag als ambassadeur
naar Nederland terugkeren.
Kohl wijst
aanval op
Vogel af
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN Bondskanselier Hel
mut Kohl (CDU) van West-
-Duitsland heeft zich gedistan
tieerd van de aanvallen van de
rechtse Springerpers op zijn
socialistische rivaal Hans-Jo-
chen Vogel (SPD). Het Sprin
ger-blad „Bild am Sontag" had
Vogel ervan beschuldigd een
vooraanstaand lid te zijn ge
weest van de Hitler-Jugend.
Kohl was door SPD-voorzitter
Willy Brandt opgeroepen deze
aanval van de Springerpers te
veroordelen. Anders zou vol
gens Brandt de indruk ont
staan dat de chriften-democra-
tische combinatie CDU-CSU
de hand heeft gehad in het
verhaal. Kohl zei tijdens een
toespraak in Hannover ook dat
de SPD in het verleden her
haaldelijk prominente
CDU-ers van Nazi-activiteiten
heeft beschuldigd. „De SPD
wordt nu ingehaald door gees
ten die ze zelf heeft opgeroe
pen", aldus Kohl in Hannover.
De liberalen hebben zich er
sterk voor gemaakt dat Gen-
scher in een nieuwe coalitie
met de christen-democraten
opnieuw minister van buiten
landse zaken wordt en niet de
Beierse premier Franz-Josef
Strauss.
VN bekritiseert
Poolse vakbondswet
GENEVE Het recht van
vereniging dat in Polen van
kracht is en in het kader
waarvan in oktober 1982 de
vrije vakbond Solidariteit
werd opgeheven, is in strijd
met internationale overeen
komsten welke Polen mede
heeft ondertekend.
Dit staat in een rapport dat
aan de lopende zitting van de
VN-commissie voor de men
senrechten in Geneve is voor
gelegd. Het is overigens de
enige conclusie waartoe de
schrijver van het rapport, de
Argentijn Hugo Gobi. kwam.
De rapporteur werd afgelopen
december de toegang tot Polen
geweigerd.
Aanslag op Turks
reisbureau
PARIJS Bij een bomaanslag
op een Turks reisbureau in pa
rijs is gisteren een vrouw van
30 jaar omgekomen. Vier an
dere personeelsleden van Mar
mora Voyages raakten ge
wond. In een telefoontje stelde
het Geheime Armeense Leger
voor de Bevrijding van Arme
nië zich verantwoordelijk.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN In de Duitse
theaterwereld is grote
beroering ontstaan over
het toneelstuk „Broeder
Eichmann", dat gewijd is
aan de beruchte joden-
vervolger uit de Tweede
Wereldoorlog. De wedu
we van de schrijver Hei-
nar Kipphardt heeft ver
dere opvoering van het
stuk verboden. Zij vindt
het niet juist dat een aan
tal grote theaters net die
scènes hebben geschrapt,
waarin Kipphardt wil la
ten zien dat de „Eich-
mann-mentaliteit" van
blinde volgzaamheid ook
nu nog voorkomt.
Pia Kipphardt heeft het Köl-
ner Schauspielhaus in Keu
len en het Hamburger
Schauspielhaus het recht ont
zegd het stuk op te voeren.
Beide theaters blijven weige
ren het stuk te brengen met
scènes van volgzaamheid in
deze tijd. De theaters willen
die scènes niet brengen om
dat Kipphardt zijn voorbeel
den alleen in het Westen
heeft gezocht.
In „Broer Eichmann" laat
Kipphardt zien dat Eich
mann geen eenmalig monster
was, maar dat diens mentali
teit van blinde gehoorzaam
heid van alle tijden is. Zo zijn
er scènes over een vetera-
nenfeest van de SS en het
nieuwe racisme in Duitsland,
over Auschwitz en de Duitse
industrie, over Vietnam en
over de door Kipphardt tus
sen aanhalingstekens ge
plaatste zelfmoorden van ter
roristen in de gevangenis van
Stammheim. Er komt echter
geen Polen, Afghanistan of
Goelag Archipel in voor. Het
meest actueel is de scene
over de massamoord in de
Palestijnse kampen in- Bei
roet in september en de Is
raëlische defensieminister
Ariel Sharon.
Pia Kipphardt heeft ver
klaard dat haar in november
vorig jaar gestorven man
„nooit gewild of geduld zou
hebben, dat de scènes die op
deze tijd betrekking hebben,
voor een belangrijk deel ge
schrapt zouden worden".
Volgens de weduwe was het
haar man juist om de parallel
met de huidige tijd te doen
geweest. Eichmann. een
naaste medewerker van
SS-leider Himmler, zette
vanachter zijn bureau met
dodelijk doeltreffendheid een
vernietigingsmachinerie op
poten die zes miljoen joden
het leven kostte. Kipphardt
baseerde zijn stuk op de pro
tocollen van 275 uren ver
hoor van Eichmann door de
Israëlische geheime dienst.
RUITENHEER
WASHINGTON De
Amerikaanse minister van
defensie, Weinberger,
heeft gisteren de aanwe
zigheid van SAM-5 luch-
tafweerraketten in Syrië
„zeer ernstig" genoemd.
Hij zei dat het gevaar van
een nieuwe en grotere
oorlog in het Midden-Oos
ten „zonder twijfel" is toe
genomen.
„Het feit dat er een zeer ster
ke anti-luchtdoel aanwezig
heid in Syrië is, die zich niet
in Syrische maar in Russi
sche handen bevindt is heel
ernstig", aldus Weinberger.
Hij merkte verder op dat de
Sovjet-Unie heel goed in
staat is „om de trekker over
te halen". Weinberger en de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Schultz,
bevestigden onlangs dat de
Syrische SAM-5 afweerra-
ketten door Sovjet-militairen
worden bemand.
De regering-Reagan over
weegt om de speciale onder
handelaar voor het Midden-
Oosten, Habib, te vervangen
om zo het vastgelopen vre
desproces een nieuwe impuls
te geven. Dit meldt deze
week het Amerikaanse blad
Newsweek. Volgens News
week zou Reagan Habib wil
len vervangen door de voor
malige president Carter of
door de ex-minister van bui
tenlandse zaken, Kissinger.
Tevens meldt Newsweek dat
Reagan een topconferentie a
la Camp David overweegt.
Aan deze topontmoeting zou
den moeten deelnemen:
Reagan, de Egyptische presi
dent Moebarak, de Israëli
sche premier Begin en de
Jordaanse koning Hoessein,
aldus Newsweek.
Israëlische troepen hebben
gisteren traangas gebruikt
tegen Palestijnse kinderen
die zich verzetten tegen de
Israëlische bezetting. Nadat
de kinderen met stenen had
den gegooid werd in Nabloes
en in een naburig vluchtelin
genkamp een uitgaansverbod
afgekondigd. Ook in Hebron
neemt de spanning, nadat
daar afgelopen zaterdag een
vierjarig meisje door een Is
raëlische kogel gewond
werd.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De staking van
ruim 23.000 mijnwerkers in
Wales, die gisteren begon uit
protest tegen de geplande slui
ting van een van hun 33 kool
mijnen, krijgt navolging in
Noord-Engeland. De mijnwer
kers van Yorkshire hebben
zich solidair verklaard met
hun collega's in Wales. Begin
volgende week leggen zij hun
mijnen (de belangrijkste van
het hele land) voor onbepaalde
tijd stil.
De mijnwerkers in Wales ho
pen dat hun staking een natio
nale actie wordt. Arthur Scar-
gill, nationaal leider van de
Britse mijnwerkersbond, zou
niets liever wensen. Vorig jaar
is hij er niet in geslaagd zo'n
nationale mijnstaking uit te
roepen. Zijn militante pogin
gen werden toen gedwars
boomd door gematigde ele
menten, die niet van de drasti
sche loonsverhogingen wilden
weten. Nu probeert de ex
treem-linkse leider van de
Britse mijnwerkers, die vroe
ger zelf ook onder de grond
werkte maar tegenwoordig in
een riante woning van de vak
bond woont en in een luxueu
ze limousine met chauffeur
wordt rondgereden, het op
nieuw.
De aanleiding is het plan van
de Nationale Steenkolen Raad
om een 120 jaar oude, niet-ren-
dabele mijn te sluiten. De
mijnwerkers krijgen in ruil
daarvoor zowel ander werk als
een stevige vergoeding. Maar
de stakers wijzen deze voor
stellen van de hand, omdat zij
vrezen dat nog veel meer niet-
rendabele mijnen in Wales ge
sloten zullen worden.
EXTRA FORTE
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddel
met extra grote kleefkracht
zonder dat het irriteert
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist
verkrijgbaar.
