TAFEL
Latijn als verhulling van sex en drank
„Steun aan Nicaragua moet worden voortgezet"
kerk
wereld
Nieuwe bijbelvertaling in
omgangstaal gepresenteerd
Sinds maart 1982 in Guatemala
negenduizend mensen vermoord
IÏTÏ171
£eidóe(Som>a/iC
weer
BER0EPE
ACHTERGROND
QeidwQowuvnt
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1983 PAGjJE
Nieuwe lutherse
aartsbisschop
Zweedse kerk
De Zweedse regering heeft de lu
therse bisschop van Harnosand,
Bertil Werkstrom, tot aartsbis
schop van Zweden benoemd. Hij
volgt aartsbisschop Olof Sundby
op, die sinds 1972 de Zweedse lu
therse kerk, die staatskerk is,
heeft geleid. De nieuwe aartsbis
schop is een van de minder be
kende Zweedse bisschoppen. Hij
is doctor in de theologie en geldt
als een voorstander van een ge
leidelijke scheiding van kerk en
staat en van vrouwelijke ambts
dragers in de Kerk. De nieuwe
aartsbisschop is getrouwd en
heeft twee kinderen.
Missionarissen
in Angola vrij
Rebellen in Angola hebben twaalf
zusters, missionarissen en werkers
van het Rode Kruis vrijgelaten, die zij
in oktober van het vorig jaar hadden
ontvoerd. Dit heeft het het Rode
Kruis in Genève gisteren bekendge
maakt. De twaalf waren gegrepen
kort na de ontvoering van de aartsbis
schop van Lubango, Dom Alexandre
do Nascimento, die later werd vrijge
laten. Leiders van UNITA stemden op
een ontmoeting met het Rode Kruis in
ianuari in met vrijlating van de gijze
laars en beloofden voortaan medewer
king met het comité, dat zijn werk in
Angola's centrale plateau in oktober
had opgeschort vanwege de onveilig
heid. Dat werk is nu hervat.
Kardinaal vraagt gratie
voor zwarte Z.-Afrikanen
De doodstraf zal de mensen er niet van weerhouden voor
gerechtigheid te strijden en de kreet van de onderdrukten
te laten horen. Deze woorden van de secretaris-generaal
van de Zuidafrikaanse raad van kerken, bisschop Des-
mond Tutu, citeert kardinaal J. Willebrands in een tele
gram aan premier P. Botha van Zuid-Afrika, waarin hij
pleit voor gratie voor zes leden van de bevrijdingsbewe
ging „African National Congress" (ANC), die ter dood zijn
veroordeeld.
Het gaat om Simon Mogocrane, Jerry Mosololi, Marcus Mo-
taung, David Moise, Johannes Shabangu en Anthony Sot-
sobe. Zij maken deel uit van een generatie van jonge,
zwarte Zuid-Afrikanen, die, zo zegt kardinaal Willebrands
in zijn telegram, „wonden van de jaren '70 met zich dragen
en bewust streven naar een ander Zuid-Afrika, waarin alle
mensen gelijkwaardig zijn en in vrijheid kunnen leven".
De kardinaal heeft het telegram ondertekend als voorzitter
van de Nederlandse bisschoppenconferentie.
Duitse bisschoppen voor
gelijktijdige
(kern)ontwapening
DELEGATIE GOUDSZWAARD:
De bestaande ontwikkelings
samenwerking tussen Nicara
gua en Nederland moet met
kracht worden voortgezet.
Dat hebben leden van een
Nederlandse delegatie onder
leiding van prof. dr. B. Goud
zwaard na terugkeer uit Nica
ragua gezegd. In de delegatie
zaten ook CDA-Kamerleden
drs. H. J. B. Aarts en drs. C.
P. van Dijk, de vroegere mi
nister van ontwikkelingssa
menwerking.
Volgens de delegatie is het
van groot belang dat de voort
durende invallen in Nicara
gua vanuit Honduras worden
beëindigd en dat er een vorm
van overleg komt tussen de
Verenigde Staten en Nicara
gua. Nederland zou bovendien
initiatieven kunnen nemen in
de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties, waarvan
het sinds 1 januari voor twee
jaar lid is, om de spanningen
in Midden-Amerika te ver
minderen.
Het doel van het bezoek was
een zo duidelijk mogelijk
beeld te krijgen van de positie
van de protestantse kerken.
Gastheer van de delegatie was
de overkoepelende protestant
se organisatie CEPAD, waar
van ongeveer zesendertig pro
testantse kerken en organisa
ties lid zijn. De protestanten
vormen een minderheid van
ongeveer vijftien procent in
het overwegend katholieke
Nicaragua.
Van een nauwe samenwer
king tussen de protestantse
kerken, die een positief kriti
sche houding aannemen ten
opzichte van het Sandinisti-
sche hervormingsproces en de
rooms-katholieke leiding, die
daar uitgesproken negatief te
genover staat, is geen sprake,
aldus de leden van de delega
tie. Binnen de katholieke ge
loofsgemeenschap staat een
meerderheid van de bisschop
pen, met aan het hoofd de
aartsbisschop van Managua,
mgr. Obando y Bravo, nega
tief tegenover het bewind.
Een belangrijk deel van de
katholieken, onder wie veel
priesters en gelovigen in ba
sisgemeenschappen daarente
gen, heeft zich geïdentificeerd
met de strijd tegen wijlen dic
tator Somoza en werkt vol
overtuiging mee aan het ver
werkelijken van een nieuwe
samenleving.
Op het terrein van de men
senrechten werden de Neder
landse bezoekers geconfron
teerd met duidelijke gevallen
van schendingen, zoals het
zonder vorm van proces voor
langere tijd gevangen houden,
het vaak ontbreken van
rechtsbijstand en het niet
melden van de verblijfplaats
Aan het slot van de vergadering van de Duitse bis
schoppenconferentie, die verscheidene dagen in
Trier bijeen is geweest, heeft de voorzitter kardinaal
Joseph Höffner gisteren gezegd, dat de gemeen
schappelijke verklaring van de Duitse bisschoppen
over het vredesvraagstuk pas in april tegemoet kan
worden gezien. Het zestig pagina's tellende docu
ment zal geen pasklare oplossingen bevatten, maar
het thema uit ethisch oogpunt behandelen. Het zal
„een geloofsgetuigenis tegenover de huidige toe
stand in de wereld" zijn.
De kardinaal liet er overigens geen twijfel over be
staan, dat de Westduitse bisschoppen een kernoorlog
afwijzen en veroordelen.
Zij zijn voor een gelijktijdige,
gecontroleerde ontwapening.
Ook de gedachte, dat met
kernwapens afschrikking te
weeg kan worden gebracht,
kunnen de bisschoppen slechts
in zeer beperkte mate onder
schrijven. Beslissend is, of met
het middel van de afschrik-
king een aanvalsoorlog met
van gevangenen aan familie- kernwapens kan worden voor
leden, alsmede een dagelijkse komen lijk
preventieve eensuur op dag- afgeremd en ontwapening be-
bladen als La Prensa en La vorderd kan worde£
Nuevo Diario. Ze staan echter
niet in verhouding tot het
geen er gebeurde tijdens het
regime van Somoza. De over
heid heeft tekortkomingen op
dit terrein toegegeven en toe
gezegd deze te zullen onder
zoeken. De deelnemers aan de
reis konden met iedereen vrij
spreken en gaan en staan
waar zij wilden. De protes
tantse kerken hebben de Ne
derlanders ervan overtuigd,
dat er in Nicaragua volledige
vrijheid van godsdienst en
godsdienstuitoefening is.
De „Groot Nieuws Bijbel",
een vertaling van de gehele
bijbel in omgangstaal, is giste
ren in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam gepresenteerd.
Deze bijbel is een gezamenlij
ke uitgave van het Neder
landse Bijbelgenootschap
(NBG) en van de Katholieke
Bijbelstichting (KBS). Het
NBG geeft de editie uit met
Oude en Nieuwe Testament,
de KBS-editb bevat ook de
Deuterocanonieke als apocrie
fe boeken, die door de rooms-
-katholieke kerk, de oud-ka
tholieke kerk en de evange
lisch lutherse kerk tot het
Oude Testament worden ge
rekend.
De „Groot Nieuws Bijbel" is
een voortzetting van het
Nieuwe Testament in om
gangstaal, dat in 1972 ver-
schee® onder de titel „Groot
Nieuws voor U". De nieuwe
bijbelvertaling is volgens ver
taler A. W. G. Jaakke vooral
bedoeld voor rand- en buiten
kerkelijken en bovendien
voor kerkleden die niet meer
vertrouwd zijn met het kerke
lijk jargon.
Aan de vertaling is ruim der
tien jaar gewerkt. Het is de
vierde volledige bijbelverta
ling, die deze eeuw in Neder
land is uitgegeven. Eerder
verschenen de NBG-vertaling
uit 1951, de Willibrordverta
ling van de KBS en de „Bijbel
in het Fries" van NBG en
KBS samen. In tegenstelling
tot de kerkgang groeit de bij
belverkoop de laatste jaren in
ons land. Het NBG verkoopt
per jaar bijna 200.000 volledi
ge bijbels. Van de Willibrord-
vertaling worden ongeveer
25.000 exemplaren per jaar
verkocht. Volgens een opgave
van de Wereldbond van Bij
belgenootschappen is de bij
bel, of een deel ervan, in 1.739
talen vertaald. Per jaar wor
den er over de gehele wereld
ruim tien miljoen volledige
bijbels verkocht.
RAPPORT JUSTICIA Y PAZ":
In Guatemala zijn na de
staatsgreep van vorig jaar
maart ongeveer negenduizend
mensen, meest boeren, ver
moord. Dat staat in een rap
port van de nationale katho
lieke commissie „Justicia y
Paz" (Gerechtigheid en Vre
de), dat later deze maand
wordt aangeboden aan de
commissie voor de rechten
van de mens van de Verenig
de Naties. De commissie zegt
voorts in haar rapport, waar
aan werd meegewerkt door
de Wereldraad van Kerken,
dat er in deze periode 185
bloedbaden zijn aangericht en
dat sinds president Efrain
Rios Montt de macht in Gua
temala greep, ruim een mil
joen mensen uit hun dorpen
zijn gevlucht. Van hen zijn
250.000 naar Mexico gevlucht
en 200.00 mensen trokken
naar andere Centraalameri-
kaanse landen. Tussen maart
en augustus vorig jaar ver
dwenen ruim 280 mensen.
De massamoorden duren nog
steeds voort. Dorpen bij de
grens met Mexico werden on
langs nog gebombardeerd
door het Guatemalaanse le
ger, zo verklaarde vertegen
woordiger Ronald Hoenes van
Justicia y Paz. „Politiek ge
weld vernietigt langzaam de
basis van de Guatemalaanse
maatschappij op het platte
land", zei hij. De meeste Gua-
temalanen zijn Indianen. Het
rapport zegt, dat het dagelijk
se routine is van bewapende
groepen en veiligheidstroepen
om mensen op elk moment
van de dag of nacht te doden,
op straat, in huis, op het werk
of in ziekenhuizen. „Iedereen,
die als opponent wordt be
schouwd is een mogelijk
slachtoffer", aldus het rap
port. Soms ontvingen mensen
bedreigingen of verscheen
hun naam op lijsten van de
doodseskaders in het land.
Spaghetti met
tomatensaus en
eieren, maissla
vla-flip
vegetarisch
Voor twee personen hebt u
nodig: 250 g spaghetti, 1 le
pel olie, zout;
1 ui, 15 g boter, 100 g cham
pignons, 2,5 dl water, 1
groentebouillontablet, 1
blikje tomatenpuree;
10 g maizena, selderij, peter
selie, ketjap;
2 hardgekookte eieren, 50 g
geraspte pittige kaas;
klein blikje maïs, paar le
pels paprikazoetzuur, 1 lepel
olie, 1 lepel azijn, zout, pe
per, (bieslook of sterrekers);
1 lepel rozijnen, 2 lepels
rum, 0,5 liter gele vla, 1
theelepel oploskoffie, een
Frans vruchtje.
Breng een ruime pan halfvol
water aan de kook met een le
pel olie en met zout naar
smaak. Zet er de spaghetti
rechtop in, wacht tot alle
staafjes er vanzelf ingezakt
zijn, roer ze dan een keer los
en kook ze in een kwartier
gaar.
Schenk de pan vervolgens leeg
in een vergiet dat in de groot
steen staat, laat de spaghetti
even uitlekken en doe hem
dan in een schaal. Houd die zo
nodig warm op een pan met
kokend water.
Fruit de klein gesneden ui
lichtbruin in de boter. Bak
daarna even de gehalveerde
champignons mee, doe er het
water bij met het bouillonta
blet en de tomatenpuree. Laat
dit mengsel ruim vijf minuten
koken en bind het dan met
aangemengde maizena tot een
dunne saus. Maak die saus af
met fijngeknipte selderij, pe
terselie en ketjap. Leg de ge
halveerde eieren op de spa
ghetti, schenk er de saus over
en strooi er als laatste de kaas
op.
Meng de uitgelekte mais met
de overige benodigdheden.
Bieslook en sterrekers zijn bei
de vers in bakjes te koop.
Maak de vlaflip van in rum
geweekte rozijnen, half om
half gele en koffievla en gar
neer met stukjes Franse
vrucht.
JEANNE
s:
Politiek en olieprijzen
De verlaging van de internationale olieprijs heeft
tiek Den Haag tegengestelde uitlatingen van politici
lokt. Premier Lubbers, wat uit de losse pols reagerend
een journalistiek „vragenvuurtje", wekt de indruk
olieprijs wat hem betreft niet ver genoeg kan dalei
meer hoe beter voor de Nederlandse economie volgen!
bers. Dan trekken in Nederland de investeringen
daalt de rente verder, kortom het is voor het bedrijfslef
daardoor voor de werkgelegenheid alleen maar gunsti
leen de overheid komt wat in het gedrang omdat met di
prijs ook de aardgasprijs op den duur omlaag moet, m;
leek in de optimistische benadering van Lubbers versl
Het ontbrak er nog maar aan dat hij er in één adem aa
voegde, dat de bedrijfsstimulerende maatregelen (volge
regeerakkoord in de komende jaren 4,5 tot 6 miljard)
op de helling kunnen. De Nederlandse bedrijven hebl
mers al veel voordeel van de lagere energieprijs en vl
dalende rente?
PRECIES tegengesteld redeneerde oppositieleider Den
Volgens hem is een dalende internationale prijs van ea
langrijk produkt als olie een symptoom van een grote,
rende internationale crisis. Reden voor de Nederlandse;
heid om maar meteen verder stimulerende maatregi
treffen, ongeacht de grote nationale schuld waar Ned<
mee worstelt. Het wordt nog zwaarder weer en daar
we ons bij voorbaat tegen wapenen, zo vindt Den UylJ
TWEE economen, maar twee volstrekt tegengesteld DE
schattingen. We wisten natuurlijk al lang dat de ecd^r:
een volstrekt relatief vak is, maar het bewijs is eens te 0
geleverd: economie is politiek en aan de hand van je l°e
politieke invalshoek kom je tot een economische analj 5"
eg
De reactie van minister van Aardenne van Econonj
Zaken lijkt in de gegeven omstandigheden het meest i
Een zeer sterk dalende olieprijs zal neerwaartse tendens
de economie verder aanwakkeren. Het zou alles meL
meetrekken in een negatieve richting. Maar een redj
prijsdaling kan geen kwaad. Een daling van bijvoorb
zoals Van Aardenne aangaf tien procent, daar kan
nationale economie nadeel van hebben. Zo'n daling kan£
gendeel voordelig uitwerken. En als daar enige extra slu
ierende maatregelen aan worden toegevoegd, dan is hel*er
uitgesloten dat die het voordelige effect nog zullen veL^
ken- nst
Zo ligt de waarheid waarschijnlijk, zoals trouwens mqgel
in het midden en in dit geval tussen Lubbers en Den Ufcntc
Grote olieprijsdalingen trekken ook de Nederlandse efhi
mie het dal in. Maar geringe dalingen kunnen voordeli)
indien althans zorgvuldig wordt overwogen hoe die v<
len verder uitgebuit kunnen worden. Het kabinet, dat
genspraak in de verschillende uitlatingen ook niet on]
kan zijn, zal zich ongetwijfeld snel en uitgebreid in deAX
blematiek verdiepen. Verwacht mag worden dat het d<
zeker ook aandacht zal besteden aan het eventuele nuf
aanvullende, stimulerende overheidsmaatregelen. En
tussen ziet het er naar uit, dat de oliestaten er in zullej
gen een al te diepe duikeling van de olieprijs te voorki
Afgezien van een sombere voorspelling van de „Econo
die de olieprijs over enkele jaren al weer spectaculai
groeien, lijkt er voorlopig geen reden tot pessimisme.
In een van zijn boeken schrijft
prof. Grossouw hoe op een
goede dag in de twintiger ja
ren zijn seminarieprof voor
moraaltheologie gekomen was
aan de behandeling van het
„blozende" onderwerp sex
(„het zesde gebod"). Het was
een warme dag en achter de
openstaande ramen verscheen
het hoofd van de glazenwas
ser. De leraar, hierop door de
klas opmerkzaam gemaakt,
had er in een tijd waarin
seminariehandboeken over
moraaltheologie en kerkelijk
recht in het Latijn gesteld wa
ren geen enkele moeite
mee om (met het oog op de
man achter het raam) op het
Latijn over te schakelen.
Latijn, waar vind je het van
daag de dag nog? Is het Latijn
de ene helft van de twee
ling klassieke talen, de andere
„heet" Grieks nog wel on
der ons of hebben we het in
deze moderne tijd ver van ons
gegooid? Hebben de „klassie
ken" ons nog iets te melden?
„Ongetwijfeld" zegt een hoog
leraar klassieke talen. De wes
terse beschaving begint bij
Grieken en Romeinen en dat
werkt ongemerkt nog altijd
door. Denk aan de mythologie,
waar iedereen wel eens mee in
aanraking komt, of aan het
Griekse drama dat ook in deze
tijd nog op het toneel wordt
„gezet". En daarnaast valt ook
nog te denken aan de invloed
van filosofische systemen als
het Platonisme en de Stoa.
Maar de taal zelf, vinden we
daar nog iets van buiten een
aantal schoolmuren? Dat is
nauwelijks het geval. De taal-;
kundige kant je hoort in de
kerk al geen Latijn meer is
sterk achteruitgegaan. Heel
wat anders dan in de tijd van
Erasmus, toen hele briefwisse
lingen in het Latijn plaatsvon
den.
Glaasje
Dat was de tiid waarin het La
tijn de gangbare taal was in
het internationale verkeer van
geleerden. Soms kon het La
tijn ook een verhullende func
tie hebben. In die zin werd het
nog lange tijd gebruikt door
bejaarde priesters die elkaar
onder het mom van in het La
tijn gestelde psalmteksten ei
genlijk vroegen om een glaasje
wijn te komen drinken.
Ook komt het vandaag de dag
wel voor dat aan de classicus
Deze foto is gemaakt op het Valkhof in Nijmegen, waar de aanvoerder van de opstand tegen de
Romeinen, Claudius Civilis, de Romeinse legioenen zag naderen. „Hic stetit, hic frendens aquilas,
hie lumine torvo Claudius ultrices vidit adesse manus"; dit luidt vertaald: „Hier stond Claudius,
hier zag hij tandenknarsend de adelaars, hier met grimmige blik de wrekende troepen verschij
nen". (Aquilas. adelaars, is een beeldspraak voor Romeinse legioenen)
wordt gevraagd om een ver
minkte Latijnse tekst weer in éen"letter,
het goede taalspoor te zetten. Een voorbeeld:
Dat is het geval met bijvoor
bij gaan om het wegvallen van schrijvers uit de Oudheid later
werken in de schoenen kregen
geschoven, waar ze part noch
beeld tekstenverzamelingen gaat) wordt na wat gepluis:
van oude kerkklokken. Deze hospes qui praeteris (gij,
deel aan hadden.
komen niet overeen met de vreemdeling, die hier voorbij-
/erkelijke tekst op de klok. gaat). De eerste vertaling
Maar weinig
examens Grieks en
Latijn
Op 2 mei a.s. begint het
centraal schriftelijk eind
examen voor de middelba
re scholen. In de serie arti
kelen waarin wij aandacht
wijden aan het komende
eindexamen en de vakken
waarvan de vergaarde
kennis wordt getoetst, ko
men vandaag de klassie
ken aan bod. Van de klei
ne 40.000 eindexamenkan
didaten in het vwo heeft
slechts een betrekkelijk
klein aantal één of beide
klassieke talen in het pak
ket zitten. Voor Latijn zijn
dat er ruim 5000 (5246),
voor Grieks slechts ruim
2500 (2567).
Sinds het Latijn ook uit de
kerken is verdwenen,
komt nauwelijks nog ie
mand in aanraking met
deze taal. De classicus
(kenner van Grieks en La
tijn) heeft het er echter
wel druk dóór gekregen.
Er zijn altijd wel mensen,
die hem raadplegen om
achter de betekenis te ko
men van een tekst op een
oude kerkklok, schilderij
of grafsteen.
Zo komt in een Middeleeuws
geschrift een tekst voor die,
w overgezet in modern Neder-
En dat komt weer omdat de onzin en bovendien raakt men lands, luidt: „Ik zou liever een
enige met Latijn behepte men- grammaticaal in de knoop (qui gehandicapte zijn op aarde dan de echte werken van Gregro-
sen in de vorige eeuw, de kan moeilijk op spes terug- één dag in het vagevuur door rius niet voor te komen,
priesters, niet de klokketoren slaan). u —>~b.
in durfden. Zij stuurden voor
z'n karwei de koster omhoog
en deze bracht de Latijnse Onzorgvuldig
tekst dan mee naar beneden.
Maar omdat de man geen La
tijn had geleerd, kwamen die
teksten nogal verhaspeld over daar nog wel een Latijns op-
bij de man die ze op papier schrift. C)p de gevel van bij-
te brengen". Deze uitspraak Het enige dat gezegd kan wor-
wordt aan Gregorius de Grote den is dat deze tekst verdacht
toegeschreven, maar blijkt in veel lijkt op een woord van
moest zetten.
De classicus die zich e
1983 mee bezighoudt,
voorbeeld de oude Latijnse
anno School in Nijmegen staat zelfs
i hele serie. Ook het fraaie
enig houvast aan een aantal tweeregelig gedicht vlak bij de
teksten die steeds weer blijken Valkhofkapel mag niet over
terug te komen. Teksten die het hoofd worden gezien. Het
slaan op de afweer van demo- staat er op de plek, waar de
nen, afweer van onheil, oproe- opstandelingertleider Julius
pen tot gebed en het betreuren Civilis de Romeinse legioenen
r \IT~ „1 L.kknn
van de doden.
Bij grafstenen komt men nogal
eens voor raadsels te staan,
van over de Waal zou hebben
zien aankomen.
Het komt voor dat een classi-
omdat de tand des tijds onlees- cus gevraagd wordt om een
baarheden heeft veroorzaakt. T
Reconstructie van de oor
spronkelijke tekst is dan vaak
monnikenwerk. Het kan daar-
Latijns citaat op te sporen dat
op naam staat van een bepaal- Deze tekst is te vinden op het Valkhof in Nijmegen. ..Quem da-,
de schrijver. Maar het is niet bis haec possit qui dare cuncta locum?" luidt vertaald: „Welke
zelden gebeurd dat bekende plaats kun je noemen die dit alles kan bieden?"
Achilles, die in de Odyssee er
gens zegt: „Ik zou liever daglo
ner zijn op aarde dan koning
in het schimmenrijk".
Zo werden ook aan bekende
auteurs als Vergilius en Sene
ca in de Middeleeuwen teksten
toegeschreven die niet .van
hen zijn. Vaak was dit een ge
volg van onzorgvuldig uit het
hoofd citeren, zoals vroeger
veel voorkwam.
Verbannen
De kennis van de Latijnse taal
en van de Latijnse schrijvers is
de laatste jaren duidelijk te
ruggelopen. Dat is niet meer
een onontbeerlijk deel van de
algemene vorming zoals dat
vroeger het geval was. Toen
had ieder geletterd man wel
een citaat uit Cicero of Horati-
us paraat.
Onder de oudere generatie
vindt men deze mensen nog
wel, maar ze worden zeld
zaam. Artsen en apothekers
hebben uit hoofde van hun be
roep nog een relatie met het
Latijn.
Voor de rest is de leraar klas
sieke talen er mee bezig. Maar
het aantal leerlingen, dat La
tijn en of Grieks in het pakket
neemt slinkt en dat is op de
universiteiten te merken.
De classicus zegt: de all-round-
vorming, waarin ook de klas
sieken een aandeel hebben, is
een heel stuk teruggelopen.
Alles is geënt op de gebruiks
waarde, ook waar het talen be
treft en niet op de culturele
vorming. Met de algemene
ontwikkeling is het dan ook
niet zo best gesteld.
Maar het is positief te waarde
ren dat leraren klassieke talen,
ondanks de beperkt beschik
bare tijd, zoveel mogelijk aan
dacht besteden aan de culture
le achtergronden.
FRITS STOMMELS
!èy<
n I
Geen vorst me
DE BILT-KNMI Alll
het noordoosten van hek
heeft het de afgelopen f
nog iets gevroren. Het bil
dringen van minder I
lucht en wolkenvelden ifl
een einde aan de vorstp^pj
en we gaan nu zachter
tegemoet. Wel nemen ar
ook de regenkansen toe.®*
Het Europese hogedruk^l
wijkt steeds verder tertiw
maakt de weg vrij fdt
oceaanstoringen. Zo'n sü
zal morgen over ons lan<Cnt,
ken, gepaard gaande mrm
gen en een naar zuiaa|
draaiende wind. 1 ei
Zondag zijn opklaringeihei<
gelijk, maar daarna blijw
wisselend weer. De mL
temperatuur komt kon
dagen iets boven norit
liggen. Er komt nu o
einde aan het fraaie
weer in de Alpen. Het nil
den-celsius-niveau gaatL
omhoog naar 1500 a 200[
ter en het wordt er
zonnig.
Doelen goh.bow.
Eindhoven zw.bew.
Oen Helder geh.bew.
-2 hat<
kiëli
4 leid
Z -Limburg h.bew.
Aberdeen geh be*
Athene h.bew.
Barcelona regen
Berlijn onbew.
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève mist
Helsinki zw.bew.
Innsbruck onbew.
Klagenfurl onbew.
Kopenhagen onbew.
Lissabon motreg.
Locarno geh.bew.
Londen mist
Luxemburg geh.bew.
Nice geh.bew.
Oslo geh.bew.
Parijs regen
Rome onbew.
Spilt onbew
Stockholm geh.bew.
Wenen onbew.
ZUrich geh.bew.
ié in
io laai
J h'
-lïlol
NEDERLANDS HER\|
DE KERK:
Beroepen te Nederlani
(toezegging) K. van Ma
kandidaat te Katwijk, f
nomen naar Uitwijk
Boo, kandidaat te Kouif
aan de Rijn, die bedanktljJ
Zoelen, Colijnsplaat, BJ.
en Driewegen en Ni|(
dorp.
