PlAfOHD MAKEN?
Suriname
volgende
week nieuwe
regering
VERPLETTERENDE
NEDERLAAG VOOR LABOUR
Wijnboer was Spanjes
grootste ondernemer
Britten fanatiek tegen
onderzoek EG-parlement
in Noord-Ierland
)0
Kremlinoloog Victor Zorz,
nu het orakel van een
bergdorpje in de Himalaya
r*
C-cidóC Gouoont
Grote schoonmaak
in Spaans leger
BUITENLAND
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1983 PAGIbi
MADRID In het Spaanse leger wordt grote
schoonmaak gehouden. De komende vijf jaar
zal een kwart van de officieren en meer dan
een derde van de manschappen verdwijnen, in
een poging de krijgsmacht minder log en tege
lijkertijd professioneler te maken. Volgens mi
nister van defensie, Narcis Serra, zal het leger-
nieuwe-stijl slagvaardiger kunnen reageren op
een bedreiging. Hij kondigde aan dat de dienst
plicht met drie maanden ingekort wordt tot
tussen de twaalf en vijftien maanden. Dienst
plichtigen zullen voortaan in de streek van hun
geboorte kunnen dienen en niet meer naar to
taal andere delen van het land worden ge
stuurd. Ook worden gewetensbezwaarden
wordt het leger toegankelijk voor vrouwen.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het verbond
van liberalen en afge
scheiden socialisten heeft
gisteren in de tussentijdse
verkiezing van Bermond-
sey, een district in het
hart van de Londense ha
ven, de Britse Labourpar-
tij een verpletterende ne
derlaag toegediend. Ber-
mondsey, dat al meer dan
zestig jaar een Labour-
burcht was, heeft nu een
liberale afgevaardigde, de
31-jarige liberale advocaat
Simon Hughes.
Hughes werd gekozen
met 17.017 stemmen. Zijn
meerderheid op de La-
bourkandidaat Peter Tat-
chell, een omstreden poli
ticus van de linkervleugel
van Labour, bedroeg 9.319
stemmen. De vorige La-
bourafgevaardigde, Bob
Mellish, had dit district
meer dan 36 jaar in het
Lagerhuis vertegenwoor
digd, toen hij in 1982 we
gens ruzie met de linker
vleugel gedwongen werd
ontslag te nemen.
Het verbond van libera
len en SDP'ers (afgeschei
den socialisten) stellen dat
zij nu de enige ware oppo
sitie tegen de regerings
partij van premier That
cher zijn. Er wordt voor
speld, dat Labour nooit
meer opnieuw aan het be
wind zal komen. Labour
mag nu nieuwe interne
wrijving tussen haar lin
kervleugel en de gematig
de fractie verwachten. De
positie van Michael Foot
als leider van de partij
zou onhoudbaar kunnen
worden.
pa
Op de vluw
Triest beeld
de exodus 'yr
overlevenden
brandstichting
slachtpartijen ^SI
het dorp Ranj
in Assam,
weken kwamej
opnieuw
Bengaalse vlüi
lingen om
schermutselin
tussen oorsi
kelijke inwor
en inwijkelinfen
De Bengaljr
vluchten nu in p
te getale
Assam.
Een grote massa mensen schoolde samen bij het hoofdkwartier van Rumasa in Ma
drid nadat bekend was geworden dat het bedrijf zou worden genationaliseerd.
MADRID De dramati
sche nationalisering door
de Spaanse regering van
Rumasa, de grootste houd
stermaatschappij in Spanje
die achttien banken en
vierhonderd bedrijven
omvat, maakt een einde
aan de jacht op succes van
de 51-jarige Jose Maria
Ruiz Mateos, tot dan toe
beschouwd als Spanjes
meest succesvolle onder
nemer. Mateos, die twee
ëntwintig jaar geleden
met lege handen begon,
had een belastingschuld
van 424 miljoen gulden.
Om te voorkomen dat het
Rumasa-imperium volle
dig zou instorten, besloot
de regering het bedrijven
complex te nationaliseren.
Omstreeks 300.000 mensen
waren voor hun werk afhan
kelijk van Rumasa. De bedrij
ven waren verdeeld over de
scheepvaart, de onroerend-
-goedsector de voedsel-,
drank- en toeristenindustrie.
Vorig jaar beliep de gezamen
lijke omzet 7,18 miljard gul
den, ofwel goed voor 1,8 pro
cent van het bruto nationaal
produkt van Spanje.
De leiding van Rumasa was
sinds enige tijd verwikkeld in
een conflict met de regering
over belastingschulden. Dat
conflict kwam vorige week tot
uitbarsting, nadat Rumasa ge-
Jose Ruiz Mateos
weigerd had om volledige in-
zagé in de boeken te geven.
Jose Mateos, de grondlegger
van eens zo succesvolle onder
mening, begon in de jaren zes
tig, tijdens het economische
springtij, een exportbedrijf in
wijnen. Hij nam zeven werk
nemers in dienst. Hij werd ge
boren in een familie van wijn
handelaren in Jerez de la
Frontera. Hij voelde zich al
jong aangetrokken tot zaken
doen: op 12-jarige leeftijd
stichtte hij zijn eerste bank
met zijn broers en vrienden
aan wie hij vroeg geld te depo
neren in een houten kistje. Hij
werkte voor de sheryfirma
van zijn vader toen hij de Brit
se firma Harveys of Bristol
met behulp van een woorden
boek een brief schreef en de
maatschappij vroeg haar sher
ry exclusief te kopen van de
familie Mateos. De eerste brief
maakte niet veel indruk op
het Britse bedrijf, maar Ruiz
Mateos schreef er nog 33 en
kreeg uiteindelijk een contract
voor 99 jaar.
Met een investering van 8.000
gulden begon Ruiz Mateos aan
het begin van de jaren zestig
een eigen wijn-exportbedrijf.
Sinds die tijd groeide het rijk
Mateos onweerstaanbaar: in
1965 behaalde zijn bedrijf een
omzet van 5 miljoen gulden,
hij kocht her en der bedrijven
op die in 1968 een omzet van
50 miljoen gulden maakten.
Een jaar later bedroeg de om
zet al honderd miljoen gulden.
Mateos kende naar eigen zeg
gen maar een hobby: zijn
werk. Hij werkte twaalf tot
veertien uur per dag en nam
nooit vakantie. De weg naar
succes is volgens hem gepla
veid met toewijding. Als em
bleem van zijn bedrijven koos
hij een zwarte bij op een geel
veld. het verscheen op al zijn
nieuwe aanwinsten, zijn hoog
ste doel was werkgever te
worden van honderdduizend
mensen.
Mateos is vader van dertien
kinderen. Om zijn werk en
privé-leven hing altijd een
waas van geheimzinnigheid
Het geloof vormde een vaste
lijn in zijn leven. Toen de eco
nomische crisis stapte Ruiz
niet af van zijn tactiek van
zijn zakelijke tacttiek van het
overnemen van bedrijven Vol
gens Ruiz was verscheiden
heid het beste middel om je te
gen de crisis te beschermen.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Het Britse
Lagerhuis heeft gister
avond zijn sterke afkeer
uitgesproken tegen het
plan van het Europese
Parlement, om een specia
le commissie de oorzaken
en achtergrond van het
Noord ierse vraagstuk te
laten onderzoeken.
Groot-Brittan'nië houdt vol,
i dat de Europese Gemeenschap
niet het recht heeft om zich
met deze binnenlandse aange
legenheid te bemoeien. De re
gering Thatcher zal de geplan
de commissie van onderzoek
op geen enkele manier helpen
of steunen; zij weigert zelfs
maatregelen te nemen om
haar te beschermen tegen mo
gelijke moordaanslagen.
De Britse Lagerhuisleden zijn
het zelden roerend eens, maar
dit keer zaten zelfs de minister
voor Noord-Ierland, Prior, en
de fanatiek Unionisten van
Ulster elkaar niet in de haren.
Minister Prior verklaarde, dat
het Europese onderzoek geen
enkele rechtsgeldigheid heeft.
„De eventuele adviezen en
conclusies van de commissie
hebben geen enkele betekenis
voor de regering van het Ver
enigd Koninkrijk".
Het scherpste verzet kwam
evenwel van Noordierse kant.
De gevreesde dominee Ian
Paisley verzocht minister
Prior in naam van Groot-Brit-
tannië een klacht neer te leg
gen bijhet Europese Gerechts
hof. „Deze bemoeizucht moet
in de kiem gesmoord worden",
zei Paisley, die in het onder
zoek ongetwijfeld weer een
complot ziet van de regering
van Dublin om een Verenigd
Ierland tot stand te brengen.
RUITENHEER
Aanhangers van Bouterse
„Ex-president Chin A Sen wordt in Suriname door vriend en vij
and gezien als landverrader. Als je strijd wil voeren moet je dat
als Surinamer in Suriname doen". Dit zei gistermiddag Ludwig
van Muiier, een van de woordvoerders van de begin januari op
gerichte Liga van Surinaamse Patriotten, een linkse organisatie
van aanhangers van het regime van Desi Bouterse. Na het zingen
van het Surinaamse volkslied hieven de Patriotten gisteren bij
een persconferentie de gebalde vuisten.
PARAMARIBO /DEN
HAAG Suriname krijgt
begin volgende week een
nieuwe regering. Dat
heeft legerleider Bouterse
gisteren bekendgemaakt
in een bijeenkomst met
het aftredende kabinet
Neijhorst. De namen van
de nieuwe ministers zul
len waarschijnlijk al van
daag (de derde verjaardag
van de coup) worden be
kendgemaakt worden.
In Paramaribo wórdt aangeno
men dat drs. E. Alibux de
nieuwe premier wordt. Alibux,
die als kabinetsformateur is
opgetreden, is lid van de radi
cale nationalistische partij
PALU (Progressieve Arbei
ders- en Landbouwersunie).
In een toespraak tot de man
schappen van het Surinaamse
Nationale Leger heeft legerlei
der Bouterse gistermiddag de
rol benadrukt, die de militai
ren moeten spelen in het „re
volutionair proces in Surina
me". Hij noemde politieke
scholing voor militairen even
belangrijk als een wapen. De
militairen zouden zich meer
dan voorheen moeten inzetten
voor de revolutie.
het volk, dat in 1980
massaal de omwenteling
steunde, nu niet meer achter
de militairen staat. „We moe
ten nagaan waarom en hoe dat
is gekomen", zei hij. Opmerke
lijk was dat hij het deed voor
komen alsof de militairen, in
1980 met een duidelijk politiek
doel voor ogen de macht heb
ben gegrepen. Kort na de coup
verklaarde hij echter dat het
om een „uit de hand gelopen
vakbondsconflict" ging en dat
de militairen „geen enkele po
litieke conceptie" hadden.
Bouterse besteedde in zijn rede
geen aandacht aan Nederland.
Hij sprak nu in algemene ter
men over de dreiging van
huurlingen.
De afdeling Volksmobilisatie,
waarin revolutionair kader is
verenigd, vertoonde propagan
dafilms aan de jeugd. Een „an
ti-huurlingenmars", die giste
ren moest worden gehouden,
werd bij gebrek aan belang
stelling uitgesteld.
De Internationale Commissie
van Juristen (ICJ) in Genève
heeft een delegatie van twee
personen naar Suriname ge
stuurd om een onderzoek in te
stellen naar het functioneren
van het rechtssysteem in dit
land. De twee afgevaardigden
zijn de Amerikaanse hoogle
raar John Griffiths, gastdocent
Internationaal Recht aan de
Universiteit van Groningen,
en de Belg Dr. Mare Bossuyt
van de Universiteit van Ant
werpen. Ze zullen onder meer
onderzoeken of verdachten
een eerlijk proces krijgen en
hoe het staat met de onafhan
kelijkheid van de rechterlijke
macht en de positie van de ad
vocatuur.
Zuidvietnamebn.
jrlog
piloot liep p!
zeventien
maanden naaru*
de vrijheid
SINGAPORE Een tv i
-piloot van de voorm^jj
Zuid Vietnamese lutF
macht heeft een „wan|.
ling" van 2.500 kilomé
gemaakt „om de ontj(Va
men aan de kaken van!
communisten". Hij \HIC
trekt binnenkort uit §»e r
gapore naar de Vereni ash
Staten, om daar een nit oni
leven te beginnen. n 1
Ly Van Tong heeft in
zeventien maanden ge(£jan
over de wandeling van"
vroegere Saigon, tegen woo
Ho Tsji Minh-stad, naar Sii
pore. Die mars voerde JlS
door jungles en over watecöls 1
te ontkomen aan militai g)C(
bandieten, guerrilleros, bclj.^
kers, immigratie-beambten
wilde dieren. „Ik leefde
meeste tijd langs de kant
de weg of in boomtoppenbele
baadde af en toe wannee an!
een stroom of rivier teajQj-
kwam. Het was inderdaad ,ctl
lange mars, maar het was
waard. Ik heb het gedaan
aan de kaken van de com.vj°
nisten te ontkomen en ilt
het weer doen", aldus Ly
Tong, die voor de commuo^™
sche machtsovername in Z p
Vietnam in 1975 vliege
was bij de luchtmacht.
Victor Zorza
HIMALAYA De be
kende politieke journalist
Victor Zorza heeft het
schrijven over belangrijke
internationale kwesties
radicaal de rug toege
keerd. Hij heeft zich te
ruggetrokken in een berg
dorpje in de Himalaya,
waarvan hij de naam ab
soluut niet wil prijsgeven.
Hij wil zijn „laatste jour
nalistieke jaren", zoals hij
het noemt, wijden aan de
problemen in de Derde
Wereld. Zijn doel is in het
rijke Westen begrip te
kweken voor de arme me
demens.
Victor Zorza (57) was tot voor
een aantal jaar terug één van
's werelds meest gerenom
meerde Kremlin-kenners. Hij
zag onder meer de ideologi
sche splitsing aankomen tus
sen Moskou en Peking, hij
voorzag de val van Nikita
Kroetsjev en de Russische in
vasie in Tsechoslowakije in
ezii
1968. Aan zijn standpunten
werd door beleidsmakers in
het Westen altijd veel waarde
gehecht, zowel ten tijde van de
Koude Oorlog als in de perio
de van ontspanning. Columns
schrijft Zorza nog steeds, maar
ze gaan nu niet meer over de
diepere bedoelingen van de
Kremlin-politiek, maar over
de zorgen van alledag van
mensen die wel zeer weinig
boodschap hebben aan wat het
Politburo in Moskou allemaal
bedenkt en uitvoert.
Zijn bijdragen, onder meer ge
publiceerd in de Britse krant
Thë Guardian en in de Was
hington Post, gaan vooral over
het plattelandsleven in India.
Ze handelen over de manier
waarop de lagere Hindoe-kas
ten worden behandeld, over
dodelijke slangebeten of over
de eenvoudige genoegens van
een feestdag.
Ontroerend boek
Zorza is geboren in Polen en
tijdens de Tweede Wereldoor
log naar Rusland gedeporteerd
toen zijn joodse familie het
land werd uitgezet. Hij leidde
in Engeland en de Verenigde
Staten gedurende dertig jaar
een gelukkig leven als journa
list en huisvader, een leven
waarover vier jaar geleden
een zwarte schaduw viel toen
zijn 25-jarige dochter Jane aan
kanker overleed. Zorza
schreef met zijn vrouw een
ontroerend boek over hun
dochters laatste maanden, geti
teld „Een manier om te ster-
De dood van zijn dochter en
het feit dat Zorza zelf nogal
met zijn gezondheid sukkelde,
zijn zonder twijfel van invloed
geweest op zijn besluit om zich
in een Himalaya-dorpje terug
te trekken. Hij ziet zijn besluit
zelf evenwel meer als een logi
sche stap van iemand die zich
zo lang met de internationale
politiek heeft beziggehouden.
„Ik ben in de loop de jaren tot
het inzicht gekomen dat datge
ne wat zich in de Derde We
reld afspeelt voor de toekomst
van de mens veel belangrijker
is dan wat er tussen Oost en
West gebeurt", zo zei Zorza in
een interview in New Delhi.
„Eén van de redenen waarom
de mensen geïnteresseerd zijn
in de Oost-Westverhoudingen,
is hun angst voor oorlog. De
ervaringen die ik in mijn vori
ge werk heb opgedaan, hebben
mij tot de overtuiging gebracht
dat de kans op oorlog heel
klein is. Een bedreiging, zo
daar al sprake van is, wordt
eerder veroorzaakt door de
kloof die er is tussen de Derde
Wereld en de Westerse we
reld".
Zorza zegt de lezers emotio
neel begrip te willen bijbren
gen voor het leven zoals zich
dat in de Derde Wereld af
speelt, mét de hoop dat zij iets
zullen doen om die enorme
kloof te overbruggen. Zorza
stuitte bij zijn komst in het
bergdorp op wantrouwen bij
de plaatselijke bevolking. Bij
veel kranten die zijn Kremlin-
columns publiceerden bestond
tegenzin toen het nieuws van
zijn opzienbarende verhuizing
bekend werd. Naar Zorza's
zeggen heeft hij het vertrou
wen van de dorpelingen in
middels gewonnen, maar is
een aantal kranten nog a gSg
moeilijk te overtuigen. „2
de Washington Post en de .gjjs
ardian, waar ik toch al de
jaar voor werk, hebben i ekei
eerste stukken geweige ,j a
Maar inmiddels is de „s tten,
van een dorp", zoals dë yfni
lumn heet, geregeld in bfot
kranten te lezen en ook in s
aantal andere.
Geconfronteerd met het w en y
trouwen bij tal van vroej ecjjn
opdrachtgevers en met de "gjgy
gen van het leven in een <roep
en afgelegen dorp Z< 3(j
heeft geen water, elektricien
of toilet en ook tal van ar» yrnt
voorzieningen ontbreken n Ve
stelt Zorza zich wel eeps jaie„
vraag of zijn stap alle mo Wart
wel waard is geweest. Maai [ngt)
reacties van vooral de jonf bian
lezers hebben hem geste en
Zorza voelt dat hij met zijn
lumn, die hij inmiddels
meer dan een jaar verzo
steeds meer de juiste forn
benadert. „Ik schrijf gew<
simpele verhalen over hetj
ven-van-alledag, niet overl
ménsen die naast ons wöJ
maar over de wéreld die n|
ons woont".
BERNARD MELUNSKY
Waarschuwing
Poolse kerk
KATOWICE In de
Poolse industriestad Kato
wice hebben woensdag
politiemannen in burger
tijdens een kerkdienst
mensen ondervraagd. De
operatie werd uitgevoerd
in een kerk waar een mis
werd opgedragen voor ac
tivisten van het voormali
ge vakverbond Solidari
teit die tijdens de staat
van beleg zijn omgeko
men of gearrresteerd.
Veel van de meer dan dufzend
mensen die de dienst hebben
bijgewoond zijn ondervraagd.
Kazimierz Switon, de man die
de mis had georganiseerd en
tevens lid van het Solidari-
teitsbestuur in Katowice, werd
na afloop van de mis gearres
teerd.
ZIE PAGINA 12 VAN DE TIPGIDS.
De nieuwe Tipgids van Rigips staat boordevol onmisbare informatie over
het werken met Rigipsplaten. Voor beginners en voor gevorderden. Met leuke tips,
duidelijke illustraties en begrijpelijke taal. Maar liefst 24 pagina's lang.
Of 't nu gaat om een plafond maken, zolder verbouwen, badkamer
opknappen of tussenwandje zetten, de Tipgids van Rigips geeft de oplossing. Haal
daarom bij ons de gratis Tipgids of vraag 'm aan via Rigips Benelux V.o.F.,
antwoordnummer 1,4100 VP Vianen.
MiP/
Ter Aar: Hoogervorst, Westkanaalweg 101. Alphen a/d Rijn: Gamma,
Hoorn 100. Leiden: Bouwvaria, Zoeterwoudseweg 11, Gamma, Oude
Singel 246.
DOE HSTZSLf, DOE HET GOED. MET HET RIGIPS SHEIBOUWSY5TEEM.
U
CD
