uckingham Palace
jp voet van oorlog
net de roddelpers
PLO veroordeelt „alle
vormen van terrorisme"
Herrenberg
sloot zonder
overleg
ambassade
oeristen Algarve
ood door kolendamp
Washington wil
gifstad kopen
Kapers
geven op
-JITENLAND
CcütócQowiant
DONDERDAG 24 FEBRUARI 1983 PAGINA 11
Eigenaren van Shergar
eisen schadeloosstelling
DUBLIN De eigenaren van het renpaard Shergar, dat
twee weken geleden werd ontvoerd, hebben bij de recht
bank van Dublin een eis tot schadeloosstelling ingediend.
De bezitters van Shergar hebben de graafschapsraad van
Kildare, waarbinnen de stoeterij ligt waaruit het paard
twee weken geleden werd ontvoerd, aansprakelijk gesteld.
De Ierse wetgeving opent de mogelijkheid tot het indienen
van claims wanneer schade is toegebracht aan bezittingen.
Als schade is een bedrag van 75 miljoen gulden opgegeven,
meer dan twee keer de geschatte waarde van het paard. De
eigenaren zijn tot dit bedrag gekomen door het gederfde
dekgeld voor de komende jaren te begroten. De graaf
schapsraad heeft al aangekondigd de eis te zullen bestrij
den, desnoods tot het hooggerechtshof toe. Van het paard
zelf ontbreekt nog steeds elk spoor.
ïten zwaar giftig
kriumcyanide
Ifstolen in Engeland
NDEN Uit een fabriek in de Middenen-
e plaats Bilston zijn in het weekeinde drie
bn gestolen met een hoeveelheid van on
teer 180 kilogram natriumcyanide die vol-
jnde is om ruim een half miljoen mensen
te brengen. Dat het om gif ging, was was
Helijk aangegeven op de vaten, zodat zij
opzet moeten zijn meegenomen, aldus de
tie. Het binnenkrijgen van een kleine
(veelheid is al voldoende om de dood te
torzaken en „als de vaten ergens zijn
tegegooid, zou een grote ramp kunnen
igen", zo werd gezegd.
In Russische
straten
geen hond meer
veilig
MOSKOU Hondenmeppers
en hondenjagers maken in de
straten van de Russische ste
den jacht op loslopende en
zwerfhonden. De dieren wor
den gedood en in de meeste
gevallen gevild. De huid wordt
dan verkocht aan de makers
van bontmutsen. Het dagblad
Sovjetskaja Rossija schreef gis
teren dat geen hond die niet
aan de lijn gehouden wordt,
meer veilig is.
Amerikaanse van
118 jaar overleden
N"EW YORK Een van de oudste men
sen ter wereld, de Amerikaanse Cynthia
Fitzpatrick, is op de leeftijd van waar
schijnlijk 118 jaar in haar slaap in Roches
ter in de staat New York overleden. Wan
neer Cynthia Fitzpatriok, als dochter
een slaaf in Mississippi, precies geboren
werd, is niet bekend. De geschatte 118 jaar
heeft men kunnen opmaken uit wat zij
zich herinnerde en uit schoolrapporten.
Ze werd vermoedelijk op kerstmis 1864
geboren, toen Abraham Lincoln president
werd. Uiteraard is haar gevraagd waar zij
haar hoge leeftijd aan dankte. „Ik dank
mijn leven aan de Here God. Hij gaf mij
adem, en wanneer het hem behaagt het
terug te nemen, dan geef ik mij aan hem
over", zei ze dan.
onze correspondent Ro
ger Simons)
NDEN Het proces
Buckingham Palace
Ier deze week heeft
gespannen tegen de
e boulevardkrant
Sun, weerspiegelt de
ndige afkeer van het
se hof van de roddel-
Dagbladen zoals The
Daily Star, Daily
ror en Daily Mail,
irvan miljoenen exem-
ren gedrukt worden,
in een intense en
iit aflatende concur-
tiestrijd gewikkeld,
i belangrijkste wapen
die oorlog is intiem
uws afkomstig uit ko-
klijke kringen, geillus-
?rd met exclusieve fo-
is dan ook geen wonder,
Buckingham Palace en
jelijke kranten op voet van
og staan. Het besluit om
Sun een proces aan te
i, heeft vooral tot doel de
levardkranten af te schrik-
in de hoop dat zij zich
aan wat zullen intomen,
indien is het een les voor
>uwe (ex-)bedienden van
ïoninklijke familie én een
■schuwing voor de dagbla-
dat onthullingen, afkom-
uit de paleizen en kastelen
Elizabeth II en prins Phi-
niet ongestraft gepubli-
;d kunnen worden.
je nog niet geleerd
ir het is nog lang niet ze-
dat de populaire kranten
Fleet Street hun les ge
el hebben. Ze kunnen zei-
de verleiding weestaan
ende of pittige details over
n van de koninklijke fa-
e te publiceren. Dergelijke
)laden willen hun lezers
de menselijke kant van het
vorstenhuis tonen. Zij doen dit
niet omdat zij met absolute ze
kerheid weten dat het grote
publiek hiernaar verlangt,
maar wel omdat ze menen dat
het zo hoort. De enorme popu
lariteit van de bewoners van
Buckingham Palace en andere
Britse paleizen zal snel ver
dwijnen, als de roddelkranten
plotsklaps niets meer over hen
schrijven.
Het is daarom ironisch, dat de
Britse koninklijke familie aan
de ene kant met rust gelaten
wenst te worden, terwijl zij
aan de andere kant omwille
van haar imago veel persoon
lijke belangstelling nodig
heeft. Maar het paleis is nu
kennelijk van oordeel dat er
een streep moet worden ge
trokken. De voortdurende
jacht op prinsen en prinsessen
zou zeer schadelijke persoonlij
ke gevolgen kunnen hebben,
onder jneer voor het huwelijk
van Charles en Diana en de
toekomst van Andrew, die
door de roddelkranten afge
schilderd wordt als de Don
Juan van Buckingham Palace.
Vervelende zaak
Vooral in verbapd met deze
laatste prins wordt door het
hof het komen en gaan van
paleisbedienden als een uiterst
gevaarlijke en bijzonder ver
velende zaak beschouwd.
Iedereen die door Buckingham
Palace aangeworven wordt,
verplicht zich er toe de buiten
wereld op geen enkele manier
in kennis te stellen van wat
zich afspeelt achter de zorg
vuldig gesloten en tamelijk
goed bewaakte paleisdeuren.
Maar de spreekwoordelijke
loyaliteit van de Britten aan
hun koningshuis- is de laatste
jaren minder geworden. Steeds
meer mensen die uit de ko
ninklijke dienst treden, kun
nen hun mond niet houden.
De 20-jarige Keiran Kenny,
van wie Buckingham Palace
eveneens een schadevergoe
ding heeft geëist, is het meest
recente voorbeeld van deze
ontwikkeling. Kenny, van Ier-,
se komaf, wilde landmeter
worden. Hij raakte werkloos,
solliciteerde 130 maal zonder
succes en schreef ten einde
raad de Britse koningin. Hij
vertelde haar hoe teleurgesteld
en moedeloos hij was. Korte
tijd later kon hij in het paleis
komen werken, als om hulp-
magazijnmeester van de ko
ninklijke keukens. Hij ver
diende zo'n driehonderd gul
den per week en was best te
vreden, omdat het paleis ook
voor kost en inwoning zorgde.
Korte tijd geleden kreeg hij te
horen dat hij bevorderd zou
worden. Maar hij moest dan
wel ander onderdak zoeken.
Omdat vond dat die promotie
hem een financieel nadeel zou
opleveren en nam, zij het mét
tegenzin, ontslag. Het spreekt
vanzelf dat het dagblad The
Sun dit alles niet aan de weet
gekomen zou zijn, als Keiran
Kenny de redactie van deze
krant niet opgebeld had om
zijn diensten aan te bieden.
Twee dagen Hilton
The Sun betaalde hem bijna
vijfduizend gulden om alles
wat hij wist over het interne
leven op Buckingham Palace
te vertellen. Een paar verslag
gevers zonderden zich twee
dagen lang met Keiran Kenny
af in een suite van het Lon-
dense Hilton Hotel, waar ze
zijn informatie en anecdotes
zorgvuldig noteerden, zonder
dat hun concurrenten van
Fleet Street er lucht van kre
gen.
De eerste aflevering van het
paleisfeuilleton verscheen af
gelopen maandag. Bucking
ham Palace zorgde er vrijwel
onmiddellijk voor, dat een
rechter verbood de volgende
afleveringeh van Kenny's ver
haal te publiceren. De krant
ITS ONDERZOEK:
N HAAG Minstens
Nederlander en enige
fttallen buitenlandse
risten hebben de afge-
en jaren in de Portuge-
Algarve de dood gevon-
door kolendampver-
iging. Dit blijkt uit een
lerzoek van het Britse
ivisiestation Thames
evision.
gens het onderzoek dat de
Britse journalisten gedurende
enige maanden hebben ge
voerd in bevolkingsregisters
van zeven van de acht regio's
van de Algarve zouden de va
kantiegangers het slachtoffer
zijn geworden van ondeugde
lijk geïnstalleerde gasgeisers.
De onderzoekers kwamen tot
de conclusie dat, wanneer de
registers als doodsoorzaak „on
bekend" vermeldden, de over
ledenen vaak waren gestorven
aan een dergelijke vergifti
ging-
Nabestaanden van de Britse
slachtoffers overwegen juridi
sche stappen tegen de verant
woordelijke Portugese autori
teiten of de verhuurders van
de appartementen.
Het vermoeden bestaat dat het
aantal mensen dat in werke^
lijkheid aan de Algarve aan
deze vorm van vergiftiging
zijn overleden, veel hoger ligt.
^VJSKE EN WISKE HET BRETOENSE BROERTJE
ALGIERS De Pale
stijnse nationale Raad
heeft het terrorisme ver
oordeeld. In een resolutie
die eerder deze week was
aanvaard, werd overigens
in een en dezelfde zin het
„internationaal terrorisme
van de Verenigde Staten
en Israël, gericht tegen
het Palestijnse volk, de
PLO, het Libanese volk,
de Arabische natie en an
dere bevrijdingsbewegin
gen veroordeeld.
Volgens de Israëlische minis
ter van buitenlandse zaken
Shamir heeft de negendaagse
zitting in Algiers niets veran
derd. „Er zit niets nieuws in
hun besluiten. „Als ze uitroe
pen dat ze nog altijd naar Je
ruzalem willen terugkeren,
weten ze in hun hart dat ze
dat nooit zullen bereiken.
De minister herhaalde dat Is
raël vasthoudt aan de eis voor
speciale militaire veiligheids-i
regelingen in Zuid-Libanon
als voorwaarde voor Israëli
sche terugtrekking. Hij dankte
president Reagan voor de aan
geboden veiligheidsgarantie,
maar zei dat deze niet in de
plaats kan komen van veilig
heidsmaatregelen die gesloten
worden tussen de Israëliërs en
de Libanezen.
Gisteren werd in het Israëli
sche parlement ook de benoe
ming goedgekeurd van Moshe
Arens als nieuwe minister van
defensie ter opvolging van
Ariel Sharon.
President Reagan heeft Israël
gisteren gewaarschuwd dat de
terugtrekking van de Israëli
sche troepen uit Libanon niet
kan wachten op de totstandko
ming van een officieel Israè-
lisch-Libanees vredesverdrag.
vecht dit oordeel aan en zegt
dat de persvrijheid hierbij in
het geding is. Als Buckingham
Palace deze zaak verliest, kan
de rest van de serie alsnog ge-
publiceedrd worden. Om dat
te voorkomen besloot het pa
leis, op advies van rechtsge
leerden, van zowel The Sun
als van Keiran Kenny een
schadevergoeding te eisen.
The Sun is overigens een dag
blad van de Australische kran
tenmagnaat Rupert Murdoch,
die in Londen ook The Times
en The News of the World uit
geeft.
Goede les
Het proces werd de krant (en
Keiran Kenny) niet aange
daan door de Britse koningin
zelf maar door een soort hof
maarschalk, die uiteraard met
haar volledige goedkeuring
optrad. Omdat Elizabeth II als
het ware het symbool van de
Britse justitie is en alle recht
banken zetelen in haar naam,
kan zij zelf niemand voor het
gerecht dagen.
Sommige Britse juristen zijn
trouwens van oordeel, dat er
nooit een echt proces zal ko
men, maar dat Buckingham
Palace de zaak als een af
schrikmiddel gebruikt. Men
verwacht dat het paleis alles
in der minne zal trachten te
schikken.
Maar als die schikking niet
kan worden getroffen en de
advocaten van The Sun geen
enkel middel vinden om de
rechtmatigheid van de aan
klacht te betwisten, dan staat
zowel de krant als Keiran
Kenny de betaling van een
zware schadevergoeding te
wachten. Voor The Sun zou
dit zelfs een fabelachtig hoge
som kunnen zijn.
Zoals in Engeland gebruikelijk
is, zal Buckingham Palace na
het proces dat geld onmiddel
lijk cadeau doen aan een of
meer liefdadige instellingen.
De twee kapers (voorgrond)
van het Libische lijntoestel ver
laten op Malta het vliegtuig,
nadat de premier van Malta,
Dom Mintoff, hen persoonlijk
had beloofd hen niet naar Libië
te zullen terugsturen. De twee
bleken officieren te zijn van het
Libische leger, die het land uit
wilden en in een westelijk land
asiel wilden vragen. Met hen
kwamen de 161 Libische be
manningsleden en passagiers
vrij na bijna 65 uur vrijwel zon
der eten of drinken te zijn ge
weest. Tot algemene verbazing
schenen zij daaronder nauwe
lijks te hebben geleden. Wij
komen uit de woestijn en zijn
gewend aan dergelijke zaken",
zo zei een hunner tot algemene
hilariteit onder zijn lotgenoten.
Wat er feitelijk met de twee ka
pers zal gebeuren is nog niet
bekend.
Het plaatsje Times Beach in de Amerikaanse staat Mis
souri, dat de Amerikaanse overheid voor ongeveer 85
miljoen gulden wil kopen.
TIMES BEACH De Amerikaanse federale regering
wil alle grond en huizen van een door het Seveso-gif
dioxine vergeven plaats in de staat Missouri voor 33
miljoen dollar (ongeveer 85 miljoen gulden) kopen.
Hetzelfde gif heeft in de zomer van 1976 de kleine
plaats Seveso in Italië zwaar verontreinigd. Het is voor
het eerst dat zo'n plaats, waar eerst 2.400 mensen
woonden, volledig wordt ontruimd. De federale rege
ring wil Times Beach kopen omdat de plaats „niet
meer veilig is voor menselijk leven".
In de jaren zeventig werd het toen nog onschuldig geachte
dioxine met afgewerkte olie vermengd om er niet-geasfalteerde
wegen mee te bedekken. Met kerst vorig jaar trad de rivier de
Meramec buiten haar oevers en verjoeg de inwoners uit hun
huizen. De autoriteiten raadden hen af om terug te keren, daar
onderzoek van het water een hoeveelheid dioxine aan het licht
had gebracht dat 300 maal zo hoog was als wat veilig werd ge
acht. Veel bewoners streden sindsdien met het federale bureau
voor milieubescherming EPA in Washington om schadevergoe
ding.
Nog onbekend is wat er verder zal gebeuren in Times Beach.
Het afgraven van de verontreinigde grond is heel duur. Het gif
tige gebied eenvoudigweg afschermen en gesloten verklaren zal
ook weinig helpen: bij elke, vaak voorkomende hoge waterstand
van de Missouri zal het dioxine naar boven worden gespoeld en
verder worden vervoerd en verspreid. EPA-cheffin Anne Gor-
such Burford beloofde de bewoners van Times Beach hulp.
Het EPA-bureau staat al twee maanden onder scherpe kritiek
van het Amerikaanse parlement. De weigering om de onder
zoekscommissies van het Congres inzage te geven in belangrijke
stukken bracht Gorsuch Burford in nog grotere moeilijkheden.
Bovendien bestaat argwaan dat milieuvervuilers-door het mileu-
bureau zijn ontzien. Het Witte Huis heeft woensdag al twee top-
medewerkers van het EPA-bureau ontslagen. Het zijn inspec
teur-generaal Matthew Novick, en het hoofd van de administra
tie, John Horton. Eerder werd direkteur Rita Lavelle ontslagen.
PARAMARIBO/DEN
HAAG De naar Para
maribo teruggeroepen Su
rinaamse ambassadeur in
ons land, Herrenberg,
blijkt het afgelopen week
einde zonder overleg met
zijn regering de ambassa
de in Den Haag en het
consulaat in Rotterdam te
hebben gesloten. Hij ver
klaarde toen dat hij de
Nederlandse bescherming
onvoldoende vond en dat
hij daarover met de
machthebbers in Parama
ribo ging praten. De Ne
derlandse regering had Herrenberg
deze klacht tijdens een ge
sprek tussen minister van
buitenlandse zaken Van
den Broek en de ambassa
deur van de hand gewe
zen
Herrenberg heeft gisteren een
onderhoud gehad met legerlei
der Bouterse in Fort Zeelan-
dia. Daar kreeg hij de wind
van voren, omdat hij als am
bassadeur „volledig heeft ge
faald". Herrenberg is er, zo
wordt gezegd, niet in geslaagd
de betrekkingen met Neder
land en de hier verblijvende
Surinamers op goede wijze te
onderhouden. Hem wordt ver
weten „in de spits" te zijn gaan
staan van de politieke groe
pen, die een confrontatie wil
len met Nederland.
Ook het optreden van Herren
berg op zijn geruchtmakende
persconferentie, enkele weken
geleden, blijkt in Paramaribo
niet in goede aarde gevallen.
Herrenberg deed tijdens de
persconferentie in nogal ondi
plomatieke bewoordingen een
aanval op de Nederlandse
pers. Ook zijn gedrag van het
afgelopen weekeinde op
Schiphol tegenover twee foto
grafen zou het ongenoegen
van Paramaribo hebben opge
wekt.
In officiële kringen in Para
maribo wordt gezegd dat men
„in de hoogste regionen",
waaronder begrepen legerlei
der Bouterse, een verbetering
van de betrekkingen met Ne
derland wil nastreven, omdat
men hoopt dat de nu opge
schorte ontwikkelingshulp
weer verleend zal worden.
Enquete
Bijna twee derde van de in
Nederland wonende mensen
van Surinaamse afkomst stemt
in met pogingen het regime
van legerleider Bouterse om
ver te werpen, blijkens een
enquête van de Surinaamse
(splinter)organisatie LOSON.
Uit de enquête blijkt ook dat
Bouterse het voor zichzelt
heeft verprutst. Aanvankelijk
genoten hij en de andere ser
geants, die de coup van 25 fe
bruari 1980 pleegden, veel ver
trouwen onder de Surinamers
in ons land. Bijna zestig pro
cent zegt indertijd goede ver
wachtingen te hebben gehad
van de staatsgreep.
Drie kleine linkse organisaties
van Surinamers in Nederland,
die niet geheel afkerig staan
tegenover legerleider Bouter
se, zijn ervan overtuigd dat de
Surinaamse Bevrijdingsraad
onder leiding van oud-premier
Chin A Sen gewapenderhand
Bouterse en zijn aanhangers
wil verdrijven. Volgens hen
zou ook drs. H.A.A. Molleman,
directeur voor het minderhe
denbeleid van binnenlandse
zaken, voorstander zijn van
een militaire actie.
De drie organisaties verklaar
den gisteren dat zij onlangs bij
Molleman thuis, op diens initi
atief, een gesprek hebben ge
voerd met Chin A Sen. Daar
bij zou de „linkse goedkeu
ring" zijn gevraagd voor zo'n
militaire operatie. Volgens
Molleman is er wel een ge
sprek geweest, maar is er „ab
soluut niet" over een coup ge
sproken. Het gesprek was be
doeld om Chin A Sen een in
druk te geven van de Suri
naamse leefgemeenschap in
Nederland en van de hier ac
tieve politieke groeperingen.
Chip A Sen heeft steeds ver
klaard een militaire oplossing
af te wijzen. Chin A Sen
maakt momenteel een good-
will-reis door Amerika om
steun te
ölcm'lKi liti 1
\mt nia UuHai.tditt
Ik wc it tmrstdl ftrtta Hxirw)-
je nu iiturmlWw tmrtjt levend.)^
