Leidse Courant | 1983 | 19 februari 1983 | pagina 2

TAFEL

Filippijnse bisschoppen publiceren
kritische brief over regime Marcos

BTTÏÏ71

Ccidóc

SITUATIE ROND MENSENRECHTEN
IN EL SALVADOR „DRAMATISCH

Aartsbisschop
Durban: Apartheid
belediging menselijke
samenleving

m

brieven
lezers

>dienstuerlening

•ACHTERGROND

fieidoeSouatmt

ZATERDAG 19 FEBRUARI 1983 PAGINA

De Filippijnse bisschop
penconferentie heeft pre
sident Ferdinand Marcos
scherper dan ooit gekriti
seerd. In een herderlijk
schrijven waarschuwen
de bisschoppen hem, dat
de heersende armoede,
corruptie en militaire on
derdrukking de Filippijn
se bevolking in de armen

van het ondergrondse
verzet drijft.

Kerkelijke functionarissen
noemden de brief de eerste
duidelijk politieke boodschap
sinds Marcos in 1965 president
werd, die is gericht aan de
veertig miljoen Filippijnen
van wie tachtig procent
rooms-katholiek is. „We leven
in een diepgaande conflictsi
tuatie zonder enige vrede. Dit

dreigt ons als volk te ruïne
ren", aldus de brief, die mor
gen in alle kerken zal worden
voorgelezen. De bisschoppen
zeggen, dat de armoede waar
onder de meeste Filippijnen
lijden groeit. De corruptie
binnen de regering en het be
drijfsleven maakt die armoe
de alleen maar erger en be
rooft de mensen van het laat
ste restje geloof in rechtvaar
digheid. De bisschoppen wer

pen het Marcos-bewind ver
der voor de voeten, dat het le
gitieme ontevredenheid voor
stelt als rebellie, verraad en
opruiing en verwijten het de
militairen een steeds grotere
rol toe te bedelen, ook in so
ciaal-economische projecten
„hetgeen doet twijfelen aan
haar wijsheid".

De boodschap weerspiegelt de
mening van de meeste bis
schoppen die vorige maand

voor hun jaarlijkse conferen
tie bijeenwaren. De pro- en
anti-Marcosgezinde bisschop
pen sloten toen de gelederen
met hun besluit een gezanten--
lijke verklaring over de toe
stand in hun land te versprei
den. Deze stap zonder prece
dent kan worden gezien als
een gevolg van de mediacam
pagne van de regering tegen
verschillende priesters die
zich hebben aangesloten bij

het Nieuwe Volksleger, de
militaire vleugel van de ver
boden communistische partij,
in zijn strijd tegen het regime-
-Marcos.

Bovendien zouden de bis
schoppen gefrusteerd zijn
over het feit, dat ze hun me
ningen nagenoeg niet in de
regeringsgezinde pers terug
vinden, hetgeen ze dwong
naar het middel van de kan-
selboodschap te grijpen.

De schending van de rechten
van de mens in El Salvador
blijft een van de grootste dra
ma's in Latijns-Amerika on
danks de verklaringen van de
Amerikaanse president, Ro
nald Reagan, over een zoge
naamde verbetering van de
situatie.

Dit heeft de juridische afde
ling van het aartsbisdom in
San Salvador meegedeeld.
„De Amerikaanse regering is
blij, dat er vorig jaar slechts
5.400 mensen door militaire
organisaties en doodseskaders
zijn vermoord zonder te be
denken, dat elke verminde
ring van het onheilspellende
cijfer van onderdrukking al
leen getuigt van het belang,
dat het bewind hecht aan eco
nomische en militaire hulp
van de Verenigde Staten".
Overigens zijn volgens de
twee jaar geleden door de re
gering onwettig verklaarde
commissie voor de rechten
van de mens in El Salvador in
januari 672 burgers gedood tij
dens operaties en bombarde
menten door militairen of
door paramilitaire groepen en
doodseskaders. Behalve die
moorden en verdwijningen is
er in El Salvador nog het dra
ma van de politieke gevange
nen die worden vastgehouden
zonder de tegen hen inge
brachte beschuldigingen te
kennen. Op het ogenblik zit
ten er ongeveer vijfhonderd
mannen in de gevangenis van
Marigna en ruim honderd

Vechten en bidden

Terwijl om haar heen de scho
ten klinken tijdens de gevech
ten met de guerilla s, bidt een
bejaarde vrouw, staande invde
deuropening van haar huis in
Suchitoto, vijftig kilometer ten
noorden van San Salvador, de
rozenkrans.

vrouwen in een andere ge
vangenis in San Salvador
vast. Uit de officiéle statistie
ken blijkt, dat meer dan 95
procent van de politieke ge
vangenen vastzit zonder te
weten waarvoor.

Ter gelegenheid van het be
zoek van de paus aan onder
meer El Salvador begin maart
heeft een groep van vijfen
twintig Nederlandse religieu
zen aandacht gevraagd voor

een bijzondere boodschap van
de volkskerk in El Salvador
(de Conip). De Conip spreekt
de wens uit, dat de paus „niet
de hand van de moordenaars
van het volk" drukt. De bood
schap van de paus moet niet
abstract, maar concreet en
christelijk zijn een dialoog
waarvan het enige doel moet
zijn, dat er gerechtigheid
komt voor de armen. De le
den van de Salvadoraanse
volkskerk verlangen van de
paus, dat hij op duidelijke wij
ze de brief van Romero aan
Carter tegen de bewapening
van de Salvadoraanse rege
ring en tegen de interventie,
zal onderschrijven. Als con
tactadres geven de onderteke
naars de Salvatorgroep, Ber
kenbosch Blokstraat 9 in Den
Haag op. Zo spoedig mogelijk
zullen zij initiatieven ont
plooien om de actie verder ge
stalte te geven.

De Werkgroep Waken, Vas
ten en Gebed heeft een op
roep verspreid om mee te
doen aan een actie voor vrede
in Midden-Amerika, die zal
worden gehouden in de week
van 24 maart tot 1 april. On
der de initiatienemers zijn Al-
fons Kroese, provinciaal van
de Karmelieten; Berthy Tho
mas van „Vrouw-Kerk-2/3
Wereld"; Joke Schravesande
van de IFOR en Dedde de
Jong van „Kerk en Vrede",
Utrechtseweg 159 te Amers
foort. De initiatiefnemers vra

gen niet om het opzetten van
een grote organisatie, maar
om naar vermogen mee te
doen in de vorm van bijeen
komsten, kerkdiensten, toch
ten of een wake op een cen
trale plaats. Bij een en ander
wordt aansluiting gezocht bij
de nationale Romeroherden-
king, die op 26 maart in Den
Haag zal worden gehouden.

Op het Middenamerikaanse
eiland Porto Rico hebben de
religieuzen protest aangete
kend tegen het besluit van de
Amerikaanse regering om 211
leden van de Nationale Garde
van Porto Rico (dat onder
Amerikaans bestuur valt)
naar Honduras te zenden voor
militaire oefeningen in het
grensgebied met Nicaragua.
Zij zien hierin een ernstige
bedreiging van de vrede als
mede van de onafhankelijk
heid en het welzijn van de be
volking in Midden-Amerika
en het Caribisch gebied. De
religieuzen verwijzen naar
paus Johannes Paulus II, die
kortgeleden heeft opgeroepen
tot beëindiging van alle bui
tenlandse inmenging in het
gebied, en naar de Ameri
kaanse bisschoppen, die een
oplossing buiten de bevolking
van het gebied om, funda
menteel onjuist noemden. Het
is duidelijk, aldus de religieu
zen, dat de Verenigde Staten
betrokken zijn bij de plannen
voor een mogelijke invasie in
Nicaragua.

Het apartheidssysteem is een belediging van de menselijke sa
menleving en een ontkenning van de menselijke waardig
heid. Dat verklaarde mgr. Denis Hurley, aartsbisschop van
Durban en voorzitter van de bisschoppenconferentie van Zui
delijk Afrika in een interview met het Duitse persbureau
KNA.

Hurley verklaarde, dat de jongste wetsvoorstellen van de
Zuidafrikaanse regering erop gericht zijn de uitbuiting van
twintig miljopn zwarte Zuidafrikanen door ongeveer vier
miljoen blanken te bestendigen. Zowel de voorgestelde nieu
we grondwet voor Zuid-Afrika als de wetsvoorstellen voor
een soepele gang van zaken bij de gedwongen verhuizingen
van de zwarten naar de zogenaamde thuislanden tonen aan,
dat het apartheidssysteem ten einde loopt, aldus Hurley. Vol
gens de plannen van de Zuidafrikaanse regering moeten alle
zwarten die 71 procent van de bevolking uitmaken ver
huizen naar thuislanden die slechts veertien procent van het
Zuidafrikaanse grondgebied in beslag nemen. Dat betekent,
dat mensen gedwongen worden naar onherbergzame gebie
den te verhuizen, aldus Hurley, die voorts zei het te betreu
ren. dat de r. k. kerk onvoldoende op het beleid van de rege
ring was voorbereid om tijdig en effectief te kunnen reage
ren. Hurley voegde eraan toe. dat de Zuidafrikaanse bisschop
pen in hun yerzet tegen het apartheidsbeleid de steun van an
dere kerken en bisschoppenconferenties nodig hebben.
Hurley oefende scherpe kritiek uit op de verscherpte veilig
heidsmaatregelen van de regering die naar zijn zeggen „onge
wenste zwarten" naar willekeur als misdadiger bestempelen.
Maar ook blanke tegenstanders van het apartheidsregime
moeten met harde maatregelen rekening houden. Berichten
over onmenselijke toestanden in de gevangenissen en folte
ringen kunnen niet als ongeloofwaardig van de hand worden
gewezen, ook al zijn er soms nauwelijks bewijzen voorhan
den, aldus Hurley. Met betrekking tot Namibië eiste de aarts
bisschop van Durban het onmiddellijke vertrek van de Zuida
frikaanse „bezettingstroepen" en het houden van vrije ver
kiezingen onder toezicht van de Verenigde Naties. Dat is de
wens van de bevolking van Namibië en daaraan moet tege
moet worden gekomen, aldus Hurley.

Entrecóte met
pikante saus,
tuinbonen en
aardappelen
schuimige
rijstpudding

Voor twee personen hebt u
nodig: klein stukje ontbijt
spek, 10 gboter, ui, 15 g
bloem, 3 dl bouillon (van
een blokje), laurierblad,
sambal, worcestersaus, 1 le
pel tomatenketchup, 1 entre
cóte van circa 200 g, 25 g,
boter, zout, peper, 1 glas
rode wijn (Beaujolais bijv.);
450 g diepvries tuinbonen,
zout, peterselie;

0,5 tot 1 kg aardappelen;
3,5 dl melk, 60 g rijst, 3 cm
vanillestok, 1 ei, 45 g suiker,
half flesje vruchtenpud-
dingsaus.

Bak het kleingesneden spek
met grove snippers ui licht in
de boter, op het laatst met de
bloem. Voeg. zodra de bloem
lichtbruin is. de bouillon in ge
deelten toe en vervolgens lau
rierblad. sambal, worcester
saus en tomatenketchup. Laat
de saus nog tien minuten trek
ken.

Bak de entrecóte in zes a acht
minuten bruin (rood of roze).
Strooi er tijdens het bakken
zout en peper over. Leg het
vlees na het bakken op een
warm bord, schenk de saus
door een zeef bij het bakvet en
voeg de wijn toe.

Maak de pudding een dag te
voren. zodat hij kan opstijven.
Breng de melk aan de kook
met het opengesneden vanil
lestokje, strooi er de gewassen
rijst in. roer tot de melk weer
kookt, sluit de pan en laat de
rijst in een half uur zacht ko
ken gaar worden.

Splits het ei, roer het geel
schuimig met de suiker en
klop het wit stijf. Schep eerst
wat hete pap bij het geel, doe
dit mengsel bij de rest van de
pap en schep deze dan luchtig
door het eiwit. Doe de massa
(zonder vanillestokje) in een
met ongeklopt eiwit bestreken
vorm en zet de pudding koel
weg. Keer hem morgen en
schenk er de saus omheen.

Menu tip voor maandag: ham
burger met witlofsalade en ge
bakken aardappelen brood-
schoteltje.

JEANNE

Droom en werkelijkheid

STEL de onderhandelingen tussen Amerika en Rustyi
over de vermindering van de middellange-afstandwapen
Genève mislukken. Stel de NAVO trekt daaruit de conclij|
dat er in Europa 572 nieuwe kernraketten moeten worl
geplaatst. Stel vervolgens dat de Nederlandse regering!
sluit daarvan 48 in Nederland te plaatsen, en dat de meerdt
heid van het parlement dat steunt. En stel tenslotte dat
minderheid van de bevolking daaraan zó zwaar tilt, dat r
in geweten het functioneren van de democratie niet hol
kan stellen dan het tegenhouden van die nieuwe kern^'
pens.

ZlEDAAR hoe hypothetisch de discussie is die in de acl
ons liggende week is gevoerd over de eventuele plaat:
van de kernraketten. Vol met veronderstellingen, uitrr
dend in een probleemstelling die overigens op zich de mod'
waard is om te beschouwen. De discussie ontspon zich n
uitspraak van Van Agt in het tv-programma van Marcel
Dam, afgelopen zondag. Van Agt zei dat uiteindelijk de ke
raketten niet in Nederland moeten komen als dat tot
maatschappelijke chaos en ontwrichting van de democn
zou leiden.

In het licht van de nog steeds voortdurende discussie bli
het nuttig het hypothetische karakter van de vraagstelll
nog eens extra te benadrukken. Want die situatie zal zich
Nederland niet voordoen. Een kleine meerderheid zal een
vergaand en ingrijpend besluit niet zonder meer doordri
ken. En een kleine minderheid zal uiteindelijk niet de mi
schappelijke chaos verkiezen boven het tegenhouden van
raketten. Kortom het komt niet zover. I]

De democratie in Nederland is diepgeworteld. Dat is grf^
democratie van de-wil-van-de-helft-plus-één. Meerderheq?*1
houden rekening met minderheden, zeker als het om ge\flee
tenskwesties gaat. Zo zit dat in Nederland in elkaar. De iP5
spraak van Van Agt van wie bekend is dat hij een ferv^r
voorstander is van plaatsing van de nieuwe kernraketten ra
de Geneefse onderhandelingen mislukken geeft df^1
trouwens blijk van. pk

Brieven graag kort en

duidelijk geschreven. De

redactie behoudt ,zich

het recht voor ingezon-

den. stukken te bekorten.

Achterkant (4)

De bekende Belgische socialist
Paul Henri Spaak heeft na de
Tweede Wereldoorlog voor het
forum van de hele wereld al
bewezen, dat socialisten geen
democraten zijn. Toen op 12
maart 1950 bij een volksstem
ming in België 57.68% van het
Belgische volk zich uitspraak
vóór handhaving van koning

LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart: za.
11.00 euch.viering mmv Dames- en
herenkoor. zo. 11.00 idem.
H. Leonardus: za. 19 00 jongerenvie
ring; zo. 09.00 euch.viering, 10.45
hoogmis.

H. Middelares: za. 19.00; zo. 9.30 ge
zongen viering, 11.30.

H. Lodewijk: za. 10.00 en 19.00. zo.
8.30. 10.00 hoogmis. 11.30, 18.00,
19.00 Lof

St. Anthonius van Padua: za. 19.00
euch., zo. 9.30 en 11.30 euch.
H. Petrus: za 19.00; zo. 9.00, 10.30
hoogmis. 12 00.

O.L.Vr. Onbev. Ontv.. za. 19.00; zo.
9.30, 10 45 hoogmis. 12.15.
Oud Katholieke Kerk: zo. 10.00.
AARLANDERVEEN: za. 19.00; zo.
10.30 hoogmis.

AARDAM: za. géén; zo. 9.00 hoogmis.
12.00.

ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius: za.
19.00; zo. 9 00. 10.30 hoogmis
H. Bonifatius: za. 19.00; zo. 9.45
hoogmis. 11.30.

De Heilige Geest; za. 19.00; zo. 9.30
en 11 00.

BOSKOOP: za. 17.30 „De Stek";
19.00 in kerk. zo 9 30 en 11.00
HAZERSWOUDE DORP: za 19.00
met orgel; zo. 9.30 hoogmis; 11.30
wisselend van opzet.
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: za. géén.
zo. 10.00. Dep. Het Anker: za. 19.00;
zo. 8 45 en 11.15

HILLEGOM: St. Jozef: za. 19.00 met
Ned. liederen; zo. 10.00 gezinsmis
(kinderkoor). 11.30 Ned. liederen.
HILLEGOM: H. Martinus. za. 19.00;
zo. 9.00 en 11.00.

HOOGMADE: za 19.00; zo. 10.00.
KATWIJK A D RIJN: za 19.00 euch
.viering met zang; zo. 9 30 hoogmis.
11.15 met zang. Dep. Rijnsburg: za.
gebeds- en communieviering; zo.
10.30 met zang.

(Buiten) KAAG/ABBENES: za. 19.00;
zo. 10.00.

LANGERAAR: za. 19.00; zo. 9.30 en
11.30.

LEIDERDORP (H. Menswording): za.
19.00; zo. 9.00. 10.30, 12.00 (jonge
renkoor).'

LEIMUIDEN: za. 19.00; zo. 7.30, 9.30,
11.15.

LISSE: Agathakerk: za 19.00 euch.;
zo. 10.00 en 11.30 (kinderneven-
dienst). Dep. Poelpolder za 19.00
euch.. zo. 9 en 11.30 euch.viering.
Mariakerk: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00
hoogmis, 11.45.

H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): za.
19.00; zo. 9.30 hoogmis. 11.00 en
17.45.

NIEUWKOOP za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis, 10.45.

NIEUWVEEN: za. 19.00; zo. 9.00.
11.00.

NIEUW-VENNEP: za. 19.00 avondmis;

zo. 10.00 hoogmis.

NOORDEN: za. 19 00; zo. 9 00. 10.30

hoogmis.

NOORDWIJK-BINNEN: za. 16.00 in
Kerkhofkapel; 19 00 in de kerk; zo
8.00. 10.00 hoogmis. 11.30
NOORDWIJK AAN ZEE: za. 19 00
euch.; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 euch.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: za.
19.00 met koorzang; zo. 9.30 hoog
mis. 11.00 mis met samenzang. St.
Jozef: za. 19.00; zo. 10.00 en 11.30.
OEGSTGEEST: St. Willibrord: za.
19.00; zo. 9.00 en 10.30.

OUD-ADE za. 19 00 avondmis: zo.
8 30 hoogmis, 10.30 gezinsmis.
OUDE-WETERING za 19.00 avond
mis; zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Mariapre-
sentatie: za. 19.00; zo. 9 00 en 11.00.
Petrusbanden: za. 19 00 avondmis;
zo. 9.30 hoogmis, 11.30
RIJPWETERING: za. 19.00 avondmis;
zo. 7.30, 9.00 hoogmis (herenkoor).
10.30 mis.

SASSENHEIM: za 19.00 euch.; zo.
9.30 hoogmis. 11.00 euch.
STOMPWIJK: za. 19.30 met zang
(laatste zaterdag v.d. maand thema
viering), zö. 9.30 hoogmis, 11.00,
18.00.

VOORHOUT: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis, 10.30. 11.45.
VOORSCHOTEN: St. Laurentius: za.
19.00; zo. 11.30. Moeder Gods: za.
19.00; zo. 10.00.

WARMOND: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00
hoogmis, 11 30.

WOUBRUGGE: za. 19.00; zo. 10.00.
ZEVENHOVEN: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis. 10.45.

ZOETERWOUDE-RIJNDIJK: Meer
burgparochie: za. 19.00 met wisselen
de koren; zo. 10.00 hoogmis met wis
selende koren. 11.30 met orgel en
Ned. liederen.

ZOETERWOUDE: St. Jan: za. géén
opgave; zo. 9.30 hoogmis. 11.00. Chr.
Dienaarkerk: za. 19.00 met zang; zo.
10.00 hoogmis.

DE ZILK (Noordwijkerhout): H. Hart-
kerk: za. 19.00; zo. 10.00 hoogmis,
11.30

predikbeurten

STAD LEIDEN Herv. Gemeente:
Hoogl. kerk: 10 u. ds. E. M. Panne-
koek, 11.45 u. Oec. Studentendienst.
Marekerk: 10 u. ds. A. J. de Jong. 17
u. ds. J. Ouwendijk. Oudshoorn. Ma-
ranathakerk: 10 u. ds. R. J. Kooistra.
Regenboog: 9.30 u. en 11.15 pastoor
J. A. A. van Well en ds. H. Hortensi-
us. Bethlehemkerk: 10 u. ds A. Th.
Kramer. Bevrijdingskerk: 10 u. ds. L.
C Rietveld. 18 u. ds. M H. Boogert.
Apeldoorn. Vredeskerk: 10 u. zie Zui-
derkerk. Eglise Wallonne: 10.30 u.
pasteur D. Ribs. Acad, ziekenhuis:
10.15 u. ds. G. E Bakker. Diacones-
senhuis: 10.30 u. ds. C. van Sliedregt.
Katwijk a. Zee. Jeugdkapeldiensten:
11.30 u. F. Arnoldus. Vredeskerk:
Welvaart/welzijn, 10 u., 10.30 u. J P.
Karstens. Geref. Kerken en andere
kerken stad Leiden: Zuiderkerk 10 u.
dr. F. H. v. Meyenfeldt. Petrakerk: 10
u. dr. W. v.d. Zwaan. Oude Vest: 10 u.
hr. G. J. de Bruin. Leiden, 17 u. ds. R.
J. Kooistra. Maranathakerk: 10 u. ds.
R. J. Kooistra. Bevrijdingskerk: 10 u.
ds R. Rietveld, 17 u. ds. Boogert, Be
jaardenhuis Groenhoven: 10 u. ds. H.
J. Hemmes, Oegstgeest. Merenwijk
aula Valkenpad 9.30 en 11 Eucharis
tie/Avondmaal. Chr Geref. kerk: 10
en 17 u. drs. G. C. den Hertog. Geref
Kerk Vrijg.: 10 en 17 u. Dienst des
Woords. Doopsgez /Rem. kerk: 10 30
u. ds. B. A. Koek. Bapt. gem.: 10 u.
ds. G. Bosveld 20 u. Zendingsavond.
Ev. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. K. v.d.
Horst. Nieuw Apost. Kerk: Diensten
9.30 en 16.00 u. Ev Chr. Gemeen
schap: 10 Evang. Dikkes. Leger des
Heils: 10 en 19 samenkomsten. Ze
vende-Dag-Adventisten: 11 ds. Bou
wer. Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 19
dhr. Zijlstra. Zendingsgroep ..Jeruel":
samenkomst 17.00 uur Pinksterge
meente Oude Vest 13: 10 u. hr. J. Ei
kerbout.

AARLANDERVEEN Herv. Gemeen
te 10 u. ds. Hoegee. 19 u. hr Tase-
laar Geref. kerk: 10 u. ds. J. Stolk,
18.30 u ds. van 't Hoff. Chr. Geref.
kerk: 9.30 Dienst des Woords.
TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u.
kand. Haak. 18.30 u. ds. Klein-Kra-
nenburg. Geref. Kerk: 10 en 18.30
Dienst des Woords.

ABBENES Herv. Gem 9.30 u. ds
Bergsma. Abbenes. 18.30 ds. De Gel
der. Lisse. JGD!

ALPHEN A D. RIJN Herv Gem
Opstandingskerk 10 u. ds v d Hei
den. 18.30 ds. Hogerwerf Advents-
kerk: 10 u. ds. Bogers. 17 u ds. vd
Velden. Kruiskerk: 10 u. ds. De Vree
Geref. Kerk Maranathakerk: 10 u ds.
Brouwer, 18.30 u drs. Vree. Salvator-
kerk: 10 u. drs. Vree, 18.30 u. ds.
Stolk. Baptistengemeente: 10 u. ds.

Koekkoek, 18.30 u. ev. Wijmenga. Le
ger des Heils: 10 en 19.30 u. samen
komsten. Volle Evangelie Gemeente:
10 u. hr. B Knoester. t.

ALPHEN-NOORD (Herv./Geref.
diensten): Goede Herder: 10 u. hr.
Taselaar. 18.30 u. ds. Hanemaayer.
De Bron: 9 u. en 10.30 u. ds. Oost
hoek, 18.30 u, ds. Moll (vesper). Ash-
ramcollege: 10 u. ds. v. Everdingen.
Driehoorne: 19 u. ds. Oosthoek. Alba-
nianae: 10 u. ds. Moll.
ALPHEN-NOORD (Herv. Gem):
Sionskerk' 9.30 u. ds. Ouwendijk.
18.30 u. kand. v.d. Hul. Amersfoort.
Oudhoornseweg 10 u. ds. Oort.
BODEGRAVEN Herv. Gem.:
Dorpskerk: 10 u. ds. Klein Kranen
burg. 18.30 u. ds. Wieman. Salvator-
kerk: 10 u ds. Wieman. 18.30 u. ds.
De Vreugd. Bethlehemkerk: 10 u. ds.
Richter. 18.30 u. ds. v.d. Hoef. Geref.
Kerk: 10.30 en 18.30 u. Dienst des
Woords.

BOSKOOP Herv. Gem.: Dorpskerk

9 30 u. kand. v.d. Meent. 18.30 u. ds.
Vlasblom. De Stek (Herv. Geref.):
9.30 u. ds. Haakman. Geref. Kerk:
9.30 u. ds. Rang. 17 u. ds. Wijers.
Chr. Geref. kerk: 9.30 ds. v.d. Boom
gaard. 15 u. drs. Den Hertog.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30
ds. v.d. Linde. 18.30 u. ds. v. Eyk.
jeugdd. Geref. kerk: 10 u. ds Den
Braber. 17 u. jeugddienst.

HOOGMADE Herv. Gem. 10 u. ds.
v.d. Hoek.

DE KAAG Herv. Gem.: 10 u. ds.
Kolkman.

KATWIJK a d. RIJN Herv. Gem.:
Dorpskerk: 10 u. ds Aarents. 18 u.
dr. Meyers. Ontmoetingskerk: 10 u.
ds. Gebraad. 18.30 u. ds. Aarents.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem.:
Nieuwe Kerk 10 u. kand. v. Meijeren.
18 u. ds. Driebergen. Oude Kerk 10 u.
prof. v.d. Beek, 18 u. ds. Visser. Icht-
huskerk: 10 u. ds. Schuurman, 17 u.
ds. Vroegindewey. Pniëlkerk: 9.30 u.
ds. Visser. 18 u. ds. Bezemer. Beste-
vaer Mavo: 10 u. ds. Teygeter. Over-
duinkapel: 14.15 u. ds. Baan. Geref.
Kerk: Open Hof: 10 en 17 u. Dienst
des Woords. Trlumphator: idem. Vre
deskerk: idem. Chr. Geref. Kerk: 10
en 17 u. ds. Slagboom.

KOUDEKERK A.D. RIJN Herv.
Gem.: 10 u. ds. Van Achterberg, 19 u.
ds. Bade (gez. dienst Ger.kerk). Ge
ref. Kerk: 10 u. en 19 u. ds. Bade.
LEIDERDORP Herv. Geref. dien
sten: Dorpskerk: 10 u. ds. Born, 17 u.
ds. Van Exel. Hoofdstraat: 10 u. ds.
Van Loenen. Scheppingskerk: 9 en
10.30 u. ds. Doesburg.

LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 en
16.30 u. Dienst des Woords. Geref.
kerk: 9.30 en 17 u. Dienst des
Woords.

LISSE Herv. Gem.: Dorpskerk 10
u. ds. v.d. Berg. Pauluskerk: 10 u. ds.
De Gelder, 19 u. Jeugddienst. Geref.
Kerk: 10 u. ds. Boswijk. 19 u. ds Fer-
werda, Jeugddienst. Chr Geref. Kerk:

10 en 16.30 u. ds. Van Dijken. Geref.
Gemeente: 10 en 16 u. ds. Hakken
berg. Geref. Kerk Vrijg. (Pr.str.): 8 45
u. en 14.30 u. ds. De Putter. Ned. Ge
ref. Kerk (Salvatori): 10.45 u. ds. De
Lange. 17 u. Dienst des Woords.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.
ds Hanemaayer. 16.30 u. ds. v.
Doorn. Geref. kerk: 10.30 en 18.30 u.
ds. Nooteboom. Chr. Geref. Kerk:
9.30 en 18 30 u. Dienst des Woords.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. Van 't Kruis, 18.30 u. ds. De
Graaf.

NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. ds. Kramer. 19 u. ds. De Gelder.
Lisse. Geref. kerken: 9.30 u. ds. Wij
menga. 16.30 u. ds. Rang. Chr Geref.
Kerk: 9 30 u„ 16.30 u. ds. Visser
NOORDWIJK Herv. Gem.: Grote
kerk: 10 u ds. v d Lee (H.A.). Kerk
aan Zee: 10 u. ds. Keuning (H.A.). 17
u. ds. Keuning (H.A.). De Rank: 10 u.
ds. Visser. Grote kerk: 17 u. ds. v.
Kooten. Geref. Kerk Hoofdstr. kerk
(Buurtkerk): 10 u ds. Kuiper. 17 u.
ds. Keuning. Vinkelaan 9.30 u. ds.
Brouwer, 17 u. ds. v.d. Lee. Stich-

tingskerk: 11 u. ds. Bach, Amster
dam. Sole Mio: 9.00 u. Dienst des
Woords.

NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. De Gelder. Lisse.
OEGSTGEEST Herv. Geref. dien
sten: Mauritslaan 10 u. ds. Heems
kerk. Groene Kerkje: 11 u. ds. Vegter
en Pater van Moorsel. Oec. Dienst.
Pauluskerk: 9.30 u. ds. Ter Linden
Bed. H.D. Gem. centrum: 10 30 u. ds.
Sterringa. 19 u. ds. Ter Linden. Ende
geest: 9.30 u. ds. Frlederich. Acad.
Ziekenhuis: 10.15 u ds. Bakker. Dia-
conessenhuis: 10.30 ds. v. Sliedrecht.
Van Wyckersloot: 16 u. ds. Vegter
Ned. Geref. kerk: 8.45 en 16 u. ds. De
Lange, 16 u. H A

OUDE WETERING Herv. Gem.:
9.30 u. kand. Goodijk, Utrecht. Geref.
Kerk: 9.30 en 17 u. Dienst des
Woords.

RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. ds. v.d. Kamp, 18.30 u. kand.
Cuperus.

RIJNSBURG Herv. Gem.: Grote
Kerk: 9.30 u. ds. Smaling, 17 u. ds.
Romein Bethelkerk: 9.30 u. ds. Ro
mein. Geref. Kerk: Petrakerk: 9 30 u.
ds. Damsma. 17 u. dr. Van Oeveren.
Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds.
Baayen, 17 u. ds. Snel. Maranatha
kerk: 9.30 u. dr Oeveren, 17 u. ds.
Damsma Chr Geref. Kerk: 9.30 u. en
17 u. ds. Van Sorge.

SASSENHEIM Herv. Gemeente: 10
en 19 u ds. Germans, H. Avondmaal.
Geref. Kerk: 10 u. ds. Ferwerda, 17 u.
ds. Baas, H. Avondmaal, beide dien
sten. Chr. Geref Kerk 10 en 17 u. ds.
Witzier, Den Haag. Ned. Prot. Bond
Sassenheim/Lisse: 1Q.30 u. ds.
Blaauw, Amsterdam.

VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.:
10 u. ds. Vermeulen. 18.30 ds. Bou-
man, Scheveningen. Geref Kerk: 9.30
u. drs. Oegema, Oegstgeest. 18.30 u.
ds. Veenstra, Leiden.

VOORHOUT Herv. gem.: 10 u. drs.
Brokerhof.

VOORSCHOTEN Herv. gem. Dorp:
10 u. Dienst des Woords, 17 u ds. De
Zeeuw. Geref. Kerk: 10 u. en 17 u.
Dienst des Woords.

WARMOND Herv. gem.: 10 u. ds.
Kolkman. De Kaag.

WASSENAAR Herv. gem. Dorp:
10, 16.30 en 19 u. Dienst des
Woords. Klevitskerk: 10 u. Dienst des
Woords. Dorps-centrum: 9.30 en 10
u. Dienst des Woords. Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. ds. Werner. Messias-
kerk: 10 u. Dienst des Woords. Sha
lom (Jeugdkerk vanaf 12 jr.): 10 u.
Dienst des Woords.

WOUBRUGGE Herv. Gem 9.30 u.
en 18.30 u. ds. Koelewljn Geref.
Kerk 9.30 u. ds. Aalders, 18.30 u. ds.
Buikema, Zwammerdam.
ZEVENHOVEN Herv. gem.: 9.30 u.
ds. De Korte. Gem. Dienst. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. Snel, 19 u. drs. Aal
ders.

ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u.
ds. Kielder, Vianen. 18.30 u. ds.
Haakman Geref. Kerk: 10 u. drs. Bui
kema, 18.30 u. drs. Mondeel.

GRATIS ELKE WOENSDAG DE

B1ILAGE 61] UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA

ARTSEN Leiden: Wijk 1: Boerha-
vedistrict, Binnenstad-Noord. Groe-
noord. Kooi. Merenwijk. za dr. De
Jong. tel. 123752, zo dr. Rus, tel.
132500. Wijk 2: Binnenstad-zuid.
Tuinstadwijk, Professorenwijk, de
Waard, za dr. Van Luijk, tel. 122522.
zo dr. Engel. tel. 121334. Wijk 3:
Mors. Haagwegkwartier, Zuidwest, za
dr. Hammerstein. tel. 720936. zo dr.
Boer tel. 310420. Voor de praktijkge-
bieden van Groeneveld. Van Leeu
wen, Meyer, Reinders. Tan, Van Tol:
za. dr. Van Tol tel. 142427. spreekuur
11.00 tot 11.30 uur in praktijk ge
zondheidscentrum Merenwijk
Oegstgeest: Dr. Van Walchren tel.
174830. Leiderdorp: za dr. Lands
meer. tel. 413913, spreekuur 12.30
tot 13 00 uur Florijn 10. zo dr. Mid
dendorp tel. 410070, spreekuur van
12.30 tot 13.00 aan de Hoofdstraat
40 Voorschoten: za dr. Meiman
tel. 2493, zo dr. Koopmans tel. 6352.
Warmond - Voorhout: Dr. Hoorn
weg tel. [phone] Noordwijk:
Groepspraktijk tel. 19300. Noord
wijkerhout: Dr. Lammers-Van Grie
ken tel. [phone] Katwijk aan
Zee: Dr. Timmers tel. 24004. Kat
wijk - Rijnsburg - Valkenburg: Dr.
Bergman tel. 12921. Lisse: Ant
woordapparaat eigen huisarts. Sas-
senheim: Dr. Schmidt tel. 11253.
Hillegom: Dr Le Cocq d'Armandville.
tel. 15613. Alkemade - Rijnsater-
woude - Leimuiden: Dr. Van Dongen
tel [phone]. Alphen: Voor de
praktijken van Stehouwer, Van Ge-
meren. Plag, Visser. Varkevisser. Van
Engelen en Zikel: za Dr. Van Engelen
tel. 21915. zo Or. Visser tel. 22088
Voor de praktijken van Boss, Eradus.
Van Der Steen, Hetzberger. Kleinha-
neveld en Wijnmaalen: za dr. Eradus
tel. 72072. zo. dr. Hertzberger tel.
72364, Hazerswoude Koudekerk:
Dr. Sprangers tel. [phone]. Lan-
geraar - Nieuwveen - Ter Aar - Wou-
brugge: Dr. Van Dongen, tel. 01723-
8101. Nieuwkoop - Noorden: Dr.
Brinkman/Sluis, tel. [phone].
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest: Dr. Tan, C. Huy-
genslaan 55, Leiden, tel. 313846, za
terdag en zondag spreekuur om
13.00 uur. Leidschendam: Voor
spoedgevallen tel. 238356. Bollen
streek: Dr. Laverman, Abellalaan 80a,
Hillegom, tel. [phone].
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp

- Oegstgeest - Voorschoten: Apo
theek Reyst in Leiden en Apotheek
Van Breest-Smallenburg In Leider
dorp. Leidschendam: Apotheek
Grendel-Peppink Den Haag Alphen:
Apotheek Allart Katwijk: Apotheek
De Jong .tel [phone] Noord
wijkerhout: za geopend van 9-13. u.
en van 17-18 u. en zo van 12-13 u en
17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of
dienstbel.

WIJKVERPLEGING BOLLENSTREEK

- Sassenheim - Warmond - Lisse -
Beekbrug: Zanting-Bos tel. 02520-
29060 Noordwijkerhout -Voorhout

- De Zilk: Bekkers tel. [phone].
Hillegom: Opgave via het antwoord
apparaat tel. [phone]. Leid
schendam: Leidschendamse Kruis
vereniging tel. [phone].
DIERENARTSEN Leiden: Dr. Hel
der tel. 146686 en Dr. Van der Wouw
tel. 764058. Oegstgeest: Dr. Van
Duyn tel. 153266. Voorschoten: Dr.
Oostrom tel. [phone].
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 20.00 uur. Kinder
afdeling dagelijks van 14 00 tot 20.00.

Niet meer dan twee bezoekers per
patiënt Sint Elizabeth-ziekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 14.00-
14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klas
se-afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00
u. (alleen voor echtgenoten) van
15.00-16.00 u. en van 18 30-19.30 u.
Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.00-
14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00-
14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport-
Medisch Adviescentrum: Spreekuur
ma 19.30-20 30 u. in het St. Elisa
beth-ziekenhuis. Endegeest: Di. en
vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
gehele dag Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.00 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling dagelijks van 14.30-
14.45 u. en 18.30-18.45 u. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken De bezoektijden
van de kinderkliniek zijn dagelijks
15.00-15.45 u. en 18.30-19.00 u. De
bezoektijden van de kinderafdeling
(alleen voor ouders van kinderen kan
er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundi
ge) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u.
en van 18.30-19.00. Rijnoordzie-
kenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en
18.30-19.30 u. Extra bezoek hartbe
waking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek
vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u.
Kinderafdeling 15.00-15.30 u. alleen
voor ouders 18.00-18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst. tel. [phone]. Voor allen die
In moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.

BUREAU VOOR RECHTSHULP

Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en dl. 10.00-12.30 u.. wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Noordeinde 2a
(voormalige marinecomplex). tel.
130775. (Met Ingang van maandag 22
november verhuist de Leldse recht
swinkel. Het nieuwe adres luidt: Ke-
telboetersteeg 10. De openingstijden
blijven hetzelfde

Afdeling wonen en werken: ma.

18 30-20.30, wo. 10.00-12 00. do.
18.30-20.30. Afdeling belastingen:

dl. 18.30-20.30, wo. 18.30-20.30.
Klachtenbureau: di. 18.30-20.30, do.
18.30-20.30.

DIERENHULPDIENST Hulpverle
ning aan verongelukte honden, kat
ten. vogels, e d. in de gemeenten Lel
den. Leiderdorp, Oegstgeest, War
mond en Zoeterwoude. Tel. 071-
125141

BURGERRAADSLIEDEN Koren-
brugsteeg 2. tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo.
11.00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- en zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611
MAATSCHAPPELIJK WERK Bu
reau Maatschappelijk werk. Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-
15 00 u.; do. ook 19.00-20.00 u.. tel.
142144. Spreekuur gemeentelijke so
ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo-
laan 1a. Zuid-West: do. 14.00-15.00
u. Herensingel 3, Leiden Noord. Ook
tel. van 09.00-10.30 via 766600, afde
ling maatschappelijk werk.

RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Leiden, tel [phone]. Kantoor
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag. 8-12 u.

Leopold III, mocht van deif
cratisch gezinde staatsbur»
verwacht worden, dat ze
bij deze beslissing zot
neerleggen. Niet echter P^rlt
Henri Spaak! Hij dreigde it
een volslagen chaotisering^
ontwrichting van het BeEg
sche volksleven door mid
van een algemene staking, i—
ning Leopold wilde zijn vj
de ellende van deze coup
Spaak besparen en deed Q]
stand van de troon, waaiiyr
Boudewijn op 17 juni 1951 fl'
opvolger werd. Blijkens i
bericht is FNV-voorzitter H
als rechtgeaard socialist e^
anti-democratisch als de i
Spaak. Hij dreigde in het 1
programma „De achterk|_
van het gelijk" met een af
mene staking als in ons pal
ment een hem onwelgevalj
democratische beslissing
vallen ten aanzien van
NAVO-verplichtingen in
kernwapenbeleid. Sociali
zijn geen democraten. In
troversiële situaties kunnei
chantage en terreur verkic
boven democratie. Ten
heeft de SDAP na de ooi
het adjectief „democratis
uit haar naam geschrapt
zich simpelweg PvdA te
men. 7

A.E. Schouten. DEN HAI

SOCIALE RAADSVROUW Spra

uren sociale raadsvrouw. Binnenst
Gerecht 10. wo 17 00-18.00
Noord: Van Hogendorpstraat 36, Ptt
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat C*
di. 10.30-11.30 u.; MorskwarVd/
Buurthuis Morskwartier, TopaaslirU
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00-
Tuinstadwijk: Herengracht 45.>r J
10.30-11.30 u. ndi

SOCIALE RAADSVROUW VOL-,
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19PCI
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. UBn.
seweg 33. Voorschoten. Tel. 3254
SP HULP- EN INFORMATIEDIE»

Groenesteeg 33. Leiden. Tel. ff Ie
134640 of 071-144600. Hulp en iiétie
matie op medisch, juridisch en mil Pv
gebied, werk. sociale verzekering^
huurkwesties. Spreekuur: elke i
derdag van 20.00-21.00 u nou
STICHTING VRIJWILLIGERS CPêr
TRALE Pallasstraat 1. Alphen I g(
den Rijn. Tel. [phone]. Begtna
ding en opvang van mensen. diekerv
welke reden dan ook. tijdelijk
nodig hebben. Bovendien wordt Itf
matie verstrekt over andere mog«erl
heden van hulpverlening en del h<
reikbaarheid daarvan j ee
VRIJWILLIGERS CENTRALE L
gegracht 246a, Leiden. Tel. 1491 1
Dagelijks bereikbaar van 9 00-1P1 1
u. voor informatie over vrijwilligfenti
werk en cursussen of een persoop b
gesprek. eth<
WERKENDE JONGEREN KIL,
ten- en informatieuur Elke dinsir
avond van 17.00 tot 20.00 u. Ktëa<
kantoor Koppenhinksteeg 2, Lei#>
Tel. [phone]. h
WERKLOZEN ADVIESCENTRA kncj
Adviescentrum: Breehuys, BreestL.i
19 (ingang Schoolsteeg) tel. 130r
Openingstijden: ma. t/m wo. 10-1? ae
vr. 14-16 u. Belangenverenijfr c
buurtwinkel, Haarlemmerstraat t
tel. 125736. Geopend: wo. 10-12 jr
WETENSCHAPSWINKEL Inforf
tiecentrum voor onderzoek vane'
Leidse universiteit. Stationsweg Fll6
tel. 071 - 148333. Geopend: ma.

vr. 10.00-16.00 u.

FIOM Hulpverlening bij zwanj
schap en alleenstaand ouderscj
Noordeinde 40 b. tel. 144715.
GASTOUDERPROJECT SticlJ
Gastouderproject. Merenwijk
dorhorst 1, tel. 210430 (dag. 13)
15.30 u.)

HULP VOOR MOEDER EN KIND
Bij niet gewenste zwangerschap.
foon 071-895724 en 01728-8333.)
HUURAANGELEGENHEDEN
Spreekuren huurcommissle. Voorlpij
den: Schuttersveld 9 (tel. 071-13f
van 10.00-12.00 u Spreekuur P
t/m vr. 8.30-10.00 u Voor Alpfr
Opstandingskerk. Prinses Maf'
straat 69. Spreekuur do. 14-15.3
MOEDERS VOOR MOEDERS
vrouw zuster E. Janssen-Niem
Hofdijck 32. Oegstgeest. tel.
153652.

ONDERWIJSWINKEL Sophia
36. tel [phone] of 126325. 0fc/Je
maandag tot en met vrijdag ifJL.
17.30 u. r/e<

OPVANGCENTRUM VROUWEN'0
Crisiscentrum voor vrouwen ^er
eventuele kinderen) in nood Huiaj (jc
Maarten. St. Jacobsgracht 1. Lei...,
tel.[phone] Dag en nacht bef

HULP AAN BUITENLANDERS] be

Spreekuur voor Marokkanen. Alti
aan den Rijn. Emmalaan 2. tel Oku

- 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15 u.'
den, bureau voor maatschapij
werk. Oude Rijn 44c tel. 071-1
en 146049. do. en vr. 14-15 u.