TAFEL SttidteQoivuvril Bisschoppen: Mediabeleid dient veel vormig en niet commercieel te zijn Kerken in nota: Democratisering dient levensbeschouwing te eerbiedigen kerk wereld IE1 brieven lezers Kwismaster op zoek naar zijn verloren vader weer vn i ACHTERGROND SaidbcQowuvnt VRIJDAG 18 FEBRUARI 1983 PAGIN. De Nederlandse bisschop pen hebben in een brief aan minister-president Lubbers gepleit voor een pluriform en niet-com- mercieel regeringsbeleid op het terrein van de massamedia. De bisschop penconferentie heeft haar brief, ondertekend door voorzitter kardinaal J. Willebrands, geschreven, omdat de regering voor nemens is binnen afzien bare tijd conclusies te trekken uit het rapport „samenhangend mediabe leid", dat de Wetenschap pelijke Raad voor het Re geringsbeleid in augustus jongstleden heeft uitge bracht. Over de pers schrijven de bis schoppen, dat de overheid be slist dient te waarborgen, dat het aanbod van kranten en periodieken voldoende ge spreid blijft, zowel voor wat betreft hun kleur als hun spreiding over het land. Zon der te willen oordelen over de vrije, ondernemingsgewijze produktie als zodanig, stellen de bisschoppen, dat de vrij heid van ondernemen onder geschikt is aan de vrijheid van meningsuiting en infor matie. Garanties voor een be hoorlijk aanbod van dagbla den en tijdschriften noemen de bisschoppen te meer nood zakelijk, omdat de pers in een moeilijk parket verkeert en omdat concentraties en fusies het veelvormige aanbod en de keuzemogelijkheden voor de lezer sterk hebben vermin derd. Uitvoerig staat de bisschop penconferentie stil bij de om roep. Hoewel zeker in onze tijd soberheid met nieuwe technische mogelijkheden ge boden is, hebben de bisschop pen de indruk, dat een regio nale en eventueel lokale aan vulling op de landelijke om roep recht doet aan werkelij ke behoeften ter plaatse. Het lijkt de bisschoppen echter van groot belang, dat de rege ring in haar mediabeleid uit drukkelijk blijft streven naar handhaving van een systeem met een in beginsel landelijk bereik. Versplintering van het publiek mag niet bij alle media plaatsvinden en zeker niet voortdurend, anders ko men „nationaal bewustzijn en nationaal gesprek" in het ge drang. De bisschoppenconferentie dringt er op aan, dat de regio nale en lokale omroepen plu riform zijn en in brede mate toegankelijk voor het publiek. Het bestuur en de program ma's dienen representatief te zijn voor hun verzorgingsge bieden, wil het recht op me ningsuiting en informatie re delijk gewaarborgd worden. Het verdient volgens de bis schoppen overweging na te gaan of een evenwichtige in formatievoorziening op regio naal en zeker op lokaal ni veau beter gegarandeerd zou zijn, als meerdere instellingen er toegang toe kregen. De bisschoppenconferentie onderschrijft de beginselen waarop de huidige regeling van de landelijke omroep is gegrondvest. Zij vindt die pas sen bij de grondrechten van de burger en het pluralisti sche karakter van de Neder landse samenleving. De bis schoppen wijzen op de plicht van de katholieke kerkge meenschap verantwoordelijk heid te dragen voor het wel zijn van alle mensen en hun samenleving en stellen, dat menswaardig samenleven on denkbaar is zonder vrijheid van meningsuiting en infor matie. Op de overheid rust de taak bedreigingen van deze vrijheid af te weren en voor waarden te scheppen, zelfs stimulerende maatregelen te nemen om deze vrijheid tot groei te laten komen. Het recht op meningsuiting en informatie geldt voor alle leden van de samenleving, al dus de bisschoppen. Het voor zieningenniveau mag daarom regionaal of plaatselijk niet te grote verschillen vertonen. Het past de overheid niet ini tiatieven toe te laten die een gevaar inhouden voor voor zieningen als pers en landelij ke omroep, welke een centra le rol spelen als instrumenten van sociale communicatie. „Wij stellen de culturele en ideële betekenis van de media voorop", aldus de bisschop penconferentie. Ter wille van de ontplooiing van mens en maatschappij behoort de vraag welke ordening de me dia dienen te hebben primair) bepaald te worden door hun democratische en culturele betekenis". De vraag of het geen technisch haalbaar is ook maatschappelijk gewenst is, beantwoorden de bisschop pen tenslotte met te zeggen, dat slechts mogelijkheden die een kwalitatieve verbetering en verdieping van de sociale communicatie beloven, de aandacht verdienen. „Een steeds overvloediger aanbod van alsmaar dezelfde aard kan moeilijk bijdragen aan de beoogde ontplooiing van de mens en de vooruitgang van de samenleving". Bij democratisering moet op elk terrein van het- maat schappelijk welzijn het le vensbeschouwelijk karakter van instellingen gewaarborgd zijn. Er is geen sprake van discriminatie indien het be stuur van een religieuze in stelling alleen belijdende christenen benoemt. Wettelij ke maatregelen die een con fessionele instelling zouden verplichten elke maatregel ter garantie van haar grond slag achterwege te laten, zou den in strijd zijn met de grondwettelijke vrijheden van godsdienst en vereniging. Dit schrijft het CIO (Contact In Overheidszaken) in een gisteren verschenen discussie nota, getiteld „De religieuze identiteit van instellingen in het democratiseringsproces". In het CIO werken dertien christelijke en drie joodse >pen samen. Naar het voorbeeld van de onderwijswetgeving zouden er regelingen moeten komen die het godsdienstig karakter van instellingen veilig stellen. Het CIO noemt in dit kader de gezondheidszorg, het maat schappelijk werk, de bejaar denzorg en het welzijnswerk. Dit wordt des te klemmender daar bij de decentralisatie van overheidstaken lokale ver houdingen op politiek of reli gieus vlak gemakkelijk tot willekeur of zelfs onbillijk heid jegens bepaalde delen van de bevolking kunnen lei den. Maatschappelijke omstandig heden kunnen een „open con fessioneel karakter van een instelling" wenselijk of zelfs noodzakelijk maken. Een reli gieuze instelling, die bijvoor beeld een regionale monopo liepositie inneemt, zou haar verzorging moeten uitstrek ken tot mensen van andere levensbeschouwingen, aldus het CIO. Elke confessionele instelling moet van haar bestuursleden en medewerkers een loyali teitsverklaring eisen. Even tueel moet zij in statuten en rechtspositieregeling opne men. dat bestuursleden en medewerkers het godsdienstig karakter van de instelling dienen te erkennen. „Een dergelijke harde doch conse quente formulering" mag de aanstelling van personen die geen belijdend christen of lid van het betreffende kerkge nootschap zijn, niet uitsluiten, aldus het CIO. Wel moet er in beginsel naar worden ge streefd, dat belijdende christe nen worden benoemd. Ten minste een meerderheid van functies moet door dergelijke personen worden bekleed en sommige zware functies zelfs uitsluitend door mensen die aan deze vereisten voldoen. Is de basis voor het confessio neel karakter van een confes sionele instelling zwak gewor den, dan moet worden beke ken hoe de godsdienstige di mensie kan worden versterkt en gegarandeerd. Het CIO pleit voor overleg van de overheid met verte genwoordigers van de kerken en van bijzondere instellingen over de eigen plaats van de godsdienst in het proces van democratisering en decentra lisatie. Dit zou kunnen bijdra gen tot een aanvaardbare wetgeving betreffende demo cratisering. Het CIO heeft vorig jaar be zwaar gemaakt tegen het voorontwerp wet „gelijke be handeling". Daarin werd de vrijheid van godsdienst be perkt tot hetgeen binnen de muren van een kerk ge schiedt. Het is de vraag, schreef het CIO aan de staats secretaris van sociale zaken, of deze beperking zich ver draagt met de vrijheid van godsdienst en geweten en met de vrijheid van vereniging. Kerkleden die een onder scheid maken tussen een he- terofiele en een homofiele re latie, zouden op grond van een dergelijke wet in de sa menleving niet overeenkoms tig hun geloofsovertuiging kunnen handelen, aldus het CIO. Er zou een scheiding worden aangebracht tussen woord en daad, tussen belij den en beleven. Een dergelij ke scheiding is voor de gelovi ge onaanvaardbaar. Wereldsynode van bisschoppen over „Verzoening" op 29 september De zesde wereldsynode van r. k. bisschoppen zal op 29 september in Vati caanstad beginnen. De besprekingen zullen ge concentreerd zijn op de rol van de kerk als ver zoeningsmacht in een verdeelde wereld. Dit is gisteren in Vaticaanstad medegedeeld. Er zullen zeker tweehonderd bisschoppen deelnemen aan de synode die naar wordt verwacht ongeveer een maand zal duren. Het thema van de synode luidt „Verzoe ning en boete in de zending van de kerk". De secretaris-generaal van de synode, mgr Jozef Tomko, deelde, dat de bisschoppen wegen zullen onderzoeken om de mensheid door God tot verzoening te brengen in een tijd van morele onzekerheid, verdeeldheden en spannin gen in de wereld. Een 75 pagina's tellend werk document spreekt van span ningen tussen oost en west en van een spiraal van oorlogen die in strijd zijn met een volkswens naar vrede en met de gezamenlijke inspannin gen van sommige mensen om vrede te bereiken. „Ons tijd perk schijnt bovenal geken schetst te worden door veel voudige spanningen en ver deeldheden die steeds grotere vormen aannemen". Het do cument,dat geschreven is op basis van bijdragen van kerkmensen over de wereld verspreid, ziet zonde en mo rele onzekerheid ten grond slag liggen aan die proble men. Het vraagt de kerk een actievere rol te spelen om door verzoening en boete een uitweg te bieden uit deze menselijke angst. Slavink met rodekool-sla en gebakken aardappelen vanille-rijstevla Als u met zijn tweeën bent, dan heeft u het volgende no dig: 2 sla vinken, 25 g marga rine; 250 g rode kool, 3 lepels yog hurt. zout, peper, suiker, iets ui, 1 lepel azijn, 1 appel (zoe tig of zurig), paar plakjes ontbijtspek; 0,5 tot 1 kg aardappelen, olie of margarine; 0,5 liter melk, 25 g rijst, 15 g custard, 30 g suiker. Bak de sla vinken op een niet te groot vuur in twintig minu ten gaar en bruin. Haal het vlees uit de pan en maak de jus alleen met weinig water af. Begin de bereiding van de kool met het maken van een sausje van yoghurt met zout, peper, suiker, fijngesneden ui en azijn. Rasp daar eerst de appel grof door. Snijd dan pas de rode kool zo fijn mogelijk en kneed die stevig door het sausje. Garneer de salade met wat plakjes uitgebakken spek. Bak dat spek vóór de sla vin ken, dat geeft minder afwas. Gebruik restjes gekookte aard appelen om te bakken of kook op tijd een verse portie, zodat die nog koud kan worden (warme aardappelen kruime len bij het snijden!). Bak in een mengsel van olie en mar garine, dat geeft mooie en lek kere aardappelen. Breng ruim de helft van de melk aan de kook. strooi er de gewassen rijst in, laat die twin tig minuten zacht koken, bind de pap dan bij met custard die aangemengd is met suiker en weinig koude melk, voeg van het vuur de overige koude melk toe en laat de vla geheel afkoelen. JEANNE GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA De pot en de ketel HeT socialistische kamerlid Van Dam maakt in het we n 1 blad De Tijd van deze week een aantal behartenswaarc opmerkingen. De kloof tussen kiezer en gekozene is gri,we end. De parlementariërs en ministers hebben steeds min in de gaten wat er onder de mensen leeft. Zij wroeten in I specialismen en zien nauwelijks wat er om hen heen gebe Bijvoorbeeld: wat het resultaat is van de samenhang van r specialismen. De mensen in het land merken dat juist wel. Zij voelen maatregelen die bij de huidige economische teruggang no zakelijkerwijs genomen moeten worden aan den lijve, m waarom die maatregelen getroffen worden is hun met al „verkokerde" politici niet goed duidelijk. Die praten all maar over hun eigen hokje en maken, al naar gelang ze in oppositie of in de regering zitten, meer of minder misb over specifieke maatregelen. GEK dat juist Van Dam met deze erg terechte anal, komt, want hij was het zelf die zich deze week bij uits schuldig maakte aan die grote verkokering. Dat deed hij het volkshuisvestingdebat. Met veel misbaar schetste hij een bepaald gezin er op achteruit gaat door de overhei I maatregelen, onder meer door de beperking van de ind I duele huursubsidie. Staatssecretaris Brokx van Volkshuisv ting weerlegde dat echter een dag later. Van Dam had sch J melijk overdreven. ZOU Van Dam nou echt niet beseffen dat hij juist met soort uit z'n verband gerukte groteske onjuistheden, bijdra j aan de vergroting van de kloof kiezer-gekozene? Na Dam gehoord te hebben begrijpen de mensen er imiti I niets meer van. Van Dam heeft groot gelijk als hij een vaarlijke ontwikkeling in de democratie signaleert, maar laas draagt hij zelf aan die ontwikkeling bij. Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten. David en Goliath Wie probeert stelling te nemen tegenover iemand als prof. dr. mag. E. Schillebeeckx voelt zich als David tegenover de reus Goliath. Ook nu weer, nu men hem heeft horen zeggen dat dogma's weliswaar onver anderlijk zijn, maar niet altijd ter zake dienend, soms zonder betekenis, onbeduidend of te gering zelfs, zoals de dikke Van Dale het woord „irrele- AMSTERDAM Roeland Kerbosch, een filmer die nogal eens op de huid van zijn onderwerpen wil kruipen, drukte voor de verandering zijn ideeën in een boek af. Het ligt in de buurt van een roman, maar je zou het ook een gewoon leesboek kunnen noemen. Veel diepgang biedt het niet, maar het leest lekker weg. Dit laat ste vooral omdat het als een soort sleutelroman de levens openlegt van tv- bonzen en kwismasters, alsmede van de frivole vertierzoekers om dit soort mensen heen. De titel „Vanaf de overkant" geeft iets weer van de ge moedstoestand van de hoofd persoon, die door zoveel pluimstrijkers en belagers wordt omgeven, dat ziin vrouw als een moeilijk bereik baar goed door ziin stemmin gen dwarrelt. KRO-kwismaster Frank Kra mer moet dat zo ongeveer heb ben aangevoeld. Juist hij ver scheen vandaag graag op een Amsterdams uitgeversfeestje, waar hem het eerste exem plaar werd aangereikt. Nu is het persoonlijke leven van Frank Kramer niet direct een open boek, maar de poespas waarmee tv-ster Martin Lou don in dit boek zich omgeeft, lijkt voor deze KRO-man niet weggelegd, gezien althans de maandagse sportpagina's, waaruit blijkt dat hij alweer zijn club Volendam aan het winnende doelpunt heeft ge holpen. Dat laat zich niet rij men met een lichtzinnig leven. Voor Martin Loudon (verfran sing van loeder?) ligt dat an ders. Hij heet een gelouterde ster, een regisseur van dromen voor miljoenen, een op handen gedragen presentator van lo pende band amusement, een knappe verschijning ook die menig vrouwenhart slag op slag toebrengt. Hij is getrouwd met Julie, in dubbel opzicht een knap mens, want zij oogt niet alleen niet onaardig, maar is nog professor ook. Reist kwismaster Loudon de oorden van vermaak af, zij verricht nog studies aan de Sorbonne in Parijs en ontmoet daar licht ontvlambare heren, die vol gens de methodiek van de Bouquetreeks met één oogop slag groter chaos in het vrou wengemoed aanrichten dan met de meest oorspronkelijke vant" uitlegt, dat de profes gebruikte. Dat zou eventi kunnen betekenen dat als ri' bijvoorbeeld vasthoudt aan I dogma van de Moeder GJ aan Christus de Zoon van (I gelijk aan de Vader; of aan I „feit" dat Christus met ziell lichaam verrezen en verlui lijkt is, dat deze dogma's|j een bepaalde tijd niet meerl zake zouden zijn. Op dat p kunnen we nog wel wat de professor verwachten hij in het vooruitzicht stel waarmee hij wel de theokT maar niet het geloof verrij Dan luisteren we liever prof. Mühler uit Paderbornl stelde dat hij er zelf een hr leven over deed voordat R dogma's van verstandelijk f zaak van zijn hart werdf Een uitspraak die men p|| Schillebeeckx zou kunif voorhouden en die kardinf Suenens aldus interpreteeig dat de zin van de dogma's Christus doet leren als antwoord op de levensvral van vandaag: „Hij immeJ het licht en de steun van f volgelingen, de vreugde morgen te weten deelachtii worden aan zijn dood en rijzenis. Hij is altijd dezeli gisteren, vandaag en morJ" terug naar het diepste vanl wezen en van ons Chrisi zijn. Alleen de Heilige Gl kan ons laten zeggen: „Vad „Christus" en „Kerk".... lijkt dat dat soort theoli vruchtbaarder is dan de bindende theologie van Ne< ÏII lands grootste theoloog. ;te: H. Rutges, DEN HA|rg; Frank Kramer (links) kan mogelijk iets leren van Roeland Kerbosch (boven). Vader zoek Toch werd het geen flodderig boek. Martin lijdt ergens aan. Hij heeft zijn vader nooit ge kend, is groot gebracht door een stiefvader. Dat knaagt aan zijn identiteit. Door het gemis van een natuurlijke vader heeft hij die nooit kunnen af ronden. Hij wil zijn oorsprong kennen en komt via onder zoekbureaus uiteindelijk in Sri Lanka terecht, waar hij op een hoogbejaarde baas stuit, die aan het begin van zijn leven moet hebben gestaan, maar daaruit verdween, omdat hij als jood met de nazi's te doen kreeg en het vege lijf door een vlucht redde. Dat is allemaal schrijnend ge noeg, maar in welke mate word je als lezer onvoldoende gewaar. Het is auteur Ker bosch eerder te doen geweest onthullende dingen te schrij ven over het Gooise tv-wezen waarover de nodige verhalen de ronde doen, soms waar, dikwijls niet waar en meesten tijds drijvend op een ruime hoeveelheid fantasie, al lopen er inderdaad wel een paar lie den rond die het soms wat bont maken. Toch prikt Kerbosch ook bal lonnen door. Bijvoorbeeld in de beschrijving hoe zijn hoofd persoon een roddelbladschrij ver voor zijn kar spant. Kwis master Martin wil van de glit- terkwis af en een tv-spel regis seren, dat dieper graaft. Hij krijgt daarvoor een stuk in handen van een beginnende schrijfster. Om in de publici teit te blijven, vertelt hij de betreffende roddeljournalist over zijn beginnende romance met genoemde jonge schrijf ster. Verder zorgt hij ervoor zoveel mogelijk met haar in het openbaar te worden ge zien. Dat levert de nodige pu blicitaire stampij op. Niets is hem liever, maar intussen gaat hij na gedane zaken steevast op huis aan, de schrijfster aan haar lot overlatend. Er zitten zodoende heel wat misleide kijkers voor de buis. Dat mag niet baten. Het stuk flopt. Maar als pleister op de wonde kan hij voor veel geld zijn kwisvondsten aan een Ameri kaanse tv-maatschappij verko pen, zodat hij niet op de keien terecht komt en bovendien als tweeverdiener een beetje op hetzelfde niveau blijft als zijn hooggeleerde vrouw. Naamgrappen Kerbosch gebruikt in zijn boek het taaltje, dat nogal eens in Hilversum wordt gebezigd. Hij legt dit in de mond van lieden, die in Hilversum iets te bete kenen hebben. Heet zo'n man in werkelijkheid Siebe v.d. Zee, dan vindt men in dit boek de naam verdraaid tot Wybe Langswater. De figuur Boude- wijn plaatst men zonder moei te. Wel worden hem eigen schappen en manier van op treden toegedicht, waarin men deze kwismaster/schouwburg directeur niet direct herkent. Misschien heeft Kerbosch een heel andere dan de overbe kende Boudewijn op het oog, maar als hij nou toch met po pulaire namen werkt... En waarom er in dit boek zo moet worden afgegeven op de lite rator Kwamreet (Gerrit Kom- rij) moet mogelijk gezocht worden in een persoonlijke rancune. Een misvatting moet heten, dat Martin Loudon daarom zulke goede tv-uitzen- dingen maakt, omdat de tech nici voor hem vliegen en dit weer omdat hij van tijd tot tijd hen stijf vloekt. Er loopt geen technicus in Hilversum rond die je daarmee tot spoed en uitzonderlijke prestaties krijgt aangespoord. Een roman lijkt dit boek te wórden in de povere passages, gewijd aan Martins innerlijke ommekeer. Dat begint met maatschappijkritiek op de ma nier waarop de gemiddelde kijker 's avonds wordt afge leid en ingepakt voor de troos teloze arbeid overdag. Hier worden planken gezaagd uit nogal dik hout. Dat geldt in iets mindere mate als de emo ties later Martin te machtig worden. Hij gooit bij die gele genheid de radio uit het raam, waarop een zoetgevooisde zan geres staat te kwelen, en als zijn vrouw Julie hem vraagt voor het afdrogen, gooit hij al les opzettelijk stuk na het zorgvuldig te hebben ge droogd. En Julie begreep di rect wat er aan schortte. Je bent professor of niet. Het is met geringe literaire middelen, dat hier een analyse van een verstoorde persoon lijkheid wordt gegeven. Maar de uiteindelijke zelfbekentenis laat geen twijfel over Martins inkeer. Hij heeft zich laten meeslepen op de muziek van het gemakkelijke succes. Zo lang, dat hij tenslotte zelf niet meer wist wat hij wilde met zijn leven. En daar zou Frank Kramer misschien nog eens le ring uit kunnen trekken. TON OLIEMULLER Roeland Kerbosch: Vanaf de overkant Uitg. Elsevier, Amsterdam. Prijs: 22,50. In de handel: vanaf 26 februari. Zonnig DE BILT Een krachtig gedrukgebied boven de Noon" zee blijft voorlopig dicht osn land. Dit betekent dat morgen een zonnige dag is weinig wind. Ook vannach het helder en rustig weer, dat de temperatuur op enl plaatsen tot zes graden on nul kan dalen. Morgenmidi^ is de temperatuur zo'n c graden. Voor de dagen hiel wordt verwacht dat het ho drukgebied naar het zuido ten wegtrekt. Zijn rol wo echter spoedig hierna over nomen door een nieuw ho drukgebied, dat nu nog Schotland ligt. Zondag bev den wij ons tussen deze sys men in en is er meer bew king, maar hierna klaart hemel weer op. Tot woeni moet er in de nacht op lie vorst worden gerekend en een middagtemperatuur rond drie graden. tomplMip «i n'.z Eeide zw.bew. Eindhoven onbew. Oen Helder onbew. Lh. R'dam onbew. Vlisslngen onbew. Z.-Limburg onbew. Aberdeen onbew. Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagen turt -8 Oi ■6 0 i •4 Oi -3 Oi -4 Oi -8 0 i -3 Oi -6 0 i -1 0 l Malaga Mallorca Malta München Stockholm Wenen Zurich Casablanca -2 -6 Oi 3 -2 0 i -2 -13 01 0 -16 01 4 -3 Ol Beiroet regenbul 16 4146rt |n Tel Aviv zw.bew. - O - rr Tunis zw.bew. 14 40.4'9e h

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2