TAFEL
V brieven
Oïïil
Mini-oorlog op Amerikaanse autowegen
/lezers
GPboe
CcidócSomotit
C
Bondsrepubliek is missieland
Tegen verkoop van r. k. kerken aan
moslims geen wezenlijke bezwaren
Engelse vredesbeweging blij met
uitspraak van anglicaanse synode
e,)g
ACHTERGROND
MAANDAG 14 FEBRUARI 1983 PAl
BISSCHOPPEN
VRAGEN:
Geen geweld
tijdens
Amerikareis
paus
Tijdens zijn reis naar Midde-
n-Amerika moet de paus niet
met geweld geconfronteerd
worden. Veeleer zouden de
inwoners van de landen die
hij bezoekt, moeten proberen
in een klimaat van broeder
schap, vrede, eendracht en
harmonie met elkaar om te
gaan.
Volgens de oproep zou het
mooiste resultaat van het his
torische bezoek van de paus
zijn, dat er de blijvende een
dracht en vrede ontstaat,
waarnaar de mensen al zo
lang hunkeren. Volgens de
verklaring is de reis van de
paus een kerkelijke gebeurte
nis van uitzonderlijk groot
belang in de geschiedenis
van de Latijnsamerikaanse
volkeren. Zij wensen de
hoofden van de plaatselijke
kerken geluk met de komst
van de paus als heraut van
het evangelie, als boodschap
per van de liefde en als pel
grim van de solidariteit, de
gerechtigheid en de vrede.
De paus zal tijdens zijn reis,
die van 2 tot en met 9 maart
zal duren, een bezoek bren
gen aan Costa Rica, Nicara
gua, Honduras, El Salvador,
Guatemala, de Dominicaanse
Republiek en Haïti, waar -op
dat moment de algemene
vergadering van de CELAM
wordt gehouden.
HANS KÜNG:
De kerk laat liever een paro- vrouwen tot het priesterschap toe uit de ontwikkelingslanden moe-
rhip vprlorpn Paan Han Hat te laten. Ook mensen die vanwege ten worden aangetrokken. Het
7P pphuwdpn in staat stplt hun huwelijk uit het ambt zijn, ge- aantal studenten aan de theologi-
j t-\-Ï treden moeten volgens Küng sche faculteiten neemt weliswaar
priester te worden. Dit weer de heilige mis kunnen op- toe, aldus Küng, maar velen kie-
schrijft de Duitse theoloog dragen. Volgens hem wacht de r. zen vanwege het celibaat niet
Hans Küng in een artikel, k. kerk in Duitsland niet alleen voor het priesterschap. Er is geen
waarin hij pleit voor directe een instorten van de zielzorg, gebrek aan mensen die priester
maatregelen van de kerk te- maar ook van de ziflz°rg«- Kil"g willen worden maar aan mensen
u°. verwijst voor zijn ideeën naar een die hun leven lang ongehuwd wil
gen het toenemende tekort 5rief van de bisschop van Rotten- len blijven, aldus Küng, die ook
aan priesters en de daaraan burg/Stuttgart, mgr. Georg Moser, nog zegt, dat het aantal pastorale
verbonden overbelasting van waarin deze wijst op de gevolgen werk(st)ers in de Bondsrepubliek
de huidige zielzorgers. van een zielzorg zonder priesters. bewust klein wordt gehouden om
Küng noemt de Bondsrepubliek te voorkomen, dat er meer leken
een missieland, waar voor de ziel- dan priesters in de zielzorg actief
Küng stelt voor gehuwden en zorg in diverse parochies priesters zijn.
Oekraïne bij paus
Aan het eind van de synode van de Oekraïense bisschoppen,
die twee weken lang in het Vaticaan is gehouden, heeft paus
Johannes Paulus II enkele van de Oekraïense bisschoppen
ontvangen in een particuliere audiëntie. Links aartsbisschop
Myroslav Iwan Lubachivsky en midden de even eerbiedwaar
dige als taaie figuur van de ruim negentigjarige kardinaal Jo-
syf Slipyj, die jarenlang in de Oekraïne in gevangenschap
heeft verbleven, maar nu in Rome woont.
Er zijn geen principiële be
zwaren tegen de verkoop of
beschikbaarstelling van r. k.
kerken aan moslims. Wel
dient men rekening te houden
met bezwaren, die bij een
eventuele verkoop tot ernsti
ge gewetensconflicten kunnen
leiden. In de huidige situatie,
waarbij tussen christenen en
moslims wederzijds nog veel
vooroordelen bestaan, is uiter
ste terughoudendheid ge
wenst. Dit schrijft de stuur
groep „relatieopbouw mos-
toraat binnen de r. k. kerk. stuurgroep erkent, dat de ver-
Uit een publikatie in het in- koop van kerken moeilijk
formatiebulletin „1-2-1" van aanvaardbaar is. Gewezen
de kerkprovincie, blijkt, de* wordt op bezwaren, zoals de
stuurgroep met het advies een binding, die de geloofsge-
discussie op gang wil brengen
over de vraag of een dialoog
tussen moslims en christenen
mogelijk is.
Het advies is geformuleerd te
gen de achtergrond van het
tweede Vaticaans concilie, dat
een positieve houding bepleit
te tegenover de andere we
reldgodsdiensten, met name
lims-christenen" in een advies jodendom en islam. Dit heeft
over de verkoop van kerken geleid tot een nieuwe benade-
door christenen aan moslims, ring, die de dialoog tussen de
De groep begeleidt het werk godsdiensten inhield. De an-
van P. Reesink, functionaris dere godsdienst mag onder
voor de betrekkingen tussen
christenen en moslims van
„Cura Migratorum" te Den
Bosch, het vreemdelingenpas-
steuning niet worden onthou
den. Men kan anders immers
van huichelarij in de dialoog
worden beschuldigd. De
meenschap met een kerk
heeft, de band van kerkleden
met het kerkgebouw en even
tuele hulp aan niet-christelij-
ke godsdiensten die aan chris
tenen verboden zou zijn.
Verder komen in dit verband
ter sprake het meerwaardig-
heidsgevoel bij moslims, de
godsdienstvrijheid in moslim
landen en de onverdraag
zaamheid van moslims tegen
over christenen. De argumen
ten zijn op zich echter niet af
doende om verkoop van ker
ken te blokkeren, aldus het
advies. Wel wordt gepleit
voor een goede pastorale be
geleiding.
Japanse vredesprijs
voor Helder Camara
De aartsbisschop van Olinda en Recife in Brazilië, mgr.
Helder Pessoa Camara, is de eerste ontvanger van een
vredesprijs ingesteld door een particuliere religieuze
sekte in Japan. De vredesstichting „Niwano", verbon
den aan de neo-religieuze sekte Rissho Kosei-Kai, deel
de in een in Tokio uitgegeven en door het Vaticaan be
vestigde bekendmaking mee, dat de 74-jarige Camara
was gekozen om zijn toewijding aan het verheffen van
de armen en zwakken.
Mgr. Camara zal de prijs, die bestaat uit een penning en
een bedrag van ruim 200.000 gulden, op 7 april in Tokio
in ontvangst nemen. De stichting Niwano is in 1978 op
gericht ter herdenking van de veertigste verjaardag
van Rissho Kosei-Kai, een van de grote neo-boeddhisti-
sche religieuze organisaties in Japan. De sekte zegt
5.300.000 leden te tellen en afdelingen te hebben in Los
Angeles, San Francisco, New York, Honoloeloe, Sao
Paulo en Seoel.
De Engelse vredesbeweging
CND heeft instemmend gere
ageerd op de uitspraak van de
anglicaanse synode waarin
het eerste gebruik van kern
wapens als ethisch onaan
vaardbaar wordt veroordeeld.
Dit besluit is een goede stap in
de richting van minder nucle
aire dreiging, aldus Bruce
Kent, secretaris van de cam
pagne voor nucleaire ontwa
pening.
Als de NAVO-landen zich
hiertoe zouden verplichten-
,zou dit volgens hem radicale
gevolgen hebben voor het be
leid van het westers bondge
nootschap. Ook de christelijke
vredesbeweging, die met CND
samenwerkt, heeft zich posi
tief uitgelaten over het syno
debesluit. Wel voegde voorzit
ter Barbara Eggleston er aan
toe, dat christenen moeten
strijden voor verdergaande
nucleaire ontwapening. In dit
verband noemde zij het verzet
tegen plaatsing van de Ameri
kaanse middellange afstands
raketten in Greenham Com
mon.
Het (verworpen) anglicaanse
rapport „De kerk en de bom",
waarin gebruik en bezit van
kernwapens wordt veroor
deeld, zou volgens haar in alle
christelijke gemeenten be
sproken moeten worden. Als
eerste praktische maatregel
bepleitte zij het uitroepen van
kernwapenvrije parochies en
gemeenten. Zulke gemeenten
verplichten zich ertoe de vre-
desdiscussie op plaatselijk ni
veau te stimuleren.
IKV
Ook in Nederland is de ver
houding vredesbeweging en
kerken aan de orde geweest
en wel in een gesprek tussen
een vertegenwoordiging van
de Remonstrantse Broeder
schap en het Interkerkelijk
Vredesberaad. Tijdens dit ge
sprek kwam naar voren, dat
het IKV, ook in de samen
werking met andere groepe
ringen, democratische doel
stellingen en methoden moet
blijven volgen. Bij de leden
van de Remonstrantse Broe
derschap bleken bezorgdheid
en vragen te leven over het
IKV als politieke actiegroep.
De vertegenwoordigers van
het IKV tekenden hierbij aan,
dat de spanning tussen beraad
en actie altijd in het IKV aan
wezig is geweest, maar dat de
actiekant van het IKV door
haar bekende campagne en
door de vormgeving van het
verzet van de kerken tegen
de kernbewapening meer na
druk heeft gekregen. Van bei
de kanten werd gesteld, dat
de spanningen, die het IKV
met de campagne tegen de
kernbewapening binnen de
gemeenten heeft opgeroepen,
niet in hoofdzaak voor reke
ning van het IKV komen. Het
IKV maakt de ernst van de
feiten en van ontwikkelingen
en daarmee ook de godsdien
stige, zedelijke en matschap
pelijke tegenstellingen zicht
bar, zo werd gezegd. Het is de
taak van de gemeenten daar
mee aan de slag te gaan.
Twee nieuwe leden
in Pauselijke
Academie van
Wetenschappen
Paus Johannes Paulus II
heeft de 68-jarige Ameri
kaanse winnaar van de No
belprijs voor natuurkunde,
Charles Townes, opgenomen
in de Pauselijke Academie
van Wetenschappen. Townes
geldt als de ontdekker van de
laserstraal. Ook heeft Johan
nes Paulus de 57-jarige Pool
se wiskundige Stanislaw Lo-
jasiewicz in het college be
noemd. Dit telt nu 64 leden.
Delegaties Britse Raad van
Kerken naar Cuba en China
Eind deze week vertrekt een delegatie van de Britse Raad
van Kerken naar Cuba. De delegatie, die tot 3 maart op Cuba
zal blijven, is uitgenodigd door de Cubaanse Raad van Ker
ken. De Cubaanse rooms-katholieke kerk die geen deel uit
maakt van deze raad, heeft haar instemming met de uitnodi
ging aan de Britse Raad van Kerken betuigd. In de delegatie,
die wordt geleid door de anglicaanse bisschop van Ripon, Da
vid Young, zijn trouwens drie rooms-katholieken opgenomen
onder wie James O'Brien, de hulpbisschop van Westminster
Voorts is bekendgemaakt, dat de aartsbisschop van Canterbu
ry, dr. Robert Runcie, aan het hoofd zal staan van een delega
tie van de Britse Raad van Kerken die in december een be
zoek aan China zal brengen. De reis zal worden gehouden op
uitnodiging van een delegatie van Chinese christenen, die in
oktober vorig jaar een bezoek aan het Verenigd Koninkrijk
en de Ierse Republiek hebben gebracht.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon-
I den stukken te bekorten.
Huren
De voorzitter van het Christe
lijk Werkgeversverbond
NCW, de heer Van Eijkelen-
burg, zal ongetwijfeld geen re
kenfout gemaakt hebben toen
hij becijferde, dat de huren
omhoog moeten omdat bij de
huidige economie het wonen
ver onder de kostprijs een luxe
is die men zich niet meer kan
veroorloven". En het is na
tuurlijk prima als men de
doorstroming wil bevorderen,
maar of dat kan gebeuren door
de huur van oudere woningen
„flink te verhogen" is de
vraag. Vele bewoners van die
woningen hebben een huis
houdboekje, waaruit blijkt dat
hun economie een „flinke ver
hoging" op dit moment niet
toelaat. Een geleidelijke aan
passing lijkt mij de voorkeur
te verdienen.
G. Breuker, LEIDEN.
De achterkant
Terwijl ik dit schrijf realiseer
ik me, dat ik dit briefje on
danks het late tijdstip nog rus
tig kan wegbrengen: geen
Sperrtijd. Evenmin zoveel an
dere en veel ernstiger zaken,
die de bezettingstijd tot een
verschrikking maakten. De
vervolging en de moord op tal
loze joden en andere landge
noten, de honger en de ter
reur. De afschuwelijke gevol
gen en het onpeilbaar mense
lijk leed door gevechten in tal
van landen, ook al werden die
met conventionele middellen
gevoerd. Zou van het tv-forum
bij „De achterkant van het ge
lijk" niemand dat bewust heb
ben meegemaakt? Het moet
wel, want die ellende was on
vergelijkbaar veel erger dan
de door de heer Van Agt ver
onderstelde „deerlijke ontred
dering" in ons land als gevolg
van verzet tegen de eventuele
plaatsing van kruisraketten.
Om door afschrikking in staat
te zijn ook in de komende ja
ren de vrede te bewaren, mag
ons land onder die druk niet
besluiten een langs democrati
sche weg genomen besluit uit
te voeren.
J.de Vries, RIJSWIJK.
Achterkant (2)
FNV-voorzitter Wim Kok
sloot in „De achterkant van
het gelijk" niet uit dat zijn
Lever met rozijnen
witte kool met
appel en
aardappelen
chocoladevla
De benodigdheden voor twee
zijn: 1 lepel rozijnen, 150 g
lever, 30 g margarine, zout,
peper, 1 sinaasappel, ketjap:
1 grote ui, (knoflook), 1 le
pel olie, 400 g witte kool, 1
appel (Goudreinette of Gol
den Delicious), zout, peper,
djahé, aroma;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 20 g cacao, 25
g maïzena, 45 g suiker, paar
kinderschuimpjes.
Was de rozijnen en kook ze in
weinig water zacht. Snijd de
lever in plakken van een cen
timeter en bak die al omschep
pend net gaar in hete margari
ne. Dat gaar bakken duurt on
geveer vier minuten, door lan
ger opstaan wordt dit vlees
hard en droog. Leg de gare le
ver in een diepe warme scho
tel en strooi er zout en peper
over.
Doe de rozijnen met iets van
I hun kookvocht bij het bakvet.
Snijd de sinaasappel door en
dan van iedere helft een plak.
Pers de overblijvende stukken
uit en doe het sap ook bij de
jus. Verwijder de schil van de
sinaasappelschijven en leg die
dan even in de jus. Voeg zono
dig nog wat water toe en iets
ketjap. Schenk de jus over de
lever en zorg dat de schijven
sinaasappel „mooi terecht ko
men
Fruit de kleingesneden ui (met
knoflook) in de olie in een rui
me braadpan lichtbruin. Bak
vervolgens al omscheppende
de kleingesneden kool even
mee. Doe er dan heel weinig
Water bij met blokjes appel en
smoor de groente gaar in circa
een kwartier. Maak het ge
recht op smaak met zout, pe
per, djahé en aroma.
Zet de helft van de melk op,
meng cacao, maizena suiker
en weinig koude melk, schenk
bij dit papje wat van de hete
melk en doe het dan goed roe
rende bij de rest van de hete
melk. Laat de vla even door
koken, zet de pan af en voeg
de overige koude melk toe.
Laat de vla koud worden, doe
haar in een schaal en leg er als
versiering een paar kinder
schuimpjes op.
JEANNE
NEW YORK Tot voor
kort was het in de Vere
nigde Staten nergens zo
gevaarlijk als in een getto
bij avond. Vorige week
waren er echter plaatsen
waar het nog gevaarlijker
was: op de Amerikaanse
autowegen die 's nachts
voornamelijk worden ge
bruikt door vrachtwagen
chauffeurs. Als gevolg
van de staking van onaf
hankelijke vrachtwagen
chauffeurs die inmiddels
haar tweede week was
ingegaan, waren in een
tijdsbestek van enkele
dagen in 38 staten meer
dan 1100 geweldsmisda
den gepleegd, variërend
van moordaanslagen door
sluipschutters tot explo
sies die in Vietnam niet
hadden misstaan. Het ge
weld onder vrachtwagen
chauffeurs eiste één dode
en meer dan vijftig ern
stig gewonden, voordat
eind vorige week de
strijdbijl werd begraven.
De autoriteiten hadden de
veiligheidsmaatregelen dras
tisch verscherpt. De politiepa
trouilles over de grote wegen
werden opgevoerd, de Natio
nale Garde achter de hand
gehouden en de autowegen
werden ook vanuit de lucht
uitvoerig in de gaten gehou
den. Alles in een poging een
einde te maken aan wat een
mini-oorlog dreigde te wor
den tussen stakende vracht
wagenchauffeurs en chauf
feurs die gewoon bleven wer
ken.
Vrachtwagens op doorreis
door de gevaarlijkste gebieden
te weten westelijk Penn
sylvania en oostelijk Ohio
reisden in convooi zoals vroe
ger de goederenwagons door
vijandig indianengebied trok
ken. Bij de stopplaatsen voor
vrachtwagens langs de grote
weg wisselden de chauffeurs
even zenuwachtig informatie
uit als een militaire verken
ningspatrouille in vijandelijk
gebied.
Wapens op zak
Zelfs als er niets aan de hand
is, lopen de vrachtwagen-
De afgelopen weken woedde op de Amerikaanse autowegen een kleine oorlog onder de vrachtwagen
chauffeurs. Het aantal slachtoffers was groot.
chauffeurs al grote kans
slachtoffer te worden van ge
weld. Ze werken in een sector
waar de concurrentie hevig is
en de georganiseerde misdaad
een dikke vinger in de pap
heeft. Vaak moeten ze door
eenzame, gevaarlijke delen
van Amerika reizen waar bij
na alles kan gebeuren.
Ook voor de staking hadden
de meesten al wapens op zak,
variërend van grote jachtge
weren tot kleine pistolen. De
chauffeur met wie ik een
nacht ben meegereden, had
een pistool schietklaar op zijn
schoot liggen. Zijn ogen zoch
ten constant de horizon af en
toen hij een aanhangwagen op
een viaduct zag staan waar hij
onderdoor moest, kwam al
zijn angst naar de oppervlak
te.
„Bukken", siste hij terwijl hij
zijn pistool pakte. Hij duwde
het gaspedaal in tot de wagen
een snelheid bereikte die veel
hoger was dan de maximaal
toegestane tachtig kilometer
per uur. Aan zijn gespannen
gezicht kon ik zien dat hij elk
moment een sluipschieter
verwachtte in de vrachtwa
gen boven ons. Toen er niets
gebeurde, slaakte hij een
zucht van opluchting. „Een
maat van me werd vorige
week op deze manier doodge
schoten", zei hij.
Hij vertelde dat enkele chauf
feurs die hij kende, waren
aangevallen met brandbom
men. Bij anderen waren de
banden doorgestoken en ook
kwam het wel voor dat hele
vrachtwagens in brand wer
den gestoken. Hij legde uit
waarom hij het liefst midden
in het convooi reed. „Op de
tolweg door Ohio vorige week
werd de eerste chauffeur van
een convooi van twaalf
vrachtwagens door een sluip
schutter geraakt. De vier vol
gende wagens liepen blik
schade op. Het is niet veilig
om in de voorhoede te zitten".
Hij begon een lijst op te som
men van andere geweldsmis
daden waarvan hij had ge
hoord. Er waren chauffeurs
die op een weg waar hij ook
vaak gebruik van maakte, in
de borst en in de nek waren
getroffen. Hij zei dat hij over
wogen had om thuis te blijven
tot de staking voorbij was. Hij
was tenslotte onafhankelijk,
dus eigen baas. Maar ja, hij
kon het zich niet permitteren.
Hogere accijns
Ongeveer eenderde van de
100.000 onafhankelijke
vrachtwagenchauffeurs deed
mee met de staking. Ze pro
testeerden tegen de verhoging
van de brandstofaccijns en de
speciale verbruikersbelasting.
De onafhankelijke chauffeurs
vertegenwoordigen slechts 15
procent van het totaal aantal
vrachtwagens op de grote we
gen, maar ze vervoeren veel
verse groente en fruit en on
geveer de helft van het in
Amerika geproduceerde staal.
De vrachtwagen waarin ik
meereed, zat vol met fruit en
groenten die gemakkelijk had
kunnen bederven als de
chauffeur aan de staking had
meegedaan. Voordat ik uit
stapte om de veel veiligere
trein terug naar New York
te pakken, reden we door een
heuvelachtig gebied in Penn
sylvania waar volgens hem
„veel fanaten" met het ge
weer op scherp zaten om een
passerende chauffeur onder
vuur te nemen. Kilometers
achter elkaar reed hij met zijn
revolver schietklaar in de
hand, maar er gebeurde niets.
Er zijn meer dan honderd ar
restaties verricht, voorname
lijk in Ohio en Pennsylvania,
en de meeste gearresteerden
zijn vrachtwagenchauffeurs.
Het idee dat de oorlog werd
gevoerd door een klein groep
je „fanaten" is niet in over
eenstemming met de feiten.
Uit gesprekken met vracht-
:i wagenchauffeurs in Pennsyl-
fj vania blijkt dat vrachtwagen-
'I chauffeurs geweld accepteren
als deel van hun leven. Een
groot aantal chauffeurs is ja
ger in zijn vrije tijd. Misschien
is dat de reden dat de wat
heetgebakerden onder hen
makkelijk naar hun geweer
grijpen om zich te uiten.
Geschiedenis van geweld
Het is geen toeval dat de ver
schillende vervoersbonden
(waaronder Teamsters, de
grootste bond van chauffeurs
die niet meedeed aan de sta
king) een geschiedenis van
geweld hebben en een aantal
van de intimidatiemethodes
die bij deze staking werden
gebruikt, doen denken aan de
praktijken van de Mafia en de
Ku Klux Klan.
Mijn chauffeur reageerde on
derweg constant op lichtsei
nen van tegenliggers. „Dat
betekent dat ergens verderop
politie staat" zei hij. „Meestal
betekent het vaart minderen
en voorzichtig zijn, maar op
dit moment zijn we blij hen te
zien, want misschien dat de
fanaten bang voor hen zijn".
Toen we bij de buitenwijken
van een stadje in Pennsylva
nia waren aangekomen, wees
hij op een plaatselijk bordeel
langs de kant van de weg en
zei: „Meestal stop ik hier even
om de eenzaamheid en eento
nigheid te onderbreken, maar
nu zou ik het niet riskeren.
Die fanaten kunnen mijn
truck wel in de fik steken als
ik binnen zit". Ik bood aan
om zijn vrachtwagen zo lang
te bewaken. Hij vroeg me of
ik met een revolver om kon
gaan. Ik schudde mijn hoofd.
„Aan een ongewapende bewa
ker heb je in Pennsylvania nu
evenveel als aan een cowboy
met een computer" zei hij.
„Dan kunnen we maar beter
doorrijden".
W.J. WEATHERBY
Copyright The Guardian
vakcentrale zou oproej
een algemene werkstak
regering en parlement 0]
besluiten dat de kruisr
er moeten komen. Indijk
staking succes zou heb|.C
met Nederland wellicl
andere landen met lee-M
den zouden komen te sf*
genover het nog steeds
end aantal SS-20-raketl| i
der Sovjet-Unie, zou
eens één van de laatste
gen kunnen worden
heer Kok in volle vrijh()E
organiseren. j
P.van den Burg, VOORT
TEN. V1,
lui
Achterkant (3) me
sr
Het is de vraag of het
achterkant van het gel]
keer wel om een fictil.
En dan doel ik niet oprc'
perking van het inkoiiëF
een ton, evenmin op et b
plichte beperking varmt
kinderen per gezin, of ea*
mele aanvaarding van. i
wege van het recht op*^
ding. Maar ik doel welon
luidruchtig verzet teg&ë
langs democratische wejer
nomen besluit om everjhe
dere landen ook plaatsL...
den aan een deel van de
ten, die de NATO zone
genover de Russische k?ül
pens wil plaatsen. Dat k'
wordt nu immers al ge e
seerd. En is het niet ver
onhandig al op voor» Q
verklaren, dat we daa
SU
ibu
■in c
Doka-apparati/j"
Een meer algemene bpsyi
ving over het werkenWa
donkere kamer geeft |ek:
kende fotograaf en docimc
ter Charpentier in het ,jelij
dokaboek". |e
Philips heeft in de loop^rc
ren op het gebied van d
kamerapparatuur een prc
naam opgebouwd en vc\n
color-analysers en dokaje
hebben hun weg naar vsaa)
ka's gevonden.
Charpentier schreef zijL
met de bedoeling de bejrer
de amateur op weg te F16
bij het zelf ontwikkelt!3.®*
films en het vergropj®
zwart-wit en kleur. Naaarr
puur technische handt aa
biedt het dokawerk ara
creatieve mogelijkheden we
van een aantal in het bgest
handeld worden. De lerc
sche apparatuur die daaelij
sprake komt is Philips-«is
tuur waarmee de dokajn2
dig kan worden ingericj's v
belangrijkste apparaat
doka is uiteraard een
tingsapparaat met k1
mengkkop. De door
ontwikkelde kleurve'
heeft een revolutionairr
tingssysteem met drie.
geenlampen en een rrr
neel, de zogenaamdeSRAT
One-Colour methode.
pentier beschrijft dit
en is er zelf een ferv®3
bruiker van.
"Vergroten in Kleur".
Kluwer. Prijs 49,50. BUI/
Peter Charpentier,.HPtM
lips dokaboek". Uitg.:|$H
Prijs 24,50. WEE
gHBHH ——lllllll
Droog
DE BILT (KNMI) E
gedrukgebied dat vann*" j
de Botnische Golf lag.l
morgenmiddag bij Zuiaw
wegen verwacht. Een I
hogedrukgebied trekt
kertijd van Schotlnad ni
noordoosten en veren»
met het eerstgenoemde]
systeem. In het Middel
Zeegebied blijft de lucl
betrekkelijk laag. In on|
geving wordt daardooj
oostelijke luchtstromiij
stand gehouden. Voorncj
in het noorden en zuidj
men wolkenvelden o\L
ven. Het blijft vrij koudf®
nacht vriest het matig, i
tot 8 graden. In de
blijft het vriezen, ir
temperatuur loopt lai
op tot rond het vriespun]
middag. De oostelijke
meest matig. Het ziet
uit dat het hogedrukgel
de buurt van Zuid-Nooif
of Schotland daar eei
dagen aanwezig blijft
verder in kracht toen
komt danook maar
verandering in het
weertype.
De Bi?|fdam
Eelde
Eindhoven
Den Helder
h.bew -2
onbew. 0
-5»
-71II1
-9|iis'i
-3lf^
Vlissingen
Aberdeen9
Barcelona
onbew' -1
l.bew. 7
onbew. 6
-7iiis3
-4IÜ
-7wm
•3®n
Berlijn
Bordeaux
Brussel
zwbew. 0
sneeuw 0
nnbew. 0
ii!l
Helsinki
Klagenlurt
zw'bèw. 2
jEr
-31
Kopenhagen
geh bew. -1
sneeuw" 3
zwbew. 3
"k
Luxemburg
Madrid
Malaga
-10^
Parijs
onbevv 10
pnbew. 0
f
-5
Stockholm
Casablanca
hagelb. 0
zvrbew 20
1
"f-
