Daling olieprijs brengt Nederland
rolgend jaar in grote problemen
ia de duikboten nu KLM-Boeings naar Taiwan
CddócGotmmt
steBi
lUitensteBinnenhofbuitensteBinnehhofbuitënstëBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitehsteBInriën.
OTTERDAMSE OLIEDESKUNDIGE PROFESSOR ODELL:
■g-SIJTHOFF.PERS REIZEN
Acht-daagse reizen
naar Cöted'Azur
■vEEN LAND MAAR EEN KLANT'
Politiek
Partij
Parlement
CHTERGROND
ZATERDAG 29IANUARI1983 PAGINA 7.
HTENDMENS
\iier Ruud Lubbers is een
l werkpaard, dat is bekend,
aardige daarvan is even-
dat hij het werken nog
vindt ook. Je zou haast
\en dat hij er min of meer
verslaafd is. In het Engels
pat daar een fraaie uit-
tking voor: Lubbers is een
tkaholic". In gewoon Ne-
pnds zou dat zoiets als
fkoholicus" moeten zijn,
jr dat ligt dan gelijk weer
\lomp op de tong. Mensen
Rubbers, de schijnbaar on
voelbare, regelmatig mee-
\en of hebben meegemaakt
pen met frappante staaltjes
i diens tomeloze arbeids-
i voor de dag komen.
het ministerie van Alge-
e Zaken aan het Binnen-
I waar de minister-presi-
I zijn werkkamer heeft,
men daar inmiddels over
meepraten. Voor de ambtelijke
staf op Algemene Zaken, die
vijf jaar lang gewend was ge
weest aan het rustige, bedaag
de werktempo van Van Agt,
betekende de komst van Lub
bers een enorme overschake
ling. Begon Van Agt 's mor
gens doorgaans pas om een
uur of half tien langzaam op
gang te komen, Lubbers start
zijn werkzaamheden elke
morgen fris en kwiek tussen
acht uur en kwart over acht,
ongeacht hoe laat het de voor
gaande avond of nacht voor
hem geworden is. En hij eist
van zijn medewerkers, dat die
dan óók in alle vroegte al op
scherp staan. Spaanse toestan
den, zou je bijna zeggen, want
onlangs vernamen wij dat de
Spaanse regeringsambtenba-
ren stevig balen omdat de
nieuwe premier aldaar, Felipe
Gonzales, drie keer zoveel in
zet van hen vraagt als zijn
voorganger, bij wie de ambte-
OCHTENDMENS 2
„Inderdaad, Lubbers is een
harde werker en bovendien
nog een typisch ochtendmens
ook", zo vertelde zijn persoon
lijke secretaresse mevrouw
Ipenburg ons toen wij belang
stellend informeerden naar de
werkgewoonten van haar
baas. Van een groot ongenoe
gen over de nieuwe werkwijze
is echter noch bij haar, noch
bij de andere medewerkers
sprake. „Het is gewoon een
kwestie van wennen, hoor",
zegt ze laconiek. „Ik doe nu
bijna iedere morgen m'n best
om nog vóór Lubbers aanwe
zig te zijn. Maar dan overkomt
het me soms ook dat ik, als ik
om even over achten het Bin
nenhof oprijd, z'n auto alweer
zie staan. Dan krijg je echt
zo'n gevoel van: verdorie, nu
heeft hij tóch weer gewon
nen
Het verschil tussen de werk
wijze van Lubbers en Van Agt
is volgens mevrouw Ipenburg
hemelsbreed. Van Agt was
een echt avondmens. Hij hield
beslist niet van vroeg begin
nen, maar hij werkte vaak wel
tot 's avonds laat door en af en
toe zelfs tot diep in de nacht.
Maar dat deed hij dan meestal
in z'n eentje. Lubbers vertrekt
hier doorgaans om een uur of
half acht 's avonds, maar ik
moet erbij zeggen dat hij dan
wel enorme tassen met pape
rassen mee naar huis neemt,
dus ik denk dat hij in Rotter
dam ook nog wel een poos
doorgaat. „Eigenlijk zie ik ont
zettend veel overeenkomsten
tussen Lubbers en Den Uyl.
Die mensen hebben dezelfde
soort energie over zich. Toen
Den Uyl premier was, zette hij
ook altijd al heel vroeg ieder
een hier aan het werk. En net
als Lubbers nam ook Den Uyl
nauwelijks de tijd om wat te
eten. Ja, dat gaat bij Lubbers
echt allemaal vlug-vlug hoor:
heel snel een paar kleine hap
jes tussen het werk door en
dan maar weer hard aan de
slag".
Weet u wat ik denk? Volgens
mij is die overeenkomst tussen
Lubbers en Den Uyl te verkla
ren uit het feit dat ze allebei,
vóórdat ze premier werden,
fractieleider van een grote
partij waren. Zo'n baan vraagt
ook veel energie, want als
fractievoorzitter moet je je
toch ook dag-in-dag-uit met
van alles en nog wat bezighou
den. Die mensen waren op die
manier gewoon aan hard wer
ken gewend geraakt Ja toch?"
Nog even iets heel anders, me
vrouw Ipenburg. Hoe staat het
met de fanmail voor Lubbers?
Krijgt-ie veel persoonlijke
post?
„O, jazeker. Dat gaat elke dag
door. Bemoedigende brieven,
kritische brieven, brieven met
vragen over allerlei onderwer
pen, noem maar op".
Geen brieven van ehbe
wonderaarsters?
„Haha, ja, ik weet wat u be
doelt. Van Agt zei deze week
nog in een interview in Vrij
Nederland dat Lubbers het zo
goed doet bij de vrouwen. Nou,
nee, echt verliefderige brieven
krijgt hij niet. En dat verbaast
me ook niet. U moet de Neder
landse vrouwen niet onder
schatten hoor. Die gaan echt
niet alleen af op uiterlijkhe
den".
OMZET
Het t gebouw van de Tweede
Kamer herbergt verscheidene
gelegenheden waar de inwen
dige mens versterkt kan wor
den. Er is een groot restaurant
voor Kamerleden, bezoekers,
journalisten en Kamerperso-
neel, er is een restaurant waar
uitsluitend Kamerleden mo
gen komen en er zijn drie ca-
fetaria-achtige etablissemen-
tjes waar voor een iegelijk de
mogelijkheid bestaat kleine
versnaperingen zoals soep,
drank en broodjes tot zich te
nemen.
Waarom deze gegevens? Wel
nu, wij hebben de beschikking
gekregen over een aantal glo
bale omzetcijfers van het hore
ca wezen in de Tweede Kamer
betreffende het jaar 1982. Dui
zelingwekkende cijfers. Zie
maar:
40.000 broodjes
7000 kroketten
1800 kilo's kaas
30.000 eieren
4900 kilo vlees en vleeswaren
14.000 warme maaltijden
4300 flessen wijn
40.000 flessen bier
800 flessen gedistilleerd
200.000 kopjes koffie
We weten wat u op dit mo
ment denkt, namelijk dit: „Zie
je wel, er wordt daar aan het
Binnenhof alleen maar gevre
ten en gezopen. Politiek be
drijven ho maar". Deze
kwaadaardige gedachte dient
u onmiddellijk uit te bannen,
want het valt allemaal best
mee. In het Kamergebouw lo
pen, afgezien van de recespe
rioden, dagelijks bijna 1000
personen rond die zichzelf op
gezette tijden van een natje en
een droogje willen voorzien.
Naast de 150 Kamerleden zijn
dat ruim 500 personeelsleden,
circa 120 journalisten en onge
veer 200 bezoekers per dag.
Het verdient dus aanbeveling,
de bovenstaande cijfers nóg
maar eens een keer te lezen,
maar dan wel met een andere
bril. Intussen gaan wij dan
even lunchen.
DICK VAN RIETSCHOTEN
'ERDAM Toen de
•dische olieminister,
Jamani, afgelopen
idagochtend rond een
elf plotseling onder
leiding van zijn lijf-
it de OPEC-vergade-
in Genève verliet,
jngen de aanwezige
jnalisten op hem af in
'eronderstelling dat de
in dit oliekartel een
itief feit was gewor-
f Het was een loos
m. Jamani moest even
p het toilet.
e gebeurtenis tekent
[feer waarin de zitting
de ministers van Olie
ducerende en Exporte
de Landen werd ge-
den. De spanningen
de OPEC-leden
en de laatste tijd zo
g opgelopen, dat sterk
ïning werd gehouden
de mogelijkheid van
uiteenspatten van de
nisatie. En hoewel de
erentie mislukt is,
het begin deze
in Genève nog niet
en breuk.
de olieministers is de si-
op de internationale
iarkt geen reden tot jui-
Het aanbod van olie
:reft de vraag. De voor de
liggende prijsdaling en
ïvermijdelijke verminde-
an de produktie vormen
ideale voedingsbodem,
op politieke geschillen
n de diverse OPEC-lidsta-
ïitstekend kunnen gedij-
lve over de prijzen is de
ding van de hoeveelhe
den groot strijdpunt. Voor
ielanden geldt net als bij
iedereen is ervan over-
dat er moet worden in-
erd, maar men ziet het
dat de ander daarmee
Geen prijs- en produktie-af-
spraken dus. De kans dat de
olieprijs als gevolg daarvan
speelbal wordt van het grillige
vrije marktsysteem, heeft bij
velen de schrik om het hart
doen slaan. Een ineenstorting
van de internationale olie-
markt, die sinds 1973 geheel is
ingesteld op bijzonder hoge
olieprijzen, is een ramp voor
arme olieproducerende lan
den, zoals Mexico. Een bank
roet van deze landen, zo rede
neren de pessimisten vervol
gens, zou het internationale
banksysteem ondermijnen en
de wereldeconomie in een diep
dal doen belanden.
Anderen stellen zich minder
paniekerig op en menen alleen
maar voordelen te zien in de
mislukte OPEC-conferentie.
Een verlaging van de olieprijs
zal de inflatie verminderen, de
rentestand verder doen dalen
en de schuld van de Derde
Wereldlanden doen afnemen.
Hierdoor kan de economische
groei worden bevorderd.
Vloeibare, zwarte goud
Wie er gelijk gaat krijgen is nu
nog niet duidelijk. Wel is ie
dereen het er over eens, dat de
olieprijs moet en ook zal gaan
dalen. De grote vraag is echter
of een eventuele prijsdaling
geleidelijk zal verlopen of dat
zich soortgelijke ontwikkelin
gen gaan voordoen als in het
najaar van 1973, toen de olie
prijs in een mum van tijd ver
viervoudigde. Tien jaar gele
den was er een „schaarste"
aan olie, op het ogenblik is er
een teveel. In beide gevallen
heeft dit vloeibare zwarte
goud de wereld in haar ban.
Iemand met een eigenzinnige
visie op de olieproblematiek is
de aan de Erasmus Universi
teit van Rotterdam verbonden
oliedeskundige Peter Odell.
Toen de Arabische landen tij
dens de Oktoberoorlog van
1973 het oliewapen hanteerden,
en een boycot van Nederland
en de Verenigde Staten afkon
digden, ontkende hij in alle
Olie-installaties in het Midden-Oosten: voorlopig is er nog voor
vele Jaren olie.
toonaarden dat er sprake was
van een werkelijk tekort aan
olie in de wereld. De na 1973
aangeboorde olievoorraden
stellen hem in het gelijk. Vol
gens hem hoeft Nederland „tot
in de jaren negentig geen grote
beslissingen te nemen over de
energievoorziening".
We praten met Odell in zijn
werkkamer, een wanordelijk
aandoend hok van drie bij drie
meter in de Erasmus Universi
teit. De vele olie-boeken ver
raden ogenblik zijn intellectu
ele voorkeur. Over de af
spraak bleek een misverstand
te bestaan, waardoor hij bij
binnenkomst zegt nog maar
een half uurtje de tijd te heb
ben. Het gesprek duurt ruim
anderhalf uur.
Geen verrassing
Voor Odell kwam de mislukte
OPEC-conferentie geenszins
als een verrassing. Hij wijst
daarbij op grote interne poli
tieke verschillen tussen de
olielanden. Maar veel essentië
ler is de onevenwichtigheid op
de oliemarkt.
„Er is veel meer olie dan ver
bruikt wordt. Dat is de oor
zaak voor de huidige crisis in
de OPEC. De schaarste in 1973
betekende niet dat er toen te
weinig olie was. Het was een
door politieke belangen (de
olielanden en de westerse olie
maatschappijen) gecreëerde
schaarste, die de OPEC tot een
overheersende machtsfaktor
heeft gemaakt. De OPEC-con-
trole was veel te ster. Sinds
1973 is het OPEC-aandeel in
de wereldproduktie vermin
derd. Steeds meer landen zul
len in de toekomst in hun ei
gen behoefte voorzien".
Leiden de onderlinge verschil
len en belangen binnen de
OPEC tot het einde van deze
organsiatie?
Odell: „Ik verwacht niet dat
de OPEC uit elkaar zal vallen.
De verdeling van de te produ
ceren hoeveelheden zal uitein
delijk v(e\ worden opgelost.
Vergeet niet dat de Europese
Gemeenschap zes jaar heeft
gedebatteerd over de vraag
hoeveel vis elke lidstaat mag
vangen. Ik denk dat de OPEC-
ministers over enkele weken
of maanden tot een akkoord
zullen komen. Op een termijn
van zo'n vijftien jaar is het
aannemelijk dat de olieprijs
daalt van de huidige 34 dollar
per vat tot zo'n 25 dollar per
vat".
Geen verdergaande re
cessie
Odell deelt niet de mening
van de pessimisten, dat de hui
dige OPEC-crisis automatisch
tot een verdergaande recessie
zal leiden. Hij ziet geen oorza
kelijk verband tussen een ge
leidelijke daling van de olie
prijs en een mogelijk bankroet
van bijvoorbeeld Mexico.
„Mocht de wereldeconomie
toch in een diepe recessie ver
zeild raken, dan is dat eerder
een gevolg van ontwikkelin
gen binnen het internationale
monetaire systeem en niet een
afgeleide van de huidige
OPEC-crisis. Wel zouden er
grote problemen ontstaan als
Saoedi-Arabië besluit een
prijsdaling van zes dollar of
meer door te voeren. Maar dat
ligt niet voor de hand, omdat
een land als Saoedi-Arabië zelf
ook grote financiële belangen
in de westerse economieën
heeft en daarom zeer behoed
zaam zal manoeuvreren. Ik
hoop dat het in de huidige si
tuatie zal komen tot een betere
verstandhouding tussen de
OPEC en de OESO (Organisa
tie van westerse industrielan
den). Als er een gezamenlijke
internationale samenwerking
ontstaat over de energie-voor
ziening, dan is er hoop en opti
misme voor de toekomst".
Odell wijdt vervolgens uit
over de noodzaak van een glo
bale energie-aanpak, dat vol
gens hem een gevoelig onder
deel is van de Noord-Zuidver
houding. „Vergeet niet dat de
OPEC iets heeft gedaan voor
de Derde Wereld. De OPEC-
lidstaten hebben de afgelopen
tien jaar een economische
groei doorgemaakt en hebben
in verhouding tot de westerse
industrielanden veel meer gel
den vrijgenaakt voor ontwik
kelingshulp. Het was ook de
eerste keer dat een Derde We
reldorganisatie, de OPEC dus,
sterker is geweest dan de wes
terse industrielanden".
Welke gevolgen heeft de mis
lukte OPEC-conferentie voor
Nederland?
Odell: „Nederland is een ener
gie-producerend land gewor
den. Omdat de gasprijs gekop
peld is aan de olieprijs, ver
wacht ik dat over ongeveer
één jaar de Nederlandse rege
ring in de problemen zal ko
men. De oorzaak daarvan is
dat Nederland wel vaste aard
gascontracten met het buiten
land heeft afgesloten, maar de
gasprijs afhankelijk is van de
ontwikkelingen op de olie-
markt. Dit betekent vermin
derde inkomsten bij een daling
van de olieprijs. Het voordeel
hierbij is dat de automobilist
waarschijnlijk minder voor
benzine gaat betalen, maar
meer moet inleveren, hetzij
door grotere bezuinigingen
hetzij door belastingverho
ging".
Momenteel is er een overschot
aan olie. Zal dit ook het geval
zijn bij een herstel van de eco
nomie?
Odell: „Een tekort aan olie zal
zich voorlopig niet voordoen.
Ten eerste ziet het er niet naar
uit dat internationale economi
sche recessie binnen afzienba
re tijd voorbij is. Vervolgens
hebben wij de afgelopen jaren
geleerd zuinig met energie om
te springen. Er is een soort be-
sparings-economie aan het
ontstaan en die zal niet wor
den teruggedraaid. Tien jaar
geleden gingen men er van uit
dat bij een groei van één pro
cent van het Bruto Nationale
Produkt (BNP) de energiebe
hoefte ook met één procent
toeneemt. Nu is verhouding in
de westerse economieën zo,
dat bij een één procentsgroei
van het BNP de energiebe
hoefte met slechts een half
procent toeneemt. Voor
Frankrijk en Japan is dat laat
ste cijfer zelfs 0,4 procent. Te
verwachten valt dat deze bij
zondere gunstige ontwikkeling
zich verder zal doorzetten".
RICK KERSJES
ADVERTENTIE
Ga naar het plezierige klimaat van de Franse Rivièra. Uw
krant samen met Maaskant Tours biedt u hiertoe de
gelegenheid tijdens een achtdaagse touringcar-reis naar de
Cóte d'Azur van maandag 7 maart t/m maandag 14 maart.
Tussen Toulon en Saint Tropez ligt, in de nabijheid van Le
Lavandou, aan het goudgele strand het hotel Résidence So-
leil. Alle kamers met bad/douche, toilet, telefoon en balkon,
sommige met uitzicht op de blauwe Middellandse Zee.
Maandagochtend vertrekt de bus om acht uur uit Den Haag
en om half negen uit Rotterdam. Zowel op de heen- als op
de terugreis wordt overnacht in Hotel Le Rully nabij Dijon.
De volgende dag vla het fraaie Rhöne-dal naar het hotel bij
Le Lavandou. Tijdens uw verblijf worden enkele excursies
gemaakt o.m. naar Saint Tropez, Porte Grimaud, Fréjus en
Toulon, alsmede een dagtour naar Grasse (bezoek parfumfa-
briek), Vence, St. Paul, Cannes en Nice.
De prijs van deze bijzondere aantrekkelijke Cóte d'azur-tour
is f 495 p.p. op basis van 2 pers. kamer. Toeslag één-per-
soonskamer 75 (beperkt beschikbaar).
Inbegrepen: vol pension (behoudens de lunches op de heen-
en terugreis), alle excursies als genoemd en afscheidsdiner,
in Nederland. Minimum aantal deelnemers: 40. Bij voldoende
belangstelling wordt deze tour herhaald op maandag 14
maart.
Inlichtingen en boekingen
- Telefonisch (tussen 9 en 5 uur van maandag tot en met
vrijdag) bij Sijthoff Pers Reisorganisatie: 070- 190.696 en
190.698.
- Wie in of bij Den Haag woont kan bovengenoemde uren
ook terecht bij onze stadsvestiging in Den Haag: Spuistraat
71 (op de hoek van het Spui).
HAAG De rege-
geeft toestemming
de levering door
N van twee duikboten
de marine van Tai-
De regering verleent
ingsrechten aan Chi-
Virlines, de nationale
tvaartmaatschappij
Taiwan. De regering
toe dat straks vlieg
en van de KLM, waar
de driekwart van de
leien in bezit is van
taat der Nederlanden,
luchten gaan onder-
len op Taipeh, de
dstad van Taiwan.
Maar daar mag „op geen
enkele wijze" uit worden
opgemaakt dat Nederland
het eiland, dat ouderen
waarschijnlijk beter ken
nen als Formosa, erkent
als staat, zegt men op het
ministerie van buiten
landse zaken. Als wij ver
volgens de wenkbrauwen
optrekken, wordt er wat
schaapachtig gegrinnikt.
Want natuurlijk weten
ook de mensen van BZ
dat de Nederlandse rege
ring op een heel vreemde
manier bezig is ten aan
zien van Taiwan.
In het midden van de jaren ze
ventig sloot Nederland een
verdrag met de Volksrepu
bliek China, waarin aanvaard
wordt dat Taiwan een op
standige provincie is van
dit land. Daarmee volgde ons
land het voorbeeld van de
Verenigde Staten, die het aan
knopen van betrekkingen met
China dat immers een ge
zworen vijand van de Sovjet-
Unie was geworden be
langrijker vonden dan het vol
houden van de fictie dat de re
gering van Taiwan de enige
legitieme representant was
van het Chinese volk.
Ook Nederland koos dus dui
delijk voor de Volksrepubliek
ITENHEER
en tegen het regime van gene
raal Tsjang Kai-sjek en diens
familie. Vanwaar dan een aan
tal jaren later toch die contac
ten met Taiwan? Premier Van
Agt was er eind 1980, ten tijde
van de duikbootaffaire heel
duidelijk over: aan de Taiwa-
nezen was geld te verdienen
en aan China „vooralsnog niet
en wellicht nooit". Al zijn col
lega's in het kabinet waren dat
met hem eens, met uitzonde
ring van de minister van bui
tenlandse zaken, dr. Chris van
der Klaauw. Hoewel bepaald
niet de sterkste bewindsman
aller tijden begon Van der
Klaauw toch met zijn porte
feuille te zwaaien, toen hem
in een heel laat stadium
de plannen onthuld werden.
Hij hield daar echter snel weer
mee op, toen bleek dat Van
Agt en Wiegel hem nu niet be
paald als onmisbaar beschouw
den.
Vijgeblad
Aangezien ook de meerder
heid van de Tweede Kamer
deze zaak geen kabinetscrisis
waard vond, werd er een uit
voervergunning voor de duik
boten verleend. Als vijgeblad
voor deze schaamteloze schen
ding van het volkenrecht han
teerde men het argument dat
er niet geleverd werd „aan
een land maar aan een klant",
om met de toenmalige tevens
huidige minister van economi
sche zaken, drs. Gijs van Aar-
denne, te spreken.
Maar al aanvaardde de Kamer
dit argument, Peking deed dit
zeker niet. De Volksrepubliek
schroefde de betrekkingen
met Den Haag terug tot het
laagst mogelijke niveau, dat
van tijdelijk zaakgelastigden.
In gewone-mensentaal bete
kent dit dat de relatie tussen
beide landen bijna tot het nul
punt was gedaald. Ook begon
Peking met repercussies tegen
Nederlandse bedrijven, die in
China werkzaam waren en
werden culturele uitwisselin
gen, bijvoorbeeld van studen
ten, afgelast. Een tijd lang zag
het er erg somber uit, maar
dankzij uiterste inspanningen
van zowel diplomaten als het
bedrijfsleven viel de schade
uiteindelijk nogal mee.
Een belangrijke rol daarbij
speelde dat de regeringsfrac
ties in de Tweede Kamer,
CDA en VVD, uitdrukkelijk té
kennen hadden gegeven, dat
het hier een eenmalige zaak
betrof. Degene, die dat inder
tijd het meest benadrukte, was
CDA-fractieleider drs. Ruud
Lubbers. Zijn redenering luid
de toen zo ongeveer: gedane
zaken nemen geen keer, maar
de regering moet zoiets derge
lijks niet nog eens proberen.
Stiekempjes
Dus wie scnetst de verbazing,
toen deze week het huidige
kabinet, dat zijn naam dankt
aan dezelfde Lubbers, heel
stiekempjes in de voetsporen
van de vorige centrum-rechtse
regeerploeg bleek te zijn getre
den. Nasporingen leren dat de
zaak al in 1980 was aange
zwengeld door China Airlines,
dat gaarne landingsrechten in
een Europese hoofdstad zou
verwerven. Door alle opwin
ding rond de duikboten kwam
er toen niets van terecht, maar
kennelijk achtten de Taiwane-
zen de tijd nu wederom rijp.
Zij namen contact op met de
KLM, die op haar beurt ook
wel geïnteresseerd was in een
vermoedelijk winstgevende
lijndienst op Taipeh. Daarbij
speelde ook een rol, dat de
luchtvaartovereenkomst met
China nooit was „ingevuld" en
de KLM dus nog altijd niet op
Peking of andere Chinese ste
den mocht (mag) vliegen.
De KLM-directie wendde zich
vervolgens tot minister Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat),
die erom bekend staat dat zij
de vrije luchtvaart een
warm hart toedraagt. Vanwe
ge de economische aspecten
van het een en ander werd
ook partijgenoot en collega
Van Aardenne (economische
zaken) erbij gehaald. Samen
met deze twee bewindslieden
bedacht de KLM toen de op
lossing, dat niet zij maar Mar
tin Air, een „particuliere"
(overigens voor een kwart in
handen van de KLM!) charter
maatschappij, een overeen
komst zou sluiten met de Tai-
wanezen.
Uitbesteed
Er zou een contract komen
van Martin Air met China
Airlines voor een geregelde
dienst Amsterdam-Taipeh vice
versa (2x per week). Nu is het
zo dat Martin Air 'helemaal
niet in staat is dit soort weke
lijkse lijndiensten voor passsa-
giers te onderhouden. „Uiter
aard" zou het contract dus ook
de clausule bevatten dat
vluchten aan andere maat
schappijen zouden kunnen
worden uitbesteed, dus ook
aan de KLM. De Rijkslucht
vaartdienst, een onder Ver
keer en Waterstaat ressorte
rende instantie, redeneerde
net als in 1980 dat China Airli
nes, hoewel een staatsmaat-
schappij, geen „land was maar
een klant". Geen reden dus
om landingsrechten te weige
ren.
Waarom minister Hans van
den Broek (buitenlandse za
ken), die uiteindelijk ook in de
zaak gekend moest worden,
deze constructie aanvaardde, is
niet bekend. Hij is niet zo ge
makkelijk plat te walsen als
Van der Klaauw. Misschien
vindt hij de zaak niet belang
rijk genoeg om stampij over te
maken. De Volksrepubliek
heeft* voorzover bekend ook
nog niet geprotesteerd. En
wellicht wil hij zijn kruit
droog houden voor het geval
Urenco weer met het verzoek
komt uranium te mogen gaan
verrijken voor Taiwan, iets
wat nogal wat ministers, onder
wie Van Aardenne, zeker zou
den toejuichen.
„Urenco" is in elk geval voor
de grootste oppositiepartij, de
PvdA, de belangrijkste reden
geweest de zaak van KLM—
China Airlines te laten lopen.
De sociaal-democraten menen
te weten dat de .joint commit
tee" van Urenco, waarin ook
West-Duitsland en Groot-Brit-
tannië zitting hebben, zich vol
gende maand positief zal uit
spreken over de levering van
verrijkt uranium aan Taiwan.
Dan komt de zaak weer aan de
orde in het kabinet en vervol
gens ongetwijfeld in Twee
de Kamer. Door het nu Van
den Broek niet lastig te ma
ken, hoopt de PvdA straks zijn
steun te krijgen bij een poging
de uraniumleverantie tegen te
houden.
RIK IN 'T HOUT
