Provincie wil kolenstook
in Westiand voorkomen
Amerikaanse atoomparaplu
steeds minder effectief
/weer
Katholieke Raad
voor Israël gaat
zich meer roeren
Onderzoek naar
mogelijke gevaren
bestrijdingsmiddelen
bloembollenteelt
j Adres
nf CekLe Goumrit
Kabinet: Algemene
arbeidstijd-
korting ongewenst
Veersgesteldheld van gisteren
Weer Mai Min Neer
tamp tamp alag
[msterdam geh.bew. 9 - 6 mi
e Bilt geh.bew. - - 6 mi
ï°n
pilt
tockholm
llanboel
^BINNENLAND/BUITENLAND"
CeidóeSoirumt
Koekjesfabriek
afgebrand:
6 miljoen schade
HARDERBERG Het banketbak
kersbedrijf Hofman in Lutten (ge
meente Hardenberg) is gisteren in
vlammen opgegaan. De politie van
Hardenberg taxeert de schade op
zes a zeven miljoen gulden. Door
het vele bakkersvet dat in de fa
briek aanwezig was, ontstond zo'n
dikke rook, dat de weg Hardenber-
g-Lutten gistermiddag urenlang
noest worden afgesloten. Banket
bakkersbedrijf Hofman is gespecia
liseerd in het bakken van koekjes,
leeft dertig mensen in dienst en is
Een dochteronderneming van de fir-
na Van der Heul in Assen. De oor
zaak van de brand is niet bekend.
NEDERLANDSE DAGBLAD PERS:
NOS verplicht tot levering
van programmagegevens
AMSTERDAM De NOS heeft volgens het om-
roepbesluit de plicht de verkorte programmagege
vens van radio en televisie te leveren. Ze kan niet
eenzijdig de voorwaarden vaststellen. Dit zei K.J.
van der Zande, algemeen secretaris van de Neder
landse Dagblad Pers (NDP) gisteren in een reac
tie op het dreigement van de omroep te stoppen
met het verstrekken van de programmagegevens.
Volgens Van der Zande heeft de NDP gevraagd de
status quo te handhaven zolang er onderhandeld
wordt. „Dit noem ik geen onderhandelen", aldus
Van der Zande. Hij zei dat de NDP met eventuele
maatregelen wil wachten totdat blijkt dat de om
roep het dreigement ook werkelijk uitvoert.
Zeeland wil toch vaste
oeververbinding Westerschelde
MIDDELBURG De staten van Zeeland
houden met gedeputeerde staten van Zee
land vast aan de aanleg van de vaste oever
verbinding over en onder de Westerschelde
ondanks het besluit van minister Smit-Kroes
van Verkeer en Waterstaat om de zaak niet
te laten doorgaan. De staten menen dat de
met het rijk gemaakte afspraken over de
aanleg nagekomen moeten worden. Boven
dien zullen er tijdens het gesprek met de
vaste kamercommissie van verkeer en wa
terstaat op 8 februari zo veel nieuwe argu
menten over financiering en vervoersprog-
noses aangedragen worden, dat de Kamer
alsnog zal beslissen tot de aanleg van de vas
te oeververbinding en de minister zal laten
terugkeren op haar besluit.
Fransen brengen geld
massaal naar Zwitserland
NICE Fransen hebben sinds de verkiezing van
Francois Mitterrand tot president van Frankrijk op
10 mei 1981 zo'n 500 miljard frank (ca. 194 miljard
gulden) in het geheim op rekeningen bij Zwitserse
banken gestort, zo heeft het Zwitserse parlementslid
Jean Ziegler gezegd op grond van berekeningen in
Zwitserland. Het bedrag is tien keer zo groot als de
schatting van Franse deskundigen en Ziegler gelooft
dat de illegale kapitaalstroom van Frankrijk naar
Zwitserland de laatste tijd, zelfs toeneemt. Hij beschul
digde de Zwitserse banken ervan dat ze steun geven
aan „sabotage op grote schaal tegen de Franse rege
ring". Het absurde van de kapitaalvlucht uit Frank
rijk is volgens het parlementslid dat de Franse rege
ring zich bij de banken in Zwitserland in de schulden
moet steken om te voorkomen dat de Franse frank zo
sterk in koers daalt dat een nieuwe devaluatie nodig
wordt.
ZATERDAG 29 JANUARI 1983 PAGINA 5
DEN BOSCH „Het bewustzijn dat het christendom wortelt in
het jodendom, is ook in katholieke kring de afgelopen tientallen
jaren duidelijk gegroeid. Vooral sinds het tweede Vaticaans Con
cilie. Toch getuigt de opstelling van de rooms-katholieke kerk
ten opzichte van het jodendom en ten opzichte van Israël nog
steeds van veel onbegrip. Tegen deze achtergrond wil de Katho
lieke Raad voor Israël (KRI) zijn stem de komende tijd wat lui- j
der laten klinken".
Aldus de voorzitter van de Raad, de Amsterdamse deken pastor
J. Keet gisteren op een bijeenkomst in Den Bosch waarop aan
dacht werd gevraagd voor de doelstelling en de activiteiten van
deze onderafdeling van de op oecumene gerichte St.Willibrord
Vereniging. Daarbij kwam begrijpelijkerwijs het feit ter sprake
dat de rooms-katholieke kerk volhardt in haar weigering de
staat Israël te erkennen, terwijl anderzijds paus Paulus VI vorig
jaar wel besloot tot een officiële ontvangst van PLO-leider Jas-
ser Arafat. Ook de afwijzing door kardinaal Willebrands van de
verklaring die de Raad van Kerken in mei 1981 heeft uitgege
ven over het anti-semitisme, werd fel gehekeld. Die verklaring
is ten onrechte in het vergeetboek geraakt, zo vindt de raad.
De Katholieke Raad voor Israël is in het begin van de jaren vijf
tig opgericht door wijlen mgr.dr.A.Ramselaar. Zijn uitgangspunt
was dat het Nieuwe Testament niet in zijn volheid kan worden
verstaan als het niet in de context van de joodse bijbel wordt
geplaatst. Hieraan gekoppeld koesterde hij de verwachting dat
tendenzen tot anti-semitisme onder christenen zouden kunnen
worden uitgeroeid indien ze zich van de joodse achtergrond van
hun geloof ten diepste bewust zouden worden. Geïnspireerd
door mgr.Ramselaar tracht de KRI inmiddels al een kleine der
tig jaar een brug te slaan naar het jodendom. Waarbij „gelijk
waardigheid" in de dialoog een centrale notie is en men zich i
verre houdt van de gedachte dat het christendom de vervulling
zou zijn van het jodendom en daarom „in de plaats" van de jood- i
se religie zou zijn gekomen.
„Maar we hebben tot nu toe als het ware in de sacristie gezeten", i
aldus het raadslid drs.P.van Boxel, verbonden aan de Vakgroep
Nieuwe .Testament van de Rijksuniversiteit Utrecht. „We willen
meer bekendheid krijgen en daardoor meer invloed kunnen uit
oefenen. Van Boxel is hoofdredacteur van het aan de KRI ge-
lieerde blad Ter Herkenning, dat dezer dagen een groot num
mer heeft uitgebracht met als oogmerk de discussie over de eer
der genoemde verklaring van de Raad van Kerken over anti- i
semitisme nieuw leven in te blazen. Namens de KRI sprak de
Amsterdamse bijbelexegeet drs.J.Engelen de wens uit dat ook de
officiële woordvoerders van de katholieke kerk zich nader be
zinnen op de joodse bronnen van hun geloof. „Laat ze bijvoor
beeld eens nadenken over het Onze Vader. Als Jezus zegt:
„Onze Vader" denkt hij op de eerste plaats aan Abraham. Maar
wie realiseert zich dat nog?".
LEIDEN Onderzoekers
✓an de Leidse universiteit
oeginnen volgende maand
met een onderzoek naar
ie mogelijke gevaren van
het werken met bestrij
dingsmiddelen in de
bloembollenteelt. De Voe
dingsbond FNV heeft om
een dergelijk onderzoek
gevraagd, nadat geen dia
gnose viel te stellen van
werknemers die over hun
gezondheid hebben ge
klaagd.
Volgens de onderzoekers is ge
bleken dat de werknemers de
gevaren en risico's van de ge
bruikte bestrijdingsmiddelen
nauwelijks kennen. Sommige
bedrijven zouden verboden be
strijdingsmiddelen gebruiken.
De beroepsziekten van men
sen die omgaan met bestrij
dingsmiddelen, zouden niet sy
stematisch worden bijgehou
den. De controle van de Ar
beidsinspectie, zou te wensen
over laten. Het onderzoek
richt zich ook op de invloed
van de middelen op het milieu
en op de beschikbaarheid van
alternatieve middelen.
De Leidse Wetenschapswinkel
en de Voedingsbond FNV
houden voor alle betrokkenen
op dinsdag 8 februari een
openbare bijeenkomst in Lisse.
De Voedingsbond FNV laat
zich voorzichtig uit over het
onderzoek. Het wordt een
„precair onderwerp" genoemd
dat al ruim een half jaar bin
nen de bond speelt. Gevreesd
wordt dat de bedrijfstak door
het onderzoek en de publiciteit
daaromheen kan worden ge
schaad.
Tijdelijk meer belasting
voor hogere inkomens
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Het kabinet
heeft gisteren besloten dat per
1 april over de hogere inko
mens meer inkomstenbelasting
moet worden betaald. Het gaat
hier om een maatregel die al
leen dit jaar geldt en die be
doeld is om koopkrachtverbe
tering voor lagere inkomens te
financieren. De opbrengst van
de maatregel is begroot op 580
miljoen gulden.
Belastbare inkomen van
15.000 en 20.000 worden
niet tijdelijk extra belast; be
lastbare inkomens van 30.000
en 40.000 met 73; van
60.000 met 295; van 80.000
met 489 en van 120.000 met
988.
De kleine moeite van het aanbrengen
van een nieuwe abonnee voor deze
krant wordt nu graag beloond met een
replica van het vertederende
schepseltje ET, uit de gelijknamige
film.
Noteer m.i.vals nieuwe a-,v^.w
van de Leidse Courant
Adres
Postcode/Plaata
Betaald wordt per maand (met automatische afschrijving)
per kwartaal
I Stuur een ET naar:
I Naam
Postcode/Plaats1
Telefoon
Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel plakken -
I naar: Leidse Courant, antwoordnummer 232,
2500 VG Den Haag j
aRomeinse
in
[jjrep en roer
te
(Van onze correspondent
Cees Manders)
rdROME Op het enige plein
kin Italië waar nooit gedemon
mag worden, het plein
het parlementsgebouw,
"Lebben Italiaanse feministen
leze week een betoging ge-
iouden uit woede over twee
ajjebeurtenissen in het gebouw
"ran de Italiaanse Tweede Ka-
grootste woede betrof het
'erwerpen van een wet.
Maandenlang hebben Italiaan
feministen stad en land af
om bij elkaar 300.000
hjiandtekeningen voor „hun"
et te verzamelen: de wet op
etjë sexuele gewelddaden. Op
it ogenblik moeten de vrou-
ën die slachtoffer zijn gewor-
len van sexueel geweld naar
Ie politie om een klacht in te
il^ienen, de bewijzen leveren en
agbor de rechter in geuren en
r«fleuren vertellen wat er ge-
:urd is. De nieuwe wet zou
ie voor vrouwen verne
derende situatie een eind ma
den door van de sexuele ge
welddaad een misdrijf te ma-
"";en, dat de justitie uit eigen
iweging moet vervolgen,
'rouwelijke parlementsleden
adden aanvankelijk vele
lannelijke collega's kunnen
'ertuigen van de noodzaak
n de wet. Maar de mannen
iten de vrouwen in de steek,
een geheime stemming
de de meerderheid van de
lachte afgevaardigden de
lem van hun mannelijk gewe
en, en het wetsvoorstel haalde
Jet niet.
[De woede van de vrouwen
Ichtte zich toen vervolgens op
Jn van de hoogste functiona-
Fssen van het parlement, de
'iristen-democratische profes-
»r Teodosio Zotta, die zich de
fgelopen zomer heeft vergre
en aan een ondergeschikte,
je vrouw in kwestie heeft een
If jaar over de verkrachting
izwegen, bang als ze was
jaar werk te verliezen. Maar
ideren hebben dit schandaal
ider de aandacht gebracht
in de voorzitter van het par-
iment, mevrouw Jotti, die na
in eigen onderzoek de zaak
left overgedragen aan de Ro-
ieinse justitie. De professor
itkent alles en op grond van
nog steeds geldende wet zal
vrouw moeten bewijzen,
it de professor haar echt
left aangerand, hetgeen niet
makkelijk zal zijn.
DEN HAAG De ont
wikkeling dat tuinders in
het Westiand overgaan op
kolengestookte installaties
moet worden tegenge
gaan. Dit schrijft het be
stuur van Zuid-Holland
aan minister Winsemius
(Volkshuisvesting, Ruim
telijke Ordening en Mi
lieubeheer).
Volgen'; het bestuur hebben
sommig.- tuinders al kolenge
stookte installaties aange
schaft. De ontwikkeling om op
kolen over te gaan als brand
stof wegens de stijgende gas-
prijzen vervult het bestuur
van Zuid-Holland met zorg.
Kolenstook zou leiden tot on
aanvaardbare luchtverontrei
niging. Ook verwijdering van
reststoffen is moeilijk, zegt de
provincie, die zich baseert op
een onderzoek van TNO naar
de gevolgen voor het milieu en
de mate van luchtverontreini
ging als het Westiand zou
overgaan op conventionele ko
lenstook. Het provinciebestuur
pleit bij de minister voor een
regionale of provinciale aan
pak bij het afgeven van ver
gunningen voor koleninstalla-
ties. Thans moeten tuinders bij
de gemeente een vergunning
aanvragen als zij op kolen wil
len overgaan. Dat schept vol
gens de provincie alleen maar
onduidelijkheid. Het bestuur
dringt er bij de minister op
aan mogelijkheden te schep
pen voor een provinciale aan
pak.
l',feministen in
Dertig doden bij ontploffing Libanon
Een bomexplosie gistermiddag in een auto in het stadje Shtoura in de Oostlibanese Bekaa-vallei,
dat door Syriërs en Palestijnen wordt beheerst, heeft aan tenminste dertig mensen het leven ge
kost en een gebouw van de PLO volledig verwoest. Reddingsploegen waren urenlang in touw om
de doden te bergen. Het Front voor de Bevrijding van Libanon van buitenlanders heeft zich voor de
aanslag -verantwoordelijk gesteld. Het gebouw zou vol gelegen hebben met munitie.
PGGM komt met
hypotheek voor
lagere inkomens
ZEIST Het pensioenfonds
PGGM introduceert volgende
maand een nieuwe hypotheek,
die gekoppeld zal zijn aan het
loon van de hypotheekgever.
De lasten van de hypotheek
kunnen hierbij stijgen dan wel
dalen met de algemene loon
ontwikkeling. PGGM wil de
nieuwe hypotheek beproeven
op een duizendtal nieuw te
bouwen woningen.
Mogelijk algemene personeels
reductie in collectieve sector
DEN HAAG Het kabinet gaat bekijken of het mogelijk is om
door een algemene personeelsreductie te ontkomen aan zware
personeelsverminderingen bij bepaalde departementen. Dat
heeft premier Lubbers gisteren na afloop van het kabinetsbe
raad bekend gemaakt. Vooral in de welzijnssector zouden harde
klappen gaan vallen volgens de laatste voornemens. Aan dit
laatste zou enigermate kunnen worden ontkomen door de nood
zakelijke ombuigingen enigszins te herschikken over de ver
schillende departementen, aldus Lubbers. Daarbij is een algeme
ne personeelsvermindering een van de mogelijkheden waar het
kabinet aan denkt. Lubbers zei dat het kabinet waarschijnlijk
over een tot twee weken definitieve beslissingen over deze zaak
zal nemen.
(Vervolg van de voorpagina)
Een algemene, bij de wet verplichte arbeidstijdverkorting acht
het kabinet niet gewenst, ook niet voor bepaalde categorieën
werknemers. Wel wordt het denkbaar genoemd dat in het me
rendeel van de cao's deeltijdarbeid voor bepaalde categorieën
wordt overeengekomen, waardoor er dan een „vrijwillige ver
plichting" zou ontstaan.
Wat de lastenverlichting betreft gaat de notitie uit van een ver
laging van de sociale premies voor werkgevers, van verlichting
van belasting, met name de vennootschapsbelasting, en het ver
lagen van de energiekosten (elektriciteit goedkoper en een ver
dubbeling van de energietoeslag).
In de notitie wordt geconstateerd dat er een aantal belemmerin
gen is voor arbeidstijdverkorting. Zo meent het kabinet dat er
een minimumuurloon zou moeten komen in plaats van het nu
bestaande minimumweek-of -maandloon. Immers, als de ar
beidsduur wordt ingekort en daarvoor evenredig loon wordt in
geleverd, dan kan het minimumloon niet in dezelfde mate wor
den verlaagd. Omdat de hoogte van een aantal uitkeringen is
gekoppeld aan de hoogte van het minimumloon, is het de vraag
op welk aantal uren de koppeling voortaan moet worden geba
seerd. De minister zal daarover advies vragen aan de Sociaal-
Economische Raad.
Ook streeft het kabinet naar een verlaging van de percentages
van de minimumjeugdlonen. Die verlaging zou ook moeten wor
den doorgevoerd in de jeugdlonen in de cao's.
De regels voor het aanstellen en ontslaan van mensen zullen
eenvoudiger moeten worden. Het kabinet denkt aan bijvoor
beeld de mogelijkheid van arbeidscontracten voor een bepaalde
tijd, waardoor het voor een bedrijf makkelijker zou worden in
een tijdelijke behoefte te voorzien. Er zijn maatregelen genomen
om ontslagprocedures bij de arbeidsbureaus te versnellen.
Werklozen zouden met behoud van hun uitkering aan werk ge
holpen moeten worden. Dat zou moeten gebeuren door middel
van projectmatig opgezette activiteiten van de overheid. Via
strikte voorwaarden moet voorkomen kunnen worden dat het
gewone bedrijfsleven oneerlijke concurrentie wordt aangedaan.
De toetsing zou in handen moeten komen van locale commissies.
Ook denkt De Koning dat sommige van deze projecten voor
werklozen door het particuliere bedrijfsleven kunnen worden
uitgevoerd: stadsvernieuwing, monumentenzorg, landinrichting
en bosbouw. Maar ook dan moet het gaan om projecten die an
ders niet zouden zijn uitgevoerd.
:RIEMELS
macht stonden, veruit supe
rieur. Men schuilde er comfor
tabel onder, ook in Nederland,
zonder er veel van af te weten
of er mee te maken te hebben.
Maar, zoals gezegd, door de
ontwikkeling van de Russische
bewapening die niet had stil
gestaan ondanks het sluiten
van de twee SALT-akkoorden
in „het tijdperk der ontspan
ning", was een nieuw ant
woord, en nu in Europa zelf,
nodig gebleken. Met de plaat
sing van nieuwe raketten kon
den de Amerikanen duidelijk
maken dat hen de verdediging
van West-Europa ter harte
bleef gaan. Met andere woor
den, zowel politiek als militair
zouden de Verenigde Staten
en West-Europa hierdoor aan
elkaar zijn gekoppeld.
Terzijde: de Engelsen en Fran
sen, wijs geworden door de
oorlogservaringen, hadden
nimmér uitsluitend willen
vertrouwen op die Ameri
kaanse atoomparaplu. Zij
bouwden hun eigen afschrik
kingsmacht op en Frankrijk
onttrok haar in 1963 zelfs aan
het opperbevel van de NAVO,
omdat men in geval van nood
zelf aan de trekker wilde
staan. De Duitsers gaven ove
rigens juist op grond van die
oorlogservaringen er de voor
keur niet een eigen atoom
macht op te bouwen. Zij waren
er juist pacifistischer door ge
worden.
In het deze week hervatte
overleg in Genève gaat het
erom dat, wanneer de Russen
hun eigen SS-20 raketten niet
zullen terugtrekken, het
geen moeilijk te verwachten
is, gezien het grote overwicht
dat zij in de afgelopen zeven
1'aar hebben opgebouwd, de
coppeling met de Verenigde
Staten overeind zal blijven,
omdat daarmee West-Europa
gevrijwaard wprdt voor nucle
aire chantage 'door de Sovjet-
Unie. Het laatste belangrijke
nieuws over de vorige overle
gronde in Geneve is wat dat
betreft echter weinig bemoedi
gend. De Amerikaanse en
Russische onderhandelaar
kwamen in de zomer van het
vorig jaar in Genève tot een
akkoord, waaruit de 108 in
West-Duitsland te stationeren
Pershing-II raketten waren
verdwenen. Deze laatste ra
ketten worden in de Sovjet-
Unie het meest gevreesd, om
dat ze in slechts enkele minu
ten en met uiterst precisie doe
len in de Sovjet-Unie kunnen
raken. De Amerikaanse rege
ring heeft het voorlopige zo-
merakkoord van zijn onder
handelaar gedesavoueerd,
maar toch is de vraag gerecht
vaardigd of zij bereid is de
koppelingsgedachte inhoud te
geven. Vallen immers de Pers-
hing-II-raketten weg, dan is
de afschrikking een lachertje,
zo verklaarde deze week een
Amerikaanse diplomaat.
Hadden de Fransen deze week
misschien toch gelijk toen zij
maar het zekere voor het on
zekere namen en deze week
hun eigen afschrikkingsmacht
op het plateau van Albion uit
breidden met negen nieuwe
grote raketten?
PAUL VAN VELTHOVEN
nering van nieuwe middellan-
ge-afstandswapens als ant
woord op de ontplooiing van
de nieuwe verfijnde Russische
SS-20-raketten. Deze wapens
waren, anders dan de reeds
bestaande en inmiddels verou
derde SS-4 en SS-5 raketten,
door hun precisie de eerste in
hun soort om een rechtsstreek-
se bedreiging te vormen voor
steden- en militaire doelen in
West-Europa.
Schmidt redeneerde in zijn
toespraak vanuit de strategie
van het afschrikkingseven-
wicht: zouden de Amerikanen
hun strategische raketten op
de Sovjet-Unie durven inzet
ten, indien de Sovjet-Unie tot
een (beperkte) aanval op
West-Europa zou overgaan
Met andere woorden, zouden
de Amerikanen de vernieti
ging van New York en Was
hington willen riskeren, als
Dortmund zou worden aange
vallen door de Russen? Het
antwoord was natuurlijk nee.
Dat ontkennende antwoord
hield in feite in dat de geloof
waardigheid van de Ameri
kaanse atoomparaplu in het
geding was geraakt. Terwille
van de geloofwaardigheid er
van was daarom naar
Schmidts stellige overtuiging
een antwoord op de nieuwe
Russische wapens een eerste
vereiste. In een notedop is dit
de voorgeschiedenis van het
NAVO-besluit uit december
1979.
Tegenstanders van het besluit
wezen erop dat West-Europa
toch beschikte over Ameri
kaanse atoomraketten op
vliegtuigen, de zogenaamde
Forward Based Systems, waar
een afschrikwekkende wer
king vanuit ging, gelijkwaar
dig aan die van de SS-20-ra-
ketten. De waarde daarvan
werd door de NAVO echter
niet meer hoog aangeslagen,
want deze vliegtuigen zouden
namelijk gemakkelijk door het
sterk verbeterde afweerge
schut van de Warschaupact-
landen kunnen worden uitge
schakeld. Dat zij in de huidige
onderhandelingen niet meer
opduiken, bevestigt slechts
hun geringe strategische bete
kenis.
Behalve militair-strategische,
waren er voor het NAVO-be
sluit van 1979, ook politieke
redenen. De Westduitsers en
nog een aantal andere Westeu-
ropese landen, waaronder de
Benelux, hadden na de oorlog
afgezien van het opbouwen
van een eigen atoommacht,
omdat ze vertrouwden op de
Amerikaanse atoomparaplu.
Deze was, zolang de Russen
nog aan het begin van de op
bouw van. hun eigen atoom
DEN HAAG In de niet
aflatende stroom van
voorstellen met betrek
king tot de middellange-
afstandsraketten, is de
kans niet denkbeeldig dat
men het zicht op de oor
spronkelijke redenen van
het befaamde NAVO-dub-
belbesluit van december
1979 uit het oog verliest.
De druk om in Genève tot
een akkoord te komen, is
zo overweldigend groot
dat men aan de eigenlijke
inzet van het overleg
voorbij gaat. Wat was de
voorgeschiedenis van het
besluit?
Op 28 oktober 1977 hield oud
bondskanselier Helmut
Schmidt een rede voor het in
ternationale instituut voor
strategische studies in Londen.
Hij bepleitte daarin de statio
