Ferdinand Porsche
voelt zich gelukkiger
dan tien jaar geleden
Olympische
skipiste
levens
gevaarlijk
sportprogramma
Joop de Wilde
naar EK driebanden
ORT
Ceidóc Soivuj/nt
DONDERDAG 27 JANUARI 1983 PAGINA 9
nelle automobilis
ten laten haastig het
as los als een witte
orsche in hun spie-
el opduikt. Immers,
?«(at is de Rijkspolitie.
laar wie combi-
weert de naam Por-
Jj:he met horloges,
anstekers, pennen
surfplanken? Toch
het zo. En al heeft
beroemde sport-
tofabriek niet met
produktie van al
ie andere voorwer-
n te maken, toch
iat achter de ont
werpen dezelfde
an: Ferdinand
lexander Porsche,
jaar. Hij is de
:estelijke vader en
ïtwerper van de
rand-Prix-race-
ito's en de sportwa-
enmodellen 904,
1-912 en 914. Sinds
172, toen hij zijn
pbaan bij het Por-
he-concern opgaf,
erkt hij zelfstandig
s ontwerper in zijn
n gen Porsche-De-
gnstudio in het
lostenrijkse Zeil am
ee. Met een klein
-jam medewerkers
aet hij aan indus-
Riële vormgeving,
-oor negentig pro-
'int in opdracht van
ërden en verder
nder eigen naam.
topkwaliteit en
looie functionele
ormen. Dat zijn de
Vfvee uitgangspunten
Aan zijn ontwerpen.
ïrdnds kort brengt de
'iandelsonderneming
Jodall in Hoofddorp
vle Porsche-produk-
en op de Neder-
jndse markt. In zijn
iciudio in Zeil am See
kertelt Ferdinand
|0rsche over zijn fi-
jiisofie achter zijn
nUre, maar exclusie-
■Pe ontwerpen.
ZELL AM SEE Twee door
dringende ogen, nieuwsgierig
alles observerend. Een tikje
filosofisch en bescheiden.
Achter de man in zijn Oosten
rijkse jasje, met zijn speelse
jachthond aan zijn voeten,
vermoedt men niet de ontwer
per van razendsnelle sportwa
gens. Toch is hij het: Ferdi
nand Alexander Porsche.
Kleinzoon van de geestelijke
vader van de Volkswagen en
jarenlang topontwerper in de
Porschefabrieken in Stuttgart.
Als kind werd hij Butzi genoemd,
een koosnaampje voor een aardig
ondeugend jongetje. Later werd hij
als oudste kleinzoon bekend als
Porsche III. Na zijn grootvader
Porsche I en vader Porsche II. Op
gegroeid tussen auto's en glamour
van een wereldconcern woont en
werkt hij nu voor zichzelf in Zeil
am See. En eigenlijk voelt hij zich
nu gelukkiger dan ruim tien jaar
geleden, toen hij nog volop in het
top-management van de Porsche
fabrieken meewerkte.
„In 1972 ben ik voor mezelf begon
nen. Onze familie besloot in dat
jaar, dat wij ons als familie uit de
leiding van het bedrijf moesten te
rugtrekken". Een besluit dat geba
seerd was op het idee, dat een we
reldwijd bekend concern niet in
handen van één familie kon zijn.
Alleen Porsche II, dr. Ferry Por
sche, de vader van Ferdinand
Alexander bleef als voorzitter in de
leiding van het bedrijf.
Vrijheid
Ferdinand Alexander was gelukkig
met dit besluit. „Het probleem van
de Porsche-fabrieken was toch wel,
dat te veel organisatorisch vast lag.
Je maakte alleen auto's". De vrij
heid om dat te doen en te maken
wat hem inviel miste hij toch erg.
•„Ik ben nu veel gelukkiger. Je
kunt steeds aan nieuwe ideeën
werken. Je leert nieuwe materialen
kennen. In een bedrijf is alles veel
meer omkaderd. Bij nieuwe ont
werpen komt dan steeds de vraag
hoe. en of die in de produktieme-
thode zullen kunnen passen".
Ferdinand Porsche: „We kijken niet op een paar uur als we volop met een idee bezig zijn"
Met enkele vrienden ging Ferdi
nand Porsche in 1972 aan de slag.
Eerst in Stuttgart, maar na drie
jaar verhuisde Porsche Design, zo
als hij zijn bedrijfje noemde, naar
Zeil am See.
Ideeën voor ontwerpen vallen Fer
dinand Porsche niet zomaar in.
„Het is niet ineens een vonk. Je
bouwt langzaam je ideeën op, al
krijg je vaak wel ineens een voor
stelling hoe iets er uit moet zien.
Maar daarvoor moet je veel om je
heen kijken. Ook in de natuur
waar ik veel ideeën opdoe". De
omstandigheden bepalen vaak heel
toevallig de inval of het interesse
gebied. „Ik weet nog goed, dat toen
mijn oudste zoon geboren werd ik
ineens overal dezelfde kinderwa
gen zag. Met de nieuwe auto die je
koopt precies zo".
De eerste schrede die Porsche als
zelfstandig ontwerper zette leverde
een autokinderzitje op. Sportieve
horloges en een kindertrapcart, die
als een bouwdoos heel makkelijk
tot allerlei voertuigen was om te
bouwen. Maar tegelijk werd hij ge
confronteerd met een keihard ge
geven. De filosofie in de Porsche-
produkten mooie vorm en top
kwaliteit leende zich niet voor
een veiligheidszitje of een speel-
goedprodukt. De prijs bleek daar
belangrijker te zijn dan kwaliteit.
Porsche begrijpt dat niet. Zeker
waar het de veiligheid van een
kind in de auto betreft. „Men geeft
tienduizenden Marken uit aan een
dure auto, maar honderd Mark
Kunstenaar
Fraaie vormen vindt Porsche heel
belangrijk. „In de familie was ik
zo'n beetje de kunstenaar. Ik te
kende veel en ik doe dat nog graag.
Al wil ik mezelf niet een echte
kunstenaar noemen. Oorspronke
lijk had ik architect willen worden,
maar uiteindelijk kwam ik in de
auto-ontwerpen terecht. Wat mij in
het ontwerpen zo enorm trekt is de
uitdaging om wat in je fantasie ont
staat ook te maken. Daarbij zijn er
altijd grenzen. Maar die probeer ik
steeds te overschrijden".
Die grensverlegging brengen Por
sche en zijn team medewerkers ook
tot stand door geheel
meer aparte materialen te gebrui
ken. Titanium is zo'n materiaal, dat
geregeld terugkomt in de Porsche-
produkten. Een metaal uit de ruim
tevaart. Zeer moeilijk bewerkbaar,
maar heel licht en sterk als staal.
Dat daagt hem uit om het te ge
bruiken voor horloges, aanstekers
en pennen. Kostbaar dat wel. „Dat
weet ik best, maar ik ben er van
overtuigd, dat ondanks de recessie
mensen toch zullen willen betalen
voor kwaliteit en mooie vormen.
Die twee moeten dan wel samen
gaan. Ik wil geen slechte produk-
ten met alleen een mooi uiterlijk
ontwerpen".
Dat het met de Porsche-ontwerpen
wel snor zit blijkt uit het feit, dat
een door hem ontworpen zonnebril
goedkoopste model 500 gulden
vorig jaar door de firma Carrera,
die de bril fabriceert, in een oplaag
van een miljoen stuks werd ver
kocht. Natuurlijk speelt een stuk
snobisme een rol. Niet voor niets
maken allerlei fabrikanten ko
pieën, die ze als Porsche-brillen op
de markt brengen.
Om de top ook op kwaliteitsgebied
te kunnen bereiken is veel nodig.
Het vooronderzoek en de testrap
porten van een ontwerp als een
aansteker van titanium kost 295
gulden blijken eerder te behoren
bij de ontwikkeling van een nieu
we sportwagen dan bij een „een
voudig" gebruiksvoorwerp.
Ontwerper
van
razend
snelle
sportwagens
sloeg
andere
weg
in
Licht en sterk als
staal: horloges,
pennen en
aanstekers van
titanium.
Hoewel Porsche Design voor ne
gentig procent in opdracht van der
den ontwerpt van fotocamera's
(Contax Yashica) tot vliegtuigbe
schilderingen en interieurs en futu
ristische modellen van de Yamaha-
motorfiets vindt Ferdinand Por
sche de overige tien procent eigen
produkten van surfplank tot horlo
ges minstens even belangrijk. Juist
daarin kan hij zich geheel ongebon
den uitleven. Steeds iets nieuws
proberen. „Zelf met je handen iets
maken, dat is toch waanzinnig
mooi om te doen en steeds iets
nieuws proberen".
Daar spreekt ook de persoon van
Porsche uit. Zoals hij zelf zegt kan
hij voor veel dingen „misschien
wel te veel" warm lopen, al
heeft hij behalve de natuur en de
jacht geen enkele hobby die hij tot
het einde volhoudt. Die „speels
heid", die nu in zijn kleine ont-
werpbedrijf wel mogelijk is heeft
hem gelukkiger gemaakt. Een klei
ne ploeg enthousiaste medewer
kers, afkomstig uit vele landen,
staat hem bij. We kijken dan ook
niet op uren als we volop met een
idee bezig zijn. Maar het kan ook
dat als er sneeuw ligt, we met zijn
allen een hele middag gaan skiën
en 's avonds lekker doorwerken
We zijn niet gebonden aan een pro-
duktiebedrijf met de hele organisa
tie. We zijn vrij", aldus Ferdinanc
Alexander Porsche.
BERT MOLENAAP
ii«: Alkmaar-Valkensw.; Scyt-
'dam; De Veluwe-Shot W.
I divisie: Luto-Avanti 1; Avanti
>n; TT A'dam 2-Quick '32.
Ie divisie A: Gispen-Scylla 2;
volle-Noad; Korenbeurs-Onkyo.
Ie divisie B: Middelb. Z-Sjaar-
Phoenix-Ravesteijn; St. Hoger-
Vice Versa-Avanti; Scylla-
Torenstad-Kon. Lust.
Hoonhorst-A'dam '78;
(D); OTTC-Middelb. Z.
Itlasse: Amer-Esca; Rotterdam-
Y-P. Bears (zon.); Neptu-
(zon.).
klasse: De Gouwe-HZPC:
H-Merwede; Pluvlus-De AA
'82 (zon.).
KZC-OZPC; Het Ravljn-
Gool; DSZ-HZC
Zlan V.-ZPB (zon.); De
(zon).
Haaksberg; R'dam-Zuid-BS Leiden;
Delft-The Stars.
Promotiedivisie: Orca's-Groningen;
Arn. Eagles-Zaandam (zon).; Werken
dam-Amsterdam; Utrecht-Eindhoven.
Eerste divisie: Uitsmijt.-Hoofddorp;
Ymlr-Zeemacht; Greyhounds-Pokal;
Akrides-Celerltas; AMVJ A'dam-
ASVU; L. Trotters-BC Voorne; JRC
Boxtel-BOB; Wyba-Cangeroes; BI.
Eagles-Goba; BC Paulus-Hertogball.
DAMES
Eredivisie: Voorburg-Amstelveen;
Den Bosch-J. Jumpers; Landlust-
BOB; R'dam Zuid-Voorne; AMVJ
A'dam-The Stars.
Promotiedivisie: Noordkop-Sea De
vils (zon.); MSV-DAS; Gronlngen-US
(zon.); Cangeroes-Zeemacht (zon.).
Eerste divisie A: Midla'nd-S. Shoo
ters. Rac. A'dam-Musselkan.; Olym-
pla-Akrides (zon.); Mosquito's-Ymir.
Eerste divisie B: Arnhemia E-Green
Eag. (zon.); Dynamo-Kimbria; Leiden-
Cheetah.
VOLLEYBAL
HEREN
Eredivisie: Voorburg-Brevok (zon);
WC-Maastrlcht; Orion-Zaan '69; Anl-
mo-Blokkeer; Martlnus-Nijmegen; Ly-
curgus-AMVJ.
Eerste divisie A: Donitas-Sudosa;
The Smash-DAK; Molenwiek-Reflex;
VCS-Zwovok '81; Martinus 2-Dyna-
mo; Dynamiek-Ovra.
Eerste divisie B: Voorburg 2-Radius;
P en P-EAW; DOS-Broleco; Geldrop-
Valbovol; Udenhout-Z.huizen; Polaris-
DAMES
Eredivisie: Voorburg-Martlnus; WC-
Dynamo; Orion-Sudosa; VCH-Longa
'59; DVC-VCC; Valbovcl-AMVJ.
Eerste klasse A: Be Quick-Set Up
'65; Orlon-Katapult; Pollux-DFC; The
Smash-Gronlngen; Lycurgus-Ovra.
Eerste klasse B: Voorburg 2-Utrecht
vc; Were Di-EAW; DOS-P en P;
VCH-Sarto; SW-Haag '68; Rust
Roest-Oikos.
ZAALKORFBAL
Overgangsklasse B: Pernix-VEO;
VES-HKC (Ha); ZKC '31-DKOD; KVS-
OWO.
ZONDAG
Overgangsklasse C: ODK-Stanfries;
Sparta-BEP; Westerkw.-Luto.
Overgangsklasse D: Achilles-PSV;
Deto-Trekvogels; Sperwers-Rust
Roest (za.); O. Eibern.-OEC.
ZAALHANDBAL
HEREN
Eerste divisie A: AHC'31-Enschede;
Volendam-Aalsmeer 2; Olympia H-
BDC; Hurry Up-Hellas; S. Vereent-
Hercules.
Eerste divisie B: Caesar-UDI; Me-
teoor-UD; Sittard. 2-PSV; Tornado-
Internos; Swift A-Loreal.
DAMES
Eerste divisie A: Quick'20-HMS; V en
K-E en O; Volewljck-BDC; Foreholte-
HVS; Hellas 2-DSVD.
Eerste divisie B: Animo-ESCA: DES-
lason; Zonnebloem-Actief R; Wings-
Hercules; Swift A-Loreal.
ZAALHOCKEY
Hoofdklasse A: Gron. Studs-HGC;
Wagenlngen-Tllburg; HDM-Den
Bosch.
Hoofdklasse B: Klein Zw.-Hattem;
MEP-Kampong; Oranje Zw-Venlo.
EN WISKE HET BRETOENSE BROERTJE
ZAALKORFBAL
Hoofdklasse A: Deetos-Archipel;
Blauw Wit-LDO; Dalto-Pams (za.);
SCO-AKC.
Hoofdklasse B: Rohda-PKC (za.); Die
Haghe-Samos; Fortuna-Allen W;
Asko-DOS'46.
Overgangsklasse A: St. Hooger-
HKV; O. Arnhem-Swift (A); DOS (e)-
Fides P.; Rapiditas-'t Oversch.
RUGBY
Ereklasse
Castricum-AAC; RRC-DIOK; DSRC-
RCH; NFC-HRC; LSRG-KMD.
Promotieklasse Zuid: Delft '74-Oe-
moemenoe; RCC-Dukes; Wagenln-
gen-RSRC; USRS-Te Werve.
Sportwereld
SNEEK Vanuit Sneek orga
niseert men op 12 en 13 febru
ari een elfstedentocht voor
windsurfers. De af te leggen
afstand bedraagt 250 kilome
ter.
PARIJS De Britse atleet
Daley Thompson is in Parijs
onderscheiden met de jaarlijk
se prijs van de Académie des
Sports. Thompson is Europees
kampioen en wereldrecord
houder tienkamp. In 1981
werd de Japanse judoka Yasu-
hiro Yamashita onderschei
den.
INDIANAPOLIS De Inter
nationale Atletiek Federatie
heeft de atletiekbond van de
Verenigde Staten opnieuw
meegedeeld dat Renaldo Ne-
hemiah als professional be
schouwd dient te worden.
MOSKOU De wielrenner
Doebitsjkin heeft in Moskou
het werelduurrecord achter de
motor op overdekte banen ge
bracht op 77 kilometer en 386
meter. De Australiër Dagion
legde in 1977 vijf kilometer
minder af.
Japan debuteert
bij WK veldrijden
BIRMINGHAM Aan de we
reldkampioenschappen vel
drijden, die op 19 en 20 febru
ari in het Engelse Birmingham
worden gehouden, neemt voor
het eerst een Japanse wielren
ner deel. Japan heeft de ama
teur Ukiharu Mori ingeschre
ven. Hij brengt het aantal
deelnemende landen op zes
tien: Groot-Brittannië, West-
-Duitsland, België, Spanje,
Verenigde Staten, Frankrijk,
Nederland, Ierland, Italië, Ja
pan, Luxemburg, Polen, Zwit
serland, Tsjecho-Slowakije,
Sovjet-Unie en Denemarken.
Een gewonde Peter Müller, de Zwitserse koploper in de
stand om de wereldbeker alpine-skiën, wordt na zijn val
op de Olympische piste In Serajevo op een brancard
slee de berg af geholpen.
DUINKERKEN Aan het
Europees kampioenschap drie
banden, van 27 tot 30 januari
in het Noordfranse Duinker
ken, nemen niet minder dan
vijftien biljarters deel. Zij wor
den onderverdeeld in drie
poules, waarvan de eerste
twee overgaan naar de finale-
-poule. Nederlands kampioen
Joop de Wilde uit Delft is in
gedeeld met de Belg Dielis, de
Portugees Theriaga, de Frans
man Vierat en de Italiaan
Monticciolo.
De deelnemers zijn:
Poule A: Raymond Ceulemans
(Bel), Hans Laursen (Den),
Torbjörn Blomdahl (Zwe), Ga
briel Cirez (Spa) en Franz
Stenzei (Oos).
Poule B; Johann Scherz (Oos),
Richard Bitalis (Fra), Günther
Siebert (Wdl), Daniel Brugg-
heman (Bel) en Zoltan Kovac
(Tsj).
Poule C: Ludo Dielis (Bel),
Jorge Theriaga (Por), Joop de
Wilde (Ned), Egidio Vierat
(Fra) en Franco Monticciolo
(Ita)
De deelnemers aan het Euro
pees kampioenschap kunststo
ten in het Oostenrijkse- Linz
van 20-23 januari zijn: Ray
mond Steylaerts (Bel), Leon
Corin (Bel), Riccardo Fernan
dez (Spa), Jean Bessems (Ned),
Gerd Tiedtke (Wdl), Giuseppe
Tomsich (Ita), Julio Gil (Zwi),
Maurice Coyret (Fra), Robert
Immervoll (Oos) en Heinrich
Weingartner (Oos).
SERAJEVO Met een door bloed overstroomd gelaat
lag Peter Muller gisteren bewegingloos in de sneeuw.
De Zwitserse koploper in de stand om de wereldbeker
alpine-skiën was in Serajevo het eerste slachtoffer van
een trainingsafdaling op de Olympische piste, die vorig
jaar nog als „te gemakkelijk" werd gekwalificeerd.
Maar bij de laatste proeve voor de wereldbeker-afda
ling van vandaag verging de beste skiërs het lachen. In
de bergen bij Bjelasnica heerst nu angst.
„Deze piste is uiterst gevaarlijk", zei Ken Read, de onverschrok
ken Canadese afdaler na zijn beurt over 3070 meter, met een
hoogteverschil van 805 meter. Team-artsen vertelden dat veel
skiërs met rugpijn uit de trainingen te voorschijn kwamen. Pe
ter Muller had al van tevoren gewaarschuwd. Hij ging met angst
in het lijf naar beneden, te verkrampt, en maakte dan ook een
lelijke val. Meteen na zijn ongeluk werd hij overgebracht naar
een ziekenhuis, waar de artsen na een zware hersenschudding te
hebben vastgesteld tevens een halswervelbreuk veronderstel
den.
De Bosnische gastheren hebben zich de kritiek van vorig jaar
wat al te zeer ter harte genomen. Ze hebben de piste met kunst
matige hobbels, die sprongen van ruim 50 meter ten gevolge
hebben, bemoeilijkt. De Oostenrijkse wereldkampioen Harti
Weirahter was kort maar krachtig in zijn commentaar op deze
omstandigheden: „Die sprongèn zijn levensgevaarlijk".
'Tekenend voor de situatie zijn de tijden die in de training wer
den gerealiseerd. Read had dinsdag de afdaling al afgelegd in
1.53,93. Todd Brooker, de Canadese winnaar van de Hahnen-
kamm-afdaling zaterdag in Kitzbühel, was gisteren de snelste in
1.54,32. Weirather en diens landgenoot Franz Klammer kwamen
beiden in 1.54,72 naar beneden. „Normale" tijden over ruim 3000
meter liggen ruim boven de twee minuten. De internationale
skifederatie (FIS) schrijft overigens voor de wereldbekerwed
strijden een afdaling van minstens twee minuten voor.
Het was niet meer mogelijk in ëën dag nog veranderingen aan
te brengen in de keiharde baan. Ook in de Joegoslavische plaats
voor de Winterspelen van 1984 is gebrek aan een werkelijke
winter en dus genoeg sneeuw. Veel topskiërs betwijfelden zelfs
of de organisatie, die ook al te kampen heeft met door beren
kapot getrokken vangnetten en uit nood de start vanaf het dak
van de kabelbaan doen verlopen, nog wel iets veranderen voor
de Spelen over een jaar.
