Platenmaat schappijen
luiden de noodklok
£eidoe6ou«int
Overtuigend „Russisch uit Rotterdam
sportprogramma
DE KRANT IETS DUURDER
Daar kunt u 'm niet voor missen,
SPORT/KUNST
CcidocScmotit
DONDERDAG 20IANUARI1983 PAG»
Amsterdams
Volkstoneel weer
rond de tafel
AMSTERDAM Het bestuur en de ac
teurs van de stichting Amsterdams
Volkstoneel gaan weer rond de tafel zit
ten om te trachten hun meningsver
schillen bij te leggen en het Volkstoneel
te redden. Dit gebeurt op voorstel van
de vice-president van de rechtbank in
Amsterdam, mr, B.J. Asscher, die giste
ren een kort geding behandelde dat
twee spelers van het Volkstoneel tegen
het bestuur hadden aangespannen.
Hierdoor wordt het mogelijk dat het
Amsterdams Volkstoneel toch weer sub
sidie gaat vragen. Dat lag sinds een be
sluit van het bestuur op 15 december
niet meer in de bedoeling.
Kostbaarheden
schip Piet Heyn
onder de hamer
AMSTERDAM Bij Chris-
tie's in Amsterdam worden
16 maart opgedoken schat
ten en gebruiksvoorwerpen
uit in de 17e eeuw gezonken
schepen geveild. Hieronder
bevinden zich ook voorwer
pen uit het vlaggeschip
„Hollandia" van Admiraal
Piet Heyn. Dit schip ging in
1627 onder hevig artillerie
vuur voor de kust van San
Salvador in Brazilië ten on
der. Ook komen kostbaarhe
den uit andere gezonken
schepen onder de hamer.
MUSICAL OVER
MARILYN MONROE
LONDEN Na Evita staat het verwen
de Londense musicalpubliek een nieuwe
sensatie te wachten. Deze week zijn in
Londen de repetities begonnen van een
musical over Marilyn Monroe, het legen
darische sexsymbool uit de jaren vijftig.
Het is de bedoeling dat de musical, die
naar schatting meer dan een miljoen
pond (ruim vier miljoen gulden) gaat kos
ten, medio maart in première gaat. De ti
telrol wordt vertolkt door de 28-jarige ac
trice Stephanie Lawrence, die grote faam
heeft verworven als Evita in de gelijkna
mige musical. Als jong meisje koesterde,
Lawrence al grote bewondering voor Ma
rilyn. „Voor velen is zij de perfecte
vrouw".
Copyright The Guardian
VNT: „Wat
is kunst
ontzien?"
AMSTERDAM De
vereniging van Neder
landse toneelgezel
schappen (VNT) vraagt
zich af wat het bete
kent als het kabinet-
Lubbers zegt „de kuns
ten relatief te ontzien",
als minister Brinkman
de Nieuwe Komedie en
Proloog geen subsidie
meer geeft. Brinkman
heeft op het toneel
voor '83-'84 nu al 20
procent bezuinigd, al
dus de VNT.
Voorpagina-
personen
onder elkaar
PARIJS De Franse cou
turier Pierre Cardin, me
vrouw Claude Pompidou,
weduwe van de overleden
president en de actrice Je
anne Moreau (v.l.n.r.) kwa
men feestelijk bijeen toen
onder het kopje „Amerika
beziet Frankrijk" Time Ma
gazine voorpagina's liet op
hangen, waarop Franse
prominenten voorkwamen.
Deze voorpagina's vormen
een onderdeel van een
Amerika-Frankrijk tentoon
stelling.
„Het Machtige Hoopje" had
Wladimir Stassow, hun eigen
literaire heraut, ze honend ge
noemd en ze hadden die spot
naam als eretitel aanvaard, de
vijf muzikale dilettanten die
rond 1865 de Russische muziek
wilden opstoten in de vaart
der volken. Ze waren allemaal
voortgekomen uit de aristocra
tische, militaire en ambtelijke
elite: Moussorgski was officier,
later ambtenaar; Borodin arts,
daarna hoogleraar in de schei
kunde; Koej, genie-officier en
ingenieur en Rimski-Korsa-
kow zee-officier. Balakirew
behoorde tot de lagere adel en
de ambtenarenstand en hoe
wel hij de muziek van meet af
aan als vak beoefende, bete
kende dat in het toenmalige
Rusland nog niet zoveel. Niet
temin werd Balakirew, als de
best onderlegde, de leider van
het componistenkwintet dat
hij stuurde in de richting van
het Russische en Oosterse me-
los en tegelijk in de richting
van de Westerse progressivi
teit van Schumann, Berlioz en
Liszt.
Onhandige genie
Nu weten we dat Moussorgski
het onhandige genie van het
vijftal is geweest, dat Rimski
zijn onmiskenbaar talent gelei
delijk aan wist te onderbou
wen met veel vakmanschap en
dat Borodin een gemakkelijk
aansprekend natuurtalent be
zat. Van Cesar Cui, Frans van
origine en het meest cosmopo-
litisch van het groepje, horen
we hier tegenwoordig geen
noot meer, hoewel hij destijds
door Julius Röntgen in ons
land werd geïntroduceerd.
Ook Balakirew verschijnt nog
maar heel zelden op onze pro
gramma's, zeker ten onrechte.
Misschien is dat ook wel met
Cui het geval.
Rimski, wiens eigenlijk terrein
de historische en de sprookje
sopera was, blijft hier door de
jaren heen populair vanwege
zijn rapsodisch „Capriccio es-
pagnol", zijn oriëntaalse fanta
sie „Shéhérazade" en zijn bril
jante concertouverture „Het
groot Russisch Paasfeest",
composities die als opusnum
mer 34, 35 en 36 hebben en
alle drie omstreeks 1888 ont
stonden.
Evenals Berlioz heeft Rimski,
die bij het werken aan zijn
eerste symfonie zijn tekort aan
vakkennis pijnlijk ervaarde,
die achterstand grondiger en
sneller ingehaald dan de ande
ren. Weldra was hij de uitge
sproken vakman en de peda
goog die niet alleen zijn leer
lingen maar ook zijn onzekere
vakbroeders uit de technische
problemen moest helpen. Hun
onvoltooide nagelaten werken
moest hij afmaken, wat het
nageslacht hem nauwelijks in
dank heeft afgenomen.
Handleiding
Evenals Berlioz schreef Rims
ki een handleiding voor in
strumentatie. Dat behoeft niet
te verwonderen want net als
de Franse romanticus die in
zijn programmamuziek ten
dele zijn voorbeeld was, ont
plooide Korsakows scheppen
de fantasie zich het sterkst in
het orkestrale spel van klan
ken en timbres. Dat blijkt ook
heel duidelijk uit twee Philips-
platen die het Rotterdams
Philharmonisch Orkest onder
leiding van David Zinman (in
tussen al weer vertrokken als
vaste dirigent van het ensem
ble) aan Rimski-Korsakow
heeft gewijd.
Als we de ouverture „Het
groot Russisch Paasfeest" die
hier vrij geregeld is te horen,
buiten beschouwing laten, gaat
het bij deze platen om muziek
die ten onrechte weinig be
kend is omdat ze heel zelden
wordt gespeeld.
Rimski's opera's immers wor
den hier ook niet opgevoerd.
Dat de libretti nogal zwak en
onbetekenend zijn, is minder
doorslaggevend dan dat bezet
ting en ensceneringen altijd
kostbaar worden. Hoe jammer
dat in muzikaal opzicht is, kan,
blijken uit Philips-plaat
6514.163 met concertsuites uit
de opera's „Het sprookje van
tsaar Saltan" en „De gouden
haan".
De suite uit het laatstgenoem
de werk - Rimski's laatste ope
ra - heeft de componist zelf
niet helemaal kunnen afma
ken zodat Glazoenow en
Steinberg het stuk hebben vol
tooid. Gelukkig maar want
wie naar deze suites uit hier
nauwelijks bekende opera's
luistert, wordt niet gehinderd
door gebrek aan kennis van de
muziekdrama's, zo boeiend is,
melodisch en harmonisch, de
muziek op zichzelf. Het meest
imponeert de chromatiek in
„De gouden haan" maar ook
de andere suite is zeker de
moeite waard en beslist niet in
de eerste plaats om het veel
vuldig bewerkte salonstukje
„De vlucht van de hommel"
dat er deel van uitmaakt.
De andere Philips-plaat, ge
nummerd 9500.971, bevat een
veel vroeger werk van Rims
ki, namelijk .het in eerste aan
leg op 24-jarige leeftijd gecom
poneerde symfonische gedicht
„Antar", dat de componist
aanvankelijk ten onrechte als
zijn tweede symfonie presen
teerde. Later heeft hij ingezien
dat de symfonische doorwer
kingen alléén die titel niet
rechtvaardigen en is hij ook
gaan beseffen dat er van aller
lei compositorische tekortko
mingen waren. Tot zijn 59e
jaar is hij nu en dan met het
stuk beziggeweest. Er ontston
den nog drie andere versies
waarvan die uit 1897 de beste
schijnt te zijn. Die vijf jaar na
de dood van de componist ge
publiceerde versie is echter
bijna nergens ooit te beluiste
ren. Voor zover „Antar" hier
en daar nog wordt gespeeld,
gaat het om een compromis
van componist en uitgever die
niet veel geld wilde steken in
het laten vervaardigen van
nieuwe drukplaten.
Hoe dat zij, Rimski's muzikale
verbeelding van een in Noord-
Syrië spelend sprookje is fasci
nerend. Het is aardig in de au
tobiografie van de componist
na te lezen hoe dit werk uit de
begintijd- van „Het Machtige
Hoopje" tot stand kwam. Be
halve de thema's van de held
en van de fee ontleende hij
alle andere thema's aan een al
bum Arabische melodieën dat
Borodin hem te leen gaf, ter
wijl Dargomyshski een eigen
harmonisatie van het hoofd
thema voor de finale ter be
schikking stelde. Balakirew en
Moussorgski maakten Rimski
attent op het sprookje en
spoorden hem geregeld aan er
zijn krachten op te beproeven.
Hoewel de inhoud op de hoes
Dirigent David Zinman, die tot
het vorige winterseizoen vast
dirigent was van het Rotter
dams Philharmonisch Orkest
met welk ensemble hij op de
valreep nog twee platen maak-
wel wat duidelijker geprofi
leerd had kunnen worden,
spreekt de muziek terstond
aan. Rimski vond deze fanta
sie-wereld „de mooiste leugen"
op aarde en vermijdde er zich
in, indringend maar zonder
pathos of nadrukkelijkheid.
Zinman lijkt deze muziek op
het lijf geschreven, het orkest
en de akoestiek van De Doe
len-zaal niet minder. Hetzelfde
geldt voor de weergave van
het „Paasfeest" dat de tweede
plaatkant completeert.
JOHN KASANDER
„Vrouwen vo<
Vrede" in U
Zweden cont
tv-film ra
Golda-Meirjf1
STOCKHOLM De ZvL
organisatie „Vrouwen P
Vrede" heeft protest aatv
kend tegen de televisiefip
is gemaakt over het levi
premier Golda Meir v
raël. Zij eist dat de Z'
omroep stelling neemt
de film, die vorige wee'
televisie werd vertooi
vrouwen zeggen dat de
kaanse film, waarin
Bergman haar laatste gi
speelt, o.a. doet aan „i
sing van de geschiedeni
senhaat en oorlogsver!
king".
Tl
J
1
r
IT
r
IJ
si hei
HI m jy| gj g| gj gj
1-2 vreemde taal; 2-25 klipzwa*'
de eetbare vogelnestjes boutP
niet toegankeljk voor raadge^,
24 moesplant; 5-6 Poolse vol^
6-23 snel en vrolijk (muziek); ffl
ne vrucht; 8-22 uit zand bes
zeeoever; 9-10 titel van de v(e:
keizer van Ethiopië; 10-21 va.
daante; 11-12 toonbeeld vi
schuld; 12-20 Brussels biersoo l
14 waterkering; 14-19 OOghOB'
1R ie o
laatste horizontale rij 4
kende uitdrukking. 1
Oplossing M
-31 :snp s; öu^njpun epua*
'P LI 81-91 m
-91 ;se>i 61-H :*!!P n-ei :ojeim
:unp 2i-li :iumos iz-oi :sn6«
:puejjs zz-8 :seqiee 8-Z :oj6eir
:e->\jnze\jj g-g :eizeu|ds f2-k
-ie f-e :uee6ueies gg-z :subbw
BAARN Door de ratifi
catie van twee internatio
nale verdragen op de lan
ge baan te schuiven, be
rokkent de Nederlandse
regering ernstig schade
aan de werkgelegenheid
in de Nederlandse muzie
kindustrie. Platenmaat
schappijen kunnen als ge
volg hiervan geen vuist
makentegen de piraterij
en derven daardoor vele
miljoenen aan inkomsten.
Dat is de mening van de Cen-
trale Ondernemingsraad van
de Baarnse platenmaatschappij
Polygram B.V. De COR heeft
de Tweede Kamer een brief
geschreven met het verzoek
haast achter de zaak te zetten.
Het gaat om de Conventie van
Rome 1961 en de Conventie
van Genève 1962. Al in febru
ari 1980 nam de Kamer een
motie aan, waarin op spoedige
ratificatie werd aangedrongen.
De toenmalige minister van
CRM Gardeniers beloofde toen
daarvoor zorg te dragen.
Sindsdien is er echter niets
meer gebeurd.
Het Verdrag van Rome regelt
onder andere het recht van
platenmaatschappijen om in
auteursrechtelijke kwesties als
belanghebbenden oe treden.
Onder de oude auteurswet van
1912 was dit recht alleen voor
behouden aan tekstschrijvers
en componisten (in casu
BUMA en STEMRA). In de
Conventie van Genève ver
plichten 25 aangesloten landen
zich tot het onderling beharti
gen van eikaars auteursrechte
lijke belangen.
Mr. H.J. Israels, adviseur van
de COR, schat dat de Neder
landse muziekindustrie per
jaar circa 25 miljoen gulden
aan ontdoken auteursrechten
zijn neus voorbij ziet gaan,
doordat ons land zich niet op
de bescherming van deze twee
conventies kan beroepen.
„Een paar jaar geleden was de
bedrijfstak nog zo winstgevend
dat men aan de piraterij (die
ongeveer 5 procent van de om
zet vertegenwoordigt) niet zo
zwaar tilde", aldus Israels.„Nu
de recessie ook in deze bran
che toeslaat wordt het echter
wel een probleem, met alle ge
volgen van dien voor de werk
gelegenheid". Bij Polygram al
leen al moeten per 1 april 150
van de 1200 werknemers af
vloeien. Volgens voorzitter
K.M.J. Dircksens van de Cen
trale Ondernemingsraad van
Polygram, is de situatie in de
rest van de bedrijfstak even
weinig florissant.
Betaald voetbal
EREDIVISIE PEC—Roda JC. FC
Twente—AZ "67. NEC—Willem II.
*)PSV—FC Utrecht. Sparta—Feye-
noord. ExcelsiorHelmond Sport,
NACFortuna Slttard, Haarlem
Go Ahead Eagles. Ajax—Groningen.
EERSTE DIVISIE Heerenveen—
Volendam, *)VeendamTelstar. FC
WV—Vitesse. DS '79—SW.
*)MWEindhoven, Wageningen
SC Cambuur, De GraafschapHera-
Op zaterdag (19.30 uur).
Rest zondag 14.30 uur.
(2e elftallen) Res. eredivisie GA
Eagles—Telstar, FC Utrecht—AZ '67.
FeyenoordExcelsior, Eindhoven
PSV, Ajax—Sparta, NAC—FC Gro
ningen.
Res. 1e divisie A HeraclesVeen-
dam, VolendamHeerenveen, SVV
FC Twente. SC CambuurPEC.
HaarlemFC Den Haag.
Res. 1o divisie B De Graafschap
Roda JC. VitesseNEC, Helmond
Sport—FC WV. FC Den Bosch—
MVV, Fortuna S.—Wageningen.
Amateurs
HOOFDKLASSE A RCHRVC,
Unltas—Ellnkwljk, DHCHilversum,
Blauw Wit—Xerxes, CVV—DWV.
VUCZeeburgla, EDO—AFC.
Westl
EERSTE KLASSE A DCG—Storm
vogels. SEW—AFC'34, DRCDWS,
De Spartaan—JOS. Aalsmeer—Lug-
dunum, NFCZandvoortmeeuwen.
West II EERSTE KLASSE B Wil
helmusWestlandla, Papendrecht
HION, Spartaan "20Hermes-DVS.
Neptunus—De Musschen, VIOS—
DCV, HOV—Roodenburg, Nleuwen-
hoornSlledrecht.
TWEEDE KLASSE A UVS—FC
Llsse, ADO—Verburch, Blauw
Zwart—SJC, VELO—DHL. LENS—Al-
phense Boys, RKDEOGouda.
DERDE KLASSE A UDO—HW,
RKAVVVredenburch, QuickCele-
rltas, VVSBTonegldo, LFCHMSH,
Rijswijk—HBS.
DERDE KLASSE B Schipluiden—
BTC, HS-Texas/DHBEBOH, GDS
Schiedam. OliveoPDK, Den
HoornDelfla, TransvaliaLaak-
VIERDE KLASSE A Meerburg-
Randstad Sport, HillegomTeylin-
gen, Van Nlspert—Alkmania, DO-
COS—Concordia (H). ForeholteAl-
tlor. LDWSROAC '79.
VIERDE KLASSE B RAVA—VTL.
AlphenseSpoorwljk, DSOWasse
naar. DOSRODB. Bernardus—SJZ,
SVLV—VCS.
VIERDE KLASSE C St. Volhar
denSMV, De PostduivenSCR.
Alexandia '66BMT. Voorburg
GDA, Quick Steps—VVP, VOC—Hllle-
gersberg.
VIERDE KLASSE D DelftTOGB,
DCL—Tediro, Hoek van Holland—
RKSVM, NleuwerkerkADS, Oranje
pleinBEC, SchevenlngenDWO.
Zaterdagvoetbal
EERSTE KLASSE A NSW—Zwart
Wit '28, Rljnsb. Boys—Vitesse (D).
NoordwljkSpljkenlsse. Baren-
drechtHeerjansdam, Kozakken
Boys—RCL, Nw. Lekkerland—SSS,
PPSC—Quick Boys.
TWEEDE KLASSE B 's-Gravenz
SV LYRA, SpiritDe Zwerver, Xer
xesRWH, Be FairGelnoord. De
Zwervers—DOTO, FC Llsse—Zwalu
wen VI.
Weat II DERDE KLASSE A Kat
wijk—Vlaardlngen, Excelsior (P)—
JAC SVPTT—Helnenoord, DUNO—'s-
Gravenzande, Ter Leede—MVV '27.
ARC—Hoekse Boys.
VIERDE KLASSE A SEV—Semper
Altlus. KMDDEVJO, Naaldwijk-
Monster, DORRLoosduinen. Hon-
selersdljkSV '35. HPSV—Die Ha-
ghe.
Regionale Jeugd
KLASSE I Quick Boys—SC Feye
noord. ADOExcelsior, Sparta
HOV. UVS—VUC. FC Llsse—Katwijk,
Quick—Roodenburg.
KLASSE II Rijswijk—Lugcjunum.
CW—De Musschen. Unitas—Xerxes.
DHC—DFC. Zwijndrecht—RKAW,
SWOlympla.
KLASSE B Quick Boys—UVS. Flo-
reantSparta. Excelsior—ADO. SC
FeyenoordRVC, Roodenburg
Overmaas, RKAW—Zwijndrecht.
ZATERDAG
BASKETBAL
Heren eredivisie: Haaksbergen-Den
Bosch, BS Weert-Donar, The Stars-
Rotterdam Zuid, BS Leiden-Landlust.
Noordkop-Delft. Eerste divisie:
Hoofddorp-Ymir, S. Shooters-Grey
hounds. Lelden Trotters-Rowic, BOB-
Blue Eagles, Goba-Hertogballers. Da
mes eredivisie: BOB-Den Bosch. Jol
ly Jumpers-Voorburg. The Stars-Rot-
terdam Zuid. Amstelveen-AMVJ Am- RUGBY
sterdam. Eerste divisie B: Leiden-
Dragons. Green Eagles-JRC Boxtel.
ZAALKORFBAL
Hoofdklasse A: LDO-Dalto. B: DOS
'46-Rohda. PKC-Dle Haghe. Over
gangsklasse D: Rust Roest-Ons Ei
bernest, Trekvogels-Sperwers.
ZONDAG
BASKETBAL
Heren eerste divisie: Zeemacht-Akri-
des, Pokai-AMVJ Amsterdam, Celeri-
tas-ASVU. BC Voorne-Wyba. Cange-
roes-BC Paulus. Dames eerste divi
sie B: Cheetah-Dynamo. Kimbria-
Arnhemla Eagles.
TAFELTENNIS
Heren eerste divisie: Avantl 1-Avanti
2, Odion-TT Amsterdam 2, Quick '32-
Luto. Tweede divisie A: Scylla 2-SM
Zwolle, NOAD-Korenbeurs, Onkyo-
Glspen. B: Sjaardema-Phoenix, Ra-
vesteljn '67-Steeds Hoger/TSB, Wil-
no-MIddelburg Zuid.
Dames eerste divisie: Amsterdam
'78-Treffers. Swift D-OTTC. Middel
burg Zuid-Hoornhorst.
VOLLEYBAL
Heren eredivisie: Nijmegen-Voor-
burg, Brevok-WC, Maastrlcht-Orion.
Zaan '69-Anlmo, PVC/Blokkeer-Ly-
curgus, Martinus-AMVJ. Eerste divi
sie B: Zevenhulzen-Voorburg 2. Radl
us-P P. EAVV-DOS, Broleco-Gel-
drop, Valbovol-Polarls, Llnne-Uden-
hout. Dames eredivisie: Voorburg-
WC, Longa '59-Valbovol, Assen-
DVC, Dynamo-VCH, Martinus-Orlon,
VCC-AMVJ. Eerste divisie B: Haag
'68-Voorburg 2, VC Utrecht-Were Dl.
EAVV-DOS. P P-VCH, Sarto-Rust
Roest. Olkos-SW.
WATERPOLO
Heren ereklasse: De Zijl LGB-AZC
Alphen. VZC-HZC De Robben.
Hoofdklasse: AZPC-Het Y. Rotter-
dam-Neptunus, Polar Bears-De Amer.
Eerste klasse: Merwede-De Aa,
HZPC-ZCG, Rapldo '82-Zwemlust H.
Dames hoofdklasse: KZC-HZC De
Ereklasse: AAC-DIOK, DSRC-Castri-
cum, HRC-RRC, KMD-RCH, LSRG-
NFC. Promotieklasse Noord: Thor-
Ascrum, URC-Haarlem, 't Gooi-West
Friesland. DIOK 2-Be Quick. Eem-
land-USRS. Zuid: Delft '74-Wagenin-
gen, Te Werve-Dukes, Oemoemenoe-
RSRC, RCC-RCH 2.
WATERPOLO
Heren ereklasse: Het Ravi|n-LZ '86.
Hoofdklasse: ESCA-Nereus. Eerste
klasse: Pluvlus-De Gouwe. Dames
hoofdklasse: Het Ravljn-Vuursche,
ZIAN Vltesse-OZPC, De Futen-ZPB.
ZAALHANDBAL
Heren eerste divisie A: Hercutes-
AHC '31, Enschede-Volendam. Aals
meer 2-Olympia H. BDC-Hurry Up,
Hellas-Sport Vereent. Dames eredivi
sie: Mosam-Swift, Ookmeer-Hellas. V
L-NIloc, PSV-SEW, Qulntus-Sittar-
dla/DVO. Eerst» divisie A: DSVD-
Qulck '20, HMS-V K. E O-Vole-
wljckers, BDC-Foreholte, HVS-Hellas
2. B: Loreal-Anlmo. ESCA-DES, la-
son-Zonnebloem, Actief R-Wings,
Hercules-Swift A.
ZAALKORFBAL
Hoofdklasse A: AKC-Deetos. PAMS-
SCO, Archipel-Blauw Wit. B: Allen
Weerbaar-ASKO, Samos-Fortuna.
Overgangsklasse A: 't Overschotje-
Steeds Hooger, Fides Pacta-Rapidl-
tas. Swift A-DOS E, HKV-Oost Arn
hem. B: OWO-Pernlx, DKOD-KVS,
HKC-ZKC '31, VEO-VES. D: OEC-
Achllles, PSV-DETO.
Vitfiv -V-S?;'
De krant brengen we elke dag
bij u thuis.
Niet met de postbode, maar met
een speciale 'koerier'.
De hele wereld bi j u thuis .En de
radio- en tv-programma's.
En de sportuitslagen. En infor
matie over wat er zoal te koop is.
Voor net iets meer dan de prijs
van één postzegel.
