elle aanval in
oolse media
p Walesa en
olidariteit
Angst voor kernwapens versluiert
gevaren conventionele wapens
Als u Oudejaarsavond ergens heen wilt,
houdt u er dan wel tekening mee dat er na 8 uur
's avonds geen treinen meer rijden.*^
22
sèrnfusie: Schoon en
lluitputtelijk
Uit
l^ïew Jersey"
mottenballen
Kreisky
regelde
contact
tussen
PIO en
Israël
'aguJTENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 29 DECEMBER 1982 PAGINA 9
fstboombrand
borzaakt paniek in
iis van Marcos
beslot^LA Een kerstboombrand door het
ti de tffen van een lampje in het paleis van de
g te Ijnse president, Marcos, heeft gisteren
iet vijg nodige beroering 'gezorgd. Door rook-
prijs qkeling is voor honderdduizenden guldens
5 13 uiiaangericht, zo hebben paleisfunctionaris-
amen |egedeeld. Veiligheidsmensen duwden de
ssteunle president het paleis uit toen bandweer-
ontsljjuit alle delen van de hoofdstad met zeker
i notAdweerwagens aanrukten ter bestrijding
jt vuur. Door lijfwachten omringd keek
fident in badmantel en slippers in de tuin
jelangfl van politiemannen in complete oproer-
et weïingsuitrusting omsingelden het paleis om
Hieifcntstane verwarring een eventuele aan-
jehooij Marcos te voorkomen,
nit
57,80,1
Direct na de overval inspecteerden eigenaars hun kluizen. Een van hen
was Jaime de Mora Y Aragon (midden), lid van de Spaanse adel en
broer van de Belgische koningin Fabiola.
Bankrovers
maken
20 miljoen buit
MARBELLA De bankro
vers, die in het kerstweekein
de een bank in het Zuidspaan-
se Marbella plunderden, zijn
er vandoor gegaan met een
buit van ongeveer twintig mil
joen gulden. De wijze waarop
zij te werk zijn gegaan, gaf de
politie de overtuiging dat in
ternationale specialisten aan
het werk zijn geweest.
Koo Stark met kerst
op
Buckingham Palace
LONDEN De Amerikaanse actrice Koo
Stark (26), de vriendin van de Britse prins
Andrew, heeft met Kerstmis, op uitnodi
ging van koningin Elizabeth een bezoek
gebracht aan de koninklijke familie op
Buckingham Palace. Dat meldde vanmor
gen de Daily Mail. Het koninklijk paleis
heeft niet op het bericht gereageerd. De
relatie van de prins met de Amerikaanse
heeft eerder dit jaar veel stof doen op
waaien, toen bekend werd dat Koo Stark
een rol heeft gespeeld in een soft-porno
film. Volgens de berichten in de Engelse
pers gaat het tweetal binnenkort samen
op wintersport.
Mini is in bij
Japanse
vrouwen
TOKIO De Japanse
vrouwen lijken te zijn
bekeerd tot de minimode.
Kledingwinkels in de Ja
panse hoofdstad Tokio
melden een sterke stij
ging in de winteromzet
van minirokken. De
mode voor «deze winter
schrijft voor, dat de mini
rok wordt gedragen op
wollen, veelal zwarte,
panty.
elk
meer
tieve
I vera
1 trad
kkelin
nsdag
f beel
et mi
sn vai
waren
/aren
een
SCHAU De Pool-
■■■Jdia zijn gisteren op-
w uitgevaren tegen
Walesa en het ver-
«7'3 vakverbond Solida-
io4fl Vakbondsleiders
betrekkingen heb-
ïderhouden met de
guerrilla-orga-
Rode Brigades en
ïerikaanse inlichtin-
iM.otnst CIA.
terkrant Zolnierz Wol-
ukte gisteren een com-
af van de gezegheb-
commentator Eurgeni-
i van het officiële pers
bureau PAP. Hij viel Lech
Walesa aan omdat deze Duit
sers en Polen vergeleek als
twee volkeren die veel hadden
geleden. Volgens waarnemers
f>robeert het commentaar Wa-
esa zwart te maken door het
te doen voorkomen dat hij
sympathie had voor de nazi's.
Walesa verklaarde in een
vraaggesprek met een West
duits blad dat de Duitse hulp
aan Polen zeer waardevol was
en dat de Polen dit niet zou
den vergeten. „De Polen en de
Duitsers weten wat lijden is.
Wij Polen vormen tenminste
nog een natie in ons lijden,
terwijl jullie Duitsers verdeeld
zijn en dit is verschrikkelijk",
zo verklaarde hij.
Door het lijden van de Polen
en de Duitsers te naast elkaar
te zetten, zo schrijft Guz, trapt
Walesa tegen de herinnerin
gen aan van miljoenen slacht
offers van het barbaarse optre
den van de nazi's. Het partij
blad Tribuna Ludu herhaalde
berichten over ontmoetingen
tussen functionarissen van So
lidariteit en de Italiaanse vak
bondsbestuurders Luigi en Pa
olo Scricciolo, die zijn gearres
teerd wegens hun banden met
de Italiaanse Rode Brigades.
Zij werden onlangs ook in ver
band gebracht met de aanslag
op paus Johannes Paulus II
vorig jaar.
lervolg voorpagina) bezit een positief geladen deel-
jer belangrijk voordeel tje (proton) en een daarom
infusie is, dat het mi- heen draaiend negatief gela-
veel geringere mate den deeltje (elektron), alsmede
jelast dan bij het ver- een ongeladen deeltje (neu-
van steenkool of olie tron). Als zich een neutron in
i*$et splijten van atoom- de atoomkern van waterstof
d van uranium. De ver- bevindt, dan heeft men een
g van lichte kernen isotoop van waterstof, deuteri-
ïert slechts weinig ra- um genaamd. Voegt men een
lef afval en de fusiere- tweede neutron aan de kern
"produceert bovendien toe, dan ontstaat de isotoop tri-
jlijtbare stoffen die tium. Die isotopen lijken op
ir zijn voor de ver- waterstof, maar hebben een
ing van kernwapens, respectievelijk twee- en drie-
nooit gebrek aan brand- maal zo groot atoomgewicht,
/ersmeltingsreac- De atoomkernen worden in
want de basis- fusiereactoren tot honderd
)f deuterium wordt in miljoen graden Celsius verhit
gevonden en water be- en in een magnetisch veld ver-
iim zeventig procent smolten tot de nieuwe stabiele
t aardoppervlak. Ook kern, helium. Daarbij komt
77ioi, waaruit tritium wordt een hoeveelheid bindingsener-
67®hen, is in zeer grote gie vrij, die miljoenen malen
eenheden voorradig. groter is dan bij verbinding
van koolstof met zuurstof,
„gewone" kernreactor Naar schatting kan een kern-
zware kernen afgebro- versmeltingsreactor uit één li-
lichtere. In een ver- ter water evenveel energie ha-
gsreactor worden lichte len als een conventionele ver-
opgebouwd tot zwaar- brandingsmotor uit 350 liter
ar komt meer energie- benzine. Met de bouw van de
vermogen) bij vrij dan reactor is zeven jaar en 314
gebruikt. Een licht miljoen dollar (850 miljoen
M als dat van waterstof, gulden) gemoeid geweest.
«plaag in
2$zer-proces
o oJurstelling viel af te lezen
e'.sA gezicht van de 31-jari-
~janne Pulitzer, toen dui-
werd dat zij voor de
ink van Palm Beach een
^ag had geleden in het
Smakende Pulitzer-echt-
Ingsproces. De rechter
oc51-jarige miljonair Peter
Ir de voogdij over zijn
joons, een tweeling van
ar. Zijn ex-vrouw kreeg
pportauto, sieraden en
Ödrag van 48.000 dollar
Jfezen „om zich te kun-
Ihabiliteren". De recht-
achtte bewezen dat gen". Pulitzer had verder ver-
Jie Pulitzer het ruim zes klaard dat hij door zijn vrouw
1(lde huwelijk tot een aan- verslaafd is geweest aan drugs
had gemaakt door „fla- en dat zij zijn geld heeft uitge-
overspelige handelin- geven als water.
BEACH In de marinehaven van Long Beach heeft de
taanse president Reagan de „New Jersey" opnieuw in ge-
t [enomen. Het is een van de vier pantserschepen uit de
Wereldoorlog, die uit de mottenballen worden gehaald
sterking van de Amerikaanse vloot. Aan de „New Jersey"
een bedrag van een miljard gulden vertimmerd. Het
vordt nu beschouwd als de modernste oorlogsbodem ter
Het is uitgerust met 32 „Tomahawk"-kruisraketten en
poon" raketten voor bestrijding van oppervlakteschepen,
onnen hebben een bereik van meer dan 35 kilometer. De
Jersey" is ook geschikt voor atoomwapens. President
verklaarde dat „het noodzakelijk is dat de VS suprema-
n over de wereldzeeën". Volgens hem heeft de Sovjet-
vloot opgebouwd voor offensieve doeleinden, teneinde
ii 'oerlijnen van de vrije wereld af te snijden en ondersteu-
zee van de geallieerden onmogelijk te maken". De Ame-
•e vloot is alleen defensief, aldus de president.
in
Amerikaanse
ex-astronaut
Jack Swigert
overleden
WASHINGTON De Ameri
kaanse ex-astronaut Jack Swi
gert, die in 1970 deelnam aan
de voortijdig afgebroken Apol-»
lo-13-vlucht naar de maan, is
op 51-jarige leeftijd overleden.
Over een week zou Swigert
zijn geïnstalleerd als lid van
het Amerikaanse Congres,
waarvoor hij in november
werd gekozen. Tijdens zijn
campagne werd ontdekt dat
Swigert ongeneeslijk ziek was.
Desondanks heeft hij de ver
kiezingsstrijd, met succes,
voortgezet.
Uurtje
poseren
Koningin Beatrix en prins
Claus (foto links) ondergaan
in verschillende staat van ge
latenheid het „uurtje pose
ren", dat de fotograferende
pers traditioneel ten deel valt
bij het begin van de vorstelij
ke wintervakantie in Lech in
Oostenrijk. De foto links on
der toont beiden, terwijl zij
zich met gebruikmaking van
een sleeplift omhoog werken
voor een nieuwe afdaling. Op
de foto onder laat prins Con-
stantijn zien, dat hij niet on
der de indruk is van het foto
grafisch geweld. De foto
daaronder toont hem nog
maals, geflankeerd door
(links) zijn broers Friso (14)
en Willem Alexander(15).
ADVERTENTIE
'WENEN De Oostenrijkse
kanselier, Kreisky, heeft giste
ren in een interview gezegd,
dat hij rechtstreekse contacten
tussen de PLO en Israël voor
een uitwisseling van gevange
nen heeft gearrangeerd.
Kreisky, die momenteel zijn
vakantie doorbrengt op Major
ca, zei dat familieleden van Is
raëlische soldaten die in Li
banon gevangen zijn gemaakt,
hem enkele weken geleden
„met medeweten van de (Is
raëlische) regering" hadden
gevraagd voor hun vrijlating
te bemiddelen. Kreisky noem
de het onderwerp „dermate
delicaat, dat ik er niets meer
over wil zeggen".
Een PLO-functionaris heeft
bevestigd dat er onderhande
linghen gaande zijn met Israël
over een mogelijke uitwisse
ling van krijgsgevangenen. Hij
benadrukte echter dat de PLO
niet rechtstreeks onderhandelt
met de regering-Begin. Het
hoofd van de PLO-kantoren
in Bonn en Wenen, Abdallah
Frangi, weigerde bekend te
maken waar en door wie de
onderhandelingen gevoerd
worden. Israëlische regerings
functionarissen wilden giste
ren geen commentaar geven
op de onthullingen van Kreis
ky. Woordvoerders van de het
Israëlische opperbevel en pre
mier Begin zeiden niets te we
ten van contacten tussen de
PLO en familieleden van Is
raëlische soldaten.
Libanon en Israël hebben gis
teren hun eerste onderhande
lingsronde afgesloten. Woord
voerders van beide partijen
zeiden dat er enige vooruit
gang was geboekt over de
agenda. Libanon wil alleen
praten over de Israëlische te
rugtrekking, terwijl Israël een
vredesregeling met de Libane
se regering nastreeft. Waarne
mers menen dat de onderhan
delingen over de terugtrek
king van Israëlische troepen
nog heel lang kunnen duren.
In de Arabische wereld is te
rughoudend gereageerd op de
besprekingen tussen Libanon
en Israël.
Spoorbanen
wijken
voor fietspaden
LONDEN In Engeland zal
binnenkort een aantal spoor
banen voor de aanleg van
fietspaden worden gebruikt.
De regering, die hiervoor 5
miljoen gulden heeft uitge
trokken, wil met dit plan te
vens de werkloosheid vermin
deren. Als het plan een succes
wordt, dan kunnen veel werk
lozen aan de slag, want in En
geland is maar liefst 3.200 kilo
meter spoorlijn buiten gebruik
gesteld.
Ruim 15 miljoen kinderen
in 1982 gestorven
NEW YORK Afgelopen jaar werden over de gehele wereld
122 miljoen kinderen geboren, van wie 104 miljoen in de derde
wereld. Meer dan 15 miljoen kinderen tussen 0 en 4 jaar kwa
men in die periode om het leven. Dat blijkt uit schattingen van
de Verenigde Naties.
Unicef, het kinderfonds van de VN, streeft ernaar de kinder
sterfte in 1990 met minstens 5 miljoen per jaar tebben vermin
derd.
WASHINGTON De
diepe bezorgdheid in Eu
ropa en de Verenigde Sta
ten over de nucleaire be
wapeningswedloop dreigt
de minder dramatische,
maar minstens even grote
gevaren van conventione
le bewapening voiledig te
overschaduwen. Toch is er
sinds 1945 geen atoombom
meer gevallen. Wel zijn er
sinds het eind van de
Tweede Wereldborlog
ruim 150 oorlogen-' ge
voerd met conventionele
wapens, variërend van
Korea tot de Falkland Ei
landen, van Vietnam tot
het Midden-Oosten, van
Bangladesh tot Biafra.
De tienduizenden mensen die
in deze oorlogen om het leven
kwamen, werden niet gedood
door Pershings of SS-20-raket-
ten, maar door bommen en ko
gels die voor een groot deel
waren geleverd door beide su
permachten.
De regering-Reagan heeft al
leen al in 1982 voor een bedrag
van 30 miljard dollar aan con
ventionele wapens verkocht
aan het buitenland. Om met
senator William Proxmire te
spreken, de regering-Reagan
verkoopt op het moment „aan
iedereen, waar dan ook, om
welke reden dan ook. Wapen
leveranties zijn in de plaats ge
komen van diplomatiek ver
keer".
Illustratief voor deze uitspraak
is bijvoorbeeld de ruzie, die
een tijdje geleden uitbrak in
Washington, naar aanleiding
van de F-16-vliegtuigen die
Pakistan bij de regering-
Reagan had besteld. Tot groot
ongenoegen van president Zia
waren de vliegtuigen niet
voorzien van het zeer moder
ne ALR-69 radarsysteem dat
normaal alleen aan NAVO-
landen wordt geleverd. De
Amerikanen waren zo bang
dat de hele koop niet door zou
gaan en de betrekkingen met
Pakistan zouden verslechteren
dat ze het radarsysteem alsnog
aanbrachten. Uiteraard is nu
de kans groot dat India dezelf
de apparatuur gaat opeisen.
Wapens zijn voor velen aan
trekkelijke koopwaar, dat
blijkt wel uit de laatste cijfers.
Het regime van president Du-
valier in Haïti bijvoorbeeld
kocht in 1982 voor 336.000 dol
lar aan Amerikaanse wapens,
president Marcos van de Fili-
pijnen voor 45 miljoen dollar
en president Mobuto van Zaïre
voor meer dan 11 miljoen. De
afdeling verkoop van het Pen
tagon wist zelfs door te drin
gen tot afgelegen, arme landen
als Togo waar de militaire lei
ders 30.000 dollar voor wapens
neertelden om aan de macht te
kunnen blijven.
Dit beleid om aan Jan en alle
man wapens te verkopen is in
de Verenigde Staten van vele
kanten gekritiseerd. Senator
Gary Hart: „Ik denk dat de re
gering zich moet gaan realise
ren dat we de problemen in
het Midden-Oosten, het Verre
Oosten, Afrika en Latijns-
Amerika niet alleen met wa
penleveranties kunnen oplos-
Particuliere wapenfa
brieken
De Amerikaanse wapenhandel
heeft zich over de hele wereld
verbreid. Van de 161 onafhan
kelijke landen waren er in
1982 96 die wapens hebben be
trokken van de Amerikaanse
regering. Daarnaast hebben
particuliere wapenfabrieken
(die teostemming nodig heb
ben van de regering) nog eens
wapens geleverd aan 31 ande
re landen.
De regering voert tot haar
verdediging aan dat ze te ne
gatief wordt beoordeeld. Een
van de conclusies van een re
cent rapport van het ministe
rie van buitenlandse zaken
luidde: „De Verenigde Staten
leveren bij lange na niet zo
veel wapens aan de Derde We
reld als veel mensen denken".
Volgens het rapport leverden
de Sovjet-Unie en West-Euro
pa wat de meeste categorieën
wapens betreft grotere aantal
len. De Amerikaanse cijfers
omvatten naast wapens ook
militaire projecten of de kos
ten van „breed opgezette trai
ningsprogramma's voor troe
pen", aldus het rapport. Het
rapport toonde bijvoorbeeld
aan dat Amerika de afgelopen
tien jaar 7440 tanks aan Derde
Wereldlanden had geleverd
tegen de Sovjet-Unie 13.220.
Wat gevechtsvliegtuigen be
treft had het Pentagon er 1540
geleverd en het Kremlin 3705.
Onafhankelijke bronnen, zoals
het Onderzoekbureau van het
Congres, vertonen echter een
beeld dat lang niet zo mooi is
als het Witte Huis het doet
voorkomen. Zo zou volgens dit
bureau 61 procent van de wa-
Eens in de Derde Wereld af-
omstig zijn uit de Verenigde
Staten tegen 39 procent uit de
communistische landen.
Hoe het ook zij, het is duidelijk
dat de Verenigde Staten niet
kieskeurig zijn als het om wa
penleveranties gaat en dat
Reagan drastisch is afgeweken
van het beleid van zijn voor
ganger, Carter. Voor de huisi-
ge regering is de wapenver
koop „een essentieel onderdeel
van Amerika's defensiebeleid
en een onmisbaar element van
zijn buitenlandse politiek".
In het eerste jaar van Reagans
ambtsperiode heeft het Penta
gon voor 25,3 miljard dollar
aan wapens verkocht. Daar
naast werd er door particuliere
fabrieken nog eens voor 3 mil
jard dollar verkocht. Het Pen
tagon had de laatste zeven jaar
niet meer zoveel verkocht.
Wie de leveranties van de su
permachten ziet dat zij ervoor
hebben gezorgd dat Derde We
reldlanden sinds 1972 voor
268.5 miljard dollar aan wa
pens hebben uitgegeven. De
grootmachten hebben er te
vens voor gezorgd dat we nu
moeten leren leven met een
groot aantal instabiele regimes
die afgezien van allerlei ande
re wapens de beschikking heb
ben over tienduizenden tanks,
stukken artilleriegeschut, su
personische gevechtsvliegtui
gen en geleide raketten.
HAROLD JACKSON The
Guardian
