eugdvandalen ebben vaak ekel aan school £etdóc(Bom<ant Arthur Rubinstein: Uniek als pianist en levenskunstenaar Koning zegt toe: geen tbreiding trendvolgers Logica ver te zoeken CDA-rapport pleit voor kinderbijslag naar inkomen fyagstbetaalden derwiis moeten gprden gespaard weer -iNENLAND LEIDSE COURANT DINSDAG 21 DECEMBER 1982 PAGINA 9 maat wil itiebewaking 1AAG De vertegenwoordiger Centrumpartrij in de Tweede Janmaat, wil dat politie en mo- eenheid afdoende optreden bij ingen van vergaderingen van de impartij. Janmaat stelt dit in elijke vragen aan minister Riet- iaar aanleiding van verstoringen (elopen weekeinde van vergade- van de Centrumpartij in Am- n en Utrecht. Janmaat wil ook irisping van de organisaties en te partijen die de afgelopen tijd opgeroepen tot het dwarsbo- n vergaderingen van de Cen- artij: onder andere fracties in de nteraden van Den Haag en ande- len. VVD WIL BRON VAN GERUCHT WETEN (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De redactie van het weekblad De Tijd weigert de naam te noemen van de „vooraanstaande VVD'er", die heeft gezegd dat de liberale voorman Ed Nijpels zich heeft laten chanteren door Jaap Metz. Deze laatste zou vol gens een artikel in De Tijd zijn plaats in de VVD-fractie verkregen hebben door te dreigen een boekje open te doen over de beweerde ho- mosexualiteit van de VVD-leider. Nu een onderzoek binnen de fractie de zaak niet heeft kunnen ophelderen, wil de VVD dat De Tijd zijn bron noemt. De VVD meent dat het betreffende kamerlid, als hij tenminste be staat, gestraft dient te worden. De redactie van De Tijd wijst er op dat bronnen, aan wie anoni miteit is beloofd, nimmer worden bekend ge maakt, aldus hoofdredacteur Arie Kuiper. Bedrijf failliet na fraude directeuren TIEL De Brummense Metaalwaren Fabriek (BMF) in het Gelderse Brummen is in oktober van dit jaar failliet gegaan doordat twee directeuren mogelijk meerdere miljoenen guldens aan de onderneming heb ben onttrokken. Dit is gebleken uit een onderzoek naar bedrijfsfraude en zwendel met bv's van een spe ciaal geformeerd, vanuit Tiel opererend, recherche team. Het faillissement van de Brummense fabriek kostte twee maanden geleden vijftig werknemers hun baan. Volgens een politiewoordvoerder zijn gisteren in verband met het onderzoek op 24 verschillende plaat sen in ons land huiszoekingen verricht. Daarbij is ad ministratie in beslag genomen en heeft de politie vuur wapens gevonden. Er zijn vier mogelijk verdachten, maar nog geen arrestaties. Het zou wel duidelijk zijn dat de onderneming zonder de fraude nog had bestaan. Overvallers verdwijnen met inhoud nachtkluizen UTRECHT Bij een overval op een filiaal van de Nederlandse Middenstands Bank (NMB) in Utrecht zijn drie met pistolen ge wapende mannen er gisteren vandoor ge gaan met de inhoud van de nachtkluizen. De waarde van de buit is niet bekend. De overvallers sloegen hun slag toen vier man personeel van de bank 's ochtends de nachtkluis in de hal hadden geleegd. De overvallers schoten de glazen deur aan dig gelen, dwongen het personeel op de grond te gaan liggen en gingen er vandoor met de cassettes. gemeen verschijnsel van 8 tot 16 jaar IERDAM Vanda- is een algemeen lijnsel bij kinderen ■•tot 16 jaar. Van de in die leeftijds- F| vernielt 63 procent en van de meis- procent. Bij jonge- oven de 16 jaar het vandalisme Hekel aan school elangrijke oorzaak. i enkele conclusies uit fendaag gepubliceerde „Amsterdammertjes fen? Achtergronden van Indalisme", opgesteld lie onderzoekers die ge ien hebben gevoerd met ijeren in de leeftijd van 1 jaar, met 30 school- i en met 10 jongeren - Volgens de onderzoekers blij ken jongeren die niet graag naar school gaan duidelijk meer te vernielen dan jonge ren die met plezier naar school gaan. Verder blijkt uit het on derzoek dat kinderen uit lage re milieus niet meer of minder vernielen dan jongeren uit middengroepen. Overigens stellen de onderzoekers dat men zich geen al te afschuwe lijke dingen van de vernielin gen moet voorstellen. Het gaat volgens hen vaak om ingegooi de ruiten of afgerukte auto spiegels. Slechts een klein aan tal jongeren richt ernstiger vernielingen aan, zoals het slo pen van telefooncellen of het in brand steken van clubhui zen. De onderzoekers komen ver der tot de conclusie dat niet georganiseerde vormen van vrijetijdsbesteding vaak sa mengaan met vandalisme. Vandalisme ontstaat volgens hen als de gangbare vormen van vrijetijdsbesteding, zoals voetballen, gaan vervelen. De motieven voor vernielin gen verschillen per leeftijds groep. In het rapport staat dat bij kinderen tot 12 jaar vanda lisme vaak neerkomt op een uiting van woede, waarvoor een duidelijke reden bestaat. Bij de jeugd van 12 tot 16 jaar is vandalisme vaak een manier om de bestaande normen en het gezag van volwassenen te testen, om aanzien te krijgen bij leeftijdgenoten of om ver veling te verdrijven. De onderzoekers komen tot de conclusie dat sommige jonge ren niet gaan vernielen omdat ze zich geaccepteerd voelen en verantwoordelijkheid krijgen. „Windwagen" Minister Van Aardenne (Economische Zaken) heeft vandaag in Hoek van Holland de tentoonstelling „Windweek '82" geopend. Op de foto: een experimentele „windauto" op het strand van De Hoek. Overigens heeft de minister aan Fokker, Holec en het bureau FDO (dochter van VMF) opdracht gegeven voor het ontwerpen van een grote windmolen. De organisaties van werkgevers klagen sinds vorige week steen en been over het beleid van het kabinet-Lubbers. Was het rond het debat over de regeringsverklaring nog een en al gejuich van werkgeverszijde, nu kan er plotseling geen goed woord meer af bij de heren Van Veen en Van Eijkelenburg. En dat als gevolg van eigenlijk slechts één kwestie: de voor genomen verhoging van het minimumloon uitgezonderd voor jeugdigen met één procent. DiE verhoging vormt een onderdeel van het regeringsplan om het inkomensbeeld voor volgend jaar wat evenwichtiger te maken. Links en rechts in Nederland vonden dat het on rechtvaardig was de minima het meest en de hogere inko mens het minst te laten inleveren. Op basis van die eensge zindheid kwam fyet kabinet met een plan, waarvan de verho ging van het minimumloon deel uitmaakt. De werkgevers klagen nu dat zij die verhoging moeten betalen en dat niet kunnen. Financieel gezien staat het water het bedrijfsleven tot aan de lippen. Er kan nauwelijks meer wat af. Maar in de nu gerezen kwestie is de geloofwaardigheid van de werkgever sorganisaties toch niet erg groot. Diezelfde organisaties im mers voelen er tegelijkertijd niets voor ook volgend jaar weer een half procent te korten op de vakantietoeslag en de vakantietoeslag af te toppen. Waar is de logica? De werkge vers lijken maar al te graag bereid dat half procent vakantie toeslag weer uit te betalen, maar zeggen een procent op het minimumloon niet te kunnen missen. En dat terwijl dat half procent vakantietoeslag voor hen veel prijziger is, omdat dat immers alle inkomenscategorieën betreft. De werkgevers wekken sterk de indruk bij hun bezwaren niet hun echte argumenten te hanteren. Ze zouden er ge woon voor moeten uitkomen dat ze volgend jaar wel wat meer dan dit jaar aan salarissen willen betalen, maar dat het dan wel denivellerend moet werken. Want dat zou het resul taat zijn van het onaangetast laten van de vakantietoeslag. (Van onze parlementaire re dactie) DEN HAAG Een inkomen safhankelijke kinderbijslag is zeer wel te verdedigen. Tot deze opmerkelijke conclusie komt een gisteren gepubli ceerd rapport van het CDA over de herziening van ons stelsel van sociale zekerheid. Daarin wordt benadrukt dat draagkrachtoverwegingen bij een herziening van de kinder bijslag een doorslaggevende rol moeten spelen. Tot nog toe was men in het CDA een fel tegenstander van inkomensafhankelijke kinder bijslag, terwijl de wens hiertoe sterk leeft bij de PvdA. De laatste partii zag en ziet in een inkomensafhankelijke kinder bijslag een mogelijkheid bezui nigingen door te voeren. In het gisteren gepubliceerde rapport bekeert het weten schappelijk bureau voor het CDA zich nu ook onomwon den tot dit principe. Als alter natief voor een kinderbijslag afhankelijk van het inkomen suggereert het CDA-rapport het opnieuw invoeren van de kinderaftrek in de loon- en in komstenbelasting. Het feit dat deze aftrekmogelijkheid nog niet zo lang geleden werd af geschaft vindt het rapport geen beletsel, omdat het hele stelsel van sociale zekerheid .toch niet aan een ingrijpende herziening ontkomt. Volgens het rapport moet de kinderbijslag overigens niet tot de sociale voorzieningen van Nederland worden gerekend. Het gaat in feite om inkomen soverdrachten op basis van draagkracht, meent het CDA. Uit dat oogpunt kan de kin derbijslag ook beter uit de al gemene middelen worden be taald, vindt het rapport. Tot nog toe gebeurt dat via (werk geverspremies. Regering houdt vast aan extra belasting voor „tweeverdieners''' (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Ruding (Financiën) houdt vast aan het plan om de zogeheten „tweeverdieners" binnen het huwelijk meer belasting te laten betalen. De bewindsman heeft dit aan de Tweede Kamer laten weten. De maatregel zou op 1 april van het komende jaar moeten ingaan. Met de opbrengst wil de regering de extra uitkering financieren in 1983 voor de zogeheten echte minimuminkomens. Of het plan wordt aanvaard is echter hoogst onzeker. De VVD, hoewel regeringsfractie, is tegen, omdat zij het voornemen in strijd acht met het streven naar individualisering in de belas tingwetgeving. Daarmee zou het lot van het plan in handen kunnen komen van de PvdA. Deze fractie liet tijdens het debat over de regeringsverklaring bij monde van Den Uyl weten zich niet tegen een dergelijk voornemen te zullen verzetten. Na een felle interne discussie aangewakkerd door de VVD. die de socialisten verweet de vrouwen „terug achter het aan recht te willen jagen" heeft de PvdA nu besloten op bepaalde voorwaarden met het plan in te stemmen. De regering zou ook zaken aan de orde moeten stellen als de integrale rolwisseling van man en vrouw, de hoogte van de belastingvrije voeten, de progressie in de belastingheffing en speciale aftrekposten voor de vrouw. 9& kunei eart in van voorpagina) AG Ook de oppositie vond dat in ieder geval de itaalden in het onderwijs moeten worden gespaard, woordvoerder Konings pleitte voor de invoering van een de schaal" van 1 procent voor de laagste en 4 procent hoogste inkomens. Bovendien zou de kortingsoperatie, •Jvoorschot hierop, beperkt moeten worden tot de groepen Viet kader van de herstructurering onderwijssalarissen, inleveren. minister Deetman kleeft aan dit voorstel het bezwaar j betrekkelijk lage inkomens het kortingspercentage in van 4 procent komt te liggen. Ook CDA-woordvoerster reld maakte daartegen bezwaar, omdat daardoor een gat tig miljoen ontstaat. i een voorstel van PSP'er Willems zou de salariskorting ninimumloon nul procent moeten bedragen, oplopend tot nt voor de maximumsalarissen in het onderwijs (hoogle- 'oordvoerder Franssen vroeg minister Deetman of het en toch niet mogelijk is om, in afwachting van de bespa- via de herziening van de salarisschalen, de voorschotten onderwijs uit te stellen en zodoende de salariskorting op minister Deetman zal een dergelijke oplossing beteke- in het jaar daarop het dubbele bedrag, tweemaal 278 aan bezuiningen zal moeten worden opgebracht. Minis- heeft deze „truc" eerder toegepast om bezuinigingen een kunnen verschuiven. De minister heeft echter al laten laar niets voor te voelen. Zinkfabriek vervuilt omgeving BUDEL-DORPLEIN Uit een onderzoek van de chemie winkel van de Eindhovense TH is gebleken dat er in blad groenten uit tuintjes in Budel- -Dorplein (gemeente Budel) cadmiumconcentraties voorko men, variërend van 50 tot 1.260 microgram per kilo verse groente. De monsters werden genomen op een afstand van enkele honderden meters van de zinkfabriek Budelco. Hoewel er in Nederland geen norm be staat voor de toelaatbare hoe veelheid cadmium in groen ten, hanteren verschillende keuringsdiensten van waren een maximale norm van 100 microgram per kilo. De chemiewinkel onderzocht niet alleen groenten maar ook grond- en grasmonsters. In het gras bleken ook al te veel zwa re metalen voor te komen. De chemiewinkel vindt het in dit kader nodig dat wordt nage gaan welke gevolgen dat kan hebben voor koeien die iri de betreffende weiden grazen. Een te veel aan camium in het lichaam verhoogt het risico voor bepaalde ziekten, aldus de chemiewinkel. jolg van de voorpagina) Haag Minister Ete [g heeft zijn voorne werkers bij de de bedrijfsvereni- i en de ziekenfond-, komend jaar als jfolger te gaan be ien, voorlopig laten Door tegenstand VVD, PvdA, D'66 kele kleinere partij- as hiervoor gisteren meerderheid in de lr te vinden. inister wil nu volstaan pn „dringende oproep" betrokkenen om in hun arbeidsvoorwaardenbeleid de loonontwikkeling in de collec tieve sector als uitgangspunt te nemen. Dat betekent dat van hen een even grote vrijwillige matiging wordt verwacht als van de andere door de over heid betaalde werknemers. Gebeurt dat niet dan zal De Koning „zijn standpunt later herzien". Bij monde van minister Ru- ding (Financiën) en staatsse cretaris De Graaf (Sociale Za ken) heeft het kabinet een po ging van CDA en WD om de inkomensoffers van WAO'ers in 1983 te beperken van de hand gewezen. CDA en VVD wilden dat doen door de toe slagen van WAO'ers van vóór 1980 en een aantal oorlogs slachtoffers niet in één klap op 1 januari in te trekken maar in twee etappes te schrappen. Staatssecretaris De Graaf wees ook de nog veel verder gaande maatregelen die de PvdA voorstelt om de inkomensof fers in 1983 minder groot te la ten zijn, met kracht van de hand. Hij benadrukte dat de problemen hiermee alleen maar vooruit worden gescho ven, omdat dan in 1984 een aantal premies in dezelfde of nog grotere mate dan nu zal moeten stijgen. „Het is dus een negatief voorschot op de koop krachtontwikkeling van 1984. Wat nu wordt binnengehaald, moet er dan weer af'\ aldus De Graaf. (Vervolg voorpagina) DEN HAAG/GENEVE Met Arthur Rubinstein is niet al leen een groot pianist maar ook een groot levenskunste naar heengegaan. Als hij die dubbelfunctie niet zo schitte rend in balans had weten te houden, zou het hem nooit zijn gelukt meer dan tachtig jaar op de internationale concert podia door te brengen. Daar om alleen al mocht hij een we reldwonder heten. In 1897 maakte hij in Berlijn zijn offi ciële debuut, maar al veel eer der was de toen elfjarig ek- naap op liefdadigheidsconcer ten opgetreden. In 1976 was hij nog volop bezig aan een druk ke concertcarrière toen hij be merkte dat zijn gezichtsvermo gen snel achteruit ging. Bij het bespelen van de witte en zwarte toetsen begon hij de vi suele controle over zijn lange, vlugge en sterke vingers te verliezen. Tegen wil en dank moest hij zich terugtrekken. Het moet een zware slag voor hem zijn geweest, want leven en werk waren voor hem nauw verweven. Hij is nooit bereid geweest ter wille van zijn werk het plezier van het leven te vergeten of, omge-- keerd, ten bate van zijn genoe gens zijn werk te verwaarlo zen. Een mislukte zelfmoord poging had hem geleerd dat hij gelukkig moest zien te worden „zonder voorwaarden vooraf". Het is al weer lang geleden dat Rubinstein van zichzelf zei dat hij de laatste pianist was die op het podium fouten mocht ma ken. Al zijn jongere collega's speelden foutloos, zei hij, maar daar moest je elke dag uren lang voor studeren en daar had hij geen zin in. Hij kon na een concert meestal precies aangeven welke spaarzame noten er onder de vleugel wa ren gerold, maar nog veel exacter wist hij te vertellen welk détail, welke nuance in de expressie hem niet waren gelukt. Hij zou een volgend keer beter zijn best doen en wie kon dat deze geboren charmeur kwalijk nemen? Wat zijn geboortedatum be treft, spreken de naslagwer ken elkaar tegen en hijzelf heeft de verwarring alleen maar groter gemaakt. Meestal wordt aangenomen dat hij op 28 januari 1887 in de Poolse stad Lodz werd geboren als ze vende kind van een eigenaar van een kleine textielfabriek. Hij was een nakomelingetje op wie niet meer was gerekend. Toen zijn vader voor zijn ou dere zusje een piano kocht, bleek de driejarig Arthur daar het meeste plezier aan te bele ven en van de lessen aan zijn zusters het meest op te steken. Al redelijk gauw speelde hij quatre mains, niet met zijn zusjes maar met hun lerares. Zijn ouders konden er niet omheen hun jongste officieel én goed pianles te laten geven. Op een zeker ogenblik vond een oom dat er een grote auto riteit op muziekgebied moest worden geraadpleegd. Het werd Joseph Joachim, de ver maarde violist voor wie tal van romantische componisten vioolconcerten schreven en die toen de Berlijnse Muzieka- kademie onder zijn hoede had. Joachim was onder de indruk van de prestaties van de knaap, probeerde hem voor zijn eigen instrument te win nen maar adviseerde, toen dat niet lukte, in elk geval cons- centieus met de pianostudie voort te gaan. Dubbele opleiding Toen kwam de catastrofe: de zaak van Arthurs vader ging failliet. Onmiddellijk greep Joachim in. Hij wist een vier tal rijke Berlijnse bankiers te bewegen de middelen te ver schaffen om de begaafde jon gen zijn opleiding te laten vol tooien. Het was een dubbele opleiding: hij verkreeg een soevereine beheersing over de piano en de pianocomposities, hij leerde zich gemakkelijk en vlot in voorname kringen te bewegen en zonder een cent op zak te leven van de tafels der rijken. Toen hij al een gro te naam had en voor veel geld geëngageerd was om te spelen op een party van een Engelse hertogin die het koninklijk paar verwachtte, kreeg hij een briefje dat zij voor hem maar geen plaats aan tafel had gere serveerd omdat ze veronder stelde dat hij zich alleen in een nevenvertrek meer op zijn plaats zou voelen en er zich beter op zijn concert zou kun nen voorbereiden. Weet u wat Rubinstein terugschreef? Nu mevrouw de hertogin zo goed was geweest hem het aanzitten aan het diner te besparen, was hij bereid met de helft van het overeengekomen honorarium genoegen te nemen. Zo, dat was lik op stuk! Geldverdiener Doordat Rubinstein vooral met zijn Chopin-spel zo veel succes had, wordt hij door jongeren nogal eens aangezien voor een geldverdiener met een gemak kelijk specialisme. Zij vergeten dat Rubinstein, die met Mozart was begonnen, in het begin van deze eeuw als een uitge sproken modernist gold. Hij speelde Debussy, Ravel, Villa Lobos, voor hem maakte Ma nuel de Falla zijn „Fantasia Baetica". Geregeld had hij mu ziek van Prokofiew op zijn programma's en hij was het die Strawinski er toe bracht de hoogtepunten van het ballet „Petroeschka" in die verba zend lastige pianosuite samen te vatten. Behalve Chopin heeft hij veel Schubert en Schumann gespeeld, maar nog groter was zijn passie voor Brahms, die ook langer duur de. Pas op latere leeftijd is hij „op zijn knieën naar Mozart teruggekropen", want alleen kinderen en mensen die veel hebben meegemaakt, kunnen en mogen zijn muziek spelen, zo was zijn mening. Met de componisten die in zijn dagen als experimentelen werden be schouwd, had hij niet veel op. Hoe zou hij ook, een pianist die zich pas op zijn 47e jaar meer of minder als volgroeid beschouwde? Behalve in zijn tientallen pla ten (hij legde het pianowerk van Chopin twee keer inte graal en in tal van opzichten op nogal verschillende manie ren vast) en in zijn vele inter views voor radio en tv zal Ru binstein blijven voortleven in zijn boek, waaraan hij op hoge leeftijd is begonnen en dat hij zonder assistentie en zonder documenten heeft geschrevèn. In de verschillende talen tel len de edities zo'n vijf-, zes honderd boeiende bladzijden. Hij kwam niet verder dan tot ongeveer zijn dertigste levens- {'aar en toen het verscheen, zei lij dadelijk dat hij er niet ze ker van was dat hij het ver volg (of de vervolgen) nog wel zou schrijven. Hij had stof ge noeg, maar hij moest ook nog wat concerten geven en nu en dan een beetje leven Kunstenaars als Rubinstein zullen nog wel worden gebo ren maar mèt de maatschappij waarin zij terecht komen, zul len zij zich anders ontwikke len. Daarom zal hij als mens en artiest, een unicum blijven dat liefhebbers van stijl en his torie nog heel lang zal blijven fascineren. J. KASANDER Af en toe regen DE BILT Een diepe depres sie bij Schotland, die bij ons dagenlang voor stormachtig weer zorgde, trekt naar het noordoosten weg. Hierdoor neemt de wind in sterkte af. Morgen waait een noordwes ten wind, die lucht aanvoert waarbij het flink kan opkla ren. Af en toe drijft er echter ook een regen- of hagelbui van zee het land binnen. De middagtemperatuur is onge veer 4 graden. In dit weertype komt pas te gen de kerstdagen een veran dering. Tegen die tijd kan een neerslaggebied, dat nu nog bij Amerika ligt, ons land bereikt hebben. Dit betekent regen achtig weer en een hogere temperatuur. Alkemade schaft antenneverbod af ALKEMADE Het antenne- verbod in Alkemade wordt op geheven. Hiertoe heeft de raad gisteravond in meerderheid besloten. Bij afwezigheid van het CDA-raadslid J. Kret voerde zijn fractievoorzitter W. Nugteren namens hem het woord. Zijn betoog spitste zich toe op het handhaven of ver wijderen van de Gemeen schappelijke Antenne Installa ties (G.A.I.'s) en het schrappen of handhaven van het anten neverbod in de bouwverorde ning. Hij wees het college erop dat eigenaren van premie- koopwoningen wel eens mede- eigenaren van de antenne-in stallatie zouden kunnen zijn. In dat geval kunnen de G.A.I.'s niet zonder meer overgedragen worden aan CASPER voor afbraak. Volgens Kret zal CASPER zichzelf moeten verkopen door een goed beeld te leveren en een goede service aan de aan geslotenen te bieden. „Voorts zal CASPER zich aantrekke lijk moeten maken als gewerkt wordt aan regionale of lokale uitzendingen", adviseerde Kret, gesteund door F. Hoog- enboom (PvdA). Ook deed Kret de suggestie om de jeugd tussen 15 en 25 jaar een eigen (experimenteel) radioprogram ma te laten verzorgen. Amsterdam regen b De Bilt regenb. Doelen regenb. Eelde regenb. Eindhoven regenb. Den Helder hagelb. Lh. R'dam regenb. Twente regenb. Vliasingen hagelb. Z--Umburg h.bew. Aberdeen regenb. Berlijn onbew. Bordeaux regenb. Brussel h.bew. Frankfort regenb. Klagenfuri ijze?" Kopenhagen regenb. temp temp slag h bew. 10 9 0 n w.bew. 13 11 1 n Stockholm Wenen Zürlch Brievenbus opgebroken LEIDEN Een brievenbus aan de Vossemeerlaan is het afgelopen weekend opgebro ken. De politie werd zondag morgen om kwart over negen gebeld, dat er bij de bus post op de grond lag. De politie heeft de brieven bij de PTT afgeleverd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 9