Tweederde van alleenstaande
bijstandsouders lijdt armoede
WÊmmmmm-
Turkse kleuters krijgen les in eigen taal
Sfe Cctebcke Soixxant
REGIO
LEIDERDORPS EXPERIMENT SUCCESVOL
ONDERZOEK VAN FIOM WIJST UIT:
Onder redactie van Ton Pieters.
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 18 DECEMBER 1982 PA Ji
LEIDERDORP Een ex
periment met onderwijs
aan Nederlandse en bui
tenlandse kinderen op de
openbare kleuterschool 't
Starblok verloopt succes
vol. Dat is de conclusie die
na een klein jaar wordt
getrokken in de nota van
de werkgroep „Onderwijs
in multi-cultureel Leider
dorp". Het gaat om een
experiment dat op 15 fe
bruari 1982 van start ging
met een klas Turkse kleu
ters en de Turkse leidster
Umit Cengiz.
Na een oriëntatieperiode be
gon zij vier halve dagen met
haar klas Turkse kleuters te
werken. De kleuters werden
gegroepeerd in twee klassen
die heterogeen zijn naar leef
tijd, sexe, ontwikkeling en
landsaard. Dit om de ontwik
keling van de kinderen zo
harmonisch mogelijk te laten
verlopen, maar ook om Ne
derlandse en anderstalige
kleuters zoveel mogelijk met
elkaar te laten optrekken.
Uitzondering
In de ochtenduren werd
hierop een uitzondering ge
maakt. De eerste anderhalf
uur van de dag werkten de
Turkse kleuters met hun ei
gen Turkse leidster. Dat is
een noodzakelijke voorwaar
de. De Turkse kleuters moe
ten eerst een minimum-ni
veau bereiken in hun eigen
taal voordat ze met een
tweede taal kunnen begin
nen. De beheersing van de
eigen taal is noodzakelijk vor
het contact met de ouders,
het principe van het onder
wijs moet aansluiten bij de
ontwikkeling van het kind.
Wanneer de kinderen er aan
toe zijn wordt een begin ge
maakt met lees- en taalon
derwijs. Eerst in de eigen
taal, later in het Nederlands.
Positief
Het aanstellen van de Turkse
leidster heeft niet alleen po
sitief gewerkt naar de kleu
ters toe. Het was duidelijk te
merken dat er voor de Turk
se ouders een barrière weg
viel. Zij konden met Umit
Cengiz praten in hun eigen
taal en werden op die manier
meer bij de schoolgemeen
schap betrokken. Uit alles
blijkt, aldus de nota, dat de
informele contacten beter
werken dan de officiële, van
de school uit georganiseerde
contacten.
De ouders van de Neder
landse kleuters waren aan
vankelijk bang dat hun eigen
kinderen door het experi
ment tussen wal en schip te
recht zouden komen. De sa
menstellers van het rapport
hebben het idee dat door ge
sprekken deze vrees, het ge
voel van onbehagen-voor een
deel is weggenomen.
Toekomst
Over de toekomst van het
nog niet afgeronde experi
ment kan nog niet veel wor
den gezegd. De gemeente
Leiderdorp staat er zeer posi
tief tegenover en is ook be
reid er geld voor beschikbaar
te stellen. Pas aan het einde
van het schooljaar in 1983 zal
worden bekeken in hoeverre
de zogenaamde verlengde
kleuterschoolperiode voor
Turkse kleuters een succes is
gebleken.
Het experiment wordt inten
sief begeleid door vertegen
woordigers van het Leider-
dorpse Onderwijs Advies
Centrum en de Leidse
Schooladviesdienst. Er be
staat een werkgroep opvang-
klas waar ook leisters van 't
Startblok, een Turkse en een
Nederlandse ouder deel van
uitmaken.
Er bestaat nog een tweede
werkgroep, „Onderwijs in
een multi-culturele samenle
ving", die tot doel heeft de
gang van zaken rond het on
derwijs in de gaten te hou
den. Ook heeft deze werk
groep een taak in het ont
wikkelen van programma's
voor basisscholen met leer
lingen met verschillende cul
turele achtergronden. Als'
overkoepelend orgaan zal
nog een zogenaamd Forum
in het leven worden geroe
pen, onder voorzitterschap
van de wethouder van on
derwijs, dat voor planning
zorgt en voorlichting geeft
over het project.
LEIDEN Tweederde
van de alleenstaande ou
ders komt geld tekort en
leeft onder of rond het
bestaansminimum. Een
ortderzoek van de FIOM
(een organisatie die hulp
verleent bij zwangerschap
en alleenstaand ouder
schap) heeft dat uitgewe
zen. „Het leven met
voortdurende, zelfs oplo
pende schulden, wordt
meer regel dan uitzonde
ring", concludeert de
FIOM. De schuld van deze
wantoestand ligt bij de
overheid; de bezuinigings
voorstellen zullen voor
een grote groep alleen
staande ouders desastreu
ze gevolgen hebben, zo
stelt de landelijke afde
ling van de FIOM.
J. Schram en K. van Leeu
wen zijn beiden als maat
schappelijk werkster werk
zaam bij de afdeling Leiden
van de FIOM. Onder 200 van
de eigen cliënten hebben ze
een enquête gehouden. De
cijfers liegen er niet om: 45
procent van de ondervraag
den gaf te kennen inciden
teel financiële problemen fe
hebben. 33 procent beoor
deelde de eigen financiële si
tuatie als zorgelijk, terwijl 22
procent zei ernstige geldpro
blemen te hebben. De bij
standsuitkering bedraagt
rond de 1300 gulden netto
per maand. De bijdrage voor
het ziekenfonds is hier al
van betaald, de alimentatie
wordt door de Sociale Dienst
ingehouden, slechts de kin
derbijslag en eventuele huur
subsidie komt er nog bij. Van
deze 1300 gulden moeten alle
vaste lasten alsmede de kos
ten om in het levensonder
houd te voorzien, betaald
worden. Onderzoek heeft
uitgewezen, dat vooral de bij-
standsouder van middelbare
leeftijd met twee of drie kin
deren volstrekt aan de grond
zit.
Werk
Alleenstaande ouders in de
bijstand zijn niet de enigen
in de Nederlandse samenle
ving die het financieel moei
lijk hebben. Het is echter wel
een groep met geheel eigen
problemen. Mevrouw Schra-
ma: „Het is al niet makkelijk
om alleen je kinderen groot
te brengen. Veelal is het
moeilijk om part-time werk
te vinden en nu er zo weinig
werk is, zijn het juist de al
leenstaande ouders met kin
deren die niet aan de bak ko
men. Bovendien zal er toch
iemand op de kinderen moe
ten letten, wanneer de ouder
werkt en de oppas wordt ook
als maar duurder. De situatie
doet zich voor dat alleen
staande ouders voor lange
tijd aangewezen zijn op de
bijstand, waar deze uitkering
eigenlijk niet geschikt voor
is".
Regeringsmaatregelen, waar
door de bijstandsouders nog
verder worden benadeeld,
zijn volgens de FIOM: verde
re vermindering van de
koopkracht van de minima,
verlaging van de huursubsi
die en het snijden in de bij
verdiensten voor bijstand-
trekkers. Dit laatste betekent
dat de mogelijkheden voor
alleenstaande ouders in de
bijstand om de uitkering
door bij te werken wat aan te
vullen, worden beperkt.
Depressief
De situatie waarin de bij
standsouders zijn komen te
verkeren, is diep triest.
Maatschappelijk werkster K.
van Leeuwen: „De ouders
worden gedwongen alles wat
het leven een beetje leuk
maakt, te laten vallen. De
krant en het tijdschrift gaan
eruit, de kinderen moeten
van de sportclub af, mogen
niet meer naar veijaarpartij-
tjes van vriendjes omdat er
geen geld is voor een ca
deautje, de WA-verzekering
wordt veelal stopgezet, va
kanties of even weg met de
feestdagen is er niet meer bij,
de telefoon wordt afgesneden
etc. De mensen voelen zich
machteloos, worden depres
sief en vereenzamen omdat
ze niet meer uitgaan. Ze krij
gen schuldgevoelens tegen
over hun kinderen. Vaak zie
je dat ze het allemaal op den
duur niets meer kan schelen.
Dan gaan ze via advertenties
in de krant geld lenen of ko
pen spullen op afbetaling.
Maar dat maakt dë zaak al
leen maar erger".
Daar waar de gewone bur
gers al getroffen worden
door verhogingen van huur
en energieprijzen, worden
bijstandsouders vaak extra
de dupe. Schrama: „Doordat
ze in de bijstand zitten wo
nen ze vaak in de goedkoop
ste en soms slechte huizen.
Wanneer een bijstandsouder
op een flat woont, is het
vaak op de bovenste verdie
ping want die zijn het goed
koopst. Kortom, ongeïsoleer-
de huizen waardoor een ver
hoging van de energieprijs
extra hard aankomt". Schra
ma wijst ook op het duurder
worden van het openbaar
vervoer waardoor de bij
standsouder steeds moeilijker
in staat zal zijn om zich in
stad of land te verplaatsen.
„De armoede is in Nederland
teruggekeerd", aldus Schra
ma. Ze citeert een uitspraak
van een moeder in de bij
stand: „Wij staan niet voor
de keus of we met Kerstmis
een paar daagjes weg gaan of
thuisblijven, wij moeten kie
zen tussen het al of niet ko
pen van een potje jam".
Aktiemaand
Op verschillende plaatsen in
Nederland is door .mensen in
de bijstand reeds aktie ge
voerd. Januari 1983 is uitge
roepen tot aktiemaand. Pro-
testakties zullen vooral aan
het adres van de regering ge
richt zijn, op gemeentelijk
niveau kan aan deze schrij
nende situatie slechts weinig
gedaan worden. Wel kan een
J. Schrama (I) en K. van
Leeuwen: „De armoede is
terug in Nederland".
gemeentebestuur zorgen
voor een goede kinderop
vang om ouders de mogelijk
heid bieden hun kinderen
onder te brengen zodat ze
zelf een parttime baan kun
nen nemen. In Leiden trok
het gemeenebestuur ondanks
de bezuinigingen een ton ex
tra uit voor de kinderop
vang.
Ook de mensen van het
FIOM staan machteloos
langs de kant. De afdeling
Leiden is nog niet zo lang ge
leden gestart met gespreks
groepen voor ouders die in
financiële problemen verke
ren. Ouders wisselen op deze
manier ervaringen uit en
vertellen elkaar hoe er in het
huishouden bezuinigd kan
worden. Ook bemiddelen
FIOM-bureau's bij leningen
en schuldsanering en worden
ouders geholpen bij het op
stellen van een passende
huishoud-begroting. De
FIOM Leiden is doende om
kledingbeurzen te organise
ren om de ouders in staat te
stellen goedkoop kleding
voor hun kinderen te kopen.
Het blijft echter dweilen met
de kraan open, van het bij
standsinkomen kunnen al
leenstaande ouders gewoon
niet leven, vindt mevrouw
Schrama: „Bezuinigen met
een bijstandsuitkering is on
mogelijk. En hoe zorgvuldig
je ook met je geld omgaat, je
hebt toch nooit genoeg".
GERT VISSER
Maar nog meer nieuws iij
Zondagsblad der LeidJ*
Courant, eind december
Daar was een huldigingsF
van „onze vier kranige c
lerie-officieren, die te
York in het internatioj
ruiterconcours den
prijs voor Nederland wij
te behalen. Op het feest ii r
Witte Sociëteit zag men f 1
schillende officieren de n.
we uniform dragen meilO
patroontasch en giberne.l
gemeen is de roep over ME
uniform heel gunstig", ht
[te
Dan heb ik tenslotte als [zwi
digheidje nog voor u: Jim'
ronddragen van het lijkjioo
Griekschen Patriarchs hati
Constantinopel". De njd c
van de overleden „aart|-ho
der" werd niet eens het
noemd. Het Zondagsfelst
kroop weer in de alleenzime
makende roomse huid kr;
schreef: „Op een zonderlinei
plechtigheid wordt daarjises
de aandacht gevestigd: uate
deze schismatieke (leesiaar
terse) hoogwaard igheidhoo
kleeder sterft, wordt zijnW
in de kathedraal in den jans
schopsstoel geplaatst eni Tl
stad rondgedragen". Nee,uses
waren geheel andere tijaar
dan vandaag, met die $elij
naamse ellende en oudjnee
toenslaven zoals drs. fttap
kous, ir. Wijnfust en sergtfe
Gerben Korrelbaan.
Op weg naar Kerstmis 1912
las ik, terloops, in het Geïl
lustreerd Zondagsblad, dat
Frans, de heilige makker van
Ignatius van Loyola en jeug
dig edelman van het kasteel
Xavier beter bekend als
St. Franciscus Xaverius
eeuwen geleden in Azië furo
re maakte als geloofsverkon
diger. Dat waren nog eens
Jezuieten! En ook veel
Spaanser dan oud-Sociëteit
lid Huub Oosterhuis, die de
gebondenheid niet meer kon
harden. Een bijna dodelijk
vermoeiende opgave, het
winnen van zielen voor
Christus. Maar Frans moet
een begenadigde gigant zijn
geweest, die „ontelbare be
keeringen bewerkte". Niet
als poëet, maar in proza.
Neem, bijvoorbeeld, Goa, de
hoofdstad van Portugees-In-
dië. „Daar heerschte de
grootste ongebondenheid en
onverschilligheid. Franciscus'
hart bloedde bij het zien van
al die beleedigingen. God
aangedaan en hij besloot,
daar de ouderen verstokt ble
ven in de boosheid, met de
kinderen te beginnen. Hij
doorliep met een bel de stra-
ten der stad en riep de kinde
ren eiken dag bijeen, die in
grooten getale met den „hei
ligen vader" meegingen.
Weldra werd het gedrag der
kinderen een voortdurende
vermaning voor de ouders en
Franciscus kon nu den rijken
oogst binnenhalen, dien hij
onder zooveel zwoegen had
voorbereid".
De „zielenvanger van Goa".
En dan niet 's nachts slapen!
„Neen, na zijn inspannenden
arbeid bracht hij nog een
groot gedeelte van den nacht
biddende door". Het blad
wist zelfs, dat Xaverius op1
zijn reizen door Ceylon, Ach-
ter-Indie, Malakka, de Mo-
lukken jawel en Japan
„dikwijls zoo vermoeid was
van het doopen, dat zijn ar
men slap langs zijn lichaam
vielen. Maar God had hem
dan ook de gave der talen
verleend, waardoor ieder,
wanneer hij predikte, hem in
zijn eigen taal verstond". Een
aziatisch Pinksterwonder.
Toch was Franciscus, deze
charismatische mannetjesput
ter, nog niet voldaan: „China
was het land van belofte voor
hem, dat hij niet zou betre
den. God was tevreden met
het werk van Zijn dienaar,
dien Hij tot Zich riep op 46-
jarigen leeftijd. In het gezicht
van China, op het eiland
Sanchian, stierf hij eenzaam
in een bouwvallige schuur
onder het uitspreken der
woorden: „Heer, op U heb ik
gehoopt en in eeuwigheid zal
ik niet beschaamd worden!"
Meer dan 700.000 heidenen
moet hij naar schatting heb
ben bekeerd".
DE HOLLANDSCHE OFFICIEREN DIE IN AMERIKA DEN NAAM VAN NEDERLAND Hgeg
HIELDEN IN DE PAARDENSPORT: „Bij aankomst per S.S. Rotterdam gekiekt: v.l.n.r.bve
Labouchère, ritmeester van Gellicum, generaal Mathon, luit. Mathon, luit. Trapman en
Coblijn".
PRINS-REGENT LUITPgen
VAN BEIEREN f: „De ouPgei
vorst van Europa, die ifen
dan 20 jaren eerst voor:de
krankzinnig-geworden M*
dewijk, en daarna voor IP
ongeneeslijk-krankzinnig
koning Otto (die nog li.....
het Staatsbestuur waarri|||||||
De prins stierf, in heel B
ren diepbetreurd, de vo
week in den ouderdom k—
91 jaren". j
DE LAATSTE TOCHT VAN DEN GRIEKSCH-SCHISMATIEKEN PATRIARCH VAN KONS
TINOPEL DOOR DE STRATEN DER TURKSCHE HOOFDSTAD: „Van een even treffende
zonderlinge plechtigheid geeft onze foto hierbij een beeldt De Grieksch-schismatieke
arch van Konstantinopel overleed onlangs, en vóór de begrafenis werd zijn gebalsei
chaam, dat dagen lang in de Kathedraal ter vereering in den patriarchalen troon had
ten, met troon en al in de straten rondgedragen!"
NSTb 3f
endfte b
keP»
sent*
OVERWINNINGS- EN PRENTBRIEFKAARTEN UIT SERVIE:
„Links de vier Balkanvorsten, waarbij Peter I bescheidenlijk
bovenaan staat. Het opschrift beteekent: Het Balkanver-
bond, waaruit bliksemschichten schieten naar de verschil
lende plaatsen van Turkije. Rechts koning Peter als over
winnaar staande op de gebroken Turksche vlag, bij Skoplje,
de oude Servische hoofdstad (Uskub)".
