uitsers via kunstgreep
nieuw naar de stembus
een groenh.
Bulgarije roept afgunst op van Oosteuropeanen
Leiders Suriname dulden geen demonstraties meer
ZWARE AARDBEVING
IN AFGHANISTAN
Senaat wil andere opstelling MX-raket
Genland
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 16 DECEMBER 1982 PAGINA 9
PPELBAAS"
GT 25 JAAR
MASSAMOORD
ARD Een Mexicaanse kop-
die ervan beschuldigd was 25
rs te hebben vermoord, is gis-
t 25 jaar gevangenisstraf ver-
De verminkte lichamen van
^trekkende landarbeiders wer-
j|in 1971 ontdekt in een boom-
Ik Californië. In die tijd wierf
klbaas, Juan Corona, arbeiders
Vren in Zuid-Californië. In
I hij al veroordeeld, maar in
wierp een hof van beroep dat
Maar volgens de rechter heeft
^de moorden wel degelijk op
keten, en moet hij „de rest van
jen achter de tralies slijten".
Leden Greenpeace in Peru
aangeklaagd wegens „piraterij"
LIMA De zes leden van Greenpeace die eergisteren in
Peru werden aangehouden omdat zij zich aan een walvis
vaarder hadden vastgeketend, worden beschuldigd van
„piraterij" en het „aanvallen van vreemd eigendom". Het
zestal, onder wie de Nederlanders Jos van Heumen en Pie-
ter Lagendijk, wilde verhinderen dat de walvisvaarder zou
uitvaren.
Peru heeft zich niet aangesloten bij de een kort geleden
gesloten internationale overeenkomst om de walvis tegen
uitsterven te behoeden. Volgens Greenpeace zijn er voor
de kust van Peru nog maar ongeveer 1.000 walvissen! De
regering in Lima zegt dat het aantal veel groter is. Daarom
heeft het walvisvaartcentrumn in Paita in het noorden van
het land, dat geheel in Japanse handen is, toestemming ge
kregen dit jaar 165 dieren te vangen, waardoor het voort
bestaan van de walvissen in direct gevaar zou zijn. Het is
niet bekend hoe lang het proces tegen de zes gaat duren.
Berusting
LOS ANGELOS
Christine Ferrare
en haar echtgenoot
John DeLorean kij
ken berustend voor
zich uit terwijl het
federale hof van
Los Angelos zich
buigt over hun ver
zoek tot verlaging
van de borgtocht
van tien miljoen
dollar. Autofabri
kant DeLorean
werd onlangs gear
resteerd toen hij
cocaïne probeerde
te verkopen aan
een agent van de
FBI.
Kinder
handelaar
aangehouden
in Indonesië
JAKARTA De Indone
sische politie heeft een
40-jarige man gearres
teerd, die ervan wordt
verdacht aan het hoofd te
hebben gestaan van een
bende die baby's ontvoer
de en tegen een bedrag
van ongeveer 800 gulden
doorverkocht aan onder
anderen Nederlandse echt
paren. Bij de arrestatie
trof de politie in het huis
van de man drie baby's
aan in de leeftijd van een
•tot drie maanden.
„Rode Leger
verliest in
Afghanistan
30.000 man"
ISLAMABAD Sinds de Sovjet
troepen drie jaar geleden Afgha
nistan binnenvielen, hebben zij
30.000 man verloren. Dit heeft een
overgelopen Russische soldaat ver
klaard tegenover het persbureau,
dat eigendom is van de opstande
lingen in Afghanistan. Volgens di
plomaten in Kaboel heeft de Sov
jet-Unie tot nu toe 10.000 man ver
loren. De Russische soldaat is be
gin december overgelopen naar
het verzet
De centrum-
Wéstduitse rege-
i kanselier Helmut
lal morgen de ver-
iskwestie stellen
parlement. Als alles
plan verloopt, zal
stemming verliezen,
leringspartijen CDU,
h FDP willen zich
ijk van stemming
fden en de SPD-op-
rzal tegen stemmen,
jier Kohl zal ver-
s zijn functie ter
kking stellen en
;nt Carstens vragen
2 maart volgend jaar
legde verkiezingen
[schrijven. Met dat
zal Kohl dan heb-
jildaan aan zijn be
lofte vervroegde verkie
zingen te houden. Die be
lofte deed hij in oktober
toen hij de SPD'er Helmut
Schmidt opvolgde als re
geringsleider.
Kohl verklaarde toen dat hij
via verkiezingen de positie
van zijn regering door de kie
zers wilde laten legitimeren.
Dat wil zeggen: hij wilde dat
de kiezers zich zouden kunnen
uitspreken over het feit dat de
liberale FDP uit de coalitie
met de sociaaldemocratische
SPD trad en de christen-de
mocratische CDU/CSU aan
een regeringsmeerderheid
hielp. Hef probleem was ech
ter dat de Westduitse grond
wet amper voorziet in de mo
gelijkheid van vervroegde
verkiezingen. In tegenstelling
tot wat het geval is in vele an
dere democratieën kan de
Bondsdag zichzelf niet ontbin
den. Alleen president Karl
Carstens kan tot ontbinding
overgaan, en dan nog alleen
op twee voorwaarden: bij het
aftreden van de kanselier (wat
Kohl steeds resoluut van de
hand wees) en wanneer bij het
stellen van de vertrouwens
kwestie blijkt dat de regering
niet meer beschikt over een
werkbare meerderheid in het
parlement. Maar de huidige
regeringscoalitie van CDU/C
SU en FDP heeft duidelijk wel
zo'n meerderheid. Wat bete
kende dat kanselier Kohl zijn
toevlucht moest nemen tot een
kunstgreep om de door hem
toegezegde vervroegde verkie
zingen mogelijk te maken. Dat
wil zeggen de Bondsdagfrac
ties van de drie regeringspar
tijen moeten bewust hun steun
onthouden aan de eigen rege
ring. Weinig Westduitsers zijn
gelukkig met deze oplossing.
Critici menen dat dit oneigen
lijk gebruik van de vertrou
wenskwestie spot met het de
mocratisch proces. President
Carstens had zijn bedenkin
gen, maar die heeft hij kenne
lijk laten varen aangezien de
procedure inmiddels in gang is
gezet. Er is ook geopperd de
grondwet te wijzigen in die zin
dat hel mogelijk zou moeten
worden gemaakt dat de
Bondsdag zichzelf via een
twee-derdemeerderheid kan
ontbinden.
Maar Kohl wilde
daar toch niet aan, wellicht
wegens de algemene terughou
dendheid bij de Westduitsers
om hun grondwet aan te pas
sen. Die schroom om te sleute
len aan de grondwet is begrij
pelijk tegen de achtergrond
van het feit dat de huidige
de bedoeling een herhaling
van Duitslands eerste, slechte
ervaringen met de democratie
ten tijde van de Weimar-repu-
bliek te voorkomen. Toen
werd het parlement voortdu
rend ontbonden met als gevolg
dat de Duitsers hun geloof in
de democratie verloren en
daardoor de weg gebaand kon
wrden voor Hitier.
De handelwijze waar de rege-
ring-Kohl uiteindelijk voor
heeft gekozen, is overigens
niet nieuw. De SPD-kanselier
Willy Brandt heeft begin jaren
zeventig naar hetzelfde middel
van de opzettelijk verloren
vertrouwensstemming gegre
pen om via vervroegde ver
kiezingen zijn positie te verste
vigen.
Allerlaatste schot
Gemaskerde vrouwen, behorend tot de radicale INLA, het Ierse nationale bevrijdings
leger, schieten hun revolvers af, bij wijze van laatste groet aan de twee mannelijke
leden van de INLA, Roderick Carroll en Seamus Grew, die gisteren in het Noordierse
Armagh werden begraven. De twee werden neergeschoten toen zij een controlepost
negeerden.
<E KINDEREN
premier Margaret Thatcher torst de vierjarige Doran
een meisje, dat is geboren met ernstig hersenletsel. Het
tijdens een ontvangst van veertien kinderen tussen
ertien jaar, die werden onderscheiden vanwege het feit.
ch flink hebben gedragen onder moeilijke omstandighe-
m van hen, de veertienjarige Dawn Howard, verjoeg een
r. De kleinste, de driejarige Tony Kozacsek, bleef er rus-
vooijr, toen men herb losmaakte van een roestige pin, waarin
rijn hoofd was gevallen.
jerlijk huis van Thatcher
erlch t als resta uran t
>reid(fHAM Engelsen die
met eigen ogen wil-
waar hun premier is
ïid, kunnen daar sinds
avondje uit van ma-
ondernemende Brit
kruidenierswinkel
atchers vader in Grant-
fekocht en omgebouwd
jaurant. Gasten komen
om l'n w'n^e' waar n°g
'fnele toonbank staat en
kruideniersartikelen
ter
Og
uit de jaren dertig staan uitge
stald. Achterin de winkel be
vindt zich de toegangsdeur tot
het restaurant die een copie is
van de deur van 10 Downing
Street, de ambtswoning van de
premier. Aanvankelijk wilde
de eigenaar zijn gerechten
naar de verschillende pre
miers noemen, maar van dat
idee is hij toch maar afgestapt
omdat hij niet aan partijpoli
tiek wil doen.
PARAMARIBO De Suri
naamse machthebbers zullen
niet meer tolereren dat in Pa
ramaribo demonstraties wor
den gehouden tegen het mili
taire bewind. Gisteren hiel
den, ondanks het samenscho
lingsverbod, enkele duizenden
mensen een betoging tegen hett
bloedige optreden van de mili-
taren, vorige week. Politie
commissaris Vrij verklaarde
na afloop dat de politie niet
had ingegrepen, onder meer
met het oog op de vele vrou
wen die in de stoet meeliepen.
Maar een volgende keer zal
„met grote gestrengheid wor
den opgetreden tegen overtre
ders van de maatregelen in
verband met de noodtoe
stand".
"De betoging was oorspronke
lijk georganiseerd door vrou
wenorganisaties, maar veel
mensen sloten zich bij de stille
optocht aan. Een aantal vrou
wen droeg rouwkleding. De
politie poogde een aantal ma
len vergeefs de optocht te
stoppen. Tot incidenten kwam
het echter niet. Bij het Vlag-
genmonument op het Onaf
hankelijkheidsplein zouden
demonstranten hebben gepro
beerd de Surinaamse vlag
halfstok te hangen en die van
Cuba te verbranden. Toen de
Nederlandse ambassadeur
Hoekman op het balkon van
de ambassade verscheen om de
demonstratie gade te slaan,
riepen groepen betogers: „Help
ons, help ons". Het gecontro
leerde Surinaamse persbureau
SNA maakte ook melding van
de demonstratie, maar sprak
van een vredesmars. -
Scholen blijven dicht
Ofschoon de autoriteiten in
Paramaribo voortdurend spre
ken van „normalisatie", ble
ven ook gisteren alle scholen
gesloten. Volgens een zegsman
in de Surinaamse hoofdstad
kwam nauwelijks tien procent
van de leerlingen opdagen. Zij
die wel kwamen werden naar
huis teruggestuurd.
Binnen het leger blijken voor
al spanningen te bestaan bij
jonge dienstplichtigen. „Zij
moeten allerlei objecten bewa
ken en krijgen van alles naar
het hoofd geslingerd van het
publiek. Ook zijn er spannin
gen met de ouders. Veel van
deze militairen voelen zich
hoogst ongelukkig", aldus een
betrouwbare bron bij het leger.
Volgens genoemde bron wor
den ook de kerkhoven be
waakt waar maandag de vijf
tien slachtoffers zijn begraven.
Dit om acties te voorkomen
Vele Surinamers leggen bloe
men als stil protest.
Volgens de vader van de vori
ge week vermoorde journalist
Frank Wijngaarde, Edgar
Wijngaarde, bestond èr „een
plan om hele families van in
tellectuelen te liquideren". Ne
derland zou daarvan zelfs via
diplomatieke kanalen op de
hoogte zijn geweest, aldus
Wijngaarde, die gisteren op
Schiphol aankwam (zie ook de
krant van gisteren). Het plan
of draaiboek dat volgens Wijn
gaarde duidelijk door Cuba is
geïnspireerd „is heel goed uit
gevoerd".
De echtgenote van de Suri
naamse vakbondsleider Fred
Derby heeft gisteren in een
kort telefonisch vraaggesprek
met het ANP gezegd dat haar
man „gezond is. Hem is niets
overkomen". Zij wilde of kon
overigens niet zeggen waar
haar man momenteel is. Ook
op andere vragen ging me
vrouw Derby niet in. „Alles
gaat goed met hem", besloot
zij. Over Derby gingen onder
meer berichten dat hij vorige
week bij de executies in Fort
Zeelandia had moeten toekij
ken en dat hij daarna psy
chisch en fysiek zou zijn inge
stort.
ISLAMABAD Een zware aardbeving heeft zich vanmorgen
voorgedaan in het noordoosten van Afghanistan. De aardbeving
die een kracht van 6,8 op de schaal van Richter had (de schaal
loopt van 1 tot 9) deed zich voor in het Hindu-Kuh-gebërgte, een
dunbevolkt gebied dat zich van Noord-Pakistan uitstrekt tot het
noordoosten van Afghanistan. Van slachtoffers en of schade is
nog geen melding gemaakt.
Het gebied waar de beving zich voordeed, ligt meer dan 3200
kilometer van de streek in Noord-Jemen die maandag getroffen
werd met een kracht van 6 op de schaal van Richter. Het aantal
doden is daar inmiddels gestegen tot naar schatting 2000. Meer
dan 1200 mensen zijn gewond en 147 dorpen zijn beschadigd of
vernield. Het zoeken naar nog meer slachtoffers wordt voortge
zet. Saoedi-Arabië dat de belangrijkste geldschieter van Noord-
Jemen is, heeft inmiddels tachtig miljoen gulden geschonken. Er
i? ook een luchtbrug ingesteld voor het overbrengen van hulp
goederen.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft ook hulpgoederen gestuurd.
atie over films,muziek
ie ZCf1®' recreatie,exposities
(een complete agenda
aled
WASHINGTON Een com- tinentale raketten van het
missie uit dè Amerikaanse se- type MX. De commissie is
naat heeft zich gisteren uitge- daarmee president Reagan ter-
sproken voor ter beschik- wille, maar het verbindt daar-
kingstelling van 988 miljoen aan wel de uitdrukkelijke
dollar voor de produktie van voorwaarde dat het geld pas
de eerste vijf nieuwe intercon- mag worden uitgegeven als
het Congres heeft ingestemd
met een nieuw opstellingsplan
voor het kernwapen. Presi
dent Reagan heeft te kennen
gegeven naar een compromis
te willen zoeken.
Democratische
rechtspraak
NEW YORK De Newy-
orkse rechter Alan I.
Friess legt zijn ambt voor
tijdig neer, omdat er kri
tiek is geuit op zijn „demo
cratische manier van
rechtspreken". Onlangs
heeft Friess ook een offi
ciële berisping gekregen,
omdat hij op Thanksgi-
ving-Day 1980 een van
moord beschuldigde
vrouw in zijn woning
heeft laten overnachten.
Kranten in New York ga
ven nog meer voorbeelden
van de ongewone wijze
van procesvoering van
Friess. Zo droeg hij een
schuldig bevonden zak
kenroller op kruis of munt
te gooien over 20 of 30 da
gen in de gevangenis. De
munt viel met de keerzijde
naar boven, zodat de zak
kenroller 20 dagen in de
cel verdween. Een andere
keer verzocht de rechter
het publiek door handop
steken kenbaar te maken
of het aan het verhaal van
de verdediger of aan dat
van de aanklager geloof
hechtte.
VS: bescherming ambassade in Suriname
PARAMARIBO De Vere
nigde Staten hebben stappen
ondernomen om hun ambassa
de in Paramaribo beter te be
veiligen. Een veiligheidsdes
kundige van de Amerikaanse
ambassade in de Venezolaanse
ofdstad Caracas en een com-
jnicatiedeskundige van de
ibassade in Panama zijn
ar Suriname gestuurd, voor
t uitwerken van veiligheids-
iatregelen voor het pe'so-
el van de ambassade.
«SC
Groene Betaalcheques en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verknjgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
Defensie kan
munitie voor
Suriname niet
meer
tegenhouden
DEN HAAG Het ministerie
van defensie in Den Haag
heeft vanmorgen verklaard
dat er geen mogelijkheid be
staat om het schip van Ned-
lloyd, dat met munitie voor
het Surinaamse leger op weg is
naar Paramaribo, nog tegen te
houden. Aan boord van het
schip bevinden zich een partij
TNT en vuurnabootsers, die
worden gebruikt bij oefenin
gen te velde. Het schip is vori
ge week, toen al bekend was
dat Nederland de steun aan
Suriname had bevroren, uit
ons land vertrokken en wordt
volgende maand in Paramari
bo verwacht. Maar omdat het
materiaal op het moment dat
het werd ingeladen Surinaams
eigendom werd, kan het schip
niet worden tegengehouden of
teruggeroepen. Een woord
voerder van Defensie zei ver
der, dat er in Den Haag geen
nieuwe Surinaamse aanvragen
voor defensiemateriaal lopen.
IEL1
Bulgarije heeft
Westen lange tijd
gestaan als de zes-
republiek van de
Unie. De aan de
e Zee grenzende na-
rd alom beschouwd
n van de gehoor-
e en strengste lid
van het Warschau-
i als Moskou's enige
partner waar
ocialisme met en-
asme en stijgend
werd toegepast.
B.Vi
2 bi
fia
:n verouderd en ach-
d beeld. In de hoofd-
draait momenteel in
'ioscopen het kassucces
irs en op straat wemelt
n de meisjes die het
ld evenbeeld zijn van
de beroemde popzangeres Kim
Wilde. Kraampjes met ham
burgers en sinds kort toegesta
ne cafeetjes op het trottoir
doen levendige zaken en aan
de vooravond van de verjaar
dag van de socialistische revo
lutie in september gaf de rock
band Spectre voor een uitzin
nige menigte een openlucht-
concert op het plein voor het
Paleis van Cultuur.
Bulgarije lijkt in geen enkel
opzicht meer op het land dat
aan het eind van de jaren zes
tig westerse bezoekers met te
lang haar naar de kapper
stuurde en eigen onderdanen
die Beatlesplaten in hun bezit
hadden, op de bon slingerde.
Sofia is minder streng gewor
den en misschien zelfs wel een
beetje sjiek. Het toppunt van
sjiekheid was deze zomer het
drinken van een glaasje echte
Engelse Borzoi-wodka, die
twee keer zo duur is als welk
Russisch merk dan ook. On
danks de hitte stroopten de
vrouwen de winkels af op
zoek naar katoenen bloeses en
jurken met een Indisch dessin
en in de Poolse souveniershop
verdrongen de Bulgaren zien
voor het kostbare Poolse por
selein.
In bussen aangevoerde Russi
sche toeristen kijken in het
centrum van Sofia even ver
bijsterd om zich heen als de
Bulgaren in Rome, Amster
dam of Londen zouden doen.
Waar ze ook kijken, zien ze ar
tikelen die in de Sovjet-Unie
niet te krijgen zijn zoals nylon
kousen, ribfluwele broeken,
schoenen van goede kwaliteit,
westerse parfums en make-up.
In 1981 werd deze nieuwe
trend in gang gezet door de zo
genaamde Kristal Kids (Kris-
taljeugd) die elkaar in de vroe
ge vooravond ontmoetten op
de stoep voor de Kristal
Snackbar, een zeer modieus
etablissement waar Italiaans
meubilair staat, plafond en
muren met pluche zijn bekleed
en Coca Cola wordt geschon
ken. Hier loopt de jeugd te fla
neren in hun laatste aanwins
ten uit het Westen en hier ont
moeten ze elkaar alvorens een
borrel tè gaan drinken of wat
te gaan eten in een van de
vele café's en hamburgerres
taurants langs de geheel opge
knapte Vitosha-boulevard.
Modesnufjes
Deze zomer stortte Sofia zich
in de nieuwe romantische stijl.
Kapsels werden nageaapt van
foto's in westerse tijdschriften
en nieuwe mode-ideeën wer-
»den opgedaan bij de Joegosla
vische en westerse toeristen
aan de Zwarte Zee. Uit alles
bleek dat de jeugd voor de
laatste modesnufjes uit het
Westen niet op een dubbeltje
wilde kijken. Voor een ribflu
welen broeken uit Corecom,
de winkel met westerse artike
len waar alleen in dollars kan
worden betaald, wordt mo
menteel zonder blikken of blo
zen twee weken salaris neer
geteld en voor nog modieuzere
kleding moet onder de toon
bank door nog eens extra wor
den betaald.
De Bulgaren gaan er prat op
dat ze gelijke tred houden met
de westerse mode. Zelfs de
punk-rage beleefde hier een
kort hoogtepunt met ongeveer
200 aanhangers verspreid over
het hele land, hoewel punk
bands zoals Tip Top door de
radio werden geboycot en
geen grote concerten mochten
geven.
De Bulgaarse bands mogen
echter vrijer optreden dan tien
jaar geleden toen de band
Shturtsite constant op het
randje schommelde van wat
wel en niet mocht en geregeld
voor langere perioden werd
verboden vanwege het spelen
van Beatlenummers. Vandaag
de dag treedt Shturtsite vaak
op en brengt veel platen uit,
maar in oktober 1980 werd bij
een van hun concerten nog po
litie gehaald om de zingende,
zwaaiende menigte over te ha
len weer rustig te gaan zitten.
En nog deze zomer kreeg een
andere Bulgaarse groep. Sig
nal, een speelverbod van acht
tien maanden omdat ze „bui
tensporige opwinding" had
veroorzaakt tijdens een con
cert in de havenstad Burgas
aan de Zwarte Zee.
Ook het vandalisme neemt toe
zoals blijkt uit de gescheurde
en afgebroken zitplaatsen in
bussen en trams, de voetbal
leuzen op gebouwen en muren
en de vechtpartijen tussen de
jeugd van Sofia en studenten
uit de Derde Wereld. In de
grauwe woonsteden rondom
Sofia opereren tienerbendes
met provocerende namen zoals
Texas, Oklahoma. Corleone en
Mafia.
De onvrede wordt gevoed door
de slechte huisvesting en de
lage lonen, terwijl het onder
wijs dat in naam voor iedereen
gelijk is, vooral is afgestemd
óp de .belangen van een tiental
elitescholen waar de kinderen
van een kleine bevoorrechte
groep worden opgeleid voor de
universiteit.
De regering is van plan om
het technisch onderwijs te ver
beteren, maar eerdere pogin
gen daartoe zijn allemaal vast
gelopen op een incompetent
beleid. De snel om zich heen
grijpende corruptie heeft de
frustratie alleen maar gevoed
en versterkt de neiging van de
Bulgaarse Jeugd om alles wat
Amerikaans is te idealiseren.
Om dit verlies aan vertrouwen
in de socialistische idealen te
gen te gaan heeft de regering
onlangs een plan gelanceerd
om het ondernemersklimaat in
de arme regio Strandzha aan
de Turkse grens nieuw leven
in te blazen. Maar hoewel de
regering zeer voordelige lenin
gen in het vooruitzicht heeft
gesteld voor Bulgaren die daar
willen gaan wonen, is er tot
dusver nog maar bescheiden
op dit initiatief gereageerd. De
meeste jonge Bulgaren geven
de voorkeur aan de stad waar
consumptie-artikelen. ver
maak en informatie ruimer
voorhanden zijn.
Copyright The Guardian
