Desi Bouterse was altijd en bedeesde jongeman" •graanoogst: ireen lubaanse ilitairen Suriname ingeland gaat strijdkrachten aanzienlijk versterken iDeetman: salariskorting bnderwijs maar tijdelijk Jemoet praten, anders had je beter in Suriname kunnenblijven s nnenland/buitenland" Louter negatieve kritiek op ontwerp Wilhelminamonument LEIDSE COURANT WOENSDAG 15 DECEMBER 1982 PAGINA 11 ens tussen Spanje Gibraltar weer open TVP X het IRALTAR Met ingang van uacht is de grens tussen Spanje Gibraltar weer opengegaan, gangers mogen eenmaal per heen en weer. In juni 1969 sloot oenmalige Spaanse heerser, dic- r Francisco Franco, de toegang de rots. Hij wilde de Spaanse spraken op het maar 6,5 vier- te kilometer grote gebied, dat 5 het verdrag van 1713 onder ts gezag staat, kracht bijzetten, nieuwe Spaanse premier, Gon- z, besloot de grens „om humani- e redenen" open te stellen. Zijn iring is echter geenszins van n haar aanspraken op de rots te n vallen. Iers parlement wijst Fitzgerald aan tot premier DUBLIN Het parlement van Ier land heeft gisteren de leider van de Fine Gael-partij, Fitzgerald, geko zen tot premier van de regerings coalitie waarin de Labourpartij is opgenomen. De 56-jarige Fitzgerald stond aan het hoofd van een minderheidscoa litie met Labour, die zeven maan den regeerde en in januari van dit jaar ten val kwam. De nieuwe coa litie, eerste meerderheidsregering van Ierland in achttien maanden, staat voor een zware taak. De infla tie en de werkloosheid bedraagt achtereenvolgens 15 en 13 procent. Daarbij komt nogeens een grote schuldenlast aan het buitenland. Twintig jaar geëist in proces-Empain PARIJS De officier van justitie op het proces tegen acht medeplichtigen aan de gijzeling en mishandeling van de Belgische baron Edouard-Jean Empain heeft gisteren straffen gevorderd van maximaal twintig jaar. De officier eiste twintig jaar voor twee hoofdbeklaagden, vijftien jaar voor twee anderen en tussen de zes en twee jaar voor de rest. Baron Empain werd op 23 januari 1978 voor zijn huis in Parijs ontvoerd. Een dag later hakten de ontvoerders een vin gerkootje af om dat met een brief waarin losgeld werd geeist naar de familie te stu ren. Het geld werd nooit betaald. De be klaagden staan niet terecht voor de feitelij ke ontvoering. Degenen die hiervoor ver antwoordelijk zijn, zijn nog voortvluchtig. Turkije vraagt uitlevering Celenk ANKARA Turkije zal in de komende dagen Bulgarije officieel de uitlevering vra gen van Bechir Celenk. Hij wordt gezocht wegens inter nationale illegale handel in wapens en verdovende mid delen. Dit is gisteren van gezagheb bende zijde in Ankara ver nomen. De 49-jarige Celenk wordt ook door de Italiaan se politie gezocht in verband met de aanslag op paus Jo hannes Paulus op 13 mei vo rig jaar. Zijn arrestatie was door de Bulgaarse autoritei ten bekendgemaakt. PLO en Jordanië willen referendum over federatie AMMAN De Palestijnse Bevrij dingsorganisatie (PLO) en Jordanië zijn het eens geworden over een „bijzondere relatie" en een mogelijk „bevrijd Palestina". Dit staat in een gemeenschappelijk communiqué dat gisteren werd uit gegeven na besprekingen in Amman tussen PLO-leider Arafat en de Jor daanse premier Badran. Beide partij en zijn overeengekomen een refe rendum uit te schrijven over de toe komstige betrekkingen tussen Jorda nië en de Palestijnen. Palestijnse en Jordaanse functionarissen zeiden dat gesproken is over een thuisland op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever en in de Gaza-strook. JD-VRIENDIN OVER STERKE MAN SURINAME: IJK Wie zo'n in jaar geleden 's och- s vroeg in het Noord- rme rijsselse Steenwijk t ii dkeek, kon een jonge J inaamse man zien die leed in trainingspak kilometers naar zijn k op de Johannes fctkazerne hardlopend arbfgde. Het was een vast kj teel, elke ochtend, week in week uit. De naam van de jonge Suri namer: Desi Bouterse, de huidige „sterke man" van Suriname. Van mei 1971 tot juli 1974 was Bouterse gedetacheerd in Steenwijk. Een jonge Steen- wijkse, die in die tijd boezem vriendin was van Desi's vrouw Ingrid, noemt hem „heel be minnelijk en innemend. Hij was altijd een fijne vent en ontzettend sportief". De Steenwijkse heeft haar naam liever niet in de krant, gezien de reacties op de ge beurtenissen in Suriname. „Die berichten over de execu ties, ik kon het eerst niet gelo ven dat hij daar iets mee te maken heeft. Ik bedoel, zoals ik hem heb gekend... Ik kan er eigenlijk nog steeds niet bij". Andere mensen in Steenwijk schetsen een soortgelijk beeld van Desi Bouterse: een sympa thieke, charmante en bedeesde jongeman, voor wie sport ont zettend belangrijk is. Hij speel de onder meer in de basket balvereniging Arta, waar waar hij de absolute sterspeler was. Het was vooral aan zijn in breng te danken, dat het Arta- team in 1974 kampioen werd. Arta-penningmeester Johan Doeven herinnert zich Bouter se als „een aardige vent, van wie je zoiets helemaal niet zou verwachten. Hij was eerder een beetje verlegen dan dat hij iets van een dictator had. Maar hij hield er wel van om te sho wen. Veel mensen kwamen speciaal voor hem naar een wedstrijd van Arta kijken. Hij was destijds een uitstekende schutter, nu blijkt dat letterlijk en figuurlijk te zijn. We reden nar uitwedstrijden in de oude tweedehandse „Eend" van Bouterse. Dat kun je je toch niet voorstellen. Een dictator in een oude Eend". In 1974 sloeg Desi Bouterse een aanbod af om bij eredivi- sieploeg Donar in Groningen te komen basketballen. Kort daarna werd hij overgeplaatst naar een Nederlandse leger plaats in West Duitsland. Toen Suriname in 1975 onafhanke lijk werd keerde hij naar zijn vaderland terug, waar hij nu, zeven jaar later, als „sterke man" de macht in handen heeft. CAREL DE GOEIJ M RAMARIBO/DEN n c AG De Surinaamse lister van leger en po- ,ge e, Graanoogst, heeft ge- i a ïhten tegengesproken steler Cubaanse militairen *e Suriname zijn. Hij zei in een door het Suri- !lsj imse persbureau SNA ogirspreid interview, zo ik et heeft nooit in de bedoe- its i gelegen om het revolutio- g re proces door middel van d eis uit het buitenland te eli voeren", aldus Graanoogst, g! ruchten dat de lijfwacht pb rbevelhebber Bouterse uit laijbaanse militairen bestaat en in de haven van Paramari- een Cubaanse marineschip t,; zijn van alle grond ont- xit en berusten niet op injiarheid, zo zei Graanoogst, rk perbevelhebber Bouterse ilkteft gisteravond verklaard, )p korte termijn maatrege- zijn te verwachten „ter Vier leden van de PvdA-fractie kort voor het begin van de regeringsverklaring over Suriname. Van links naar rechts H. van den Bergh, M. Wöltgens, J. den Uyl en K. de Vries. Minister van buitenlandse zaken Van den Broek, tij dens de regeringsverkla ring over Suriname. versterking van het revolutio naire proces in Suriname". Hij liet verder met nadruk weten dat dat de personen die vorige week bij de gewelddadigheden in Paramaribo om het leven zijn gekomen, niet zijn geëxe cuteerd. Bouterse ontkende ook het bestaan van een do denlijst. De verklaring van Bouterse is een reactie op een melding van Amnesty Inter national, waarin wordt be weerd dat in Suriname min stens 25 mensen zijn geëxecu teerd. Amnesty heeft gister avond opnieuw uiting gegeven aan haar bezorgdheid over mogelijke executies en arresta ties en er bij de secretaris-ge neraal van de VN, Perez de Cuellar, op aangedrongen in Suriname tussenbeide te ko men. Geen zaken Nederland kan geen zaken doen met Desi Bouterse. De regering heeft terecht de hulp verlening aan Suriname opge schort. Alleen als serieus wordt gewerkt aan het herstel van de democratische verhou dingen kan de ontwikkelings samenwerking worden voort^ gezet. Dit bleek giteren het standpunt van bijna alle frac ties in de Tweede Kamer, waar minister van buitenland se zaken Van den Broek, een korte verklaring aflegde over de gebeurtenissen in Surina me. Van den Broek kon nog geen voorstellen doen voor de te nemen strafmaatregelen te gen Suriname, die premier Lubbers vorige week heeft aangekondigd. Morgen, wan neer de minister en de Kamer commissies voor buitenlandse zaken en ontwikkelingssamen werking opnieuw over Surina me overleggen, hoopt de mi nister de plannen wel op tafel te kunnen leggen. Eerder wasa bekendgeworden dat de Ne derlandse regering niet over bewijzen beschikt, waaruit kan worden opgemaakt dat zich in Suriname Cubaanse troepen bevinden. SCHIPHOL De vader van de vorige week door de Surinaam se militairen doodgeschotgen journalist Frank Wijngaarde, de 70-jarige Edgar Wijngaarde, wil dat alles in het werk wordt ge steld om de patholoog-anatoom dr. Zeldenrust sectie te laten verrichten op het lichaam van zijn zoon. Hij zei dit vanmorgen na terugkeer uit Suriname op Schiphol. De afgelopen dagen heeft hij geprobeerd het stoffelijk overschot van zijn zoon vrij te krijgen voor een begrafenis in Nederland. Maar de militaire machthebbers bepaalden dat Frank Wijngaarde, die overigens de Nederlandse nationaliteit had, in Paramaribo moest worden begraven. De DC-8 van de Surinaamse luchtvaartmaatschappij (SLM) die vanmorgen op Schiphol arriveerde, was het tweede vliegtuig dat na de turbulente gebeurtenissen van vorige week naar Neder land mocht vliegen. Net als afgelopen dinsdag, toen het eerste toestel uit Paramaribo aankwam, weigerden de meeste passa giers iets over de situatie in het land los te laten. Een man die aanstalten maakte om de pers te woord te staan werd door vrienden weggetrokken. „Doe het niet, het is te gevaarlijk voor je". Sommige passagiers wilden wel iets zeggen, als zij maar niet werden gefotografeerd of gefilmd. „Als ik dat doe en ik ga bin nenkort terug, dan ben ik zo dood, man". Weer anderen riepen de wachtende journalisten van afstand toe: „Ze moeten worden neergeknald. Het zijn moordenaars". Op de vraag of zij daarbij vooral aan bevelhebber Bouterse dachten antwoordden zij: „We bedoelen het hele zooitje". Toen bijna alle passagiers het toestel hadden verlaten werd een Surinaamse jongen opeens door zijn moeder voor de camera's van de NOS-televisie gesleept. „We hebben beloofd dat we alles zouden zeggen. Je moet praten, anders hadden we beter in Suri name kunnen blijven". De jongen vertelde dat kort voor het vertrek vanuit Paramari bo, gistermiddag, weer schoten waren gehoord. „De mensen zijn heel bang. Velen lopen in rouwkleding of met rouwbanden om. De meeste mensen gaan wel naar hun kantoor of fabriek, maar er wordt niet echt gewerkt. Men loopt heen en weer praat over wat er gebeurd is". De passagiers die vanmorgen arriveerden konden geen duide lijkheid verschaffen over het aantal doden dat vorige week is gevallen. Wel bevestigden zij de berichten dat de militairen nog steeds naar „tegenstanders" zoeken en dat mensen zijn onderge doken. Volgens een vrouw zouden sommige van de slachtoffers ook door de oren en de mond zijn geschoten. Edgar Wijngaarde, in het verleden ooit minister van financiën van Suriname, was begin deze week naar zijn vaderland ver trokken om zijn vermoorde zoon op te halen. Maar afgelopen maandag heeft hij hem in Paramaribo moeten begraven. Hij vertelde vanmorgen op Schiphol, dat de militairen hem niet hebben verteld hoe zijn zoon, die eigenaar was van het platge brande radiostation ABC, om het leven is gekomen. „Maar hij had een groot aantal schotwonden van voren", aldus een zeer geëmotioneerde Wijngaarde. Hij zei verder dat het voor Surina me heel moeilijk wordt om weerstand te bieden aan de milita- ren. „Alle mensen met leiderscapaciteiten zijn door de militairen gedood". Volgens Wijngaarde bevinden zich in Paramaribo tus sen de twintig en dertig militaire instructeurs, die Surinaamse militaren trainen. „Of ik na deze kritiek niet bang ben dat mij iets zal overkomen. Ik ga terug naar Suriname en als Bouterse mij wil doodschieten, dan moet hij dat maar doen", aldus de 70-jarige Edgar Wijngaar de. JOS TIMMERS :ep (Van onze correspondent Roger Simons) )NDEN Groot-Brit- lië zal zijn strijdkrach- n versterken. De Britse inister van defensie, Nott, legde gisteren het Lagerhuis een bewape ningsprogramma voor met aanvullende uitgaven ter grootte van vier miljard gulden. Het materiaal, dat verloren is gegaan tijdens de Falkland- oorlog, zal worden vervangen. Vooral de marine trekt profijt van de geduchte lessen, die toen aan de Britten gegeven werden. De oorlogsvloot krijgt 3 gloednieuwe fregatten, die meer gelijkenis zullen verto nen met slagkruisers dan met de schepen die zij moeten ver vangen. De nieuwe eenheden zullen uitgerust worden met speciale motoren, de modern ste luchtafweerraketten en de nieuwste Stingray-torpedo's. De Royal Air Force wordt uit gerust met zes nieuwe tank vliegtuigen, die bommenwer pers en straaljagers over grote afstanden kunnen bevoorra den. Tristars, afkomstig van de Britse nationale luchtvaart maatschappij British Airways, zullen met dat doel omge bouwd worden. Ze kosten 600 miljoen gulden. Diezelfde be- voorradingstaak is weggelegd voor 12 Phantom-bommen- werpers. De nieuwe uitgaven, die giste ren openbaar gemaakt werden in de vorm van een Witboek, hebben tot doel de Britse strijdkrachten zo te vormen, dat zij overal ter wereld kun nen toeslaan zonder zelf grote risico's te lopen. Een soort snelle interventiemacht dus. Tijdens de Falkland-oorlog was gebleken, dat de Britse strijdmacht veel risico's had gelopen omdat afgelopen jaren drastische bezuinigingsmaatre gelen waren. (Van onze parlementaire redactie) EN HAAG De kor- van 1,65 procent op et salaris van onderwijs- Ksoneel, waartegen gisj ren naar schatting '000 mensen in Den aag hebben gedemon- reerd, is in elk geval tij- -lijk. Ook als de voor-' ellen voor de herziening an de onderwijssalarissen 'e zogeheten HOS-nota) 1 volgende jaren niet de ereiste 278 miljoen gul- en aan besparingen ople- fcrt, zal de korting van 1,65 procent weer onge daan worden gemaakt. Dit blijkt uit een wijziging die minister Deetman van Onderwijs heeft aange bracht in het wetsontwerp dat de salariskorting van 1,65 procent met ingang van 1 januari 1983 regelt. In de praktijk kan het gewij zigde voorstel van de minister gaan betekenen dat elders op de onderwijsbegroting bezui nigd zal moeten worden. Vol strekt onduidelijk is echter waér dat op de begroting moet gebeuren. Deetman heeft na melijk eerder verklaard dat andere bezuinigingen ten kos te zullen gaan van de werkge legenheid in het onderwijs. De bewindsman doet, zonder overigens daarvoor een voor keur uit te spreken, de Twee de Kamer de suggestie aan de hand de salarismaatregel in ni vellerende zin uit te voeren. Daarbij zou de laagste salaris groep jeugdsalarissen beneden f 1514,- per maand) slechts 0,06 procent hoeven inleveren ter wijl de hoogste salarisgroep (boven 14.313,- per maand) 3,15 procent erop achteruit zou gaan. De VVD-fractie in de Tweede Kamer heeft inmid dels laten weten dat men zich hiertegen zal verzetten. De in- houdingswet wordt pas vol gende week in de Tweede Ka mer behandeld. De vijf stakende onderwijs bonden die gisteren tot staking hebben opgeroepen hebben gisteren na afloop van de de monstratie op het Haagse Ma lieveld nogal verbaasd gerea geerd op het gewijzigde voor stel van minister Deetman. „Het is ons niet geheel duide lijk welke kant de minister daarmee op wil, maar ook met een tijdelijke salariskorting blijven onze bezwaren over eind", aldus de reactie van KO V-bestuurder Brinkman. Los van de bezwaren die de bonden tegen de 1,65 procents- mJatregel blijven houden, vindt men wel dat een salaris korting naar draagkracht, zo als door Deetman is geopperd, de voorkeur heeft boven een gelijk kortingspercentage voor iedereen. De massale demonstratie is, mede door het niet doorgaan van het debat over de salaris korting in de Tweede Kamer, uiteindelijk niet geheel vol gens de verwachtingen verlo pen. Temeer omdat de Haagse politie gisteren weigerde toe stemming te verlenen voor een demonstratieve tocht via het centrum van Den Haag naar het Binnenhof. Ook voor het een alternatieve route, van het Malieveld naar het minis terie van Onderwijs, werd geen vergunning verleend. Uiteindelijk moesten de orga nisatoren genoegen nemen met een demonstratieroute door het stillere deel van het centrum, met als eindbestem ming een dépendance van het ministerie van Onderwijs. Een klein deel van de demonstran ten nam daar echter geen ge noegen mee en toog alsnog naar het Binnenhof, waar op dat moment een groep jonge ren demonstreerden tegen de afschaffing van de RWW voor 16- en 17-jarigen. DEN HAAG Vliegende schotels moeten hun noodlandingen maar ma ken op het Buitenhof. Champignons passen niet op het Voorhout maar ho ren eerder thuis in de Pa leistuinen. Dat waren eni ge van de uitsluitend ne gatieve opmerkingen die gisteren werden gemaakt tijdens een door de ge meente georganiseerde in spraakavond voor de be woners van het Lange Voorhout en de organisa ties die regelmatig dit stukje Den Haag gebrui ken voor evenementen. De aanwezigen hadden geen goed woord over voor het ont werp dat prof. Aldo van Eyck als monument ter nagedachte nis ^an koningin Wilhelmina op het Voorhout wil oprichten. Enkele aanwezigen waren nogal geïrriteerd over de wijze waarop het ontwerp aan hen werd gepresenteerd: kijken naar een videofilmpje dat vra gen opriep, maar waarop geen antwoord kon worden gege ven omdat er niemand aanwe zig was uit de regeringscom missie die een en ander klaar gestoomd heeft. De grootste af wezige was voor de aanwezi gen de professor zelf. Wrevel was er ook over het feit dat Den Haag is geconfronteerd met dit ontwerp zonder dat de stad daadwerkelijk heeft kun nen meedenken over de plaats waar het monument moet ko men en hoe zo'n monument vorm gegeven diende te wor den. De ministerraad heeft dit bepaald en verder is een com missie in beslotenheid aan het werk gegaan waarna het kant en klare ontwerp op tafel kwam. Den Haag kan nu zeg ge en schrijve kiezen uit één ontwerp en één plaats, en daartegen rees gisteravond duidelijk verzet. Een gang van zaken, die volgens mevrouw A. Blokpoel, voorzitter van h;t Nationaal Comité Monument Koningin Wilhelmina, indruist tegen een motie die de Haagse gemeenteraad in 1979 heeft aangenomen. Daarin werd uit gesproken dat de Hofstad ten nauwste betrokken moest blij ven bij het tot stand komen van een monument en het be palen van de plek waar het moet komen. Er werd op gewezen dat het heel moeilijk zal zijn het mo nument (dat „meeuwwit en niet sneeuwwit" moet worden) wit te houden. De honingdauw (een plakkerige substantie), die door de luizen in de linden aan het Voorhout wordt afge scheiden, en de vuile lucht in de stad maken het noodzake lijk dat het monument weke lijks moet worden afgesopt i Nadat de grens met Gibraltar vannacht weer was openge steld, was het een enorm dringen wie na dertien jaar als eerste weer de Engelse kolonie mocht betreden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 11