Compact Disc in huiskamer: snel wennen aan kwaliteit Terugbrengen zoutlozingen op Rijn niet vóór 1985 Forse stijging aantal frauduleuze brandstichtingen 5 Gezinsverzorging moet weer 5000 banen inleveren Grote verschillen in behandelii door huisarts of internist Ook Westduitse president vindt Dallas slecht BINNENLAND/BUITENLAND LEIDSE COURANT VRIJDAG 10 DECEMBER 1982 PAGINA li Ziekenfondspremie naar 9,8 procent DEN HAAG De ministers van welzijn, volksgezondheid en cultuur en van sociale za ken en werkgelegenheid zijn akkoord gegaan met het advies van de Ziekenfondsraad om de premie voor de verplichte ziekenfondsver zekering volgend jaar van 9,1% tot 9,8% te verhogen. De premie voor de Algemene Wet Bijzonder Ziektekosten (AWBZ) is door de ministers verhoogd tot 4,45%. Dit is gebeurd omdat de rijksbijdrage in de AWBZ-kas vol gend jaar met 200 miljoen gulden omlaag gaat. De premieverhogingen* zijn nodig van wege de tekorten bij de wettelijke ziektekos tenverzekeringen. Die zijn ontstaan door de stijgende kosten van de gezondheidszorg en omdat meer mensen van uitkeringen moeten leven en dus minder premie betalen. Onderzoek naar trillingen op het werk DEN HAAG Staatssecretaris Kappeyne van de Coppello van sociale zaken en werk gelegenheid heeft 650.000 gulden voor onder zoek naar trillingen op het werk gegeven. De TH in Delft gaat onderzoek doen naar een normstelling en naar de omvang van de pro blematiek, het TNO-instituut in Delft naar een geschikte meetmethode en het Coronel- laboratorium in Amsterdam naar gezond heidseffecten en klachten als gevolg van langdurige blootstelling aan trillingen. Des kundigen wijzen al jarenlang op mogelijke schadelijke gevolgen van trillingen, die aan doeningen als rugklachten en gewrichtsafwij kingen kunnen veroorzaken. Het gaat bij voorbeeld om het werken in een trillende omgeving of het gebruiken van werktuigen. Ook onroerend- goedbelasting voor scholen DEN HAAG PvdA, CDA, VVD, SGP en GPV in de Tweede Kamer stemmen in met het wetsontwerp van de regering om onroe- rend-goedbelasting te gaan heffen op incou rante panden als scholen, ziekenhuizen, le gerplaatsen, bejaardenoorden en peuterspeel zalen. Tot nu toe was het gebruikelijk dat ge meenten de waarde van die goederen voor de onroerend-goedbelasting taxeerden op min der dan 3000 gulden, waardoor de eigenaren waren vrijgesteld van belastingbetaling. De waarde van de panden moet per 1 januari worden gesteld op de „gecorrigeerde vervan gingswaarde". Het gaat dan om het bedrag dat op tafel moet worden gelegd om het pand te vervangen. UTRECHT Het verschil tussen de huisarts en de specialist is het grootst bij de behandeling van een vage klacht. Een huisarts zal eerder ge neigd zijn te zeggen: „Ik kan niets vinden. Gaat u maar naar huis en bel me terug als de klacht blijft". Een spe cialist zal daarentegen, in zijn ijver iets te vinden, de patiënt onderwer pen aan een lange reeks onderzoeken. Dit is een van de belangrijkste conclu sies in het proefschrift van twee. art sen die daar gisteren op zijn gepromo veerd. Een tweede conclusie van het- onder zoek van de heren J.G.M. Gerritsma en J.A. Smal is: zoveel artsen zoveel behandelwijzen. Huisartsen en inter nisten benaderen eenzelfde probleem soms geheel verschillend en door dit ontbreken van eenzelfde aanpak is het moeilijk om de kwaliteit van een behandeling te meten. Het onderzoek heeft duidelijk ge maakt dat een slecht verwijsbeleid van de huisarts dure onderzoek* hoger niveau (bij de specialist iiL ziekenhuis) veroorzaakt. In het pE schrift wordt gesteld dat een duit'^ ke verwijzing door de huisarts^ een doeltreffender aanpak door <j ternist veroorzaakt. Dat zal uitej lijke tot een grote kostenbespf^a kunnen leiden. Derde conclusie in het onder: dat zowel huisarts als internist J aandacht hebben voor psycho-s aspecten van de klacht. - Handelaren in hi-fi kunnen in .december de Compact Disc- speler en bijbehorende plaatjes 'in huis krijgen om ermee ver trouwd te raken: een platen speler met een laserstraaltje in plaats van de vertrouwde naald. Klein, compact en ge ruisloos. Daarop kunnen plaat jes worden afgespeeld die niet te beschadigen zijn, aan één kant door het messcherpe lichtstraaltje worden afgetast en maximaal een uur muziek bevatten. Het plaatje is vele malen klei ner dan de gebruikelijke .grammofoonplaat, het geluid is niettemin kwalitatief aanzien lijk beter. De stereo-opnamen liggen niet, zoals op de elpee naast elkaar, maar in miljoe nen putjes (bits) achter elkaar. Begin volgend jaar is de speler te koop. Hoe pakt de CD in de huiskamer uitPhilips heeft - een onzer redacteuren in staat gesteld de primeur binnen de akoestiek van de eigen ver- - trouwde omgeving te onder- zoeken. Hieronder volgen zijn bevindingen. 1«— DEN HAAG De aan- sluiting van de Compact Disc-afspeler aan onze ei gen versterker is een fluitje van een cent. Het kleine, ronde plaatje de Compact Disc voegt zich gemakkelijk in z'n af speler. Een drukje op de knop 'play' en daar gaat- ie: Finlandia van Sibelius, een orkeststuk bij uitstek om nieuwe apparatuur te testen: van fluisterend stil tot tetterend hard. Het ge luid is uitstekend, maar valt op het eerste gehoor toch enigszins tegen. We beschikken immers niet over de twee keer meer dan honderd Watt super- luidsprekers en een de monstratiezaal met twee honderd geïnteresseerde vaklieden, waar we de CD eerder hoorden. Onze huiskamer moet het op dit punt wel afleggen ten op- Het „naaldje" van de CD-speler: door een lenzen! teem wordt een laserstraaltje uitgestuurd waarmee plaat wordt afgetast. zichte van wat Philips te bieden had. Niettemin: voor huiskamerge bruik is de Compact Disc in de eerste plaats gemaakt en de eerste vergelijking kunnen we even laten rusten. Er volgt im mers meer. Vergelijking twee: de kleine, onopvallende en geruisloze CD-speler met de kleine plaat jes in stevige doosjes, vergele ken bij onze niet eens zo grote platenspeler, die nu opeens wèl behoorlijke afmetingen lijkt te hebben. Met de dikke stapels lp's. Vergelijking drie: is het geluid van de CD werkelijk zo ver bluffend beter dan wat de ge bruikelijke plaat biedt? Dit wordt een moeilijke zaak; wat we gewend waren vonden we immers al uitstekend. Het ge luid van de CD is anders, op een of andere manier verfijn der, het valt niet mee te ont dekken waarin de verbetering schuilt. We zulen proberen het te definiëren. Wanneer de tutti-strijkers in een symfonie van Haydn alle p'tjes (zacht te spelen) in acht nemen, dan is dat heel duide lijk hoorbaar, ook als steeds iets sterker wordt gespeeld en de blazers inzetten. Kortom: niveauverschillen worden dui delijker. Met dien verstande dat de niveau's hard en zacht op CD even hard en zacht zijn als op een gewone LP. Maar binnen deze begrenzingen zijn de verschillen veel duidelijker. Dat lijkt ons winst nummer één. Philips zegt, dat de CD geen overspraak kent, hetgeen ge volgen zou hebbën in de huis kamer. Overspraak: dat is de invloed van de kanalen links en rechts op elkaar. Op een gewone plaat, in de versterker, de boxen, nemen links en rechts iets van elkaar over, vooral en te beginnen bij de aftasting van de plaatgroeven. Op CD is dit uitgesloten, om dat de geluidssporen niet naast elkaar liggen zoals in de groef van een gewone plaat, maar achter elkaar. Het heeft wel degelijk gevolgen in de huis kamer. Het geluid van een symfonie-orkest vormt tussen de boxen een breed front: de solo-violist staat er duidelijk voor en in het midden. Bij het beluisteren van pop muziek wordt dit verschil nog "duidelijker: elke instrumenta list en zanger(es) wordt op een vaste plaats vastgenageld. In dat opzicht is van enige ondui delijkheid geen sprake meer. Bovendien blijken geluidsef fecten bij pop-opnamen beter tot hun recht te komen dan op een normale LP, vooral waar het de strakke, lage tonen be treft. Steeds nieuw De plaatjes die wij in bruik leen hebben, zijn honderden keren afgespeeld tijdens de jongste Firato, maar tonen geen sporen van slijtage. Op één plaatje zijn vette vinger- vlekken achtergebleven. De afspeler reageert prompt en slaat af. Als we met een voch tig doekje de plaatjes glanzend schoon hebben gemaakt wat krasjes blijken niet van invloed werkt de afspeler weer onberispelijk. De plaatjes met ongeveer een uur muziek aan één kant, blijven even nieuw als ze waren toen ze uit de fabriek kwamen. Spoedig, na een dag of twee, is de nieuwigheid er af, vermoe delijk door de eenvoud van de CD en diens afspeler. Er is niets af te stellen, de buiten kant toont niets van het tech nische vernuft dat binnen de behuizing is verwerkt. De oude, vertrouwde cassette deck heeft tenminste nog en kele metertjes en opname knoppen; de CD-speler stelt zich tevreden met het plaatje en een minimum aan knop pen: om af te spelen en num mers op te zoeken, voor snel voor- en achteruit zoals bij een recorder en om één bepaald nummer te herhalen, zo vaak men maar wil. Bij een normale platenspeler ziet men de arm bëwegingen maken, men kan naalddruk en dwarsdrukcompensatie afstel len, er valt een armliftje te Na dienen en men kan zien ji de lp op de juiste snelheiü wordt afgespeeld. Bij de CD-afspeler niets daar van. Het laserstraaltje en zijn behuizing doen onzichtbaar en onhoorbaar hun werk. We missen zelfs het geluid van de grammofoonnaald die zich hoorbaar op de plaat zette en gevolgd werd door ruis. Het ontbreken van bijgeluiden is enerzijds een van de groot ste winstpunten, anderzijds voelden we ons steeds enigs zins overrompeld bij de inzet van welke muziekpassage ook. Polygram, die de plaatjes maakt, heeft dit verschijnsel inmiddels ook als nadelig on dervonden. Gezocht wordt naar een niet storende manier om de luisteraar te waarschu wen dat een muziekstuk in aantocht is. Gevolgen Behalve de muziek op het plaatje valt absoluut niets te horen. Dat heeft ook gevolgen bij het opnemen op cassette band. De opnamen zijn onbe rispelijk, van ruis is hoege naamd geen sprake, noch van de band, noch van de plaat. De enige ruis die we niettemin horen komt van de versterker zelf en dan alleen bij zeer hoog vermogen. Het vermogen op luisterniveau levert alleen mu ziek op, verder niets. Behalve de geluidskwaliteit vormt het bedieningsgemak een belangrijk voordeel. De gebruiker is voorgoed af van technische vraagstukken zoals soorten platenspelers, elemen ten, naalden, schoonmaaksys- temen, naaldkracht en dwars drukcompensatie, waarover ook technische deskundigen van mening verschillen en waardoor de doorsnee gebrui ker door de bomen het bos niet meer ziet. Daaraan is nu een einde geko men. Stof, statische ladingen, jaar van produktie, slijtage van de plaat, spetter, ruis, rumble, het zachtjes neerzetten van de naald op de plaat en wat dies meer zij, men is er met de komst van de Compact Disc voorgoed vanaf. Verdwenen is ook het ongemak van de over springende naald, bijvoorbeeld wanneer tijdens een partijtje hard op de vloer wordt ge stampt. De CD-speler rea^ nergens op, gaat steeds ziji ruisloze gang, wat men stampt. Repertoire In maart volgend jaar kol de CD-spelers met een re™ toire van 200 plaatjes inj winkel. Ongeveer de helft! die plaatjes bevat klassC muziek. De afspeler gaat op veer tweeduizend gulden 1 ten, een plaatje veertig gull Verwacht wordt echter, daf prijzen snel zullen dalen, z wanneer ook andere (Japaji fabrikanten CD-spelers in wil wachten, bereikt voofJ melijk een prijsvoordeel. le€ lips heeft er alles aan gedar om een CD-speler in de lUj del te brengen die alle kinL ziekten te boven is. In ontV keling is een afspeler wa/ar ook nog afgelezen kan wortar welk werk en van welke c ponist wordt beluisterd, verfraaiing, geen wezen verbetering. FRITS BROMBERG (Vervolg van de voorpagina) Volgens de Nederlandse dele gatieleider Van der Tas is het uitblijven van resultaat bij het overleg over zoutlozingen in de Rijn vooral te wijten aan de Duitse en Zwitserse delegaties. Deze werden gisteren voor het eerst op de hoogte gesteld van het Franse besluit het verdrag „eindelijk" volgens Van der Tas aan het parlement voor te leggen. Beide delega cies waren er nog niet van overtuigd dat met de houding van de Franse regering de problemen rond de uitvoering van het verdrag nu uit de weg geruimd zijn. „Wij zijn in dat verband wat optimistischer", aldus Van der Tas, die zei dat ons land door de recente con tacten tussen premier Lubbers en de Franse premier Mauroy, waarin deze het besluit van de Franse regering meedeelde, in een bevoorrechte positie ver keerde. De Nederlandse delegatielei der zei zelf naar afloop van de vergadering te hopen dat het verdrag in augustus 1983 door het Franse parlement aange nomen zal worden. Het zou dan in oktober 1983 in wer king treden. Indien overeen stemming bereikt wordt over een verandering van het" tijd schema, moeten de Fransen hun zoutlozingen uiterlijk bin nen achttien maanden, dus> voor april 1985, met een mil joen ton terugbrengen. Van der Tas liet weten dat de datum van april 1985 voor Ne derland „niet per se aanvaard baar" is. „Daarover moeten we nog onderhandelen", aldus Van der Tas. Hij stelde dat de Franse delegatie gezegd had dat nog nadere studies naar in jectie van het zout in de Fran se bodem in zes maanden afge rond kunnen worden. „De Fransen hebben toegezegd, al het mogelijke te doen om zo snel mogelijk de zoutlozingen te beperken. Dit staat echter niet op papier", aldus Van der Tas. Daarnaast staat er nog een tweede termijn in het verdrag van 1976 waarover nu proble men zijn gerezen: het verder beperken van de Franse zout lozingen met drie miljoen ton per jaar. Dit zou uiterlijk april 1987 een feit moeten zijn. Daarvoor zijn nog onderzoe kingen nodig terwijl de finan ciering nog niet rond is. JONGE DUBBELE GRAANJENEVER GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA BUNNIK Hoewel er geen harde cijfers voor handen zijn, is er ook in Nederland sprake van een forse stijging van het aan tal frauduleuze brand stichtingen. Uit schattin gen komt naar voren, dat vorig jaar niet minder dan ca. 20 procent van het to tale aantal branden zou zijn aangestoken tegen on geveer 8 procent in 1977. Dit zei de heer A. van Koert, voorzitter van de Contactcommissie Brand van de Vereniging van Brandassuradeuren. De directe brandschade in Ne derland was volgens schattin gen van het CBS (gebaseerd op gegevens van de brandweer) in 1981 682 min. Dat zou be tekenen, dat 140 min schade ontstaan zou zijn door al dan niet opzettelijke brandstich ting. De brandschade in de eerste helft van dit jaar wordt geschat op 398 min. De laatste jaren heeft er ook een enorme stijging plaats ge vonden in het aantal inbraken in woningen en auto's. „Het inbraakrisico heeft gigantische vormen aangenomen. Daar zit uiteraard ook een deel gefin geerde inbraken bij. De resul taten in de sector inboedelver zekering zijn dan ook desas treus", aldus de heer Van Koert. Het gemiddeld schadebedrag is vorig jaar met 13 procent toe genomen, terwijl er 26 procent meer schadeclaims zijn inge diend. In het begin van het volgend jaar zal er in deze sec tor dan ook een premieverho ging worden doorgevoerd van gemiddeld 9 procent. De brandverzekeraars gaan scherpere voorwaarden stellen om fraude te ontmoedigen. Als voorbeeld hiervan noemde de voorzitter van de Vereniging van Brandassuradeuren, de heer F. Lodder, het niet uitke ren van de herbouwwaarde van een verwoest pand als er niet herbouwd wordt. In dat geval zou de, meestal aanzien lijk lagere, marktwaarde uit gekeerd kunnen worden. Diana tot tranen toe bewogen door E.T. Prinses Diana van Wales is tot tranen toe bewogen geweest bi) de première voor Engeland van Steven Spielbergs nieuwe film E.T. In het bijzonder trof haar de scène, waarin het buitenaardse wezentje lijkt te sterven. Overigens heeft Diana volgens de Ame rikaanse regisseur evenveel gelachen als gehuild. Voordat Diana het Londense bioscooptheater Empire, waar de première werd vertoond, inging, had zij het hnuffelbeestje E.T. gekregen, dat zij hier in de hand houdt. Links van Diana staat prins Charles. li BONN De Westduitse president Carstens heeft zich aangejl ten bij degenen in de bondsrepubliek die de Amerikaanse tele1 sieserie Dallas „kauwgom voor de geest" vinden. Ook hij is i mening dat in deze Amerikaanse televisieserie corruptie en e isme worden verheerlijkt. i Carstens liet dit gisteren via zijn woordvoerder in een telefo tje naar Jiet sociaal-democratische Bondsdaglid Hans Wal weten. Wallow had woensdag om een verbod van Dallas had J vraagd. De president heeft zich hiermee achter de sociaal-dei cratische partij geschaard. Een meerderheid van Carstens Ch 'ten-Democratische Unie is tegen een verbod van Dallas. bp Onderzoek naar verduisteringen oud- KLM-directeur hervat AMSTERDAM Vermoedelijk in de eerste maanden van 4 gend jaar zal de justitie in Amsterdam beslissen of de van duistering verdachte oud-KLM-directeur ir. F. Besancon al <1 niet zal worden vervolgd. Het al jaren slepende onderzoek! deze zaak gaat binnenkort door met het opnieuw horen van |L tuigen, aldus de betrokken officier van justitie, mr. R. Behli De bedoeling is het gerechtelijk vooronderzoek daarna af te s ten. Besancon zou tussen 1970 en 1972, toen hij nog directeur van luchtvaartmaatschappij was, 200.000 dollar (toen ongevj 700.000 gulden), bestemd voor de KLM, in eigen zak gestold hebben. Dit geld was afkomstig van de Amerikaanse vliegttjbe fabriek McDonnell Douglas Corporation. Het onderzoek hijhe naar begon al in 1979. De beurscommissie onderzocht toen f omkopingsaffaire bij de vliegtuigfabriek. UTRECHT Staatssecretaris Van der Reijden (Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur) wil de gezinsverzorging in 1983 opnieuw 35 miljoen gul den laten bezuinigen. Dat be tekent volgens de Centrale Raad voor de Gezinsverzor ging dat er 5000 banen ver dwijnen. „En minstens 6000 cliëntenraken zonder gezins hulp". De Centrale Raad heeft de staatssecretaris in een brief op poten laten weten dat de jong ste bezuinigingsplannen on aanvaardbaar ziin. De gezins verzorging heeft dit jaar al voor 43 miljoen moeten bezui nigen. Toen werden zo'n 6000 banen geschrapt. (In de gezins verzorging werken voorname lijk laagbetaalde vrouwen in deeltijd) „Die aderlating had al forse consequenties voor de hulp verlening. Door de nieuwe be zuinigingsronde zal de hulp verlening tot een onaanvaard baar laag peil zakken. De ge zinsverzorging, onze cliënten, kunnen dit niet meer hebben. De rek is eruit". „Puur om budgettaire redej moeten we weer inlevel maar aan de consequeni daarvan voor de hulpve( ning gaat de staatssecret| voorbij. Bovendien is er i sprake geweest van behoort overleg. Het was gewoon pure overval".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 12