Plan
voor coup
met hulp uit buitenland
Zuid-Afrika
doet inval
in Lesotho
Saoedi-Arabië
leent Frankrijk
vijf miljard
T>!>
Londen verboden
terrein voor
leden Sinn Fein
Britten investeren
150 miljoen in
Falkland Eilanden
„Ik hoorde pas na
48 uur van slachting'
DE TIJD
dBlENE
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 9 DECEMBER 1982 PAGINA 10q
Huis verbiedt steun
aan anti-Sandinisten
WASHINGTON Het Ame-
rikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft gisteren bij de be
handeling van de defensiebe
groting unaniem een wets
voorstel aangenomen, dat de
regering-Reagan verbiedt ac
ties te steunen tegen het San-
dinistische bewind in Nicara
gua.
Het voorstel houdt in dat het
ministerie van defensie noch
de buitenlandse inlichtingen
dienst CI'A anti-Sandinistische
guerrillastrijders wapens mag
leveren of opleiden die uit zijn
op omverwerping van het Ni
caraguaanse bewind.
Ook vrijlating voor
geïnterneerden in Gdansk
WARSCHAU De autoriteiten in de
Poolse havenstad Gdansk hebben gisteren
de vrijlating bevolen van alle gearresteer
de arbeiders en studenten uit deze stad.
Dit heeft het officiële persbureau PAP be
kendgemaakt. De voorgenomen vrijlating
maakt deel uit van het beleid van de
Poolse autoriteiten om alle geïnterneerde
leden van het verboden vakverbond Soli
dariteit vrij te laten. Dit als voorbereiding
op de opheffing van de staat van beleg.
Tijdens een bijeenkomst van minstens 200
priesters uit Warschau is felle kritiek ge
leverd op de Poolse primaat Glemp, we
gens zijn houding ten opzichte van de mi
litaire regering. De kritiek bevestigd be
richten over toenemende spanningen bin
nen de katholieke kerk.
Met Kerstmis thuis Prins William
Baby Gordon Burns is
vijftien dagen oud en
de kans is groot, dat
daar vele jaren bij ko
men nu hij in het kin
derziekenhuis van
Edinburgh in Schot
land, herstellende is
van een open-hartope
ratie. Bij zijn geboorte
bleek zijn aorta be
schadigd te zijn. Binnen
de eerste veertig uur
van zijn leventje werd
hij geopereerd en als
het een beetje wil is hij
met Kerstmis thuis in
Glenrothes bij zijn ou
ders. wier eerste kind
hij is.
gaat op reis
LONDEN Ondanks zijn
jeugdigde leeftijd gaat prins
William van Wales komend
voorjaar een kijkje nemen
over de grenzen. Hij mag mee
met zijn ouders die van 21
maart tot 30 april een bezoek
gaan brengen aan Australië en
Nieuw-Zeeland. De prinses
van Wales zei gisteren dat zij
en haar zoon beiden een ge
zonde eetlust hebben. Tegen
een kokkin in een bejaarden
tehuis dat ze bezocht, zei ze:
„Ik heb een enorme eetlust
ook al zeggen de mensen het
tegendeel.
VERDACHTEN LEGGEN
BEKENTENIS AF VOOR
SURINAAMSE TELEVISIE
(Vervolg van voorpagina)
PARAMARIBO Rond
Kerstmis had op geweld
dadige wijze een eind
moeten worden gemaakt
aan het bijna drie jaar
oude bewind van luite
nant-kolonel Desi Bouter-
se in Suriname. De sa
menzweerders zouden
daarbij hulp krijgen van
uit het buitenland, onder
meer vanuit Nederland.
Dat hebben de Surinaam
se journalisten Slagveer
en Kamperveen verklaard
voor de Surinaamse tele
visie. Het.tweetal behoort
tot het onbekende aantal
mensen, dat gisteren in
Paramaribo door de mili
tairen is opgepakt.
Het tweetal bekende betrok
ken te zijn bij een couppoging,
noemde namen van andere sa
menzweerders en benadrukte
dat de bekentenis werd afge
legd zonder enige dwang van
de militairen.
Jozef Slagveer, wiens persbu
reau met onmiddellijke ingang
door de militairen is gesloten,
zei voor de televisie dat ex-mi
nister Haakmat een „leidende
rol" heeft gespeeld bij de voor
bereidingen voor de coup.
Haakmat werd twee maanden
terug ook al genoemd als brein
achter de stakingsacties van de
vakcentrale de Moederbond.
De vakcentrale eiste, met
steun van talrijke maatschap
pelijke groepen, spoedige vrije
verkiezingen en de terugkeer
van de militairen naar de ka
zerne. De militairen deden een
aantal beloftes waarna de sta
kingen werden beëindigd. Een
paar weken terug beschuldig
de de vakcentrale de militai
ren, ervan, dat de gedane toe
zeggingen niet worden nage
komen.
Volgens Slagveer hadden de
media de komende dagen de
onrust in het land opnieuw
moeten aanwakkeren, Het
ging daarbij om de kranten en
radiostations, waarvan de ge
bouwen gisternacht zijn afge
brand. Journalisten van deze
media zouden contact hebben
onderhouden met groeperin
gen in het buitenland, waaron
der het „Actiecomité Herstel
Democratie Suriname" in Ne
derland. Vorige maand kwam
dit comité in het nieuws, door
dat het zou hebben geprobeerd
huurlingen aan te trekken
voor een gewapende staats
greep in Suriname.
Volgens Slagveer en zijn colle
ga Kamperveen had hun coup
rond Kerstmis moeten worden
gepleegd, omdat „de militairen
dan minder actief zijn". Bij de
staatsgreep zou onder meer ex-
sergeant Rambocus worden
betrokken, die onlangs wegens
zijn aandeel in de mislukte
coup van maart dit jaar tot
dertien jaar gevangenisstraf is
veroordeeld.
JOHANNESBURG Zuidafrikaanse troepen zijn van
ochtend vroeg Lesotho binnengevallen en hebben aan
vallen uitgevoerd op schuilplaatsen van het Afrikaanse
Nationale Congres (ANC) in de hoofdstad Maseru. Dit
heeft de opperbevelhebber van het Zuidafrikaanse le
ger, Viljoen, bekend gemaakt.
Voor zover bekend zijn twaalf vrouwen en kinderen gedood en
het aantal gedode zwarte verzetsstrijders bedraagt dertig. Vol
gens verklaringen zijn twaalf ANC-schuilplaatsen aangevallen.
Als reden voor de actie gaf Viljoen op, dat het ANC van plan
was rond de kerstdagen een serie gewapende acties te beginnen.
Het is voor het eerst dat Zuid-Afrika een dergelijke actie onder-
neemttegen het kleine koninkrijk, dat geheel wordt ingesloten
door Zuid-Afrika.
De Verenigde Staten verwelkomen het overleg tussen Zuid-
Afrika en Angola over hun geschil met betrekking tot de voor
waarden voor het verlenen van onafhankelijkheid aan Namibië.
Dit is gisteren door het State Department bekend gemaakt. Mor
gen wordt een hoge Cubaanse delegatie verwacht in Kaap-Ver-
dië, waar Angola en Zuid-Afrika gisteren in het geheim hun be
sprekingen zijn begonnen over Namibië-
Valentina Kozlova,
probeert hier, po
serend met hon
derd paar schoe
nen, de indruk te
wekken een „dui
zendpoot" te zijn.
Maar als befaamd
balletdanseres
heeft zij aan twee
benen voldoende.
De balletschoe
nen, gemaakt door
een Newyorkse fa
briek, zijn kopieën
van het paar, dat
zij droeg, toen zij
nog aan het Bols-
hoiballet verbon
den was. In 1979
bleef zij samen
met haar man
Leonid in de VS
achter. Mevrouw
Kozlova zal de
schoenen dragen
tijdens haar optre
den in de nieuwe
versie van de mu
sical „On your
toes" van Rodgers
en Hart, die bin
nenkort in Was
hington in premiè
re gaat.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Het Britse ministerie van binnenland!
zaken heeft een delegatie van de Sinn Fein, de politie
ke tak van de IRA, verboden volgende week naar Loi
den te komen. De maatregel is genomen op verzoe
van Scotland Yard, op grond van de wet tegen het ter
rorisme. De Sinn Fein-delegatie was uitgenodigd doe
het overwegend linkse gemeentebestuur van de Brits
hoofdstad.
Volgens de politie zijn de aanwijzingen dat de drie Sinn Feinli
den connecties hebben met de IRA voldoende reden, om hen ui
Londen weg te houden. Verder vreesde men dat het bezoek ij
Londen aanleiding zou geven tot demonstraties en rellen, voon
na de bloedige aanslag van maandagavond in Ballykelly j
Noord-Ierland. Deze werd gepleegd door de INLA, een splintei
groep van de IRA, en heeft aan zestien mensen het leven gekos
De drie Noordieren reageerden gisteren zeer boos, toen zij te h(
ren kregen dat zij niet naar Londen mogen komen. Een van h«
zei: „De Britten verblijven al achthonderd jaar tegen onze wil i
Ierland. Die situatie kan niet veel langer meer voortgezet woi "I
den. Daarover zouden wij in Londen gepraat hebben".
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De conserva
tieve regering-Thatcher
heeft in het Lagerhuis
aangekondigd, dat ze over
een periode van zes jaar
een bedrag van ongeveer
150 miljoen gulden zal in
vesteren in de economi
sche ontwikkeling van de
Falkland Eilanden. Per
hoofd van de Falkland-
bevolking (1.800 zielen)
betekent dit een bedrag
van bijna tachtigduizend
gulden.
De 150 miljoen gulden zullen
worden gebruikt voor de mo
dernisering van de wegen, rio
lering, ae eieKiricneu- en wi di
tervoorziening en het telefoon y
net. Deskundigen gaan ondei) n
zoeken of er rond de eilande
voldoende schelp- en schaal
dieren aanwezig zijn, maar pc
gingen om een echte visindui ei
trie van de grond te brenge 1(
komen voorlopig niet aan bin d,
Londen voelt duidelijk aai
dat zijn koloniaal bezit van d 11
Falkland Eilanden, waarvoccf
het dit jaar oorlog gevoertp
heeft tegen de Argentijnen, o
lange termijn een uitzichtloi i
zaak is. De oorlog tegen Ai
gentinië werd gewonnei
maar de toekomst van de afj
legen eilanden, die vóór
aanvang van het gewapend} k
conflict volledig verwaarloa
werden door de Britten, blij
onopgelost.
Luns: Niet het gehele
MX-project is verworpen
BRUSSEL De secretaris-generaal van de NAVO, Luns, ver
wacht dat de afwijzing van de MX-raket door het Amerikaans
Huis van Afgevaardigden „erg weinig effect" zal hebben op d
plannen om de nucleaire wapens in Europa te moderniseren.
Op een persconferentie aan de vooravond van een ministersver
gadering van de NAVO in Brussel zei Luns, dat het Huis ht
niet eens was met de wijze waarop de Amerikaanse regeri
MX-raketten wil opstellen. Luns merkte op dat niet het gehel
MX-programma is verworpen.
Ook het MX-project en de plannen om de Westeuropèse strijd
macht met Pershing en kruisraketten te moderniseren, noemd
Luns „twee verschillende zaken". De MX is een strategische ra
ket, terwijl de Pershing en kruisraketten tactische wapens zijr
die een tegenwicht moeten vormen voor de Russische SS-4, SS-
en SS-20 raketten.
(Van onze correspondent Jan Drummen)
PARIJS Saoedie-Arabië zal Frankrijk een lening
van enkele miljarden guldens verstrekken, teneinde
een verdere koersdaling van de Franse franc te voor
komen. Als tegenprestatie wordt het Frans-Saoedische
oliecontract vernieuwd.
In beginsel is overeenkomst bereikt over een lening van 4,5 mil
jard gulden en mogelijk zal deze tot tien miljard uitgebreid wor
den. Parijs zou met dit aan het Franse bankwezen beschikbaar
gestelde bedrag de franc kunnen steunen en een nieuwe devalu
atie kunnen voorkomen. Eqn dergelijke devaluatie, waarover
voortdurend geruchten in Parijs gaan, zou rampzalig kunnen
worden voor de regering in de gemeenteraadsverkiezingen van
maart, die volgens de algemene verwachtingen toch al ongunstig
voor het bewind zullen uitvallen.
De Saoedie-Arabische lening is naar alle waarschijnlijkheid ge
koppeld aan een vernieuwing van het in '1974 met Frankrijk ge
sloten aardolïe-kontrakt. Frankrijk betrekt nagenoeg de helft
van zijn totale olie-importen uit Saoedie-Arabië, maar een des
tijds gesloten overeenkomst hield in, dat Frankrijk een relatief
hoge prijs voor zijn olie zou betalen in ruil voor de waarborg
niet van de kostbare brandstof verstoten te worden. Bijzonder
heden over de verlenging van het kontrakt zijn nog niet be
kend.
BEGIN HOUDT VOL:
JERUZALEM In een brief
aan de commissie-Kahane, die
een onderzoek instelt naar de
massamoord in twee Palestijn
se kampen, blijft premier Be
gin bij zijn eerdere verklaring,
dat hij pas 48 uur na het begin
van de slachting hoorde van
de moordpartijen in Sabra en
Chatila.
Volgens Radio-Israël houdt
Begin vol, dat hij de Israëli
sche staf chef, generaal Eytan.
op zaterdagochtend 18 septem
ber niet had gesproken. Begin
had indertijd getuigd dat hij op
dat moment in de synagoge
was, maar een stafmedewer
ker van Eytan had verklaard
dat deze die ochtend met pre
mier Begin had gesproken.
De Israëlische minister van
defensie, Sharon, heeft giste
ren in een militair samenwer-
kingspact gesloten met de
Midden-Amerikaanse staat
Honduras. Het pact voorziet in
schenking en verkoop van wa
pens aan Honduras.
Elsevier praat met „de zachte
liberaal" minister Rietkerk.
„We hebben onze nek uitge
stoken om het voortouw te ne
men. Met de bevriezing van
overheidssalarissen en uitke
ringen hebben we tegelijker
tijd een beroep gedaan op het
bedrijfsleven hetzelfde te
doen. En dat heeft nog al ge
deeltelijk resultaten gehad".
Het omslagartikel gaat over de
video-maffia. „Video is televi
sie a la carte. Maar de consu
ment krijgt door de omroepen
de spijskaart van een volks
gaarkeuken voorgelegd. Zodra
de kijker uit een ruim aanbod
kan kiezen, is het gebeurd met
de video-maffia. Het tijdvak
van de piraterij kan dan wor
den beschouwd als een rimpe
ling in de media-revolutie". In
een commentaar wordt de mi
nisteriële beslissing om radio
actief afval in Velsen op te
slaan, gekenschetst als „dapper
beleid".
In de Haagse Post praat drs
J. Kleiterp, directeur van één
van Nederlands chicste ban
ken, over zwart geld. „Een
nummer-rekening, ach, dat
betekent niks. Als u bij ons
een nummer-rekening wilt
hebben, dan kunt u die krij
gen. Dat is hetzelfde als zou u
bij de telefoondienst een ge
heim telefoonnummer aanvra
gen. Dat kunt u ook krijgen".
Het blad licht het uitgevers
concern VNU door, waar het
ene nieuwe blad na het andere
verschijnt en verdwijnt. Ge
suggereerd wordt dat nu het
weekblad De Tijd op de nomi
natie staat om opgedoekt te
worden. „De sterkste man in
de raad van bestuur, drs Bren-
tjes, moet onlangs hebben uit
geroepen dat het in mei maar
afgelopen moest wezen". Een
interview ook met de veelbe
sproken Oostenrijkse bonds
kanselier Kreisky over zijn
houding jegens Israël. „Israël
heeft in Libanon tegen de ge
schiedenis van het jodendom
een geweldige misdaad be
gaan. De verontwaardiging zie
je trouwens duidelijk aan reac
ties van een land als Holland.
Geen land is zo'n trouwe
vriend van Israël geweest. Uit
Holland heb ik altijd de mees
te protestbrieven gekregen te
gen mijn houding inzake de
Palestijnen. Vandaag de dag
teur Jeremy Irons zegt over
zijn hoofdrol in de televisiese
rie „Terugkeer naar Brideshe-
ad": „Ik zeg in 13 uur televisie
vrijwel niets behalve wat ik
later heb ingesproken. Al heel
vroeg heb ik geleerd met mijn
lichaam over te brengen wat
zich in mijn hoofd afspeelt".
De rest van het blad is gewijd
aan literatuur.
Vrij Nederland beschrijft de
malaise bij ontwikkelingssa
menwerking. „Het bewonde
rend gelonk naar respectieve
lijk het Chinese, het Tanzani-
aanse of het Cubaanse model
uit de tijd van minister Pronk
is opgehouden, nu is uitgeko
men dat de resultaten daarvan
ook maar mager zijn". Voorts
een interview met onderwijs
minister Deetman. „Ik heb
nou vier jaar lang meege
maakt op tal van spreekbeur
ten, dat mensen zeiden: ik heb
geen werk, ik heb een wacht
geld en ik mag niks doen. Dat
is een grof schandaal. Die
mensen willen wat doen, maar
ze mogen niks doen. Dat is
voor hen onbegrijpelijk. Ik zal
daar nu iets aan kunnen gaan
doen". Aandacht ook voor de
dreigende sluiting van de Am
sterdamse Droogdokmaat
schappij. „Ik voorspel je dat ze
over vijftien jaar de scheeps
bouw terug willen hebben in
Amsterdam. Ik hoor nu al
mensen zeggen dat het nooit
zover had mogen komen met
de afbraak van de scheeps
bouw in Amsterdam-noord.
Wat is een haven zonder
scheepsbouw en zonder repa
ratie-mogelijkheden het een
hoort bij het ander als je als
haven je zelfstandigheid wilt
bewaren". De criminoloog
prof. Van Weringh zegt in een
vraaggesprek: „Dat politici
zich door incidenten laten lei
den, dat is kwalijk. Je kan
voorspellen wat er gebeurt als
er volgende week drie he-
roïne-doden tegelijk worden
aangetroffen in Amsterdam.
Zoals je ook weet dat één
neergeschoten agent of één
neergeschoten taxichauffeur
beroering teweeg brengt. Dan
komt weer de vloed van ver
halen over toenemende crimi
naliteit. Dan worden er vragen
gesteld in de Kamer en in de
gemeenteraden. Veertien da
gen later is het incident weer
vergeten".
De Tijd beschrijft hoe Ed Nij-
pels door de partijtop van de
VVD onder druk wordt gezet
om niet al te rechts te worden.
„De hele tendens is dat de
VVD de erfenis van de jaren
zestig overneemt. Dat klinkt
idioot, omdat dat toen toch bij
uitstek een beweging van
links was, maar onze strijd
voor een grotere vrijheid voor
het individu, het verplaatsen
van beslissingen naar kleinere
eenheden, het zijn in feite de
idealen van nieuw links". El
ders een vraaggesprek met de
Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Schultz.
„Ons beleid is gericht op diffe
rentiatie. Wij geven ons re
kenschap van het verschil tus
sen bijvoorbeeld een land als
Joegoslavië met de Sovjet-
Unie en zelfs met een land als
het tot het Warschau-pact be
horende Hongarije. Elke ver
andering binnen de Sovjet-
Unie die dit land minder tota
litair zou maken, wordt door
ons beloond". Een lovend
commentaar ook over de op
stelling van de Amerikaanse
bisschoppen tegenover de
kernbewapening. „Ze komen
godzijdank niet aandragen met
de hooghartige en tot niets
verplichtende, quasi-evangeli-
sche verklaringen ex-cathe-
dra, waar veel Westeuropese
kerkelijke leiders, theologen
en instanties zo goed in zijn.
Nee, ze getuigen van een hel
der inzicht in het menselijk te
kort". Voorts wordt gemeld
dat de linkse econoom Arie
van der Zwan een topfunctie
bij Unilever zal aanvaarden
met een salaris van 400 000
gulden per jaar. Het blad heeft
een muziekbijlage.
In De Groene Amsterdam
mer een interview met de
Duitse politieke dichter Wolf
Bierman. „Ik krijg nu van al-
-lerlei mensen te horen, dat ik
te a-politiek ben omdat ik bij-
Voorbeeld twee liederen voor
mijn kinderen heb geschreven.
Die speel ik maar niet. Anders
heb ik het gevoel dat ik de
kwantum-mechanica uitleg
voor een zaal met idioten. De
liederen die ik over mijn kin
deren heb geschreven, zijn
veel politieker dan alles wat ik
over Strauss heb geschreven".
Voorts een gesprek met de
eveneens Duitse automatise
ringsdeskundige Ulrich Briefs.
„Bij de catastrofale ontwikke
ling van de werkloosheid
speelt de enorme dynamiek
van de nieuwe technologieën
wel degelijk een rol. Naar
schatting zijn als gevolg daar
van in de Bondsrepubliek
500.000 arbeidsplaatsen verlo
ren gegaan. Het is een ontwik
keling zonder enig perspectief.
Er is geen enkel aanknopings
punt van waaruit het je in de
komende tien jaar zou kunnen
lukken, de werkloosheid te
verminderen".
Een groot interview ook met
ex-president Figueres van
Costa Rica. „De schuld van de
derde wereld is niet zo groot.
Zo'n 800, 900 miljard. Dat is
minder dan de jaarliikse pro-
duktie in de Verenigde Staten.
En maar een beetje meer dan
de totale kosten van bewape
ning in de hele wereld. Verge
leken met oorlog, met andere
dingen, is de schuld van de
derde wereld gering. Die
schuld moeten ze ons kwijt
schelden". De vroegere collega
Adrienne van Friesland van
Fien de la Mar praat kritisch
over de musical-Fien. „Ze heb
ben de plank misgeslagen. Ze
hebben Fien gedevalueerd tot
een figuur uit de bloemetjes-
reeks".
Hervormd Nederland praat
met marathonkampioen Ge
rard Nijboer. „Ik kan heel re
lativerend terugkijken op een
prestatie. Als ik in Athene
vijfde was geworden, was ik
ook tevreden geweest. Ik vind
het heel mooi dat ik dat heb,
die gave om met de top mee te
kunnen. Ik hoef niet de groot
ste te zijn. Eerlijkheid is voor
mijn gevoel veel belangrijker:
dacht voor de handel en wan
del van banken. „Het adagium
van de banken schijnt te zijn
dat geld niet stinkt. Dat is ge
bleken in de strijd die kerken
en actiegroepen hebben moe
ten voeren tegen banklenin
gen aan dubieuze regimes, met
name in Zuid-Afrika. Hetzelf
de geldt voor medewerking
aan het zwarte circuit dat een
rechtvaardige lastenverdeling
in de samenleving onder
mijnt". Voorts een gesprek
met de Surinaamse schrijfster
Astrid Roemer. „Alle Neder
landers hebben een racistisch
bewustzijn. Ik denk dat het
een kwestie van het kolonia
lisme en kapitalisme is. Dat
mechanisme van eerst mensen
uit een land weghalen en hun
cultuur kapot maken". Pries
ter Herman Verbeek, voorma
lig voorzitter van de PPR, laat
zich interviewen door gedeti
neerden. „Voor velen is de
kerk eindpunt, daarachter is
alleen nog de hemel. Maar zo
is het niet. Achter de kerk be
gint het pas, daar begint de po
litiek, van maandag tot zater
dag".
