n
weekpuzzel door dr. Pluizer
postzegels
WETENSCHAPPEN
oplossing vorige puzzel
NR. 48
KRUISWOORDRAADSEL
x« m s&b
mmiM mt
LEIDSE COURANT
De prijswinnaars van puzzel nr. 47 zijn:
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1 kort slaapje; 10 blaasin
strument; 11 tovergodin; 12 cirkelvor
mig; 14 strafbaar feit; 16 opening in
een stoomketel; 18 gehoororgaan; 19
vloeibare spijs; 21 gepantserde ge
vechtswagen; 22 lidwoord; 24 met te
genzin; 26 vrouwelijk dier; 28 vis; 29
zangspel; 31 koningszoon; 32 rivier in
Frankrijk; 33 deel v.e. vliegtuig; 35
onderdeel v.e. tennispartij; 36 bijbelse
naam; 37 muzieknoot; 39 wandel
plaats; 41 geldinstelling; 42 buiten
dienst (afk.); 43 telwoord; 44 ruiker; 45
huisdier; 46 mannelijk dier; 47 sporte
venement (afk.); 48 teken; 50 vrucht;
52 naar onze mening (afk.); 53 kapot;
54 haarkrul; 56 stootwapen; 58 verdo
vingsmiddel; 60 gemene weide; 62 on
aangename koude; 64 akelig; 65 heili-
fe rook; 67 bederfwerende verfstof; 68
uisbedekking; 69 geschikt; 70 verta
ler; 72 smalle weg; 73 mannelijk be
roep; 76 vaartuig; 78 kleur; 79 Japanse
munt; 81 omlaag; 82 kunstwerk van
hoge waarde.
Verticaal: 1 insekteneter; 2 vogel; 3
bloedgever; 4 gereed; 5 dwaas; 6 lid
woord; 7 wijze; 8 Chinees vaartuig; 9
griezelig; 10 soort hond; 13 sierplant;
14 wensende verwachting; 15 vis; 16
graansoort; 17 deel van de voet; 18
niet aandachtig luisterend; 20 soort ta
pijt; 21 zomerverblijf; 23 telwoord; 25
op iets; 27 roofvogel; 28 boom; 30 te
genstelling van beroepsspeler; 32
harssoort; 34 hoofdbedekking van val
se haren; 36 voeringstof; 38 zangstem;
40 deel van de onderkaak; 41 gymnas-
tiektoestel; 42 vogel; 48 hemellichaam;
49 wagenvracht; 51 pasvorm; 53
mengbeker voor dranken; 54 verdriet;
55 gewonden bundel; 57 steunbalk; 59
opgelegd werk; 60 insekt; 61 verbre
ding v.h. hoofdeind v.e. ledikant; 63
het gesprokene; 65 razernij; 66 klomp
je; 69 wild zoogdier; 71 zangvogeltje;
74 zeevis; 75 schuw dier; 77 scheeps-
vloer; 79 sint (afk.); 80 nummer (afk.).
Welke 2 sleutelwoorden vormen de
letters uit de vakjes 45 38 75 23 25 81
28 29 58 12 en 49 18 46 51 17 69 26 9 64
36?
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 48 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
0 &V<
■i ntv
1 h
I Égt
i 'at
j uil
i
In de meeste van de thans 28
Nederlandse bridgedistricten
zijn inmiddels de parencompe
tities begonnen in de derde,
tweede, eerste en hoofdklasse.
Duizenden paren strijden al
dus om een treetje hoger op de
lange ladder omhoog. Boven
de districts-hoofdklasse bevin
den zich de interregionale af
delingen van de promotieklas
se en voor wie nog hogere as
piraties heeft, bevinden zich
daarboven nog de overgangs
klasse en de meesterklasse, het
vaderlandse bridgewalhalla
waarin slechts 14 paren spelen.
Al met al een zeer orthodox
■competitiesysteem, dat als na
delig gevolg heeft dat een wer
kelijk goed pa&r jaren achter
een nodig heeft en daarbij
nog een behoorlijke portie ge
luk om daar te komen waar
het thuishoort. Eigenlijk zou
er een maasje in de „wet"
moeten zijn waardoor de com
petitieleiders. de mogelijkheid
zouden hebben om een echt
sterk paar vast een zetje in de
goede richting te geven. Dit
geldt zeker voor sterke jeugd-
Dubbel Lavinthal
In de eerste klasse van een
van de districten kwam een
spel voor dat om meer dan één
reden interessant is. Noord is
gever en OW zijn kwetsbaar.
Noord bezit:
A V 1084
en opent met 1 klaver. Oost
volgt (kwetsbaar) met 1 SA
(15-17), waarop zuid 2 ruiten
biedt.
Dat is een bod met een duide
lijke betekenis: niet sterk (an
ders was er eerst wel een dou
blet gekomen), maar wel veel
ruitens. West mengt zich nu in
het strijdgewoel met 2 harten
en noord besluit aan te geven
dat hij niet minimaal is door 3
ruiten te bieden. 2 schoppen
heeft in deze situatie weinig
zin, omdat het te veel informa
tie aan de tegenpartij geeft en
niet ter zake doende informa-
Parencompetities
tie aan de partner. Oost- doet
er met 3 harten nog een schep
je bovenop, waarna zuid zich
met 4 ruiten op het eerste ge
hoor op glad ijs begeeft.
Als zuid een redelijke speler is,
moet hij beseffen wat hij doet:
hij jaagt de tegenpartij naar 4
harten. Nu is dat in een paren-
wedstrijd minder riskant dan
in een viertallenwedstrijd,
maar partner noord moet goed
begrijpen wat de bedoeling
van zuids 4 ruiten is. 'Aller
eerst wil zuid dat natuurlijk
graag spelen, terwijl hij aan de
andere kant niet bang lijkt te
zijn voor 4 harten.
Dit laatste bod klinkt tijdens
noords overwegingen uit wests
mond en nu is noord weer, die
het voorzetje van z'n partner
aanneemt en een doublet lan-
Tegen vier gedoubleerde har
ten start noord met ruiten 8 en
op tafel wordt de volgende
hand uitgespreid:
H 86
9 H 10 7 4
O AHB
B63
Ruiten aas wordt gelegd en bij
de partner verschijnt ruiten
twee (NZ spelen laag-hoog
aanmoedigend), een opmerke
lijke kaart! Uit de dummy
wordt met een kleine harten
vervolgd en noord komt aan
slag.
Wat moet noord nu naspelen?
Ruiten lijkt weinig zinvol,
aangezien OW daar geen ver
liezers in kunnen hebben.
Troef na kan ook, dan zal het
contract gezien de klavers
in de dummy wel rustig
eentje down sukkelen. Maar
die ruiten twee is toch een
duidelijk signaal, zuid heeft
aan de dummy immers óók ge
zien dat OW geen ruitenver
liezers hebben?
Op de systeemkaart van NZ
prijkt ook het Lavinthalsig-
naal en dat is het uiteraard in
een situatie als deze. Zuid wil
klaver na hebben: een lage
ruiten vraagt in deze situatie
om de laagste van de overge
bleven kleuren. Noord is ge
hoorzaam en legt klaver 10
(alweer een Lavinthalsignaal)
om aan te geven dat hij over
een snelle schoppenentree be
schikt. Zuid troeft, speelt
schoppen terug voor noords
aas en incasseert nog een kla-
verintroever, voor de magi
sche score van +500 (twee
down).
Zo lag het hele spel:
N/°w A B 10 3
9 A 2
O 8 3
4 A V 10 8 4
V 54 N H86
9VB 53 w o 9 H 1074
05 7 OAHB
H9752 4 B63
972
9 986
O V 109 7 64 2
Kan noord weten dat zuid nog
een derde troef heeft? Ja, ten
minste als noord-zuid in troef
signaleren! Hoog-laag of laag-
hoog kan een driekaart aange
ven, afhankelijk van hoe NZ
dat aangeven. Als het maar
aangegeven wordt.
De actie van NZ leverde veel
op, aangezien op de scorekaart
200 voor NZ meermalen
voorkwam en er zelfs een keer
+470 op stond (3 ruiten gedou
bleerd contract!). Het leverde
een volle top op, terwijl +200
licht boven het midden scoor
de. En in een parenwedstrijd
moet je het van dit soort scores
hebben.
Correspondentie over deze ru
briek: p/a Leharstraat 10, 2162
AC Lisse,
'MihYAM
Bij een terugblik op het groot
ste schaakevenement in twee
jaar, de Olympiade, valt een
ernstige misstand op. Bekijken
we namelijk de gegeven prij
zen voor de bordprestaties,
dan zien we de volgende rij
namen: bord 1 Franco (Para
guay) ELO 2485 11 uit 13, bord
2 Mascarinas (Phil. ELO 2410)
7 1/2 uit 9. bord 3 Matamoros
(Equador ELO 2200), 7 uit 9.
Bord 4 Agsestein (Noorwegen
ELO 2280). 9 uit 12.
Bord 5 Roos (Frankrijk ELO
2405) 9 uit 11.
Bord 6 Fancy (Papoea ELO
2200) 8 uit 9.
Velen onder u zullen geen en
kele van deze namen kennen
en zich afvragen waar de grote
jongens gebleven zijn. De oor
zaak van deze winnaars, uit
sluitend afkomstig van zwak
ke schaaklanden, ligt aan het
gehanteerde Zwitsers systeem.
De zwakke landen ontmoeten
hoogstens in de eerste ronde
een sterk schaakland en wor
den dan naar de onderste helft
van de ranglijst
Hier ontmoet men slechts
zwakke landen, zodat een
plaatselijke crack makkelijk
een bordprijs kan verdienen.
De fout ligt bij het verouderde
systeem van prijzentoeken-
ning. Men moet de scores rela
teren aan de gemiddelde ELO
van de tegenstanders, want
het is zeer vreemd, dat de Joe
goslaaf Ljubojevic met de
prachtige score van 11 uit 14
(tegen de wereldtop!) buiten de
prijzen valt. Tijdens de Olym
piade werd ook het FIDE-kon-
gres gehouden. Hier werd be
kend gemaakt wie de nieuwe
(groot)meesters zijn. Ons land
is weer twee internationale
meesters rijker; Peter Scheer-
en en Leon Pliester. Verba
zingwekkend is dat we ook
twee nieuwe grootmeesters
hebben. Van John van der
Wiel was bekend, dat hij aan
de normen voldaan had, maar
de benoeming van Lodewijk
Prins was een komplete ver
rassing. Prins kreeg de titel
voor zijn prestaties vlak na de
oorlog. In die tijd kregen na
melijk alleen de echte topspe-
lers de titel grootmeester. Met
Olympiade (slot)
deze toekenning geeft de Fide
toe, dat de titel grootmeester
ernstig gedevalueerd is. Want
met de prestaties die Prins
toen geleverd had zou hij te
genwoordig ook de titel heb
ben gehad en wat dat betreft is
het billijk dat hij „posthuum"
grootmeester geworden is. Dit
doet me denken aan de woor
den van Kortsnoj, toen hij
door een zwakke grootmeester
„kollega" werd genoemd: „U
bent geen kollega van mij,
maar van Damjanovic (ook
een zwakke grootmeester)".
Het moet voor de echte top
pers inderdaad frustrerend
zijn, dat spelers met 100 (of
meer) ELO-punten minder de
zelfde titel hebben. Er zijn
twee oplossingen om aan deze
wantoestand een einde te ma
ken. De eerste is de
voor de titels ernstig
ren en de échte schakers (ELO
2600 en meer) bijvoorbeeld su
pergrootmeester te noemen.
De tweede oplossing, m.i. de
beste, is om de hele titelnon-
sens af te schaffen. Vroeger
m m m m
I IA1AI
A« RfAÜ I
rU V\
7tnJ '■wfö/fti
|S! 3AÜ
w vgm <gtta r- n wet
werden titels gebruikt om on
derscheid te maken tussen di
verse kategorieën schakers.
Tegenwoordig is dat niet meer
nodig, want iedere speler heeft
een ELO-rating, die vrij
nauwkeurig aangeeft hoe
sterk hij is.
Uit de Olympiade nog één par
tij van de meest opvallende
speler Garry Kasparov. De
manier waarop hij de sterke
Engelse grootmeester Nunn
van het bord veegt maakt we
derom grote indruk.
Kasparov-Nunn
Benoni
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 cS 4.
d5 exd5 5. cxd5 d6 6. e4 g6 7.
f4 Lg7 8. Lb5+ Pfd7
8... Pbd7 9. e5! gevolgd door e6
kost een stuk en ook 8... Ld7 9.
e5 Ph5 10. Pf3 dxe5 11. fxe5
Lxb5 12. Pxb5 0-0, 13. 0-0 Dd7,
14. De2 is zeer goed voor wit.
9. a4 Pa6 10. PÏ3 Pb4?
Hier heeft het paard niets te
zoeken, beter was daarom 10...
Pc7 om b5 door te gaan zetten.
11. <H) a6?t
Beter 11... 0-0, nu kan wit fraai
doorbreken.
12. Lxd7 Lxd7 13. F5! 04)
Niet goed is 13... gxf5 14. Lg5
Lf6 15. Lf4 0-0 16. e5! dxe5 17.
Pxe5 Te8 18. Df3! en wit wint
in de aanval.
14. Lg5 f6
Of 14... Lf6 15. Dd2 De7 16.
Tael gevolgd door e5.
15. Lf4 gxfS
Na 15... g5 verliest 16. Lxd6
Lxa4 17. Txa4 Dxd6 18. e5
fxe5 19. Pxg5! enz. Ook d6
dekken is niet goed: 15... De7,
16. fxg6 hxg6 17. Ph4 Kh7 18.
Dbl! met de dreiging Pxg6!
Zie diagram
16. Lxd6! Lxa4 17. Txa4 Dxd6
18. Ph4 fxe4 19. Pf5 Dd7 20.
Pxe4 Kh8 (vanwege de drei-
Zwart geeft het op, want na
21... Dxd5 22. Dxd5 Pxd5 23.
Pe6 wint wit gemakkelijk.
Het Nederlands aspiranten-
kampioenschap is gewonnen
door Willie van den Braak uit
Tilburg. Op de tweede plaats
eindigde Paul -Nitsch uit
Brunssum; op de derde plaats
Hans Westerhof uit Gronin
gen. Het onderlinge verschil
bedroeg telkens een punt.
Aspiranten zijn spelers tot en
met 15 jaar. Toch moet men
het niveau van deze jongens
niet onderschatten, ze hebben
al heel wat theoretische ken
nis aan boord en zijn boven
dien bereid om flink wat risi
co's te nemen. Door de wil om
er wat leuks van te maken,
zijn er heel wat aantrekkelijke
partijen gespeeld.
De eindstand van het toefnooi,
dat in Monster werd gespeeld
ter gelegenheid van het 60-ja-
rige bestaan van MDV, luidt:
Willie v.d. Braak 13, Paul
Nitsch 12, Hans Westerhof,
Edwin Feddema 11, Jaap
Vaarkamp 10, Fedde Kooi,
Henk Bolt, Ruurd Wuestman
8, Andries Bakker 5 en Eddy
van Doorn 4 punten.
De nummers een en twee ont
moetten elkaar in de eerste
ronden Deze ervaren spelers,
beiden waren eerder pupillen-
kampioen van Nederland,
hadden voor een leuke finale
kunnen zorgen. Nu was de
partij snel beslist door een
blunder van Paul Nitsch, die
met wit speelde. 1. 32-28 19-23
2. 28x19 14x23 3. 37-32 10-14 4.
41-37 14-19 5. 46-41 5-10 6. 35-30
20-25 7. 33-29 17-22 8. 31-27
22x31 9. 36x27 10-14 10. 40-35
11-17 11. 44-10 17-21 12. 50-14 6-
11 13. 30-24 19x30 14. 35x24 14-
20 15. 38-33 21-26 16. 41-36 11-
17 17. 42-38? En daarmee trapt
wit in een overbekend zetje.
17. 23-28 18. 33x11 18-22 19.
29xl8t 13x33 20. 39x28 20x29
21. 34x23. Materiaal heeft wit
nog niet afgestaan, maar 11
gaat verloren en hij heeft geen
enkele compensatie. De partij
ging kansloos verloren.
Een foutje in de opening be-
Aspiranten
sliste ook de partij Wuest
man—Kooi. 32-38 18-23 2. 33-29
23x32 3. 37x28 20-25 4. 39-33
12-18 5. 44-39 7-12 6. 41-37 1-7 7.
37-32 19-23 8. 28x19 14x23 9.
50-44 10-14 10. 31-26 14-20 11.
35-30 9-14 12. 30-24? Een onno
dige fout. Het vervolg is im
mers gemakkelijk te zien: 12.
14-19 13. 40-35 19x30 14.
35x24 25-30 15. 34x14 23x34 16.
39x30 13-19 17. 24x22 17x50
Wit nam de dam meteen af
met 38-33 50x10 47-41 10x37
41x32, raakte daardoor een
schuif achter en verloor kans
loos.
Het eerste diagram toont bijna
de slotstand van de partij
NitschBolt. Bolt speelde 32.
6-11 en de partij werd remi
se gegeven. Nitsch hoopte
evenwel op 12-18 waarna een
geraffineerd zetje mogelijk is:
28-22! 17x39 47-41 36x47 49-43
47x33 29x38 20x29 43x14.
Vaarkamp-Westerhof kende
een hardhandig slot. In de
stand van het tweede diagram
speelde Vaarkamp onvoorzich
tig 34. 37-32?, waarop Wester
hof een grappig setje produ
ceerde, gebaseerd op het
meerslagprincipe. 34. 13-191
35. 24x4 17-22! 36. 28x8 2x13
37. 4x31 26x50.
De notitie van de partij Fedde
maBakker sluit de rubriek
over het aspirantenkampioen
schap af. 1. 32-28 17-22 2. 28x17
12x21 3. 31-26 7-12 4. 26x17
12x21 5. 37-32 19-23 6. 41-37 14-
19 7. 36-31 21-26 8. 31-27 10-14
9. 46-41 1-7 10. 33-28 7-12 11. 39-
33 11-17 12. 41-36 17-21 13. 44-
39 2-7 14. 34-30 20-24 15. 30-25
14-20 16. 25x14 9x20 17. 40-34
4-9 18. 4fr40 5-10 19. 28-22. Na
een weinig inspirerende ope
ning wordt het interessant
door deze opstoot.
19. 10-14 20. 33-28 7-11 21. 39-
33 20-25. Een mogelijkheid is
11-17x17 met bv. 47-41 17-22
28x17 24-29 33x24 19x39 43x34
23-28 32x23 21x43 49x38 18x29
34x23 12x21 en kansen voor
zwart. 22. 33-29 24x33 23.
38x29 12-17 24. 35-30 8-12 25.
30-24 19x39 26. 28x8 17x28 27.
8x17 11x31 28. 32x12 39-14 29.
36x27 (niet 50x39 wegens 6-11
36x27 21x41 47x36 3-8 12x3 9-
13 3x20 15x35, een winnende
tegencombi natie) 21x41 30.
47x36 44x35 31. 12-7 en zwart
geeft het op.
Ballonpostvaart
Huize Clingendaelü"
De verzamelaars van bijzonde
re poststukken kunnen deze
maand hun collectie met een
interessant stuk aanvullen.
Het is dan ook daarom dat wij
melding willen maken van
een speciale ballonpostvaart,
die op 16 december a.s. zal
plaatsvinden, ter gelegenheid
van de voltooiing van de res
tauratie van Huize Clingen-
dael in Den Haag. Met de bal
lon worden speciaal gestem
pelde poststukken tot en met
10 gram vervoerd (niet aange
tekend en geen expressepost);
de stukken moeten zijn gea
dresseerd en en boven het
normaal verschuldigde port of
luchtposttarief moet een extra
luchtrecht van 30 cent per
stuk worden betaald.
Belangstellenden kunnen post
stukken in een als brief ge
frankeerde envelop-verpak
king toezenden aan het Post-
district Den Haag, Afdeling
Loketdiensten, Postbus 99130,
2500 NA Den Haag. Deze post
stukken dienen dan te zijn ge
adresseerd en voldoende ge
frankeerd, inclusief het extra
luchtrecht a 30 cent. In de lin
kerbovenhoek
lop-verpakking moet duidelijk
worden vermeld: „Stempeling
met poststempel Ballonpost
vaart Huize Clingendael".
De postzegels worden Haag ge
stempeld met het genoemde
bijzondere poststempel. De
stukken dienen uiterlijk op 14
december a.s. in Den Haag te
zijn.
Vóór het opstijgen van de bal
lon is er geen gelegenheid
meer om nog poststukken mee
te geven; ter plaatse worden
ook geen postzegels verkocht.
Nadat de ballon is gedaald
worden de meegevoerde post
stukken aan het plaatselijke of
dichtstbijzijnde postkantoor af
gegeven en voorzien van een
aa n komststempel
In het geval van deze ballon
vaart mag gebruik worden ge
maakt van de luchtpostzegels
voor bijzondere vluchten, doch
dit is niet verplicht. Bij het on
verhoopt niet doorgaan van de
ballonvaart, als bij voorbeeld
de weersomstandigheden 'de
vlucht niet toelaten, worden
de poststukken langs de nor
male wegen doorgezonden. Er
zal in dit laatste geval echter
geen extra luchtrecht worden
terugbetaald.
De jaarlijkse „Pro Juventute"-
zegels van Zwitserland hebben
dit jaar „Rozen" als onder
werp. Hierbij wordt een uit
zondering gemaakt voor de
laagste waarde in de serie, die
een ander motief vertoont.
Deze zegel heeft een wa&rde
10 10 r. en toont als mtpor
tief een met de hand vervaa|et
digde briefweger. Het gajeef
hierbij om een uit hardhout epge
messing bestaande briefwegept
die tussen 1820 en 1830 ve^er
vaardigd werd. Dit objed
maakt deel uit van de verz^o;
meling, die te zien is in h^g
museum van de Zwitsers
PTT te Bern. Met deze zegt1
wordt tevens de „Dag van d"el
Postzegel" onder de aandacr*
gebracht. De zegels, die „Rc.n
zen" als afbeelding hebbed n
kregen een waarde van 20 at
10 r., 40 20 r., 70 30 r. een„
80 40 r. De zegel van 10 f 1
r. werd ontworpen door ErneiHJi3
Witzig uit Pully. Het ontwer'2
voor de „Rozen"-zegels kwa^' 4
van de hand van Anne MarPrtl
Trechslin uit Bern. «Deze serie n
kwam op 25 november j.l. f er
de verkoop en blijft verkrijj
baar tot en met 30 juni 198lH
Het geheel werd in meerdei
kleuren gedrukt door Hélip/
Courvoisier S.A. te La Chau^jd
de-Fonds in Zwitserland.
Niet alle bacteriën sterven af
bij verhitting; de bioloog Otto
Stetter van de universiteit van
Regensburg in West-Duitsland
heeft namelijk in hete zee
bronnen bij het Italiaanse
eiland Vulcano bacteriën aan
getroffen die zich pas lekker
voelen bij temperaturen boven
het kookpunt van water.
In de monsters die <je micro
bioloog nam trof hij micro-or
ganismen van opvallend vlak
ke vorm aan. In het lab van de
universiteit zijn maandenlang
proeven met de zeldzame bac
teriën genomen. Die bacteriën
bleken te groeien bij tempera
turen tussen 80 en 110 graden.
Bij temperaturen onder 80 gra
den groeien de bacteriën hele
maal niet. Bij 85 graden heb
ben ze voor verdubbeling 550
minuten nodig, bij 100 graden
maar 220 minuten en bij 105
splitsen ze zich in de recordtijd
van 110 minuten.
De organismen voeden zich
met een mengsel van water
stof en koolzuur, dat in het
vulkanische gas voorkomt. Al
leen bij toevoer van zuurstof
sterven ze binnen enkele mi
nuten af. Stetter meent te
doen te hebben met een vorm
van de „archaebacteriën", die
op de ladder van de evolutie
dichter bij de hogere levens
vormen, zoals planten en die
ren staan dan de bekende
„klassieke" bacteriën. De zeld
zame organismen komen voor
in hete vulkanische bronnen,
in het zout van de Dode Zee,
in vuilnis en in smeulende ko
len.
De geleerden staan nu voor de
vraag welke natuurlijke stof
fen voorkomen dat de eiwitten
en andere bouwstenen van de
cel bij zulke hoge temperatu
ren worden vernietigd. Ook
voor de geschiedenis van de
evolutie brengt de vondst
nieuwe gezichtspunten met
zich mee. Stetter acht het mo
gelijk dat „zijn" organismen
een overblijfsel zijn uit de oer
tijd en miljarden jaren in het
kokende water in de buurt
van vulkanen hebben geleefd.
Het is nog niet duidelijk of de
„nieuwe" bacteriën op de een
of andere manier technisch
kunnen worden toegepast.
„Romeinen waren
Columbus voor"
Een oudheidkundige uit de
Verenigde Staten heeft on
langs gezegd er bewijs voor te
hebben gevonden dat de Ro
meinen 17 eeuwen eerder dan
Columbus in Amerika zijn ge
weest.
De archeoloog, Robert Marx,
begon in september een plek
in de baai van Rio de Janeiro
te onderzoeken waar zes jaar
geleden twee Romeinse vazen
waren gevonden. Hij heeft er
Sommige bacteriëi^
groeien bij hitte
Ike
fieu
scherven van kruiken aang% n
troffen en denkt dat er ee^t
Romeins schip is vergaan, cht
Marx moet toegeven dat hiaa)
nog geen spoor van een sch%n
heeft gevonden, maar h,t
meent met moderner instri^h
menten wél het een en andeebt
te kunnen ontdekken. De arr>e r
foren die gevonden werdefet c
zijn echt. Volgens Marx dat^an
ren ze van 200 voor Christine;
of eerder. Hij meent dat de oij£ j
ganismen die zich op de fra£ej
menten hebben vastgezet da%r»
honderden jaren voor nodjf J
moeten hebben gehad. ooi'
khe;
ijt,
)an
Sterrenkundigen van de N«f tv
tionale Australische universpull
teit hebben aan de zuidelijk)at
hemel in de Melkweg de refiet
ten van een heldere ster onlij,
dekt die zo'n 200 miljoen jaaieei
geleden moet zijn ontploft, jarl
Het is nu voor het eerst mogdn c
lijk de inwendige structuualc.
van een ster waar te nemen eien
de huidige theorieën over cbch
evolutie van de sterren er aane.
te toetsen. De geleerden neaan
men aan dat de ster ongeveaal t
15 keer zo groot als de zeiden
moet zijn geweest. En tijdenie s
de ontploffing moet de staoor
zo'n zes maanden het helderst
object aan de zuidelijke hemt
zijn geweest.
Resten ontplofte
ster ontdekt
