eilig Jaar stelt Rome
voor moeilijke opgave
Solidariteit gelast
protestacties af
Plunderingen na
betoging tegen
Ku Klux Klan
EG verzet zich tegen
afbraak handelsbarriëres
aticaanse bank betrokken bij
ïwijfelachtige transacties
NASSER WILDE
VREDE MET ISRAEL
»n onze correspondent Lees
Manders)
j)ME Door 1983 tot
iilig Jaar uit te roepen
(eft paus Johannes Pau-
II de gehele katholie-
wereld een aardige
rassing bezorgd, maar
it iedereen is hem daar
|en erkentelijk voor.
is het goed recht van een
jaren tot jubeljaren te
[fklaren en daarbij hoeft hij
I Imand te raadplegen, maar
zo vinden ze op het Ro-
>inse stadhuis hij had wel
s meer tijd mogen geven de
odzakelijke voorbereidingen
treffen. Een Heilig Jaar is
tn kleinigheid, niet voor de
|rk, niet voor het Vaticaan,
»ar vooral niet voor de stad
ime, welks schouders het
Dotste deel van de lasten van
t jubileum moeten dragen,
jf miljoen pelgrims of toeris-
ii kwamen in het Heilig Jaar
'j?5 naar Rome, een enorm
ntal dat de Eeuwige Stad'
et de grootste moeite kon
rwerken. Na 16 februari,
inneer de feestelijkheden of
ficieel zullen beginnen, wordt
gerekend op een dubbele op
komst vergeleken met 1975.
Deze Poolse paus is daar niet
vreemd aan, want sinds hij de
katholieke wereld regeert heb
ben onvoorstelbare massa's
pelgrims de wegen naar Rome
gevonden.
Maar waar nu al die mensen te
laten, hoe het verkeer te ver
werken, hoe een minimum-
aan veiligheids- en gezond
heidsvoorzieningen te kunnen
blijven garanderen?
Rome heeft dit jaar al miljoe
nen toeristen en pelgrims
meer ontvangen dan geduren
de het jaar ervoor, en de stad
heeft als het ware op haar
tandvlees gelopen. Het ver
keer was chaotischer dan ooit
tevoren en de publieke voor
zieningen schoten keer op
keer tekort.
Op het Campidoglio, het Ro
meinse stadhuis, ziet men de
nabije toekomst dan ook zeer
somber in. Tien miljoen toeris
ten en pelgrims moeten slaap
gelegenheid hebben, parkeer
plaatsen, brandweermannen,
restaurants, politieagenten,
winkelvoorzieningen enz. om
als vreemdeling in Rome al
leen al te kunnen bestaan.
Maar de gemeente heeft in
deze magere jaren geen geld
om al die extra voorzieningen
te treffen die nodig zijn voor
een acceptabele ontvangst van
zoveel mensen.
De burgemeester van Rome,
de communist Ugo Vetere,
verkeert in grote staat van op
winding vanwege de moeilijk
heden waarmee de paus hem,
als eerstverantwoordelijke
man in Rome, heeft opgeza
deld, maar ook omdat hij de
eerste communist is die ooit
over Rome tijdens een Heilig
Jaar de scepter zal zwaaien.
Vetere heeft de afgelopen drie
dagen al even zovele vergade
ringen met staatssecretaris
kardinaal Casaroli en kardi
naal Poletti (de plaatsvervan
ger van de paus voor het dio
cees Rome) achter de rug, en
het koortsachtig overleg met
kerkelijke en civiele hoog
waardigheidsbekleders gaat
onverminderd voort.
Volgens Vetere moet de Ita
liaanse regering bijspringen
om het komende Heilige Jaar
de leefbaarheid en de bestuur
baarheid van Rome, per slot
van rekening ook de hoofdstad
van het land, te verzekeren.
De katholieke traditie wil dat
elke pelgrim die in een Heilig
Jaar naar Rome komt en de
vier basilieken (de St. Pieter,
de St. Jan van Lateranen, de
Maria Maggiore en de St. Pau-
lus buiten de Muren) bezoekt,
recht heeft op een nog grotere
goddelijke vergevingsgezind
heid dan waarop hij of zij nor
maal al aanspraak kan maken.
Het vorige jubeljaar konden de
stadswijken waarin genoemde
basilieken liggen de toeloop
van de pelgrims al niet meer
verwerken. Hoe dat nu moet,
mag het stadsbestuur oplossen.
De zorgen van de politici wor
den uiteraard niet gedeeld
door de middenstand, de hotel
houders, de gelegenheidsver-
kopers, het Romeinse nachtle
ven, de omvangrijke souvenir-
handel, en niet te vergeten die
afdeling van het Vaticaan die
zich op de minder spirituele
zaken toelegt, zoals de musea
en de post. Vooral rond de vier
befaamde basilieken zal de
handel levendig zijn, en de
verwachtingen van Romeinse
en Vaticaanse zakenlieden zijn
dan ook zeer hoog gespannen.
Het Heilig Jaar wordt een
goed jaar.
Kritische geluiden zijn ook te
horen in de Italiaanse media,
en vraagtekens worden gezet
bij de haast en de gretigheid
waarmee paus Johannes Pau-
lus II zeven jaar na het laatste
jubeljaar (1975) nu al weer een
Heilig Jaar instelt. De paus
had moeten wachten tot het
jaar 2000, het volgende regu
liere jubeljaar, zo stelt een (ka
tholieke) krant. De zakelijkste
kritiek komt uit de weten
schappelijke hoek, en die geldt
slechts het thema, de verlos
sing, het 1950e sterfjaar van
Jezus van Nazareth. De laatste
tijd is er in wetenschappelijke
kringen veel discussie over het
exacte geboorte- en sterfjaar
van Jezus gaande. De stand
punten hellen over naar de
mening dat de kerkelijke fei
ten historisch niet verant
woord zijn. Jezus is eerder ge
boren en eerder gestorven. De
paus had de conclusies van
onze studies kunnen afwach
ten, zo menen de gestudeer
den.
\TICAANSTAD De
irdinaal-staatssecretaris
gostino Casaroli heeft in
n verslag aan de kardi-
tilen, die zich hebben be-
gehouden met de fi-
■Hnciële toestand van het
aticaan, medegedeeld,
It de nu failliete Ita-
jtanse Banco Ambrosiano
Vaticaanse bank heeft
itrokken bij twijfelachti
ge transacties met Latijns-
amerikaanse filialen.
Een „geheim project" van de
Ambrosiano-bank bezorgde de
Vaticaanse bank het eigendom
van twee banken in Latijns-A-
merika: de Banco Andino en
de Banco Ambrosiano van Ma
nagua. Door dit project van
wijlen Ambrosiano-directeur
Roberto Calvi kreeg de Vati
caanse bank indirect ook het
beheer over acht andere La-
tijnsamerikaanse financiële in
stellingen die verbonden wa
ren met de twee banken. Het
is voor het eerst, dat officieel
een relatie wordt gelegd tussen
de Vaticaanse bank en twijfel
achtige transacties van de
Banco Ambrosiano. Kardinaal
Casaroli ontkende, dat het Va
ticaan ooit geld had ontvangen
van deze bank. Daarom kon
het ook niet verantwoordelijk
gesteld worden voor de schul
den die tot het faillissement
leidden, zo zei hij.
Leider van „Opus Dei"
persoonlijk prelaat
VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft de pre
sident-generaal van de katholieke priester- en lekenorgani
satie „Opus Dei", de Spaanse priester Alvaro del Portillo, de
titel „persoonlijk prelaat" verleend. „Opus Dei",met 72.000
leden in 87 landen, is in augustus al door de paus tot de eers
te „persoonlijke prelatuur" van de kerk verklaard.
In een verlaring zegt de Heilige Stoel, dat de oprichting van
de persoonlijke prelatuur „een verder blijk is van de gevoe
ligheid waarmee de kerk reageert op bijzondere herderlijke
en evangelische behoeften van deze tijd". De nieuwe status
betekent niet, dat de organisatie bijzondere voorrechten of
een superieure status binnen de kerk krijgt, zoals vaak
wordt gesteld. Met name dient men „altijd de rechten van
de plaatselijke bisschoppen te eerbiedigen". Volgens een Va
ticaanse zegsman wil „de Heilige Vader gewoon de vrucht
bare activiteiten van Opus Dei in de wereld erkennen" en
de leden „aanmoedigen in hun werk, waarmee hij uitbundig
instemt".
tomeinen
n Engeland
tierven aan
oodvergiftiging
DNDEN Loodvergifti-
ng moet een belangrijke
todsoorzaak zijn geweest
►or de bewoners van Ro-
einse nederzettingen in het
ide Brittannië. Dit ïs geble-
s-in uit een studie, die is ver-
pht aan de hand van op-
'aingen op een Romeins
Jrkhof in het Engelse
iaafschap Gloucestershire.
let onderzoek wees uit dat
e botten tien maal zo veel
>od bevatten als de skelet-
in van de huidige bewoners
an Engeland.
lussen maken
lorp in
Afghanistan
net de
jrond gelijk
&LAMABAD Een grote
ussische troepenmacht, ge
leund door tanks en vliegtui-,
jen, heeft op 19 november in
iet oosten van Afghanistan
Bn dorp van duizend huizen
net de grond gelijk gemaakt
ls vergelding voor de dood
'an zeventig Afghaanse rege-
ingssoldaten. Het Afghaanse
terzet heeft dit in Pakistan
lekendgemaakt. Alle huizen
!an het dorp werden, aldus
ldt het verzet, door de Rus-
in brand gestoken. Over
tallen slachtoffers is niets
kend. Diplomaten in Kaboel
ben het bericht niet kun-
bevestigen. Wel maakten
vorige week al melding van
te militaire bedrijvigheid in
provincie waar het betrok-
n dorp ligt.
JITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 29 NOVEMBER 1982 PAGINA 7
frankrijk levert India
rijkt uranium
DELHI De regeringen van
nkrijk en India hebben zaterdag
k „diepe tevredenheid" getoond over
i gesloten overeenkomst krachtens
ke Frankrijk licht verrijkt uranium
I India levert ten behoeve van de
Incentrale in Tarapoer. Dit stond in
i gezamenlijke verklaring die afgelo-
zaterdag in New Delhi werd uitge-
len. Het akkoord werd bekend ge-
d»kt kort voor de aankomst van de
nse president Mitterrand voor een
Icieel bezoek aan India. Het akkoord
jt niet onder de internationale veilig-
(dsbepalingen die in 1977 tussen de
onden gevestigde vereniging van
iniumleveranciers is gesloten.
ISRAËLISCHE MINISTER
NAAR ZAïRE
TEL AVIV De Israëlische minister van
buitenlandse zaken, Yitzhak Sjamir, is gis
teravond vertrokken voor een officieel
bezoek aan Zaïre, dat zes maanden gele
den de negen jaar geleden verbroken be
trekkingen herstelde. Sjamir zei bij zijn
vertrek te hopen dat samenwerking tus
sen Israël en Zaïre de andere Afrikaanse
landen ertoe zal brengen de officiële be
trekkingen te herstellen. Er is Israël veel
aan gelegen de verhouding met Afrika te
verbeteren. Zaïre en andere Afrikaanse
landen verbraken de relatie met Israël in
1973 na de Oktoberoorlog. De Zaïrese pre
sident, Moboetoe, besloot zes maanden ge
leden opnieuw betrekkingen aan te kno
pen na de Israëlische teruggave van de Si
nai aan Egypte.
Orang-oetan
maakt zelf een
„parasol"
Een orang-oetan in de die
rentuin van Miami op Flori
da heeft zo zijn eigen mid
deltje gevonden om be
schermd te zijn tegen de
hete zonnestralen. Hij
zocht en vond een oude
jute-zak en hield deze heel
eenvoudig boven zijn
hoofd. De orang-oetan, die
een lichaamsgewicht van
ongeveer 100 kilo heeft,
komt oorspronkelijk alleen
voor op Sumatra en Bor
neo. De naam orang-oetan
betekent in het Maleis
„Mens van het Woud".
Deense regering beslist
over lot Iraniërs
KOPENHAGEN Op het vliegveld van Ko
penhagen is gisteren een groep van 33 Iraan-
se vluchtelingen aangekomen aan wie eerder
door Spanje de toegang was geweigerd.
De Deense regering heeft laten weten in deze
zaak niet overhaast te werk te willen gaan.
Wel heeft de minister van justitie, Hinn-Nan-
sen, de vluchtelingen verzekerd dat zij in
geen geval naar Iran zullen worden terugge
stuurd. De Iraniërs, onder wie zakenlieden,
artsen, en andere mensen met een opleiding,
zijn na een gevaarlijke tocht door de woestijn
naar Pakistan gevlucht. Vandaar namen zij
vorige week donderdag een vliegtuig naar
Kopenhagen, om vervolgens vrijdag naar
Madrid te vertrekken. Gisterochtend werden
zij onder speciale politiebegeleiding terugge
vlogen naar Kopenhagen.
Kiezers Uruguay willen
eind aan militair bewind
MONTEVIDEO Duizenden mensen zijn gis
teren in Urugauy de straat opgegaan om leuzen
als „vrijheid, vrijheid" te schreeuwen, nadat
duidelijk was geworden dat de bevolking zich in 1
verkiezingen had uitgesproken tegen het mili
taire bewind. Het ging in Urugauy om de ver
kiezing van partijfunctionarissen van enkele.,
toegestane partijen. Maar bijvoorbeeld de linkse -
partijen en de christen-democraten mochten
niet meedoen. Nadat tien procent van de stem
men was geteld werd duidelijk, dat de kandida^.-
ten die tegen het bewind zijn gekant verreweg
de meeste stemmen hebben gekregen. In Uru
gauy zijn de militairen sinds 1973 aan de macht.
Sinds twee jaar is een liberalisatie op gang geko
men, die in 1984 moet uitmonden in presidents^
verkiezingen en uiteindelijk tot een terugkeer
van de democratie.
Offerplaats van
Azteken
In Mexico-Stad is dit week
einde een museum geopend
op de plaats waar de Azte
ken in het verleden talloze
mensen aan de goden heb
ben geofferd. Men heeft er
vijf jaar over gedaan het be
langrijkste monument waar
aan honderden doodshoof
den zijn bevestigd, uit te gra
ven.
WARSCHAU De lei
ders van de Poolse onder
gronds gegane vakbond
Solidariteit hebben dit
weekeinde de protestac
ties afgelast waartoe zij
voor 13 december, de dag
waarop een jaar geleden
de staat van beleg in hun
land tot stand kwam, had
den opgeroepen. Er zijn
steeds meer aanwijzingen
dat de staat van beleg op
die datum zal worden op
geheven.
In Warschau circuleerde zater
dag een vlugschrift, onderte
kend door de voorlopige natio
nale coördinatiecommissie van
Solidariteit waarop staat dat
de protestacties zijn afgelast
wegens de nieuwe politieke
toestand in Polen. Volgens de
commissie heeft de vrijlating
van Lech Walesa en de officië
le aankondiging van het be
zoek van de paus volgend jaar
aan Polen geleid tot het besluit
de acties af te gelasten. Voor
het bereiken van een werke
lijk „bestand" tussen Solidari
teit en het Poolse regime zijn
er echter meer concessies no
dig van de kant van de autori
teiten zoals het op vrije voeten
stellen van de nog ongeveer
duizend vastgehouden kader
leden en het ongedaan maken
van de ontslagen om politieke
redenen.
Het was de eerste verklaring-
van de coördinatiecommissie
na het teleurstellende aantal
demonstraties en stakingen op
10 november als protest tegen
het verbod van Solidariteit. De
commissie zegt voorts dat Wa
lesa nog steeds de voorzitter is
van de vakbond en dat de co-
missie zich aan zijn besluiten
zal onderwerpen Walesa
stuurt sinds zijn vrijlating aan
op een andere koers.
PHILADELPHIA De toenmalige Egyptische president Nas
ser heeft in 1955 geprobeerd een vredesakkoord te sluiten met
Israël. Hij wilde hiermee een bewapening swedloop voorkomen.
Dat is bekend gemaakt door een Amerikaan, die zegt in het ge
heim te hebben bemiddeld tussen Egypte en Israël.
Volgens de nu 72-jarige Elmore Jackson liepen zijn bemidde
lingspogingen vast na het brute optreden van Israëlische troe
pen ide Gazastrook. Hierbij werden toen 45 Palestijnse vluchte
lingen gedood.
Jackson besloot zijn bemiddelingspoging te onthullen, om duide
lijk te maken dat Sadat niet de eerste was die vrede met israël
wilde sluiten. De onthullingen van Jackson zijn door het State
Department bevestigd.
Zwitsers willen prijzen vastleggen
BERN De regering van Zwitserland, het land met een van de
laagste inflatiecijfers ter wereld, zal de prijzen permanent moe
ten gaan beheersen. Dat is het resultaat van een gisteren gehou
den volksstemming.
Het voorstel om de prijzen aan banden te leggen was ingediend
door consumentengroepen. Het was de eerste keer in 33 jaar dat
een buitenparlementair initiatief bij referendum is aangenomen.
Nieuwe Italiaanse
regering op komst
ROME Italië krijgt nog deze
week een nieuwe regering.
Formateur Fanfani zal van
daag, maandag, president Per-
tini meedelen, dat hij vier par
tijen heeft kunnen vinden in
een gemeenschappelijk econo
misch programma. De vier
partijen zijn christen-democra
ten, socialisten, liberalen en
sociaal-democraten, samen
goed voor ongeveer 350 van de
630 zetels inde Kamer van
Afgevaardigden. De republi
keinse partij vindt het econo
misch programma niet streng
genoeg, en heeft vanochtend
definitief afgehaakt. De pre
mier van de huidige (demissio
naire) regering, Spadolini, is
leider van de republikeinen,
en kennelijk is hij van me
ning, dat een oppositierol zijn
sterk toegenomen populariteit
bij het kiezersvolk meer ten
goede zal komen, dan een mi
nisterspost onder Fanfani.
(Vervolg van de voorpagina)
GENEVE Van de vier
grote handelsblokken
(Europese Gemeenschap,
Verenigde Staten, Japan
en de ontwikkelingslan
den) was de Europese Ge
meenschap slechts bereid
tot een minimale beper
king.
Het voorbehoud van de Eu
ropese Gemeenschap heeft
met name betrekking op de
landbouwpolitiek. Volgens
EG-commissaris Haferkamp
kan de Europese Gemeen
schap niet worden verplicht
onderhandelingen te openen
over de landbouwpolitiek
van de Gemeenschap, het
fundament van deze ge
meenschap. De Amerikaanse
handelsminister William
Brock die zich scherp heeft
verzet tegen exportsubsidies
op landbouwprodukten zoals
de EG doet, zei dat het Ame
rikaanse Congres „niet ge
lukkig" zal zijn met het slot
document.
De GATT-conferentie had
volgens schema afgelopen
zaterdag al moeten worden
beëindigd maar toen dreigde
de conferentie te mislukken
door het grote aantal onder
linge geschillen. Staatssecre
taris Bolkestein zei vanmor
gen in een reactie dat de
conferentie zeker niet is mis
lukt. Er is volgens hem met
name overeenstemming be
reikt inzake de bepaling in
de dienstensector waaronder
met name de banken vallen.
Libanese
soldaten
plunderen
Palestijns
ziekenhuis
BEIROET Soldaten van het
Libanese leger hebben afgelo
pen weekeinde voor 650.000
gulden aan medicamenten
weggehaald uit het Palestijnse
Gaza-Ziekenhuis in Beiroet
Dit heeft de geneesheer-direc
teur van het ziekenhuis be
kend gemaakt.
Een woordvoerder van het Li
banese leger liet doorscheme
ren wel van het incident op de
hoogte te zijn. maar hij wei
gerde elk commentaar. De ge
neesmiddelen waren afkom
stig van het Internationale
Rode Kruis en andere hulpor-
ganisdaties, alsmede van
schenkingen door Italië en
Saoedi-Arabië.
WAHINGTON Een bij
eenkomst van de Ku Klux
Klan vormde afgelopen
zaterdag in Washington
de aanleiding tot hevige
rellen en plunderingen,
toen anti-klanbetogers
slaags raakten met de po
litie. Zeven politiemannen
en een onbekend aantal
demonstranten raakten
gewond. Enkele tientallen
betogers werden gearres
teerd.
De Ku Klux Klan, een racisti
sche beweging die de blanke
overheersing hoog in haar
vaandel heeft staan, wilde een
optocht houden naar het Witte
Huis uit protest tegen de im
migratiewetgeving. De Ku
Klux Klan beschouwt de
nieuwkomers als illegaal. De
gemeente Washington had toe
stemming gegeven voor deze
protestmars. Maar velen be
schouwden het optreden van
de klan als een belediging
voor de zwarte burgemeester
van Washington en de in grote
meerderheid (70 procent)
zwarte bevolking van de Ame
rikaanse hoofdstad.
Door allerlei progressieve
groeperingen was een tegenbe
toging aangekondigd. Nadat
bleek dat er onverwacht veel
mensen tegen de Ku klux
Klan wilden demonstreren.-
besloot de politie dat de Ku
Klux Klan haar optocht moest
staken. Vervolgens raakte de
politie slaags met de tegenbe-
togers, die ruiten ingooiden
van winkels en banken en on
der meer met talrijke sport-
fietsen aan de haal gingen.
Een anti-Ku Klux Klan betoger haalt hier een racefiets uit een winkel, waarvan de ruit werd
ingeslagen nadat het met de politie tot botsingen was gekomen. Tijdens de rellen werden
diverse winkels geplunderd.
