de perfekfie verbeterd
Parel aan de Vlietveranderde
an vissersdorp in landelijk stadje
Voor
Pieije Precies.
a£"£eïdóe(3oma/ni
W assenaer.toen"
intrigerend boek
over historie van
Wassenaar
-
klasse die zichzelf bewijst
Importeur: Auto Palace De Binckhorst B.V., Binckhorstlaan 312-322,
correspondentieadres: Postbus 148,2501 CC Den Haag. Telefoon 070-855100/855101
WRSCHOTEN TOEN EN THANS IN FOTO'S
DRSCHOTEN „De
?k waar nu de ge
nie Vooorschoten
uitstrekt behoort tot
udst bewoonde gebie-
van de Lage Landen,
bewoners leefden er
jaar voor Christus
a Abraham door de
stijn trok) van de vis-
gst en in het bijzonder
de jacht op de walvis,
ïe loop van duizenden
n is Voorschoten ui-
Mard enorm veranderd,
proces dat nog altijd
ifgaat". De uitgever
ii het boekje „Voor
aten toen en thans",
el Voorschotense raads-
'voor D'66 J. Aikens
[it met deze woorden
i uitgave in.
ilParel aan de Vliet", zoals
ook wel ge-
hmd wordt wordt in het
lije belicht aan de hand
oude archieffoto's die
r fotografe Laura Kloet op
»4lfde plaats in onze tijd op-,
jw zijn gemaakt. In 80 pa
ir's kunnen het oude en het
op die manier met el-
t kunnen worden vergele-
De journalist Joop Pee-
aj zorgde voor de korte,
>bachtige begeleidende
iften. Tim Bonhof, ambte-
f culturele zaken in Voor
stak de helpende
'jd toe bij het uitzoeken van
"archieffoto's uit de ge-
archieven.
1
-oei
boekje volgt vanzelfspre-
id de ontwikkeling van
irschoten in deze eeuw. De
ist der fotografie bestaat
rf niet zo lang en de oudste
o|'s in het boekje zijn geno-
in rond de eeuwwisseling,
fwel de lezer derhalve
idgedwongen van beelden
Het station van Voorschoten toen
van prehistorische Voorscho
tenaren op de walvisvangst
verstoken moet blijven ligt
het voor de hand dat de meest
belangwekkende en fotogra
fisch interessante ontwikke
lingen zich de laatste eeuw
hebben voorgedaan.
Voor de Tweede Wereldoor
log was Voorschoten een uit
gesproken landelijke gemeen
te met alleen een „lintbebou
wing". Daarna is het inwo
nertal snel gestegen van 4000
tot 20.000. Die groei heeft zijn
sporen nagelaten. Niet zelden
werden natuurschoon en en
fraaie bouwwerken opgeof
ferd. „Wat dat betreft kan dit
boekje een waarschuwing zijn
om voorzichtig met ons bezit
om te gaan. Aan de andere
kant is Voorschoten nog
steeds een gemeente waar het
goed toeven is en verdient zij
nog steeds de aanduiding Pa
rel aan de Vliet", stelt uitge
ver Aikens.
Schoonheid
Lang niet alles is er in Voor
schoten lelijker op geworden
in de twintigste eeuw. De Zil-
verfabriek bijvoorbeeld, die
op de foto in 1925 nog gewoon
De Koninklijke Nederland-
sche Fabriek van Gouden en
Zilveren Werken heet lijkt er,
onder meer door het wegval
len van een paar ontsierende
schoorstenen en de aanbouw
van een paar gevels, alleen
maar mooier op te zijn gewor
den. In 1858 was de Utrechtse
juwelier J.M. van Kempen de
eerste juwelier die het aan
durfde fabrieksmatig gouden
en zilveren voorwerpen te
maken.
Sommige stadsgezichten zijn
niet eens zo gek veel veran
derd. De Schoolstraat (voor
heen Achterweg) met de Pila-
tusbuurt bijvoorbeeld ziet er
in grote lijnen nog hetzelfde
uit. Ook de Voorstraat heeft
enigszins landelijke karakter
kunnen bewaren. De Voor
straat was in de oudste vorm
een smalle weg met wonin
gen, die allemaal een voortuin
hadden. Het einde van de tuin
werd afgezet met een boom.
Zo is de rij lindebomen ont
staan. De schrijver gaat ook
nog even in op het Wapen
van Voorschoten aan de
Voorstraat, oorspronkelijk de
herberg van de schout. We
gens „overvloedig drankge
bruik en vechtpartijen" werd
naast de herberg het Am
bachtshuis gebouwd in 1636
en vonden daar de rechtzit
tingen en spaarzame raads
vergaderingen plaats. Daar
naast kwam later weer het
Baliuwhuis, het woonhuis van
de baljuw.
Vergane glorie
Voorbeelden van de zakelijk
heid van de moderne tijd te
genover de romantiek van het
verleden staan er te over in
het boekje. Het charmante
Voorschotense station bijvoor
beeld werd in 1969 afgebro
ken omdat het niet paste in de
moderne opzet van de Neder
landse Spoorwegen. Het oude
station had een rijk verleden.
In 1843 werd het in gebruik
genomen en was zelfs nog een
tijdje eindstation van de grote
lijn Amsterdam-Haarlem-Lei-
den-Voorschoten. De Am
bachtsheer van Voorschoten
vertraagde het doortrekken
omdat hij geen „ijzeren paar
den" dwars door de bossages
van kasteel Duivenvoorde
wenste. Passagiers die naar
Den Haag wilden moesten
daarom overstappen op de
postkoets.
De overwinning van de na
tuur wordt wellicht het beste
gekenschetst door de vergelij
king van Nieuw Voordorp
vroeger en nu. Op de foto in
1910 is het huis nog in zijn
oude luister te zien. Rond de
eeuwwisseling werd Nieuw
Voordorp aangekocht door de
Hervormde Diaconie van Den
Haag en gebruikt als tehuis
voor wezen en kinderen,
waarvan de ouders uit de ou
derlijke macht waren gezet.
De oudere Voorschotenaren
kunnen zich misschien de
lange rijen kinderen nog her
inneren die dagelijks naar de
hervormde school met den
bijbel in de Schoolstraat gin
gen en op zondag twee maal
de verplichte kerkdienst in de
hervormde dorpskerk bij
woonden. Opvolgende eige
naars onderhandelden met
het gemeentebestuur om tot
reconstructie van het gebouw
te komen. Branden verhin
derden dat, waarna in ver
band met instortingsgevaar
tot sloop werd besloten. De
foto van nu laat de bomen en
struiken zien, die thans weer
bezit van het terrein hebben
genomen.
„Voorschoten toen en
thans" is het eerste boekje
dat in deze vorm over Voor
schoten is gemaakt. Het is
uitgegeven door uitgeverij
Sigma in Den Haag en kost4
ƒ18,50.
LEIDSE COURANT
AUTOBEDRIJF HARTGERINK EN KLOMP B.V.
Hoofdweg 1193 - Nieuw Vennep - Heerlemmermeer - 02526-72373
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1982 PAGINA 9
Dit setje mini schroevedraaiers,
variërend in maat van 0,8 tot 3,8
mm, krijgt u toegestuurd als
dank voor de moeite van het
aanbrengen van een nieuwe
abonnee.
ADEL, RIJKDOM EN BEKENDE
NAMEN MAKEN
NIEUWSGIERIG
Noteer
van de Leidse Courant
Naam.
Adres
- Postcode/Plaats
Betaald wordt O per maand (met automatische afschrijving)
per kwartaal
Stuur een schroevedraaierset naar:
Naam.
Adres
I Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel plakken -
naar: Leidse Courant, Antwoordnummer 10070,
2300 VB Leiden.
WASSENAAR In 1956 werd de historische vereni
ging Oud-Wassenaar opgericht door enkele enthousias
te heren. De vereniging telt momenteel zo'n 200 leden,
alleen minstens even enthousiast als de oprichters. Zes
van hen schreven ter gelegenheid van het 25-jarig jubi-
Jeum een boek vol Wassenaarse wetenswaardigheden,
onder de titel „Wassenaar....toen", een bundel histori
sche schetsen. In het 240 pagina's tellende boek komt
onder meer ter sprhke de geschiedenis van de wijk
Rijksdorp, een schets van Wassenaar rond de eeuwwis
seling, de geschiedenis van het landgoed Duindigt en
de geschiedenis van de luchtvaart in en boven Wasse
naar. Ook prins Frederik, die een grote stempel heeft
gedrukt op de historie van Wassenaar, wordt uitvoerig
in het boekwerk besproken.
„Wassenaer....toen" is een op veel gebieden interessanter boek
geworden dan met dit soort pennevruchten van amateur-schrij
vers en -historici meestal het geval is. Dat ligt dan vooral aan de
historie van het toch zo op het eerste gezicht onbetekenende
plaatsje Wassenaar. Een geschiedenis di? met name in de vorige
en deze eeuw verbonden is aan adel. rijkdom en landelijk be
kende namen, ingrediënten die nog steeds uitermate prikkelend
werken op de nieuwsgierigheid van de mensen.
De unieke ligging van Wassenaar, op korte afstand van het re
geringscentrum Den Haag, de havens van Rotterdam en de
hoofdstad Amsterdam, met de bossen en het strand op loopafs
tand, trok bankiers, oliebaronnen en andere welgestelden aan.
Zij kregen aan het eind van de vorige en begin van deze eeuw
een grote invloed op allerlei onderdelen van het Wassenaarse
leven, een invloed die zeker niet ten nadele van de daar wonen
de burgers is geweest.
Het boek van de historische vereniging Oud Wassenaer blijft
niet in gebreke bij het noemen van namen als het over de wel
gestelden gaat: Van Ommeren, Ruijs, Wilton, Van Stolk en
Kröller zijn slechts enkele van de namen die geregeld in de 240
pagina's zijn terug te vinden. Maar ook de belangwekkende en
achteraf enigszins vermakelijke rol van de „revolutionaire"
SDAP'er Content in de gemeenteraad krijgt alle aandacty in het
Het boek heeft verder een hoofdstuk „Schrijvers in Wassenaar",
waarin onder meer gesproken wordt over De Pauwhof, het
werkoord van schrijvers en schilders, dat onder meer mensen
als Bloem, Roland Holst, Greshoff en Clara Eggink tot zijn gas
ten mocht rekenen. Tevens wordt verwezen naar „kunstzinni
ge" inwoners als C. Joh. Kieviet, Hans Lodeizen en P.N. van
Eyck. Overigens zegt de schrijver van dit hoofdstuk al in de
eerste regel dat Wassenaar nooit van artistiek belang is geweest,
hoeveel vooraanstaande burgers het ook heeft gehad.
„Wassenaer....toen" gaat ook niet voorbij aan de rol van het Ko
ninklijk Huis in Wassenaar, en dan met name de rol van prins
Frederik, zoon van Koning Willem 1. Nog steeds zijn van diens
verblijf in Wassenaar de sporen te vinden, zoals het raadhuis De
Paauw, Frederiks onderkomen en volgens velen tot raadhuis ge-,
maakt omdat de toenmalige burgemeester persé in een konink
lijk onderkomen wilde wonen.
Prins Frederik, die gedurende zijn verblijf in Wassenaar een forse
stempel op de gebeurtenissen in de gemeente drukte.
