TAFEL
m
m
M
„Begeleicling van tuinder net zo
belangrijk als het produkt zelf"
■:T:Vff
dagpuzzel
J'
-
i
i
1
n
P
11
-
Engelse kwekers gaan Hollandse bollen broeien
1
2
6
11
ff
31
LAND EN TUINBOUW/'SERVICE/STRIPS
LEIDSE COURANT
MAANDAG 22 NOVEMBER 198
2 PAGI
i
Goede mogelijkheden voor
bloemen in Zwitserland
Een onderzoek dat is ingesteld door het Produktschap
Siergewassen (PSV) heeft uitgewezen, dat er voor de Neder
landse sierteeltprodukten in Zwitserland goede mogelijkhe
den bestaan, zij het dat de Zwitserse kwekers niet om die im
port staan te trappelen! Daarvoor hebben die kwekers al ge
noeg zorgen om hun eigen bedrijf draaiende te houden. Maa
het Zwitserse publiek blijkt toch wel op het Nederlandse pro
dukt gesteld te zijn en dat werd enige tijd geleden ook bewe
zen tijdens de deelname van Nederland aan een bloementen
toonstelling in Zwitserland, waar het publiek grote belang
stelling voor de Nederlandse inzendingen toonde.
De afdeling Marktonderzoek van PSV heeft daarom een na
der onderzoek ingesteld over de mogelijkheden voor het Ne
derlandse produkt. Drie landen blijken de invoer van bloe
men en planten in Zwitserland te beheersen. Bovenaan staat
Nederland met 44% van de snijbloemenimport, in 1980 me*
een waarde van ruim 56 miljoen gulden dat afgelopen jaa
10% hoger lag. Dan volgt Italië met 20% van de bloemenin-
voer en dan Israël met 11%. Uit een landennota over Zwitser
land blijkt, dat het aantal inwoners 6,3 miljoen bedraagt
waarvan 1 miljoen in de 5 grootste steden woont. Het aantal
huishoudingen bedraagt plm. 2 miljoen.
Ongeveer 16% van de nationale bestedingen door de huishou
dens betreft levensmiddelen, waaronder bloemen en planten
zijn begrepen. Om de 5 jaar wordt een bedrijfstelling gehou
den en volgens de jongste telling zijn er nogal wat verschui
vingen opgetreden. Zo blijkt dat het aantal bedrijven in de
bloemén- en plantenteelt bijna 500 bedraagt maar in 1975 wa
ren dat er 669, zodat een aanzienlijke teruggang moet worden
geconstateerd. Bovendien blijken deze bedrijven momenteel
in ernstige moeilijkheden te verkeren. De totale oppervlakte
van open grond en onder plastic bedraagt in de tuinbouw
6.300 ha en was in 1975 6.000. Het totaal aantal arbeidskrach
ten in de tuinbouw bedraagt 22.300 waarvan ruim 3.000 in de
bloemen en plantenteelt.
Door Nederland worden voornamelijk rozen, gerbera, tulpen
en het gemengde boeket naar Zwitserland geëxporteerd.
De Zwitserse kwekers hebben voor de afzet van hun eigen
produkt de beschikking over 9 bloemenbeurzen. De huidige
doelstelling van die beurzen is het vermarkten van de coöpe
ratieve produktie en de handel met tuinbouwprodukten van
binnen- en buitenlandse herkomst.
De grootste bloemenbeurs is gevestigd in Zlirich die een om
zet heeft van 20 miljoen Zw. francs over het afgelopen jaar.
De totale omzet van alle Zwitserse bloemenbeürzen bedraagt
rond de 45 miljoen Zw. francs. Er zijn plm. 600 bloemenwin
kels aangesloten bij de Interflora Fleurop. Het grootwinkelbe
drijf Migros realiseert plm. 460 filialen waar men bloemen en
planten verkoopt en een omzet bereikt van 220 miljoen Zw.
francs plus 90 miljoen Zw. francs door de coöperatie.
Er is een panelonderzoek gaande over het verbruik van bloe
men en planten door de Zwitserse huishoudens en de eerste
uitkomsten geven daarvan een bedrag aan van 58 gulden per
huishouden per jaar. De belangrijkste bloemensoorten die
worden afgenomen zijn: rozen, anjers, tulpen, orchideeën,
narcissen en gemengde boeket en dat betekent 81% van het
totaal. In de potplanten zijn het de geranium, azalea, begonia,
primula en cactus die voor 42% van het totaal afnemen. De
voornaamste aankoopplaatsen blijken te zijn wat de snijbloe
men betreft de bloemenwinkels en voor de potplanten even
eens, daarna volgen de grootwinkelbedrijven.
Geconstateerd is dat de consumentenprijzen voor bloemen en
planten in Zwitserland vrij hoog liggen. Maar ook wordt door
veel bedrijven zelf de verkoop van het produkt geregeld en
dat geeft een mogelijkheid om met de stijgende kosten het be
drijf in stand te houden.
Het getij is gekeerd!.... Al
thans voor zo ver het de broei
van Hollandse bollen in Enge
land betreft. Alle harde maat
regelen van „IJzeren Maggy"
ten spijt gaan de bloemkwe
kers aan de andere kant van
de Noordzee duidelijk meer
interesse tonen voor de broei-
erij van tulpen, narcissen,
irissen en in mindere mate
hyacinten.
Een gang van zaken die de
vaderlandse exporteurs enke
le jaren geleden bepaald niet
hadden verwacht. In het mid
den van de zeventiger jaren
zagen ze hun bloembollenver
kopen in Engeland zó dras
tisch achteruit gaan, dat een
debacle dreigde. In vijf jaar
liep de afzet terug van tien
naar vijf miljoen en zag men
het nauwelijks nog zitten.
Maar ziet: na 1975 ging het de
goede kant weer op. In drie
jaar tijd stond men weer op
het oude niveau van tien mil
joen. En toen men de balans
opmaakte over het seizoen
1981/1982 bleek dat de ver
koop zelfs ruim twaalf mil
joen had bedragen.
OORZAKEN
Waar is dat alles aan te dan
ken? Om het antwoord op die
vraag te kunnen geven, werd
op verzoek van de Bond van
Bloembollen handelaren door
het PVS een onderzoek op de
Engelse markt ingesteld.
Daaruit bleek o.m. dat men
ginds tot de ontdekking was
gekomen dat bloembollen be
ter in de moderne produktie-
schema's bleken te passen dan
andere siergewassen. Bollen
kan men nu eenmaal zeer
nauwkeurig programmeren.
Wie zich aan de uitgekiende
regels van het spel houdt, kan
bijna exact bepalen op welke
dag de bollen in bloei zullen
komen. Van belang vond men
verder ook het grote assorti
ment dat de Hollandse expor
teurs konden aanbieden. Ver
der kon men door de keus op
bollen te laten vallen, tot een
betere arbeidsbenutting ko
men. Andere reden om over
te stappen op bollen was o.m.
de snelle oogst. Men heeft
bloei een klein aantal weken
na het planten - voor zo ver
het gaat om bloei in ver
warmde kassen - en dat heeft
weer een besparing op de
energiekosten tot gevolg. Een
punt dat ook aansprak was
dat men vroeg in de winter al
bolgewassen in bloei kan heb
ben en dat er dus ook sprake
is van een betere geldstroom.
Men kan vele weken achter
elkaar oogsten en dus ook we
kelijks geld „beuren".
GEEN TULPEN IN
KISTJES
Opmerkelijk is dat de tulpen
voor het overgrote deel niet
in kistjes worden gebroeid,
maar in de volle grond van
het al dan niet verwarmde
warenhuis. Narcissen en hya
cinten worden daarentegen
wel in kistjes gebroeid. Irissen
worden nagenoeg allemaal in
de volle grond van het wa
renhuis geteeld. Dat bolgewas
wordt trouwens ook vaak bui
ten geplant, hoewel men dan
natuurlijk moeilijk over
„broei" kan spreken.
De Hollandse exporteurs ste
ken regelmatig de Noordzee
over om hun afnemers te be
zoeken. Het gemiddelde con
tact dat een Hollandse expor
teur met zijn Engelse afne
mers heeft, varieert van drie
tot zeven maal per broeisei-
zoen. Er zijn ook Engelse
broeiers die naar Nederland
Komen om hier met hun leve
rancier een schema op te stel
len.
ADVIEZEN
De Engelse broeiers worden
dus vrij frequent door hun le
veranciers bezocht. Dat doet
men niet alleen om orders te
boeken, maar ook om de teelt
ginds te begeleiden. Het ge
ven van teelttechnische ad
viezen wordt op hoge prijs ge
steld. Waarom men graag van
Hollandse exporteurs koopt?
Niet alleen omdat die de teelt
kan begeleiden, maar ook om
dat men een kwaliteitspror
dukt tegen redelijke prijzen
prompt kan leveren. Er wor
den trouwens ook bollen van
Engelse bodem gebroeid. In
hoofdzaak narcissen die in
Midden-Engeland worden ge
produceerd op bedrijven van
zeer grote omvang en die
maar al te vaak door ex-Hol-
landers worden geleid.
GROOT
ASSORTIMENT
Opvallend is het grote assorti
ment tulpen dat in Engeland
wordt gebroeid. De rode Bing
Crosby, de lila Gander en
randtulpers als Lucky Strike,
Golden Mirjoran en Lustige
Witwe staan hoog genoteerd
naast Apeldoorn en Golden
Apeldoorn. Ook heel wat
nieuwere rassen worden ge
kocht zoals de aparte
Hassan, de sterke Make
de sierlijke leliebloemige
•lade, de gerande Libretti e
witte, rood gevlamde Aja:ic
oranje Oranje Monarch, e
AFZET
Een afzetsysteem via ve
gen zoals in Holland
meen is, kent men in E
land niet. De meeste boll
men worden verkocht
bloemengroothandel,
vindt men d
temin blijkt
van bolgewassen uit Hol]
toch wel goed te verdiei
ïgroothandel. Icj
en dat niet, maar 11
lijkt men aan de \w
De meeste broeiers hebbej
ieder geval laten weten da
minstens even veel bollen
len afnemen als de laat
paar jaar het geval is. Somj
gen zullen zelfs meer gi
broeien. Een hoopgevend j
luid voor de bloembolleno
porteurs die op de Eng»
markt opereren! J
Biologische
bestrijding (2)
Het met insekticiden be
strijden van schadelijke in-
sekten in gewassen roept
steeds meer weerstand op,
zowel bij de consument als
bij de tuinder. Consumen
ten hebben liever land- en
tuinbouwprodukten die niet
met chemische middelen in
aanraking zijn geweest, om
dat die middelen schadelijk
kunnen zijn voor de gezond
heid. Boeren en tuinders
hebben er ook baat bij als
zij geen giftige middelen
meer hoeven te gebruiken,
want insekten worden resis
tent (ongevoelig) als een
aantal opeenvolgende gene
raties van één soort met
hetzelfde bestrijdingsmid
del te lijf wordt gegaan.
Ook kunnen insekticiden of
residuen daarvan in de bo
dem en het water komen. In
drie artikelen besteedt „In
en om de kas" daar aan
dacht aan. Vandaag het
tweede.
Behalve bestrijding van het
kasspint met roofmijt (de
roofmijt zelf is onschadelijk
voor het gewas, want hij zuigt
als er geen spint is zijn eigen
soortgenoten leeg) houdt tuin
der Koppert in Berkel en Ro
denrijs zich ook bezig met de
bestrijding van een andere
plaag voor de tuinder: de kas-
wittevlieg. Daartoe wordt de
sluipwesp gekweekt, een mi
nuscuul beestje dat zijn eieren
legt in de larven van de kas-
wittevlieg. In plaats van een
witte vlieg komt dan uit de
zwart verkleurde pop van het
schadelijke beest een nieuwe
sluipwesp die het werk van
zijn voorgangers voortzet.
Behalve op de vervolmaking
van de roofmijt- en sluip
wespmethode heeft de firma
zich gestort op de ontwikke
ling van een insekt dat mi-
neervliegen of schimmels on
schadelijk maakt. Dit onder
zoek is echter nogal kostbaar.
Hagoort daarover: „Gelukkig
kan de firma zichzelf bedrui
pen dank zij het onderzoek op
het vlak van de ontwikkeling
van roofmijt en sluipwesp".
Tot vier jaar geleden werd de
als een speldeknop zo kleine
roofmijt aan de tuinder gele
verd op het bonenblad waar
op hij was gekweekt. Het bo
nenblad verschrompelde ech
ter snel, en er kon nooit een
voorraad mijten worden aan
gelegd. Tegenwoordig wordt
de roofmijt geleverd in een
buisje, waarin hij vermengd is
met gerstekorrels. Op deze
manier kan het dier een week
lang worden bewaard.
Om dezelfde reden worden
eitjes van de sluipwesp nu per
strip bij de tuinder gebracht.
De firma heeft verspreid over
Nederland elf verkopers, die
om de drie weken komen kij
ken hoe hun produkt zich
aanpast, of er toch nog che
misch moet worden bijgespo
ten, en welke middelen dan
gebruikt mogen worden. „De
begeleiding van de tuinder is
net zo belangrijk als het pro
dukt zelf, want je moet met
één ding rekening houden: de
beesten passen zich niet aan
de tuinder aan, de tuinder
moet zich aan de beesten aan
passen". aldus Jan Hagoort.
Schadelijke diersoorten be
hoeven niet altijd met insek
ten te worden bestreden. De
chemische afdeling van de
Hoofdgroep Maatschappelijke
Technologie TNO in Delft is
al vanaf 1970 bezig met het
ontwikkelen van feromonen,
zogenaamde signaalstoffen,
die het gebruik van zware in
sekticiden voor het grootste
deel overbodig maken. Daar
toe maakt men gebruik van
verschillende soorten feromo
nen zoals spoorvolgferomo-
nen (die bij mieren of termie
ten voorkomen, en waarlangs
de werksters zich begeven
van het nest naar de voedsel
bron en terug), alarmferomo
nen (een geur die dieren af
scheiden als er gevaar dreigt),
en eileg-remmende feromo
nen (een geur die vrouwtjes
ervan weerhoudt hun eitjes te
leggen op een plant waar al
eitjes van een ander vrouwtje
liggen). Ook is TNO erin ge
slaagd van enkele schadelijke
insektensoorten de door
vrouwtjes geproduceerde sex-
feromonen synthetisch na te
maken, na eerst uitvoerig te
hebben bestudeerd uit welke
componenten de sexferomo-
nen waren opgebouwd. Deze
stof wordt in hoeveelheden
van een milligram of minder
aangebracht in een „lijmval".
Mannetjes ruiken de sexstof,
concentreren zich erop en
vliegen de val binnen. In
plaats van een vrouwtje te
ontmoeten, komen zij op de
lijmplaat terecht, die hen
vasthoudt.
TNO en Landbouwonder
zoekcentra in Wageningen
proberen samen te komen tot
plaatsing van een „wolk" van
sexstoffen in de natuur. Als
mannetjes in zo'n wolk te
recht komen, denken zij de
geur van vrouwtjes waar te
nemen, maar in feite ruiken
ze de kunstmatig aangebrach
te geur. Dr. ir. C.J. Persoons,
een van de bij dit project be
U
trokken onderzoekers, legfc
wat er dan gebeurt. „Err<
staan twee mogelijkhej
waardoor het mannetje
vrouwtje niet meer kan )r
den. De concentratie kuj^
matige feromonen is zo hf
dat de mannetjes zich
meer op de vrouwtjes kun"
oriënteren. Ook is er het 1
schijnsel van de zogenaaip
„abortatie". Je went de rr|
netjes aan een bepaalde gF
tot ze hem op den duur P
meer waarnemen, als ze?
voortdurend aan won
blootgesteld". Er wordt
bruik gemaakt van snel/,
brekende microcapsif
Daarin zit het feromoon i
pakt, maar de stof kan er
doende snel uit verdampei
De stoffen die worden n?
maakt zijn natuurlijke p
dukten. De vervaardigde sr
fen worden door de nat
binnen een half jaar afgeb
ken. Weinig reden tot 01#
rustheid dus. I
Volgende week: TNO is g\
winkeltje, dat chemicai
verkoopt.
Hachee met
varkensvlees, rode
kool en
aardappelen
chocoladeyoghurt
Voor twee personen is no
dig:
125 g varkensvlees, 25 g bo
ter, 50 g ontbijtspek (stuk
je), 1 ui, 1 wortel, 2,5 dl wa
ter, 1 bouillonblokje, papri
kapoeder, selderij, 15 g
bloem;
1 ui, 10 g boter, 450 g rode
kool, 1 goudreinet, zout, pe
per, kruidnagel, kaneel,
azijn, suiker.
0,5 tot 1 kg aardappelen;
0,5 dl yoghurt, 20 g cacao, 30
g suiker, 2 schijven ananas,
2 lange vingers.
Snijd of knip de varkenslap in,
flinke dobbelstenen en bak die
al omscheppende bruin in hete
boter. Bak op het laatst nog
even het in kleine blokjes ge
sneden spek mee, ook de grof-
gesneden ui en de in kleine
stukjes gesneden wortel. Voeg
vervolgens water toe met het
bouillonblokje en stoof het
vlees mals in ruim twintig mi
nuten. Voeg naar smaak papri
kapoeder toe en fijngeknipte
selderij en bind het vocht met
aangemengde bloem tot saus-
dikte.
Fruit de grofgesneden ui voor
de rode kool lichtbruin in de
boter. Bak al omscheppende
even de fijngesneden kool mee
en voeg dan een weinig water
toe met schijfjes appel, zout,
peper, kruidnagel en kaneel.
Kook de rode kool gaar in cir
ca een kwartier en maak de
groenten vervolgens goed op
smaak af met zout, de gebruik
te kruiden, azijn en suiker.
Roer de cacao met de suiker
door elkaar tot de klontjes uit
de cacao zijn. Meng er dan
eerst weinig yoghurt door en
daarna dé rest samen met de
in stukjes gesneden schijven
ananas. Laat dit mengsel ten
minste een uur staan en steek
er vlak voor het op tafel zetten
per persoon een lange vinger
in.
JEANNE
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tusen 14.00 en 15.00
uur, nummer 071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
SUSKE EN WISKE - DE BELHAMEL-BENDE
RUITENHEER
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de
komende dagen raad
plege men „Uit",, de
gratis wekelijkse bij
lage van deze krant.
kunstagenda
Maandag 22 november
LEIDEN Schouwburg (Oude Vest
43 tel. 141141) 20.15 Geen sex In
Sussex (Toneelvereniging Tot Ieders
Genoegen) Kapelzaal K O (Haze-
windsteeg, tel. 141141) 20.15 Thea
Ekker-van der Pas sopraan/Ruud van
der Meer bariton/Rudoll Jansen pia-
DEN HAAG Koninklijke Schouw
burg (Korte Voorhout 3 tel.469450)
20.15 John Gabriel Borkman (Pu-
bliekstheater) Koninklijk Conserva
torium (Juliana van Stolberglaan 1,
tel. 814251) 20.00 Karlheinz Stock-
hausen-project: Mission/Traum.
DEN HAAG APOLLO I (Spui-
straat21. tel. 460340): Master with
cracked fingers (16); 14.15, 19.15,
21.30. APOLLO II: Mad mission
(16); 14.00, 19.00, 21.15. ASTA
(Spui 27, tel. 463500): Blade runner
(12); 14.00, 19.00, 21.30. BIJOU
(Spui 27. tel. 461177): La nuit de Va
rennes (16); 14.00, 20.00. CALYP
SO (Spui 27. 463502): Young doctors
in love (al); 14.00. 19.15, 21.45.
BABYLON I (naast Centraal Sta
tion, tel. 471656): Querelle (16);
19.00, 21.15. ma., di. ook 14.00.
BABYLON II: La passante du
Sans-Souci (al); 14.00, 19.15, 21.45.
BABYLON III: Victor, Victoria (al);
14.00, 18.45, 21.30. CINEAC I (Bui
tenhof 20, tel. 630637): Class of 1984
(16); 14.00, 18.45, 21.30. CINEAC
II: Grease 2 (al); 14.00, 18.45, 21.30.
CINEAC III: Piranha 2 flying killers
(16); 14.00, 18.45, 21.30. DU MIDI
(De Carpentierstraat 141, tel.
855770): Stripes (al); 20.15. beh. ma.
di. EUROCINEMA (Leyweg 910, tel.
667066): Once upon a time in the
West (12); 19.45. The love machine
(18); ma. di. 12.30, 14.30. HAAGS-
FILMHUIS (Denneweg 56. tel.
459900): 3 korte filmpjes, Birds, Vi
sual Training, Sparebedroom (16);
ma. 20.30. The Romantic Englisch
woman (16); di. wo. 20.30. My dinner
with Andre (16); 19.30, 22.00, beh.
do. Spanish earth (16); do. 20.30.
•METROPOLE I: Van de koele meren
des doods (16); 14.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE II: The road warrior
(16); 14.00, 18.45, 21.30. METRO
POLE III: Ademloos (16); 14.00,
18.45, 21.30. METROPOLE IV: Les
unS et les autres (al); 14.00, 20.00.
METROPOLE V: Poltergeist (16);
14.00, 18.45, 21.30. ODEON I (He
rengracht 13, tel. 462400): The entity
(12); 14.00, 19.00, 21.30. ODEON II:
Porky's pikante pretpark (16); 14.00,
19.00, 21.30. ODEON III: Monty Py
thon live si the Hollywood Bowl (al);
13.45, 18.45, 21.15. ODEON IV:
Death in Venice (12); 13.45, 18.45,
21.15. ODEON V: Summer lovers
(12); 14.00, 19.00, 21.30. LE PARIS
I (Kettingstraat 12-b, 656402): Vanes
sa, heet als wit guur (18); 12.00,
13.45, 15.30, 17.15, 19.00, 20.45.
LE PARIS II: Zwoele nachten op
Ibiza (18); 12.15, 14.00, 15.45, 17.30,
19.15, 21.00. LE PARIS III: Enkele
reis zevende hemel (18); 12.30,
14.15, 16.00, 17.45, 19.30, 21.15.
PASSAGE (Passage 63. tel.
460977): The thing (16); 14.00, 19.00,
21.30.
KINDERVOORSTELLINGEN:
BABYLON I: Kuifje en het haale-
meer; wo. 14.00. DU MIDI: Uit Walt
Disney's rijk tekenfilmarsenaal; wo.
14.00. EUROCINEMA: De bende
van hiernaast; wo. 13.30.
ALPHEN AAN DE RIJN EUROCI
NEMA I (Van Boetzelaerstraat 6. tel.
01720-20800): Van de koele meren
des doods (16Y, 13.30, 18.30, 21.15.
EUROCINEMA II: Butterfly (16y,
ma., di.. 13.30, 18.30, 21.15. wo.
18.45, 21.15. EUROCINEMA III: Pi
ranha (16); 13.30, 18.45, 21.15. EU
ROCINEMA IV: Young doctors in
love (al); 13.30, 18.45, 21.00.
KINDERVOORSTELLING:
EUROCINEMA II: Heksen en be
zemstelen (al); zo,, wo., 13.45.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19,
tel. 071-121239): Blade runner (12);
14.30, 19.00, 21.15. LIDO I (Steen
straat 39, tel. 124130): The entity
(12); 14.30. 19.00, 21.15. LIDO II:
Van de koele meren des doods (16);
14.30, 19.00, 21.15. LIDO III:
Ademloos (a.l.); 19.00, 21.15. ma., di.
ook 14.30. LIDO IV: Smaak van
water (16); 14.30. 19.00, 21.15.
STUDIO (Steenstraat 39. tel.
133210): Monthy Python (al); 14.30,
19.00, 21.15. TRIANON (Breestraat
31. tel. 123875): La passante sans
aouci (16); 14.30, 19.00, 21.15. e REX
(Haarlemmerstraat 52, tel. 071-
125414); Die Madchen von St. Tro-
pez (16); 14.30. 19.00, 21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN:
LIDO III: The Aristocats (al); wo.
14.30.
VOORSCHOTEN e GREENWAY
THEATER (Schoolstraat 23-b, tel.
01717-4354): Goldfinger (12); wo.
20.30. Arthur (12); ma. 20.30. dl.
13.30.
KINDERVOORSTELLINGEN:
GREENWAY THEATER: De on
voorstelbare reis. Walt Disney: wo.
14.00.
ASTRA (Langstraat 32, tel. 01751-
13269): Les un et les autres (al); ma.
t/m wo. 20.00.
>dienstuerlening
APOTHEKEN De avond- en nacht
diensten van de apotheken in de re
gio Leiden worden tot vrijdag 26 no
vember waargenomen door Kok, To
paaslaan Lelden en Apotheek Noord
Hofland In Vorschoten.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-zlekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 20.00 uur. Kinder
afdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00.
Niet meer dan twee bezoekers per
patiënt Sint Elizabeth-ziekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 14.00-
14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klas
se-afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00
u. (alleen voor echtgenoten) van
15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u.
Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.00-
14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00-
14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport-
Medisch Adviescentrum: Spreekuur
ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisa-
beth-ziekenhuis. Endegeest: Di. en
vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
gehele dag. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.00 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling dagelijks van 14.30-
14.45 u. en 18.30-18.45 u. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. De bezoektijden
van de kinderkliniek zijn dagelijks
15.00-15.45 u. en 18.30-19.00 u. De
bezoektijden van de kinderafdeling
(alleen voor ouders van kinderen kan
er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundi
ge) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u.
en van 18.30-19.00. Rijnoordzie-
kenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en
18.30-19.30 u. Extra bezoek hartbe
waking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek
vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u.
Kinderafdeling 15.00-15.30 u. alleen
voor ouders 18.00-18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst. tel. 071-125202. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u., wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Noordeinde 2a
(voormalige marinecomplex), tel.
130775. (Met ingang van maandag 22
november verhuist de Leidse recht
swinkel. Het nieuwe adres luid
telboetersteeg 10. De opening),
blijven hetzelfde
Afdeling wonen en werkei
18.30-20.30, wo. 10.00-12.0dl
18.30-20.30. Afdeling belast
di. 18.30-20.30, wo. 18.30i
Klachtenbureau: di. 18.30-20-1
18.30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hul;
ning aan verongelukte honden
ten, vogels, e.d. in de gemeent®.
den. Leiderdorp. Oegstgeest,r
mond en Zoeterwoude. Tel.ji
125141.
GEZINSVERZORGING StP
gezinsverzorging Leiden. Aanf
hulp voor bejaarden en lang
zieken en gezinsverzorging,
brandtstraat 17, tel. 149441 (rrt
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.0t
KINDER- EN JONGERENTELB
Op woensdag- en zaterdagrl
van 14-18 u. telefoon 071 - 121
MAATSCHAPPELIJK WERK -
reau Maatschappelijk werk.
Rijn 44c, spreekuur dagelijks
15.00 u.; do. ook 19.00-20.00
142144. Spreekuur gemeentelij
ciale dienst: di 14.00-15.00 u.
laan 1a, Zuid-West; do. 14.00
u. Herensingel 3. Leiden Noord
tel. van 09.00-10.30 via 766600
ling maatschappelijk werk.
Beurs van Amsterd
beurs 19-11 beurs J
Amro-bank
Boskalis Westm
Dordtsche petr
HollBelon.Gr.
Hoogovens
81.00
79.00
13.80
111.00
90,70f
117.20
v. Ommeren
Pakhoed Holding
Pakh. Hold, cert
Philips
Rodamco
Rolinco
Ver.Bez.VNU
Volker Stevtn
WUH
19.60
41.60
41,00
26.90e
242.50
123.60
239,30
177,80
197.00
56.50
Horizontaal: 1. zeer bedreven. 8. dichter, 9. boom, 11.
vliegtuigtype, 12. rivier in Italië, 13. rekening, 15. Au
stralische struisvogel, 17. koppel, 18. bladader. 19.
dwarshout aan een mast. 20. sportevenement (afk.),
21. karakter. 23. tocht, 25. Indonesische vleesgerecht,
26. stad in Rusland. 27. voorzetsel, 28. niet scherp, 30
boksterm (afk.), 31. stad in Frankrijk, 33. militaire
Verticaal: 1. vreemde taal. 2. voorzetsel, 3. verdicht
verhaal, 4. straatsteen, 5. telwoord, 6. etage (afk.), 7.
bedroefd, 10. zangstem, 12. ruimte voor een straat
deur, 14. veelal rond gebak, 16. lengtemaat, 21. toe
vluchtsoord. 22. linkerzijde v.e. balans, 23. rietsoort,
24. waterscheiding, 29. lofdicht, 31. muzieknoot, 32.
voorzetsel.
Oplossing ,5 ,le ,9p0
'62 'joois f2 'ubioj zz 'jeqep ZZ '|9|se u "Jatauj
'91 'JJeei 'n 'iiaiiJOd zi "ueejdos oi "jacup z "ia 9
'uaBau g '|9>| f 'ubujoj e 'do z 'suaaa l :|bbo!jjoa
lueuaiini ee 'uepas '19 "O'X 09 '»oq
'82 'ui Z2 'I9J0 '92 '0ies sz 'siaJ '92 'P-«ee iz "11 '02
'bj '61 '1-I3U '81 'ueds 'Zl 'aouia si 'ejou ei 'Od '21
'6iw U 'sa '6 'laaod 8 'paauijjoop i qeeiuoziJOH
3
4
5
9
10
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
32
33
