„Alleen schrijvers, die
dromen serieus nemen
worden door kinderen
voor vol aangezien"
ROALD DAHL:
Dierenartsbezoeker
wordt volwaardige
gesprekspartner
BINNENLAND
LEIDSE COURAN'
MAANDAG 18 OKTOBER 1982 PAGINA 8 fiq
Lagere overheid een van de grootste prijsopdrijvers
DEN HAAG Steunend
op een wandelstok, waar
mee hij zijn twee versle
ten heupen mild probeert
te stemmen en nog steeds
geplaagd door enige kies
keurige stoorzenders in
zijn mond „Dat krijg je
als je zesenzestig bent, dan
wordt je lichaam lang
zaam maar zeker rijp voor
de rommelmarkt" is de
schrijver Roald Dahl op
zijn pelgrimstocht door
Nederland geheel volgens
schema tegen elven de hal
van het Haagse Centraal
Station binnengeschuifeld.
Sinterklaas incognito staat
opnieuw op het punt om
zijn van heinde en verre
toegestroomde fans mond
jesmaat te laten delen in
zijn roem. Vrijdag kregen
Amsterdam en Rotterdam
van hem reeds de volle
laag en zaterdag mocht de
Residentie het slordig ge
drapeerde idool in het
wild bewonderen.
Iedereen, die kans ziet om met
roeiende ellebogen tot vlak
vóór zijn wankele klapstoel op
te rukken en hem één van zijn
boeken aanreikt beloont hij
met een opdracht en een
handtekening op het schut
blad. Ook de velen, die inder
haast thuis één van zijn oudere
werkjes uit de kast hebben ge
trokken vallen bij hem royaal
in de prijzen. Kennelijk is hij
dus ook op de hoogte van de
schaamteloze krenterigheid
der Nederlanders, die het
doodzonde vinden om in deze
kommervolle tijd van inleve
ren duiten te investeren in zijn
nieuwe, met de Zilveren Grif
fel bekroonde kinderboek „De
griezels". „To Anne-Marie.
With love. Roald Dahl",
schrijft hij in vliegende haast
met een zwarte viltstift. Er
wordt gevochten om zo'n
krabbel. Want wie niet ge
wend is om het volle pond te
krijgen is met een autogram
ook al zielsgelukkig.
Uitdeelpost
Naar schatting 1200 handteke
ningen lichter en een lamme
hand rijker rept de schrijver
zich enkele uren later naar de
volgende uitdeelpost, ditmaal
in het langzaam kapseizende
warenhuis De Bijenkorf. Het is
hem aan te zien, dat hij er een
lief ding voor over zou hebben
als hij voortijdig verlost werd
van deze taaie klus. Maar
nochtans komt er geen klacht
over zijn lippen. Want terdege
beseft hij, dat dergelijk taai
monnikenwerk het rechtvaar
dig tolgeld is, dat voor succes
betaald dient te worden. Wie
op aarde roem deelachtig
wordt dient nu eenmaal ook
navenant te lijden.
Glansrijk
En succes kan deze lichtgebo
gen Britse reus niet ontzegd
worden. Zelfs zijn korte ver
halen, die hij ruim 30 jaar ge
leden schreef hebben de on
barmhartige tand des tijds
glansrijk getrotseerd en wor
den nog regelmatig in vele ta
len herdrukt. Ook dienen zij
steeds opnieuw als puntgaaf
uitgangspunt voor televisiese
ries, die vanwege hun gruwe
lijke en onverwachte plots
miljoenen huiverende kijkers
aan de buis ketenen.
Als schrijver van kinderboe
ken is Dahl weliswaar een late
roeping hij schreef zijn
eerste kinderboek toen hij al
45 was maar ook in dat gen
re behoorde hij van meet af
aan tot de koplopers. Terecht
mag hij zich dan ook een ste-
reofonische bestsellerprodu
cent noemen, die op twee
fronten tegelijk zijn fortuin
vergaart, waarvan de Engelse
belastingdienst vervolgens at
tent 83 procent inpikt.
„Dat kun je nauwelijks meer
afromen noemen", is zijn oor
deel, „maar toch peins ik er
niet over om Engeland te ont
vluchten. Ik ben nu eenmaal
zéér gevoelig voor bepaalde
sfeertjes, die je alleen in Enge
land kunt vinden. Daarom ben
ik er van overtuigd, dat ik zou
verkommeren, als ik in een
ander land ging wonen".
Poppengehucht
Dahl blijft derhalve tot en met
zijn laatste snik zitten, waar
hij nu zit: in het poppenge
hucht Great Missenden onder
de mist van Londen, waar hij
vaderlijk een krijtwitte krui
sing tussen een boerderij en
een landhuis deelt met zijn
vrouw, de Amerikaanse actri
ce Patricia Neal, en zijn vier
kinderen. Zijn drie dochters
studeren momenteel en voor
zijn zoon Theo, die kort na zijn
geboorte, 22 jaar geleden, bij
een ongeval ernstig hersenlet
sel opliep en ondanks vele
kostbare operaties een zorgen
kind bleef, heeft hij onlangs in
de dorpskom via een diepte
investering van een half mil
joen gulden een winkel in an
tiquiteiten geopend, die hij
recht toe recht aan de naam
„Dahl en Zoon" gaf.
Zichzelf heeft Dahl bedacht
met een miniatuurhuis in zijn
tuin, een kot van 2 bij 3 meter,
opgetrokken uit ruwe, grijze
stenen, die de altijd fluitende
wind op elk moment van de
dag mededeelzaam toegang
verlenen. In die weinig com
fortabele ruimte, waar geen
plaats is voor een bureau en
een boekenkast, trekt hij zich
monkelend terug, als hij een
verhaal onderhanden heeft.
Dan kruipt hij 's morgens te
gen tien uur in de slaapzak,
die permanent klaar ligt op de
zitting van het enige meubel
stuk in zijn schrijfcel, een
oude, wrakke crapeaud, die hij
aan een koffer vol boeken
verankerd heeft. Die koffer
doet tevens dienst als steun
voor zijn lange benen, waar hij
nooit goed raad mee weet.
Vervolgens legt Jiij eeri stuk
hardboard op de armleuningen
en schrijft hij tot 12 uur. Na de
lunch werkt hij door van twee
tot zes. Hij maakt uitsluitend
gebruik van lichtgeel,, geli
nieerd papier en van gele pot
loden met een vlakgum aan
het einde, die hij uit Amerika
laat overvliegen.
Over een verhaal doet hij ge
middeld drie tot vier maanden
en een aanhef van 30 regels
vergt in de meeste gevallen
een investering van drie we
ken wachten op het juiste
woord, de goede volgorde der
zinnen.
„Ik ben constant doodsbang",
zegt hij, „dat ik mijn lezers
verveel. Dat ze me langdradig
gaan vinden en mijn boek
wegleggen. Om dat te vermij
den zorg ik, dat er op elke pa
gina, die ik schrijf, van alles
gebeurt. Lees er mijn oude
verhalen maar op na. Je zult
er geen natuurbeschrijvingen
van een halve pagina vinden
en ook geen uitvoerige be
schrijvingen van mensen. Dat
durf ik niet aan".
Schrijven heeft hij lang gele
den ontdekt is grotendeels
ploeteren, lijden en geduldig
wachten op die ene vonk in
spiratie, die zijn geest in lich
terlaaie zet. „Als je werkt zoals
ik", legt hij uit, „als je verha
len niet geënt zijn op de wer
kelijkheid van alledag, maar
uitsluitend op je eigen fantasie,
heeft het geen zin om er op uit
te trekken en indrukken op te
doen. Het enige, wat ik kan
doen is mezelf opsluiten in
mijn werkhok en wachten,
totdat mijn ziel weer eens een-
bruikbaar idee prijsgeeft. Als
dat moment gekomen lijkt
moet ik elk woord, dat ik op
schrijf, nog lang blijven wan
trouwen. Want, geloof me, een
goed verhaal komt een mens
nooit aanwaaien".
Boven het gemiddelde
ven, die er mee door
en een kans maken op het
eeuwige leven. En daarmee zit
hij dan ver boven het gemid
delde. Want andere schrijvers
van korte verhalen hebben
een dergelijk aantal bij lange
na niet gehaald.
„En dan te bedenken", stelt hij
voldaan vast, „dat het schrij
ven van een goed kinderboek
oneindig veel moeilijker is.
Toch hebben ze het één voor
één geprobeerd: Oscar Wilde,
Faulkner, Hemmingway, Ca
pote, Graham Greene. Ook zij
moesten zo nodig een kinder^
boek schrijven. Maar wat ze
maakten was knudde en inte
resseerde de kinderen geen
laars".
„Een Amerikaanse uitgever
heeft het een jaar of wat terug
nog eens geprobeerd. Hij no
digde twintig bekende schrij
vers uit om een verhaal voor
kinderen te schrijven en de
collega's reageerden zonder
uitzondering laaiend enthou
siast op zijn voorstel. Toch is
dat boek nooit verschenen. En
waarom niet? Omdat de inge
leverde manuscripten zo be
droevend slecht waren".
Dromen
Heeft hij inmiddels een idee
waarom het hem wél gelukt is
om het onmondig kroost in
alle windstreken aan zijn ver
bale zegekar te binden?
„Ik heb wel een idee", bekent
hij, „maar meer dan een ver
moeden is het toch niet. Als je
aandachtig de verhalen leest,
die ik voor volwassenen heb
geschreven, zul je ontdekken,
j hun j.
dat ze gesitueerd zijn in eer
fantasiewereld. Het lijkt alle
maal bedrieglijk echt, wat ei
gebeurt. Maar in feite wordt
de werkelijkheid door mij tel
kens buiten spel gezet".
„Datzelfde procédé pas ik ook
toe in mijn kinderboeken. En
dat verklaart volgens mij
succes. Kinderen vinden
prachtig, als er dingen gebeu
ren, die in feite niet kunnen.
En ook de b' oderigste situa
ties accepteren ze, zonder dat
hun ziel er merkbaar onder
lijdt. Pas als je hun dromen
doodserieus neemt word je
door hen als schrijver
aangezien".
„Nu heb ik bij toeval het
luk, dat ik me moeiteloos kan
inleven in de denkwereld var
kinderen. Ik kan ook onbe
schaamd grinniken om de
grappen, die ik verzin. En dat
is ook zéér kinderlijk".
„Het gros van de volwassenen
vindt dat hoogst ongepast,
dat is de reden, aarom e
bitter weinig aardige kinder
boeken geschreven worden",
LEO THURING
Foto: MILAN KONVALINKA
Kunststof klompen
Na de kunststof laarzen
brengt Hevea (onderdeel
van Vredestein) nu dito
klompen op de markt onder
de naam „Batsers". Men kan
er hetzelfde meedoen als
met houten klompen, maar
door het speciale materiaal
gaan ze langer mee. De
„Batsers" worden eigenlijk
ook niet lelijk, want ze zijn,
zoals nagenoeg alle kunst-
stofprodukten, gemakkelijk
schoon te maken. Bovendien
zijn ze licht in gewicht.
Badlift
Uit de Verenigde Staten komt
deze simpel te bedienen bad
lift voor minder-validen, die
het mogelijk maakt zonder
hulp van anderen een bad te
nemen. Het (unieke) liftsys-
teem is gebaseerd op de wa
terkracht van de waterlei
ding. Er komt dus geen elek
triciteit aan te pas. De be
staande bad- of douchekraan
dient als aansluitpunt, zonder
normaal gebruik van douche
of bad te belemmeren. De
badlift weegt 11 kg, is ver
vaardigd van aluminium en
kunststof, is leverbaar is di
verse uitvoeringen en ge
schikt voor alle modellen bad
kuipen. Personen tot 140 kg
worden veilig en gelijkmatig
omhoog en omlaag getild.
Prijs exc. btw f 1750,-. De
mogelijkheid bestaat subsidie
te krijgen. Inlichtingen Star
Dynamics, Amsterdam, tel.
03240-16401.
Studeren is niet goedkoop,
noch voor de student,
noch voor zijn ouders. Om
alle financiële consequen
ties, mogelijkheden en
moeilijkheden van een
studentenbestaan (toch
even iets anders dan dat
van een gewone consu
ment) te kunnen overzien
heeft het Nationaal Insti
tuut voor Budgetvoorlich
ting het boekje „Richtlij
nen voor het maken van
een studentenbegroting"
geheel herzien voor het
studiejaar 1982-'83 i
gegeven onder de
titel „Boeken en brood op
de plank". Een praktische
handleiding voor (aanko-
mende)studenten en ou
ders, maar ook voor hulp
verleners, zoals decanen,
sociale raadslieden en be
lastingconsulenten. Te be
stellen door overmaking
van f 4,90 op giro 368700
tnv Nibud Den Haag, on
der vermelding van „Stu
dentenbegroting".
Warm en licht
Double-face stoffen worden weer veel toegepast in de man
telmode, materiaal dus met twee gezichten. Daarvan wor
den mantels en jacks gemaakt, te dragen aan twee kanten.
Vaak wordt een mantel ok gevoerd met een tweede stof,
zoals fun fur, namaakbont, waarmee hetzelfde effect wordt
verkregen. De toepassing van fun fur heeft, vooral als het
voor de binnenzijde wordt gebruikt, op bont als voordeel.,
dat het niet verhaart, zeer licht is in het dragen en gemak
kelijk te stomen. Vaak is de binnenvoering nog uitneem-
baar, zodat de mantel nog lang kan worden doorgedragen,
De foto toont een mantel met een binnenvoering van gewe
ven dralon-bont (Bayer), waarin de contrastwerking van de
verschillende stoffen fraai tot uitdrukking komt.
PTT op Schiphol
Bijverwarming
Krups (huishoudelijke apparaten) heeft een elektrisch kachel
tje ontwikkeld voor kille avonden buiten het winterseizoen,
wanneer het nog niet de moeite loont, te kostbaar is, de centra
le verwarming aan te zetten. Voor bijverwarming dus. Het is
de Plustherm Vario, voorzien van thermostaat, en zodanig ge
construeerd dat het ook geschikt is voor gebruik in vochtige
ruimten. Het voetstuk is afneembaar, waardoor het ook aan de
wand bevestigd kan worden. Adviesprijs f 149,-. Inlichtingen:
Postbus 2073, 5202 CB 's-Hertogenbosch, tel. 073-216240.
Het oude postkantoor in de hol wordt vervangen door
wachtruimte voor vertrek- een nieuw, dat nog voor het
kende passagiers op Schip- einde van het jaar in
bruik zal worden genomen,
Vooral de zakenreizigers die
via Schiphol reizen zullen
dan van een uitgebreider
dienstenpakket van de PTT
gebruik kunnen maken. Zo
wordt de mogeljkheid gebo
den telexberichen te verzen
den, documenten te verstu
ren per telefax-apparatuur
en fotocopieën te maken.
Ook komt er een Viditel-
toestel te staan.
voor lpg- en dieselrijders.
De vakantie in eigen land
dreigt ook behoorlijk duur
te worden. Veel langkam-
peerders melden verhogin
gen die het toegestane per
centage te boven gaan.
Sporthuis Centrum blijkt
zijn prijzen voor bungalows
voor volgend jaar met 10%
en meer te hebben ver
hoogd.
Ergernis ook in de gezond
heidszorg. Een psychiater
verhoogde de prijs voor een
consult van f 77,50 naar
f 128. Een uitstrijkje bij een
specialist kostte f 106,-, ter
wijl de huisarts ongeveer
f 50,- rekent.
„Prijsalarm" is ook al over
spoeld met klachten over de
stijging van de kosten van
het openbaar vervoer.
Hoogst merkwaardig vindt
de Consumentenbond de
uitslag van een onderzoek
bij vijftig café's in de Rand
stad. Veel café's blijken geen
gebruik te hebben gemaakt
van de door het ministerie
toegestane prijsverhoging,
andere zijn boven dit per
centage uitgegaan. Kenne
lijk was die verhoging niet
zo noodzakelijk als de minis
ter meende, aldus de Consu
mentenbond. Sceptisch staat
de bond in dit verband ook
ten aanzien van de effectivi
teit van de controle van de
Economische Controle
Dienst.
Studenten-
begroting
Folie-lasapparaat
Levensmiddelen blijven langer vers en fris als ze luchtdicht
zijn verpakt. De handel maakt er druk gebruik van. De consu
ment kan dat nu zelf ook doen, met het door Philips geïntrodu
ceerde folie-lasapparaat (geschikt voor alle soorten plastic en
diepvriesfolie), dat eventueel aan de muur bevestigd kan wor
den. Met behup van een warmtedraad wordt een las in het
dubbele folie gemaakt, waarna de zak gevuld kan worden met
voedsel. Daarna wordt de lucht door middel van een pomp uit
de zak gezogen, dichtgelast en gelijktijdig afgesneden. Bruto-
adviesprijs f 115,-.
De lagere overheid is een
van de grootste prijsopdrij
vers. Dat blijkt uit het door
de Consumentenbond inge
stelde „Prijsalarm", het tele
foonnummer 070-884200, dat
de consument tot 1 novem
ber kan draaien om (abnor
male) prijsstijgingen te mel
den. De Consumentenbond
zal na afloop alle meldingen
bundelen en prijsstijgingen
in de openbaarheid brengen.
De bond wil met name de
overheid onder druk zetten
om haar eigen tarieven be
ter in de hand te houden.
Vooral de verhogingen van
de onroerendgoedbelasting,
de zuiveringslasten en de ri
ool- en reinigingsrechten
blijken de consument erg
hoog te zitten. Sportvereni
gingen worden geconfron
teerd met fikse huurverho
gingen voor sportvelden en
-zalen. De verenigingen zijn
daardoor genoodzaakt de
contributies te verhogen.
Een bron van ergernis is
ook de stijging van de hon
denbelasting. De gemeenten
proberen te halen wat er te
halen valt, via verhogingen
van leges, parkeergelden
Van de centrale overheid
kregen de automobilisten
prijsverhogingen voor deel 3
van het kentekenbewijs
(van f 19,50 naar f 21,50,-)
en hogere wegenbelasting
In samenwerking met de FIDIN (Fabrikanten van diergenees
middelen in Nederland) gaat een cursus van start voor het ver
krijgen van een erkend diploma „Dierenartsbezoeker". Het ini
tiatief wordt gesteund door de Koninklijke Nederlandse Maat
schappij voor Diergeneeskunde (KNM v.D.).
De situatie tot heden is dat de dierenartsbezoeker, die met
hieuwe geneesmiddelen bij de dierenarts komt om hierover in
lichtingen te verstrekken, geen vooropleiding hoeft te hebben.
Met het oog op de nog dit jaar uit te vaardigen „Wet op de
diergeneesmiddelen", zal volgens dierenartsen wel degelijk be
hoefte gaan bestaan aan mensen die het vak meer inhoud kun
nen geven. „Er wordt al genoeg gerommeld", zegt een Wasse
naars dierenarts. „Ze gooien een badkuip vol met water met
wat vitaminen of vruchtenextract erin en dan heb je een paar
flessen met spul om de conditie van een dier te verbeteren.
Standaardisering en betere kanalisering is gewenst. Een gede
gen opleiding van voorlichters zal in een behoefte voorzien".
Cursisten moeten minimaal een havo-diploma hebben (bij
voorkeur met vakken als biologie en scheikunde in het keuze
pakket) of een diploma gymnasium, hbs-b, atheneifm, vhbo,
vwo, of hls. De nieuwe dierenartsbezoeker zal een volwaardige
gesprekspartner voor de dierenarts moeten zijn. De cursus kost
850,- (schriftelijk en mondeling onderwijs) en duurt tien
maanden. Vluggertjes zullen er korter over doen. De duur is
afhankelijk van de vooropleiding. Inl. Leidse Onderwijsinstel
lingen, tel. 071-451887, of briefje naar LOI antwoordnr. 1, 2300
VB Leiden.
Voor wie onder alle omstan
digheden bij de tijd wil blij
ven en zijn polshorloge liever
niet mee onder de douche of
in bad meeneemt, is er voor
f 79,50,- een speciale VDO
quartz badkamerklok. Een
speciaal beluchtingssysteem
aan de binnenkant van het
glas zorgt er voor dat men on
danks alle waterdamp in de i
badkamer toch de nimmer i
stilstaande tijd kan bijhouden, j
Bij de tijd
in bad
